Công tác bê thông

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





125
CHỈÅNG X.
CÄNG TẠC BÃ TÄNG

Cäng tạc bã täng v bã täng cäút thẹp bao gäưm cạc quạ trçnh thnh pháưn sau âáy:
+ Chøn bë váût liãûu cho bã täng ( bao gäưm: xi màng, cạt, âạ hay si, v nỉåïc).
+ Xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi cho tỉìng mạc bã täng (mạc bã täng do thiãút kãú
qui âënh) tỉì âọ qui âäøi ra thnh pháưn cáúp phäúi cho m träün.
+ Träün bã täng: Cọ thãø träün bàòng th cäng hay träün bàòng mạy phủ thüc vo
khäúi lỉåüng v u cáưu k thût âäúi våïi vỉỵa bã täng.
+ Váûn chuøn bã täng tỉì nåi träün âãún nåi âäø: Bao gäưm váûn chuøn theo phỉång
ngang v theo phỉång âỉïng.
+ Âäø bã täng vo khn, san ri v âáưm bã täng.
+ Bo dỉåỵng bã täng.
+ Thạo dåỵ vạn khn.

§
10.1. CÄNG TẠC CHØN BË VÁÛT LIÃÛU
Váût liãûu chøn bë cho cäng tạc bã täng bao gäưm: Xi màng, cạt, âạ (si), nỉåïc.
+ Xi màng: L thnh pháưn chênh, Cháút lỉåüng ca xi màng â âỉåüc bo âm trong
nh mạy. Cäng tạc chøn bë ch úu l xạc âënh vãư khäúi lỉåüng cho mäùi mäüt m träün v
mäùi mäüt kãút cáúu.
+ Cạt dng âãø träün phi l cạt vng sảch, êt láùn tảp cháút, âm bo âụng tè lãû thnh
pháưn hảt theo quy âënh. Nãúu cạt báøn cáưn phi âỉåüc sng lc v rỉía trỉåïc khi träün.
+ Âạ (si): Ty theo loải bã täng, chiãưu dy ca kãút cáúu... m kêch thỉåïc âạ (si)

cọ thãø khạc nhau, cáưn phi âm bo t lãû
thnh pháưn kêch thỉåïc cạc hảt. Âạ (si) phi
sảch, gi, khäng âỉåüc dng âạ non, âạ bë phong họa khäng âm bo âäü cỉïng cáưn thiãút
cho bã täng.
+ Nỉåïc sỉí dủng âãø träün bã täng phi l nỉåïc sảch, khäng âỉåüc dng nỉåïc báøn,
nỉåïc chỉïa nhiãưu ph sa, nỉåïc màûn hay nỉåïc cọ âäü PH quạ cao.

§
10.2. XẠC ÂËNH THNH PHÁƯN CÁÚP PHÄÚI

+ Dỉûa vo mạc bã täng m thiãút kãú qui âënh tiãún hnh thê nghiãûm âäúi våïi váût liãûu
ngoi hiãûn trỉåìng (m ta sỉí dủng âãø thi cäng) âãø tçm ra khäúi lỉåüng xi màng, cạt, âạ
(hay si) v thãø têch nỉåïc trong 1 m
3
bã täng.
+ Tu theo cäng sút ca thiãút bë träün bã täng m ta xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi
cho mäüt m träün.
+ Thäng thỉåìng ngoi hiãûn trỉåìng xi màng âỉåüc tênh bàòng Kg (theo tỉìng bao 50
Kg), cạt, âạ, (si) âỉåüc âo bàòng cạc häüc tiãu chøn hay xe ra (thỉåìng cọ thãø têch 40
lêt), nỉåïc âỉåüc tênh theo lêt v âong bàòng xä.
+ Viãûc xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi phi âỉåüc cå quan chun ngnh cọ phạp
nhán âm nhiãûm.
+ Trỉåïc khi träün bã täng phi xạc âënh âäü áøm ca cäút liãûu v so sạnh våïi âäü áøm
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





126

khi thê nghiãûm thnh pháưn cáúp phäúi âãø hiãûu chènh lỉåüng nỉåïc cho thêch håüp.

§
10.3. CẠC U CÁƯU ÂÄÚI VÅÏI VỈỴA BÃ TÄNG

+ Vỉỵa bã täng Phi bo âm â, âụng v âäưng nháút vãư thnh pháưn, âụng mạc
theo thiãút kãú.
+ Phi âm bo âỉåüc viãûc träün, váûn chuøn, âäø v âáưm trong thåìi gian ngàõn nháút
v nh hån thåìi gian ninh kãút ca xi màng ( khong 2 âãún 3 giåì ). Nãúu kẹo di thåìi
gian ny s nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng. Trong trỉåìng håüp âãø âm bo cháút
lỉåüng bã täng nhỉ thiãút kãú thç ta phi träün lải v tàng thãm lỉåüng xi màng khong
15÷20 % lỉåüng xi màng theo cáúp phäúi.
+ Vỉỵa bã täng sau khi träün xong phi âm bo âỉåüc nhỉỵng u cáưu ca thi cäng
(tênh cäng tạc) nhỉ âäü sủt... Vê dủ vỉỵa bã täng phi cọ âäü sủt thêch håüp âäúi våïi tỉì
ng
phỉång phạp âäø bã täng, ( âäø theo phỉång phạp bçnh thỉåìng thç âäü sủt DS = 2÷8cm;
âäø bàòng mạy båm bã täng thç DS = 15 ÷ 18 cm) cáúu kiãûn âỉåüc âäø (bã täng khäúi låïn êt
cäút thẹp DS = 2÷4 cm; bã täng cäüt, dáưm, sn DS = 4 ÷ 6 cm). Khi tàng âäü sủt ca vỉỵa
bã täng thç ta phi tàng lỉåüng xi màng âãø âm bo tè lãû
X
N
l khäng âäøi.

§
10.4
.
K THÛT V CẠC PHỈÅNG PHẠP TRÄÜN BÃ TÄNG

10.4.1 u cáưu k thût chung
+ Khi träün bã täng xi màng, cäút liãûu, nỉåïc, phủ gia (nãúu cọ) phi âỉåüc cán âo

âụng theo t lãû cáúp phäúi.
+ Vỉỵa bã täng phi âỉåüc träün âãưu.
+ Thåìi gian träün bã täng phi nh hån thåìi gian giåïi hản cho phẹp
10.4.2. Cạc phỉång phạp träün bã täng
1. Träün bã täng bàòng th cäng
a. Ạp dủng
+ Khäúi lỉåüng cáưn träün l nh.
+ Bã täng khäng u cáưu cháút lỉåüng cao (bã täng lọt...).
+ Nhỉỵng nåi khäng thãø sỉí dủng cạc loải mạy träün...
b. Cäng tạc chøn bë
+ Trỉåïc khi träün bã täng phi chøn bë bi träün v dủng củ träün. Bi träün cọ thãø l
sn träün (kã bàòng vạn gäù hay lọt tän) hồûc sán träün (lạt bàòng gả
ch hay bã täng gảch våỵ,
trãn âỉåüc lạng vỉỵa xi màng).
+ Sn träün hay sán träün phi âm bo kêch thỉåïc â räüng cọ diãûn têch täúi thiãøu
3x3m
2
, phi âỉåüc dn dẻp bàòng phàóng, khäng hụt nỉåïc xi màng, dãù dng rỉía sảch...v
phi cọ mại che nàõng, mỉa.
+ Cạc loải váût liãûu cạt, âạ (si), xi màng, nỉåïc âỉåüc bäú trê quanh sán träün.
c. Phỉång phạp träün
+ Träün trỉåïc cạt v xi màng cho âãưu.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





127
+ Ri âạ (hay si) thnh låïp dy khong 10 ÷15cm, xục häùn håüp cạt, xi màng ri

âãưu vo âạ (si), dng xng, co âo âãø träün vỉìa âo vỉìa cho nỉåïc vo träün âãưu. Thåìi
gian träün mäüt khäúi bã täng bàòng th cäng khäng quạ 15 ÷ 20 phụt.
Träün th cäng cháút lỉåüng bã täng khäng cao, täún xi màng (nãúu cháút lỉåüng träün
tay bàòng cháút lỉåüng träün mạy thç phi täún thãm 15% xi màng nỉỵa so våïi lỉåüng xi màng
cáúp phäúi); täún cäng, täúc âäü cháûm, khọ âãưu, nàng sút khäng cao.
2. Träün bã täng bàòng cå giåïi
a. Ạp dủng
+ Khi khäúi lỉåüng träün låïn.
+ Cháút lỉåüng bã täng u cáưu cao.
+ Cạc âiãưu kiãûn thi cäng cho phẹp.
b. Cạc loả
i mạy träün
+ Mạy träün nghiãng thng láût âỉåüc âãø âäø bã täng. Loải ny cọ cáúu tảo phỉïc tảp
nãn dung têch thng träün thỉåìng nh tỉì 100 ÷ 750 lêt.
+ Mạy träün âỉïng: cọ dung têch låïn hån, thỉåìng âàût åí cạc trảm träün bã täng.
+ Mạy träün nàòm ngang theo kiãøu hçnh trủ: thỉåìng âỉåüc âàût åí nh mạy bã täng
âục sàơn hay khi khäúi lỉåüng âäø bã täng u cáưu låïn, dung têch träün tỉì 450 ÷ 4500 lêt.
c. Phỉång phạp träün
+ Trỉåïc hãút cho mạy chảy khäng ti mäüt vi vng, nãúu träün m âáưu tiãn thç âäø
mäüt êt nỉåïc cho ỉåït v cäúi v bn gảt, nhỉ váûy m âáưu tiãn khäng bë máút nỉåïc do v
cäúi v bn gảt hụt nỉåï
c v khäng lm vỉỵa bã täng dênh vo cäúi.
+ Âäø 15% ÷ 20% lỉåüng nỉåïc, sau âọ âäø xi màng v cäút liãûu cng mäüt lục âäưng
thåìi âäø dáưn v liãn tủc pháưn nỉåïc cn lải, träün âãún khi âãưu.
+ Thåìi gian träün häùn håüp bã täng âỉåüc xạc âënh theo âàûc trỉng ké thût ca thiãút
bë dng âãø träün. Trong trỉåìng håüp khäng cọ cạc thäng säú ké thût chøn xạc thç thåìi
gian êt nháút âãø träün mäüt m bã täng âỉåüc xạc âënh theo bng dỉåïi âáy. Theo kinh
nghiãûm träün bã täng, âãø träün mäüt m bã täng âảt u cáưu ké thût thç thỉåìng cho mạy
quay khong 20 vng l âỉåüc. Nãúu dỉåïi 20 vng thç bã täng chỉa âỉåüc träün âãưu. Cn
nãúu trãn 20 vng thç nàng sút ca mạy s gim âi.

+ Trong qua
ï trçnh träün âãø trạnh häùn håüp bã täng bạm dênh vo thng träün, thç cỉï
sau 2 giåì lm viãûc cáưn âäø vo cäúi träün ton bäü cäút liãûu låïn v nỉåïc ca m träün tiãúp
theo cho mạy quay khong 5 phụt räưi cho xi màng v cạt vo träün theo thåìi gian qui
âënh.

Dung têch mạy träün (lêt)
Âäü sủt bã täng(cm)
Dỉåïi 500 Tỉì 500
÷
1000 Trãn 1000
Nh hån 1cm
Tỉì 1 ÷ 5cm
Trãn 5cm
2 phụt
1,5 phụt
1 phụt
2,5 phụt
2 phụt
1,5 phụt
3 phụt
2,5 phụt
2 phụt
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





128

e. Tênh nàng sút mạy träün
Nàng sút ca mäüt mạy träün âỉåüc cạc âënh theo cäng thỉïc:

⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
=
h
m
1000
kknV
N
3
21
(10.1)
Trong âọ:
- V (lêt): dung têch hỉỵu êch ca mạy träün. (V = 0,75V
0
, V
0
: dung têch hçnh
hc ca mạy).
- k
1
: Hãû säú thnh pháøm ca bã täng (k
1
= 0,67 ÷ 0,72).

- k
2
:Hãû säú sỉí dủng mạy träün theo thåìi gian (k
2
= 0,9 ÷ 0,95).
- n: säú m träün trong mäüt giåì (
ck
T
3600
n =
).
- T
ck
: chu k ca mäüt m träün; T
ck
= t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ t
5

t
1
:

Thåìi gian trụt cäút liãûu vo cäúi träün.
t
2
: Thåìi gian träün.
t
3
: Thåìi gian nghiãn cỉïu âãø chøn bë trụt vỉỵa bã täng ra.
t
4
: Thåìi gian trụt vỉỵa bã täng vo cạc phỉång tiãûn váûn chuøn.
t
5
: Thåìi gian quay cäúi träün tråí vãư vë trê ban âáưu.

§
10.5. VÁÛN CHUØN VỈỴA BÃ TÄNG

10.5.1. u cáưu k thût chung
+ Sỉí dủng phỉång tiãûn váûn chuøn håüp l, trạnh âãø häùn håüp bã täng bë phán táưng,
bë chy nỉåïc xi màng v bë máút nỉåïc do giọ, nàõng.
+ Sỉí dủng thiãút bë, nhán lỉûc v phỉång tiãûn váûn chuøn cáưn bäú trê ph håüp våïi
khäúi lỉåüng, täúc âäü träün, âäø v âáưm bã täng.
+ Thåìi gian cho phẹp lỉu häùn håüp bã täng trong quạ trçnh váûn chuøn cáưn âỉåüc
xạc âënh bàòng thê nghiãûm trãn cå såí âiãưu kiãûn thåìi tiãút, loải xi màng v loải phủ gia sỉí
dủng. Thåìi gian váûn chuøn täút nháút khäng nhiãưu hån 2 giåì âãø khäng nh hỉåíng âãún
thåìi gian ninh kãút ca xi màng.
10.5.2. Cạc phỉång phạp váûn chuøn bã täng
1. Váûn chuøn vỉỵ
a bã täng theo phỉång ngang
a. Bàòng phỉång phạp th cäng

Ạp dủng: Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång ngang bàòng phỉång phạp
th cäng thỉåìng âỉåüc ạp dủng khi khong cạch váûn chuøn nh, trong phảm vi cäng
trỉåìng v cỉû ly váûn chuøn khäng xa quạ 70m. Khäúi lỉåüng váûn chuøn êt.
Cạc phỉång tiãûn dng âãø váûn chuøn
Quang gạnh, xe ra, xe ci tiãún
+ Cạc phỉång tiãûn váûn chuøn th cäng cọ thãø váûn chuøn tỉì nåi träün âãún âäø trỉûc
tiãúp vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng mọng) hay âäø thnh âäúng âãø räưi dng xng âäø vỉỵa bã
täng vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng cäüt...). Cng cọ thãø dng cạc phỉång tiãûn váûn chuøn
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





129
th cäng âãø váûn chuøn vỉỵa bã täng tỉì cạc phỉång tiãûn váûn chuøn theo phỉång âỉïng
(nhỉ váûn thàng, cáưn trủc thiãúu nhi...) âãún âäø vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng dáưm sn,
dng cáưn trủc thiãúu nhi hay váûn thàng). Váûn chuøn bàòng th cäng cho nàng sút tháúp.
+ Khi täø chỉïc váûn chuøn bàòng th cäng nháút l xe ra hay xe ba gạc thç âỉåìng
váûn chuøn phi bàòng phàóng, khäng gäư ghãư, v cọ âäü däúc vỉìa phi âãø cọ thãø váûn
chuøn âỉåüc. Âãø tảo âäü bàòng phàóng cọ thãø dng vạn lọt âỉåìng cho xe âi.
+ Khi âäø bã täng mọng hay bã täng dáưm sn...thç phi lm cáưu cäng tạc cho xe âãø
cọ thãø âäø trỉûc tiãúp bã täng tỉì phỉång tiãûn xú
ng kãút cáúu (âäø trỉûc tiãúp khi khong cạch
tỉì phỉång tiãûn âãún âạy kãút cáúu phi nh hån 1,5m âãø bo âm vỉỵa bã täng khäng bë
phán táưng).
a. Bàòng phỉång phạp cå giåïi
Ạp dủng
Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång ngang bàòng phỉång phạp cå giåïi ạp dủng
cho nhỉỵng trỉåìng håüp sau:

+ Khong cạch váûn chuøn låïn tỉì 0,5km âãún vi chủc km.
+ Khäúi lỉåüng váûn chuøn låïn.
+ Do u cáưu vãư cháút lỉåüng bã täng nãn ch âáưu tỉ áún âënh ngưn mua váût liãûu
(mua bã täng thỉång pháøm).
+ Do u cáưu vãư täø chỉïc thi cäng táûp trung (Viãûc cung cáúp bã täng do mäüt âån vë
thnh viãn âm nháûn).
+ Do màût bàòng thi cäng cháût hẻp, khäng â màût bàòng âãø táûp kãút váût liãûu hay bäú
trê tra
ûm träün, hay do u cáưu ca bãn giao thäng cäng chênh, phi rụt ngàõn thåìi gian âäø
bã täng...nãn phi âäø bã täng thỉång pháøm.
+ Âiãưu kiãûn thi cäng trong ma mỉa hay do tiãún âäü gáúp rụt nãn phi âäø bã täng
thỉång pháøm...
Cạc phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Váûn chuøn bàòng ä tä thäng thỉåìng, ä tä chun dng, bàòng bàng chuưn,
bàòng cáưn trủc. Sỉí dủng loải phỉång tiãûn no phủ thüc vo khäúi lỉåüng, khong cạch
váûn chuøn, âàûc âiãøm bã täng sỉí dủng...
+ Khi täø chỉïc váûn chuøn vỉỵa bã täng bàòng ätä cáưn chụ :
- Thåìi gian âäng kãút ca bã täng. Thåìi gian váûn chuøn phi nh nháút, âm bo
thåìi gian âãø cạc cäng tạc sau váûn chuøn nhỉ: âäø, âáưm bã täng xong thç bãtäng måïi
âäng kãút.
- Máût âäü xe lỉu thäng trãn âỉåì
ng, loải âỉåìng tỉì nåi träün âãún nåi âäø, âãø trạnh
hiãûn tỉåüng kẻt xe nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng. Nãúu lỉu lỉåüng xe quạ låïn dãù gáy
tàõc âỉåìng thç nãn täø chỉïc váûn chuøn v âäø bã täng vo ban âãm.
- Nàng sút váûn chuøn ngang phi tỉång âỉång våïi nàng sút váûn chuøn
âỉïng, nàng sút âäø, nàng sút âáưm.
2. Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång âỉïng
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I

130
a. Bàòng phỉång phạp th cäng
Ạp dủng
Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång âỉïng bàòng phỉång phạp th cäng thỉåìng
âỉåüc ạp dủng trong nhỉỵng trỉåìng håüp sau:
+ Khäúi lỉåüng váûn chuøn khäng nhiãưu, u cáưu cháút lỉåüng vỉỵa bã täng khäng
cao.
+ Chiãưu cao váûn chuøn khäng låïn (chiãưu cao cäng trçnh H ≤ 10m thỉåìng 2÷3
táưng).
+ Màût bàòng thi cäng phi räüng.
Phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Dng rng rc: vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong xä (cọ thãø têch V= 20 ÷ 40lit) räưi
dng sỉïc ngỉåìi hay tåìi âãø kẹo lãn.
+ Dng gin trung gian: vỉỵa bã täng âỉåüc chuøn dáưn lãn cao theo cạc báûc ca
gin trung gian (gin dåüi). Mäùi mäüt báûc ca gin dåüi âỉåüc bäú trê 2 ngỉåìi hay 4 ngỉåì
i
(phủ thüc vo bãư räüng ca báûc) âãø dåüi bã täng. Gin dåüi âỉåüc cáúu tảo gäưm hãû khung
bàòng gäù hay gin giạo thẹp tảo thnh cạc báûc cáúp. Mäùi báûc cáúp cọ chiãưu cao tỉì 1m
÷1,5m v cọ bãư räüng tỉì (0,9 ÷ 1,5)m. (kêch thỉåïc cáúp báûc phủ thüc vo màût bàòng thi
cäng v säú ngỉåìi bäú trê trãn mäùi báûc dåüi). Mäùi báûc cáúp âỉåüc låüp tän hay vạn âãø thao
tạc v trạnh khäng cho vỉỵa bã täng råi råït hay máút nỉåïc.
+ Váûn chuøn vỉỵa bã täng bàòng phỉång phạp th cäng täún nhiãưu nhán cäng,
chiãưu cao váûn chuøn khäng låïn, täúc âäü thi cäng cháûm, nàng sút khäng cao.
b. Phỉång phạp th cäng kãút håüp cå giåïi (phỉång phạp bạ
n cå giåïi)
1.000 ÷1.500
1

2
3
6
5
7
3
4
a
)
b)
900
÷
1.500
Hçnh 10-1.
Váûn chuøn bã täng theo phỉång thàóng âỉïng bàòng th cäng
a) Dng gin trung gian; b) Dng rng rc
1. Hãû khung gin trung gian; 2. Tän hay vạn; 3. Cäng trçnh âang thi cäng;
4. Hãû thäúng rng rc; 5. Xä chỉïa vỉỵa bã tän; 6. Dáy thỉìng; 7. Gin giạo thao tạc.
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I





131
Aẽp duỷng
Phổồng phaùp baùn cồ giồùi thổồỡng õổồỹc aùp duỷng õóứ vỏỷn chuyóứn vổợa bó tọng theo
phổồng õổùng trong nhổợng trổồỡng hồỹp sau :
+ Khọỳi lổồỹng thi cọng khọng lồùn.
+ Nhổợng cọng trỗnh coù sọỳ tỏửng nhoớ hồn hay bũng 4 tỏửng.

+ Mỷt bũng thi cọng chỏỷt heỷp.
CNG TRầNH
2
4
3
1
Hỗnh 10-2.
Vỏỷn chuyóứn õổùng bũng cỏửn truỷc thióỳu nhi kóỳt hồỹp vồùi maùy vỏỷn thng

1. Maùy vỏỷn thng; 2. Cỏửn truỷc thióỳu nhi; 3.Giaỡn giaùo cọng taùc; 4. Saỡn cọng taùc.
h
3
H
L
RR
b
2
bb
1
h
1
h
2
H
m
b
3
4
3
5

1
2
1
1
1 - 1
Hỗnh 10-3.
Vỏỷn chuyóứn vổợa bó tọng bũng cỏửn truỷc thaùp õọỳi troỹng dổồùi
1. Thuỡng chổùa vổợa bó tọng; 2. Cọng trỗnh õang thi cọng;
3. Cỏửn truỷc thaùp; 4. ổồỡng ray; 5. Giaỡn giaùo cọng taùc.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





132
Phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Mạy váûn thàng: Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc xe ra, xe ci tiãún hay trong
cạc thng chỉïa räưi mạy náng lãn.
+ Cáưn trủc thiãúu nhi: Âỉåüc âàût trãn sn cäng tạc v náng dáưn lãn theo tiãún âäü thi
cäng. Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc thng cọ thãø têch V = (0,15 - 0,3)m
3
.
+ Kãút håüp cáưn trủc thiãúu nhi v mạy váûn thàng.
c. Phỉång phạp bàòng cå giåïi
Dng cáưn trủc thạp
Ạp dủng: Cáưn trủc thạp âỉåüc dng âãø váûn chuøn vỉỵa bã täng trong nhỉỵng
trỉåìng håüp sau :
+ Khi thi cäng nhỉỵng cäng trçnh låïn, khäúi lỉåüng váûn chuøn nhiãưu.
+ Cäng trçnh cọ chiãưu cao låïn, (säú táưng >

6 táưng). Kêch thỉåïc chiãưu di cäng trçnh
thỉåìng låïn hån nhiãưu so våïi chiãưu räüng (L>>B).

Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc thng chun dng cọ dung têch V = (0,5÷1) m
3

hay trong cạc xe ci tiãún...v âỉåüc náng lãn âãø âäø vo kãút cáúu. Âäúi våïi cạc kãút cáúu cọ
kêch thỉåïc bãư räüng nh nhỉ tỉåìng hay cäüt thç âạy thng âỉåüc trang bë thãm äúng cao su.

Khi bäú trê cáưn trủc trãn màût bàòng thi cäng cáưn lỉu cạc âiãøm sau:
+ Vë trê bäú trê cáưn trủc khäng nh hỉåíng âãún cạc hảng mủc cäng trçnh phủ (nhỉ
cäúng thoạt nỉåïc, cạc cäng trçnh ngáưm...)
+Bäú trê sao cho viãûc váûn chuøn tỉì cäøng cäng trçnh âãún vë trê làõp rạp l ngàõn nháút,
v khi thạo phi thûn tiãûn.
+ Vë trê cáưn trủc khäng nh hỉåíng âãún cạc cäng trçnh ngáưm (nhỉ âiãûn nỉåïc, thäng
tin...) ca thnh phäú.
Dng cáưn trủc tỉû hnh
Ạp dủng: Chè ạp dủng thi cäng nhỉỵng cäng trçnh cọ säú táưng <
5 táưng.
Vỉỵa bãtäng chỉïa trong cạc thng cọ dung têch V = (0,15 - 1)m
3
, âỉåüc cáøu lãn v
âäø trỉûc tiãúp vo kãút cáúu. Våïi nhỉỵng kãút cáúu mng hay cọ kêch thỉåïc tiãút diãûn nh thç
thng âäø âỉåüc trang bë thãm äúng cao su âãø âäø (vd: nhỉ âäø cạc kãút cáúu cäüt, hay tỉåìng).
Trỉåìng håüp do hản chãú màût bàòng thi cäng, cáưn trủc chè di chuøn âỉåüc theo mäüt bãn
ca cäng trçnh âãø cáøu làõp, hay cäng trçnh cao quạ, thç bã täng âỉåüc váûn chuøn lãn táûp
kãút tải mäüt vë trê no âọ räưi dng xe ra hay xe ci tiãún âãø váûn chuøn âãún nåi cáưn âäø.
Täø chỉïc váûn chuøn bàòng mạy båm
Ạp dủng: Täø chỉïc váûn chuøn bàòng mạy båm âỉåüc sỉí dủng khi thi cäng bã täng
thỉång pháøm trong nhỉỵng trỉåìng håüp sau:

+ Nhỉ
ỵng cäng trçnh u cáưu cháút lỉåüng vỉỵa bã täng cao.
+ Ch âáưu tỉ áún âënh ngưn mua váût tỉ bàõt büc phi âäø bã täng thỉång pháøm.
+ Do màût bàòng thi cäng cháût hẻp, khäng cọ chäù âãø táûp kãút váût tỉ, âàût mạy träün bã
täng.
+ Cäng trçnh thi cäng gáưn cạc cäng trçnh nhỉ bãûnh viãûn...nãn u cáưu phi âäø bã
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





133
täng nhanh, khäng gáy ä nhiãùm mäi trỉåìng nháút l tiãúng äưn, bủi...
+ Do täø chỉïc thi cäng táûp trung.
+ Nhỉỵng cäng trçnh u cáưu tiãún âäü nhanh hay thi cäng trong ma mỉa (nháút l
thi cäng mọng).
Âàûc âiãøm:
+ Vỉỵa bã täng âỉåüc chåí tỉì nåi träün âãún cäng trỉåìng v tiãúp vo mạy båm lãn cao
v âäø trỉûc tiãúp vo kãút cáúu.
+ Äúng båm gäưm hai pháưn: äúng cỉïng (âỉåüc chãú tảo bàòng thẹp cọ âỉåìng kênh äúng
tỉì φ130mm ÷ φ200mm âỉåüc näúi lải våïi nhau tỉì nhiãưu âoản äúng cọ chiãưu di mäùi äúng l
= 1,5 ÷ 4m) v äúng mãưm bàòng cao su dng âãø ri bã täng.
+ Thnh pháưn v âäü sủt ca häùn håü
p bã täng cáưn âỉåüc thỉí nghiãûm v båm thỉí
nhàòm âm bo cháút lỉåüng bã täng v âiãưu kiãûn thi cäng, âäưng thåìi ph håüp våïi tênh
nàng k thût ca thiãút bë båm.
+Âäü sủt hçnh nọn ca vỉỵa bã täng khi váûn chuøn bàòng båm thỉåìng l: S = 16 ±
2 (cm).
+ Kêch thỉåïc hảt låïn nháút ca cäút liãûu låïn khäng âỉåüc låïn hån 0,4 âỉåìng kênh

trong ca vi båm âäúi våïi si v 0,33 âäúi våïi âạ dàm.
+ Bã täng phi âỉåüc båm liãn tủc. Khi sỉí dủng xong phi dng äúng rỉía sảch äúng.
+ Khi thi cäng trong thåìi tiãút nọng, màût ngoi äúng cáưn che ph hồûc sån tràõng âãø
hản chãú bỉïc xả màût tråìi lm nọng bã täng.

§
10.6. CÄNG TẠC ÂÄØ BÃ TÄNG

10.6.1. u cáưu k thût chung:
+ Trỉåïc khi âäø bã täng phi tiãún hnh nghiãûm thu vạn khn, cäút thẹp, kiãøm tra
hãû thäúng sn thao tạc.
+ Cạc khe håí giỉỵa cạc vạn khn phi âỉåüc chn kên. Vãư ma h trỉåïc khi âäø bã
täng phi tỉåïi nỉåïc vạn khn âãø vạn khn nåí ra bët kên cạc khe håí nh âäưng thåìi
vạn khn no nỉåïc s khäng hụt nỉåïc ca vỉỵa bã täng. Viãûc tỉåïi nỉåïc chênh l lm vãû
sinh vạn khn cäút thẹp trỉåïc khi âäø bã täng.
+ Bã täng khi âỉåüc váûn chuøn tåïi phi âỉåüc âäø ngay, trạnh âãø âäúng vỉìa gáy cạc
ti trng củc bäü nh hỉåíng âãún kh nàng chëu lỉûc ca vạn khn vỉìa tảo âiãưu kiãûn cho
bã täng nhanh máút nỉåï
c nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng v gáy khọ khàn cho quạ
trçnh âäø.
+ Khi âäø bã täng lãn bãư màût låïp bã täng â âäng cỉïng cáưn cọ cạc biãûn phạp vãû
sinh bãư màût, âạnh såìn, cảy b nhỉỵng viãn cäút liãûu quạ låïn... âãø âm bo liãn kãút täút
giỉỵa hai låïp bã täng trỉåïc v sau.
+ Trong quạ trçnh âäø bãtäng phi giạm sạt chàût ch hiãûn trảng vạn khn gin
giạo v cäút thẹp âãø këp thåìi xỉí l nãúu cọ sỉû cäú.
+ Khäng lm sai lãûch vë trê cäút thẹp, vë trê vạn khn v chiãưu dy låïp bãtäng bo
vãû.
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I

134
+ Phaới coù caùc bióỷn phaùp che chừn khi thi cọng õọứ bó tọng luùc thồỡi tióỳt coù mổa,
khọng õóứ nổồùc mổa rồi vaỡo bó tọng.
10.6.2. Nhổợng nguyón từc vaỡ bióỷn phaùp õọứ bó tọng
1.Nguyón từc 1
a.Nguyón từc
Khi õọứ bó tọng, khọỳng chóỳ chióửu cao rồi tổỷ do cuớa bó tọng khọng vổồỹt quaù 1,5m
õóứ traùnh hióỷn tổồỹng phỏn tỏửng cuớa vổợa bó tọng. Khi chióửu cao õọứ bó tọng vổồỹt quaù
chióửu cao qui õởnh cỏửn phaới thổỷc hióỷn caùc bióỷn phaùp õóứ traùnh phỏn tỏửng.
b. Bióỷn phaùp:
+ Duỡng maùng nghióng: Vồùi õọỹ cao õọứ bó tọng nhoớ hồn 5m thỗ bó tọng õổồỹc õọứ
vaỡo maùng nghióng. Nóỳu õọỹ dọỳc cuớa maùng nhoớ (5
o
ữ 10
o
) thỗ ta phaới lừp maùy rung õóứ bó
tọng theo maùng xuọỳng õổồỹc dóự daỡng maỡ khọng cỏửn duỡng õóỳn xeớng hay baỡn caỡo, cuọỳc.
Tuy nhión õọỹ dọỳc cuớa maùng khọng õổồỹc lồùn quaù laỡm cho bó tọng trổồỹt nhanh sinh ra
hióỷn tổồỹng phỏn tỏửng cho vổợa bó tọng. Maùng nghióng phaới kờn, nhụn. Chióửu rọỹng cuớa
1
2
4
3
1
7
1
4

5
6
a
)
b
)
Hỗnh 10-4.
ọứ bó tọng moùng bũng ọ tọ vaỡ caùc thióỳt bở chọỳng phỏn tỏửng
a) ọứ bó tọng bũng maùng nghióng; b) ọứ bó tọng bũng ọỳng voỡi voi
1. tọ vỏỷn chuyóứn bó tọng; 2. Maùng nghióng; 3. Hóỷ giaù õồợ maùng;
4. Bó tọng moùng õang õọứ; 5. Vaùn khuọn moùng; 6. Hóỷ saỡn cọng taùc;
7. Phóựu tióỳp bó tọng.