Kỹ thuật thi công đất

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





40
CHỈÅNG IV. K THÛT THI CÄNG ÂÁÚT

§4
.1. THI CÄNG ÂÁÚT BÀỊNG PHỈÅNG PHẠP TH CÄNG
Thi cäng âáút th cäng l phỉång phạp thi cäng truưn thäúng. Dủng củ dng âãø
lm âáút l dủng củ cäø truưn nhỉ xng, cúc chim, kẹo càõt âáút, x beng, cúc chim
v.v... Âãø váûn chuøn âáút, ngỉåìi ta dng quang gạnh, xe ra, xe b...
4.1.1. Cạc ngun tàõc thi cäng
1. Ngun tàõc 1
Lỉûa chn dủng củ thi cäng thêch håüp tu theo tỉìng loải âáút.
Vê dủ : Xục âáút dng xng vng, xng cong; Âo âáút dng xng trn, thàóng;
Âáút cỉïng dng cúc chim, x beng; Âáút láùn si, âạ dng chong, cúc chim; Âáút do
mãưm dng kẹo càõt, mai âo.
2. Ngun tàõc 2
Phi cọ biãûn phạp lm gim thiãøu khọ khàn cho thi cäng.
Vê dủ
: Khi thi cäng âo âáút m gàûp âáút quạ cỉïng thç ta phi lm mãưm âáút trỉåïc
khi âo bàòng cạch tỉåïi nỉåïc hay dng x beng, chong, âãø lm tåi trỉåïc. Hồûc khi
âang thi cäng thç gàûp tråìi mỉa hay gàûp mỉûc nỉåïc ngáưm cao phi cọ biãûn phạp tiãu
nỉåïc màût, hả mỉûc nỉåïc ngáưm...
3. Ngun tàõc 3
Täø chỉïc thi cäng håüp l.
Phi phán cäng cạc täø âäüi theo cạc tuún lm viãûc, trạnh táûp trung nhán cäng tải
mäüt vë trê. Täø chỉïc váûn chuøn phi håüp l, thäng thỉåìng thç hỉåïng âo âáút v hỉåïng

váûn chuøn thàóng gọc våïi nhau hồûc ngỉåüc chiãưu nhau.
4.1.2. Mäüt säú biãûn phạp thi cäng
+ Nãúu häú âo sáu thç chia ra lm nhiãưu âåüt, chiãư
u dy âo âáút ca mäùi âåüt tỉång
ỉïng våïi dủng củ thi cäng. Cọ thãø mäùi âåüt do mäüt täø âo, cạc täø âo cạch nhau sao cho
mại däúc ca häú âo nh hån âäü däúc tỉû nhiãn ca âáút. Täø âo âáút cúi cng âi âãún âáu
I
I
II
II
III
III
Hçnh 4-1.
Âo häú khi cọ nỉåïc ngáưm hay trong tråìi mỉa

I
,
II
,
III
: Rnh tiãu nỉåïc
1, 2, 3, 4 : Thỉï tỉû låïp âo
1
1
1
2
3
4
2
2

3
3
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





41
thç cäng viãûc cng hon táút, khäng cn ngỉåìi, phỉång tiãûn âi lải lm phạ våỵ cáúu trục
ca âáút.
+ Khi âo âáút åí khu vỉûc cọ nỉåïc hồûc trong ma mỉa, âãø âãư phng nỉåïc chy
trn trãn màût cäng trçnh, ta cáưn tảo rnh sáu thu nỉåïc vo mäüt chäù âãø båm thoạt âi.
Rnh thu nỉåïc ln thỉûc hiãûn trỉåïc mäùi âåüt âo.
+ Khi âo âáút gàûp cạt chy, bn chy ta phi lm häú cọ táưng lc ngỉåüc âãø gản láúy
nỉåïc trong räưi måïi båm nỉåïc âi. Khäng âỉåüc båm nỉåïc trỉûc tiãúp cọ cạt. Nãúu båm trỉûc
tiãúp nỉåïc cọ cạt s lm räùng âáút, phạ hng cáúu trục âáút ngun åí xung quanh, gáy hỉ
h
ng cạc cäng trçnh lán cáûn. Âäúi våïi häú âo räüng, cọ bn chy, phi lm hng cc
chäúng, lọt phãn v råm âãø ngàn khäng cho cạt chy xúng phêa dỉåïi. Nãúu âo sáu thç
cáưn lm theo dảng báûc thang.
§4
.2
.
THI CÄNG ÂO ÂÁÚT BÀỊNG CÅ GIÅÏI

4.2.1. Âo âáút bàòng mạy âo gu thûn
1. Cạc thäng säú k thût (hçnh 4-3)
+ R
I

= R
min
: l bạn kênh nh nháút m mạy cọ thãø thỉûc hiãûn âỉåüc tải mäüt vë trê
âỉïng tỉång ỉïng våïi chiãưu cao âo âáút H
I
.
+ R
II
: l bạn kênh âo âáút åí cao trçnh mạy âỉïng, chiãưu cao tỉång ỉïng l H
II
= 0.
+ R
III
= R
max
: l bạn kênh âo låïn nháút m mạy cọ thãø thỉûc hiãûn âỉåüc tải vë trê
âỉïng, ỉïng våïi chiãưu cao âo âáút l H
III
.
+ R
IV
: l bạn kênh âo tỉång ỉïng våïi chiãưu cao âo âáút låïn nháút m mạy cọ thãø
thỉûc hiãûn âỉåüc tải cao trçnh âỉïng H
IV
= H
max
.
+ r
1
: l bạn kênh âäø âáút tỉång ỉïng våïi chiãưu cao âäø âáút låïn nháút h

1
= h
max
m mạy
thỉûc hiãûn âỉåüc tải vë trê âỉïng.
+ r
2
= r
max
: l bạn kênh âäø âáút låïn nháút m mạy cọ thãø thỉûc hiãûn âỉåüc tải vë trê
âỉïng, cọ chiãưu cao gu âäø tỉång ỉïng l h
2
.
200 ÷ 500

200 ÷ 500

Låïp âáút 1
Låïp âáút 2
2

1
3

Hçnh 4-2.
Âo âáút nåi cọ bn, cạt chy
1. Cc tre (hay cc gäù); 2. Phãn nỉïa; 3. Råm...
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I

42
Ghi chụ:
+ Cạc kêch thỉåïc âãưu tênh tỉì trủc quay ca mạy âo.
+ Bạn kênh âo âáút tênh âãún lỉåỵi dao ca gu âo. Bạn kênh âäø âáút tênh âãún trng
tám gu.
+ Chiãưu cao âo âáút tênh tỉì màût âáút lãn âãún lỉåỵi dao, cn chiãưu cao âäø âáút tênh
âãún âiãøm tháúp nháút ca âạy gu khi måí nàõp.
2. Cạc kiãøu âo ca mạy âo gu thûn
a. Âo dc
+ L cạch âo m mạy âo tưn tỉû di chuøn dc theo chiãưu di ca häú âo,
hỉåïng âo trng hồûc song song våïi trủc tuún âo.
+ Âo dc âỉåüc ạp dủng cho nhỉỵng häú âo chảy di nhỉ kãnh mỉång, l
ng
âỉåìng.
+ Cọ hai kiãøu âo dc bàòng mạy âo gu thûn:
♦ Âo dc âäø bãn: Xe váûn chuøn âáút âỉïng ngang våïi mạy âo v chảy song song
våïi âỉåìng di chuøn ca mạy âo. Ạp dủng khi khoang âo räüng â chäù bäú trê xe váûn
chuøn.
+ Mạy âo v ätä váûn chuøn cọ thãø åí cng cao trçnh hồûc mạy âo cọ thãø âỉïng
tháúp hån ätä váûn chuøn mäüt êt
+ Theo cạch âo ny mạy âo v ätä váûn chuøn âáút lm viãûc dãù dng. Cọ thãø sỉí
dủng mi loải xe ti to hay nh âãø váûn chuøn âáút.
+ Theo cạch âo ny mạy âo chè thỉûc hiãû
n
4
1
vng quay âãø âäø âáút do âọ nàng

sút âo tàng.
♦ Âo dc âäø sau: Ätä váûn chuøn âáút âỉïng åí phêa sau mạy âo.
+ Cạch âo ny ạp dủng khi âo nhỉỵng häú hẻp, chè cọ mäüt âỉåìng củt dáùn âãún chäù
Hçnh 4-3.
Cạc thäng säú k thût ca mạy âo gu thûn
R
IV
H
IV
= H
max
H
III
H
I
R
III
= R
max
R
II
R
I
= R
min
r
2
= r
max
r

1
r
1
h
2

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I





43
âo, trong häú ätä váûn chuøn khọ xoay såí.
+ Âãø vo láúy âáút ätä phi chảy li trong khoang.
+ Âãø âäø âáút âỉåüc vo trong ätä váûn chuøn mạy âo phi quay cáưn
2
1
vng quay,
nãn thåìi gian âäø âáút tàng dáùn âãún gim nàng sút mạy âo.
b. Âo ngang
+ Hỉåïng âo vng gọc
våïi trủc tiãún ca mạy. Khi
khoang âo räüng thç måïi bäú trê
âo ngang.
+ Theo cạch âo ny
âỉåìng váûn chuøn âáút cọ thãø
ngàõn hån.
 Chụ
+ Khi chiãưu sáu häú cáưn âo

låïn hån chiãưu cao âo låïn nháút
H
max
thç cọ thãø chia thnh nhiãưu
låïp âãø âo.
+ Trong khoang âo, nãúu
cao trçnh mạy âo tháúp hån cao
trçnh xe váûn chuøn thç kiãøu âo ny gi l âo theo báûc, cn khi mạy âo v xe váûn
chuøn âỉïng trãn cng mäüt cao trçnh thç kiãøu âo ny gi l âo theo âåüt.
+ Trong thỉûc tãú âãø chn cạch âo v cạch âäø âáút vo phỉång tiãûn váûn chuøn, ta
thỉåìng dỉûa vo bãư räüng ca khoang âo. Sau âáy l mäüt säú trỉåìng håüp củ thãø:
Hçnh 4-4.
Âo dc âäø bãn
(Mạy âo âỉïng tháúp hån ätä váûn chuøn)

Hçnh 4-5.
Âo dc âäø sau
1
I
1

Hçnh 4-6.
Âo Ngang

1
: hỉåïng di chuøn ca ätä váûn chuøn âáút,

I
: hỉåïng di chuøn ca mạy âo.
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I

44
- Khi chióửu rọỹng khoang õaỡo B < 1,5R
max
( = 1,5R
III
) thỗ bọỳ trờ maùy õaỡo chaỷy
doỹc õọứ sau. Xe vỏỷn chuyóứn õỏỳt õổồỹc bọỳ trờ õổùng chóỳch sau maùy õaỡo, nghộa laỡ maùy õaỡo
õổùng gỏửn mọỹt bón bồỡ họỳ õaỡo, coỡn ọtọ vỏỷn chuyóứn õổùng saùt vóử bồỡ bón kia cuớa họỳ õaỡo.
- Khi chióửu rọỹng họỳ õaỡo B = (1,5 ữ 1,9)R
max
thỗ cho maùy õaỡo chaỷy doỹc ồớ giổợa vaỡ
õọứ õỏỳt lón caùc xe vỏỷn chuyóứn õổùng hai bón phờa sau.
- Nóỳu chióửu rọỹng họỳ õaỡo B lón õóỳn 2,5R
max
thỗ cho maùy õaỡo chaỷy rọỹng thaỡnh
hỗnh chổợ chi (hỗnh dờch dừc), vỏựn õaỡo theo kióứu õaỡo doỹc õọứ sau.
- Khi chióửu rọỹng họỳ õaỡo B õóỳn 3,5R
max
coù thóứ cho maùy õaỡo ngang họỳ moùng vaỡ
tióỳn dỏửn lón theo kióứu chaỷy doỹc õọứ sau. Nhổợng maùy õaỡo loaỷi nhoớ (dung tờch gaỡu tổỡ 0,25
ữ 0,65m
3
) chaỷy chổợ chi mọỹt caùch dóự daỡng. Trong caùc họỳ õaỡo õổồỹc mồớ rọỹng nhổ vỏỷy,
maùy õaỡo õọứ õỏỳt lón xe taới dóứ daỡng.
- Nóỳu họỳ õaỡo rọỹng hồn 3,5R

max
thỗ ban õỏửu õaỡo mọỹt tuyóỳn theo kióứu chaỷy doỹc õọứ
sau, caùc tuyóỳn õaỡo sau seợ thi cọng theo kióứu õaỡo doỹc õọứ bón.
- Nóỳu họỳ õaỡo khaù sỏu vaỡ
rọỹng thỗ phaới cho maùy õaỡo thaỡnh
nhióửu bỏỷc. Trong phaỷm vi tióỳt dióỷn
họỳ õaỡo thióỳt kóỳ sao cho sọỳ tuyóỳn
õaỡo nhoớ nhỏỳt, sao cho mọỹt õổồỡng
vỏỷn chuyóứn õỏỳt phuỷc vuỷ õổồỹc caớ
ba tuyóỳn õaỡo vaỡ sao cho lổồỹng õỏỳt
soùt laỷi sau khi õaỡo laỡ nhoớ nhỏỳt.
Muọỳn giaớm lổồỹng õỏỳt soùt ồớ caùc
maùi dọỳc, nghộa laỡ muọỳn hỗnh daỷng
caùc khoang õaỡo gỏửn giọỳng hỗnh daỷng maùi dọỳc thióỳt kóỳ nhỏỳt, thỗ chióửu sỏu caùc khoang
VIII
II
III
I
V
IV
VII
I
X
VI
X
XI
1
2
Hỗnh 4-8.
aỡo họỳ moùng sỏu vaỡ rọỹng

1 : Caùc khoang õaỡo õổồỹc õaùnh sọỳ thổù tổỷ tổỡ I
ữ
XI
2 : ỏỳt soùt laỷi sau khi õaỡo.
B = (1,5 ữ 1,9)R
max
B = 3,5R
max
B < 1,5R
max
B = 2,5R
max
Hỗnh 4-7.
Caùc kióứu õaỡo theo bóử rọỹng họỳ moùng
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I





45
õaỡo saùt maùi dọỳc phaới nhoớ.
3. ặu nhổồỹc õióứm cuớa maùy õaỡo gaỡu thuỏỷn
a. ặu õióứm
+ Maùy õaỡo gaỡu thuỏỷn coù tay cỏửn ngừn vaỡ xuùc thuỏỷn nón õaỡo rỏỳt khoớe coù thóứ õaỡo
õổồỹc nhổợng họỳ õaỡo sỏu vaỡ rọỹng vồùi cỏỳp õỏỳt tổỡ cỏỳp I ữ IV.
+ Maùy õaỡo gaỡu thuỏỷn thờch hồỹp duỡng õóứ õọứ õỏỳt lón xe chuyóứn õi. Kóỳt hồỹp vồùi xe
chuyóứn õỏỳt nón bọỳ trờ quan hóỷ giổợa dung tờch gaỡu vaỡ dung tờch thuỡng xe hồỹp lờ seợ cho
nng suỏỳt cao, traùnh rồi vaợi laợng phờ.
+ Nóỳu bọỳ trờ khoang õaỡo thờch hồỹp thỗ maùy õaỡo gaỡu thuỏỷn coù nng suỏỳt cao nhỏỳt

trong caùc loaỷi maùy õaỡo mọỹt gaỡu.

b. Nhổồỹc õióứm
+ Khi õaỡo õỏỳt maùy õaỡo phaới õổùng dổồùi khoang õaỡo õóứ thao taùc, vỗ vỏỷy maỡ maùy
õaỡo gaỡu thuỏỷn chố laỡm vióỷc tọỳt ồớ nhổợng họỳ õaỡo khọ raùo khọng coù nổồùc ngỏửm.
+ Tọỳn cọng vaỡ chi phờ laỡm õổồỡng cho maùy vaỡ phổồng tióỷn vỏỷn chuyóứn lón xuọỳng
khoang õaỡo.
4.2.2. aỡo õỏỳt bũng maùy õaỡo gaỡu nghởch
1. Caùc thọng sọỳ kyợ thuỏỷt (hỗnh 4-9)
+ R
I
: Baùn kờnh õọứ õỏỳt vồùi chióửu cao tổồng ổùng laỡ H
I
. Mọựi maùy seợ coù R
õọứ
max
.
+ R
II
= R
max
: Baùn kờnh õaỡo õỏỳt lồùn nhỏỳt vồùi chióửu cao õaỡo tổồng ổùng laỡ H
II
= 0.
+ R
min
: Baùn kờnh õaỡo õỏỳt nhoớ nhỏỳt ổùng vồùi cao trỗnh õaỡo H
II
= 0.
+ H

II
= H
max
: Chióửu sỏu õaỡo õỏỳt lồùn nhỏỳt maùy coù thóứ thổỷc hióỷn õổồỹc.
R
min
R
II
= R
max
R
III
R
I
H
I
H
II
= H
max
III
II
I
Hỗnh 4-9.
Caùc thọng sọỳ kyợ thuỏỷt cuớa maùy õaỡo gaỡu

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I

46
2. Cạc kiãøu âo ca mạy âo gu nghëch
a. Âo dc
Mạy âỉïng trãn båì häú âo, dëch chuøn li theo trủc ca häú âo.
b. Âo ngang
+ Mạy âỉïng trãn båì häú âo, dëch chuøn song song våïi trủc häú âo.
+ Ạp dủng âo nhỉỵng häú âo cọ chiãưu räüng låïn.
3. Ỉu nhỉåüc âiãøm ca mạy âo gu nghëch
a. Ỉu âiãøm
+ Mạy âo gu nghëch cng cọï tay cáưn ngàõn nãn âo ráút kho, cọ thãø âo âỉåüc
cáúp âáút tỉì cáúp I ÷ IV.
+ Cng nhỉ mạy âo gu thûn, mạy âo gu nghëch thêch håüp âãø âo v âäø âáút
lãn xe chuøn âi hồûc âäø
âäúng.
+ Mạy cọ cå cáúu gn nhẻ nãn thêch håüp âãø âo cạc häú âo åí nhỉỵng nåi cháût hẻp,
cạc häú âo cọ vạch thàóng âỉïng, thêch håüp âãø thi cäng âo häú mọng cạc cäng trçnh dán
dủng v cäng nghiãûp.
+ Do âỉïng trãn båì häú âo âãø thi cäng nãn mạy cọ thãø âo âỉåüc cạc häú âo cọ
nỉåïc v khäng phi täún cäng lm âỉåìng lãn xúng khoang âo cho mạy v phỉång
tiãûn váûn chuøn.
b. Nhỉåüc âiãøm
+ Khi âo âáút mạy âo âỉïng trãn båì häú âo âãø thao tạc, vç váûy cáưn quan tám âãún
khong cạch tỉì mẹp mạy âãún mẹp häú âo âãø âm bo äøn âënh cho mạy.
+ Nàng sú
t tháúp hån nàng sút mạy âo gu thûn cọ cng dung têch gu.
+ Chè thi cäng cọ hiãûu qu våïi nhỉỵng häú âo näng v hẻp, våïi cạc häú âo räüng v
Hçnh 4-10.
Cạc kiãøu âo ca mạy âo gu

nghëch
a) : Âo dc, b) : Âo ngang.

a)
b)