SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI

Bài 23: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức :
- Hiểu các khái niệm: thế nào là ăn mòn kim loại, ăn mòn hóa học và ăn
mòn điện hóa.
- Hiểu các điều kiện và bản chất của ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hoá
- Hiểu nguyên tắc và các biện pháp chống ăn mòn kim loại.
2.Kĩ năng:
- Phân biệt được hiện tượng ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa các kim
loại xảy ra trong tự nhiên, trong đời sống gia đình và trong sản xuất.
- Biết sử dụng các biện pháp bảo vệ đồ dùng, công cụ lao động bằng kim
loại chống sự ăn mòn kim loại.
- Biết cách giữ gìn các đồ vật bằng kim loại như tráng mã bằng thiếc kẽm.
3.Thái độ tình cảm: Hứng thú say mê học tập
II. CHUẨN BỊ:
GV:
- Chuẩn bị thí nghiệm về ăn mòn điện hóa:
Dụng cụ: + Cốc thủy tinh loại 200ml;
+ Các lá Zn và lá Cu;
+ Bóng đèn pin 1,5V hoặc điện kế;
+ Dây dẫn.
Hóa chất: +150ml dung dịch H
2
SO
4
1M.
- Chuẩn bị thí nghiệm chống ăn mòn kim loại bằng phương pháp điện hóa:
Dụng cụ: + 2 cốc thủy tinh loại nhỏ, hoặc ống nghiệm.
+ Một số đinh sắt sạch, dây kẽm hoặc dây nhôm.
Hóa chất: Dung dịch H
2

SO
4
loãng, dung dịch kali ferixianua
- Tranh vẽ về sự ăn mòn điện hóa hợp kim sắt.
- Giáo án, sách giáo khoa.
HS: Chuẩn bị bài trước ở nhà
III. PHƯƠNG PHÁP:
Đàm thoại nêu vấn đề và trực quan.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1) Ổn định lớp:
- Giáo viên điểm danh.
- Lớp trưởng báo cáo.
2) Kiểm tra bài cũ:
3) Tiến trình bài học mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Hoạt động 1:
I. KHÁI NIỆM:
- Có hiện tượng gì khi đồ dùng
bằng kim loại để lâu ngày?
- Hiện tượng đó đựơc gọi là sự
ăn mòn kim loại.
Các khái niệm tưong tự: bị oxi
hóa hay bị ghỉ.
Vậy ăn mòn kim loại là sự
phá huỷ kim loại hoặc hợp
kim do tác dụng các chât
trong môi trường.
Ăn mòn kim loại là sự
phá huỷ kim loại hoặc
hợp kim do tác dụng các

chât trong môi trường.
Hậu quả là kim loại bị
oxi hóa thành các ion
dương bởi các quá trình
hóa học hoặc điện hóa:
M→M
n+
+ ne
Hoạt động 2:
II. HAI DẠNG ĂN MÒN KIM LOẠI:
Dựa vào môi trừong và cơ chế
của sự ăn mòn người ta phân
thành hai loại: Ăn mòn hóa học
và ăn mòn điện hóa học.
1. Ăn mòn hóa học:
Bản chất của ăn mòn hóa học là
gì? Nó thường xảy ra ở đâu?
2. Ăn mòn điện hóa
hóa học:
GV: làm thí nghiệm biểu diễn
như SGK.
Nêu các hiện tượng thu đựoc từ
thí nghiệm?
- Giải thích các hiện tuợng trên .
1. Ăn mòn hóa học:
là quá trình oxi hóa - khử
trong đó các electron của
kim loại chuyển trực tiếp
đến các chất trong môi
trường.

Thường xảy ra ở các bộ
phận củ lò đốt hoặc các
thiết bị thường xuyên phải
tiếp xúc với hơi nước.
2. Ăn mòn điện hóa
hóa học:
Khi chưa nối dây thì bọt
khí thoát ra chậm
khi nối dây thì bọt khí thóat
ra nhanh hơn và lại thóat ra
ở lá đồng và kẽm
Giải thích:
Khi chưa nối thì bọt khí
thóat ra chậm ở lá Zn do
ion H
+
và Zn
2+
cản trở nhau
Khi nối với lá Cu thì trở
thành pin điện hóa nên do
ion H
+
và Zn
2+
đi về hai
phía và không cản trở nhau
nữa.
Căn cứ vào môi trường
và cơ chế của sự ăn mòn

kim loại, người ta phân
thành hai dạng chính: ăn
mòn hóa học và ăn mòn
điện hóa.
1. Ăn mòn hóa học:
Ăn mòn thường xảy ra ở
những bộ phận của thiết
bị lò đột hoặc những thiết
bị phải thường xuyên tiếp
xúc với hơi nước và khí
oxi,...
Thí dụ:
3Fe +4H2O → Fe
3
O
4
+
4H
2
↑
Như vậy: Ăn mòn hóa
học là quá trình oxi hóa
- khử trong đó các e của
kim loại chuyển trực tiếp
đến các chất trong môi
trường.
2. Ăn mòn điện hóa
hóa học:
Ăn mòn điện hóa học là
loại ăn mòn ki loại phộ

- Hiện tượng trên gọi là ăn mòn
điện hóa vậy cho biết ăn mòn
điện hóa là gì?
Dựa vào thí nghiệm em hãy
cho biết có những điều kiện nào
để ăn mòn điện hóa xảy ra?
Nếu thiếu một trong 3 điều kiện
trên thì ăn mòn điện hóa chưa
xảy ra.
- Xét ăn mòn điện hóa xảy ra
trong hợp kim của Fe để ngoài
không khí ẩm?
- Viết các quá trình xảy ra ở các
điện cực?
Khái niệm
Là quá trình oxi hóa khử,
trong đó kim loại bị ăn
mòn do tác dụng của chất
điện li tạo nên dòng e
chuyển từ cực âm đến cực
dương
Điều kiện:
Có đủ 3 điều kiện:
- Các điện cực phải khác
nhau về bản chất
- Các điện cực phải tiếp
xúc với nhau: trực tiếp
hoặc gián tiếp qua dây dẫn.
- Các điện cực phải cùng
tiếp xúc với dd chất điện li.

HS đọc SGK và nắm được:
Không khí ẩm là chát điện
li
Thép là hợp kim nên tạo
được vô số các điện cực
khác nhau và cùng tiếp xúc
với nhau nên thỏa mãn đầy
đủ 3 điều kiện của ăn mòn
điện hóa
Vì vậy có vô số pin điện
hóa trong hợp kim Fe.
Ở anot: O
2
+ 2 H
2
O + 4e →
4OH
-
Ở catot: Fe → Fe
2+

+ 2e
biến và nghiêm trọng
trong tự nhiên.
a) Khái niệm về ăn mòn
điện hóa học: thí nghiệm
trong sách giáo khoa.
Ăn mòn điện hóa học là
quá trình oxi hóa - khử,
trong đó kim loại bị ăn

mòn do tác dụng của chất
điện li tạo nên dòng
electron chuyển từ cực
âm đến cực dương.
b) Điều kiện xảy ra ăn
mòn điện hóa học:
- Các điện cực phải khác
nhau về bản chất, có thể
là cặp hai kim loại khác
nhau, hoặc cặp kim loại-
phi kim, hoặc cặp kim
loại – hợp chất hóa học,
thí dụ như xementit, trong
đó kim loại có thế điện
cực chuẩn nhỏ hơn là cực
âm. Như vậy kim loại
nguyên chất khó ăn mòn
điện hoá học.
-Các điện cực phải tiếp
xúc trực tiếp hoặc gián
tiếp với nhau qua dây
dẫn.
- Các điện cực cùng tiếp
xúc với dung dịch chất
điện li.
Thiếu 1 trong ba điều
kiện trên sẽ không xảy ra
ăn mòn điện hóa học.
Thực tế , các quá trình ăn
mòn điện hóa học diễn ra

rất phức tạp, có thể bao
gồm ăn mòn điện hóa và
ăn mòn hóa học. Nhưng ăn
mòn điện hóa giữ vai trò
chủ yếu.
c) Ăn mòn điện hóa học
hợp kim của sắt( gang,
thép) trong không khí
ẩm:
Sự ăn mòn điện hóa học
các hợp kim của sắt(gang,
thép) trong không khí ẩm
có ảnh hưởng đặc biệt
nghiêm trọng đối với nền
kinh tế của quốc gia. Đây
là một quá trình phức tạp,
có thể mô tả một cách
giản lượt: SGK
Hoạt động 3:
III.CHỐNG ĂN MÒN KIM LOẠI:
Trong thực tế kim loại bị ăn
mòn có nhiều không?
Vậy để tránh sự ăn mòn đó
người ta đã sử dụng những biện
pháp nào?
Cho biết trong ăn mòn điện hóa
thì kim loại nào bị ăn mòn?
1. Phương pháp bảo vệ
bề mặt:
sơn , mã , bội trơn dầu

mỡ ....
2.Phương pháp điện hóa.
Dùng một kim loại mạnh
hơn để bảo vệ đồ dùng
bằng kim loại
Ví dụ bảo vệ vỏ tàu bằng
thép người ta dùng kim loại
Zn
Khối lượng kim loại bị ăn
mòn hằng năm trên thế
giới bằng 20-25% về khối
lượng kim loại được sản
xuất. Sự ăn mòn kim loại
đã gây tổn thất to lớn về
nhiều mặt cho nền kinh tế
quốc dân và đời sống con
người.
Có nhiều biện pháp bảo
vệ kim loại khỏi bị ăn
mòn . Phổ biến hơn cả là
phương pháp bảo vệ bề
mặt và bảo vệ điện hoá.
Hoạt động 4:
Củng cố và bài tập
Dùng các bài tập 1,2,3 để củng
cố ngay tại lớp
Bài tập về nhà 4,5 SGK và các
bài trong sách bài tập
2D,
3B

V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ:
- Củng cố lại những vấn đề vùa học.
- dặn dò chuẩn bị bài mới.