Sáng kiến kinh nghiệm, SKKN - Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong chương trình giáo dục phổ thơng hiện nay, bài thể dục phát triển
chung là một phần rất quan trọng trong chương trình thể dục nội khóa. Ở lớp 5 có
bài thể dục phát triển chung trên cơ sở kế thừa và phát huy các bài thể dục mà học
sinh đã được học từ lớp 1 đến lớp 4. Bài thể dục phát triển chung có vai trị rất
quan trọng nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện cơ thể đang trong giai đoạn
phát triển.
Nhằm giúp cho các em học sinh lớp 5 trường tiểu học nâng cao chất lượng
giáo dục thể chất, tố chất thể lực góp phần phát triển con người theo hướng toàn
diện.
Trang bị cho học sinh một số hiểu biết về những kỹ năng cơ bản thông qua
bài thể dục.
Giáo dục cho các em có tính nền nếp trong tập luyện thể dục thể thao, có ý
thức giữ gìn vệ sinh và nếp sống lành mạnh vui chơi giải trí có tính tổ chức và kỷ
luật, góp phần giáo dục đạo đức lối sống hình thành nhân cách con người mới.
Đặc biệt ở lứa tuổi học sinh Tiểu học việc rèn luyện thể chất cho các em
thông qua các bài tập thể dục là một việc làm hết sức quan trọng đối với giáo viên
giảng dạy thể dục. Hơn thế nữa Bác đã nói: Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả
nước yếu ớt một phần, mỗi người dân mạnh khỏe tức làm cho đất nước hùng mạnh
thêm.
Trên đây là một số yêu cầu cần thiết không thể thiếu trong việc phát triển thể
chất cho các em thông qua bài thể dục phát triển chung lớp 5. Do đó nên tơi chọn
đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển
chung”.
2. Điểm mới của đề tài
Phương pháp giảng dạy rõ ràng, đầy đủ, logic các bước, phù hợp với lứa tuổi
học sinh lớp 5.
3. Phạm vi áp dụng:
Áp dụng để giảng dạy bài thể dục phát triển chung lớp 5 đạt kết quả tốt hơn.
Có thể triển khai rộng để các bạn đồng nghiệp áp dụng nhằm nâng cao chất lượng

của bài thể dục phát triển chung ở lớp 5.

1


II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thưc trạng việc dạy và học bài thể dục phát triển chung cho học sinh
lớp 5
Bài thể dục ở lớp 5 trong chương trình giáo dục phổ thơng là một bài thể dục
trong đó các động tác đều khó hơn so với các động của bài thể dục ở các lớp
trước.. Đối với giáo viên thể dục hiện nay rèn luyện cho các em có đầy đủ sức
khỏe là rất quan trọng tạo cho các em có được “một tinh thần minh mẫn trong một
cơ thể cường tráng”.
Chương trình thể dục lớp 5 được thực hiện theo phân phối chương trình và
chuẩn kiến thức kỉ năng cụ thể là:
Mỗi tuần học 2 tiết, mỗi tiết học trung bình 35 phút đến 40 phút, cả năm học
gồm 70 tiết, trong đó học kỳ I là 18 tuần dạy 36 tiết, học kỳ II là 17 tuần, dạy 34
tiết.
Ở lứa tuổi học sinh lớp 5, các em đã hoàn thiện hơn so với ở lứa tuổi học
sinh lớp 1,2,3,4 tốc độ phát triển cũng tăng lên rõ rệt các em đã biết hành động
theo sự hướng dẫn của giáo viên ở mức độ cao hơn.
Điều đó giáo viên phải gương mẫu thường xuyên chú ý giáo dục tư tưởng
cho học sinh để có thể giáo dục cho các em một cách chủ động, có kế hoạch và có
kết quả cao hơn.
Ngồi việc giảng dạy cho các em có được một sức khoẻ thật tốt, giáo viên
cịn phải ln giáo dục cho học sinh trong từng tiết học như: tính trung thực, tính
tự giác, tính tích cực, tính khiêm tốn… cho nên phân môn thể dục ở bậc tiểu học
chiếm một vị trí hết sức quan trọng khơng thể thiếu trong giáo dục con người theo
hướng toàn diện.
2. Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung:

Sau đây tơi xin trình bày biện pháp để giúp các em học sinh lớp 5 học tốt bài
thể dục: (Phương pháp giảng dạy chung cả bài thể dục)
- Giáo viên nêu tên động tác, làm mẫu học sinh tập theo (tập soi gương).
- Giáo viên hô nhịp cho học sinh tập (Giáo viên sửa chữa cho học sinh).
- Giáo viên thực hiện mẫu cùng chiều với học sinh.
- Chủ tịch hội đồng tự quản hô nhịp, Giáo viên quan sát sửa chữa sai sót cho
học sinh.
- Nếu cịn học sinh tập sai thì cho cả lớp tập thêm lần nữa.
- Chia tổ tập động tác mới học. Giáo viên quan sát sửa sai cho học sinh
- Giáo viên phải là người làm mẫu chuẩn xác các động tác cũng như có thói
quen, tác phong rèn luyên thân thể trong cuộc sống. Vì vậy năng lực thực hành có
tầm quan trọng số một.
2


- Để giúp các em học tốt môn thể dục nói chung và bài thể dục phát chung
nói riêng, trong giảng dạy giáo viên cần kết hợp các biện pháp khác nhau.
- Mỗi giờ dạy thể dục là mỗi bước đi bằng hành động cụ thể trong quá trình
biến mục đích giáo dục thành kết quả thực tế. Vì vậy mỗi giờ dạy đều phải làm cho
học sinh nắm được kiến thức, kỹ năng, mục đích của bài tập được bồi dưỡng về
phẩm chất, ý chí thúc đẩy thể lực tăng tiến khơng ngừng.
- Trong q trình tổ chức cho học sinh tập luyện động tác giáo viên phải hết
sức chú ý về sân bãi, dụng cụ tập luyện, biên độ động tác cũng như phương pháp tổ
chức. Nếu giáo viên khơng làm tốt vấn đề này thì khi tập luyện các em dễ bị chấn
thương gây tâm lý không an tâm cho học sinh trong lúc tập luyện thì hiệu quả của
động tác không cao.
- Trước giờ dạy cần nắm chắc những vấn đề chung của lớp và những em cá
biệt. Từ đó kịp thời điều chỉnh kế hoạch, phương pháp lên lớp cho phù hợp hơn.
- Khi hướng dẫn một nội dung nào đó trong tiết dạy giáo viên phải phối hợp
tốt với cán sự lớp để giúp giáo viên điều khiển lớp tập, giáo viên đi quan sát sửa

chữa, uốn nắn, giúp đỡ những em tập chưa hoàn chỉnh, đặc biệt cần chú trọng đến
khâu bảo hiểm để phòng ngừa chấn thương cho các em.
- Giáo viên hướng dẫn một động tác nào đó cần nói rõ tên động tác .
- Để các em tập được đều và đẹp các động tác thì ở động tác nào giáo viên
cũng cần nhắc cho học sinh hướng quay của mặt. Điều đó cịn giúp cho học sinh
quan sát và sửa sai được một số chi tiết của động tác.
- Giáo viên chia nhóm tập theo từng khu vực, qui định thời gian, quan sát
giúp đỡ học sinh sửa sai.
- Đại diện tổ thi đua, giáo viên cùng học sinh nhận xét tuyên dương.
- Nếu tiết học bị trời mưa thì giáo viên tiến hành dạy trong lớp theo phương
pháp như sau: giáo viên cho học sinh xem tranh( nếu học động tác mới) sau đó
phân tích và tập mẫu cho cả lớp xem. Sau đó cho mỗi lần cho một nhóm lên thực
hiện, giáo viên quan sát sửa sai cho học sinh.
* Trong cả bài thể dục, từng động tác học sinh thường có những sai sót, tùy
theo động tác mà giáo viên nhắc nhở và sửa sai cho phù hợp như sau:
* Động tác vươn thở:

3


+ Giáo viên làm mẫu động tác hướng dẫn thật kỹ “hơ nhịp chậm kéo dài kết
hợp hít sâu thở ra” nếu khơng hướng dẫn kỹ thì các em tập khơng hít sâu thở ra,
khơng đúng nhịp và biên độ động tác không đạt hiệu quả cao cho các em.
+ Nên cho 2 em học sinh tập thử 2 lần 8 nhịp, lớp nhận xét tuyên dương.
+ Giáo viên hô nhịp chậm kéo dài cho lớp tập, quan sát sửa sai cho học sinh.
+ Chủ tịch hội đồng tự quản hô nhịp lớp tập , giáo viên giúp đỡ sửa sai cho
các em.
+ Một số lỗi học sinh thường sai: tập trước nhịp, đưa tay dang ngang lên cao
chưa thẳng chưa ngẩng đầu và hít vào. Vì vậy giáo viên cần cho học sinh xác định
rõ hướng đưa tay lên cao, nhớ rõ ngẩng đầu và hít sâu thật kỹ.

+ Khi hơ nhịp, phân tích động tác hướng dẫn bài tập các em chưa hiểu (hiểu
chậm), giáo viên cần hướng dẫn giải thích thêm để các em hiểu bằng cách: làm
mẫu nhiều lần, cho học sinh tập thử lớp quan sát nhận xét tuyên dương. tổ chức thi
đua tổ với nhau nhằm phát huy tính tích cực của các em.
* Động tác tay:

+ Ở nhịp 1 cần nhắc học sinh căng ngực, thẳng tay, mặt hướng trước.
+ Ở nhịp 2 nhắc HS ngẩng đầu, đồng thời chú ý xem tay đã thẳng chưa.
+ Ở nhịp 3 chú ý sửa cho học sinh khi thực hiện động tác cần nâng cánh tay
lên cao ngang vai.
* Động tác chân:

+ Nhịp 1 học sinh thường nâng đùi chưa cao. Cần cho học sinh tập tay chống
hơng, hóp ngực và nâng cao đùi. Sau đó, cho học sinh tập tay gập trên vai và hóp,
căng ngực, rồi tiếp theo mới phối hợp chân và tay theo lời phân tích chậm( thưc
hiện từ chậm đến nhanh dần).
4


+ Ở nhịp 3 và nhịp 7 cho học sinh tập đá chân lên cao tương đối tốt mới cho
phối hợp các cử động của động tác.
* Động tác vặn mình:

+ Cần nhắc học sinh quay đủ 90 độ ở thân trên.
+ Chú ý nhắc học sinh hai chân đứng cố định chỉ vặn thân trên.
* Động tác toàn thân:

+ Hướng dẫn học sinh học"động tác toàn thân" giáo viên cần nêu rõ tác
dụng của động tác và giáo dục các em phải có tin thần học tập tốt vì động tác này
có tác động đến tồn thân, có tác dụng rất quan trọng đến cơ thể của các em. Trong

khi tập luyện học sinh thường tập không hết biên độ động tác như ở nhịp 1 tay phải
các em chưa chạm được mũi chân trái , chân không thẳng, tay trái giơ chưa thẳng
lên cao. từ đó gây ảnh hưởng rất nhiều đến tác dụng động tác(giáo viên phải
thường xuyên giúp đỡ các em sửa sai, giải thích thêm) để các em tập khơng cịn
mắc phải khuyết điểm.
* Động tác thăng bằng:

+ Cần nhắc học sinh đưa chân ra sau cao và chân trụ phải thẳng, hai tay
giang ngang thẳng ngang bằng vai tạo độ thăng bằng cho cơ thể.
+ Nên cho học sinh tập nhiều lần ở các nhịp cịn sai, sau đó mới cho tập cả
động tác.
* Động tác nhảy:
5


+ Học sinh thường tập trước lệnh hoặc trước khi hơ nhịp, nâng cánh tay
chưa bằng vai, ngón tay chưa khép lại . Học sinh đưa tay dang ngang lên cao hai
tay vỗ vào nhau chưa ngẫng đầu.
+ Học sinh thường bị vặn người khi đưa tay sang ngang và co tay khi giơ lên
cao. Giáo viên cần cho học sinh tập động tác tay theo lời phân tích rồi mới cho tập
tiếp.
* Động tác điều hòa:

+ Học sinh thường không thả lỏng hai tay, hoặc không lắc hai cổ tay. GV cần
cho học sinh tập lắc hai bàn tay đưa ra trước, hai tay giơ cao, hai tay dang ngang.
3. Kết quả đạt được:
- Qua 1 năm áp dụng tơi thấy rằng học sinh ln ln u thích, ham học
môn thể dục hơn, tham gia luyện tập một cách tự giác và tích cực. tố chất thể lực
của các em học sinh ngày càng được nâng lên. ( trong năm học 2019- 2020 từ tuần
12 đến tuần 19 vì trong khoản thời gian này các em được học bài thể dục phát triển

chung) kết quả như sau:

6


+ Trong năm học 2019-2020: trong 131 em còn 5 em tập chưa tốt bài thể dục
phát triển chung ( động tác thăng bằng chưa vững và còn quên một số nhịp của
động tác toàn thân).
+ Kết quả đánh giá như sau:
NĂM HỌC

TỔNG SỐ HỌC
SINH

HTT

2019-2020

131

80

TRONG ĐĨ
HT

CHT

51

0

*Tóm lại: Để các em học tốt bài thể dục phát triển chung giáo viên cần:
+ Trong giảng dạy phải phát huy tính tích cực của học sinh bằng các biện
pháp thi đua, thi đấu, biểu dương khen thưởng, cần nâng cao tính tự giác, khả năng
tự quản, tập luyện cá nhân và tập luyện theo nhóm của học sinh để phát huy tính
chủ động tích cực trong học tập. Sử dụng phối hợp các phương pháp khác nhau tùy
theo các động tác.
+ Chuẩn bị sân bãi trước khi lên lớp.
+ Dụng cụ tập luyện đầy đủ (như tranh, động tác mẫu ....)
+ Giáo viên nêu tác dụng động tác (giáo dục học sinh).
+

Hướng dẫn động tác rõ ràng chính xác.

+

Giáo viên làm mẫu, phân tích kỹ thuật động tác .

+
dương.
+

Học sinh lên tập thử , lớp quan sát nhận xét tuyên
GV điều khiển lớp tập, quan sát giúp đỡ học sinh sửa sai.

+
thời gian cụ thể.

Chia nhóm tập theo từng khu vực, giao viên cần qui định

+
xét tuyên dương .

Đại diện tổ ( nhóm ) thi đua với nhau GV cùng HS nhận

+
Khi học sinh tập luyện cả lớp, theo nhóm hay cá nhân thì
giáo viên cần quan sát, ghi chép lại quá trình tập luyện của học sinh động tác nào
tập luyện đạt hay chưa đạt để tuyên dương cũng như chỉ ra lỗi cho học sinh khắc
phục.
* Các tồn tại nảy sinh trong quá trình tổ chức:
Trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm có một vài học sinh tập
luyện chưa tích cực nhưng sau đó các em đã ý thức được tầm quan trọng của bài
thể dục phát triển chung nên đã cố gắng tập luyện và đã đạt được kết quả tốt. Giáo
viên cần phải động viên khuyến khích, giúp đỡ và nhắc nhở kịp thời để các em ý
7


thức được tầm quan trọng của bài thể dục phát triển chung mà tập luyện để đạt
được kết quả như mong muốn.
III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa của đề tài:
Qua quá trình áp dụng các biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục
phát triển chung đạt được kết quả cao:
Giúp cho giáo viên giảng dạy bài thể dục đạt được kết quả tốt hơn, học sinh
tập luyện đều và đẹp hơn. Phát triển thể lực, tạo sự hứng thú cho học sinh tập
luyện. Hình thành kỹ năng vận động, nâng cao sức khỏe, có sự tác động trực tiếp
tích cực đến việc rèn luyện ý chí phẩm chất đạo đức cho người học. Phòng ngừa
các căn bệnh như cong vẹo cột sống, cải thiện tư thế, dáng vóc cho người tập. Giúp
học sinh phát huy tính tự quản, năng lực tập luyện nhóm, hoạt động cá nhân. Làm

cho người tập có cảm xúc tốt, sảng khối, thú vị.
Trong quá trình giảng dạy và áp dụng một số biện pháp để uốn nắn sửa sai
cho học sinh khi thực hiện động tác thể dục, bản thân tôi rút ra một số kinh nghiệm
như sau:
- GV phải chuẩn bị đầy đủ về tranh ảnh trực quan, đồ dùng dạy học, phối hợp
hài hồ các phương pháp thì hiệu quả tiết học mới đạt tốt.
- Trong giảng dạy giáo viên sử dụng chủ tịch hội đồng tự quản một cách linh
hoạt, hiệu quả nhất.
- Nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, sức khoẻ của từng học sinh, giáo
viên trực tiếp sửa sai uốn nắn điều chỉnh sai sót kịp thời, để tổ chức cho các em
luyện tập đạt hiệu quả cao nhất.
- Luôn luôn tuyên dương kịp thời những cái đúng, cái hay, cái đẹp của học
sinh.
- Hướng dẫn các em tập ở nhà dần dần hình thành thói quen luyện tập để bảo
vệ và nâng cao sức khoẻ, phát triển thể lực.
- Sau mỗi tiết dạy giáo viên cần rút kinh nghiệm bổ sung những thiếu sót để
tiết sau được hồn thiện hơn.
2.Kiến nghị đề xuất
Để công tác giáo dục thể chất đạt được kết quả tốt hơn, tôi xin kiến nghị đề
xuất:
- Tổ chức thường xuyên các phong trào thể dục thể thao để các em tham gia
vui chơi trong năm học như: Tổ chức các câu lạc bộ thể dục thể thao để các em có
8


thể lựa chọn phù hợp theo năng khiếu của mình: CLB Bóng đá, CLB Bóng bàn,
CLB
- Quan tâm giúp đỡ các em có hồn cảnh khó khăn để các em có điều kiện
học tập và tập luyện thể dục nâng cao sức khoẻ.
Trên đây là một số biện pháp giúp học sinh học tốt bài thể dục phát triển

chung lớp 5. Bản thân tôi thấy rằng cần phải nghiên cứu thêm các tài liệu, phải học
hỏi trao đổi kinh nghiệm từ các bạn đồng nghiệp, dự giờ đánh giá, thao giảng, hội
giảng, chuyên đề… nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy và học môn thể dục được
tốt hơn. thể chất, tố chất thể lực được tốt hơn góp phần phát triển con người theo
hướng toàn diện.

9


10


11


12