Đề khảo sát học sinh lớp 9 thi vào THPT môn Ngữ văn năm học 2017-2018

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (495.59 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GD&ĐT PHÚC YÊN

ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH LỚP 9

NĂM HỌC 2018 -2019

Môn: Ngữ văn

(Thời gian làm bài: 120 phút)

Câu 1 (2,0 điểm).

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các u cầu:

Người đồng mình thơ sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục.

a) Đoạn thơ trên nằm trong tác phẩm nào? Ai là tác giả?

b) Em hiểu thế nào là “Người đồng mình” ?

c) Xác định hàm ý trong câu thơ sau:

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

d) Chỉ ra 02 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ?

Câu 2 (3,0 điểm).

Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về sự tha thứ trong cuộc sống. Trong đoạn

văn có ít nhất 01 câu cảm thán (Gạch chân dưới câu văn đó) và 01 phép liên kết (chỉ

rõ tên phép liên kết và từ ngữ đã sử dụng phép liên kết đó).

Câu 3 (5,0 điểm).

Cảm nhận của em về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng ” của nhà văn

Kim Lân để làm rõ: Ở người nơng dân này, tình yêu làng tha thiết thống nhất với lòng

yêu nước và tinh thần kháng chiến.

Hết./.

Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

PHÒNG GD&ĐT PHÚC YÊN

——————— HƯỚNG DẪN CHẤM THI THỬ VÀO LỚP 10 THPT

MÔN: Ngữ văn 
( Đáp án có 03 trang)

——————

Câu 1 (2,0 điểm).

Ý Nội dung Điểm

a - Đoạn thơ nằm trong bài thơ: “Nói với con”. 
- Tác giả Y Phương.

0,5

b - “Người đồng mình” chỉ người vùng mình, người miền mình.

- “Người đồng mình” hiểu rộng ra là: những người cùng sống trên một miền 
đất, cùng một quê hương, cùng một dân tộc.

0,5

c Hàm ý trong câu thơ: Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

- Quá trình dựng nhà, dựng bản của đồng bào vùng cao.

- Đó cũng là tinh thần tự lực cánh sinh của đồng bào miền núi trong quá
trình dựng xây quê hương, nâng tầm quê hương.

0,5

d HS phải chỉ ra được 02 trong số các biện pháp tu từ sau:
- Điệp ngữ: “Người đồng mình”

- Ẩn dụ: hình ảnh “tự đúc đá kê cao quê hương”

- Tương phản: sự nhỏ bé về hình hài, dáng vóc (“thơ sơ da thịt”) >< ý chí, 
nghị lực lớn lao (“chẳng mấy ai nhỏ bé”)

Lưu ý: HS chỉ chỉ ra được 01 biện pháp tu từ đúng thì cho 0,25 điểm.

0,5

Câu 2 (3,0 điểm).

Ý Nội dung Điểm

1 Yêu cầu về hình thức 1,5

+ Viết đúng hình thức của một đoạn văn.

+ Viết 1 câu cảm thán và gạch chân dưới câu văn đó.

+ Viết câu văn có chứa ít nhất 01 phép liên kết (Chỉ rõ phương tiện liên kết).

0,5
0,5

0,5

2 Yêu cầu về nội dung 1,5

Thí sinh cần hiểu đúng vấn đề cần bàn luận. Có thể trình bày những suy 
nghĩ của mình theo nhiều cách khác nhau, nhưng thể hiện được hiểu biết
đúng đắn về sự tha thứ. Dưới đây là một số gợi ý cơ bản:

- Giải thích sự tha thứ: Là bỏ qua, không trách cứ hay trừng phạt với những

sai lầm của người khác.

- Bình luận:

+ Tha thứ giúp cho tâm hồn thanh thản, nhẹ nhõm, giúp con người gần nhau
hơn, cảm thông và chia sẻ cho nhau. Tha thứ giúp cho con người quay đầu
hướng thiện, giúp cho người lầm lỡ được làm lại từ đầu.

+ Phê phán những người sống ích kỉ, khơng bao dung, độ lượng, luôn hận
thù, hằn học với cuộc đời. Từ đó khiến cho con người trở nên vơ cảm, cuộc
sống trở nên nặng nề, u ám.

- Liên hệ bản thân và rút ra bài học.

0,5

0,25

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Câu 3 (5,0 điểm).

* Yêu cầu về kỹ năng

Thí sinh hiểu đúng yêu cầu của đề bài; biết cách làm bài văn nghị luận văn học; bố
cục ba phần rõ ràng; lập luận chặt chẽ, mạch lạc; dẫn chứng chính xác, tiêu biểu; khơng mắc
các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; khuyến khích những bài viết sáng tạo, giàu chất văn.

* Yêu cầu về kiến thức

Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau trên cơ sở nắm chắc tác phẩm,
không suy diễn tuỳ tiện. Bài viết phải làm nổi bật được vẻ đẹp của đoạn thơ cả về nội dung
và nghệ thuật. Cụ thể cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

Ý Nội dung Điểm

1 Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và nhân vật 0,5

2 Cảm nhận nhân vật ông Hai

a Tình u làng của ơng Hai 2,5

* Niềm tự hào kiêu hãnh của ông Hai về làng Chợ Dầu

- Ơng Hai là người dân làng Chợ Dầu, vì hồn cảnh nên phải sống ngụ cư ở
nơi đất khách. Tuy xa quê, nhưng ông luôn nhớ và tự hào về làng Chợ Dầu -
quê hương mình. Tình yêu làng của ơng thật đặc biệt, ấy là cái tính hay khoe
về làng mình, lúc ấy khn mặt ơng biến chuyển lạ thường, hai con mắt sáng
hẳn lên:

+ Trước Cách mạng: Khoe làng nào là nhà san sát, nào là đường đi lát toàn đá
xanh.

+ Sau Cách mạng: Ơng Hai thay đổi hẳn, ơng vẫn u làng nhưng tình u
của ơng giờ đây đã khác. Ông khoe những ngày tập quân sự, khoe những hố,
những ụ, những giao thông hào

=> Với ông Hai, làng dường như đã trở thành một phần máu thịt của ông.
+ Kháng chiến bùng nổ, ơng Hai và gia đình phải dời làng đi sơ tán. Ông Hai
thực sự buồn khi phải xa làng. Ở nơi tản cư, ông đau đáu nhớ quê, nhớ những
ngày làm việc cùng anh em...

- Ông Hai luôn khoe về cái làng chợ Dầu khơng phải chỉ vì nó đẹp mà nó đã
tham gia vào cuộc kháng chiển của dân tộc

0,25

* Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng của mình theo giặc

- Khi nghe tin làng theo giặc, ơng bàng hồng sững sờ “Cổ ông lão nghẹn
ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân”.

+ Ông nghi ngờ, cố chưa tin nhưng khi cái tin ấy được khẳng định từ chính
miệng những người dân tản cư dưới xi lên thì ơng khơng thể khơng tin. Từ
lúc ấy, tâm trạng bị ám ảnh, day dứt với mặc cảm là kẻ phản bội. Nghe tiếng
chửi bọn Việt gian “ông cúi gằm mặt mà đi”.

- Về đến nhà, tủi thân, thương con, thương dân Chợ Dầu, thương thân mình
phải mang tiếng là dân làng Việt gian "Nước mắt ông lão cứ giàn ra".

- Mấy ngày ở nhà:

+ Ông sống trong tâm trạng nơm nớp lo sợ, xấu hổ, nhục nhã: "Cứ thoáng
nghe những tiếng Tây, Việt gian, cam-nhơng... là ơng lủi ra một góc nhà,nín

thít. Thơi lại chuyện ấy rồi!"

+ Ông Hai tiếp tục bị đẩy vào một tình huống thử thách căng thẳng khi mụ
chủ nhà đánh tiếng đuổi người làng Chợ Dầu.

+ Ông cảm nhận hết nỗi nhục nhã, lo sợ vì tuyệt đường sinh sống "đi đâu bây
giờ?", "Rồi đây biết làm ăn, buôn bán ra sao?".

+ Bị đẩy vào đường cùng tâm trạng ông vô cùng bế tắc. Mâu thuẫn nội tâm bị
đẩy lên đỉnh điểm. Ông nghĩ: "Hay là quay về làng?" nhưng ông hiểu rõ "Về

0,25

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

làng tức là chịu quay lại làm nô lệ cho thằng Tây", là phản bội cách mạng,
phản bội Cụ Hồ.Tình yêu làng và tình yêu Tổ quốc trỗi dậy mãnh liệt trong
lịng ơng.

= > Ơng dứt khốt lựa chọn theo cách của mình: "Làng thì yêu thật nhưng
làng theo Tây mất rồi thì phải thù”. Tình yêu nước đã rộng lớn hơn, bao trùm
hơn tình cảm làng quê. Nhưng dù xác định thế nào ông vẫn khơng dứt bỏ
được tình cảm với làng, vì thế mà ơng càng đau xót, tủi hổ.

- Cuộc trị chuyện với đứa con nhỏ: Ơng muốn khắc sâu vào trái tim nhỏ bé
của con “ nhà ta ở làng Chợ Dầu”, củng như củng cố, niềm tin vào Cách
mạng vào kháng chiến.

0,25

* Tâm trạng của ơng Hai khi nghe tin làng cải chính

- Niềm vui vỡ ịa khi biết tin làng mình không theophair là làng Việt gian

- Khoe cả cái tin “ Tây nó đốt nhà tơi rồi, đốt nhẵn” một cách tự hào như một
niềm hạnh phúc của mình bởi đó là minh chứng duy nhất chứng minh tấm
lịng của ơng với Cách mạng, với kháng chiến.Tình yêu làng, sự hy sinh cho
đất nước của ông thật sâu sắc và cảm động. Ông Hai đã biết đặt tình yêu Tổ
quốc lên trên tình yêu cá nhân của mình với làng Chợ Dầù. Đây là nét đẹp
trong con người ơng Hai nói riêng và người nơng dân nói chung.

0,25

b Tình yêu làng gắn liền với tinh thần yêu nước, yêu kháng chiến của ông

Hai

1.0

- Luôn quan tâm, theo dõi sát cuộc kháng chiến

- Phải lựa chọn giữa tình u làng, u nước, ơng có quyết định dứt khốt cụ
thể.

- Là người nơng dân nhưng ông có nhận thức về Cách mạng rõ ràng: "Làng
thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”

- Luôn nhớ về làng, mong muốn giải bày về làng:

=>Lịng u nước cỉa ơng Hai giản dị, chân thành, Ông nhận thức được: Đất
nước còn, làng còn. Đất nước mất, làng mất. Như vậy, ở ơng Hai, cơ sở của

tình u làng là tình yêu đất nước. Song, tình yêu đất nước, tình u Cách
mạng có ý nghĩa định hướng cho tình yêu làng.

0,5

c Nhận xét nghệ thuật miêu tả tâm lí 0,5

+ Tác giả miêu tả cụ thể, gợi cảm các diễn biến nội tâm qua các ý nghĩ, hành
vi, ngôn ngữ, đặc biệt diễn tả rất đúng gây ấn tượng mạnh mẽ về sự ám ảnh ,
day dứt trong tâm trạng nhân vật. Điều đó, chứng tỏ Kim Lân am hiểu sâu sắc
người nông dân và thế giới tinh thần của họ.

+ Ngôi kể, ngôn ngữ nhân vật thật đặc sắc, đặc biệt là ngơn ngữ ơng Hai giàu
tính khẩu ngữ, vừa có nét chung của người nơng dân, vừa mạng đậm cá tính
của nhân vật.

0,25

3 Đánh giá chung 0,5

- Nhân vật ông Hai là người nơng dân có lịng u làng, u nước nồng nàn .
Những tình cảm ấy hài hòa, thống nhất, hòa quyện. Điều này cho thấy sự
chuyển biến trong nhận thức và tình cảm của người nông dân buổi đầu cuộc
kháng chiến chống Pháp.

- Qua nhân vật, nhà văn khẳng định tình yêu Tổ quốc bắt đầu từ những điều

bình dị nhất.

Lưu ý:

- Cho điểm tối đa khi bài thi đảm bảo tốt cả 2 yêu cầu về kĩ năng và kiến thức. 
- Điểm của bài thi là tổng điểm các câu cộng lại; cho điểm từ 0 đến 10. 
- Điểm lẻ làm tròn tính đến 0,25 điểm .

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>