Tải Mở bài và kết bài tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân - Học tốt Ngữ văn 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (109.74 KB, 9 trang )

<b>Mở bài và kết bài Người lái đị sơng Đà của Nguyễn Tn</b>

Mời các em tham khảo.

<b>Những nội dung có thể có trong phần mở bài</b>

<b>Đơi nét về tác giả Nguyễn Tuân (1910 - 1987)</b>

- Quê thuộc làng Mộc, nay là phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội.

- Ơng sinh ra trong một gia đình nhà Nho khi Hán học đã suy tàn.

- Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ơng có vị trí to
lớn và vai trị khơng nhỏ đối với nền văn học Việt Nam

- Năm 1996, ông được nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

- Các tác phẩm chính: Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Thiều quê hương, Sông Đà, Hà Nội
ta đánh Mĩ giỏi…

- Phong cách nghệ thuật:

+ Phong cách của Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ “ngơng”, trong mỗi trang viết
của mình, Nguyễn Tn ln muốn thể hiện sự tài hoa, uyên bác của bản thân. Chất tài hoa
uyên bác của Nguyễn Tuân được thể hiện:

+ Khám phá, phát hiện sự vật ở phương diện thẩm mĩ

+ Nhìn con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ

+ Vận dụng tri thức, vốn hiểu biết trên nhiều lĩnh vực khác nhau để tạo dựng hình tượng

+ Ơng là nhà văn của những tính cách độc đáo, của những tình cảm, cảm giác mãnh liệt, của
những phong cách tuyệt mĩ,…

+ Kho từ vựng phong phú, tổ chức câu văn xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệu trầm bổng, có
phối âm, phối thanh linh hoạt, tài ba…

<b>Đôi nét về tác phẩm Người lái đị sơng Đà</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Tác phẩm là kết quả của chuyến đi miền Bắc vừa thỏa mãn thú phiêu lãng vừa để tìm kiếm vẻ
đẹp thiên nhiên và chất vàng mười đã qua thử lửa trong tâm hồn của những con người lao động
và chiến đấu trên miền sơng núi hùng vĩ và thơ mộng đó

+ Người lái đị sơng Đà là bài tùy bút được in trong tập Sông Đà (1960)

- Bố cục (3 phần)

+ Phần 1 (từ đầu đến “cái gậy đánh phèn”): Vẻ hung dữ của con sơng Đà

+ Phần 2 (tiếp đó đến “dịng nước sơng Đà”): Cuộc sống của con người trên sơng Đà và hình
ảnh người lái đị sơng Đà

+ Phần 3 (cịn lại): vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của sơng Đà

<b>Những nội dung có thể khái qt lại tổng thể trong phần kết bài</b>

- Khái quát gia trị nội dung và nghệ thuật của văn bản

+ Nội dung: Người lái đị sơng Đà ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ, hào hùng vừa trữ tình thơ mộng
của thiên nhiên và nhất là của con người lao động bình dị ở miền Tây Bắc

+ Nghệ thuật: cách sử dụng từ ngữ độc đáo, đắc địa, tài ba, sử dụng vốn hiểu biết trên nhiều
lĩnh vực, kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và hiện thực

- Cảm nhận về văn bản: Người lái đị sơng Đà lầ một áng tùy bút xuất sắc, cho thấy tài năng và
tấm lòng của người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái Đẹp – Nguyễn Tn.

<b>Mở bài Người lái đị sơng Đà </b>

Nói đến Nguyễn Tuân, người ta thường nghĩ ngay đến “chủ nghĩa xê dịch”. Ông tới miền Tây
Bắc rộng lớn, xa xôi không chỉ để thoả mãn cái thú tìm đến miền đất lạ cho thoả niềm khát
khao “Xê dịch” mà chủ yếu để tìm kiếm chất vàng của thiên nhiên và ở tâm hồn của người lao
động. Những trang viết hay nhất của ông thường là những trang tả đèo cao, vực sâu, thác nước
dữ dội hoặc những cảnh thiên nhiên đẹp một cách tuyệt đỉnh, tuyệt vời. “Người lái đị sơng Đà”
là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của nhà văn. Tác phẩm là những trang văn miêu tả rất
tinh tế vẻ đẹp hình tượng con sông Đà vừa hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng rất trữ tình và lãng mạn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tuỳ bút “Người lái đị sơng Đà” là một trong những tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Tuân được
in trong tập sông Đà (1960). Viết tuỳ bút này, Nguyễn Tuân tự coi mình là người đi tìm cái thứ
vàng mười của núi rừng Tây Bắc và nhất là cái thứ vàng mười trong những con người đang
nhiệt tình gắn bó với cơng cuộc xây dựng quê hương. Chất vàng mười i ấy chính là vẻ đẹp
người lái đị sơng Đà. Dưới ngịi bút tài hoa của Nguyễn Tuân người lái đò vừa là người anh
hùng vừa là người nghệ sỹ tài hoa trong nghề của mình.

Tuổi hai mươi khi hướng đời đã thấy

Thì xa xơi gấp mấy vẫn lên đường.

Sống ở thủ đơ mà dạ để mười phương.

Nghìn khát vọng chất chồng mơ ước lớn.”

( Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên)

Hịa chung với khơng khí sơi nổi của cả nước khi Miền Bắc tiên lên xây dựng Chủ nghĩa xã hội
với xu hướng đi đến những vùng cao để phục hồi kinh tế với tiếng hát đầy sông, đầy cầu thì
Nguyễn Tuân đã lựa chọn Tây Bắc làm miền đất hứa để viết lên tuyệt tác của đời mình. Ơng
khơng đi theo lối mịn khi viết về những “cái tơi”cịn buồn như Huy Cận, Chế Lan Viên –
Những “cái tôi” luôn cô đơn trước vũ trụ, cô đơn giữa dịng đời. Nguyễn Tn đã khéo léo để
“cái tơi” cá nhân của mình hịa chung với “cái ta” của cộng đồng và mở ra một trào lưu văn học
mới để rồi tất cả được kết tinh trong tập “Tùy bút Sơng Đà” mà linh hồn của nó chính là “ Tùy
bút Người lái đị Sơng Đà”. Nguyễn Tn là một nhà văn cả đời say mê đi tìm cái đẹp, cái đẹp
ở đây chính là nghệ thuật, mà khi nói đến nghệ thuật cũng chính là cái đẹp, với Nguyễn Tuân,
con người chính là tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời nhất mà tạo hóa đã ban tặng. Cái đẹp ấy được
Nguyễn Tuân phát hiện ra trong “ thứ vàng mười đã qua thử lửa” của Tây Bắc, ở những con
người đang gắn bó với cơng cuộc xây dựng q hương, đất nước. Chất vàng mười ấy chính là
vẻ đẹp của người lái đị sơng Đà, dưới ngịi bút điêu luyện của Nguyễn Tuân đó vừa là người
anh hùng, vừa là nghệ sĩ tài hoa trên chính nghề nghiệp của mình.

“ Tây Bắc ư? Có riêng gì Tây Bắc

Khi lịng ta đã hóa những con tàu”

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Tây Bắc đã trở thành vùng đất hứa của thi ca nghệ thuật những năm 58-60 khi miền Bắc tiến

lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, các nhà văn nhà thơ đến với nơi đây để tìm cho mình những
nguồn cảm hứng mới. Ta từng biết đến Tơ Hồi với tập “truyện Tây Bắc” mà nổi bật là truyện
ngắn “Vợ Chồng A Phủ”, hay Nguyễn Khải cũng đã từng xôn xao lịng mình với “Mùa Lạc” thì
Nguyễn Tn lại thăng hoa trên mảnh đất này với tập “Tùy bút Sông Đà” với linh hồn là bài kí
“Người lái đị Sơng Đà”. Là một nhà văn đi theo chủ nghĩa xê dịch, dấu chân của Nguyễn Tuân
đã đi khắp mảnh đất hình chữ S này, nhưng ông lại chọn Tây Bắc làm nơi cho ra đời đưa con
đẻ tinh thần của mình là bởi chỉ có nơi đây mới thỏa mãn thực đơn cho nhãn quan sáng tác của
ông. Tùy bút sông Đà là những trang văn được viết bằng ngôn ngữ điêu luyện, những đoạn tả
đèo cao, vực sâu, thác nước dữ dội, hoặc cảnh thiên nhiên đẹp đến tuyệt đỉnh, nhưng lấp lánh
giữa những vẻ đẹp ấy là hình ảnh con sông Đà hiện lên vừa hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng rất nên
thơ, trữ tình và lãng mạn.

Nguyễn Tuân là một trong những cây bút tiêu biểu của văn xuôi hiện đại. Mỗi tác phẩm của
ông là mỗi bài ca về cái đẹp của cuộc sống, của con người, với tư tưởng, tình cảm gắn bó với
đất nước quê hương. Bằng ngòi bút độc đáo, uyên bác, tài hoa, cùng lòng yêu thiên nhiên sâu
sắc và những khám phá mới mẻ trong chuyến đi trải nghiệm thực tế ngược dòng Tây Bắc,
Nguyễn Tuân đã viết nên những trang bút ký đặc sắc, tái hiện một cách độc đáo vẻ đẹp kỳ vĩ,
thơ mộng của sông Đà cũng như thiên nhiên hùng vĩ núi rừng Tây Bắc qua tuỳ bút “Người lái
đị sơng Đà”. Giữa thiên nhiên bao la rộng lớn của núi rừng Tây Bắc, nối bật lên là hình ảnh
người lái đị sơng Đà can trường, dũng cảm, độc hành đưa con đò mưu sinh chiến đấu với con
sông Đà.

Nguyễn Tuân là một trong những cây bút xuất sắc của văn xuôi hiện đại Việt Nam. Mỗi tác
phẩm của ông là một bài ca về cái đẹp của cuộc sống, của con người, đặc biệt là những người
lao động bình dị mà tài hoa. Bên cạnh đó, tác phẩm của ơng được người đọc đặc biệt chú ý về
phong cách nghệ thuật rất riêng và rất độc đáo . “Người lái đị Sơng Đà ” là một bài tùy bút tiêu

biểu cho phong cách nghệ thuật của ông.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

nhiên hùng vĩ cùng sự dũng cảm của con người đã khiến nhà văn khơng thể nào qn. Chính
điều này đã làm nên một bài bút ký đặc sắc “Người lái đò sơng Đà”. Nguyễn Tn đã dùng
ngịi bút tài hoa của mình để cảm nhận vẻ đẹp của sơng Đà như là một kì cơng của tạo hóa, như
một cơng trình tuyệt mĩ của thiên nhiên. Nhưng dừng ở đó thì lại chưa đủ. Bởi cái đẹp thật sự,
đỉnh điểm nằm ở con người. Nhà văn đã mang đến một thông điệp chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ
có trong chiến trường ác liệt, mà cịn có trong cơng cuộc xây dựng đất nước hơm nay. Đó là
một mẫu hình đẹp đẽ cho văn chương nghệ thuật phát hiện và khám phá.

Nguyên Tuân là một trong những cây bút xuất sắc trong nền văn xuôi hiện đại Việt Nam. Ở
mỗi tác phẩm của ông ta đều thấy được cái đẹp của cuộc sống, của con người mà đặc biệt là
người lao động bình dị nhưng tài hoa. Khơng những vậy, người đọc còn đặc biệt chú ý về
phong cách nghệ thuật rất riêng và độc đáo của ông ở trong từng tác phẩm. Và bài tùy bút tiêu
biểu cho phong cách nghệ thuật của ơng khơng thể nào ngồi "Người lái đị Sơng Đà"

Nguyễn Tn là một trí thức yêu nước và giàu tinh thần dân tộc. Lòng yêu nước của nhà văn
thường không được phát biểu một cách trực tiếp mà ẩn đằng sau những bức tranh thiên nhiên
và những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc. Tùy bút “Người lái đị sơng Đà” được in trong
tập “Sông Đà”. Đây là thành quả đẹp đẽ của chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân khi đến với
miền Tây Bắc rộng lớn, xa xôi của Tổ quốc. Đó khơng chỉ thỏa mãn cái thú vui xê dịch “thay
thực phẩm cho tâm hồn, tìm thực đơn mới cho giác quan”, mà cịn để tìm kiếm cái chất vàng có
trong màu sắc sơng núi Tây Bắc. Và nhất là chất vàng mười đã qua thử lửa ở trong tâm hồn của
những con người lao động chiến đấu trên miền núi sơng hùng vĩ và thơ mộng. Chính những giá

trị mà nó mang lại. Người lái đị sơng Đà xứng đáng là tuyệt bút của người nghệ sỹ tài hoa.

Sức sáng tạo là không bao giờ ngừng. Người nghệ sỹ chân chính là người ln tìm tịi để sự
sáng tạo được cất cánh và bay xa. Và trên con đường đi tìm cái đẹp của mình, ta bắt gặp một
Nguyễn Tuân với tài hoa, uyên bác, thâm sâu. Khi đến với mảnh đất Tây Bắc xa xôi – nơi mà
con người ta chỉ nghĩ đến những thứ khô cằn và hẻo lánh, thì nhà văn lại tìm được cho mình
thứ vàng đẹp đẽ có trong màu sắc sơng núi nơi đây. Đó là cách làm nên một “Người lái đị sơng
Đà” mang đậm nét đẹp vừa hùng vĩ, vừa trữ tình của thiên nhiên tạo hóa. Nổi bật hơn cả là hình
ảnh con người vượt lên chiến thắng sự hung bạo của thiên nhiên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Mỗi khi nhắc đến "chủ nghĩa xê dịch" thì người ta thường nghĩ ngay đến Nguyên Tuân và
ngược lại. Nguyễn Tuân đến miền Tây Bắc xa xôi không đơn giản là chỉ để thỏa mãn cái thú
tìm đến miền đất mới, thỏa mãn niềm khát khao "xê dịch" mà cịn là tìm kiếm chất vàng của
thiên nhiên ở tâm hồn người lao động. Những trang tả đèo cao, vực sâu, thác nước dữ dội hay
cảnh thiên nhiên đẹp tuyệt đỉnh chính là những trang sách viết hay nhất của ơng. Đoạn trích
"Người lái sông Đà" nằm trong tập "Tùy bút Sông Đà" chính là đại biểu tiêu biểu nhất cho
phong cách của ông và phong cảnh hoang sơ mà hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc.

Trên dải đất cong cong hình chữ S, có biết bao nhiêu dịng sơng cho những cặp tình nhân soi
bóng, cho con người u thương và suy tưởng về cội nguồn. Và ai ai cũng muốn có một dịng
sơng để lưu giữ những ký ức tuổi thơ và thể hiện niềm tự hào với đất mẹ thân thương. Ta từng
biết đến một dịng sơng q hương trong thơ Tế Hanh, một con sông Đuống “nằm nghiêng
nghiêng trong kháng chiến trường kì ” trong thơ của Hoàng Cầm. Và đến với thế giới nghệ
thuật của Nguyễn Tn, chúng ta cịn được chiêm ngưỡng một dịng sơng Đà vừa hung bạo vừa
trữ tình. Chính cơng trình tuyệt vời của tạo hóa ấy đã níu chân ơng khiến nhà văn không muốn
rời xa khi đến với mảnh đất Tây Bắc xa xơi của Tổ quốc. Có ý kiến cho rằng ” Trong Người lái

đị sơng Đà, Nguyễn Tn đã ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ vừa hào hùng vừa thơ mộng trữ tình của
thiên nhiên bằng ngịi bút tài hoa, uyên bác”.

Nhắc đến tác phẩm đặc sắc của Nguyên Tuân sau Cách mạng Tháng Tám thì ta đâu thể bỏ qua
"Người lái đị Sơng Đà". Khi viết tùy bút này, ơng khơng coi mình là một nhà văn, một người
bình thường nữa mà coi mình chính là người đi tìm thứ vàng mười của núi rừng Tây Bắc và thứ
vàng mười trong những con người đang nhiệt tình gắn bó với cơng cuộc xây dụng q hương.
Đó khơng phải chất vàng mười bình thường, đó là chính là vẻ đẹp người lái đị sơng Đà, mà
dưới ngịi bút của Ngun Tn người lái đị sơng Đà vừa là người anh hùng vừa là người nghệ
sĩ tài hoa trong nghề mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

văn của Nguyễn Tn lại có một “Người lái đị sơng Đà”, tuy khơng có khao khát nhưng thực
sự đã trở thành người anh hùng cưỡi gió đạp sóng như câu thơ của Phan Bội Châu ” Muốn vượt
bể Đông theo cánh gió/ Mn trùng sóng bạc tiễn ra khơi”. Bởi vậy với “Người lái đị sơng
Đà”, chúng ta mới thấy hết được cái tài hoa, uyên bác của người nghệ sỹ Nguyễn Tuân.

Một tác phẩm văn học lớn, có giá trị sống mãi trong lịng người đọc thì tác phẩm đó phải xây
dựng được những nhân vật điển hình trong hồn cảnh điển hình, hội tụ đầy đủ tài năng và tâm
huyết của người nghệ sĩ. Nhân vật ông lái đò trong tùy bút "Người lái đò sông Đà" của Nguyễn
Tuân là một nhân vật như thế.

Nhà văn Nguyên Tuân đã lựa chọn Tây Bắc làm miền đất viết lên tuyệt tác của đời mình. Sau

Cách mạng tháng Tám ơng khơng đi theo lối mịn viết về "cái tơi" cơ đơn trước vũ trụ, trước
dịng đời giống Huy Cận hay Chế Lan Viên. Ông khéo léo đem "cái tơi" của mình hịa chung
vào với "cái ta" chung của cộng động và tất cả đều được kết tinh trong tập "Tùy bút Sông Đà".
Đọc tác phẩm ta thấy được linh hồn kết tinh trong tác phẩm chính là "người lái đị sơng đà".
Nguyễn Tn ln coi cái đẹp chính là nghệ thuật mà chính con người là tác phẩm tạo hóa đã
ban tặng tuyệt với nhất. Cái đẹp đó được Nguyên Tuân phát hiện ra và gọi là "thứ vàng mười",
"thứ vàng mười" đó là thiên nhiên hùng vĩ và những con người đang gắn bó với công cuộc xây
dụng quê hương, đất nước.

<b>Kết bài Người lái đị sơng Đà</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Hình tượng người lái đị sơng Đà được xây dựng rất thành cơng qua ngịi bút độc đáo và sáng
tạo của Nguyễn Tuân. Trong hơi thở văn chương ấy, nhà văn đã khẳng định được tài năng và
sức mạnh cường đại của con người, cuộc chiến không cân sức giữa con người lao động và thiên
nhiên kỳ bí vốn có nhiều cam go, vất vả. Nhưng bằng sự thông minh, sáng tạo, đức tính kiên
cường, tỉ mỉ vốn ăn sâu vào máu của những người lao động, họ đã chiến thắng một cách huy
hoàng, vẻ vang nhất, trở thành người nghệ sĩ tài ba trên chính mặt trận tìm kế sinh nhai của
mình.

“Người lái đị sơng Đà” là một áng văn đẹp được làm nên từ tình yêu đất nước say đắm, thiết
tha của một con người muốn dùng văn chương để ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ hào hùng, vừa trữ
tình, thơ mộng của thiên nhân và nhất là con người lao động bình dị ở miến Tây Bắc. Hình ảnh
người lái đị sơng Đã là tiêu biểu cho con người lao động vùng Tây Bắc, dũng cảm, gan dạ,
quật cường, ln kiên trì và hết mình với công việc. Nổi bật nên trên thiên nhiên bao la hùng vĩ

của núi rừng Tây Bắc chính là con người lao động nơi đây.

Một Sông Đà, một Nguyễn Tuân - một thiên nhiên dữ dội, một người nghệ sĩ tài hoa. Tùy bút
của Nguyễn Tuân chân thực mà hấp dẫn là vậy. Đọc từng dòng văn, ta như được tự mình trải
nghiệm trong khơng gian Tây Bắc, được gặp và chiêm ngưỡng cái tài hoa của những con người
nơi đây. “Người lái đị Sơng Đà” là một áng văn đẹp được làm nên từ tình yêu đất nước thiết
tha, say đắm của một người nghệ sĩ muốn dùng văn chương để khắc họa vẻ đẹp kì vĩ, hào hùng,
vừa trữ tình, thơ mộng, và nhất là tài năng của những người lao động bình dị. Sự đầu tư nghiêm
túc, công phu và tâm huyết cho nghệ thuật của Nguyễn Tuân thật khiến ta khâm phục. Phải
chăng đó chính là cái độc đáo tài hoa của Nguyễn Tuân - cái điều mà ông vẫn quan niệm “đã
viết văn thì phải viết cho hay, cho đúng cái tạng riêng của mình. Văn chương cần sự độc đáo
hơn bất kì một lĩnh vực nào khác....”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>