Tải Cảm nhận bài Tây Tiến của Quang Dũng Hay Chọn Lọc - 9 bài văn mẫu lớp 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (214.64 KB, 17 trang )

<b>Đề bài: Cảm nhận bài Tây Tiến của Quang Dũng Ngữ văn 12</b>
<b>Dàn ý chi tiết</b>

- Trình bày một số nét tiêu biểu về tác giả Quang Dũng và đặc trưng thơ ca của
ông (vừa hồn nhiên vừa tinh tế, mang vẻ đẹp hào hoa, phóng khống, đậm chất
lãng mạn).

- Nêu một số nét khái quát về bài thơ Tây Tiến: hoàn cảnh ra đời, giá trị nội
dung nổi bật của bài thơ.

a, Đường hành quân của đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên Tây Bắc

- Hai câu thơ đầu: nỗi nhớ thốt lên thành lời "Tây Tiến ơi" là tiếng gọi thân
thương, "nhớ chơi vơi"là nỗi nhớ thường trực, bao trùm không gian.

- Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hoang sơ và dữ dội:
+ Địa danh Sài Khao, Mường Lát gợi sự hẻo lánh, xa xơi;

+ Các từ láy giàu tính tạo hình: "khúc khuỷu", "thăm thẳm", "heo hút", điệp từ
"dốc", nghệ thuật điệp "Dốc lên ... dốc lên" gợi địa hình hiểm trở, quanh co,
gập ghềnh.

+ Hình ảnh "súng ngửi trời" thể hiện tầm cao của núi non mà người lính phải
vượt qua nhưng cũng có cái hóm hỉnh của người lính trong đó.

+ Nhịp thơ bẻ đơi "Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống" gợi tả sự nguy hiểm
tột cùng.

+ Hình ảnh nhân hóa: "cọp trêu người", "thác gầm thét" gợi sự hoang sơ, man
dại; thời gian: "chiều chiều", "đêm đêm" những người lính phải thường xuyên
đối mặt với điều hiểm nguy chốn rừng thiêng nước độc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Khung cảnh thiên nhiên cũng có lúc êm dịu, mang đậm hương vị cuộc sống:
"nhà ai Pha Luông ...", "cơm lên khói", "Mai Châu mùa em ...", thanh bằng tạo
cảm giác nhẹ nhàng, yên bình.

- Hình ảnh bi hùng về người lính Tây Tiến "dãi dầu khơng bước nữa", "gục lên
súng mũ bỏ quên đời": có thể hiểu hai câu thơ đơn thuần miêu tả khoảnh khắc
nghỉ ngơi của người lính sau cuộc hành qn dài, cũng có thể hiểu đó là sự
nghỉ ngơi vĩnh viễn.

- Nhận xét: Thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ nhưng đầy rẫy những hiểm nguy, đó
chính là những thử thách đối với những người lính Tây Tiến trên chặng đường
hành quân.

b. Kỉ niệm đẹp về tình quân dân, vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc
- Kỉ niệm đêm liên hoan thắm tình qn dân:

+ Khơng khí đêm liên hoan tưng bừng với mà sắc rực rỡ, lộng lẫy: "bừng lên",
"hội đuốc hoa", "khèn lên man điệu"; con người duyên dáng: "xiêm áo", "nàng
e ấp".

+ Tâm hồn người lính bay bổng, say mê trong khơng khí ấm áp tình người:
"Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ".

- Khung cảnh sông nước, con người vùng Tây Bắc:

+ Đẹp huyền ảo, hoang dại, thiêng liêng: "Chiều sương", "hồn lau nẻo bến bờ"
+ Con người lao động bình dị, mộc mạc: "dáng người trên độc mộc", cảnh vật
duyên dáng, đầy sức sống: "trơi dịng nước lũ hoa đong đưa"

- Nhận xét: nhờ bút pháp lãng mạn, Quang Dũng đã vẽ nên bức tranh thiên
nhiên thơ mộng, cuộc sống sinh hoạt đầm ấm và hình ảnh con người duyên
dáng của vùng Tây Bắc.

c. Hình tượng người lính Tây Tiến

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Họ là những con người có tâm hồn lãng mạn, trái tim yêu thương "Mắt trừng
gửi mộng"/ "Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm", lấy hình bóng người thương
nơi quê nhà làm động lực chiến đấu.

- Vẻ đẹp bi tráng thể hiện qua sự hi sinh anh dũng của họ:

+ Sẵn sàng cơng hiến tuổi trẻ của mình cho đất nước "rải rác biên cương mồ
viễn xứ", "chẳng tiếc đời xanh", "anh về đất", ra đi thanh thản, nhẹ nhàng.
+ Cái chết đã được lí tưởng hóa như hình ảnh những tráng sĩ xưa: "áo bào",
"khúc độc hành"; thiên nhiên cũng đau đớn thay cho nỗi đau họ phải chịu.
- Nhận xét: Dù trong hồn cảnh khó khăn những người lính Tây Tiến vẫn có
những nét lãng mạn, hào hoa. Họ mang vẻ đẹp kiêu hùng, sẵn sàng hi sinh cho
tổ quốc.

d. Lời hẹn ước, gửi gắm tình cảm của tác giả

- Câu thơ nhắc nhớ lại ý nguyện, quyết tâm ra đi một thời của đoàn quân Tây
Tiến: "người đi khơng hẹn ước", cịn là sự tiếc thương những đồng đội đã hi
sinh "thăm thẳm một chia phôi".

- Niềm thương, nỗi nhớ, tình cảm gắn bó của tác giả ln gửi lại nơi đồn qn
Tây Tiến: và vùng rừng núi Tây Bắc "Ai lên Tây Tiến ... / Hồn về Sầm Nứa
chẳng về xuôi"

- Giá trị nghệ thuật: bút pháp lãng mạn, những sáng tạo trong việc sử dụng
ngơn ngữ, hình ảnh thơ

- Tổng kết giá trị nội dung: bài thơ đã tái hiện vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa thơ
mộng của núi rừng Tây Bắc; hình tượng người lính kiên cường, dũng cảm
khơng ngại hi sinh nhưng cũng lãng mạn, mộng mơ.

Viết về Tây Tiến - Quang Dũng viết bằng dòng hồi ức. Và trong dòng hồi ức
ấy nỗi nhớ đồng đội ln xao động, gợi về những kỉ niệm, hình ảnh thân
thương, tha thiết, sâu lắng. Ta bắt gặp dịng hồi niệm về đồng đội, về những
cầm, nỗi lịng người lính Tây tiến qua đoạn thơ:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,</i>

<i>Rải rác biên cương mồ viễn xứ,</i>

<i>Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh,</i>

<i>Áo bào thay chiếu anh về đất,</i>

Từ bối cảnh rừng núi hoang vu, hiểm trở trong đoạn đầu bài thơ đến đây hiện
lên rõ nét hình ảnh của đồn chiến binh Tây Tiến:

<i>Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc,</i>

Thoạt đầu, câu thơ tưởng như chỉ mang một chút ngang tàng, một chút nghịch
đầy chất lính, nhưng càng đọc mới càng thấy hiện thực khắc nghiệt, mới thấy
hết những gian nan, khổ ải của đồn qn Tây Tiến. Khơng mọc tóc - đó là hậu
quả của những cơn sốt rét rừng run người làm tiều tuỵ, làm rụng hết cả tóc của
các chiến sĩ. Rồi nước độc, rừng thiêng, bệnh tật hành hạ... tất cả như vắt kiệt
sức lực khiến cho quân xanh màu lá giữ oai hùm. Hai câu thơ cho ta thấy được
hình ảnh rất thực của các chiến sĩ Tây Tiến khi phải đối phó với bệnh tật: ốm
đau rụng tóc... Nhưng khơng phải vì thế mà họ mất đi vẻ oai phong dữ dội: mắt
trừng gửi mộng qua biên giới..."

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Cả đoạn thơ bốn câu thì ba câu trên tồn nói về cái khác thường, oai dữ. Câu
thơ thứ tư ngược lại đầy vẻ mềm mại, trữ tình, mơ mộng. Đoạn thơ khắc họa
những hiện thực hết sức nghiệt ngã, nhưng lại không chỉ sử dụng phương pháp
tả thực, mà thể hiện bằng bút pháp lãng mạn cho ta thấy hình ảnh của người
khơng xanh xao tiều tụy mà oai phong dữ dội. Chữ nghĩa và bút pháp của
Quang Dũng thật tài hoa. Các chữ không mọc tóc, dữ oai hùm, mắt trừng khắc
hoạ rất sâu tư thế chủ động, vẻ kiêu hùng, ngang tàng của những chiến binh
Tây Tiến. Hoàn cảnh gian khổ, những thử thách, gian nan của một miền thâm
u, hiểm trở không làm cho những người lính Tây Tiến chùn bước, họ vẫn giữ ý

chí, quyết tâm. Bên cái bi của hồn cảnh vẫn trỗi lên cái tráng của ngoại hình
và tinh thần. Bằng thủ pháp dường như đối lập, Quang Dũng đã vừa khắc họa
được vẻ đẹp hào hùng, kiêu dũng, vừa khắc họa được tâm hồn hào hoa và đa
cảm của người chiến sĩ Tây Tiến. Núi rừng miền Tây hùng vĩ và hoang sơ, đi
trong sự hùng vĩ ấy, sự hoang sơ ấy, những người lính Tây Tiến như được
truyền thêm sức mạnh, vững bước vượt qua những gian khổ, hy sinh:

<i>Rải rác biên cương mồ viễn xứ,</i>

<i>Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh...</i>

Những người lính Tây Tiến khơng tiếc đời ra đi chiến đấu cho quê hương,
không tiếc đời sẵn sàng hi sinh cho Tổ quốc. Họ ra đi mà vẫn nhớ, vẫn mang
theo những tình riêng mơ mộng, khi họ hi sinh thì "áo bào thay chiếu anh về
đất". Bằng hai chữ "áo bào", nhà thơ đã nâng cao giá trị, đã tái tạo được vẻ đẹp
cao quý, một vẻ đẹp như những người tráng sĩ xưa nơi những người Tây Tiến,
vẻ đẹp ấy làm mờ đi thực trạng thiếu thốn ở chiến trường. Rồi "anh về đất", cái
chết nhẹ như khơng, như về lại những gì thương yêu, thân thuộc ngày xưa,
"anh về đất" là để sống mãi trong lịng q hương, đất nước và sơng Mã thay
lời núi núi sông cất lên lời ai điếu bi hùng: "Sông Mã gầm lên khúc độc hành".
Nỗi đau thật dữ dội, chỉ một tiếng "gầm than trầm uất", nỗi đau như dồn nén,
quặn thắt từ bên trong. Không có nước mắt của đồng đội, chỉ có con sơng Mã
với nỗi đau cuộn chảy trong lòng, độc hành... chạy ngược vào tim.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Hình ảnh những người lính, tình cảm đồng đội, đồng chí vốn xuất hiện trong
thơ ca kháng chiến. Ta vẫn thường bắt gặp những người lính chân chất giản dị,
gần gũi trong thơ Chính Hữu:

<i>Miệng cịn cười buốt giá,</i>

<i>Chân không giày...</i>

Hay trong bài thơ Hồng Nguyên:

<i>Lũ chúng tôi,</i>

<i>Bọn người tứ xứ,</i>

Nhưng với Tây Tiến của Quang Dũng thì khác. Bài thơ đã khắc hoạ khơng phải
là những người lính xuất thân từ những người nơng dân cày sâu cuốc bẫm mà
là những chàng trai, những học sinh, sinh viên thành thị khốc áo lính. Với Tây
Tiến,. Quang Dũng đã đưa người đọc ngược lên một miền thăm thẳm, nơi núi
rừng, thiên nhiên mang nét đẹp hoang dại, hiểm trở. Và nổi bật lên trên nền núi
rừng miền Tây Bắc ấy là hình ảnh những người lính Tây Tiến vượt lên trên mọi
khổ ải, gian lao, toả sáng ý chí anh hùng. Với tám câu thơ chan chứa niềm
thương nỗi nhớ da diết, Quang Dũng đã đưa người đọc trở lại một thời Tây
Tiến với biết bao đồng đội mến thương của nhà thơ... Tất cả đã giúp Quang
Dũng tái tạo và khắc họa hình ảnh oai hùng về người lính Tây Tiến. Với bút
pháp tài hoa và giàu tình, nhà thơ đã xây dựng hình ảnh những chiến binh Tây
Tiến không chỉ mang vẻ dữ dội, mãnh liệt mà còn mang vẻ đẹp hào hoa, hào
hùng thật bi tráng. Và Tây Tiến không chỉ phổ đúng hồn thơ Quang Dũng mà
còn sáng lên chất thẩm mĩ hiếm thấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

hình ảnh chân thực về những con người góp phần làm cho đất nước thống nhất,
trong đó có người lính Việt Nam. Tây Tiến của Quang Dũng là một trong
những bài thơ hay trong kho tàng thơ ca cách mạng. Đọc bài thơ, người đọc
cảm nhận được cảnh vật núi rừng Tây Bắc hùng vĩ mà nên thơ cùng hình ảnh
người lính Tây Tiến hào hoa, lãng mạn mà vẫn rất dũng cảm, oai hùng và bi
tráng trước sự hi sinh vì tổ quốc.

Bài thơ là nỗi nhớ da diết của nhà thơ Quang Dũng về đồn qn Tây Tiến nơi
ơng gắn bó một thời gian dài. Miên man theo nỗi nhớ ấy, nhà thơ đã tái hiện lại
hình ảnh núi rừng Tây Bắc rộng lớn, hùng vĩ nhưng cũng rất nên thơ, trữ tình.

<i>"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm</i>

<i>Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống</i>

<i>Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"</i>

Con đường hành quân của chiến sĩ là nơi núi cao đến "ngàn thước", dốc núi sâu
"thăm thẳm", heo hút mà hùng vĩ. Hình ảnh một ngọn núi cao chót vót hiện lên
trước mắt người đọc cùng với mây trời bảng lảng trôi lãng đãng cũng rất nên
thơ. Thấp thoáng bên dưới những dốc núi cao ấy là hình ảnh những ngơi nhà
của dân bản đang lấp ló trong màn "mưa xa khơi". Vùng đất Mai Châu còn
hiện lên thật đẹp trong những "mùa em thơm nếp xơi". Đọc đến đây, người đọc
như hình dung ra những cánh đồng lúa ruộng bậc thang bát ngát, vàng óng báo
hiệu một mùa bội thu với hương thơm ngào ngạt của lúa nếp, của bát xôi dẻo

quện.

Mảnh đất miền Tây còn hiện lên đẹp đẽ hơn trong những đêm giao lưu văn
nghệ với thơn bản trong hình ảnh "Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa". Đuốc
hoa tỏa ánh sáng rực rỡ cho màn đêm núi rừng, màu sắc sặc sỡ của "xiêm áo"
các cô gái miền sơn cước tạo nên bức tranh nhiều màu sắc cỏ cả vẻ đẹp núi
rừng và sự sống con người nơi đây. Một bức tranh đêm lửa trại ấm áp, vui vẻ
với đủ màu sắc, ánh sáng và âm thanh của tiếng "khèn" càng làm thơ Tây Bắc
nên thơ hơn bao giờ hết.

Qua cái nhìn của nhà thơ, núi rừng Tây Bắc càng nên thơ như một bức tranh
đẹp với nhiều chi tiết nhỏ bé thân thương:

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i>Có nhớ dáng người bên độc mộc</i>

Châu Mộc mang một vẻ đẹp huyền bí với những chiều sương giăng lối, lau bên
những bến bờ đung đưa trước gió, lấp ló trong màn sương chiều. Đặc biệt, một
hình ảnh bé nhỏ nhưng lại giàu sức gợi, đó là những bơng hoa rừng như hoa
mơ, hoa mận, hoa lan...đang "đung đưa" theo "dòng nước lũ". Hình ảnh rất đỗi
thân thương ấy cũng góp phần tạo nên một thiên nhiên nơi núi rừng miền Tây
đẹp đẽ, nên thơ, hữu tình.

Cùng hình ảnh đẹp về thiên nhiên nơi núi rừng Tây Bắc và cuộc sống sinh hoạt
cộng đồng của con người nơi đây, bài thơ cũng khắc họa được hình ảnh những
người lính Tây Tiến hào hoa, tâm hồn trẻ trung và cũng rất quả cảm, bi tráng.
Những người lính Tây Tiến xuất thân từ trí thức trẻ, là những người học sinh,

sinh viên gác bút nghiên lên đường chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp, độc lập tự do
cho dân tộc Việt Nam. Bởi thế, tâm hồn họ rất tinh tế, trẻ trung là một điều dễ
hiểu. Với sự trẻ trung trong tâm hồn, người lính ln nhìn cuộc sống một cách
lạc quan, đứng trên đỉnh núi cao như chạm tới mây trời, họ hài hước ví von
"súng ngửi trời". Gặp bệnh tật nơi rừng hoang, sương muối khiến các anh có bị
rụng tóc, hay làn da xanh xao vàng vọt, thì người lính vẫn có cái nhìn lạc quan:

<i>"Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc</i>

Những người lính trong đồn binh Tây Tiến yêu đời là vậy, họ còn lãng mạn
bay bổng lắm. Phải có một cái nhìn tinh tế và tâm hồn lãng mạn, người lính
mới cảm được cái vẻ đẹp của "mùa em thơm nếp xôi", cảm được vẻ đẹp của
"chiều sương", của "hồn lau" cùng những bông hoa nhỏ xinh "đong đưa" trơi
trên "dịng nước lũ". Và phải thật lãng mạn họ mới có những giấc mơ bay bổng
"đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm". Mơ về dáng kiều thơm cũng chính là nỗi
nhớ về những người con gái Hà Nội, nhớ về đất Hà thành nơi các anh gắn bó
những ngày tới trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i>"Doanh trai bừng lên hội đuốc hoa</i>

<i>Nhạc về Viêng Chăn xây hồn thơ"</i>

Người lính cũng say sưa, vui vẻ hịa mình vào khơng gian của lễ hội Tây Bắc.
Vẻ đẹp của cảnh sắc và con người lung linh khiến những người lính trở nên

ngỡ ngàng thốt lên "kìa em". Qua cái nhìn của các anh, những bó đuốc sáng rực
như những bông hoa phát sáng lung linh. Từ những tiếng khèn, tiếng nhạc,
người lính mơn man xây lên những "hồn thơ" đẹp đẽ, trong sáng. Hai từ "hồn
thơ" lại càng khẳng định vẻ lãng mạn, chất thi sĩ trong tâm hồn những người
lính xuất thân từ trí thức này.

Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến trở nên đẹp đẽ hơn, như khúc ca tráng lệ về sự
hào hùng, bi tráng trước sự hi sinh bất tử:

<i>"Rải rác biên cương mồ viễn xứ</i>

<i>Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh</i>

<i>Áo bào thay chiếu anh về đất</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

đây, mạch thơ như trào dâng mãnh liệt, kết thúc với một "khúc độc hành" tạo
nên bức tượng đài bi tráng về người lính Tây Tiến.

Bài thơ Tây Tiến đã rất thành công khi tái hiện thành công vẻ đẹp thiên nhiên,
con người nơi núi rừng Tây Bắc, đồng thời khắc họa vẻ đẹp trẻ trung, lạc quân,
tâm hồn lãng mạn cùng bức tượng đài bi tráng về người lính Tây Tiến. Tây
Tiến khép lại trong âm hưởng hào hùng, bi tráng như một khúc tráng ca về một
thời đạn bom đã đi qua nhưng còn sống mãi trong triệu triệu trái tim người
Việt.

Những vần thơ hào hoa vang lên đi vào lòng người trở thành những lời cảm

xúc ngọt ngào đi cùng năm tháng. Và vẫn cịn đó, tây tiến vang lên như một
khúc hành ca của những người lính. Nó là một trong những bài thơ hay đầy
cảm xúc, những vần thơ ấy vang lên vẫn giống như một khúc ca đi cùng năm
tháng, Tây Tiến đã trở thành một hiện tượng trong thơ Quang Dũng, cũng là
một trong những bài thơ hay nhất viết về người lính. Những câu thơ mang một
vẻ hào hoa, mang một phong cách hồn hậu,phóng khống. Khơng những thế
qua bài thơ Tây Tiến chúng ta thấy được vẻ đẹp bi tráng của những người lính
Tây Tiến và về một thời hào hùng đã qua đi.

Một thời đạn bom đó đã để lại nỗi ám ảnh cho những người trực tiếp tham gia
chiến đấu. Những câu thơ mở đầu giống như những lời của năm tháng vọng về,
từ những năm tháng chiến đấu gian nan,những con người ấy qua tiếng vọng
thời gian trở nên sống động và chân thực hơn bao giờ hết. Những cơn bệnh
những buổi liên hoan những đêm nằm gác " gửi mộng qua biên giới" và có cả
những sự mơ mộng của những người lính trẻ tuổi và đầy nhiệt thành. Càng đọc
chúng ta nhưng càng đọc mới càng thấy hiện thực khắc nghiệt, mới thấy hết
những gieo neo, khổ ải của đồn qn Tây Tiến

Giữa cái gay gắt những hình ảnh của người lính hiện ra vừa hồn nhiên vừa
đáng để chúng ta trân trọng. Vốn xuất thân là những chàng trai đất Hà thành
trong thời gian chiến tranh nên khốc áo lính thay áo của những nam sinh viên
tới chiến trường chiến đấu, dù ra đi chiến đấu, dấn thân vào gian khổ, họ vẫn
luôn mang và giữ một tâm hồn hào hoa, thanh lịch, đa tình, một tầm hồn đầy
thơ mộng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i>Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi</i>

<i>Mường Lát hoa về trong đêm hơi"</i>

Những khó khăn của những người lính tây tiến lại trở nên đẹp đẽ và nên thơ
trong những vần thơ của Quang Dũng. Đó là những gian nan mà những người
lính phải trải qua, chính những gian nan đó lại càng tơ đậm vẻ đẹp bi tráng của
họ... những triền dốc khiến người ta mới nhìn đã thấy ngại, hai từ thăm thẳm
trong câu thơ khiến độ hun hút của những con dốc lại càng trở nên nguy hiểm
biết bao nhiêu.chưa dừng lại đó,những hình ảnh hun hút, đầu súng của những
người lính đang đùa giỡn với mây trời

<i>"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm</i>

Những gian nan khó khăn ấy mở nguồn cho hình ảnh đẹp vi tráng của những
người lính ấy. Cũng có những lúc sự hồn nhiên của người lính được thể hiện
qua những giây phút mệt mỏi,gục lên ba lơ và ngủ,bỏ lại sau đó những khó
khăn vất vả, những hiểm nguy của kháng chiến.Hình ảnh người lính gục lên
súng mũ dãi dầu không bước nữa là một hình ảnh đẹp. Câu thơ nhằm nói giảm
đi cái chết, cái hi sinh của những người chiến sĩ ấy. Đó là một vẻ đẹp bi tráng,
cái hi sinh kia là bi nhưng trong cái bi ấy ta lại thấy một cái tráng lệ vơ cùng.
Họ có thể hi sinh nhưng trong một tư thế rất nhẹ nhõm, " bỏ quên đời" những
kí ức về những lúc dừng chân mệt mỏi, những kỉ niệm với những buổi chiều và
ban đêm với những con thú dữ gầm rú lên, nhớ những đêm mùa nếp xôi ở Mai
Châu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

số phận, cũng có thể đó chính là sự thức trắng khơng ngủ được vì lo cho biên
giới hoặc mở mắt để nhớ những bóng kiều thơm kia..Đó sự hi sinh của những
người chiến sĩ ấy, họ phần lớn là những trí thức Hà Thánh ngày đêm nghĩ đến
quê nhà với những bóng hồng mà khơng bao giờ mờ nhạt trong lịng họ..

Với việc sử dụng biện pháp đối, nhà thơ Quang Dũng đã vừa khắc họa được vẻ
đẹp hào hùng, kiêu dũng, vừa khắc họa được tâm hồn hào hoa và đa cảm của
người chiến sĩ Tây Tiến. Chúng ta có thể thấy núi rừng miền Tây hùng vĩ và
hoang sơ, đi trong sự hùng vĩ ấy, sự hoang sơ ấy, và những người lính Tây Tiến
như được truyền thêm sức mạnh, vững bước vượt qua những gian khổ, hy sinh:

<i>Rải rác biên cương mồ viễn xứ,</i>

<i>Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh...</i>

Những người lính tây tiến khơng sợ hy sinh bản thân họ, nếu có thể họ khơng
tiếc hi sinh thân mình để bảo vệ những người thân yêu mình ở hậu phương. Họ
ra đi mà vẫn nhớ, vẫn mang theo những tình riêng mơ mộng, khi họ hi sinh thì
"áo bào thay chiếu anh về đất.. Đất mẹ chính là nơi các anh sinh ra cũng là nơi
mà các anh về, đất mẹ che chở cho các anh mãi mãi yên bình với giấc ngủ ngàn
thu của mình. Một lần nữa, hình ảnh sơng Mã hiện ra, gầm lên khúc hành ca,
như kính cẩn tiễn đưa linh hồn các anh, không phải là sự chơi vơi nữa mà là
tiếng gầm, nó càng tạo nên chất tráng cho bài thơ.

Lấy cảm hứng từ cuộc sống chân thực mà chính bản thân tác giả trải qua,những
chàng trai, những học sinh, sinh viên thành thị khốc áo lính. Thêm một lần
nữa Quang Dũng đã đưa chúng ta về với tây Tiến với những kí ức vừa lãng
mạn vừa bi tráng. Dưới ngịi bút hào hoa của Quang Dũng những hình ảnh về
những người lính Tây Tiến vừa hồn hậu,giản dị lại hết sức khí phách.Qua đây
ta cũng thấy được những vẻ đẹp bi tráng của những chiến binh tây tiến, cảm
nhận được như thế chúng ta càng thêm yêu hơn những con người vì quê hương
đất nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Cũng có những năm tháng khơng bao giờ qn, khơng phai mờ trong ký ức của
nhiều thế hệ đã qua, hơm nay và mai sau. Đó chính là những ngày tháng kháng
chiến chống Pháp, khi toàn dân tộc ta vừa qua nạn đói, vừa giành được độc lập
thì thực dân Pháp trở lại xâm lược. Dấu ấn của nạn đói năm 1945 vẫn còn, rất
đậm trong mỗi người dân Việt Nam. Tự do hay trở về với cuộc đời cũ? Đấy là
câu hỏi day dứt bao người.

Trong những năm tháng đáng nhớ ấy, văn học dù chưa dám nói là đã ghi lại
trọn vẹn bộ mặt đất nước, nhưng cũng đã ghi lại được hào khí của một thời với
hình ảnh bao người mà hình ảnh trung tâm là người chiến sĩ cụ Hồ. Bài thơ
"Tây Tiến" của Quang Dũng ra đời trong hồn cảnh chung đó.

Bài thơ sáng tác tại Phù Lưu Chanh vào năm 1948 khi Quang Dũng đã chuyển
đơn vị. Nhưng những ngày tháng Quang Dũng chiến đấu, sống ở đoàn quân
Tây Tiến chưa lâu, với những kỷ niệm khó quên nên nỗi nhớ Tây Tiến da diết,
cồn cào trong lịng tác giả. Tồn bài thơ là một nỗi nhớ. Tác giả nhớ về cuộc
sống gian khổ, nhớ về kỷ niệm những đêm liên hoan, về cái âm u, hoang dã của
rừng núi và in đậm nhất là nỗi nhớ của người lính Tây Tiến.

Ra đi kháng chiến khi còn là thanh niên, học sinh Hà Nội, Quang Dũng trở
thành người lính. Kỷ niệm làm người lính Tây Tiến đã xa mà lại rất gần, để ghi
nhớ lại, tác giả phải bật lên:

Câu thơ kết thúc bằng dấu chấm than cùng âm hưởng của vần ơi, tạo nên sức
mạnh lớn. Hình ảnh đó là tiếng nói của Quang Dũng vang vọng đến đồn qn
Tây Tiến? Khơng! Đó là tiếng lịng của tác giả "xa rồi Tây Tiến ơi!" nhưng tấm
lịng thì vẫn tha thiết lắm! Âm hưởng câu thơ có sức vọng làm cho tiếng lịng
của Quang Dũng như xốy vào tâm hồn người đọc rung theo những xúc cảm

do câu đầu mang lại để đến với nỗi nhớ Tây Tiến:

Nỗi nhớ mới lạ lùng làm sao? "Nhớ chơi vơi"! Hình như trong ca dao ta cũng
từng bắt gặp:

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

gian để xốy vào lịng người. Một người ngồi cuộc hẳn khơng thể có nỗi nhớ
ấy. Chỉ có Quang Dũng với nỗi lịng của mình mới có nỗi nhớ ấy mà thơi. Với
tấm lịng tha thiết thì hẳn nỗi "nhớ chơi vơi" là điều hồn tồn có lý. Cùng vẫn
sử dụng vần "ơi", câu thơ có sức lan tỏa rộng. Vần "ơi" lan ra theo nỗi nhớ
"chơi vơi" của tác giả.

Thơng thường khi nhớ về một điều gì, người ta thường nhớ đến những kỉ niệm
để lại dấu ấn không quên. Quang Dũng nhớ đầu tiên là nhớ về rừng núi

Rừng núi là nơi xưa kia tác giả cùng đồng đội đã cùng sống, cùng chiến đấu
Rừng núi in đậm bao nỗi khổ, bao niềm vui nỗi buồn của những người chiến sĩ.
Hơn ai hết, tác giả là người trong cuộc, tác giả nhớ về rừng núi, những khó
khăn gian khổ mà mình đã từng nếm trải:

<i>"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi</i>

<i>Mường Lát hoa về trong đêm hơi</i>

<i>Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm</i>

<i>Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống</i>

<i>Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi."</i>

Mặc dù cuộc sống gian khổ không phải là điều nhà thơ chú trọng phác hoạ
nhưng trước mắt ta vẫn hiện ra cái khắc nghiệt của rừng núi. Nhà thơ Tố Hữu
đã từng có những câu thơ:

<i>"Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt</i>

<i>Gan không núng, chí khơng mịn!"</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Tây Tiến hầu như tồn là những chàng trai trẻ Hà Nội theo tiếng gọi kháng
chiến ra đi, nhiều người còn là học sinh nên cảnh núi rừng càng xa lạ, đáng sợ
hơn. Quang Dũng là người trong cuộc sống hiểu tâm lý ấy rất rõ.

Nỗi nhớ rừng núi bắt đầu bằng những cuộc hành quân.
<i>"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi."</i>

Những cuộc hành quân đi qua và những cuộc hành quân mới lại tiếp nối trong
cuộc đời người lính của Quang Dũng. Nhưng có lẽ cái mỏi mệt của những cuộc
hành quân lần đầu sẽ không bao giờ đi qua cùng năm tháng cũng như rừng
sương "Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi" sẽ in mãi dấu ấn, câu thơ chùng
xuống, đều đều gợi lên sự mỏi mệt, bải hoải làm ta tưởng chừng như đồn qn
Tây Tiến sắp ngã, sắp chìm đi trong sương. Nhưng không, âm điệu bài thơ lại

vút lên bởi một câu vần bằng:

<i>"Mường lát hoa về trong đêm hơi"</i>

Câu thơ ấy đã xố đi cái mỏi mệt của đồn qn Tây Tiến, để đồn qn tiếp
bước. Những khó khăn lại cứ rải trên đường người lính đi qua:

<i>"Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm</i>

<i>Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống"</i>

Hình ảnh "khúc khuỷu" làm nên cảm giác hình như con đường đi khó khăn
quá! "Dốc thăm thẳm" lại làm cho những khó khăn như nhiều hơn, dài ra theo
tính chất "thăm thẳm" của con dốc và trên những đường dốc ấy, "súng ngửi
trời". Chỉ riêng "heo hút cồn mây" đã gợi một không khí vắng vẻ, hoang sơ của
núi rừng, súng ngửi trời cộng vào cái vẻ đơn độc của những người lính khi
đứng giữa đèo cao.

Những khó khăn gian khổ nhiều là thế nhưng lại nhẹ đi bởi vần bằng tiếp sau:
<i>"Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi."</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Cả khổ thơ đầu là những khó khăn của vùng rừng núi thiên nhiên hoang sơ.
Đứng trước bức tranh dữ dội ấy, ai cũng thầm nghĩ: vậy người lính sống thế
nào nhỉ?

<i>"Anh bạn dãi dầu không bước nữa</i>

<i>Chiều chiều oai linh thác gầm thét</i>

<i>Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người."</i>

Quang Dũng tả rất thực những khó khăn của cuộc kháng chiến mà đoàn quân
Tây Tiến đã gặp nhưng không làm bài thơ trở nên bi thảm, lịng người bi quan
mà chỉ để ca ngợi người lính. Tác giả lại tiếp tục đưa ta đến với người lính
cũng bằng ngịi bút rất thực ấy. Trước gian khổ, trên đường hành quân, nhiều
người đã nằm lại mảnh đất xa lạ để không bao giờ tỉnh dậy:

<i>"Anh bạn dãi dầu không bước nữa"</i>

Những anh hùng làm sao, những con người đã ngã xuống ấy! Người lính khơng
chịu nỗi gian khổ đã hi sinh nhưng cũng tìm được cho mình một tư thế chết của
người chiến sĩ:

"Bỏ quên đời" chỉ là cách nói nhằm giảm nhẹ sự mất mát, tang thương khi
người lính từ trần. Những hình ảnh sử dụng, rất đắt là hình ảnh "gục lên súng
mũ". Ta chợt nhớ đến dáng đứng của anh giải phóng quân về sau:

<i>"Anh ngã xuống trong khi đang đứng bắn</i>

Dáng đứng của anh giải phóng quân đi mãi vào lịng những người dân trong
kháng chiến chống Mỹ thì dáng ngã gục xuống của anh lính cụ Hồ hẳn sẽ
khơng phai mờ trong tâm hồn của Quang Dũng, của đoàn quân Tây Tiến và của

những người tham gia kháng chiến. "Gục lên súng mũ" cũng là cách nói nhẹ và
cũng là cách nói của những người thanh niên trí thức lúc bấy giờ. Người lính ra
đi nhưng đồng đội anh lại tiếp bước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<i>"Chiều chiều oai linh thác gầm thét</i>

<i>Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người."</i>

Hình như có ai đó đã nói về cách sử dụng từ "Mường Hịch" của Quang Dũng.
Địa danh đọc lên có cảm giác như tiếng chân cọp đi trong đêm. Rừng núi trở
nên rờn rợn, nguyên vẻ hoang sơ của nó. Ở nơi xa xôi con người lần đầu đặt
chân, thiên nhiên là chủ thì khó khăn như tăng thêm bội phần. Những nét lạc
quan, vui vẻ của người lính vẫn chẳng thể mất dọc cuộc hành trình.

Quang Dũng lại nhớ về những kỉ niệm của những đêm liên hoan. Nhịp điệu câu
thơ hình như có cái gì nào nức, rộn rã:

<i>"Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa</i>

<i>Người đi Châu Mộc chiều sương ấy</i>

<i>Có nhớ dáng người trên độc mộc</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Quang Dũng xa Tây Tiến nhưng khoảng thời gian ấy chưa lâu nên kỉ niệm Tây
Tiến vẫn như nguyên vẹn. Nỗi nhớ "chơi vơi" trải khắp bài thơ nhưng cơ đọng
vẫn là ở nỗi nhớ về người lính Tây Tiến. Có lẽ người lính Tây Tiến, hình ảnh
của họ đã ăn sâu tận trong máu thịt tác giả:

<i>"Tây Tiến đồn qn khơng mọc tóc</i>

Câu thơ đầu hồn tồn tả thực về người lính kháng chiến, nổi tiếng bởi tên gọi
"Vệ trọc". Giữa rừng núi hoang sơ, nạn sốt rét là nạn mà người lính thường
mắc phải. Sốt rét đến nỗi trọc cả đầu chỉ cịn một vài sợi tóc lưa thưa đến nổi da
xanh xao "màu lá".

Bệnh sốt rét ác nghiệt như Chính Hữu đã từng mô tả:
<i>"Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi."</i>

Sốt rét là bệnh tiêu biểu thường gặp ở người lính khi Quang Dũng nói về điều
này, tác giả cịn muốn cho ta biết, người lính Tây Tiến sống như thế đấy! Họ
s61ng đ46 chiến đấu với quân thù nhưng lại phải chiến đấu với cả gian khổ,
bệnh tật nữa. Giữa bao nhiêu khó khăn người lính vẫn

Nét dữ tợn của người chiến sĩ Tây Tiến ở đây khơng làm nhạt đi tí nào hình ảnh
người lính Tây Tiến trong ta. Bệnh tật, yếu đau tưởng chừng làm người chiến sĩ
yếu đuối nhưng ta bất ngờ vì dáng vẻ "dữ oai hùm" của anh lính. "Dữ oai hùm"
làm mất đi sự yếu đuối của "đồn qn khơng mọc tóc" và của "qn xanh màu
lá", câu thơ trên giúp cho câu thơ sau tiếp tục:

<i>"Mắt trừng gửi mộng qua biên giới</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

rớt, là bi quan, là tiểu tư sản. Đành rằng buồn; nhưng cái buồn ở đây khơng làm
mất đi quyết tâm của người lính Tây Tiến. Quyết tâm đánh giặc và lãng mạn
phải kết hợp hài hồ mới có thể tạo nên vẻ đẹp tâm hồn người chiến sĩ một
cách sâu sắc. Đây là điểm mà đã có một thời vì hồn cảnh lịch sử, vì một lý do
nào đó người ta đã qn đi hay cố tình qn đi. Người lính Tây Tiến chiến đấu
cho ai? Mục đích của họ hướng tới là gì nếu không phải quê hương mà cụ thể
là Hà Nội. Người lính mơ về Hà Nội, về người thiếu nữ Hà Nội thì chính
những mộng mơ ấy đã tiếp sức mạnh cho người chiến sĩ sống và chiến đấu. Hai
câu thơ chính vì thế lãng mạn mà rất hào hùng !

Người lính Tây Tiến gặp bao nhiêu gian khổ. Dọc con đường hành quân bao
người đã ngã xuống vì gian khổ, vì khắc nghiệt của rừng núi, vì đau ốm bệnh
tật và họ ngã xuống vì chiến đấu.

<i>"Rải rác biên cương mồ viễn xứ."</i>

Câu thơ đọc lên nghe sao mà bi thảm quá. Bao người nằm lại nơi xa lạ không
người qua lại, chẳng bao giờ về. Từ "rải rác" làm ta cảm giác người lính Tây
Tiến ngã xuống, ngã xuống nhiều trong cuộc chiến đấu, làm ta cảm giác thấm

thía cái lạnh khi những con người phải từ giã cuộc đời. Từ "viễn xứ" tạo nên sự
xa xôi, lạnh lẽo của rừng núi, gợi sự cô đơn của những người nằm lại. Câu thơ
trầm xuống xốy vào lịng ta nỗi buồn không thể thốt nên lời, ta tưởng chừng
câu thơ sau sẽ khơng cất nổi mình, nhưng ngược lại:

<i>"Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"</i>

Câu thơ lại nhẹ nhàng như không hề mang chút bi thảm của những nấm mồ
viễn xứ. Câu thơ trước tạo nên cái "bi", câu thơ sau tạo nên nét "tráng". Cái
khơng khí bi quan bíên mất, chỉ cịn lại nét ngang tàng, chút thanh thản của
người lính Tây Tiến. Bảo "chẳng tiếc đời xanh" là cách nói của người thanh
niên tri thức Hà Nội nhưng cũng mang cả quan niệm về lí tưởng chiến đấu.
Đâu phải họ không tiếc cho tuổi trẻ. Không phải "tuổi trẻ là mùa xuân" đó sao!
Nhưng cao hơn cả tuổi trẻ họ cịn có tự do, q hương. Cịn người hậu phương
gửi gắm cả nỗi lịng cho họ. Đó là lý do tại sao người lính Tây Tiến chẳng tiếc
đời xanh. Họ nằm xuống nhẹ nhàng:

<i>"Áo bào thay chiếu anh về đất</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Cách dùng từ "áo bào" làm câu thơ trở nên cổ kính hơn. Anh ra đi mãi mãi
nhưng anh ra đi là cho lẽ sống của mình sống mãi nên cái chết của anh nhẹ
nhàng như "về đất". Hơn thế, có chăng Quang Dũng có lý khi dùng từ "về đất"
ngoài ý giảm nhẹ sự đau thương? Quang Dũng khơng muốn có bất cứ giọt
nước mắt nào rơi trên thi hài người lính Tây Tiến. Người lính Tây Tiến sống
lãng mạn, hào hùng thì chết cũng phải như vậy. Đấy chính là lý do tác giả có ý
sử dụng từ cổ kính và nói theo lối nói của người lính Tây Tiến. Quang Dũng
muốn rằng người lính Tây Tiến chiến đấu là cho quê hương thì sẽ ra đi của họ
là nhẹ nhàng, thanh thản: họ về với đất. Đất như người mẹ giang tay ôm đứa
con yêu vào lòng và người chiến sĩ ngủ trong vòng tay mẹ. Như vậy anh hi sinh
ở nơi xa nhưng linh hồn anh vẫn về bên đất mẹ. Câu thơ vì thế mất đi nét bi

thảm vốn có. Anh chiến sĩ chết đi, quê hương ôm anh vào lịng, sơng núi hát
lên tiễn đưa anh:

Khơng hề có tiếng khóc giọt nước mắt tang thương. Chỉ có núi sơng, đất mẹ
chứng kiến cái chết của anh. Bóng dáng của anh hồ vào núi sơng, hịa vào đất
mẹ.

Người lính Tây Tiến ra đi nhưng hình ảnh của anh khơng bao giờ mờ phai
trong tâm trí con người. Hình ảnh người lính và những kỷ niệm đậm mãi trong
lòng Quang Dũng và mỗi chúng ta.

<i>"Tây Tiến người đi không hẹn ước</i>

<i>Đường lên thăm thẳm một chia phôi</i>

<i>Hồn về sầm nứa chẳng về xuôi."</i>

Bài thơ khép lại nhưng âm điệu vẫn mãi vang vọng trong tâm hồn ta. Nhịp điệu
trùng điệp, nét lãng mạn hào hùng của bài thơ để lại dấu ấn trong ta. Có những
tác phẩm đã gặp nhiều mà ta lại quên đi nhưng có những tác phẩm chỉ bắt gặp
một lần lại sống mãi. Ấy là Tây Tiến!

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Nguyễn Đình Thi từng viết: "Thích một bài thơ là thích một cách nhìn, cách
cảm, cách nghĩ, xét đến cùng là thích một con người". Giữa rừng thơ kháng
chiến đầy sắc khoe hương đang nở rộ, “Tây Tiến” vẫn được người đọc rất ưa
thích, đơn giản vì “mộ cách nhìn, một cách cảm, một cách nghĩ” ấy mà thôi.

“Tây Tiến” được xem là tác phẩm đỉnh cao của đời thơ Quang Dũng. Bài thơ
được viết năm 1948, tại Phù Lưu Chanh, trong nỗi nhớ nồng nàn với Tây Tiến
– đơn vị chiến đầu cũ – cũng là nỗi nhớ núi rừng rải về miền Tây Tổ quốc có
vẻ tuyệt kì mà Quang Dũng một thời gắn bó. Khơng khí lãng mạn rất riêng của
những ngày đầu kháng chiến, tư thế dấn thân đầy kiêu hùng, quả cảm của
người con Hà Nội hào hoa, đa tình đã được thể hiện đậm nét ở từng câu thơ
chưa đầy chất nhạc, chất họa, vừa trang trọng, cổ kính, vừa tươi tắn, trẻ trung.
Quang Dũng viết thật hay về nỗi nhớ - nỗi nhớ dấy lên từ những nẻo đường tha
hương, nẻo đường cách mạng và kháng chiến, hướng về “cố quận”, về “Xứ
Đoài mây trắng lắm”. về một “ngọn Ba Vì mờ xa” và cả cái tên thân thương
“Tây Tiến” :

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!”

Câu thơ 7 chữ mà có đến 4 chữ là địa danh. Đã có hình ảnh trực tiếp nào đâu,
thế mà nó cứ vang vọng cào không gian, dội sâu vào tâm tưởng. Đó là tiếng gọi
của một q khứ thăm thẳm khơng chịu ngủ yên trong tâm can người thi sĩ.
Chừng như, kể từ giây phút ấy, chúng khơng cịn là những địa danh vô cảm, vô
can trên bản đồ. Từ thời khắc ấy, những chữ ấy đã cất giữ cho Quang Dũng cả
một quãng đời. Câu thơ xác định rõ hai khoảng không gian khác nhau: không
gian thực tại và không gian hồi tưởng. Nhưng hình như chỉ có độc giả mới
nhận ra rành rẽ điều đó, cịn với nhà thơ, khi ơng nói “xa rồi” là khi hình ảnh
của q khứ chưa xa đang ấp tới, nhấc bổng ông lên khỏi mảnh đất hiện thực.
Bởi thế, toàn bộ bài thơ như một câu chuyện được bao bọc trong bầu khí quyển
riêng của nỗi nhớ.

Thơ viết về nỗi nhớ từ xa xưa đến nay khó mà kể xiết. Nhưng ít có bài thơ nào
mà nỗi nhớ lại được biểu đạt bằng những chữ lạ và ám đến vậy:

“Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

hẫng của kẻ đang phải lìa xa nơi mình từng gắn bó hay là cái trập trùng xa ngát
của núi rừng miền Tây? Thật khó tách bạch! Cả hai chủ thể và đối tượng dường
như đã trộn lẫn vào nhau mà đồng hiện trong một chữ “chơi vơi” ấy. Có phải
đó là cái trạng thái chập chờn rất riêng của nỗi nhớ chăng?

Mạch thơ chủ yếu là sự đan dệt của kỉ niệm, của những sực nhớ miên man, của
những vụt hiện bất ngờ mà ở đó các địa danh có khi chỉ thống một dịng tên,
có khi chỉ là một điểm nhấn nào đó của kỉ niệm. Còn kỉ niệm bao giờ cũng
chan hòa cảnh với người, cùng song hành và đan dệt cả hai mạch: vừa gian khổ
vừa thơ mộng:

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

Bút pháp hiện thực đã miêu tả chân thực hình ảnh đồn quân dãi dầu mệt mỏi,
thấp thoáng ẩn hiện trong sương. Và đêm sương ấy trở thành “đêm hơi” bồng
bềnh qua cái nhìn lãng mạn của Quang Dũng. Những ngọn đuốc soi đường như
những đóa hoa chập chờn, lung linh, huyền hoặc. Sự khắc nghiệt của thiên
nhiên được cảm nhận một cách thật thú vị bởi hình ảnh lãng mạn, hào hoa.
Giống như “Tiến quân ca” và mọi khúc quân hành, trong “Tây Tiến”, ta thấy
nổi lên hình tượng những con đường. Con đường được kết bằng những địa
danh Việt – Lào, đọc lên trầm bổng như ca hát, xa lạ và hiện đại:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

du hay chòm mây phiêu lãng mà lại là “cồn mây” mờ mịt nơi cửa ải xa: “mặt
đất mây đùn cửa ải xa” (Đỗ Phủ). Hình ảnh nhân hóa “súng ngửi trời” mới độc
đáo và thú vị làm sao. Đến câu thơ tiếp theo lại được ngắt đột ngột làm đôi, vẽ
ra hai chặng đường hành quân. Điệp ngữ “ngàn thước” cùng nghệ thuật đối lập
“lên cao- xuống” đã gợi tả độ sâu của vực đầy dữ dội, hiểm trở. Thì ra đọc thơ
Quang Dũng không chỉ như ngậm nhạc trong miệng mà còn như được thưởng
tranh. “Thi trung hữu họa, thi trung hữu nhạc” là vì thế. Nếu câu thơ trên trắc
trở bao nhiêu thì câu thơ dưới lại mềm mại bất nhiêu, câu thơ trên cheo leo bao
nhiêu thì dưới lại nhẹ nhàng bấy nhiêu, cảnh trên hiểm trở bao nhiêu thì cảnh
hiện thời lại êm đềm bấy nhiêu: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”. Tâm hồn
thảnh thơi được trải ra theo những âm bằng suốt cả câu thơ rồi.

Gian nan bao giờ cũng được xem là ngọn lửa thử vàng. Chẳng thế mà có câu
“Lao xao sóng vỗ gợn trùng/ Gian nan là nợ anh hùng phải vay”. Gian nan, thử
thách chính là nền để làm nổi bật lên vẻ đẹp và chí khí của con người. Họ đâu
có nản chí trước thiên nan vạn nan, họ đương đầu với những dãi dầu thân xác
trong dằng dặc thời gian:

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời”

Hai câu thơ tựa như bức họa đầy ấn tượng về người lính. Đây có thể là những
giây phút hiếm hoi người lính bng mình vào giấc ngủ; nhưng cũng có thể là
một thực tế đau xót là người lính đã ngã xuống và khơng thể bước cùng đồng
đội. Sự hi sinh là có đấy bởi Quang Dũng không bao giờ né tránh hiện thực.
Nhưng hiện thực trong mắt ông không bao giờ chỉ giản đơn và tẻ nhạt. Một loạt
các từ mang tính chủ động: “khơng bước nữa”, “bỏ quên đời”. Biến sự mất mát
thành sự chủ động đón nhận, chấp nhận một cách tự tin và nhẹ tênh, mang cái
ngang tàng, kiêu bại của những người lính trẻ trung, giàu nhiệt huyết.

Khi ấy, tầm vóc của họ được đặt trong thiên nhiên hùng vĩ:
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

nhiên ngự trị nơi đây không phải chỉ có một chiều, một đêm mà là “chiều
chiều, đêm đêm”. Nhưng đó cũng là thời gian của những cuộc hành quân Tây
Tiến. Vì thế mà hai câu thơ miêu tả cái thâm u, bí ẩn của rừng núi miền Tây
Bắc càng khiến chân dung người chiến sĩ thêm cao lớn, mạnh mẽ.

Cuộc hành qn khơng chỉ có những gian trn vất vả mà cịn có những kỉ
niệm ngọt ngào, ân tình:

“Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Chữ “Nhớ ôi” nghe mới nôn nao, nghèn nghẹn thế nào! Không phải “ôi nhớ”
như lối cảm thán cũ mịn ; cũng khơng phải “nhớ ơi là nhớ” thật thà, khẩu ngữ
hay “nhớ ôi” như tiếng gọi hướng ra người mà là “nhớ ôi” như tiếng kêu hướng
về mình. Ta nghe rõ trong lời thơ một nỗi nhớ nhung bất chợt cồn lên. Kẻ nhớ
không thể cầm lòng đã vỡ òa thành tiếng kêu than nhưng “buột miệng ra mà dư
vang súc tích”. Lê Đạt từng nói: “Tôi tôn trọng những nhà văn sinh sự với văn
chương để tạo ra sự sinh của ngôn ngữ”. Quang Dũng là một người như thế.
Ông đã tạo ra một nét nghĩa táo bạo mà thật đa tình trong tập hợp từ mới mẻ:
“mùa em”. “Mùa em” khiến cho Mai Châu không chỉ là một địa danh gắn với
những kỉ niệm thơm thảo của xơi nếp đầu mùa, của tình qn dân sâu nặng mà
cịn gợi nhớ hình ảnh những cơ gái duyên dáng miền sơn cước. Rồi đây, Tây
Tiến sẽ mờ dần sau những thăng trầm lịch sử nhưng tiếng kêu kia vẫn sẽ còn
gieo vào lòng người đọc mai sau những bồi hồi một thuở. “Tây Tiến” cứ sống
trong nỗi nhớ và sống bằng nỗi nhớ như thế.

Kết thúc đoạn một, đợt sóng cồn của kí ức bị đánh thức đột ngột hình như đang
tan dần. Đợt sóng mới chưa kịp hình thành, nên lúc này kí ức được kéo dãn ra,
nhẹ nhàng lan tỏa để các hình ảnh tươi tắn hơn, “nét” hơn hiện về:

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

Tây Tổ quốc. Trong gian khó, họ vẫn trẻ trung, vẫn thích thú tổ chức những
“hội đuốc hoa”. Trong hiện thực, đó có thể là lửa đuốc nhưng trong cái nhìn
lãng mạn của những chàng trai trẻ tuổi trẻ lịng thì đó là những gì rực rỡ và tươi
sáng, rạng ngời cũng ấm áp, ảo huyền. Một từ “bừng” thôi đã làm bừng sáng
không gian, bừng lên niềm vui và còn làm bừng thức một miền kỉ niệm khi
chiến sĩ hôm nay bỗng nhớ về. “Xiêm áo” vốn là từ Hán Việt như những gì
lộng lẫy, rực rỡ bước từ thơ cổ ra đi với từ “kìa em” lại như gần gũi như từ
trang đời mà bước vào. “Kìa em” mang theo tâm trạng ngỡ ngàng mà cũn có
thể là cái nhìn mê đắm, hom hình trẻ trung của người linh. “Kìa em” như cịn
sống động, tươi rói như mới đây thơi! Một cụm từ “xây hồn thơ” đã xác lập vị
trí của những chàng trai ấy: khơng chỉ là chiến sĩ quả cảm mà cịn là thi sĩ đa
tình. “Hồn thơ” hay là nàng thơ, là vẻ đẹp của sơn nữ miền sơn cước yêu kiểu?
Hay đó là tiếng “khèn lên man điệu nàng e ấp”, đêm hoa đăng lộng lẫy”?
Chẳng thể phân định được. Chỉ biết tình cảm cứ theo kí ức mà ùa về, nồng nàn,
đắm say.

Những câu thơ tiếp theo là hình ảnh thiên nhiên miền sơn cước tuyệt đẹp:
“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có thấy dáng người trên độc mộc

Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa”

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

đích tả mà gợi, khơng chủ ý vẽ mà khơi. Khơng thấy được hình dáng của ngọn
lau nhưng có thể cảm nhận được linh hồn riêng của đại ngàn Tây Bắc. Cảnh
theo lời thơ mà tan ra. Một chút rõ ràng mất đi mà thêm rất nhiều thơ mộng.
Câu thơ cuối làm hiện ra bóng dáng duyên dáng, uyển chuyển của người con
gái Thái giữa cảnh thiên nhiên mộng mơ, n bình. Hình ảnh “hoa” khơng chỉ
gợi về hình ảnh xứ sở Tây Bắc ngàn hoa mà cịn là hình ảnh của cái đẹp. “Hoa
đong đưa” là đang làm duyên với gió, với nước khi đã nở trọn đời hoa để
bng mình? Hay đó là hình ảnh ẩn dụ của cái đẹp, của người con gái đang tình
tứ mà kín đáo làm dun. Câu thơ có cái duyên của cảnh, duyên dáng của
người và phải chăng còn là đơi mắt tình tứ của người ngắm cảnh nữa?

Và rồi chân dung người lính Tây Tiến đã được trực tiếp hiện lên qua những nét
chạm khắc rạch ròi, gân guốc:

“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

mòn chân bên cối gạo canh khuya” (“Nhớ”) hay cái nhớ của Nguyễn Đình Thi
“Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu”, … Vì “nhớ” thiên về tâm trạng – cụ thể
còn “mơ” là dấu tích của tâm hồn – mơ hồ . “Dáng kiều thơm” ấy chính là vầng
sáng lung linh trong kí ức, “tố cáo” nét đa tình và đời sống tình cảm dạt dào
của người lính, vốn thường bị che phủ trong kháng chiến.

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

Phần “vĩ thanh” của “hành” “Tây Tiến” gồm bốn câu muốn tiếp tục cuộc hành
trình của kí ức vượt lên theo dấu chân đồn qn lừng tiếng:

“Tây Tiến người đi khơng hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”

Hai câu trên nhắc lại lời hẹn ước của đoàn quân Tây Tiến thuở lên đường: “Chí
lớn chưa về bàn tay không”. Hai câu sau vừa là lời tự nhắc nhở vừa là sự duyệt
lại của kí ức để đi đến khẳng định: không thể quên những chặng đường đã qua,
người dù có đi nơi đâu vẫn gửi hồn về Sầm Nứa. Bởi vì chặng đường đã qua là
kỉ niệm, là đồng đội, là sự hiến dâng, là cuộc đời riêng có dịp phát sáng trong
cuộc đời chung của dân tộc, cách mạng.

“Tây Tiến” tràn đầy nỗi nhớ, hay nói đúng hơn chính là nỗi nhớ. Đó cũng có
thể coi là lời nguyện ước của một thế hệ thanh niên sẵn sàng hiến dâng cả tuổi
xanh của mình cho đất nước thân yêu. Hiệu quả càng được nâng lên khi nhà
thơ con thể “Cổ phong trường thiên” (một thể loại hành) để những tình cảm,
cảm xúc khơng bị bó buộc mà có thể trải dài theo đầu ngọn bút, trong những
con chữ. Hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc nhưng khi được ứng hiện vào nhau
trong sự sắp xếp của Quang Dũng lại đem đến hiệu quả khơng ngờ. Nếu nói
“thi trung hữu họa”, “thi trung hữu nhạc” thì “Tây Tiến” là một dẫn chứng tiêu
biểu. Với sự tài hoa trong cách sử dụng và sáng tạo từ ngữ, Quang Dũng khiến
người đọc như “ngậm nhạc trong miệng”, như thưởng tranh trong chữ. Bút
pháp hiện thực đi liền với lãng mạn đã làm nên vẻ đẹp hào hùng, bi tráng cho

những câu thơ. Đó chính là phong vị rất riêng của thơ Quang Dũng: vừa dung
dị, vừa bay bổng, không đẽo gọt cầu kì mà mới lạ đến đáng ngạc nhiên!

Thích “Tây Tiến”, đơn giản chỉ là thích cách nhìn ấy, cách cảm ấy và thích con
người ấy. Đó chính là lí do bài thơ có thể vượt ngồi quy luật băng hoại của
thời gian mà tồn tại với độc giả đến hôm nay và mãi mãi về sau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

lại dấu son trên hành trình nghiệp cầm bút của thi sĩ, đồng thời khắc sâu vào
lòng bạn đọc những ấn tượng đặc biệt về một thời hào hùng của dân tộc.

Quang Dũng vốn là một chiến sĩ của binh đoàn hành quân đến vùng cực tây
của Tổ quốc, thấu hiểu sâu sắc cái gian khổ mà hào hùng của cuộc kháng chiến
bảo vệ đất nước. Trong giây phút chia xa giữa đồng bào và chiến sĩ tại làng Phù
Lưu Chanh, áng thơ Tây Tiến đã ra đời, thấm đượm cái tình, cái bịn rịn của
lịng người. Bao khó khăn gian khổ cùng phút giây ấm nồng tình đồng đội đều
hiện về đậm nét trong tâm trí nhà thơ, gợi những xúc cảm sâu sắc.

Quang Dũng mở đầu bằng những câu thơ chất chứa nỗi lòng nhớ thương, lưu
luyến:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

Hình ảnh sơng Mã hiện ra vừa thơ mộng, trữ tình nhưng cũng vừa ẩn chứa nét
hoang sơ, dữ dội. Khơng phải văn hóa, khơng phải con người, cái hiện về đầu

tiên trong tâm trí thi sĩ là hình ảnh dịng sơng Tây Bắc như là biểu tượng thay
lời cho mọi niềm thương nỗi nhớ. Xuất phát từ nỗi nhớ ấy, tiếng gọi : “Tây
Tiến ơi” khơng thể kìm nén mà bật lên thành tiếng. Phép điệp âm “ơi” ở cuối
mỗi câu thơ như ngân vang, kéo dài thêm dư âm của nỗi nhớ, trải khắp cả chiều
rộng không gian và độ dài thời gian. Nhưng càng nhớ càng thương thì càng
khắc sâu nỗi đau nhói hiện thực nay song Mã và Tây Bắc đã “xa rồi”. Đó là
hiện thực khơng thể thay đổi, rằng những chiến binh Tây Tiến sẽ rời mảnh đất
thân quen này để trở về với thành thị, xây dựng cuộc sống mới. Tiếp nối dịng
hồi ức ấy là hình ảnh của hành trình hành quân đầy gian truân, thử thách của
binh đoàn Tây Tiến. Sài Khao, Mường Lát, Mường Hịch đều là những địa danh
xa lạ, mới mẻ đối với nhwunxg chành trai Hà thành. Nhưng khơng vì gian khổ,
khơng vì lạ lẫm mà chùn bước, họ vẫn quyết tâm lên đường đi theo tiếng gọi
của Tổ Quốc. Con đường hành quân hiện lên với đầy thử thách, hiểm nguy. Đó
là hành trình phải xun qua sương mù giăng kín lối, là trèo đèo lội suối qua
những địa hình hiểm trở.

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Thiên nhiên tây Bắc luôn thật dữ dội, khắc nghiệt đối với mỗi bước chân hành
quân qua đây. Đặc biệt, Quang Dũng còn rất tinh tế khi sử dụng một loạt từ láy
tượng hình giàu sắc thái biểu đạt: “thăm thẳm, hun hút, khúc khuỷu” gợi cái
trắc trở của con đường hành quân. Đó là dốc cao, núi thẳng, đèo sâu, như lời
thách thức, đe dọa tính mạng con người. Chủ cần chút lơ là cũng khiến con
người phải trả giá bằng cả mạng sống. Đó là hiện thực kháng chiến và cũng là
hiện thực chiến tranh phi nghĩa đem lại.

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”

Trên chặng hành trình ấy, có lúc những bước chân chùn lại, mệt mỏi mà gục
xuống. Đó có thể là phút giây nghỉ ngơi hiếm hoi của người chiến sĩ sau bao
khó khan, vất vả, nhưng cũng có thể là giây phút chia xa cõi đời. Không phải
bỏ mạng mà họ “bỏ quên đời”- một khí phách thật ngang tang, oai dũng của
con người bước ra từ khói lửa chiến tranh. Quang Dũng vơ cùng tinh tế khi sử
dụng lối nói giảm nói tránh để trong mất mát, họ không thấy cái bi lụy, đau
thương. Ở câu thơ chỉ tồn tại ánh hào quang của tinh thần chiến đấu kiên cường
cùng tâm hồn lạc quan, yêu đời, hết mình vì đất nước, vì dân tộc. Xung quanh
nơi dừng chân của binh đồn Tây Tiến ln ẩn chưa snhuwngx nguy hiểm rình
rập. Đó là bước chân của cọp dữ- chứa tể rừng xanh, là tiếng gầm thét phẫn nộ
của thác nước. Thiên nhiên đại ngàn là người bạn sát cánh trên mỗi chặng hành
trình, nhưng đồng thời cũng là kẻ thù nguy hiểm đối với chiến binh Tây Tiến.
Sau những dữ dội của đại ngàn, hồn thơ Quang Dũng tìm về với những nhớ
thương, với những dịu dàng, ấm nồng trong đời sống con người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

Khơng cịn là tiếng gọi “ nhớ ơi’ tha thiết ngân vang bên trên nữa, nỗi nhớ giờ
đây đã day dứt, cuộn sâu vào nỗi lịng người lính. Hình ảnh cuộc sống con
người bình dị hiện về đầy thân thương, ấm nồng tâm hồn người lính trẻ. Bếp
cơm giản dị, hương khói thơm nồng gợi về một cuộc sống bình yên, hạnh phúc.

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”

Ánh sáng đêm hội đuốc hoa thắp sáng tâm hồn người lính, kéo gần hơn sợi dây

gắn kết những cuộc đời xa lạ thành đồng chí, đồng bào, thành chỗ dựa vững
chắc trên chặng đường lịch sử dân tộc. “Em” phải chăng là những cơ gái đồng
bào Tây Bắc đang xúng xính váy hoa, nhảy điệu nhảy truyền thống làm say
đắm lòng người. Giữa khơng khí căng thẳng của cuộc kháng chiến, những
người lính vẫn chìm đắm trong tâm hồn lạc quan, u đời, tận hưởng khơng khí
vui say của lễ hội cùng đồng bào Tây Bắc.

“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa”

Tâm hồn lãng mạn của người lính Tây Tiến đắm chìm trong khung cảnh nên
thơ, trữ tình nơi đây. Bức tranh thiên nhiên hiện lên trong ánh chiều tà heo hắt
buồn với dòng sơng, cây lau lơ phơ trước gió cùng bóng hình con người bé
nhỏ. Đứng giữa đại ngàn, con người trở nên nhỏ bé, đơn côi trên chiếc thuyền
độc mộc, lặng lẽ trôi, gợi chút buồn thương. Cảnh sông nước thường gợi cho
con người cảm giác mênh mang đến đơn độc, phảng phất chút đìu hiu. Là cảnh
buồn hay lịng người vốn vấn vương nỗi sầu. “Người buồn cảnh có vui đâu bao
giờ” (Nguyễn Du).

Sau những phút giây lãng mạn, âm điệu bài thơ liền dậy lại khơng khí bi
thương, tàn khốc của chiến tranh phi nghĩa. Đó là:

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Bước chân ra chiến trường, những chàng trai hà thành phải đối mặt với vơ vàn
khó khăn thử thách khơng chỉ bởi thiên nhiên, mà cịn là trong đời sống sinh
hoạt. Bệnh tật hồnh hành khiến binh lính xanh xao, gầy rộc, tóc khơng thể
mọc. Quang Dũng đã thấu hiểu và đưa vào vần thơ hiện thực tàn khốc của cuộc
kháng chiến trường kì, gợi ta nhắc nhớ về căn bệnh sốt rét rừng trong áng thơ
“đồng chí” của Chính Hữu:

“ Anh với tơi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi”

Cái tang thương được đẩy lên cao độ khi thi sĩ khắc họa hình ảnh “ áo bào thay
chiếu anh về đất”. Khơng phải mất mát, khơng phải gục ngã, người lính ấy trở
về với đất mẹ sau bao ngày tháng chiến đấu oai hùng. Đây chỉ là lúc nghỉ ngơi
trở về với nơi đã sinh ra và lớn lên. Câu thơ vẫn ánh lên niềm lạc quan, niềm
tin tưởng vào tương lai của Đảng, của Cách mạng. Hình ảnh sơng Mã một lần
nữa hiện lên trong cái hung bạo, dữ dằn của mình. Dịng sơng gầm thét hay
đang tấu nên khúc trường ca ngợi ca, chia tay với những người lính trẻ. Họ đã
dành cả thanh xn để gìn giữ hịa bình, độc lập cho đất nước: “ Chiến trường
đi chẳng tiếc đời xanh”. Đó là tinh thần chiến đấu anh dũng, cao cả, tinh thần
tuyệt vời của anh bộ đội cụ Hồ.

“Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.”

Khép lại bài thơ, Quang Dũng dành những vần thơ ngọt ngào, chậm rãi dành
cho binh đoàn Tây Tiến và những đồng bào vùng cực Tây Tổ quốc. Bước chân
vào chiến trường không ai biết trước tương lai, không lời hẹn gặp lại, để lại sau
lưng là nỗi nhớ thương sâu nặng dành cho người ở lại và người ra đi. Tây Tiến
là thanh xuân, là đồng đội và là cả lý tưởng của một thời thanh niên noi theo
ánh sáng của Đảng.

Bằng vốn trải nghiệm, thấu hiểu thực tế cùng ngòi bút hiện thực lãng mạn xuất
sắc, Quang Dũng đã tái hiện trước mắt bạn đọc khơng khí hào hùng, mãnh liệt
của thời kì chống Mỹ cứu nước. Bài thơ góp phần đưa Quang Dũng trở thành
một trong những gương mặt tiêu biểu của nghệ thuật Việt Nam 1945-1975.
<b>Bài làm văn mẫu 7</b>

Cho đến nay Tây tiến vẫn là một bài thơ (Thi Sơn) đầy kỳ bí. Cái ma lực, cái
âm hưởng của bài thơ Tây tiến…chưa ai lý giải hết được. Phải chăng cái hay là
bởi lời thơ, ý thơ, hình tượng thơ giàu nhạc điệu được chứa trong một hồn thơ
thật mới lạ và rất sâu sắc? Con người nồng hậu,nét bút tài hoa trong cách sử
dụng ngơn ngữ thơ và hình ảnh thơ đã làm nên kiệt tác thơ Tây tiến. Với Tây
tiến, Quang Dũng đưa ta đi vào một thế giới đầy mùi hương hoài niệm, của sự
vọng tưởng diệu huyền. Với Tây tiến, Quang Dũng đã xây tượng đài về anh Bộ
đội Cụ Hồ thời kháng chiến 9 năm đầy gian khổ nhưng rất đỗi hào hùng.

“Tây Tiến” được chắp bút từ một hồn thơ Quang Dũng đầy hào hoa, phóng
khống. Bở vậy, từng câu, từng chữ trong tác phẩm đều thấm đượm chất trữ
tình, vừa trẻ trung vừa tình tứ, mê đắm lòng người. Bài thơ được khởi nguồn
cảm xúc trong giờ phút nhà thơ chia tay đơn vị và đồng bào Tây Bắc tại làng
Phù Lưu Chanh. Chính nỗi nhớ thương, lịng gắn bó ân tình đã nặng lịng tn
trào ngịi bút người nghệ sĩ. Bài thơ là sự kết hợp hài hịa giữa tính hiện thực và
lãng mạn, là “đứa con đầu lòng tráng kiện và hào hoa của đời thơ Quang
Dũng’” (Trần Lê Văn).

Mở đầu đoạn thơ, thi sĩ đã khắc họa trước mắt bạn đọc chặng đường hành quân
đầy gian nan, thử thách của binh đoàn Tây Tiến qua mảnh đất cực Tây của Tổ
Quốc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi”.

Hình ảnh đầu tiên hiện về trong tâm trí nhà thơ là hình như dịng sơng Mx và
rừng núi đại ngàn Tây Bắc. Nó khơng chỉ còn là đất, là cảnh mà giờ đây đã trở
thành kí ức khơng thể nào qn, là địa chỉ tìm về của nỗi nhớ. Tiếng gọi “Tây
Tiến ơi” như lan rộng ra khắp không gian, thời gian, giải tỏa bao nỗi niềm nhớ
thương. Đó là “nỗi nhớ chơi vơi”- một sáng tạo ngôn từ độc đáo của riêng
Quang Dũng. Với nhà thơ, nhớ Tây Tiến không dữ dội, cuộn lòng mà cứ mênh
mang, tha thiết, ám ảnh dư âm. Nhưng giờ đây tất cả chỉ là kỉ niệm vì “Sơng
Mã xa rồi”- đó là sự ý thức của nhân vật trữ tình về hiện thực phũ phàng, khắc
nghiệt, Nhưng càng xa càng nhớ, nỗi nhớ cứ đong đầy, đọng lại bao dư ba. Nỗi
nhớ mỗi lúc một hiện rõ qua nỗi nhớ của nhà thơ.

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”.

Chặng đường hành quân của binh đoàn Tây Tiến hiện ra với mn vàn khó
khăn, trắc trở, Quang Dũng vô cùng tinh tế khi sử dụng một loạt những tính từ
láy “khúc khuỷu, thăm thẳm, hun hút” gợi tả độ cao, độc sâu dốc của đèo cao

dốc cả Tây Bắc. Họ phải hành quân trong màn sương giăng dày đặc che khuất
tầm nhìn, phải vượt qua những dốc thẳng, đèo cao vực sâu hun hút. Tưởng như
chỉ một chút say chân cũng có thể khiến bất cứ ai phải trả giá bằng cả tính
mạng. Những địa danh “Sài Khao, Mường lát, Pha Luông, Mường Hịch” hiện
lên đầy mới mẻ, lạ lẫm với những chàng trai Hà thành. Nhưng những khó khăn
ấy khơng khiến họ chùn bước. Ở đoạn thơ, ta vẫn bắt gặp chút phảng phất của
một tâm hồn lãng mạn, hào hoa. Trong những đêm hành quân gian khổ, họ vẫn
nghĩ về hoa, về những mái nhà, từ đó thấy được tâm hồn trẻ trung, lạc quan,
khơng đầu hàng trước khó khăn của những người lính.

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

Trên hành trình đầy gian khổ ấy, có những chiến sĩ đã quá mệt mỏi, gục đầu
bên súng mũ. Đó có thể là giây phút nghỉ ngơi hiếm hoi của người lính sau thời
gian mỏi mệt, nhưng cũng có thể là giây phút họ nói lời từ biệt cõi đời. Nói về
cái bi nhưng Quang Dũng khơng gợi cảm giác sầu thương, ghê rợn mà vẫn
phảng phất tinh thần yêu đời, lạc quan sống. Họ không gục ngã bởi bom đạn kẻ
thù mà đơn giản là rời xa thực tại tối tăm để “bỏ quên đời” Ở câu thơ người ta
bắt gặp chút gì đó bất cần, ngơng nghênh mà đày trẻ trung đặc trưng của những
người lính bước vào trận chiến.

“Khơng có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già”

“Khơng có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tn, mưa xối như ngồi trời”

(Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính- Phạm Tiến Duật)
Dù là thời nào thì tinh thần kiên cường, lạc quan vẫn luôn soi đường chỉ lối cho
tinh thần người chiến sĩ. Không chỉ phải đối mặt với những khó khăn về địa
hình mà tính mạng người lính cịn bị đe dọa bởi thú dữ đại ngàn:

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”

Không gian “chiều chiều, đêm đêm” gợi cảm giác tối tăm, u mịch. Ở giữa
không gian ấy -nơi binh đồn Tây Tiến đóng qn sau ngày chiến đấu ác liệt,
vẫn luôn bao bọc bởi tiếng gào thét dữ dội và bước chân rình rập của cọp dữ.
Chúng ln quanh quẩn đâu đây, đe dọa tính mạng của bộ đội ta. Vượt lên trên
những hiểm nguy ấy, tâm hồn người lính Tây Tiến vẫn hứng về những mái nhà,
bếp lửa ấm nồng tình qn dân

“Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xơi “

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

cắt nghĩa em ở đây là ai, là cô gái Tây Bắc đằm thắm, là người thương chờ đợi
nơi quê nhà hay là đồng bào dân tộc đang ngóng tin thắng trận trở về. dù là ai
thì đó cũng là một phần tâm hồn người lính, là hậu phương vững chắc cho họ
an tâm ra trận, gìn giữ hịa bình, thống nhất đất nước.

Tâm hồn những người lính trẻ luôn dội ngược những âm vang của đêm hội liên
hoan tưng bừng nơi mảnh đất Tây Bắc.

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”

Đối với mọi người, đây có thể chỉ là một đêm liên hoan bình thường, vui vẻ,
nhưng với Quang Dũng nó cịn khắc sâu ý nghĩa hơn thế. Nó là một vùng ký ức
không thể nào quên, là thời gian quý giá gắn kết tình quân dân, tiếp thêm sức
mạnh cho đoàn quân ra trận. Đêm liên hoan ấy nhộn nhịp, sôi động với đuốc

hoa, lửa trại, những tấm áo điệu nhảy mê hoặc lòng người. Chỉ một chữ “bừng”
cũng đủ làm tươi sáng, thổi lên ngọn lửa niềm vui trong lòng những chiến sĩ xa
quê. Họ rời xa q hương vì nghĩa lớn, được đón tiếp bằng tất cả tình thương,
lịng nồng hậu của đồng bào Tây Bắc. Trong khơng gian ấy, hình ảnh “em” một
lần nữa xuất hiện. Có lẽ đây là những nàng thơ Tây Bắc dịu dàng, đằm thắm
trong xiêm áo dân tộc, múa điệu truyền thống, khơi nguồn thi hứng cho bao
tâm hồn nghệ sĩ. Tấm lịng những người lính ấm áp, lửng lơ bay lên cùng làn
khói, xây nên bao viễn tưởng tươi đẹp. Đọc đến đây, dừng như haonf tồn
khơng hề có chút khơng khí của bom bay đạn nổ, họ đang sống trong những
giờ phút tươi đẹp nhất của đời mình. Cái khốc liệt của chiến tranh đã đầu hàng
trước cái lãng mạn của lòng người.

Để rồi, sau những giây phút vui tươi, họ lại chìm sâu vào suy tư sâu lắng khi
đứng trước cái mênh mang của sông nước Tây Bắc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

Khung cảnh hiện lên nhuốm màu ảm đạm, từ thời gian của buổi chiều tà đến
không gian mênh mông mà đơn độc của sông nước. Giữa cái rộng lớn, bất tận
của đất trời chỉ hiện lên duy nhất hình ảnh con người trên chiếc thuyền độc
mộc. Thật nhỏ bé, thật cô đơn và buồn thương biết mấy. Trên dòng nước chỉ
hiu hiu cánh hoa mơn man theo làn nước, lơ phơ mấy nhánh lau trước gió. Là
dịng nước đột ngột chậm rãi hay lòng người bỗng sâu lắng, quạnh hiu hơn? Là
cái buồn của cảnh thấm vào lòng người hay nỗi buồn của người nhuốm màu lên
cảnh? Nguyễn Du từng nói quả khơng sai: “Người buồn cảnh có vui đâu bao
giờ?”. Đứng trước dịng sơng Tây Bắc, phải chăng người lính nghĩ về dịng
sơng q hương, nghĩ về nhịp sống nơi quê nhà, mà phảng phất niềm thương
nỗi nhớ tha thiết. Những người lính ra trận khơng chỉ với nhiệt huyết tuổi trẻ,
tình yêu đất nước mà cịn chất chứa bao nỗi nhớ, lịng mong ngóng nơi quê
nhà. Họ trẻ trung nhưng cũng đầy chiêm nghiệm sâu lắng.

Bước sang những đoạn thơ tiếp theo, cái khốc liệt, dữ dội cùng vẻ đẹp bi tráng

của người lính Tây Tiến được Quang Dũng khắc họa rõ nét.

“Tây Tiến đoàn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm”

hà thơ đã khéo léo sử dụng lối nói giảm nói tránh khi miêu tả về đời sống của
người lính Tây Tiến. Họ phải đối mặt với căn bệnh sốt rét rừng, khiến da xanh
tái, tóc khơng thể mọc. Hình ảnh này gợi ta nhớ về những dịng thơ của Chính
Hữu trong “Đồng chí”:

“Anh với tơi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi”

Căn bệnh sốt rét rừng như mối đe dọa nguy hiểm đến người chiến sĩ, khiến họ
mệt mỏi, hao hụt cả về thể xác lẫn tinh thần. Nhưng viết về hiện thực ấy, nhà
thơ vẫn ánh lên tia sáng của niềm lạc quan, mạnh mẽ. Những khó khăn về hồn
cảnh, bệnh tật ấy khơng thể khiến họ chùn bước, không dập tắt được ngọn lửa
căm thù giặc đang hừng hực cháy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

Dù trong trường hợp nào, tâm hồn họ vẫn lửng lơ bay theo tiếng gọi của khát
vọng, của sự lãng mạn trẻ trung. Tinh thần người lính ln hừng hực, cháy
bừng khí thế, ln khơng ngừng mơ về giấc mộng chiến cơng, giấc mộng lập
lại hịa bình, thống nhất cho đất nước. Và điểm tựa cho mỗi khát vọng ấy luôn
hiện hiền hình ảnh người con gái nơi Hà Nội dấu yêu. Những chiến sĩ của binh
đoàn Tây Tiến đều xuất thân từ Hà Nội- thủ đô hoa lệ, ấy vậy mà họ gạt bỏ mọi
mối riêng tư để lên đường cứu nước. Giắt trong tim vẫn lưu dấu hình bóng quê
nhà cùng những người thân yêu. Họ chính là động lực Cách mạng cho mỗi
cuộc kháng chiến.

Những khó khăn, mất mát tiếp tục được mở ra trước mắt bạn đọc. Cái bi một

lần nữa tạo dư ba.

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Những chiến binh Tây Tiến đều là những chàng trai trẻ, rời xa giảng đường, rời
xa những hoài bão tuổi trẻ để lên đường đi cứu nước. Bước vào trận chiến,
khơng ai chắc cịn hay mất, những họ vẫn kiên quyết cất bước ra đi, và có lẽ
khơng ít người đã bỏ mạng nơi xứ người. Họ nằm xuống giữa mảnh đất xa lạ,
nhưng đó là sự hi sinh đáng quý cho một điều thân quen và cao cả- đất nước.
Khơng cất niệm, an táng, tất cả những gì theo họ ngay khi nằm xuống cũng chỉ
có manh chiếu cuốn vội của những đồng đội cùng chung lý tưởng. Họ đắp cho
nhau manh chiếu nhỏ, cũng là đắp cho nhau tình thương, lời chia tay chân
thành nhất. “Anh về đất”-ba chữ nghe thật giản dị và thân quen. Họ không chết,
họ chỉ đang quay trở về với đất mẹ, với nơi đã sinh thành gắn bó với cuộc đời
mình mà thơi. Dịng sơng Mã dữ dội đón tiếp họ, và cũng chính sơng Mã cuồn
cuộn tiễn họ đi. “Sơng Mã gầm lên khúc độc hành”. Cả thanh xuân họ đã cống
hiến cho đất nước, bởi vậy khi trở về với đất mẹ, họ cũng bước đi trong tư thế
hiên ngang giữa khúc độc hành của đại ngàn Tây Bắc. Đoạn thơ không hề bi
mà tác sâu chữ hùng, hùng vĩ, hùng tráng đến lạ lùng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”

Khép lại bài thơ là lời hứa hẹn, lời mong ước được trở lại mảnh đất Tây Bắc củ
nhân vật trữ tình hay cũng chính là Quang Dũng. Dù có xa xơi cách trở nhưng
đó là nơi lưu dấu một thời thanh xuân vang dội, là nơi cất giữ cả một phần tâm

hồn mỗi người lính. Phải chăng bởi vậy mà cho dù có xa rồi thì tâm hồn vẫn
gắn bó nơi đây

“Khi ta ở chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn”

Trần Lê Văn từng nhận xét: “Tây Tiến là đứa con đầu lòng tráng kiện và hào
hoa trong đời thơ Quang Dũng.” Thật vậy, bài thơ chính là khúc tráng ca vừa
hào hùng,vừa lãng mạn. sâu lắng. Qua đó, bạn đọc bắt gặp cái tài trong bút
pháp và cái tình nồng nàn, tha thiết của thi sĩ dành cho quê hương, đất nước.
<b>Bài làm văn mẫu 8</b>

Quang Dũng là một nhà thơ đa tài trong nhiều lĩnh vực như sáng tác thơ, vẽ
tranh, viết văn. Những tác phẩm của ông thể hiện tâm hồn của con người hào
hoa, lãng mạn, đầy trữ tình. Tây Tiến là tác phẩm tiêu biểu thể hiện cho phong
cách sáng tác thơ ca của ơng với hình ảnh người lính hào hoa nhưng khơng
kém phần lãng mạn.

Tây Tiến được sáng tác vào thời kì đấu tranh ác liệt của dân ta năm 1948
và được in trong tập Hoa dọc chiến hào. Bài thơ miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên Tây
Tiến và ngợi ca người chiến sĩ với tinh thần anh dũng, bi tráng.

Mở đầu bài thơ là vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Tiến với một tiếng gọi từ hiện tại
về đến quá khứ rất thân thương:

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Thán từ ơi được ngân dài tha thiết với thanh bằng gợi sự dịu êm. Nhớ chơi

vơi chính là nỗi nhớ khơng thể định hình mà lại bâng khuâng bao trùm cả
không gian, thời gian. Hai câu đầu của bài thơ tác giả nhớ lại về những gì thân
thuộc trong trí nhớ về Tây Tiến. Một hành trình gian khó, nhọc nhằn, khó khăn
hiện ra. Vùng núi Tây Bắc với nhiều địa danh nổi tiếng: Sông Mã, Sài Khao,
Mường Lát, Mường Hịch, Pha Luông, Mai Châu gợi lên những miền rừng núi
hùng vĩ đầy hoang sơ. Nhà thơ ngắt nhịp 3/4 tạo nên sự phân định rạch ròi hai
hướng lên xuống trên con đường hành quân Tây Tiến. Những từ ghép, từ láy
giàu được sử dụng để đặc tả sự gian nan.

"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời."

Khi chinh phục được tưởng chừng như con người đang bồng bềnh đứng
giữa biển mây. Độ cao bầu trời chỉ còn trong tầm mũi súng. Độ rộng rãi thống
đạt của khơng gian ùa tới. Ý thơ của Quang Dũng khơng chỉ tả cảnh mà cịn tả
ý chí tâm hồn của người lính. Người lính Tây Tiến khơng bị chìm đi trước
thiên nhiên khắc nghiệt mà lại như trỗi dậy đầy thử thách.

"Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi."

Chinh phục được đỉnh núi rồi ta lại phát hiện về độ cao “heo hút cồn mây
súng ngửi trời”. Cồn mây cho thấy mây núi chồng chất dựng lên thành cồn
thành dốc, dốc núi cao đến mức con đường lẫn vào mây khiến con đường hành
quân của càng cheo leo, phức tạp. Ngửi trời là cách nói vui đùa của người lính
qua đó nhà thơ cho thấy tâm hồn trẻ trung khơng sợ khó khăn, vất vả của người
lính.Giữa mạch thơ với cái dữ dội của thiên nhiên là một ánh nhìn bay bổng:
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi, đây là một phép liên tưởng thú vị. Giữa núi
rừng trùng điệp, ngôi nhà ấm áp hiện lên làm xao xuyến lòng người xa quê.
Giữa phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ ấy là sự hy sinh anh dũng của người

lính Tây Tiến:

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người."

Núi rừng Tây Tiến đầy thử thách khiến chúng ta nghe thấy rõ ràng hơi thở
nặng nhọc của người lính trên mỗi chặng hành quân. Họ là những gương mặt
dãi dầu sương gió rồi cuối cùng “gục lên súng mà bỏ quên đời”. Từ láy “dãi
dầu” diễn tả tất cả sự vất vả của các anh lính trên chặng đường chiến đấu.
Người lính khơng thể tiếp tục bước đi cùng đồng đội. Bên cạnh đó Quang
Dũng cịn tả về sự ngang tàng, anh dũng của những người chiến sĩ không sợ
quân thù.

"Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xơi."

Kết thúc hành trình gian khổ là hình ảnh cuộc sống thanh bình, êm đềm.
Làn khói lam và mùi hương nếp xôi quyến rũ gợi về một cuộc sống yên
bình đáng mơ ước. Mai Châu bỗng trở nên thân thuộc biết bao nhờ câu thơ và
cách diễn đạt nỗi nhớ không thể của Quang Dũng: nhớ ôi Tây Tiến...

Tây Tiến thơ mộng, trữ tình dưới ngịi bút Quang Dũng:
"Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa,

Kìa em xiêm áo tự bao giờ.
Khèn lên man điệu nàng e ấp,
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ."

Buổi liên hoan văn nghệ thật vui vẻ với ánh sáng rực rỡ của đêm hội đuốc
hoa và bừng lên tỏa sáng trong cái nhìn ngạc nhiên của người chiến sĩ. Man
điệu bí ẩn, say đắm, ngọt ngào làm mê hoặc lịng người. Vẻ đẹp của cơ gái

mềm mại, e ấp bên cạnh tiếng khèn rộn ràng. Người lính Tây Tiến chiêm
ngưỡng say đắm vẻ đẹp của đêm văn nghệ với tâm hồn trẻ trung, vui vẻ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

Nhà thơ đang hướng cảm xúc của mình về miền tây sơng nước. Dịng
người mềm mại, duyên dáng băng băng trên độc mộc thể hiện sự lãng mạn
trong hồn thơ Quang Dũng và vẽ được cái hư ảo của hồi niệm, sự tinh tế của
tình cảm.

"Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc,
Qn xanh màu lá dữ oai hùm."

Đoàn binh Tây Tiến xuất hiện với tư thế oai phong "dữ oai hùm”. Tuy
nhiên sự thật là người lính đang phải hứng chịu những trận sốt rét khủng khiếp
trong hoàn cảnh thiếu thốn thuốc men, vật chất. Đoàn quân ấy đang phải đối
mặt với bao khó khăn, gian nguy, thiếu thốn.

"Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm."

Giữa khung cảnh khắc nghiệt, người lính vẫn giữ tâm hồn lãng mạn đã
mơ về hình ảnh yêu kiều của người con gái Hà Nội. Giấc mơ về Hà Nội n
bình vơ cùng bay bổng lãng mạn và cũng là động lực tinh thần cho đoàn quân
Tây Tiến.

Khát vọng chiến thắng, sự hy sinh anh dũng của người lính Tây Tiến
được thể hiện qua câu thơ:

"Rải rác biên cương mồ viễn xứ,
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.

Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành."

Khát vọng của họ là được ra đi và xả thân. Đó cũng là lý tưởng cao cả
nhất trong cuộc hành trình gian khổ của người chiến sĩ. “Áo bào thay chiếu anh
về đất” chỉ sự hy sinh cao cả của người lính. Con sơng Mã gắn với tiếng gầm
thể hiện cái chết oai hùng mang tầm sử thi.

"Tây Tiến người đi không hẹn ước,
Đường lên thăm thẳm một chia phôi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi."

Bài thơ kết thúc đầy xúc cảm. Đường lên Tây Tiến, đường đến với chiến
thắng quả thật rất gian nan, thăm thẳm, xa cách và chẳng có một lời hứa hẹn
chắc chắn nào. Nhưng với tinh thần, ý chí chiến đấu của người lính chắc chắn
sẽ đập tan quân thù.

Bài thơ sử dụng bút pháp lãng mạn để miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên và
hiện thực khốc liệt nơi chiến trường qua đó cho thấy vẻ đẹp tâm hồn, ý chí cao
cả của người lính Tây Tiến.

Tây Tiến sẽ mãi là bài thơ lưu trữ những ký ức đẹp đẽ của dân tộc, của
một thời chiến đấu để đạt được cuộc sống ấm no, hạnh phúc như ngày hôm
nay.

Là một hồn thơ phóng khống, hồn hậu, lãng mạng và tài hoa, Quang Dũng đã
lưu dấu ấn cá nhân mình vào trái tim biết bao người đọc, khẳng định vị thế của

mình trong thế hệ các nhà thơ hiện đại Việt Nam. Nhắc đến Quang Dũng, ta
không thể quên bài thơ “Tây Tiến” sáng tác năm 1948 với rất nhiều đặc sắc
trong cả hai khía cạnh nội dung và nghệ thuật.

Hai đoạn thơ đầu nhà thơ Quang Dũng phác họa hình ảnh người lính Tây Tiến
trên nền cảnh thiên nhiên miền Tây cùng những kỷ niệm đẹp nhất thời chiến
binh:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xơi”

Ai đó từng nói rằng: “Đọc “Tây Tiến” giống như ngậm nhạc trong miệng”. Quả
thực là vậy, với sự đa tài của mình, trong thơ Quang Dũng ta cảm được nét họa,
chất nhạc trong từng hình ảnh, câu chữ. Và “Tây Tiến” cũng khơng phải một
ngoại lệ. Trong hai câu thơ đầu, cách gieo vần “ơi” đi cùng kết thúc thanh bằng
đã gieo một âm điệu lâng lâng trong xúc cảm người đọc. Điệp từ “nhớ” nhà thơ

sử dụng hệt như những nốt nhấn tinh tế trong một bản đàn về nỗi nhớ nhung da
diết đậm sâu. Hình ảnh con sơng Mã xuất hiện đầu tiên, tiếp đó là cảnh núi
rừng Tây Tiến bạt ngàn. Ba từ “nhớ chơi vơi” đã gói trọn vẹn nỗi nhớ niềm
thương lửng lơ mà thiết tha, ắp đầy trong trái tim, tâm hồn nhân vật trữ tình.
Cách gọi “Tây Tiến ơi” tựa hồ tiếng gọi của người thương và Tây Tiến ngỡ như
đã trở thành người thân thương của nhân vật trữ tình. Dường như ẩn chứa sau
tiếng gọi ấy là chứa chan một nỗi nhớ niềm thương, giúp Tây Tiến vượt thời
gian, không gian cách trở để trở về với những kỷ niệm cùng đoàn quân Tây
Tiến.

Khung cảnh rừng núi Tây Tiến được mở ra trong một loạt hoài niệm của nhà
thơ. Quang Dũng nhắc lại tên các địa danh khiến cho bức tranh càng trở nên
chân thực hơn. Điệp từ “dốc” kết hợp cùng một loạt các từ láy gợi hình, gợi
cảm như “khúc khuỷu”, “heo hút”, “thăm thẳm” để khắc họa không gian thiên
nhiên hoang sơ, gập ghềnh, hiểm trở. Miêu tả thiên nhiên dữ dội, đó là cách để
nhà thơ làm nổi bật lên nét đẹp tâm hồn, sự kiên cường, bất khuất của những
người lính Tây Tiến trên chặng đường hành quân gian khổ. Ở những câu thơ
tiếp theo, nhà thơ dùng bút pháp lãng mạn để phác họa nên nét đẹp hào hoa của
người lính:

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa”

Trước mắt người đọc là khung cảnh những đêm hội quân dân quây quần bên
nhau cùng vui hội sau những ngày dài kháng chiến căng thẳng, mệt nhồi. Tâm
hồn người lính như thả theo những khúc nhạc, những điệu múa mênh mông.

Đến với đoạn thơ thứ ba, nhà thơ phác họa chân dung người lính một cách trực
tiếp:

“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Nổi bật trong đoạn thơ là hình ảnh người lính Tây Tiến “khơng mọc tóc”. Đó
có thể là hệ quả của căn bệnh sốt rét rừng, nhưng cách nói của Quang Dũng
cho ta cảm nhận được sự hiên ngang, ngạo nghễ của người lính khi đối diện với
gian khổ trên đường hành quân ra trận.

Khép lại bài thơ là lời thề gắn bó thủy chung với đồn qn Tây Tiến:
“Tây Tiến người đi không hẹn ước

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xi”

Đó là lời thề nguyện dấn thân vào cuộc chiến đấu như để tô đậm hơn vẻ đẹp
người lính Tây Tiến. Họ, với ý chí quyết tâm, luôn sẵn sàng ra đi không hẹn
ngày trở về, tâm hồn ln hướng theo bước đi của đồn qn dẫu có xa cách. Ý
thơ Quang Dũng ở đây như có sự gặp gỡ với những câu thơ xưa khi nói về
người chinh phu chí sĩ khi ra trận: “Nước sơng Dịch lạnh lạnh ghê/ Tráng sĩ
một đi không trở về”. Câu thơ “Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi” đã thể hiện

tấm lịng, tình cảm nhân vật trữ tình dành cho đồng đội, đồn qn mình từng
gắn bó, hay đó cũng chính là những tình cảm thẳm sâu, nỗi nhớ khơn ngi và
tấm lịng nguyện mãi hướng theo đồn qn Tây Tiến trong trái tim nhà thơ.
Quang Dũng đã khắc họa thành cơng hình tượng người lính Tây Tiến với vẻ
đẹp hào hùng, bi tráng và cũng rất mực hào hoa. Để xây dựng thành cơng hình
ảnh đó và gửi gắm trọn vẹn những cảm xúc, nghĩ suy sâu sắc, nhà thơ đã sử
dụng thành công bút pháp lãng mạn trên cái nền hiện thực vừa để thể hiện cái
phi thường vừa nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn người lính. Quang Dũng cùng
những dấu ấn ông gửi vào bài thơ “Tây Tiến” sẽ theo mãi với dòng chảy văn
học nước nhà, lưu mãi trong trái tim, tâm hồn người đọc bao thế hệ.

</div>

Tải Cảm nhận bài Tây Tiến của Quang Dũng Hay Chọn Lọc - 9 bài văn mẫu lớp 12

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về