Tải Câu hỏi trắc nghiệm lý thuyết về chất giặt rửa - Để học tốt môn Hóa học lớp 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (90.35 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Hóa học lớp 12

Câu hỏi trắc nghiệm lý thuyết về chất

giặt rửa

Lý thuyết về chất giặt rửa

A. Chất giặt rửa:

1. Chất giặt rửa: là những chất khi dùng cùng với nước có tác dụng làm sạch
các chất bẩn bám trên vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với các chất
đó.

2. Tính chất giặt rửa:

- Chất tẩy màu: làm sạch các vết màu bẩn nhờ những phản ứng hóa học.

VD: nước javel

- Chất ưa nước: là những chất tan tốt trong nước như: metanol, etanol, axit
axetic, muối axetat kim loại kiềm…

- Chất kị nước: là những chất hầu như không tan trong nước, như hidrocacbon,
dẫn xuất halogen…

Chất kị nước thì ưa dầu mỡ, tức là tan tốt vào dầu mỡ. Chất ưa nước thì thường
kị dầu mỡ, tức là không tan trong dầu mỡ.

- Đặc điểm cấu trúc phân tử chất giặt rửa:

Cấu trúc hóa học chung cho phân tử chất giặt rửa: gồm 1 đầu ưa nước gắn với 1
đuôi dài ưa dầu mỡ.

- Cơ chế hoạt động của chất giặt rửa:

Đuôi ưa dầu mỡ trong phân tử muối natri của axit béo thâm nhập vào vết dầu
bẩn, còn đầu ưa nước lại có xu hướng kéo ra phía các phân tử nước. Kết quả là
vết dầu bị phân chia thành những hạt rất nhỏ được giữ chặt bởi các phân tử
muối natri, không bám vào vật rắn nữa mà phân tán vào nước rồi bị rửa trơi đi.

B. Xà phịng

1. Khái niệm: xà phòng là hỗn hợp các muối natri hoặc kali của các axit béo.
Là sản phẩm của phản ứng xà phịng hóa.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Phương pháp thơng thường sản xuất xà phòng là đun dầu thực vật hoặc mỡ
động vật (thường là loại không dùng để ăn) với dung dịch NaOH hoặc KOH ở
nhiệt độ và áp suất cao.

Sau khi phản ứng xà phịng hóa kết thúc, người ta cho thêm NaCl vào và làm
lạnh. Xà phòng tách ra khỏi dung dịch được cho thêm phụ gia và ép thành
bánh.

Dung dịch cịn lại được loại tạp chất, cơ đặc rồi li tâm tách muối NaCl để thu
lấy glixerol.

- Xà phịng cịn được sản xuất bằng cách: oxi hóa parafin của dầu mỏ nhờ oxi
khơng khí, ở nhiệt độ cao, có muối mangan xúc tác, rồi trung hịa axit sinh ra
bằng NaOH:

R–CH2–CH2–R’ → R–COOH + R’–COOH → RCOONa + R’COONa

- Muối natri của các axit có khối lượng phân tử nhỏ tan nhiều cịn muối natri

của các axit có khối lượng phân tử lớn không tan trong dung dịch natri clorua.

Chúng được tách ra gọi là xà phòng tổng hợp. Xà phịng tổng hợp có tính chất
giặt rửa tương tự xà phòng thường.

3. Thành phần của xà phòng và sử dụng xà phịng

- Thành phần chính của xà phịng là các muối natri/kali của axit béo, thường là
natri stearat C17H35COONa, natripanmitat C15H31COONa, natrioleat

C17H33COONa… Các phụ gia thường gặp là chất màu, chất thơm.

- Xà phòng dùng trong tắm gội, giặt giũ…

Ưu điểm: không gây hại cho da và môi trường do dễ bị phân hủy bởi vi sinh vật
có trong thiên nhiên.

Nhược điểm: khi dùng với nước cứng thì các muối canxi stearat, canxi
panmitat… sẽ kết tủa làm giảm tác dụng giặt rửa và ảnh hưởng đến chất lượng
vải sợi.

C. Chất giặt rửa tổng hợp

1. Chất giặt rửa tổng hợp: là chất giặt rửa không phải muối của natri hay
kali của các axit béo, nhưng có tính chất giặt rửa tương tự xà phịng, được tổng
hợp theo hình mẫu “phân tử xà phịng”, gồm đầu phân cực (ưa nước) gắn với
đuôi dài không phân cực (ưa dầu mỡ).

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Chất giặt rửa tổng hợp được điều chế từ các sản phẩm của dầu mỏ.

- VD: oxi hóa parafin được axit cacboxylic, hidro hóa axit thu được ancol, cho
ancol phản ứng với H2SO4 rồi trung hịa thì được chất giặt rửa loại ankyl sunfat.

3. Thành phần và sử dụng các chế phẩm từ chất giặt rửa tổng hợp

- Các chế phẩm như bột giặt, kem giặt…. bao gồm các thành phần: chất giặt
rửa tổng hợp, các phụ gia chất thơm, chất màu, cịn có thể có chất tẩy trắng như
natri hipoclorit. Chất này có hại cho da khi giặt bằng tay.

- Ưu điểm của chất giặt rửa tổng hợp là dùng được với nước cứng vì chúng ít bị
kết tủa bởi ion canxi.

- Nhược điểm: Những chất giặt rửa tổng hợp có chứa gốc hidrocacbon phân
nhánh gây ơ nhiễm mơi trường, vì chúng rất khó bị các vi sinh vật phân hủy.

Bài tập về chất giặt rửa

Câu 1. Phản ứng nào sau đây dùng để điều chế xà phịng?

A. Đun nóng axit béo với dung dịch kiềm.

B. Đun nóng chất béo với dung dịch kiềm.

C. Đun nóng glixerol với các axit béo.

D. Cả A, B đều đúng.

Đáp án

Xà phòng là muối của natri của các axit béo (RCOONa).

Khi đun axit béo với kiềm: RCOOH + NaOH → RCOONa + H2O.

Khi đun chất béo với kiềm: C3H5(OOCR)3 + 3NaOH → C3H5(OH)3 +

3RCOONa.

Câu 2. Khi xà phịng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là

A. C15H31COONa và etanol.

B. C17H35COOH và glixerol.

C. C15H31COOH và glixerol.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Đáp án D

Phản ứng xà phịng hóa tristearin: là phản ứng thủy phân tristearin trong môi
trường kiềm:

(C17H35COO)3C3H5 +3NaOH → 3C17H35COONa + C3H5(OH)3

Câu 3. Khi xà phịng hóa tripanmitin ta thu được sản phẩm là

A. C15H31COONa và etanol.

B. C17H35COOH và glixerol.

C. C15H31COONa và glixerol.

D. C17H35COONa và glixerol.

Đáp án C

Tripanmitin: (C15H31COO)3C3H5 + 3NaOH → 3C15H31COONa + C3H5(OH)3

Câu 4. Chất nào sau đây khơng là xà phịng

A. Nước javen

B. C17H33COONa

C. C15H31COOK

D. C17H35COONa.

Đáp án A

Câu 5. Chất nào sau đây là thành phần chủ yếu của xà phòng?

A. CH3COONa

B. CH3(CH2)3COONa

C. CH2=CH-COONa

D. C17H35COONa.

Đáp án D

Câu 6. Từ stearin, người ta dùng phản ứng nào để điều chế ra xà phòng?

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

B. Phản ứng thuỷ phân este trong mơi trường axít

C. Phản ứng cộng hidrô

D. Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm.

Đáp án D

Phản ứng thủy phân tristearin trong môi trường kiềm:

(C17H35COO)3C3H5 +3NaOH → 3C17H35COONa + C3H5(OH)3

Câu 7. Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp là:

A. C15H31COONa

B. (C17H35COO)2Ca

C. CH3[CH2]11-C6H4-SO3Na

D. C17H35COOK .

Đáp án C

Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp là: CH3[CH2]11-C6H4-SO3Na

Câu 8. Xà phịng hố hồn toàn 178 gam tristearin trong dung dịch KOH, thu
được m gam kali stearat. Giá trị của m là

A. 200,8.

B. 183,6.

C. 211,6.

D. 193,2.

Đáp án

ntristearin = 178/890 = 0,2 mol

(C17H35COO)3C3H5 + 3KOH → 3C17H35COOK + C3H5(OH)3

nmuối = 3.0,2 = 0,6 mol

M = 322.0,6 = 193,2 g

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

A. Chất giặt rửa là những chất có tác dụng giống xà phịng nhưng được tổng
hợp tử dầu mỏ.

B. Chất giặt rửa tổng hợp là những chất có tác dụng làm sạch các vết bẩn trên
bề mặt vật rắn.

C. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch
các vết bẩn bám trên các vật rắn.

D. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch
các vết bẩn bám trên các vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với các

chất đó.

Đáp án D

Câu 10. Xà phịng được dùng để tẩy giặt là do:

A. Vải chỉ được sạch bằng xà phòng.

B. Xà phòng thấm được vải, làm cho sợi vải trương phịng.

C. Xà phịng có tính chất hoạt động bề mặt, chúng có tác dụng giảm sức căng
bề mặt của các vết bẩn dầu mỡ bám trên da, vải.

D. Tất cả đều đúng.

Đáp án C

</div>