Mạng lưới đường ống cấp nước

Giạo trçnh CÁÚP THOẠT NỈÅÏC
Nguùn Âçnh Hún = 54 = ÂHBKÂN









I
II
I

-
--
- SÅ ÂÄƯ
SÅ ÂÄƯ SÅ ÂÄƯ
SÅ ÂÄƯ & NGUN TÀÕC VẢCH
& NGUN TÀÕC VẢCH & NGUN TÀÕC VẢCH
& NGUN TÀÕC VẢCH TUÚN MLCN
TUÚN MLCNTUÚN MLCN
TUÚN MLCN


Mảng lỉåïi cáúp nỉåïc l mäüt trong nhỉỵng bäü pháûn quan trng ca hãû thäúng cáúp nỉåïc,
lm nhiãûm vủ váûn chuøn v phán phäúi nỉåïc âãún cạc nåi tiãu dng. Giạ thnh xáy dỉûng mảng
lỉåïi thỉåìng chiãúm 50-70% giạ thnh xáy dỉûng ton bäü hãû thäúng cáúp nỉåïc.
MLCN bao gäưm cạc âỉåìng äúng chênh, äúng nhạnh v cạc äúng näúi phán phäúi nỉåïc.
MLCN cọ thãø thiãút kãú theo cạc så âäư: củt, vng, häùn håüp.

Hçnh
Hçnh Hçnh
Hçnh 6
66
6.
..
.1
11
1:
: :
: Så âäư mảng lỉåïi cáúp nỉåïc
Så âäư mảng lỉåïi cáúp nỉåïcSå âäư mảng lỉåïi cáúp nỉåïc
Så âäư mảng lỉåïi cáúp nỉåïc.
..
.



Mảng lỉåïi củt cọ täøng chiãưu di âỉåìng äúng nh nhỉng khäng âm bo an ton cáúp
nỉåïc: Khi mäüt äúng no âọ åí âáưu mảng bë sỉû cäú thç ton bäü khu vỉûc phêa sau s bë máút nỉåïc.
Cn mảng lỉåïi vng s khàõc phủc âỉåüc nhỉåüc âiãøm âọ.
 Ngun tàõc vảch tuún MLCN:
♦ Täøng chiãưu di âỉåìng äúng l nh nháút.
♦ Âỉåìng äúng phi bao trm cạc âäúi tỉåüng dng nỉåïc.
♦ Hỉåïng váûn chuøn chênh ca nỉåïc âi vãư cúi mảng lỉåïi v cạc âiãøm dng nỉåïc
táûp trung, cạch nhau 300 - 600m.
♦ Hản chãú bäú trê cạc âỉåìng äúng âi qua säng, âã, âáưm láưy, âỉåìng xe lỉía,...

Ma/ng l›Ci cKAp n›Cc cu/t Ma/ng l›Ci cKAp n›Cc vng
Giạo trçnh CÁÚP THOẠT NỈÅÏC
Nguùn Âçnh Hún = 55 = ÂHBKÂN
II
II II
II -
--
- TÊNH TOẠN MLCN
TÊNH TOẠN MLCN TÊNH TOẠN MLCN
TÊNH TOẠN MLCN


Mủc âêch: Xạc âënh lỉu lỉåüng Q ton mảng, lỉu lỉåüng q tỉìng âoản äúng, trãn cå såí
âọ chn âỉåìng kênh (d) äúng cáúp nỉåïc cng nhỉ xạc âënh täøn tháút ạp lỉûc trãn âỉåìng äúng âãø
xạc âënh chiãưu cao ca âi nỉåïc, ạp lỉûc cäng tạc ca mạy båm.
Khi tênh toạn MLCN thỉåìng phi tênh cho 2 trỉåìng håüp:
- Trỉåìng håüp giåì dng nỉåïc låïn nháút.
- Trỉåìng håüp cọ chạy xy ra trong giåì dng nỉåïc låïn nháút.
Âäúi våïi mảng lỉåïi cọ âi âäúi diãûn (âi åí cúi mảng lỉåïi) cn phi tênh toạn kiãøm tra
cho trỉåìng håüp váûn chuøn nỉåïc låïn nháút tỉïc l trỉåìng håüp tiãu thủ êt, nỉåïc chy qua mảng
lỉåïi vo âi.
1/ XẠC ÂËNH LỈU LỈÅÜNG NỈÅÏC TÊNH TOẠN CHO TON MẢNG:
Phi xạc âënh cho 3 trỉåìng håüp:
Q
max
=
24
Q.K

htgiåì.max
, [m
3
/h].
Q
min
=
24
Q.K
htgiåì.min
, [m
3
/h].
Q
cc
= Q
max
+ 3,6.n.q
cc
, [m
3
/h].

2/ XẠC ÂËNH LỈU LỈÅÜNG TÊNH TOẠN CA TỈÌNG ÂOẢN ÄÚNG:
q
tt
= q
ct
+ α.q
dd

+ q
ttr
, [l/s]
q
ct
: Lỉu lỉåüng chuøn tiãúp cho cạc âoản äúng phêa sau.
α : Hãû säú phán bäú lỉu lỉåüng dc âỉåìng: q åí âáưu âoản äúng l max, cúi âoản äúng bàòng 0, nãn
ngỉåìi ta quy ỉåïc α = 0,5.
q
dd
: Lỉu lỉåüng láúy ra dc âỉåìng theo chiãưu di ca âoản äúng tênh toạn.
q
ttr
: Lỉu lỉåüng táûp trung láúy ra åí nụt cúi ca âoản äúng tênh toạn (thỉåìng ạp dủng cho cạc häü,
cạc âån vë tiãu thủ nỉåïc låïn nhỉ cạc xê nghiãûp giàût, cạc bãø båi, nh tàõm cäng cäüng,...).
Âãø xạc âënh q
dd
cáưn xạc âënh lỉu lỉåüng âån vë (q
âv
), tỉïc l lỉu lỉåüng láúy ra trãn 1m
chiãưu di ca âoản äúng. Lục âọ ta s cọ: q
dd
= q
âv
.L
L : Chiãưu di âoản äúng tênh toạn.
q
âv
=
∑

∑
−
L
qQ
ttrtt
, [l/m.s]
Sau khi qui ỉåïc α = 0,5 ngỉåìi ta âỉa q
dd
vãư hai nụt âáưu v cúi mäùi âoản äúng tênh
toạn, v lục âọ mäùi 1 nụt s cọ lỉu lỉåüng nụt (q
n
) l: q
n
= 0,5.q
dd
. Nãúu nụt cọ nhiãưu âoản äúng
näúi vo thç q
n
= 0,5.∑q
dd
.


Giạo trçnh CÁÚP THOẠT NỈÅÏC
Nguùn Âçnh Hún = 56 = ÂHBKÂN
3/ XẠC ÂËNH ÂỈÅÌNG KÊNH ÄÚNG:



Cọ 2 cạch:

a/ Theo lỉu lỉåüng tênh toạn q
tt
v váûn täúc kinh tãú v
kt
:
Ta sỉí dủng cäng thỉïc thy lỉûc quen biãút:
q= ω.v =
v
4
d.
2
π
→ d =
v
q4
π

 Xẹt mäúi quan hãû giỉỵa d v v qua giạ thnh xáy dỉûng G
xd
v giạ thnh qun l G
ql

bàòng âäư thë:
- Nãúu v tàng thç d gim: G
xd
gim nhỉng ngỉåüc lải täøn tháút ạp lỉûc theo chiãưu di v
củc bäü tàng lãn, nàng lỉåüng tiãu hao âãø båm nỉåïc tàng lãn. Nãúu tàng v > 2,5m/s s xy ra

hiãûn tỉåüng sỉïc va thy lỉûc trong äúng mảnh hån, cạc mäúi näúi s dãù hng hån do âọ G
ql
s tàng
lãn.
- Nãúu gim v thç d tàng: G
xd
tàng nhỉng täøn tháút ạp lỉûc s gim, nàng lỉåüng båm
nỉåïc s êt hån, G
ql
s gim. Nhỉng nãúu gim v xúng quạ tháúp thç càûn làõng s âng lải trong
äúng, täún cäng c rỉía.
Qua âọ ta tháúy cáưn phi xạc âënh mäüt giạ trë v kinh tãú no âọ âãø trạnh âỉåüc c 2
nhỉåüc âiãøm trãn. Âãø xạc âënh, dỉûa vo âäư thë sau:















b/ Theo hãû säú kinh tãú (E) v lỉu lỉåüng kinh tãú giåïi hản (Q
kt

):
Hãû säú kinh tãú E phủ thüc vo ráút nhiãưu úu täú, âàûc biãût l vo äng nghãû sn xút,
vo nàng lỉåüng dng âãø båm nỉåïc v trçnh âäü k thût qun l ca cạc cäng ty cáúp nỉåïc, cọ
giạ trë tỉì 0,25 - 0,5 - 0,75. ỈÏng våïi cạc giạ trë E ny cho tỉìng loải äúng åí bng tênh sàơn cho ta
lỉu lỉåüng kinh tãú giåïi hản Q
max
v Q
min
. Ta khäng xẹt củ thãø.

G
v 0
G
ql

G
xd

G
ql
+G
xd

v
ktãú

Hçnh
Hçnh Hçnh
Hçnh 6
66

6.
..
.2
22
2:
: :
: Váûn täúc kinh tãú
Váûn täúc kinh tãúVáûn täúc kinh tãú
Váûn täúc kinh tãú.
..
.



Giạo trçnh CÁÚP THOẠT NỈÅÏC
Nguùn Âçnh Hún = 57 = ÂHBKÂN
4/ XẠC ÂËNH TÄØN THÁÚT DC ÂỈÅÌNG V TÄØN THÁÚT CỦC BÄÜ:
Täøn tháút ạp lỉûc dc âỉåìng theo chiãưu di äúng (h
l
) cọ thãø xạc âënh theo 2 cạch:
a/ Theo täøn tháút âån vë (i):
h
l
= i.L , [m]
i: Täøn tháút âån vë, phủ thüc vo loải äúng v váûn täúc nỉåïc chy trong äúng:
i =
g.d.2
v.
2
λ

λ : Hãû säú khạng ma sạt theo chiãưu di, phủ thüc váût liãûu lm äúng v âäü nhạm thnh äúng.
d : Âỉåìng kênh trong ca äúng, [mm].
v : Váûn täúc nỉåïc chy trong äúng, [m/s].
L : Chiãưu di âoản äúng tênh toạn, [m].
Hãû säú sỉïc cn λ phủ thüc vo chãú âäü chy ca dng nỉåïc, âäü nhạm thnh äúng v hãû
säú nhåït âäüng hc ca nỉåïc, âỉåüc xạc âënh theo cäng thỉïc thỉûc nghiãûm cho tỉìng loải äúng:
- Âäúi våïi äúng thẹp måïi:

226,0
226,0
v
684,0
1
d
0159,0






+=λ

- Âäúi våïi äúng gang måïi:

284,0
284,0
v
236,0

1
d
0144,0






+=λ

- Âäúi våïi äúng gang v äúng thẹp c :
v < 1,2m/s thç:
3,0
3,0
v
867,0
1
d
0179,0






+=λ


3,0

3,1
2
v
867,0
1
d
v
000912,0i






+=

v > 1,2m/s thç:
3,0
d
021,0
=λ


3,1
2
d
v
00107,0i =

- ÄÚng fibrä ximàng:

19,0
19,1
2
v
51,3
1
d
v
000561,0i






+=

- ÄÚng cháút do:

226,1
774,1
d
v
000685,0i =

Giạo trçnh CÁÚP THOẠT NỈÅÏC
Nguùn Âçnh Hún = 58 = ÂHBKÂN
Tỉì cạc cäng thỉïc trãn Sãvãläp â thnh láûp cạc bng tênh toạn thy lỉûc cho cạc loải
äúng cáúp nỉåïc khạc nhau, dỉûa vo cạc bng ny khi â biãút lỉu lỉåüng q ta dãù dng tçm âỉåüc cạc

trë säú d, v v täøn tháút 1000i (täøn tháút cho 1km âỉåìng äúng).
b/ Theo sỉïc khạng âån vë (A):
h
l
= A.L.K.q
2
= S.q
2

A : Sỉïc khạng âån vë.
L : Chiãưu di âoản äúng ,[m].
K: Hãû säú âiãưu chènh täúc âäü.
q : Lỉu lỉåüng nỉåïc trong äúng.
 Cạc giạ trë A v K tra åí cạc bng tênh toạn thy lỉûc cho tỉìng loải äúng.


III
IIIIII
III

-
--
- TÊNH TO
TÊNH TO TÊNH TO
TÊNH TOẠN THY LỈÛC MẢNG
ẠN THY LỈÛC MẢNGẠN THY LỈÛC MẢNG
ẠN THY LỈÛC MẢNG LỈÅÏI CỦT
LỈÅÏI CỦT LỈÅÏI CỦT
LỈÅÏI CỦT

1/ NHÁÛN ÂËNH BI TOẠN:
Bi toạn ny cho biãút: - p lỉûc cáưn thiãút: H
ct
láúy ra åí nụt cúi.
- Lỉu lỉåüng láúy ra åí cạc nụt.
u cáưu: - Chn âỉåìng kênh äúng (d).
- Tênh täøn tháút dc âỉåìng (h
l
).
- Tênh täøn tháút củc bäü (h
cb
).
- Tênh âäü cao cáưn thiãút cho âi nỉåïc (H
â
).
- Tênh cäüt ạp cáưn thiãút cho mạy båm (H
b
).
2/ CẠCH THỈÛC HIÃÛN:
Âãø thỉûc hiãûn bi toạn ny, cáưn phi qua 2 bỉåïc:



Bỉåïc chøn bë:
 Xạc âënh lỉu lỉåüng tênh toạn ton mảng lỉåïi.
 Vảch tuún, chia âoản tênh toạn, ghi chiãưu di, q
ttr
.
 Âạnh säú thỉï tỉû cạc nụt trãn så âäư.




Bỉåïc tênh toạn :
 Xạc âënh täøng chiãưu di ca mảng.
 Xạc âënh q
âv
, q
dd
, q
n
, v q
tt
ca tỉìng âoản äúng.
 Dỉûa vo q
tt
v v
kt
chn âỉåìng kênh äúng (d) cho tỉìng âoản äúng.
 Láûp bng tênh thy lỉûc v tiãúp tủc tênh täøn tháút ạp lỉûc h
l
cho tỉìng âoản v
täøng täøn tháút ton mảng.
 Xạc âënh H
â
, H
b
.
 Dỉûng màût càõt dc âỉåìng âo ạp cạc tuún äúng chênh.
Âãø dãù dng tênh toạn v theo di kãút qu, khi tênh toạn mảng lỉåïi củt ngỉåìi ta thỉåìng

láûp bng tênh toạn cọ dảng nhỉ sau:
Giaùo trỗnh CP THOAẽT NặẽC
Nguyóựn ỗnh Huỏỳn = 59 = HBKN

oaỷn ọỳng
Lổu lổồỹng
tờnh toaùn q
tt

[l/s]
ổồỡng kờnh
d, [mm]

Tọỳc õọỹ v
[m/s]

1000i
[m]
Chióửu daỡi
õoaỷn ọỳng
l [m]
Tọứn thỏỳt aùp
lổỷc trón
õoaỷn ọỳng
h=i.l [m]
1-2
2-3
...

3/ THấ DU TấNH TOAẽN :

Cho maỷng cỏỳp nổồùc nhổ hỗnh veợ, bỗnh õọử vaỡ kờch thổồùc õaợ ghi trón hỗnh. Tổỡ traỷm
bồm II cung cỏỳp mọỹt lổu lổồỹng nổồùc laỡ 40 l/s. aỡi nổồùc õỷt ồớ õỏửu maỷng, cung cỏỳp mọỹt lổu
lổồỹng laỡ 10 l/s. Taỷi nuùt 4 lỏỳy ra lổu lổồỹng tỏỷp trung laỡ 5 l/s. Maỷng cỏỳp cho nhaỡ 4 tỏửng, õổồỹc
thióỳt kóỳ bũng ọỳng gang nổồùc saỷch. Tọứng tọứn thỏỳt aùp lổỷc tổỡ traỷm bồm õóỳn õaỡi laỡ 4m.
Phỏửn tờnh toaùn:
Tờnh tọứng chióửu daỡi cuớa maỷng: L = 1600m.
Xaùc õởnh lổu lổồỹng õồn vở :

( )
028,0
1600
51040
L
qq
q
tr.ttt
dv
=
+
=

= , [l/s.m].
Xaùc dởnh lổu lổồỹng doỹc õổồỡng: q
dd
= q
õv
.L , [l/s]. Lỏỷp baớng:
oaỷn ọỳng L [m] q
dd
[l/s]
1-2 300 8.4
2-3 150 4.2
3-4 200 5.6
2-5 200 5.6
2-6 200 5.6
3-7 250 7.0
3-8 300 8.4
Xaùc õởnh lổu lổồỹng nuùt: q
n
= 0,5. q
dd
. Lỏỷp baớng:
7

6

10 l/s


4

3

2

40 l/s

150m

200m

5

112

111

110

1

113

8

q
t.tr

300m

200m

200m

300m
250m
B