BTL Luật Thương mại 2

BÀI TẬP LỚN
MÔN:

Luật Thương mại 2
ĐỀ BÀI 04
So sánh khuyến mại và quảng cáo thương mại. Phân
tích một số ảnh hưởng tiêu cực của các hoạt động này
đối với người tiêu dùng.
Họ và tên
Mã số sinh viên
Nhóm
Lớp

:
:
:
:

Hà Nội, 2020

Mục lục



MỞ ĐẦU
Trong giai đoạn hội nhập kinh tế thế giới có nhiều vấn đề đang cần đặt ra
cho nền kinh tế nước ta, trong đó thuận lợi có, khó khăn có. Nhất là trong nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chúng ta đã gặt hái được nhiều
thành quả to lớn trên tất cả các lĩnh vực. Nhất là các hoạt động xúc tiến thương
mại ngày càng phát triển với nhiều hình thức khác nhau, với những quy mô khác
nhau kéo theo nhiều hệ quả nhất định. Thị trường kinh doanh càng sơi động thì

các doanh nghiệp càng cố gắng tạo ra nhiều hình thức thúc đẩy kinh doanh hơn
và cũng tận dụng triệt để ưu thế của khuyến mại và quảng cáo thương mại. Cũng
xuất phát từ hình thức tổ chức của các hoạt động này khá đa dạng, khó kiểm sốt
và thẩm định chất lượng nên số lượng các vụ việc vi phạm xảy ra khá nhiều
trong thực tế. Do đó em xin chọn đề bài số 4: “So sánh khuyến mại và quảng cáo
thương mại. Phân tích một số ảnh hưởng tiêu cực của các hoạt động này đối với
người tiêu dùng” để có thể đi sâu phân tích làm rõ một số khía cạnh vấn đề trên.
NỘI DUNG
1.So sánh khuyến mại và quảng cáo thương mại.
- Điểm giống nhau.
+ Đều là hoạt động xúc tiến thương mại của các thương nhân nhằm xúc tiến việc
mua bán hàng, cung ứng dịch vụ.
+ Có thể do thương nhân tự tiến hành hoặc thuê dịch vụ quảng cáo, khuyến mại
dựa trên hợp đồng.
+ Đều mang lại lợi ích nhất định cho các bên tham gia.
+ Đều được quy định trong luật thương mại 2005

- Điểm khác biệt.
3


Tiêu chí

Khuyến mại

Quảng cáo thương mại

Khái
niệm

Theo Khoản 1 Điều 88 Luật
thương mại 2005 quy định:
“Khuyến mại là hoạt động xúc
tiến thương mại của thương nhân
nhằm xúc tiến việc mua bán hàng
hoá, cung ứng dịch vụ bằng cách
dành cho khách hàng những lợi
ích nhất định”.

Theo Điều 102 Luật thương mại
2005 quy định: “Quảng cáo
thương mại là hoạt động xúc tiến
thương mại của thương nhân để
giới thiệu với khách hàng về hoạt
động kinh doanh hàng hố, dịch
vụ của mình”.

Chủ thể thường khơng đa dạng Thường có nhiều chủ thể tham
bằng, thường chỉ là:
gia:
–Thương nhân có sản phẩm –Người quảng cáo;
khuyến mại
–Người kinh doanh dịch vụ quảng
–Thương nhân kinh doanh dịch vụ cáo;
khuyến mại.
Chủ thể
–Người phát hành quảng cáo;
–Người cho thuê phương tiện
quảng cáo;
–Người tiếp nhận quảng cáo;

–Người chuyển tải sản phẩm
quảng cáo.

Mục
đích

Cách
thức
xúc tiến
thương
mại

Xúc tiến bán hàng, cung ứng dịch
vụ thông qua các đợt khuyến mại
Nhằm lôi kéo hành vi mua sắm,
sử dụng hàng hóa, dịch vụ của
khách hàng. Giúp tăng thị phần
của doanh nghiệp trên thị trường.

Giới thiệu hàng hoá, dịch cụ để
xúc tiến thương mại, đáp ứng nhu
cầu cạnh tranh và mục tiêu lợi
nhuận của thương nhân thông qua
nhấn mạnh đặc điểm, lợi ích, cơng
dụng của hàng hóa đem lại… tác
động đến nhận thức và hành vi
mua sắm của khách hàng.

Thông qua các hình thức khuyến
mại sau để tiếp cận đến khách

hàng “1. Đưa hàng hoá mẫu, cung
ứng dịch vụ mẫu để khách hàng
dùng thử không phải trả tiền.

Thông qua “sản phẩm quảng cáo
thương mại gồm những thơng tin
bằng hình ảnh, hành động, âm
thanh, tiếng nói, chữ viết, biểu
tượng, màu sắc, ánh sáng chứa
đựng nội dung quảng cáo thương

4


2. Tặng hàng hoá cho khách hàng, mại” (Điều 105 luật thương mại
cung ứng dịch vụ không thu tiền. 2005). Để truyền tải tới khách
hàng qua “phương tiện quảng cáo
3. Bán hàng, cung ứng dịch vụ với thương mại như: a) Các phương
giá thấp hơn giá bán hàng, giá tiện thơng tin đại chúng;
cung ứng dịch vụ trước đó, được
áp dụng trong thời gian khuyến b) Các phương tiện truyền tin;
mại đã đăng ký hoặc thơng báo.
Trường hợp hàng hóa, dịch vụ c) Các loại xuất bản phẩm;
thuộc diện Nhà nước quản lý giá
d) Các loại bảng, biển, băng, pathì việc khuyến mại theo hình
nơ, áp-phích, vật thể cố định, các
thức này được thực hiện theo quy
phương tiện giao thông hoặc các
định của Chính phủ.
vật thể di động khác;

4. Bán hàng, cung ứng dịch vụ có
đ) Các phương tiện quảng cáo
kèm theo phiếu mua hàng, phiếu
thương mại khác”.
sử dụng dịch vụ để khách hàng
được hưởng một hay một số lợi (Khoản 2 Điều 106 luật thương
ích nhất định.
mại 2005).
5. Bán hàng, cung ứng dịch vụ có
kèm phiếu dự thi cho khách hàng
để chọn người trao thưởng theo
thể lệ và giải thưởng đã công bố.
6. Bán hàng, cung ứng dịch vụ
kèm theo việc tham dự các
chương trình mang tính may rủi
mà việc tham gia chương trình
gắn liền với việc mua hàng hóa,
dịch vụ và việc trúng thưởng dựa
trên sự may mắn của người tham
gia theo thể lệ và giải thưởng đã
công bố.
7. Tổ chức chương trình khách
hàng thường xun, theo đó việc
tặng thưởng cho khách hàng căn
cứ trên số lượng hoặc trị giá mua
hàng hóa, dịch vụ mà khách hàng
thực hiện được thể hiện dưới hình
thức thẻ khách hàng, phiếu ghi
nhận sự mua hàng hoá, dịch vụ
5

hoặc các hình thức khác.
8. Tổ chức cho khách hàng tham
gia các chương trình văn hóa,
nghệ thuật, giải trí và các sự kiện
khác vì mục đích khuyến mại;
Các hình thức khuyến mại khác
nếu được cơ quan quản lý nhà
nước về thương mại chấp thuận.
9. Các hình thức khuyến mại khác
nếu được cơ quan quản lý nhà
nước về thương mại chấp thuận”
(Điều 92 luật thương mại 2005)
Khách hàng được khuyến mại có Khách hàng biết đến sản phẩm,
thể là người tiêu dùng hoặc trung hàng hóa của thương nhân.
Chủ thể gian phân phối.
nhận
được
lợi ích
từ hoạt
động

Các
hành vi
bị cấm
thực
hiện

Theo quy định tại Điều 100 luật Theo quy định tại Điều 109 luật

thương mại 2005.
thương mại 2005.
“1. Khuyến mại cho hàng hoá,
dịch vụ cấm kinh doanh; hàng
hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh;
hàng hố chưa được phép lưu
thông, dịch vụ chưa được phép
cung ứng.

“1. Quảng cáo làm tiết lộ bí mật
nhà nước, phương hại đến độc lập,
chủ quyền, an ninh quốc gia và
trật tự, an tồn xã hội.
2. Quảng cáo có sử dụng sản
phẩm quảng cáo, phương tiện
quảng cáo trái với truyền thống
lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuần
phong mỹ tục Việt Nam và trái
với quy định của pháp luật.

2. Sử dụng hàng hóa, dịch vụ
dùng để khuyến mại là hàng hóa,
dịch vụ cấm kinh doanh; hàng
hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh;
hàng hóa chưa được phép lưu
thông, dịch vụ chưa được phép 3. Quảng cáo hàng hoá, dịch vụ
mà Nhà nước cấm kinh doanh,
cung ứng.
6

3. Khuyến mại hoặc sử dụng hạn chế kinh doanh hoặc cấm
rượu, bia để khuyến mại cho quảng cáo.
người dưới 18 tuổi.
4. Quảng cáo thuốc lá, rượu có độ
4. Khuyến mại hoặc sử dụng cồn từ 30 độ trở lên và các sản
thuốc lá, rượu có độ cồn từ 30 độ phẩm, hàng hoá chưa được phép
trở lên để khuyến mại dưới mọi lưu thơng, dịch vụ chưa được
hình thức.
phép cung ứng trên thị trường Việt
Nam tại thời điểm quảng cáo.
5. Khuyến mại thiếu trung thực
hoặc gây hiểu lầm về hàng hoá, 5. Lợi dụng quảng cáo thương mại
dịch vụ để lừa dối khách hàng.
gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà
nước, tổ chức, cá nhân.
6. Khuyến mại để tiêu thụ hàng
hoá kém chất lượng, làm phương 6. Quảng cáo bằng việc sử dụng
hại đến môi trường, sức khoẻ con phương pháp so sánh trực tiếp
người và lợi ích cơng cộng khác.
hoạt động sản xuất, kinh doanh
hàng hoá, dịch vụ của mình với
7. Khuyến mại tại trường học, hoạt động sản xuất, kinh doanh
bệnh viện, trụ sở của cơ quan nhà hàng hoá, dịch vụ cùng loại của 6.
nước, tổ chức chính trị, tổ chức
Quảng cáo bằng việc sử dụng
phương pháp so sánh trực tiếp
chính trị - xã hội, đơn vị vũ trang
hoạt động sản xuất, kinh doanh
nhân dân.

hàng hoá, dịch vụ của mình với
8. Hứa tặng, thưởng nhưng khơng hoạt động sản xuất, kinh doanh
thực hiện hoặc thực hiện khơng hàng hố, dịch vụ cùng loại của
thương nhân khác.thương nhân
đúng.
khác.
9. Khuyến mại nhằm cạnh tranh
7. Quảng cáo sai sự thật về một
không lành mạnh.
trong các nội dung số lượng, chất
10. Thực hiện khuyến mại mà giá lượng, giá, công dụng, kiểu dáng,
trị hàng hóa, dịch vụ dùng để xuất xứ hàng hóa, chủng loại, bao
khuyến mại vượt quá hạn mức tối bì, phương thức phục vụ, thời hạn
đa hoặc giảm giá hàng hóa, dịch bảo hành của hàng hố, dịch vụ.
vụ được khuyến mại quá mức tối
đa theo quy định tại khoản 4 Điều 8. Quảng cáo cho hoạt động kinh
doanh của mình bằng cách sử
94 của Luật này.
dụng sản phẩm quảng cáo vi phạm
quyền sở hữu trí tuệ; sử dụng hình
ảnh của tổ chức, cá nhân khác để
quảng cáo khi chưa được tổ chức,
cá nhân đó đồng ý.
7


9. Quảng cáo nhằm cạnh tranh
không lành mạnh theo quy định
của pháp luật”.
Theo Điều 101 luật thương mại Một số sản phẩm/dịch vụ sẽ bắt

2005 quy định:
buộc phải xin giấy phép quảng
cáo trước khi được phép tiến hành
“1. Trước khi thực hiện hoạt động hoạt động quảng cáo. Cụ thể như
khuyến mại, thương nhân phải sau:
đăng ký và sau khi kết thúc hoạt
động khuyến mại, thương nhân – Quảng cáo dịch vụ khám bệnh,
phải thông báo kết quả với cơ chữa bệnh. Trong đó bao gồm cả
quan quản lý nhà nước về thương khám bệnh, chữa bệnh bằng y học
mại.
cổ truyền, giải phẫu thẩm mỹ và
phục hồi chức năng…
2. Chính phủ quy định cụ thể việc
Thủ tục đăng ký hoạt động khuyến mại và – Thuốc dùng cho người;
thông báo kết quả hoạt động
khuyến mại của các thương nhân – Mỹ phẩm ảnh hưởng trực tiếp
với cơ quan quản lý nhà nước về đến sức khỏe con người;
thương mại”.
– Vắc xin, sinh phẩm y tế;
– Trang thiết bị y tế;
– Thực phẩm;
– Hóa chất chế phẩm diệt cơn
trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh
vực gia dụng và y tế.
2.Ảnh hưởng tiêu cực của hoạt động khuyến mại và quảng cáo thương mại
đối với người tiêu dùng.
- Về kinh tế:
+ Giá rẻ sẽ khiến người tiêu dùng mua nhiều hơn mức cần thiết, khi mua nhiều
khơng dùng đến hàng hóa thì hàng hóa sẽ bị mất đi giá trị gây ra sự lãng phí, dư
thừa, tiêu thụ khơng cần thiết.

+ “Khi người tiêu dùng cần thời gian tìm kiếm, so sánh các chương trình khuyến
mại và quảng cáo thương mại của sản phẩm (nhằm tìm ra chương trình tốt nhất)
8


hay thậm chí khơng mua hàng khi có nhu cầu thực sự mà cố đợi đến đợt khuyến
mại”1.
+ Khi một doanh nghiệp có hoạt động khuyến mại và quảng cáo thương mại tức
sẽ người tiêu dùng đổ xô mua hàng khiến lợi nhuận của doanh nghiệp đó tăng
lên đồng nghĩa với việc làm các doanh nghiệp khác mất đi phần nào lợi nhuận.
- Về xã hội:
+ Người tiêu dùng dần có xu hướng cho rằng giá trị thực tế của hàng hóa, dịch
vụ chính là giá khuyến mại nên đối với họ mức giá thơng thường của hàng hóa,
dịch vụ khi chưa có khuyến mại là cao, khơng chấp nhận được.
+ Đơi khi các chương trình khuyến mại và quảng cáo thương mại hàng hóa, dịch
vụ của các doanh nghiệp hay thổi phồng nâng cao lợi ích, cơng dụng của sản
phẩm nên khi người tiêu dùng mua, sử dụng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đó thấy
sản phẩm chất lượng kém, không đúng như quảng cáo sẽ khiến người tiêu dùng
cảm thấy thất vọng, mất niềm tin vào doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến quyền
lợi người tiêu dùng.
+ Một số các chương trình khuyến mại và quảng cáo thương mại hàng hóa, dịch
vụ của các doanh nghiệp làm người tiêu dùng nhận thức sai sản phẩm hàng hóa,
dịch vụ của đối thủ doanh nghiệp. Từ đó gây ra tâm lý tẩy chay sản phẩm hàng
hóa, dịch vụ đối thủ doanh nghiệp của người tiêu dùng và dẫn đến cạnh tranh
không lành mạnh giữa các doanh nghiệp.
+ Việc một số cơ quan nhà nước buông lỏng quản lý về các chương trình khuyến
mại và quảng cáo thương mại sẽ tạo cho các doanh nghiệp xấu lợi dụng chèn
vào đó những kiến thức sai lệch, những văn hóa phẩm đồi trụy, độc hại… ảnh
hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và dễ gây ra nhận thức lệch lạc, phản cảm
không phù hợp với văn hóa đại chúng.

3.Hồn thiện pháp luật về các hoạt động khuyến mại và quảng cáo thương
mại.
1 />
9


- Về khuyến mại.
+ “Các quy định pháp luật về trách nhiệm của thương nhân trong hoạt động
khuyến mại chưa thật sự đầy đủ để bảo đảm lợi ích của khách hàng. “Trong thực
tế, khách hàng phải chịu thiệt thòi do những gian lận trong khuyến mại của
thương nhân, do các sai sót kỹ thuật trong in ấn, tem phiếu vật phẩm có chứa
đựng thơng tin về lợi ích vật chất mà khách hàng được hưởng trong đợt khuyến
mại. Do đó pháp luật cần có quy định pháp luật về trách nhiệm của thương nhân
trong hoạt động khuyến mại thật chi tiết để bảo đảm lợi ích của người tiêu
dùng”2.
+ Cần bổ sung quy định trách nhiệm cá nhân của thương nhân hay người đại
diện hợp pháp của thương nhân và trách nhiệm cá nhân của người được giao tổ
chức chương trình khuyến mại để đảm bảo tính trung thực về giải thưởng và
chọn người trúng giải thưởng. Bao gồm: trách nhiệm trung thực trong tổ chức,
trong thực hiện các cam kết với khách hàng và trách nhiệm tôn trọng tối đa lợi
ích của người tiêu dùng.
+ Hiện nay pháp luật đang đặt ra hạn mức về khuyến mại giảm giá. Nên bãi bỏ
quy định về hạn mức trong khuyến mại bởi nhờ đó sẽ khơng làm hạn chế quyền
tự do định đoạt, tự do thỏa thuận của thương nhân trong hoạt động khuyến mại.
“Tuy nhiên, nếu vẫn duy trì quy định theo hướng đặt ra hạn mức khuyến mại
như hiện nay thì cần quy định cụ thể thêm về giá để so sánh với giá hàng hóa đó
trong thời gian khuyến mại. Nên quy định theo hướng yêu cầu các thương nhân
khi khuyến mại phải niêm yết trên nhãn giá chính hãng (có giấy tờ xuất xứ
nguồn gốc hàng hóa chứng minh). Cần quy định một khoảng thời gian đủ dài
nhưng cũng không phải là quá xa, kể từ ngày bắt đầu áp dụng hình thức khuyến

mại để xem xét về hạn mức khuyến mại (so sánh giá khuyến mại với giá cũ)”3.
+ “Nên thay thế quy định về tổng thời gian thực hiện khuyến mại trong một năm
bằng quy định số lần khuyến mại được phép thực hiện trong một năm, đồng thời
2 />3 Tạp chí Nghề luật, Số 1, 2015

10


điều chỉnh thời gian thực hiện một chương trình khuyến mại cho tương ứng với
quy định đó. Nên quy định việc bán hàng khuyến mại giảm giá theo hướng tập
trung. chỉ được tiến hành theo mùa nhất định trong năm tránh tình trạng khuyến
mại tràn lan, khó kiểm sốt”3.
- Về quảng cáo thương mại.
+ Xác định rõ hơn khái niệm quảng cáo thương mại để phân biệt nó rõ hơn với
hoạt động trưng bày, giới thiệu hàng hóa dịch vụ. Vì nếu gây nhầm lẫn sẽ dẫn
đến xử lý hậu quả khác nhau. Vấn đề này còn ảnh hưởng đến việc thống nhất hệ
thống pháp luật Việt Nam về quảng cáo.
+ “Để bao quát hết được sự đa dạng, phong phú của các hành vi quảng cáo gây
ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, pháp luật cần sung thêm một số hành
vi quảng cáo bị cấm mới như : Quảng cáo nhử mồi, quảng cáo phóng đại quá
mức, quảng cáo quấy rối, quảng cáo cố tình bỏ sót thơng tin ….
+ Cần nâng mức tiền phạt trong xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm
pháp luật quảng cáo thương mại, bởi khi thấy lợi ích kinh tế của mình bị đe doạ,
ý thức chấp hành pháp luật của các thương nhân sẽ phát huy hiệu quả cao hơn.
Bên cạnh đó, đã đến lúc Bộ luật Hình sự cần quy định trách nhiệm hình cho
pháp nhân, tổ chức; cần phải có sự tham gia can thiệp của các cơ quan hình sự
trong các vụ việc xử lý những vi phạm quyền lợi người tiêu dùng. Có như vậy
mới đánh giá đúng bản chất của tội phạm cũng như trách nhiệm đối với hành vi
phạm tội của pháp nhân, tổ chức nhằm tạo ra một hành lang pháp lý bảo vệ sức
khoe con người cũng như sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế thị trường”4.

+ Các quy định về trình tự, thủ tục cấp giấy phép hoạt động quảng cáo hiện hành
nên nghiên cứu theo hướng bãi bỏ những thủ tục hành chính khơng hiệu quả,
thống nhất quản lý về thẩm quyền quản lý, cách thực biện pháp quản lý đối với
mọi hoạt động xúc tiến thương mại. Theo đó, thủ tục cơ ban mà thương nhân
cần thực hiện là đăng ký sản phẩm quảng cáo tại cơ quan quản lý nhà nước về
4 Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động quảng cáo thương mại theo pháp luật Việt Nam : luận văn
thạc sĩ luật học / Võ Thị Hạnh ; TS. Đặng Vũ Huân hướng dẫn, Hà Nội,2015.

11


thương mại. Sau khi được sự xác nhận của cơ quan này, việc phát hành sản
phẩm quảng cáo thương mại sẽ thực hiện theo pháp luật liên quan đến phương
tiện quảng cáo mà thương nhân sử dụng như Luật Báo chí , Luật Xuất bản ....
KẾT LUẬN
Các hoạt động khuyến mại và quảng cáo thương mại ngày càng đóng vai
trị quan trọng trong hoạt động kinh doanh thương mại của các doanh nghiệp. Vì
thế pháp luật đã có những quy định tạo nền móng cho khuyến mại và quảng cáo
thương mại có thể phát triển, tạo mơi trường cho cạnh tranh được thuận lợi, thúc
đẩy nền kinh tế đi lên đồng thời bảo vệ lợi ích thiết thực của các chủ thể liên
quan.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
12


- TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI, Giáo trình luật thương mại 2, 2020,
NXB Công An Nhân Dân.
- Luật thương mại 2005.
- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động quảng cáo thương mại theo

pháp luật Việt Nam : luận văn thạc sĩ luật học / Võ Thị Hạnh ; TS. Đặng Vũ
Huân hướng dẫn, Hà Nội,2015.
- Tạp chí Nghề luật, Số 1, 2015.
-

/>
mai-va-khuyen.html
- />
13