PHÂN TÍCH TÁC PHẨM VÀ Ý ĐỒ THU THANH

PHÂN TÍCH TÁC PHẨM VÀ Ý ĐỒ THU THANH
Tác phẩm 1: " NHỚ VỀ HÀ NỘI “
Sáng tác: Hoàng Hiệp
Trình bày : Giang Châu
Nhạc sỹ Hoàng Hiệp có bút danh là Lưu Nguyễn, sinh ngày 01/10/1931 tại
An Giang. Hiện đang cư trú tại thành phố Hồ Chí Minh.
Những ngày tháng Tám năm 1945, Hoàng Hiệp tham gia Cách mạng. Là hạt
nhân văn nghệ của đoàn Tuyên truyền lưu động Long Xuyên, sau đó Hoàng Hiệp
chuyển về đoàn văn công và phân hội Văn nghệ Long Châu Hà.
Năm 1954, Hoàng Hiệp tập kết ra Bắc học khoá sáng tác đầu tiên của
Trường âm nhạc Việt Nam (nay là Nhạc viện Hà Nội). Năm 1956, ông viết Câu hò
bên Bến Hiền Lương (lời Hoàng Hiệp và Đằng Giao). Năm 1960, ông làm biên tập
viên ở Nhà xuất bản Âm nhạc. Năm 1965, ông viết bài Cô gái vót chông (phỏng
thơ Môlôyclavi), tiếp đến là bài Soi đường cho ta đi đánh giặc. Năm 1966, ông viết
bài Ngọn đèn đứng gác (thơ Chính Hữu). Năm 1968, bài Đất quê ta mênh mông
(thơ Dương Hương Ly).
Nhìn chung đề tài về chiến đấu và xây dựng chủ nghĩa xã hội đã được Hoàng
Hiệp khai thác từ nhiều khía cạnh. Âm nhạc của ông mạnh mẽ, sôi nổi nhưng lại
trữ tình, sâu lắng. Năm 1969, Hoàng Hiệp chuyển công tác sang Nhà xuất bản Giải
phóng. Năm này, ông viết Ơi nhà máy của ta. Năm 1970, có Hát trên đồng 10 tấn,
Năm 1971, bài Tiếng hát từ thượng nguồn, liên khúc Những bài hát của người
chiến sỹ lái xe (thơ Phạm Tiến Duật) gồm 4 bài: Nghe hò đêm bốc vác, Qua cầu
Tuỳ Cốc, Trường Sơn đồng - Trường Sơn tây, Tiểu đội xe không kính. Năm 1972,
ông viết bài Lá đỏ (thơ Nguyễn Đình Thi).
Sau năm 1975, Hoàng Hiệp về công tác tại Nhà xuất bản Âm nhạc thành phố
Hồ Chí Minh, sau chuyển sang Hội âm nhạc thành phố và một thời gian làm Tổng
thư ký Hội.
Sống trong cảnh đất nước thanh bình, tính trữ tình trong ca khúc của ông như
có dịp được tuôn trào. Nhiều bài hát ở giai đoạn này đã được phổ biến rộng rãi và
được công chúng đón nhận nồng nhiệt như: Về đất Mũi, Con đường có lá me bay,
Sao anh không kể, Em vẫn đợi anh về (thơ Lê Giang), Khi anh nhìn em (thơ Lê Thị

Kim), Mùa chim én bay, Thơ tình của người lính biển (thơ Trần Đăng Khoa),
Viếng Lăng Bác (thơ Viễn Phương), Nhớ về Hà Nội…
Nhìn chung ca khúc của Hoàng Hiệp mang đậm âm hưởng dân gian các
vùng miền, dễ nhớ, dễ xúc động. Ông cũng là nhạc sĩ thành công trong việc phổ
nhạc cho thơ. Ngoài sáng tác ca khúc, Hoàng Hiệp còn viết nhạc cho sân khấu kịch
nói như: Người ven đô, Màu giấy mới, Xa thành phố yêu dấu, nhạc cho các vở cải
lương Thái hậu Dương Vân Nga, Tiền và Nghĩa; viết nhạc cho phim truyện và
phim tài liệu: Cánh đồng mơ ước, Bản nhạc người tù, Mùa gió chướng, Nơi gặp gỡ
của tình yêu, Biệt động Sài Gòn…
Hoàng Hiệp còn là tác giả, dịch giả cuốn nhạc lý cơ bản của Spasspbine, và
nhiều sách giáo khoa âm nhạc. Ông có nhiều tuyển tập ca khúc, album audio đã
xuất bản. Bằng sự cống hiến hết mình cho nghệ thuật, nhạc sĩ Hoàng Hiệp đã được
nhận nhiều giải thưởng lớn.
Năm 2000, nhạc sỹ Hoàng Hiệp được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về
Văn học Nghệ thuật cho các tác phẩm: Câu hò bên Bến Hiền Lương, Cô gái vót
chông, Ngọn đèn đứng gác, Trường Sơn đông - Trường Sơn tây, Viếng Lăng Bác,
Nhớ về Hà Nội.
Nhạc sĩ Hoàng Hiệp từng sống ở Hà Nội suốt 20 năm tròn. Đối với ông đó là
một quãng đời đầy ắp những kỷ niệm vui buồn khó quên gắn liền với những con
người, những cảnh vật thân thương giữa lòng thủ đô yêu dấu của “một thời đạn
bom, một thời hoà bình”. Ở nơi ấy, ông đã yêu và cưới một cô gái Hà Nội. Đất
nước thống nhất, ông rời Hà Nội về Nam công tác. Sau gần mười năm, năm 1984,
những kỷ niệm khi còn ở thủ đô từ trong ký ức của ông bỗng trỗi dậy để rồi biến
thành cảm hứng tạo nên hình tượng âm nhạc và lời ca bài hát Nhớ về Hà Nội. Thời
điểm này rơi đúng vào dịp kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng thủ đô.
Bài hát nhanh chóng bay xa khắp mọi miền đất nước. Bằng tấm lòng, bằng
kinh nghiệm nghề nghiệp và vốn sống tích luỹ được trong nhiều dịp chứng kiến và
quan sát thực tế, Hoàng Hiệp đã sáng tác nên một ca khúc đậm đà tình cảm yêu
thương thắm thiết đối với thủ đô. Bài hát đem niềm tinh yêu đến với quần chúng
yêu nhạc và nhất là những ai “dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội”.

Một số thành viên trong các đoàn nghệ thuật Việt Nam đi biểu diễn ở nước ngoài
kể lại: “ Nhiều bà con Việt Kiều từng sống ở Hà Nội, trong đó có cả một số sĩ quan
chế độ cũ, đã xúc động bật khóc khi nghe bài hát này”.
Là tác giả của một trong những bài hát hay nhất về Hà Nội, năm 1994 nhạc
sĩ Hoàng Hiệp đã được Ban Tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm ngày Giải phóng thủ đô
mời ra Hà Nội dự các hoạt động văn hoá trong dịp này. Và ông lại về trong vòng
tay yêu thương của thủ đô Hà Nội như những năm tháng ngày xưa với “bao khuôn
mặt mến thân”, với Tháp Rùa soi bóng bên Hồ Gươm xanh thắm, thành cũ Thăng
Long “dấu xưa oai hùng:...
Nhớ về Hà Nội
“Dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội, Hà Nội của ta, Thủ
Đô yêu dấu, một thời đạn bom, một thời hoà bình.
Nhớ phố thâm nghiêm rợp bóng cây, tiếng ve ru những trưa hè.
Và nhớ những công viên vừa mới xây, bước chân em chưa mòn lối. Ôi nhớ Hồ
Gươm xanh thắm, nơi Tháp Rùa nghiêng soi bóng, thành cũ Thăng Long, hồn nước
non thiêng còn lắng đâu đây dấu xưa oai hùng. Hà Nội ơi!
Nhớ những cơn mưa dài cuối đông, áo chăn chưa ấm thân mình.
Và nhớ lúc bom rơi thời chiến tranh, đất rung ngói tan gạch nát. Em vẫn đạp
xe ra phố, anh vẫn tìm âm thanh mới. Bài hát đôi ta là khúc quân ca, là ước mơ xa
hướng lên Ba Đình, tràn niềm tin!
Nhớ những con đê thành lối xe, bước chân năm tháng đi về.
Và nhớ tiếng leng keng tàu sớm khuya hướng ra Đống Đa, Cầu Giấy. Ôi nhớ
Thủ Đô năm ấy, ta đánh giặc trên mâm pháo, truyền thống cha ông gìn giữ non
sông từ thuở Thăng Long vẫn mang trong lòng, Hà Nội ơi!
Nhớ phố Quang Trung đường Nguyễn Du những đêm hoa sữa thơm
nồng. Và nhớ, nhớ bao khuôn mặt mến thân đã quen bước chân giọng nói. Ôi nhớ
chiều ba mươi Tết, chen giữa đào hoa tươi thắm, đường phố đông vui chờ đón Tân
niên, là phút thiêng liêng lắng nghe thơ người. Hà Nội ơi!
Dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội, Hà Nội của ta, Thủ
Đô yêu dấu, một thời đạn bom, một thời hoà bình. “ PHÂN

ĐOẠN TÁC PHẨM:
Đoạn 1 : Nhạc dạo đầu với Piano
Đoạn 2: “Dù có đi bốn phương trời .................. một thời hoà bình.” với
Piano, Dàn dây , Ca .
Đoạn 3: “Nhớ phố thâm nghiêm .................. tràn niềm tin!“ với Piano,
Dàn dây, Ca , Guitare Bass, Trống, Guitare.
Đoạn 4 : Nhạc dạo giữa với Guitare solo, Trống, Guitare Bass, Guitare,
Piano, Dàn dây.
Đoạn 5: “ Nhớ những con đê ......................lắng nghe thơ Người . Hà Nội
ơi! “ với Piano, Dàn dây, Ca ,Guitare Bass, Trống, Guitare.
Đoạn 6: “ Dù có đi bốn phương trời...............một thời hoà bình.” với
Piano, Dàn dây , Ca , Trống, Guitare Bass
BỐ TRÍ NHẠC CỤ VÀ GIỌNG HÁT TRÊN BÀN MIXER:
Kênh
Mixer
Nhạc cụ và Ca Hiệu quả sử dụng
1 Trống điện tử (trái )
2 Trống điện tử ( phải)
3 Guitare ( trái )
4 Guitare ( phải )
5 Guitare Bass
6 Keyboard 1 Tiếng Piano
7 Key board 2 Tiếng Dàn dây
8 Guitare solo ( trái ) Distortion effect
9 Guitare solo ( phải ) Distortion effect
10 Giọng ca
PHÂN TÍCH THEO PHÂN ĐOẠN TÁC PHẨM VÀ Ý ĐỒ XỬ LÝ ÂM THANH .
Đoạn 1 : Nhạc dạo đầu
Cảm xúc nhớ lại những hình ảnh, kỷ niệm của tác giả được dẫn dắt qua
những phím đàn Piano . Nó là sụ lắng đọng chất chứa trong tâm hồn tác giả .

Ý đồ xây dựng ảnh âm :
Tiếng của piano ta xử lý âm thanh bằng cách sử` dụng 2 thủ pháp âm sắc
và âm lượng. Với thủ pháp âm sắc ta tăng khoảng tần số 100Hz lên mức+1,7dB
volume +6dB, cộng với xử lý gây vang reverb để tạo hiệu quả tiếng piano như
sụ thổn thức nhớ nhung trong tâm trạng tác giả
Đoạn 2 :
Bất đầu vào câu hát. Câu hát là một lời khằng định về tình yêu với Hà
Nội. Dù cho có đi khắp nơi đâu thì tấm lòng, trái tim của tác giả vẫn luôn hướng
về, nhớ về Hà Nội. Đó là một Hà Nội của “ta”, của chúng ta, một Hà Nội thân
thương “ yêu dấu”. Hà Nội nơi mà đã từng đi qua chiến tranh, đi qua đạn bom
khói lửa và giờ đây là hoà bình. Lời ca như sự dẫn dắt, mở đầu cho hồi tưởng
về những hình ảnh, kỷ niệm dội về trong tâm tưởng của tác giả ở các đoạn sau.
Ý đồ xây dựng ảnh âm :
Vẫn tiếng piano đệm hoà thanh, ta tăng khoảng tần số 100Hz lên mức
+2dB volume +6dB, cộng thêm dàn dây làm tiếng nền đồng thời tạo hiệu quả xa
gần. Tiếng dàn dây đặt xa nên ta dùng thủ pháp âm sắc, âm lượng bằng cách đặt
khoảng dải tần100Hz mức 7dB, giảm khoảng dải tần 900Hs xuống -3dB,
khoảng 3kHz ở mức +8,6dB và 4,6 kHz mức +6dB đồng thời xử lý gây vang
reverb. Volume của dàn dây lúc này ta để ở mức +3dB. Để tăng thêm độ dày của
dàn dây, ta thu thành 2 đường mono rồi dùng thủ pháp paning cho dầy lên và tạo
hiệu quả không gian. Với giọng ca, để làm giọng hát được dầy hơn ấm hơn ta
tăng khoảng dải tần 110Hz lên mức +4,5dB, nâng khoảng dải tần 1,2kHz lên
7dB và 3kHz lên +10dB để giọng hát được sáng hơn, volume ở mức -1,75dB.
Track giọng hát ta cho sử dụng insert compressor de Esser (male vocal, attack
3ms, release 300ms, tresh-hold - 32dB, rated 17:1) để giúp âm lượng của giọng
hát được ổn định, đẹp hơn trong toàn bài hát. Đồng thời, ta đưa đi xử lý gây
vang reverb (pre-delay 10ms, room size 70, reverb time 1.25s, high out filter
-6.5dB, low out filter 0dB , mix 100wet- 70dry )và gây vang double delay(feed-
back 50%, pan1 -100%, pan2 +100%, delay time1 170ms, delay time2 170ms,
mix 100%). Vang double delay ta nang thêm lên mức +5dB rồi trả về mức -2dB

khi hết đoạn để tạo hiệu quả câu hát ở đoạn này như những lời tự sự, kể chuyện
và câu hát ở đoạn sau khô hơn và gần hơn. Trên kênh ra tổng ta sử dụng insert
Final track plug.
Đoạn 3 :
Bắt đầu sự hồi tưởng những hình ảnh, kỷ niệm của tác giả. Đoạn này ta
chia làm 2 câu . Câu 1 là “ Nhớ phố thâm nghiêm...........dấu xưa oai hùng, Hà
Nội ơi! “ còn câu 2 là " Nhớ những cơn mưa ............tràn niềm tin “ .
Câu 1 :
Bắt đầu mạch cảm xúc hồi tưởng của tác giả. Những khung cảnh thân
quen của Hà Nội liên tục tràn về, từ những con “phố thâm nghiêm rợp bóng
cây” trưa hè rộn ràng tiếng ve ru, những thành tựu ra đời thời hoà bình thống
nhất là công viên vườn hoa, đến hình ảnh “Hồ Gươm xanh thắm” với “Tháp
Rùa” ngả bóng nghiêng soi, cùng với “Thành cũ Tháng Long“. Những hình
ảnh, cảnh vật cả xưa cả mới cùng xen lẫn nhau để cùng nói đến sự thổn thức
cảm xúc dâng trào .
Ý đồ xây dựng ảnh âm :
Tiếng Guitare Bass bắt đầu vào. Guitare Bass làm gốc âm trầm cho toàn
bộ dải âm thanh nên ta cần căn âm thanh của nhạc cụ này ở vị trí gần và rộng.
Tần số 120Hz ta đặt ở +4dB. Các nhạc cụ còn lại và giọng ca ta vẫn giữ nguyên
mức xử lý như ở đoạn2. Xử lý vang double delay của giọng ca ở đoạn này được
kéo về mức âm lượng -2dB để tạo hiệu quả giọng hát khô hơn, gần hơn.
Câu 2 :
Tiếp tục mạch hổi tưởng cảm xúc của tác giả. Nỗi nhớ được chuyển từ
nhớ những cảnh vật thân quen của Hà Nội sang nhớ về những kỷ niệm về một
thời gian sống của tác giả với Hà Nội. Đó là nỗi nhớ về những kỷ niệm của một
thời gian khổ thiếu thốn. Cuộc sống khi đó còn đầy những khó khăng bộn bề,
người dân vẫn đang còn phải lo từng manh áo trở che mỗi khi đông về mưa tới.
Khó khăn còn là bởi đất nước đang phải trải qua cuộc chiến tranh tàn khốc, ác
liệt, bom đàn vẫn ngày đêm tàn phá dày xéo lên từng ngôi nhà, từng góc phố.
Tuy nhiên, trong hoàn cảnh đó , “ em vẫn đạp xe ra phố” và “anh vẫn tìm âm

thanh mới” . Hình ảnh này như nói lên dù cho gian khổ đến đâu, cuộc sống có
thiểu thốn thế nào chăng nữa con người nơi đây vẫn luôn vững tin, lạc quan để
sống và để lao động sản xuất.
Ý đồ xây dựng ảnh âm :
Ta vẫn giữ âm lượng, âm sắc Piano, dàn dây, Guitare Bass,và giọng ca
như ở câu trên . Khi vào đầu câu “ Nhớ những cơn mưa......” là Guitare và trống
vào. Để nhấn mạnh sự chuyển từ câu trên xuống câu dưới ta nâng volume của
trống ở câu báo lên mức+4dB rồi trả về mức bình thường -1,5dB. Tương tự, ta
cũng làm như vậy khi hết câu hát “tràn niềm tin” ,chuyển từ đoạn 3 sang đoạn
4. Âm sắc của trống ta điều chỉnh nâng khoảng tần số 70 Hz lên +6dB để tạo
tiếng chắc nặng cho chân Kick, đồng thời nâng khoảng tần số 5 kHz và 10kHz
lên mức+5dB và +10dB để cho ra tiếng sáng, rõ ràng của Cymbal và Hi-hat
cùng với việc xử lý gây vang cho nó. Tiếng Guitare để âm lượng mức -2dB, âm
sắc ta nâng khoảng tần số 5kHz lên thêm +4dB để tạo tiếng Guitare sáng hơn và
nâng tần số 200Hz lên+5dB giúp tiếng được đầy đặn hơn. Guitare ở khoảng vị
trí gần trung tâm hơn so với dàn dây nên ta để balance ở vị trí nửa trái và nửa
phải ( L50-R50).
Đoạn 4 :
Nhạc dạo giữa với tiếng Guitare điện solo
Cảm xúc, nỗi nhớ của tác giả như được dâng tràn mãnh liệt. Nỗi nhớ như
lên đến đình điểm. Tiếng Guitare réo rắt, vang vọng và cũng rất mạnh mẽ . Dùng
sự mạnh mẽ của tiếng Guitare để diễn tả nỗi nhớ ở đây rất hay, rất hợp , bởi đó
chính là tính cách hình ảnh của một người đàn ông. Đó như là một sự nhấn
mạnh nỗi nhớ ở đây là nỗi nhớ nhung của phái mạnh .
Ý đồ xây dựng ảnh âm :
Tất cả tiếng các nhạc cụ ta vẫn giữ ở mức ổn định như ở đoạn trên. Tiếng
Guitare solo ta để mức+2dB, nâng khoảng tần số 2kHz lên 10dB để làm tiếng
Guitare sáng lên, rõ nét lên, effect của guitare sử dụng loại effect distortion.
Đồng thời xử lý gây vang reverb một chút để nhấn mạnh sự vang vọng, réo rắt
và tạo sự nổi bật của Guitare trên nền các nhạc cụ còn lại .

Đoạn 5 :
Sự hồi tưởng, cảm xúc nhớ nhung được nâng dần lên. Cũng giống như đoạn
3 , đoạn này cũng được chia làm 2 câu. Câu 1 là “Nhớ những con đê............vẫn
mang trong lòng, Hà Nội ơi! “ , câu 2 là “ Nhớ phố Quang Trung..........lăng nghe
thơ Người , Hà Nội ơi!”.
Câu 1:
Tiếp tục vẫn với mạch cảm xúc ở trên là nỗi nhớ những con phố “ con
đê” nơi tác giả đã từng bao năm gắn bó "đi về" . Nỗi nhớ không chỉ xuất hiện
trong cảnh vật mà còn xuất hiện trong âm thanh “leng keng” của tàu điện. Hình