Tải Giáo án môn Ngữ văn lớp 12 bài 14 - Nghị luận về một tác phẩm thơ, đoạn thơ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM THƠ, ĐOẠN THƠ</b>
<b>A. MỤC TIÊU:</b>

- Giúp học sinh:

- Củng cố và nâng cao tri thức về văn nghị luận.

- Biết cách làm văn nghị luận về tác phẩm thơ, đoạn thơ.
<b>B. PHƯƠNG PHÁP. </b>

- Nêu vấn đề - Thực hành.
<b>C. CHUẨN BỊ.</b>

- Giáo viên: Soạn giáo án.
- Học sinh: Soạn bài.

<b>D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:</b>
<b>1. Ổn định. </b>

<b>2. Kiểm tra bài cũ. </b>
<b>3. Bài mới:</b>

a. Đặt vấn đề:

b. Triển khai bài dạy:

<b>Hoạt động của thầy và trò</b> <b>Yêu cầu cần đạt</b>

-Thế nào là văn nghị luận về tác
phẩm thơ, đoạn thơ? (ở lớp 10,
lớp11. Ta đã được học những

thao tác nào về thơ?).

-Nghị luận về một bài thơ, đoạn
thơ là gì?

-Cách làm bài nghị luận một bài
thơ, đoạn thơ?

<b>I. Khái niệm. </b>
<b>1. Tìm hiểu ví dụ:</b>

<i>"Bãi cát lại bãi cát dài </i>

<i>Đi một bước lại lùi một bước </i>
<i>Mặt trời đã lặn chưa dừng đựoc </i>
<i>Lữ khách trên đường rơi nước mắt "</i>

<i>(Bài ca ngắn đi trên bãi cát-Cao Bá Quát).</i>
<b>2. Bài học:</b>

Vậy nghị luận về thơ (tác phẩm và đoạn thơ) là
quá trình sử dụng những thao tác làm văn sao cho
làm rõ tư tưởng, phóng cách nghệ thuật của thơ đã
tác động tới cảm xúc thẩm mĩ, tư duy nghệ thuật
và những liên tưởng sâu sắc của người viết.

<b>II. Cách làm bài nghị luận về một bài thơ đoạn</b>
<b>thơ:</b>

a. Đọc kĩ đoạn thơ, bài thơ, nắm chắc mục đích,

hồn cảnh sáng tác, vị trí đoạn thơ, bài thơ.

b. Đoạn thơ, bài thơ có dấu hiệu gì đặc biệt về
ngơn ngữ, hình ảnh?

c. Đoạn thơ, bài thơ thể hiện phong cách nghệ
thuật, tử tưởng tình cảm của tác giả như thế nào?
<b>III. Thực hành:</b>

<i><b>1. Bình luận bài thơ "Hà Nội vắng em" của Tế</b></i>
Hanh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i> Giáo viên hướng dẫn học sinh</i>
<i>làm bài. </i>

- Giáo viên giới thiệu thêm:
Tình u Hà Nội cũng khơng lấp
đầy khoảng trống vắng em: Cái
chung và cái riêng hoà trong tâm
trạng của con ng ườ i . Con người
không chỉ sống, chỉ vui với tình
yêu chung mà cần có tình yêu
riêng ở đấy. (Phần gạch chân là
vấn đề cần bình luận).

Sau khi chỉ ra vấn đề cần bình
luận thao tác tiếp theo là gì?

-Sau khẳng định vấn đề thao tác
là gì? Cụ thể ra sao?

-Trong khi mở rộng bàn bạc có
thể sử dụng thao tác nào?

-Sau mở rộng là thao tác gì?

vườn hoa đẹp nằm kề dãy phố-Nhân vật trữ tình
bộc lộ cô đơn trống trải. Cảnh vật ngay trước mắt
<i>mà thấy "chưa thân", đi trong đêm trăng mà âm</i>
thầm lặng lẽ.

-Thao tác tiếp theo là khẳng định vấn đề: +Vấn đề
<i>đặt ra trong bài thơ "Hà Nội vắng em", hoàn toàn</i>
phù hợp với thái độ, tâm trạng, tình cảm của con
người.

-Sau khẳng định vấn đề là thao tác mở rộng. Có ba
cách:

+Cách một là giải thích và chứng minh.
+Cách hai là lật ngược vấn đề.

+Cách ba là bàn bạc, đi sâu vào một khía cạnh nào
đó của vấn đề.

-Cụ thể: Mở rộng bằng cách giải thích, chứng
minh.

+Tại sao cái chung hoà cùng cái riêng và nó được
thể hiện như thế nào?

*Con người cá thể đều sinh ra và chịu sự tác động
của cộng đồng. Vì thế nó khơng thể tách rời cái
chung.

-Tiêu đề bài thơ thể hiện sự hoà hợp giữa cái
<i>chung và cái riêng "Hà Nội vắng em".</i>

*Trong xã hội chúng ta, cái riêng khơng đối lập
với cái chung.

-Hình ảnh phố, con đường, vườn hoa, hàng cây,
ánh trăng choán hết cả bài thơ. Tâm trạng của nhân
vật trữ tình chỉ là một phần nhỏ nhưng không thể
thiếu được.

*Cái riêng làm nổi bật lên cái chung.

-Trong mở rộng có thể sử dụng thao tác so sánh
hoặc phản bác.

</div>

<!--links-->