Kinh tế học vĩ mô_Chương 5

1
NGUYÊN LÝ KINH TẾ HỌC VĨ MÔ
PRINCIPLES OF MACROECONOMICS
GIẢNG VIÊN: ThS. Phan Thế Công
CHƯƠNG 5
Mô hình IS - LM
và s
ự phối hợp giữa chính sách tài khóa
và chính sách tiền tệ
2
Nội dung của chương 5
• Phân tích và xây dựng mô hình IS
• Phân t
ích và xây dựng mô hình LM
•
Đánh giá cơ chế tác động của sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách
ti
ền tệ
Chương 5: Mô hình IS - LM và sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và
chính sách tiền tệ
• 5.1. Đường IS và các yếu tố tác động đến đường IS
• 5.2. Đường LM và các yếu tố tác động đến đường LM
• 5.3. Tác động của chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ
3
5.1. Đường IS và các yếu tố tác động đến đường IS
• 5.1.1. Thiết lập đường IS và độ dốc của đường IS
• 5.1.2. Các điểm nằm ngoài đường IS
• 5.1.3. Sự trượt dọc và dịch chuyển đường IS
5.1.1. Thiết lập đường IS và độ dốc của đường IS
• Khi lãi suất thay đổi đường tổng cầu sẽ dịch chuyển và
cho m

ột mức thu nhập mới. Như vậy, nếu tập hợp
nh
ững tổ hợp khác nhau giữa lãi suất và thu nhập phù
h
ợp với sự cân bằng của thị trường hàng hoá sẽ được
m
ột đường gọi là đường IS. Trạng thái cân bằng trên thị
trường hàng hóa có nghĩa là, nếu một mức sản lượng
nh
ất định, ví dụ Y
1
, được sản xuất ra, thì khi đó lãi suất
cũng cần phải được duy trì ở một mức nhất định, ví dụ
mức lãi suất là r
1
.
•
Trong điều kiện có giả định đơn giản hóa là chi tiêu của
chính phủ và các khoản thu về thuế độc lập với mức thu
nh
ập, vị trí của đường IS tùy thuộc vào mức chi tiêu của
chính phủ và thuế. Sự tăng lên (hay giảm xuống) của G
đẩy đường IS về phía phải so với đường gốc (hay phía
trái, hướng tới điểm gốc), vì nó làm tăng (hay giảm) các
khoản dự kiến chuyển thành nhu cầu tại bất kỳ mức lãi
su
ất nào và do đó, đòi hỏi mức thu nhập cao hơn (hay
th
ấp hơn) để duy trì sự cân bằng giữa các khoản rút ra
d

ự kiến chuyển thành nhu cầu.
4
5.1.1. Thiết lập đường IS và độ dốc của đường IS
• Cách dựng đường IS:
• Ở mức lãi suất r
1
tổng chi tiêu là AE
1
sản lượng cân
b
ằng là Y
1
, điểm cân bằng trên thị trường hàng hóa là
E
1
. Từ đó ta xác định được điểm E
1
’ có toạ độ (r
1
,Y
1
).
•
Giả sử lãi suất giảm xuống mức r
2
khi đó đầu tư tăng
thêm một lượng là I, tổng chi tiêu của nền kinh tế
tăng lên từ AE
1
đến AE

2
, sản lượng cân bằng của nền
kinh t
ế tăng từ Y
1
đến Y
2
. Từ đó ta xác định được E
2
’
có to
ạ độ (r
2
,Y
2
). Đường đi qua 2 điểm E
0
’ và E
0
’ chính
là
đường IS.
•
Đường IS có độ dốc xuống. Độ dốc của đường IS sẽ
phụ thuộc vào độ nhạy cảm của nhu cầu đầu tư và
nhu c
ầu tiêu dùng tự định đối với lãi suất. Nhu cầu đầu
tư và nhu cầu tiêu dùng tự định càng bị giảm xuống do
lãi su
ất tăng, khi lãi suất tăng sẽ càng làm giảm mức

thu nh
ập cân bằng và độ dốc của đường IS càng
tho
ải. Ngược lại, nếu những thay đổi trong lãi suất chỉ
đưa đến những dịch chuyển nhỏ của đường tổng cầu,
m
ức thu nhập cân bằng sẽ hầu như không bị ảnh
hưởng gì, và đường IS sẽ rất dốc.
Y
2
Y
1
Y
2
Y
1
Y
AE
r
Y
AE
1
=
C
+
I
(
r
1
)+

G
AE
2
=
C
+
I
(
r
2
)+
G
r
1
r
2
AE
=
Y
IS

I
E
1
’
E
2
’
E
2

E
1
Y
2
Y
1
Y
2
Y
1
Y
AE
r
Y
AE
1
=
C
+
I
(
r
1
)+
G
AE
2
=
C
+

I
(
r
2
)+
G
r
1
r
2
AE
=
Y
IS

I

I
E
1
’
E
2
’
E
2
E
1
Hình 5.1. Xây dựng đường IS
5.1.1. Thiết lập đường IS và độ dốc của đường IS

• Hàm số của đường IS:
• Trong đó: d là hệ số phản ánh mức độ nhạy cảm của đầu tư so với lãi suất i. Nếu d tăng
thì đường IS thoải hơn.
•
Nhìn vào phương trình của đường IS chúng ta thấy rằng, chính là độ dốc của đường IS. Nếu giá
trị củ
a d hoặc m’ càng lớn thì đường IS càng thoải và nếu chúng càng nhỏ thì đường IS càng dốc.
Như vậy, nếu tỷ suất thuế tăng lên hoặc MPC giảm xuống đều làm cho giá trị của m’ giảm xuống
và đường IS trở nên dốc hơn và ngược lại.
• Phân t
ích độ dốc của đường IS cho chúng ta biết được mức độ tác động của chính sách tài khóa
ho
ặc chính sách tiền tệ đến thu nhập, lãi suất, thất nghiệp, lạm phát trong nền kinh tế như thế nào.
•
Như vậy, đường IS là quỹ tích của các kết hợp giữa mức sản lượng Y và mức lãi suất r, và bất kỳ
điểm nào trên đó cũng làm cho thị trường hàng hóa cân bằng, nhưng nó không chỉ ra điểm nào
trong nh
ững kết hợp trên tạo ra trạng thái cân bằng chung của nền kinh tế.
1
.
. '
A
r Y
d d m
 
5
5.1.3. Sự trượt dọc và dịch chuyển đường IS
• Chúng ta xuất phát từ trạng thái cân bằng ban đâu của nền kinh tế, thị trường
các khoản vay cân bằng (đầu tư bằng tiết kiệm), xác định mức lãi suất cân bằng
là r

1
và mức thu nhập của nền kinh tế là Y
1
. Nếu tiết kiệm dự kiến giảm xuống
cùng với thu nhập, chắc chắn lãi suất sẽ tăng lên và làm mức đầu tư dự kiến nhỏ
hơn, nhằm duy trì trạng thái cân bằng, tại đó tiết kiệm dự kiến bằng đầu tư dự
kiến. Mức lãi suất cân bằng mới là r
2
và mức thu nhập cân bằng mới là Y
2
, xảy
ra hi
ện tượng di chuyển từ điểm E
1
đến điểm E
2
trên đường IS.
S
,
I
r
I
(
r
)
r
1
r
2
r

Y
Y
1
r
1
r
2
Y
2
S
1
S
2
IS
0
0
E
2
E
1
S
,
I
r
I
(
r
)
r
1

r
2
r
Y
Y
1
r
1
r
2
Y
2
S
1
S
2
IS
0
0
E
2
E
1
S
,
I
r
I
(
r

)
I
(
r
)
r
1
r
2
r
Y
Y
1
r
1
r
2
Y
2
Y
2
S
1
S
2
IS
0
0
E
2

E
1
5.1.3. Sự trượt dọc và dịch chuyển đường IS
• Sự dịch chuyển của đường IS: Bất cứ một nhân tố nào
là
m đường tổng cầu dịch chuyển cũng sẽ làm dịch
chuy
ển đường IS. Với một mức lãi suất nhất định, sự gia
tăng niệm lạc quan của các hãng về những khoản lợi
nhu
ận trong tương lai sẽ dịch chuyển đường nhu cầu đầu
tư đi lên, làm tăng nhu cầu đầu tư tự định; sự gia tăng
trong ước tính của các hộ gia đình về thu nhập trong
tương lai sẽ dịch chuyển hàm tiêu dùng lên trên, làm tăng
nhu cầu tự định; hay sự gia tăng trong chi tiêu của Chính
ph
ủ có thể trực tiếp làm tăng cấu phần của Chính phủ
trong nhu cầu tự định.
•
Đồ thị 5.4 chỉ rõ sự gia tăng chi tiêu của chính phủ G
1
đến
G
2
trong điều kiện lãi suất không đổi r
1
. Tổng chi tiêu của
n
ền kinh tế tăng lên từ AE
1

đến AE
2
, thu nhập của nền
kinh t
ế tăng lên từ Y
1
đến Y
2
, dẫn tới đường IS dịch
chuy
ển từ IS
1
đến IS
2
.
Y
2
Y
1
Y
2
Y
1
Y
AE
r
Y
AE
2
=

C
+
I
(
r
1
)+
G
1
AE
2
=
C
+
I
(
r
1
)+
G
2
r
1
AE
=
Y
IS
1
IS
2


Y
0
0
Y
2
Y
1
Y
2
Y
1
Y
AE
r
Y
AE
2
=
C
+
I
(
r
1
)+
G
1
AE
2

=
C
+
I
(
r
1
)+
G
2
r
1
AE
=
Y
IS
1
IS
2

Y

Y
0
0
Hình 5.4. Sự dịch chuyển
đường IS khi chi tiêu của
chính phủ tăng lên