TIẾN HÀNH BẢO DƯỠNG

. TIẾN HÀNH BẢO DƯỠNG
2.1. TIẾP NHẬN, ĐẤNH GIÁ TÌNH TRẠNG
- Kiểm tra lệnh bảo dưỡng.
- Kiểm tra tình trạng bên ngoài, tem niêm phong.
- Kiểm tra tình trạng hoạt động của máy.
- So sánh cấu hình thực trạng với lệnh bảo dưỡng
- Máy vẫn đang hoạt động, cần tiến hành bảo dưỡng theo định kỳ.
- Dự trù vật tư cần thay thế.
2.2. MỘT VÀI ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI TIẾN HÀNH THÁO LẮP
Trước khi gỡ bỏ hệ thống, bạn nên ghi lại tất cả các thiết bị và cấu hình của
từng bộ phận, bao gồm các thiết lập chuyển mạch (jumper và witch), các hướng
và sắp xếp cáp nối, các vị trí dây thậm chí cả vị trí sắp xếp của các card điều
hợp.
Việc ghi chép này hết sức quan trọng, vì nếu các jumper hoặc witch gặp rắc
rối khi đó bạn sẽ biết lúc đầu chúng được thiết lập như thế nào trong khi tài liệu
hướng dẫn không có. Ngoài ra bạn cũng nên ghi lại các định hướng cáp nối, hầu
hết các hệ thống có nhãn mác sản xuất đều có sử dụng cáp và đầu nối có khoá để
bạn không lắp ngược, tuy nhiên đối với một số thì không có đặc tính này. Thêm
vào đó, các cáp nối của ổ cứng và ổ mềm được đặt kèm với nhau, vì thế bạn nên
đánh dấu và ghi lại từng đầu cáp nối cũng như định hướng thích hợp cho chúng.
Cáp nối thường có một dây màu (đỏ, xanh hoặc đen) ở một đầu để cho biết chân
số 1, cũng có thể là một dấu hiệu trên đầu nối cáp như một tam giác hay thậm
chí là một số 1. Thiết bị được nối cáp cũng được đánh dấu để cho biết định
hướng chân số 1. Thông thường bên cạnh chân số 1 có đánh dấu một điểm.
Tuy nhiên việc cắm nhầm hoặc ngược cáp tín hiệu không gây thiệt hại gì
ngoài việc mất thời gian cắm lại. Nhưng khi nối cáp nguồn lại là chuyện khác.
Nếu bạn cắm ngược hoặc sai đầu nối cáp nguồn của bo mạch chủ thì một điện
thế 12V sẽ được đặt vào vị trí mà lẽ ra chỉ là điện thế 5V, trường hợp này có thể
dẫn đến nổ bo mạch chủ. Hiện nay việc sử dụng bo mạch chủ và nguồn ATX thì
việc cắm ngược khó có thể xảy ra.
Khi làm sạch các thiết bị điện tử, bạn nên đề phòng với vấn đề phóng tĩnh

điện đặc biệt khi thời tiết hanh khô. Bạn nên áp dụng một số biện pháp chống
tĩnh điện đối với các thiết bị cần lau chùi để giảm thiểu nguy cơ phóng tĩnh điện.
Một số thiết bị chống tĩnh điện tiêu biểu như các dây nối đất, một đầu dây này sẽ
được nối từ bo mạch chủ cần làm sạch, đầu còn lại được tiếp đất. Nó có tác dụng
Dây ra công tắc nguồn
Dây nguồn cung cấp các thiết bị
Qụat khối nguồn
Bảng mạch khối nguồn
loại bỏ hiện tượng tĩnh điện. Một cách khác là chạm tay bàn tay cầm bo mạch
chủ xuống đất khi lau chùi, lúc đó tay sẽ đóng vai trò là dây tiếp đất.
Khi tháo các mạch hoặc chíp ta đặc biệt không được để chúng lên bề mặt kim
loại dẫn điện. Vì hiện nay có nhiều bo mạch chủ, card và các mạch khác có cài
sẵn các pin liti. Những pin này phản ứng mạnh khi chúng bị chập mạch, pin sẽ
nhanh chóng bị quá nóng và có thể phát nổ.
2.3. TIẾN HÀNH BẢO DƯỠNG PHẦN CỨNG
2.3.1. Bảo dưỡng khối nguồn
- Rút các dây nguồn cung cấp tới các thiết bị (bo mạch chủ, ổ đĩa cứng, ổ đĩa
mềm, ổ CD, quạt bộ xử lý trung tâm,...). Riêng đối với nguồn AT thì thêm thao
tác rút 4 dây nguồn ra khỏi công tắc nguồn (nên ghi nhớ lại vị trí màu dây để
tiện cho việc lắp lại sau này), cũng có một số loại được hàn trực tiếp lên công
tắc, khi đó ta phải tháo cả công tắc.
- Dùng tô vít 4 cạnh tháo lần lượt 4 vít định vị khối nguồn phía sau máy. Nhẹ
nhàng lách khối nguồn ra khỏi khung máy.
- Dùng tô vít 4 cạnh tháo lần lượt 4 vít trên khối nguồn, mở vỏ khối nguồn.
2 2
Ram
Chân nối
Chíp sét
Đầu ra tín hiệu
- Vệ sinh quạt nguồn: Rút dây cắm quạt nguồn ra khỏi bảng mạch. Dùng tô

vít 4 cạnh tháo 4 vít định vịt quạt trên khung nguồn ra.
Dùng chổi lông kết hợp máy hút bụi làm sạch các lớp bụi bám trên cánh quạt.
Dùng mỡ bôi trơn tra vào trục cánh quạt nguồn làm tăng khả năng vận hành
của quạt.
- Vệ sinh bảng mạch khối nguồn: Dùng tô vít 4 cạnh tháo các vít định vị
bảng mạch, chân phích cắm trên vỏ khối nguồn ra.
Dùng chổi lông kết hợp máy hút bụi làm sạch các lớp bụi bám trên bảng
mạch, mạch điện.
Sử dụng dung dịch BUTIN pha với nhựa thông quét lên bề mặt của bảng
mạch và mạch điện để làm sạch các vết ố mốc, các vết gỉ do bị oxi hoá gây nên,
sau đó sấy khô bảng mạch và mạch điện.
Chú ý: Sau khi quét dung dịch BUTIN pha với nhựa thông lên bảng mạch và
mạch điện phải đảm bảo thật khô mới cho nguồn hoạt động.
2.3.2. Bảo dưỡng Card màn hình
- Sử dụng Tô vít 4 cạnh tháo vít bắt giữ card màn hình ra khổi khung máy.
- Card màn hình được tháo ra sử dụng chổi lông nhẹ nhàng quét sạch kết hợp
với máy hút bụi hút sạch các bụi bẩn bám trên bề mặt bảng mạch và mạch điện,
kể cả đầu ra tín hiệu của card.
3 3
Quạt bộ xử lý trung tâm
Đế cắm
Bộ khung định vị khối tản nhiệt
Khối tản nhiệt
Bộ xử lý trung tâm
Khoá
Lẫy
- Sử dụng dung dịch BUTIN pha với nhựa thông quét lên bề mặt của bảng
mạch và mạch điện để làm sạch các vết ố mốc, các vết gỉ do bị oxi hoá gây nên,
sau đó sấy khô bảng mạch và mạch điện.
Chú ý: Sau khi quét dung dịch BUTIN pha với nhựa thông lên bảng mạch và

mạch điện phải đảm bảo thật khô mới lắp vào máy.
- Sử dụng bông chấm cồn 90
0
lau chùi sạch các chân cắm của card màn hình
rồi để khô. Trong quá trình tháo lắp không nên chạm tay vào vào các chân nối
được mạ vàng (trắng) đó.
- Đối với loại card màn hình được cắm RAM. Ta nhấc bỏ RAM ra khỏi card
rồi lấy chổi lông quét sạch các bụi bẩn bẩn trong đó, kể cả chân RAM. Rồi cắm
trả lại, đảm bảo được cắm chắc chắn.
- Đối với card manh hình có bộ phận quạt tản nhiệt (Card có dung lượng lớn)
ta cần phải vệ sinh quạt bằng cách dùng chổi lông, bình xịt khí làm sạch các bụi
bẩn bám trên quạt. Tra mỡ bôi trơn vào trục quạt.
(Đối với card sound, card máy in... ta đều tiến hành tương tự)
2.3.3. Bảo dưỡng quạt bộ xử lý trung tâm
Với bộ xử lý đế cắm:
- Dùng tay, kìm nhọn hoặc tô vít dẹt nhấn đai giữ khối tản nhiệt xuống. Nhấc
khối tản nhiệt ra khỏi bề mặt bộ xử lý.
- Dùng tô vít 4 cạnh tháo lần lượt 4 vít định vị quạt trên khối tản nhiệt.
- Dùng chổi lông và bình xịt lau sạch bụi bẩn bám trên cánh quạt.
4 4
Lẫy giữ khối tản nhiệt
Quạt bộ xử lý trung tâm
Chân cắm
- Dùng mỡ bôi trơn tra vào trục quạt.
Với bộ xử lý sử dụng khe cắm:
- Gạt 2 đai giữ khối tản nhiệt với bộ xử lý. Tháo rời khối tản nhiệt ra khỏi bộ
xử lý.
- Tháo quạt ra khỏi khối tản nhiệt.
- Dùng chổi lông và bình xịt lau sạch bụi bẩn bám trên cánh quạt.
- Dùng mỡ bôi trơn tra vào trục quạt.

2.3.4. Bảo dưỡng bo mạch chủ
5 5
- Sử dụng Tô vít loại 4 cạnh tháo lần lượt các vít được bắt trên bo mạch với
sườn máy (gỡ bỏ các chốt nhựa nếu có).
- Bo mạch chủ đươc tháo ra và đặt trên bề mặt phẳng và mềm, không dẫn
điện, sử dụng chổi lông nhẹ nhàng quét sạch kết hợp với máy hút bụi hút sạch
các bụi bẩn bám trên bề mặt bảng mạch và mạch điện.
- Sử dụng dung dịch BUTIN pha với nhựa thông quét lên bề mặt của bảng
mạch và mạch điện để làm sạch các vết ố mốc, các vết gỉ do bị oxi hoá gây nên,
sau đó sấy khô bảng mạch và mạch điện.
Chú ý: sau khi quét dung dịch BUTIN pha với nhựa thông lên bảng mạch và
mạch điện phải đảm bảo thật khô mới lắp vào máy.
2.3.5. Bảo dưỡng ổ đĩa mềm, CD-ROM
Ổ đĩa mềm
- Sử dụng đĩa lau đầu từ để bảo dưỡng thường xuyên cho thiết bị này. Ngoài
ra ta có thể tháo các bộ phận ổ đĩa ra, làm như vậy không những ta có thể lau
được đầu từ mà còn có thể bôi trơn một số cơ chế trong ổ đĩa, làm sạch các đầu
nối.
Chú ý: Khói thuốc có thể gây ra hiện tượng ăn mòn trên một số bộ phận của máy
tính, đặc biệt là đối với một số bộ phận nhạy cảm như đầu đọc của ổ đĩa mềm,
các thấu kính trong các ổ đĩa quang. Do đó ta nên tránh hút thuốc lá gần các
thiết bị này.
-Ta nên duỗi thẳng và làm sạch các đầu nối của cáp tín hiệu ổ mềm, ổ cứng,
ổ CD-ROM...
2.3.6. Bảo dưỡng chuột và bàn phím
Bàn phím:
6 6
- Khi bàn phím có hiện tượng chập chờn, kẹt phím thì đó là lúc bàn phím cần
được làm sạch.
- Sử dụng vải mềm hoặc bàn chải nhỏ có tẩm dung dịch chất tẩy sạch

Sumo lau sạch bề mặt và quanh phím.
- Sử dụng tô vít 4 cạnh tháo bỏ các vít ở mặt sau bàn phím.
- Nhắc mặt bàn phím lên.
- Tháo rời từng phím, dùng bàn chải lông và bình xịt khí để lau chùi vùng
tiếp xúc giữa phím và bản mạch.
Chuột:
- Khi chuột có hiện tượng dịch chuyển không theo ý muốn cũng là lúc chuột
cần được bảo dưỡng.
- Xoay miếng nhựa hình vành khăn ở đáy con chuột theo chiều mũi tên.
- Tháo quả lăn ra, sử dụng vải mềm lau sạch qủa lăn.
- Sử dụng bông hoặc vải mềm lau sạch các trục lăn bên trong của chuột.
- Sử dụng vải mềm hoặc bàn chải nhỏ có tẩm dung dịch chất tẩy sạch Sumo
lau sạch mặt ngoài của chuột.
Để hạn chế lỗi do chuột gây ra, ta nên bảo dưỡng chuột thường xuyên hơn và
việc dùng bàn di chuột cũng là một biện pháp tăng khả năng chống nhiễm bẩn
của chuột.
2.3.7. Bảo dưỡng vỏ máy
- Khi các linh kiện được tháo rời hết ra khỏi khung máy cũng là lúc ta tiến
hành bảo dưỡng vỏ máy.
- Sử dụng chổi lông quét nhẹ kết hợp máy hút bụi làm sạch các lớp bụi
bám trong khung máy.
- Dùng vải ẩm lau sạch lại bên trong.
- Sử dụng vải mềm hoặc miếng xốp mềm được tẩm dung dich tẩy vết bẩn
(như Sumo, hoặc kem Canna...) lau nhẹ nhiều lần lên bề mặt ngoài của vỏ máy.
Sau đó dùng vải mềm sạch lau sạch.
2.4. TIẾN HÀNH LẮP RÁP VÀ HIỆU CHỈNH
Sau khi bảo dưỡng các thiết bị xong, công việc bây giờ là phải lắp ráp lại
chúng thành một PC hoạt động.
7 7
2.4.1. Lắp đặt bộ vi xử lý lên bo mạch chủ

- Đối với CPU đế cắm: Tìm chân số 1 trên CPU; nó thường nằm ở một góc
của CPU và được đánh dấu bằng một chấm nhỏ. Tiếp theo tìm chân số 1 tương
ứng trên đế cắm ZIP trên bo mạch chủ; nó cũng thường được đánh dấu ngay trên
bo mạch chủ hoặc một góc của đế cắm được uốn cong. Đặt CPU vào đế cắm
bằng cách nâng đai bảo vệ thẳng đứng lên, sau đó đặt tương ứng các chân của
CPU với các chân đế cắm rồi nhẹ nhàng nhấn xuống. Nếu quá trình nhấn xuống
thấy chặt tay phải dừng ngay và kiểm tra các chân CPU xem chân nào bị cong
thì dùng kìm nhỏ kéo thẳng. Khi CPU được đặt vào đế, nhấn đai bảo vệ vào
đúng vị trí nhằm định vị CPU.
Tiếp theo là lắp bộ tản nhiệt: Đối với dòng máy từ PIII trở về trước thì bộ tản
nhiệt được cố định bởi một đai được nứu hai đầu vào hai mấu trên đế cắm, trước
tiên ta phải đặt một đầu (thường là đầu nhỏ) mắc vào mấu trên đế cắm, dùng tay
hoặc kìm nhỏ đẩy đầu còn lại mắc vào mấu đối diện.
Riêng đối với dòng máy PIV hiện nay, bộ tản nhiệt khá lớn, do đó thiết kế
lắp đặt cũng khác, cả khối tản nhiệt được chụp bởi một bộ khung, ta mở 2 khoá
ở trên bề mặt khối tản nhiệt ra nhằm nới lỏng khung với khối tản nhiệt. Từ từ
đưa cả khối đó chụp lên bộ vi xử lý. Khi nào cả 4 chốt trên khung tản nhiệt khớp
vào khung trên bo mạch chủ thì ta đóng 2 khoá định vị khối tản nhiệt lại.
- Đối với CPU sử dụng khe cắm: Trước hết định vị hai giá đỡ vào hai bên của
khe cắm. Đẩy chốt qua lỗ vít trên giá đỡ và bo mạch chủ cho đến khi vào đúng
vị trí (khi nghe thấy tiếng “tách”). Đặt các chân giữ chốt qua lỗ để định vị vị trí.
Sau đó đẩy bộ vi xử lý (đã lắp tản nhiệt, quạt) trượt trên giá đỡ cho đến khi vào
đúng khe cắm trên bo mạch chủ. Chốt của bộ vi xử lý sẽ tự khoá khi bộ vi xử lý
được đặt vào đúng chỗ.
2.4.2. Lắp các module nhớ
Tuỳ từng loại module mà có những phương pháp lắp khác nhau. Thông
thường lắp các module vào các khe cắm hoặc bank nhớ được đánh số thấp nhất.
- Đối với SIMM ta phải lắp hoặc là 2 module hoặc là 4 module. Việc lắp 2
module thì yêu cầu 2 module đó phải trong cùng một khối nhớ và có dung lượng
bằng nhau. Khi tháo lắp phải theo thứ tự vào trước ra sau, giữ ngiêng module đặt

vào khe cắm rồi đẩy vào khi nào module được khoá 2 đầu là được.
- Đối với DIMM vì 1 khối nhớ cần 1 DIMM do đó không nhất thiết phải lắp
2 module. Trước khi lắp phải mở khoá ở hai đầu khe cắm ra rồi ấn nhẹ module
xuống. Khi nào khoá bập vào các khấc trên module là được. Nếu không thấy
8 8
module trượt vào khe cắm thì chắc chắn là do ta cắm sai hướng. Việc ấn quá
mạnh có thể làm gẫy module hoặc vỡ khe cắm. Nếu kẹp giữ của khe cắm bị vỡ,
module không thể nằm chắc chắn được trong khe cắm do đó khi hoạt động dễ
gây lỗi do tiếp xúc chập chờn.
2.4.3. Lắp bo mạch chủ vào khung máy
Trước khi lắp bo mạch chủ cần xem trên bo mạch chủ có những vị trí nào có
thể bắt vít được, từ đó ta đi lắp các đế nhựa (khi trên lỗ không có vòng đệm)
hoặc đế kim loại (khi trên lỗ có vòng đệm) lên khung máy tương ứng với các vị
trí đã xác định.
Đặt bo mạch chủ xuống khung máy rồi đẩy nó trượt đi nhờ các đế và khe
cắm trên khung máy sao cho khớp vào khung máy. Tức là phải khớp các cổng
trên bo mạch chủ với tấm bảo vệ I/O trên khung máy. Khi đặt bo mạch chủ vào
vị trí phù hợp, các lỗ vít trên bo mạch chủ sẽ thẳng hàng với các lỗ vít trên
khung máy.
Dùng tô vít 4 cạnh có từ tính lần lượt bắt các vit vào đúng vị trí đã bắt đế
sau đó xiết chặt lần lượt các vít nhằm định vị bo mạch chủ.
2.4.4. Lắp ổ đĩa cứng, ổ đĩa mềm, ổ đĩa CD
Theo vị trí đã được nhà sản xuất xác định sẵn trên khung máy từ đó ta tiến
hành lắp đặt ổ đĩa sao cho phù hợp. Lựa theo chiều thuận ta đặt ổ đĩa vào vị trí,
khi vào đúng vị trí, các lỗ vít trên ổ đĩa sẽ thẳng hàng với lỗ trên khung máy.
Dùng tô vít 4 cạnh bắt các vít hai bên ổ, đảm bảo ổ được xiết chặt vào khung
máy.
2.4.5. Lắp khối nguồn
Đưa khối nguồn phù hợp vào vị trí xác định sẵn. Dùng tô vít 4 cạnh bắt 4
vít nhằm định vị khối nguồn vào khung máy. Sau đó lần lượt xiết chặt 4 vít, đảm

bảo khối nguồn được cố định lên khung máy.
Đối với bo mạch và khung máy sử dụng nguồn AT. Ta cần phải cắm 4 chân
vào công tắc nguồn. Cần phải chú ý màu dây để cắm cho đúng: Theo chiều công
tắc thì dây màu xanh đấu với dây màu nâu, dây màu đen đấu với dây màu trắng.
Sau khi đã lắp đặt xong khối nguồn. Ta tiến hành nối nguồn cung cấp tới: bo
mạch chủ, quạt CPU, ổ cứng, ổ mềm, ổ CD..
Riêng với dòng PIV, ngoài dây nguồn ATX (20chân) cho bo mạch chủ còn
có một dây nguồn ATX_12V (4chân) cũng được nối xuống bo mạch chủ.
9 9
2.4.6. Nối cáp I/O và các cáp khác vào bo mạch chủ
- Nối cáp giữa ổ mềm và đầu nối điều khiển ổ mềm 34 chân trên bo mạch
chủ.
- Nối cáp IDE giữa ổ cứng, ổ CD-ROM với đầu nối IDE (master, slaver)
40 chân trên bo mạch chủ. Thông thường ta dùng đầu nối IDE chính cho ổ cứng
và IDE phụ cho ổ CD-ROM hoặc những thiết bị khác.
- Nối các dây đèn LED (ổ cứng, nguồn, loa trong, nút RESET, nút Power
và nút TURBO trên một số hệ thống) từ khung máy vào vị trí tương ứng trên bo
mạch chủ (nếu không thì phải xem sách hướng dẫn để nối cho đúng).
- Đối với bo mạch chủ dòng PIV. Ta còn phải nối các dây cho cổng USB
từ khung máy lên bo mạch chủ.
2.4.7. Lắp đặt các card mở rộng bus
Hầu hết các hệ thống đều sử dụng card mở rộng cho các card màn hình,
card âm thanh, card mạng... Những card này được cắm vào các khe cắm mở
rộng trên bo mạch chủ.
Giữ các cạnh của card cẩn thận, đẩy vào khe cắm, tránh chạm vào các chip
và mạch. Đặt đáy card vào khe cắm phù hợp, ấn nhẹ nhàng từ đỉnh card, cho đến
khi card vào đúng vị trí. Dùng vít 4 cạnh xiết chặt giá đỡ card lên khung máy.
Nối dây từ card âm thanh tới CD-ROM.
2.5. DÙNG TRÌNH TIỆN ÍCH ĐỂ TỐI ƯU HOÁ HỆ THỐNG
2.5.1. Trình tiện ích Ace-Uttilities

Ace Utilities là một phần mềm được tập hợp hơn 15 công cụ bảo vệ, tối ưu
hoá hệ thống, với nó, bạn có thể chạy HĐH của bạn nhanh hơn rất
nhiểu.Chương trình có thể thực hiện việc tối ưu hoá hệ thống máy tính của bạn,
xoá bỏ đi những File không cần đến và những “file” rác trong trình duyệt
Internet. Ace Utilities có thể tìm và xoá những dòng lệnh không cần đến trong
Registry, những ứng dụng và Internet Hystory, quản lý cookies và hơn thế nữa,
với tiện ích quản lý những file tự động khởi động với Windows cho phép bạn có
thể dễ dàng Disable hay Enable chúng...Tóm lại, với Ace Utilities, bạn có thể
hoàn toàn yên tâm với HĐH Windows của mình...
10 10