Tải bản đầy đủ (.pdf) (12 trang)

Tải Top 6 bài cảm nhận về nhân vật Chí Phèo hay chọn lọc - HoaTieu.vn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (455.68 KB, 12 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Dàn ý cảm nhận nhân vật Chí Phèo</b>


a) Mở bài:


- Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm


+ Nam Cao là nhà văn hiện thực lớn, một nhà báo kháng chiến, một trong những nhà
văn tiêu biểu nhất thế kỷ 20.


+ Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện nghệ thuật viết truyện độc đáo của Nam
Cao viết về một tấn bi kịch của một người nơng dân nghèo bị tha hóa trong xã hội.
- Giới thiệu về hình tượng nhân vật Chí Phèo - một nhân vật điển hình cho con người
và số phận người nơng dân trong xã hội phong kiến.


Ví dụ: Nam Cao rất nổi tiếng với những tác phẩm truyện, những tác phẩm nổi tiếng
được nhiều người biết đến là Lão Hạc, Chí Phèo, Một bữa no, Nửa đêm, Mua danh,
Một đám cưới... trong đó tác phẩm nổi tiếng nhất là Lão Hạc. Tác phẩm Lão Hạc nói
về sự tha hóa của số phận của một con người, sự thay đổi của con người về tính tình
và tình cảm qua sự thay đổi về xã hội. Nổi bật nhất trong truyện là hình tượng Chí
Phèo, một nhân vật điển hình cho con người và số phận người nông dân, chúng ta
cùng đi tìm hiểu về nhân vật này.


b) Thân bài: Cảm nhận về nhân vật Chí Phèo


* Chí Phèo bản chất là một người nơng dân lương thiện


- Chí Phèo xuất thân là một người nông dân nghèo, không nhà, không cửa, không một
tấc đất cắm dùi.


- Mặc dù vậy, Chí vẫn có những phẩm chất tốt đẹp:



+ i ở hết nhà này đến nhà khác, cày thuê cuốc mướn để kiếm sống - làm ăn chân
chính.


+ T ng mơ ước giản dị về cuộc sống gia đình: có một ngôi nhà nho nh , ch ng cày
thuê cuốc mướn, vợ dệt vải - Chí Phèo là một người lương thiện.


+ à ba á iến g瞸i lên đấm lưng, bóp chân, Chí cảm thấy nhục - Có th c về nhân
phẩm, có l ng tự tr瞸ng.


Chí Phèo có đủ điều kiện để sống cuộc sống yên bình như bao người khác, quãng
đời lương thiện của Chí k o dài trong khoảng 20 năm đ u.


- Sau này, khi gặp Thị Nở, sự lương thiện lại một l n nữa quay lại trong Chí:


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Mong muốn được làm h a với xã hội, mong muốn có một mái ấm gia đình với Thị
Nở - ước muốn giản dị năm xưa quay trở lại với Chí Phèo.


ản chất con người Chí ln là một người lương thiện.
* Chí Phèo là một người cô độc


- Ngay t khi sinh ra đã phải gắn với số phận không cha, không mẹ


- uất hiện ngay đ u tác phẩm với hành động khiến người ta khó chịu: Hắn v a đi
v a chửi 쳌 - Nhưng đ ng sau tiếng chửi đó, Chí Phèo hiện lên là một người cơ độc.
- Qua tiếng chửi, ta thấy nhân vật hiện lên:


+ Là một kẻ lưu manh c rượu vào là chửi


+ Là nạn nhân ra s c cựa quậy, mong muốn được coi là người bình thường



- hi th c tỉnh sau khi bị ốm, Chí cảm nhận và hình dung ra tuổi già của mình với ốm
đau và cơ độc và nhấn mạnh cô độc là điều đáng sợ hơn cả - ản thân Chí Phèo ln
là người cơ độc nên mới sợ cơ độc đến thế.


* Chí Phèo phải chịu số phận với nhiều bi kịch
- i kịch bị tha hóa:


+ ị á iến đẩy vào tù, sau khi ra tù:


Hình dạng: Cái đ u tr瞸c lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đ y
những vết s t sẹo, hai con mắt gườm gườm쳌 - Chí Phèo đánh mất nhân hình.


Nhân tính: du cơn, du đãng, triền miên trong cơn say, đập đ u, chửi bới, phá phách và
làm cơng cụ cho á iến - Chí Phèo đã đánh mất nhân tính.


- Q trình tha hóa của Chí Phèo: ến nhà á iến trả thù - Chí mắc mưu, trở thành
tay sai cho á iến


Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính, là điển hình cho hình ảnh người
nơng dân bị đè n n đến cùng cực.


<b>2. Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo - mẫu 1</b>


Nam Cao sáng tác t trước năm 1940, nhưng chỉ sau khi truyện ngắn Chí Phèo ra đời,
ông mới được biết đến như một cây bút hiện thực xuất sắc. Cũng t khi Chí Phèo ngật
ngưỡng bước ra t trang viết của Nam Cao, nhân vật này đã để lại dấu ấn khó quên và
nỗi day d t, ám ảnh không nguôi trong l ng người đ瞸c.


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

phẩm của Nam Cao, đặc biệt là truyện ngắn Chí Phèo đã đạt tới một giá trị nhân đạo
sâu sắc thơng qua một hình th c mới mẻ. Nếu như các nhà văn khác đi sâu vào phản


ánh phong tục hay đời sống cùng cực của nông dân dưới thời thực dân phong kiến thì
Nam Cao lại chú tr瞸ng đến việc thể hiện nỗi đau đớn của những tâm h n, nhân cách
bị xúc phạm, bị hủy diệt. ng thời, ơng cũng kín đáo bênh vực và khẳng định nhân
phẩm của những con người cùng khổ. Chí Phèo là nhân vật thể hiện rõ nhất cái nhìn
mới mẻ của Nam Cao về người nơng dân trước Cách mạng.


Chí Phèo vốn là một thanh niên hiền lành, lương thiện nhưng đã bị b瞸n cường hào ở
làng Vũ ại đẩy vào bước đường cùng. Là đ a con hoang bị b rơi t lúc mới l瞸t
l ng, Chí được một bác phó cối khơng con đem về ni. ác phó cối chết, Chí t cố
vơ thân, hết đi ở cho nhà này lại đi ở cho nhà khác. hông cha khơng mẹ, khơng một
tấc đất cắm dùi, Chí lớn lên như cây c , chẳng được ai ban cho chút tình thương. Thời
gian làm canh điền cho nhà lí iến, Chí được tiếng là hiền như đất. Dù nghèo khổ,
khơng được giáo dục nhưng Chí vẫn biết đâu là phải trái, đúng sai, đâu là tình yêu và
đâu là sự dâm đãng đáng khinh bỉ. Mỗi l n bị mụ vợ ba lí iến bắt bóp chân, Chí chỉ
thấy nhục ch u đương gì. Cũng như bao nơng dân nghèo khác, Chí t ng mơ ước
một cuộc sống gia đình đơn giản mà đ m ấm: Ch ng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải.
Chúng lại b một con lợn để làm vốn liếng. há giả thì mua dăm ba sào ruộng làm.
Thế nhưng cái m m thiện trong con người Chí sớm bị quật ngã tả tơi và khơng sao
gượng dậy được.


Có ai ngờ anh canh điền chất phác ấy đã thực sự bị tha hóa bởi sự ghen gh t, tù đày,
để r i biến thành con quỷ dữ của làng Vũ ại. Vì ghen tng vơ lối, lí iến đã nhẫn
tâm đẩy Chí vào tù và nhà tù thực dân đã nhào nặn Chí thành một con người khác hẳn.


ây là nguyên nhân trực tiếp tạo nên bước ngoặt đau thương và bi kịch trong cuộc đời
Chí. Nhưng nguyên nhân sâu xa chính là xã hội đương thời với những thế lực bạo tàn
ln tìm cách vùi dập những người nông dân thấp cổ b h瞸ng như Chí. Chí bị đẩy vào
con đường b n cùng hóa, lưu manh hóa là tất yếu.


Ra tù, Chí biến thành một con người hoàn toàn khác trước, với một cái tên sặc mùi


giang h là Chí Phèo: Hắn về lớp này trông khác hẳn, mới đ u chẳng ai biết hắn là ai.
Trông đặc như th ng sắng đá Cái đ u thì tr瞸c lốc. Cái răng cạo trắng hớn, cái mặt
thì đen mà lại rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết! Hắn mặc cái qu n
nái đen với cái áo tây vàng. Cái ngực phanh, đ y những n t chạm trổ r ng phượng với
một ông tướng c m chuỳ, cả hai cánh tay cũng thế. Nhà tù thực dân tiếp tay cho tên
cường hào lí iến, bắt b tù một anh Chí hiền lành, vơ tội, để r i thả ra một gã Chí
Phèo lưu manh, côn đ . T một người lương thiện, Chí bị biến thành quỷ dữ.


Trở về làng Vũ ại, cái mảnh đất qu n ngư tranh thực, cá lớn nuốt cá b ấy, Chí Phèo
khơng thể hiền lành, nhẫn nhục như trước nữa. Hắn đã nắm được quy luật của sự sinh
t n: những kẻ cùng đinh càng hiền lành càng bị c hiếp đến khơng thể ngóc đ u lên
được. Phải dữ d n, lì lợm, tàn ác mới mong t n tại. Hắn đã mượn men rượu để tạo ra
những cái đó. Hắn chìm ngập trong những cơn say triền miên và làm những việc như
rạch mặt ăn vạ, đâm ch m người cũng trong cơn say. Chí Phèo đã bị bá iến – kẻ thù
của hắn biến thành con dao trong tay đ tể.


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

làng Vũ ại, để tác quái cho bao nhiêu dân làng. Hắn biết đâu hắn đã phá vỡ bao
nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy
máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện. Tất cả dân làng Vũ ại quay lưng
với hắn, khinh bỉ và ghê tởm hắn. Người ta sợ bộ mặt đ y những vết sẹo ngang d瞸c
g n giống như mặt thú dữ của hắn, sợ con quỷ trong tâm h n hắn.


Sự tha hóa của Chí Phèo một mặt tố cáo sự tàn bạo của xã hội thực dân phong kiến đã
không cho con người được làm người, mặt khác thể hiện giá trị nhân đạo mới mẻ của
Nam Cao trong cách nhìn nhận số phận người nông dân trước Cách mạng.


i sâu vào bi kịch tinh th n của nông dân, Nam Cao nhận ra vẻ đẹp ẩn ch a trong sâu
thẳm tâm h n h瞸. Chí Phèo bị bạo lực đen tối hủy diệt nhân phẩm nhưng trong đ u óc
hắn vẫn le lói ánh lửa thiên lương và khát khao được làm người. Cái độc đáo của Nam
Cao chính là ở chỗ tác giả đã để cho nhân vật Chí Phèo chênh vênh giữa hai bờ Thiện


– Ác. ng sau bộ mặt dở người dở thú là nỗi đớn đau, vật vã của một kẻ sinh ra là
người mà bị cự tuyệt quyền làm người. Trong cơn say, Chí Phèo cất tiếng chửi trời,
chửi đời Tiếng chửi của hắn như một thông điệp phát đi c u mong có sự đáp lại
nhưng cả làng Vũ ại chẳng ai thèm chửi nhau với hắn. Rút cục, chỉ có ba con chó dữ
và một th ng say rượu. Người ta coi hắn chẳng khác gì một con chó dại.


Những lúc tỉnh rượu, nỗi lo sợ xa xôi và sự cô đơn tràn ngập l ng hắn. Hắn thèm
được làm h a với m瞸i người biết bao! Mối tình bất chợt với Thị Nở có thể nói là món
quà nhân ái mà Nam Cao ban tặng cho Chí Phèo. Tình u của Thị Nở đã h i sinh
Chí Phèo, đánh th c lương tri và khát v瞸ng làm người của hắn. L n đ u tiên trong đời,
hắn sợ cơ đơn và hắn muốn khóc khi nhận bát cháo hành t tay Thị Nở. L n đ u tiên
sau bao nhiêu năm, những âm thanh quen thuộc của cuộc sống v瞸ng đến tai hắn và
ngân vang trong l ng hắn, khiến hắn càng thèm được làm một con người bình thường
như bao người khác và khấp khởi hi v瞸ng Thị Nở sẽ mở đường cho hắn.


Nhưng cánh cửa cuộc đời v a mới h mở đã bị đóng sập lại trước mặt Chí Phèo. à
cơ Thị Nở – đại diện cho dân làng Vũ ại – đã d t khốt khơng chấp nhận Chí Phèo.
T hi v瞸ng, Chí Phèo rơi xuống vực thẳm tuyệt v瞸ng. L n đ u tiên trong đời hắn
th c sâu sắc về số phận bất hạnh của mình. Hắn lại đem rượu ra uống để mong cơn
say làm vơi bớt khổ đau, tủi nhục nhưng khốn nỗi càng uống hắn càng tỉnh. Hắn thực
sự muốn làm người nhưng cả làng Vũ ại tẩy chay hắn, không ai coi hắn là người.
Hắn cũng không thể tiếp tục làm quỷ dữ bởi đã th c sâu sắc về bi kịch đời mình.


ể giành lại sự sống cho tâm h n, Chí Phèo buộc phải t b thể xác. Chí Phèo chết
trên ngưỡng cửa trở về cuộc sống của một người lương thiện. Cái chết vật vã, đau đớn
và câu h i cuối củng của Chí Phèo: Ai cho tao lương thiện? c n làm day d t và ám
ảnh lương tâm người đ瞸c cho đến tận ngày nay.


ó cũng là câu h i lớn của Nam Cao: Làm thế nào để con người được sống đích thực
là con người trong cái xã hội tàn bạo ấy?



</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

và s c sống của nó cũng thật lâu dài. Có thể nói tác phẩm và nhân vật đã tôn vinh tên
tuổi Nam Cao trong lịch sử văn chương của nước ta.


<b>3. Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo - mẫu 2</b>


Chí Phèo쳌 thật sự là một kiệt tác trong văn xuôi đương thời, là đỉnh cao trong sự
nghiệp sáng tác của nhà văn Nam Cao. Ng i bút Nam Cao có những quan tâm, những
khám phá riêng về số phận người lao động bị chà đạp. Hình tượng nhân vật Chí
Phèo-một điển hình nghệ thuật bất hủ trong văn xi Việt Nam-đã thể hiện cái nhìn
đ y đủ mới mẻ, độc đáo có chiều sâu trong thể hiện nỗi khổ con người đó của Nam
Cao.


Chí Phèo sinh ra khơng cha khơng mẹ, khơng h瞸 hàng thân thích, khơng nhà khơng
cửa, khơng tấc đất cắm dùi, cả đời không hề được biết đến một bàn tay chăm sóc của
phụ nữ nếu khơng gặp thị Nở Hắn ra đời trong một cái l gạch cũ b hoang, trong
chiếc váy đụp; tuổi thơ của hắn bơ vơ hết đi ở cho nhà này lại đi ở cho nhà n瞸쳌, đến
hai mươi tuổi thì làm canh điền cho nhà á iến.


Người nông dân cùng khổ ấy không được sống ngay cả cuộc đời nghèo khổ nhưng
lương thiện của mình. Anh đã bị xã hội cướp đi cả bộ mặt người cùng linh h n người
để trở thành một con thú dữ, và bị loại kh i xã hội loài người.


Mở đ u là tiếng chửi ngoa ngoắt, thách th c của Chí Phèo: "Hắn v a đi v a chửi. ao
giờ cũng thế, c rượu xong là hắn chửi ". ấy là tiếng chửi của một tên say rượu, vô
th c. Nhưng đ ng sau tiếng chửi ấy là nỗi đau khôn cùng của người đàn ông mà trước
đây hiền "như đất". Qua tiếng chửi đó, người đ瞸c thấy được ba thái độ: thái độ thù
h n của Chí Phèo; sự dửng dưng của người đời và tình thương của tác giả dành cho
nhân vật. Tiếng chửi ấy thực sự đánh th c l ng nhân ái của người đ瞸c. Và cuộc đời
của Chí Phèo l n lượt hiện d n lên đ y xót xa.



ản chất lương thiện của anh đã bị xã hội ra s c hủy diệt. Lão cường hào á iến vì
ghen tng đã cho giải Chí Phèo lên huyện r i sau đó để anh Chí ng i tù. Cái nhà tù
thực dân ấy đã tiếp tay lão cường hào bắt giam anh Chí lương thiện, vơ tội để r i thả
ra một Chí Phèo lưu manh, hung ác. Trở về làng, Chí Phèo trở thành một con người
khác hẳn-con quỉ dữ của làng Vũ ại. Hắn muốn sống thì phải gây gỗ, cướp giật, ăn
vạ Muốn thế hắn phải gan, phải mạnh. Những th ấy Chí Phèo tìm thấy ở rượu. Thế
là Chí Phèo ln say, và hắn say thì hắn làm bất c cái gì người ta sai hắn làm쳌. Chí
Phèo thay đổi cả nhân hình và nhân tính: Cái đ u tr瞸c lóc, cái răng cạo trắng
hớn hai mắt gườm gườm trơng gớm chết쳌 .Chí Phèo trở nên xa lạ với m瞸i người
và xa lạ với chính anh. Chí Phèo giờ đây đã là con quỉ dữ của làng Vũ ại để tác
quái cho bao nhiêu dân làng쳌, hắn đạp đổ bao nhiêu sự nghiệp làm tan nát biết bao
gia đình, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người 쳌 Và thế là hắn không c n
được m瞸i người coi là người nửa ai cũng tránh mặt hắn mỗi lúc hắn qua쳌.


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

chốn tối tăm của Chí Phèo, th c tỉnh, g瞸i dậy bản tính người của Chí Phèo, thắp sáng
một trái tim qua bao tháng ngày bi hắt hủi.


Sau cuộc gặp gỡ ngắn ngủi với thị Nở, Chí Phèo giờ đây đã nhận ra ngu n ánh sáng
ngoài kia rực rỡ biết bao, nghe ra một tiếng chim vui vẻ, tiếng anh thuyền chài gõ mái
chèo đuổi cá, tiếng lao xao của người đi chợ Chí Phèo như đã thấy tuổi già của hắn,
đói r t, ốm đau và cơ độc-cái này c n đáng sợ hơn đói r t và ốm đau Hắn khát khao
làm h a với m瞸i người 쳌


T con quĩ dữ, nhờ Thị Nở hay nói đúng hơn là tình thương của Thị Nở, Chí thực sự
trở lại làm người. át cháo hành như một chất xúc tác kì lạ làm thăng hoa ở Chí bản
chất người mà bấy lâu nay anh dường như quên lãng.


Nhưng bi kịch và đau đớn thay con đường trở lại làm người của Chí Phèo v a h mở
thì đã bị đóng s m lại. à cô thị Nở không cho ph p cháu gái bà lấy một th ng


khơng cha chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ쳌. Hay nói đúng hơn là định kiến xã hội
đã không cho ph p Chí được làm người. Chí Phèo thật sự rơi vào bi kịch tinh th n đau
đớn. Hắn lại uống rượu nhưng càng uống càng tỉnh ra쳌. Tỉnh ra để thấm thía nỗi đau
vơ hạn của thân phận mình. Chí Phèo tìm đến nhà á iến đanh th p kết án lão và
giết chết lão, sau đó anh tự sát. Anh khơng muốn sống nữa vì giờ đây th c về nhân
phẩm đã trở về. Anh không thể sống kiểu lưu manh, sống như quỉ dữ nữa. Anh đã
chết trên ngưỡng cửa trở về cuộc đời. Qua hình tượng Chí Phèo, ng i bút nhân đạo
của Nam Cao đã đặt ra vấn đề có nghĩa xã hội lớn lao.


Nam Cao đã xây dựng hình tượng điển hình người nơng dân Việt Nam trước
CMT8-Chí Phèo. i kịch của CMT8-Chí Phèo là bi kịch của một con người trong thời đại đen tối đã
qua. Nhưng chúng ta cũng không được lãng quên mà phải ghi khắc để suy ngẫm về
cuộc sống hôm nay. iều đó nói lên giá trị lâu bền của tác phẩm và t m vóc lớn lao
của Nam Cao.


<b>4. Cảm nhận hình tượng nhân vật Chí Phèo - mẫu 3</b>


Chí Phèo – một tấn bi kịch của một người nơng dân nghèo bị tha hóa trong xã hội cũ,
một con người điển hình. ản chất của Chí Phèo là một con người lương thiện, luôn
khao khát được sống như một người bình thường, muốn sống lương thiện nhưng lại bị
xã hội lúc bấy giờ biến thành con quỷ dữ của làng Vũ ại. i kịch này bắt đ u diễn ra
trong nội tâm Chí Phèo khi hắn gặp Thị Nở với bát cháo hành쳌. Chính tình u Chí
Phèo – Thị Nở đã đánh th c con người lương thiện của hắn. Hay nói cách khác chính
sự xuất hiện của Thị đã c u Chí Phèo thốt kh i tấn bi kịch đó dù chỉ là trong phút
chốc.


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

khao khát được sống tốt đẹp và lương thiện. Trong con người h瞸 lúc nào cũng luôn
âm ỉ một sự phản khánh vơ cùng mạnh mẻ.


Một chút về Chí Phèo, ta có thể thấy hắn là một đưa con rơi, ra đời trong cái l gạch


cũ, lớn lên b ng tình thương bố thí của những người nghèo. hi lớn lên làm canh điền
trong nhà á iến lại bị vợ ba á iến g瞸i lên bóp chân쳌; á iến sanh long ghen
tng nên đưa đi tù. Thời gian sau, Chí Phèo lại trở thành con quỷ dữ của làng Vũ
ại쳌 tác oai tác qi dân lành. Chí Phèo chìm trong cơn say, chỉ có một l n hắn tỉnh
thật sự vào một buối sáng (đã được Thị Nở đánh th c). Nhưng r i tình yêu bị đổ vỡ.
ế tắc, đi tìm lương thiện, hắn giết á iến r i tự giết mình. Chí Phèo chết nhưng
chưa hết truyện. Thị Nở nhìn nhanh xuống bụng쳌 và và thống hiện ra cái l gạch
cũ쳌. Một Chí Phèo con쳌 sắp ra đời. Cách sắp xếp khá tinh tế độc đáo. C mỗi l n
Chí Phèo ngoi lên thì lại bị cuộc đời này đè xuống. hiến người đ瞸c phải theo dõi liên
tục không thể rời được.


Hay cho Nam Cao khi xây dựng được một chiều diễn biến tâm l nhân vật thật xuất
sắc. Ta có thể nhận thấy dễ dàng nhất ở đoạn Chí Phèo mở mắt thì trời đã sang Một
l n hắn tỉnh. Những thanh sắc cuộc sống mặt trời chắc đã cao쳌, tiếng chim ríu rít쳌
lại hiện lên mặc dù hắn đang ở trong cái lều ẩm thấp. L n đ u tiên hắn tỉnh, và cũng là
l n đ u tiên hắn có những rung động với trước cuộc sống. Hắn nghe tiếng cười nói
của những người đi chợ쳌, nghe tiếng thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá쳌.


– R i những kỉ niệm xưa lại hiện về. Có l n hắn ước ao một gia đình nho nh .
Ch ng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải mặc dù chỉ là mơ h .


– T đấy hắn cảm thấy bu n cơ độc.


+ Cái diễn biến tâm lí của một con quỷ đang hướng về lương thiện.


Trong truyện ngắn Chí Phèo, q trình bị cự tuyệt quyền làm người thật ra đã bắt đ u
t lâu, diễn ra đ ng thời với q trình bị tha hố. Tiếng chửi ngay t đ u tác phẩm đã
thể hiện điều đó.Chí cất lên tiếng chửi trời, chửi đời, chửi làng xóm, tất cả m瞸i người
– những kẻ khơng chửi lại, cả những kẻ đã đẻ ra hắn. Tiếng chửi ấy như là tiếng hát
để được giải thoát, vu vơ, ngân ngơ của một th ng say. Vậy mà nó thật tr u tượng mà


cụ thể, xa đến g n, có th tự và vô cùng văn vẻ. Tiếng chửi là khao khát được giao
tiếp với đời dù là hình th c giao tiếp hạ đẳng nhất.nhưng nó lại khơng được ai đáp lại
cả. Nhưng phải t khi gặp Thị Nở, t c là t khi Chí Phèo th c tỉnh, bi kịch mới thật
sự bắt đ u.


</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Một Chí Phèo tỉnh đã giết chết 1 Chí Phèo say. Chí Phèo b ng xương, b ng thịt đã
chết nhưng c n lại trong l瞸ng người đ瞸c là Chí Phèo đ i quyền sống, đang dõng dạc
đ i làm người lương thiện. Như vậy, khi th c nhân phẩm đã trở về, Chí Phèo khơng
b ng l ng sống như trước nữa. Và Chí Phèo chết trong bi kịck đau đớn, chết trên
ngưỡng cửa trở về cuộc sống. ây khong thể là hành động lưu manh mà là sự vùng
lên tuyệt v瞸ng của người nông dân khi th c tỉnh cuộc sống. Mang đậm giá trị tố cáo
rất cao, lên án giai cấp pk thống trị tha hoá, những bị kịch như vậy sẽ c n tiếp diễn.


<b>5. Cảm nhận của em về nhân vật Chí Phèo</b>


hi trên văn đàn Việt Nam xuất hiện những con người như chị Dậu, anh Pha ở những
năm ba mươi của thế kỉ trước, nhiều quan điểm cho r ng nạn nhân đáng thương nhát
của xã hội thực dân – phong kiến đương thời là những con người bị bóc lột đến cùng
của cải, s c lực và bị chà đạp đến cùng danh dự, tinh th n, quan điểm đó tưởng đã
thành chân lí đúng đắn nhưng cho đến khi Chí Phèo của Nam Cao bước vào văn đàn
với tất cả những gớm ghiếc rùng rợn trong hình hài nhân vật và những biến thái tàn tạ
của nhân tính, ta mới d n d n nhận th c được: hình như cái đau đớn nhất của con
người không phải là bị xã hội đày đoạ mà là bị cô lập và cự tuyệt Chí Phèo, một cách
tự nhiên, đã để lại trong l ng ta những ấn tượng đậm n t cùng những niềm cảm
thương day d t về số phận của một con người sống trong cảnh không được làm
người.


Sự xuất hiện của nhân vật Chí Phèo, cùng với biết bao nhiêu suy nghĩ h i tưởng, hành
động của hắn trong tác phẩm để lại cho ta ấn tượng đậm n t như thế, chính nhờ một
ph n sự xáo trộn tài tình những chi tiết truyện của Nam Cao. ột nhiên bước vào giữa


truyện, quay lại buổi đ u và tiến d n đến kết thúc, tưởng là xáo trộn mà lại rất tự
nhiên. Chí Phèo xuất hiện khơng c n tơ vẽ, chẳng phải rào trước đón sau, người ta c
thấy hắn l l t đ u đến cuối truyện; vẫn là hấn nhưng mỗi chi tiết ta lại cảm nhận
khác nhau về biết bao nhiêu điều trong xã hội đương thời, về những đổi thay của con
người trong d ng xã hội đen mờ ấy. Và cuối cùng, hình ảnh Chí Phèo cho ta thấy
được tư tưởng nhân văn vô cùng cao đẹp của nhà văn Nam Cao, một tư tưởng mới l n
đ u tiên xuất hiện trong văn h瞸c Việt Nam: trân tr瞸ng bản chất lương thiện của con
người ngay khi h瞸 đã rơi vào con đường lưu manh hoá.


</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Hắn v a đi v a chửi쳌 – đó là cách mà Nam Cao để nhân vật xuất hiện ngay t đ u
tác phẩm. ó cũng là cái hình ảnh đ u tiên mà người đ瞸c tiếp nhận về Chí, mở ra giai
đoạn th hai trong cuộc đời hắn – t một tên lưu manh đến một kẻ tay sai – nỗi kinh
hoàng của làng Vũ ại. Chí Phèo bị lưu manh hố khơng phải là hiện tượng đ u tiên
trong văn h瞸c. Trước đó, Nguyên H ng với ỉ v đã đề cập đến những thoái hoá biến
chất trong tâm h n con người gây ra bởi xã hội, nhưng chỉ d ng lại đó ch khơng đi
sâu vào bản chất của con người ấy. Cái mà tiểu thuyết – với lợi thế độ dài -của
Nguyên H ng chưa làm được thì truyện ngắn của Nam Cao với điểm xuyết qua những
chi tiết nghệ thuật độc đáo, đã làm được – và làm rất thành cơng. Tiếng chửi của Chí
Phèo có nghĩa gì? Thực ra tiếng chửi của nhân vật chính là phản ng của hắn với
toàn bộ cuộc đời. Trong chửi rủa lại bao hàm một khát khao: giá như có ai thèm chửi
với mình thì c n hạnh phúc, bởi ít ra trong cuộc đời c n có kẻ quan tâm đến mình.
ng này, chửi vang cả làng, vang cả trời mà nào có ai đếm xỉa gì đến hắn. Vậy là,
hắn đã bị loại ra kh i cuộc đời này r i Phải? Dưới v m trời này người ta đã quen đi,
hoặc khơng thèm để tới tên lưu manh Chí Phèo. Th n tình của Nam Cao là ở chỗ đã
để cho bản chất của Chí thống hiện ra, cái tỉnh l lộ trong cái say mơ màng, th c
đau đớn về bản thân chợt xuất hiện trong tiếng chửi vang trời. C n th c về mình,
c n khát khao sự yêu thương của đ ng loại, nghĩa là c n bản chất con người. Hắn là
người, mà sao không ai cho hắn cái quyền ấy?


Sau chi tiết tiếng chửi là những hành động liên tiếp của Chí Phèo: đến nhà á iến


n m ăn vạ, r i ngày ngày với những thói lưu manh lại rạch mặt, ăn chực của thiên hạ.


Con quỷ dữ của làng Vũ ại쳌 hiện ra với th hình hài gớm ghiếc: Cái đ u thì tr瞸c
lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất câng câng, hai mắt gườm gườm
trơng gớm ch t쳌. R i lại cái ngực phanh쳌, chạm trổ r ng phượng쳌 Nam Cao phải
đặt bút hai l n viết vào trơng gớm chết쳌, hẳn đó là cái nhận x t ban đ u của m瞸i
người về tên Chí sau bảy năm tù tội, d n trở thành cái nhận định âm ỉ về con người
này cho đến khi hắn chết. hơng chỉ với nhân hình, b ng việc nghe theo á iến làm
tay sai cho hắn để tr ng trị những phe cánh khác trong cái làng Vũ ại trật tự – kỉ
cương쳌, Chí Phèo vơ tình trở thành cơng cụ đắc lực huỷ hoại nhân tính của mình,
thành nỗi khiếp đảm cho xã hội. Cái v ng biệt lập mà xã hội tạo ra cho Chí Phèo c
mỗi ngày mỗi chặt d n. ến đoạn này, ta có thể giận Chí, trách Chí vì cái lợi cơm áo
trước mắt mà làm tay sai cho kẻ ác, nhưng r i ta chợt nhận ra: nếu không bởi cái mưu
đ nham hiểm của cụ á쳌 một l n nữa huỷ hoại tâm h n Chí, thì làm sao có được
một kẻ tay sai hung dữ, sẵn sàng giở thói cơn đ vì những cái lợi trước mắt. Nghĩ lại,
Chí đáng thương hơn là đáng trách.


Câu chuyện diễn biến tới đó đủ thể hiện một quy luật: b n cùng hoá r i dẫn tới lưu
manh hoá trong một t ng lớp xã hội đương thời. Chuyện d ng ở đó cũng có thể chấp
nhận được. Nhưng Nam Cao khơng để Chí Phèo c thế mà chết trong xó xỉnh, bụi
rậm nào đó. Với tinh th n nhân đạo, Nam Cao đã để cho tâm h n lương thiện của Chí
Phèo l n đ u tiên th c tĩnh, t cái đêm gặp Thị Nở.


</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

trong đ u hắn, trước mắt hắn. Ta thấy có gì đó hài l ng và hi v瞸ng: hi v瞸ng những
cảm xúc trong Chí Phèo sẽ được duy trì mãi mãi cũng như Chí Phèo c n một con
dường về với lồi người.


Nhưng bản năng của một con người chỉ được đánh th c một cách tr瞸n vẹn khi có chi
tiết bát cháo hành của Thị Nở. L n đ u tiên, Chí có cảm giác được m瞸i người quan
tâm. Một sự so sánh diễn ra với một bên là người đàn bà độc địa đã dùng hắn thoả


mãn thú vui của ả, một bên là người quan tâm duy nhất đến mình và thể hiện sự quan
tâm ấy qua bát cháo dân dã mà đậm tình người. Tiếng nói của Chí Phèo, của Nam
Cao đột ngột cất lên: Trời ơi! Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hoà với m瞸i
người biết bao!쳌. L n đ u tiên cái khao khát sông của Chí Phèo được thể hiện mạnh
mẽ nhất: phải sơng trong xã hội, phải yêu và phải được xã hội quan tâm. Tình u
mộc mạc của Chí Phèo và Thị Nở chớm nở và duy trì trong năm ngày hạnh phúc nhất
của Chí.


Thị Nở cự tuyệt Chí Phèo! ó là đ n đánh cuối cùng và nặng nề nhất của xã hội vào
Chí! ến đây, tồn bộ những hi v瞸ng của Chí trở thành tuyệt v瞸ng. Hắn uống rượu
cho say, nhưng càng uống càng tỉnh. Như đã khẳng định t đ u, cải tỉnh của Chí bao
giờ cũng song song với cái say, nhưng nếu trước đ y nó bị cái say lấn át, thì bây giờ
nó đau đáu hiện ra và thúc giục Chí trả thù. Ai? Ai đã khiến cho cuộc đời Chí lâm vào
những đắng cay tủi nhục ấy, chính là lũ cường hào mà đại diện là á iến gian xảo,
quỷ quyệt. Những câu nói cuối cùng đối với á iến cũng là tuyên bố hùng h n của
hạng người thấp b nhất trong xã hội: Tao muốn làm người lương thiện쳌. Nhát dao
đâm chết á iến và nhát dao tự sát tuy khẳng định: con người như Chí Phèo khó mà
sinh t n trong xã hội khắc nghiệt đương thời, nhưng cũng là tuyên ngôn về sự nảy
sinh về tâm h n lương thiện của con người khi con người ấy đã về cõi chết.


Dẫu biết, sau Chí Phèo lại c n biết bao nhiêu kẻ bị b n cùng hoá r i đi đến lưu manh
hoá, và xã hội c n cự tuyệt những con người như vậy, nhưng qua nhân vật Chí Phèo
ta vẫn tin tưởng r ng ch i non lương thiện sẽ thành cây cao. Và khơng có cái hạt
giơng lương thiện qu n quại mãi mới nảy m m trong Chí Phèo thì làm sao có cây cao
nhân cách trong Lão Hạc. Niềm cảm thương day d t và tin tưởng trong l ng người
đ瞸c xin được song song t n tại với tác phẩm Chí Phèo.


<b>6. Cảm nhận của anh chị về nhân vật Chí Phèo</b>


Nam Cao được mệnh danh là nhà văn của nền văn h瞸c hiện thực, ông sáng tác các tác


phẩm chủ yếu viết về người nông dân Việt Nam, đây là tác phẩm để lại cho người đ瞸c
nhiều cảm xúc khi viết về một hiện thực đó là người nơng dân bị b n cùng hóa trước
cách mạng tháng tám.


</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Chí đã phải chịu đựng nhiều khó khăn, và vất vả, xuất thân đã khơng giống như
những người bình thường khác, bị b rơi trong l gạch cũ, chí phải chịu đựng t nh ,
khơng được ai chăm sóc, ni dạy, và r i chí đã trở thành một người nơng dân muốn
sống b ng chính s c lao động của mình, nhưng lại khơng được, bởi Chí Phèo đang
phải chịu đựng những cảnh cơ cực của sự đàn áp, bị tha hóa về con người và cả về
tính cách của nhân vật.


Ở đây nhân vật Chí v a là biểu hiện của cá nhân khi bị người khác áp b c bóc lột, mà
nó c n biểu hiện cho cả một t ng lớp, luôn bị đàn áp cả về tinh th n lẫn thể xác, sự cơ
cực đó đã biến chí t lương thiện trở thành người khơng có nhân tính. Chí đã làm thuê
với chính s c lao động của mình, nhưng r i bao nhiêu cơng lao, mà Chí phèo cố gắng
lại bị chính những con người có quyền lực trong tay đàn áp, đó là những con người,
xấu xa, h瞸 đại diện cho thế lực c m quyền cho xã hội, chính những con người đấy đã
làm tụt lùi đi chính xã hội của chúng ta, mỗi người chúng ta đều có thể thấy người
nơng dân phải chịu đựng rất nhiều những bất công.


H瞸 đàn áp, áp b c bóc lột s c lao động của con người, biến người nơng dân thành
những cơng cụ để h瞸 có thể thực hiện mục đích của mình, chí đã là con người như thế,
chí bị tha hóa và trở thành con người tàn ác, Chí bị nhà á kiến đưa vào tù, t đây chí
biến thành con người hồn tồn khác, Chí bị tha hóa về đạo đ c cũng như con người,
tất cả những điều đó đã ảnh hưởng xấu đến tồn xã hội, khơng chỉ Chí mà c n rất
nhiều những người nơng dân cũng rơi vào tình trạng như thế này, nhưng chí là một
nhân vật đại diện và điển hình.


Chí rơi vào con đường bị tha hóa, thể xác đau khổ, tâm h n như bị x ra hàng trăm
mảnh, với những đau đớn đó mà Chí đã rơi vào v ng pháp luật, Chí bị tha hóa khi


trong tù, và chính b瞸n quyền lực đã đưa Chí trở thành một con người như thế này. Chí
đã bị tha hóa tính cách do tính chất khắc nghiệt của xã hội, những điều đó làm cho
cuộc đời của Chí lâm vào nhiều những lâm ly bi đát hơn. Chí đi tù và phải chịu những
đàn áp của b瞸n cai trị, đặc biệt cái đói, cái khổ, nó cũng đang ám ảnh và bao vây lấy
cuộc đời của Chí, Chí là một người nơng dân vốn dĩ rất lương thiện, nhưng chỉ một
cơn gió độc thổi vào làm cho cuộc đời của Chí chịu đựng rất nhiều những khó khăn,
và tha hóa tính cách của người nơng dân Việt Nam trước cách mạng.


</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Chí đã t ng nói: Ai cho ta lương thiện쳌. Tất cả đang thể hiện những ước nguyện của
Chí để mong muốn mình trở thành một con người bình thường. Cuộc đời của Chí
cũng phải trải qua rất nhiều thăng tr m, t một người nông dân hiền lành chất phác,
nay lại trở thành một con quỷ dữ, hắn gặp ai cũng chửi, nhưng m瞸i người xung quanh
không ai quan tâm đến hắn, h瞸 đều nghĩ, hắn chửi nhưng tr mình ra, và Chí c n chửi
những người khơng chửi nhau với hắn. ây là những chi tiết thể hiện Chí Phèo đang
bị xã hội này tha hóa đi bản chất, của một con người lương thiện, hiền lành.


Chí là nhân vật được tác giả xây dựng để tố cáo xã hội phong kiến tàn ác, h瞸 đang tha
hóa và d n con người hiền lành trở thành những con ác quỷ, tác giả đã thể hiện tấm
l ng nhân đạo của mình khi để Chí gặp Thị Nở và qua nhân vật này tác giả cũng thể
hiện một sự tố cáo sâu sắc đối với chính những nhân vật được xây dựng trong tác
phẩm.


</div>

<!--links-->
Nhân vật chí phèo-Nam Cao
  • 2
  • 872
  • 26
  • ×