(Luận văn thạc sĩ) các giải pháp nhằm đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho sản xuất lúa ở đồng bằng sông cửu long giai đoạn 2003 2010
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (11.7 MB, 271 trang )
BQ GIAO Dl)C VA DAO T~O
TRUONG D~I HQC KINH TE TP. HO CHI MINH
LE
,
?
CAOTHANH
,
.
x
~
CAC GIAI PHAP NHAM DAY MANH
•
X
,.(
A
-
A
CHUYEN GIAO TIEN BO. KY THUAT
.
?
,.(
,
CHO SAN.XUAT LUA
(j DONG BANG SONG cuu LONG
GIAI f>OAN
2003 - 2010
•
Chuyen nganh : Kinh T~ Quan Ly va K~ Ho~ch H6a Kinh Te' Qu6c Dan
Ma s6 : 5. 02. 05
,...
,
"'
,...,
"""
LU.t).N AN TIEN SI KIND TE
NGUOI HUONG DAN KHOA HQC:
1. GS. TS. Hoang Van Chau
2. TS.
Ph~mThanh
Blnh
BO.GIAO OI)C VA DAO Tft,.O
TRUONG f>H KINH TE TP.IiCi·."
THUVIJ!;:N
G;'
TP.
H6 Chi Minh - 2003
!{ G6 Oo
LOI CAM ElOAN
T6i xin cam doan day la c6ng trlnh nghien cuu cua rieng t6i.
Cac s6 li~u, ke't qua neu trong Lu~n An la trung thlfc. Nhung
ke't lu~n CUa lu~n an chu'a tung du'QC ai COng
b6 trong
bfft ky
c6ng trlnh nao khac.
Tac gia
lu~n
an
Le Cao Thanh
Trang ph\1 bia
Loi cam doan
Mt,lC lt,lC
Danh mt,lc p1c
ky
hi~u, cac chu vi~t tcit
\'
. Danh ffi\IC cac bang
Danh ffi\IC cac hinh ve
Vlll
Danh ffi\IC cac deS thi
1\IO
lX
o.tu
trang 1
Chztdngl: ruC)T
so VAN DE LY LUi).N vA THVC TIEN ciJA CHUYE~
GIAO TIEN BQ KY THUi).T THONG SAN XUAT LfA
1.1. TIEN BQ KY THU~ T (TBKT) TRONG SAN XUAT LUA
5
5 '
1.1.1.Khai ni~m v€ tie'n be) ky thu~t trong san xuat lua
5
1.1.2. Quan h~ giua khoa h9c va TBKT san xuat lua
11
1.1.3. Khai quat qua trlnh phat tri~n TBKT san xuat lua tren the' gioi
12
,..?
,.,/'
"
-
1.2. CHUYEN GIAO TIEN BQ KY
,..
THU~ T
?
1'\,
,
CHO SAN XUAT LUA
14
1.2.1. Khai ni~m v€ chuy~n giao TBKT cho san xuat lila
14
1.2.2. Cac kenh chuy~n giao TBKT trong nong nghi~p
16
1.2.3. Cac phu'dng phap chuy~n giao TBKT trong nong nghi~p
20
1.2.4. Cac ye'u tO' anh hu'dng de'n chuy~n giao TBKT trong nong nghi~p
24
1.2.5. MC)t sO' chi tieu danh gia ke't qua va hi~u qua cong tac chuy~n giao
TBKT trong nong nghi~p
26
1.3. CHUYEj\ GIAO TBKT TRONG SAN XUAT LUA TREN THE GIOI
30
1.3.1. Chuy~n giao TBKT san xuat d m(>t sO' n€n nong nghi~p phat tri€n
30
1.3.2. Chuy~n giao TBKT san xuat lua d m(>t sO' nu'oc thu(>c nh6m NICs
32
1.3.3. Chuy~n giao TBKT san xuat Ilia d m(>t sO' nu'oc ASE.AN
33
11
1.4. CHUYEN GIAO TBKT TRONG SAN XUAT LUA (J VItT NAM va TiNH
,..,
A,
?
A
,..?
A?
')
· CAP THIET CUA VI:Ij:C DAY M~NH CHUYEN GIAO TBKT TRONG SAN
XUAT LUA (J DBSCL
34
1.4.1. Chuy€n giao TBKT trong san xufft Ilia d VN nhung nam g~n day
34
1.4.2. Tinh cffp thi~t dffy m<;tnh chuy€n giao TBKT san xufft Iliad BBSCL
41
Chudng 2:
PHUONG PIIAP NGIDEN CUU LUi).N AN
53
2.1. PHUONG PHAP TlEP C~N CUA LU~N AN
53
2.1.1. Ti~p c?n tll' Iy thuy~t
53
2.1.2. Ti~p c?n tll' thlfc ti€n va k~ thll'a cac k~t qua nghien
55
CUll
2.1.3. Cau.hoi nghien cuu chinh
56
2.1.4. Khung phan tich
57
2.2. DlA BAN NGHIEN cuu CUA LU~N AN
59
2.2.1. ChQn d!a ban nghien cuu t6ng quat
59
2.2.2. ChQn dta
b~m
nghien CUll sau
60
2.3. PHUONG PHAP THU TH!P DU LitU
65
2.3.1. Thu th~p du Ii~u b~ng phuong phap danh gia nhanh nong thon
66
2.3.2. Phong vffn nong h9 san xufft Ilia theo bang cau hoi
70
2.4. PHUONG PHAP CHU YEU DUNG TRONG PHAN TiCH DU Litu
75
2.4.1. Phuong phap th6ng ke
75
2.4.2. Phuong phap so sanh d6i chi~u
76
2.4.3. Phuong phap h~ th6ng
77
'
'
A?
A,
A
-
A
Chztdng 3 : TINH IDNH CHUYEN GIAO TIEN Bf) KY THU.t). T
CHO SAN XUAT LUA
0
DBSCL TliOI GIAN QUA
3.1. Ho.~ T DONG cHuv:EN GIAo TBKT cHo sAN xu AT LUA
aDBscL
79
79
3.1.1. H~ th6ng chuy€n TBKT cho san xufft Iliad BBSCL
79
3.1.2. Cac kenh chuy€n giao TBKT cho san xufft Iliad BBSCL
83
3.1.3. Ho<;tt d9ng chuy€n giao TBKT cho san· xufft Iliad BBSCL
90
lli
,
,
,...
3.2. DANH GIA
HO~ T
,..?
?
,..,
,
DONG CHUYEN GIAO TBKT CHO SAN XUA T LUA
aDBSCL
100
3.2.1. Banh gia ke't qml,hi~u qua ehuy~n giao TBKT san xufft lua
a BBSCL
aBBSCL
3.2.2. Banh gia h~ th6ng ehuy~n giao TBKT san xufft IUa
100
112
3.3. cAc v:Eu TO ANH Hu'dNG DEN Ho~ T DONG cHUYEN GIAO TBKT
cHo sAN xuAT LuA
aDBscL
133
3.3 .1. M9t s6 ye'u t6 tlf nhien, kinh te', xa h9i anh hl1C1ng de'n chuy~n giao
TBKT san xufft lua C1 BBSCL
133
3.3.2. M9t s6 ehfnh saeh anh h11C1ng de'n ho~t d9ng nghien euu va ehuy~n
giao TBKT eho san xufft lua d BBSCL
135
"
Clutdng 4:
l"~(}T
,..,
~
,
~
,...9
SO GIAI PHAP NHAM DAY l"I~NH HO~ T
DONG
. CHUYEN . GIAO TBKT CHO SAN XU.c\.T LUA
0 DBSCL, GIAI DO~N 2003-2010
139
"
,..?
?
,..,
,
4.1. QUAN DIEM DlNH Hu'ONG HO~ T DONG CHUYEN GIAO TBKT CHO
sA.N xuAT LuA
anBscL
139
4.1.1. B6i canh eiia ho~t d9ng chuy~n giao TBKT eho san xufft lUa
BBCSL, giai do~n 2003- 2010
a
139
4.1.2. Quan di~m dinh huang ho~t d9ng ehuy~n giao TBKT eho san xufft
lUa a BBCSL, giai do~n 2003- 2010
142
4.1.3. M1,1c tieu eiia ho~t d9ng chuy~n giao TBKT cho san xufft lua
BBSCL, giai do~n 2003-2010
a
146
4.2. CAC GIAI PHAP NHAM DAY M~NH HO~T DONG CHUYEN GIAO
TBKT CHO SAN XUAT LUA (J DBSCL, GIAI DO~N 2003-2010
148
4.2.1. Tang eliong nang life h~ th6ng nghien euu ph~,Ie
VI,!
san xufft lua
148
4.2.2. Tang eu'ong nang life h~ th6ng khuye'n nong nha nu'oc
150
4.2.3. Tang eu'ong nang life cae kenh ehuy~n giao TBKT a BBSCL
153
4.2.4. Xay difng mo hlnh lien ke't "4 nha" trong IInh vife ehuy~n giao TBKT
eho san xufft h1a aBBSCL
166
4.2.5. T6 ehue ho~t d9ng ehuy~n giao TBKT phu h<;1p voi di€u ki~n BBSCL
170
4.2.6. Phat huy sue m~nh t6ng h<;1p d~ thlfe hi~n qua trlnh d5ng b9 h6a ho~t
d9ng ehuy~n giao TBKT
174
4.2.7. Tang kha nang tie'p c~n TBKT eho nong dan
177
4.3. MQT s6 DE xuAT, KlEN NGHl
183
4.3.1. Phat tri~n cd sd h<;t tfing nong nghi~p nong thon D.BSCL c6 tfnh toi
yeu du dffy rn<;tnh chuy~n giao TBKT
183
4.3.2. Phat tri~n ngu6n nhan ltfc (J DBSCL theo yeu du cua qua trlnh hi~n
d<;ti h6a san xua't nong nghi~p
184
4.3.3. Hoan thi~n chfnh sach khoa hQC cong ngh~ trong nong nghi~p
~85
4.3.4. Quan ly san xua't kinh doanh v~t tu', may rn6c thie't bi nong nghi~p
186
4.3.5. Tie'p tl,lC d6i rnoi chfnh sach tin dl,lng c6 tinh toi Stf h6 trq ho<;tt dong
chuy~n giao TBKT trong nong nghi~p
186
KET LU~N
187
.1'
.....
'
-
......
,..!
?
,
?
DANH MlJC CAC CONG TRINH DA CONG BO CUA TAC GIA
TAl LieuTHAM KHAo
PHlJ LlJC
v
DANH Ml)C CAC Cl)M TiJ VIET TAT
AGPPS
AnGiang Plant Protection Services
BVTV
bao v~ thtfc v~t
CLB
d.u l(;lc bq
CNH
cong
E>B
d6ng b~ng
E>BSCL
d6ng b~ng Song Cuu Long
E>BSH
d6ng b~ng song H6ng
E>H
d?ihQC
FAO
Food Agriculture Ognization
H8H
hi~n
HTX
h<;fp tac xa
IPM
Intergrated Pest Management
IRRI
International Rice Research Institute
KHCN
khoa hQC cong
KHKT
khoa hQc ky
NN
nang
NICs
New Industry Countries
PTNT
phat tri~n nang th~n
TBKT
tie'n bq ky thu~t
TP
th~tnh ph6
UBND
uy ban nhan dan
VAC
Vu'dn- ao - chu6ng (rna hlnh san xufft)
nghi~p
h6a
d?i h6a
ngh~
thu~ t
nghi~p
Vl
'
?
DANH MVC CAC BANG
1.1.
B~c di€m v~ ky thu~t cua n~n san xua't lua hi~n d~i
1.2.
Tang tn.tdng san xua't lua g~o d Vi~t Nam 1989-2001
35
1.3
M9t s6 thfmh tlfu thuy lqi h6a cua Vi~t Nam, 1990-2000
37
1.4.
M9t s6 thfmh ttju cd gioi h6a san xua't lua d Vi~t Nam, 1990-1999
38
1.5.
Xua't khffu g~o cua Vi~t Nam 1989-2001
43
1.6.
Trang bf may moe chu ye'u cho nong nghi~p BBSCL, 1975-1985
45
1.7.
Ke't qua san xua't lua d BBSCL, 1976- 1988
45
1.8.
Trang
2.1.
Khai quat v~ vung nghien
2.2.
T6m Uit ke' ho~ch thu th~p du li~u da cong b6
69
2.3.
Tlnh hlnh cd ban cua vung di~u tra va vi~c xac dinh mftu di~u tra
7-+
3.1.
Ph?m vi ph6 bie'n m9t s6 TBKT duqc chuy€n giao d DBSCL,2002
101
3.2.
Thai gian hao phi trung blnh cua m9t qua trlnh chuy€n giao giong
moi tu
bi may m6c tinh theo di~n tich lua d BBSCL
Vi~n
CUll
cua Lu~n an
Lua cho toan DBSCL
trancr1:> 14
46
63
102
3.3.
Toe d9 chuy€n giao m9t s6TBKT d BBSCL,1992-2002
103
3.4.
Ty 1~ nong h9 duqc hu'ong dfin each sli' d~mg khi mua v~t tu', may
10-+
. m6c, thie't bi
3.5.
Ty 1~ nong h9 di~u tra khong sa'y lua chia theo cac ly do
3.6.
Tang hi~u qua kinh te' san xua't lua d DBSCL 2001 so voi 1992
105
nho ap dt,mg TBKT
106
3.7
Voc luqng hi~u qua cuaap dt,mg gi6ng moi d BBSCL, 1990-2002
106
3.8.
Voc tinh hi~u qua S? hang
3.9.
Hi~u qua san xua't 1 ha lua dong -xuan dAn Giang, 2000-2003
aBBSCL, 2001
107
109
Vll
3.10. Tac d(>ng cua TBKT san xua't lila de'n vi~c giam ba't blnh ding xa
h(>i (J BBSCL, 1990-1997
111
3.11. Chi ngan sach theo ke' ho<;1ch cua Vi~n Lila BBSCL, 1999
112
3.12. Trlnh d(> h9c va'n cua can b(> khuye'n nong An Giang
114
3.13. -Du' nq cho vay nong
Nong
nghi~p
nghi~p-
nong thon BBSCL cua Ngan Hang
va PTNT Vi~t Nam, 1995- 2000
115
3.14. Ty 1~ nong h(> di€u tra vay vO'n theo cac ngu6n tin dt,mg
116
3.15. Muc lai su!t nong h(> di€u tra phai vay
117
3.16:- Phuong phap chuy~n giao TBKT trong c(>ng d6ng (J vung di€u tra
125
3.17. Banh gia khai quat ~ac kenh chuy~I1 giao TBKT (J BBSCL theo
phuong phap cho di~m
132
Vlll
DANH Ml)C CA C HINH VE
1.1. Kenh chuy~n giao chu ye'u v~ gi6ng lua (J Mi~n B~c
trang 36
1.2. M6 hlnh tang tntdng chi~u r9ng va phattri~n chi~u sau
49
1.3. TBKT va phat tri~n san xua't theo chi~u sau
51
2.1. M6 ta cac ye'u
t6 tac d9ng de'n chuy~n giao TBKT ·
56
2.2. Khung phan tich
58
2.3. Cach xay dlfng m§u di~u tra
73
3.1. Sd d6 ~6 chuc h<$ th6ng chuy~n giao TBKT cho san xua't lua
(J 8BSCL
82
3.2. Sd d6 chuy~n giao TBKT theo kenh "khoa_ h9c -khuye'n
84
nong- nong dan" (J 8BSCL
3.3. Sd d6 chuy~n giao TBKT theo kenh "khoa h9c -doanh
84
nghi<$p - nong dan" (J 8BSCL
3.4. Sd d6 chuy~n giao TBKT theo kenh khuye'n nong nha mtoc
(J 8BSCL
85
I
3.5. Sd d6 chuy~n giao TBKT theo kenh "doanh nghi<$p- dC;li
ly
- nong dan" (J BBSCL
86
3.6. Sd d6 chuy~n giao TBKT theo kenh "doanh nghi<$p- nong
. dan" d 8BSCL
87
3.7. Sd d6 kenh chuy~n giao TBKT theo chu'dng trlnh, dlf an (J
8BSCL
88
3.8. Sd d6 kenh chuy~n g1ao TBKT d(;lng ve't dgu loang (J
89
8BSCL
3.9. Sd d6 h<$ th6ng nhan gi6ng 3 ca'p (J 8BSCL
4.1. Sd d6 m6 ta quan h<$ giua h<$ th6ng nghien
91
CUll
va h<$ th6ng
khuye'n n6ng (J BBSCL (theo d~ xua't cua Lu~n An)
165
lX
DANH Ml)C CAC DOTH{
1.1. Tang tn.tdng san Iu'<;fng Ilia d DBSCL 1990-2002
42
1.2. Nang suft Iliad DBSCL, 1968- 1973
44
1.3. Di~n tich du'<;fc cd gioi h6a Utm dfft cua DBSCL
47
1.4.
Di~n
tich tuoi tieu chu d9ng Ci DBSCL, 1994
47
1.5. Chenh _l~ch gh1 g;;to xuft khffu cling phffm cffp giua Thai Ian
va
Vi~t
Nam
1.6. Tie'n bQ ky thu~t va du'ong cong t6ng san phffm
47
51
3.1. Cac ye'u t6 giam t6ng chi phi san xuft Ilia dong -xuan d An
Giang, 2000-2003
3.2. Ty 1~ nong hQ chia theo ml,IC dich vay v6n
109
116
3.3. M6i lien h~ giua trlnh dQ hc;>c vffn va Stf san sang ap d~rng
tie'n bQ ky thu~t cua nong hQ d Cfrn Thd va An Giang
3.4. Ty 1~ nong hQ tie'p nh~n tie'n bQ ky thu~t tu nong hQ khac
117
130
1
.,
ltiO DAU
~
1. Tinh
eftp thie't cua d~ tai
86ng Bang Song Cl'tu Long (BBSCL) la m()t vung lua c6 vai tro d~c
bit%t quan trQng trong vit%c dam bao an ninh lu'dng thl,l'c va dffy m~nh xufit
khffu cua Vit%t Nam. Vdi sl,l' tang tntdng m~nh me, giai do~n 1990-2002,
blnh quan hang nam DBSCL san xufit gftn 17 trit%u ta'n lua, chie'm tren 50S:
t6ng san ht<;Jng lua cua ca nude va dong g6p 90% lu<;Jng g~o xufit khffu. Tuy
nhien, ben c~nh nhii'ng thanh tl,l'u Wn da d~t du<;Jc, san xufit lua Ci DBSCL
hit%n dang d6i dit%n nhi€u vfin d€ nan giai, d~c bit%t la sue c~nh tranh tren th!
tni'dng the' gidi con kern, hit%u qua san xufit thfip, thu nh?p cua nong dan bfip
benh, ... MC)t trong nhii'ng nguyen nhan chu ye'u cua tlnh hlnh tren la trlnh de)
khoa hQC ky thu?t cong nght% san XUftt lua conl~c h?u.
Di~u dang suy nghi Ia khong phai Vit%t Nam thie"u ngu6n tie"n be) ky
thu? t. Hang nam, cac
Cd
quan khoa hQC hoan thanh hang tram cong trlnh
nghien CUU lien quan de'"n san XUftt lua, nhung ke'"t qua dU<;JC ap dt,mg khong
nhi€u, ph~m vi ap dl}ng con h~n hyp, hit%u qua ap dl}ng chua cao. Thl,l'c tr~ng
d6 ch(rng to ding ho~t d()ng chuy~n giao tie"n be) ky thu?t hit%n nay chua
dudng tftm nhit%m
Vl).
Trong mQt s6 cong trlnh nghien cuu ky thu?t san xufit Iua, Sl,l' quan
t:im de'n khia c~nh chuy~n giao mdi chi dU'ng I~i (J vit%c hudng dfin nong dan
each ap d~mg tU'ng tie'n be) ky thu?t cho tU'ng d!a ban rieng le. Nhii'ng vfin d~
v€ cd che chuy~n giao, ht% th6ng chuy€n giao, giai phap d6ng bQ, moi
2
tntong chinh sach, v.v ... thl ch! duqc de c?p thoang qua, d g6c nh1n nho h~p.
R5 dmg la, vi~c thie'u h~ th6ng giai phap toan di~n va can co, thie'u nhung
tac d(>ng tich clfc cua moi truong chinh sach da khong cho phep khai thong
va md r(>ng dong chay tie'n b(> ky thu?t vao san xua't lila d DBSCL.
Trong nhung nam toi, vai tro quan trQng cua san xua't lila d 8BSCL
d6i voi an ninh luang thlfc va xua't kh~u tie'p tl;lc duqc khAng dinh. Yeu cau
moi ve tang trudng san lu'qng, gia tang sue qtnh tranh va hi~u qua san xuat
lila se khong-th~ thlfc hi~n duqc ne'u ho~t d(>ng chuy~n giao tie'n b(> ky thu4t
khong duqc cai thi~n. Thtfc te' d6 da thilc d~y chilng toi nghien cuu de tai:
"Cac giai phap nh/im dily m(!nh chuyin giao tiln bQ ky thu{jt cho san xufzt
lzla d FJBSCL giai dof!n 2003-2010 ".
2.
wive tieu nghien cuu cua Lu~n an
Ml;lc tieu t6ng quat cua Lu?n an la tim giai phap d~y m~nh chuy~n
giao TBKT cho san xua't lila d 8BSCL, nh~m phat tri~n m(>t nen san xuat
lila hang h6a qui mo IOn, hi~n d~i, dam bao an ninh luang thlfc, tang tinh
C~nh tranh Va hi~u qua. 8€ d~t ml;lC tieu lOn tren day, nhung ffil;lC tieu Cl,l
th~ cua Lu?n an la t1m ra nguyen nhan cua Slf ye'u kern trong ho~t d(>ng
chuy~n giao tie'n b(> ky thu?t cho san xua't lila d 8BSCL hi~n nay, ddng thC1i
tren co sd d6 xay dlfng h~ th6ng giai phap toan di~n, can co d~ d~y m~nh
chuy€n giao tie'n b(> ky thu?t cho san xua't lila d DBSCL.
3. D6i tliQ'ng va ph~m vi nghien cuu cua Lu~n an
86i tuqng nghien cuu cua Lu?n an la ho~t d(>ng chuy~n giao va nhii'ng
va'n de lien quan de'n hoc_lt d<)ng chuy~n giao tie'n
b9 ky
thu~t san xua't lua d
3
DBSCL. V~ ph<;tm vi, Lu~n an ke't h
dia ban trQng di€'m, Lu~n an khao sat ho<;tt d<)ng cua nhung d<;ti di~n tieu
bi€'u cua h~ thO'ng chuy€'n giao la: Vi~n Lila DBSCL, cac co quan khuye'n
nong va bao
v~
thl;r'c
v~t,
Nong Tnrong Song H~u, Cong Ty Dich Yl;l Bao V~
Thl;r'c V~t An Giang, cac h
cua nong dan v€ ho<;tt d<)ng chuy€'n giao tie'n b<) ky thu~t.
Trong Lu~n an, tie'n b<) ky thu~t du'qc xem xet voi tu' each la m<)t d9-ng
san phfim cua hoqt d<)ng nghien cuu- phat tri€'n, va du'
dli<;ic d~ c~p th'i chi di:tng (J muc d<) khai ni~m, lam co
sd cho
vi~c nghien cuu
khia Cqnh kinh te'- t6 chuc cua hoqt OQng chuy€n giao.
4. Phtidng phap nghien cti'u
Tren n€n tang phep bi~n chung duy v~t va du'ong lO'i chfnh sach cua
Dang C<)ng San Vi~t Nam, Lu~n an ap dl;lng m<)t sO' phLtong phap nghien
cuu chu ye'u sau day:
Phztdng plzap h~ thong: nhung cong ClJ cua phu'ong phap h~ th6ng da
dli
d~ nghien cuu h~ thO'ng chuy~n giao TBKT san xufft lila (J DBSCL.
Phztdng phap danh gift nhanh nong thon (Rapid Rural Appraisal RRA): Phuong phap nay dli<;lc sli' dl;lng a€ thu th~p ca du li~u da cong
4
b6 va du
li~u moi. RRA da du
phuong phap
C\}
th~ la: quan sat, phong va'n khong chfnh thuc, thao
lu~n nh6m nong dan, thu th~p cac ngu6n tai Ii~u da cong
b6.
Phztdng phap di~u tra theo blmg cau hoi: Phuong phap nay duqc dung
d~ thu th~p duli~u moi. BO'i tu
mo san xua't Ilia khong qua nho. Bja ban di€u tra la huy~n
(C~n
6 !viOn
Tho) va huy~n Phu Tan (An Giang).
Ngoai nhung phuong phap chu ye'"u tren day·, vi~c nghien cuu Lu~n an
con stl' d\}ng phuong phap chuyen gia, phuong phap thO'ng ke, phuong phap
so sanh- dO'i chie'"u, phuong phap phan tich phuc Iqi kinh di~n.
5. Nhung dong gop m6'i cua Lu~n an
Lu~n an da h~ thO'ng h6a duqc m9t sO' ly lu~n va thlfc ti€n trong chuy~n
giao TBKT san xua't lua, trlnh bay n9i dung cua cac khai ni~m khoa hQc.
ky thu~t, cong ngh~ va tie'"n b9 ky thu~t trong san xua't lua,
Banh gia du
d 8BSCL thong qua phan tich h~ thO'ng chuy~n giao, cac ho~t d9ng
chuy~n giao va cac ye'"u tO' anh huang de'"n ho~t d9ng chuy€n giao.
8~ ra du'
thu~t
trong giai
do~n
ky
2003-2010.
Luan an la mot tai lieu tham khao cho cac tinh BBSCL tron£ viec hoach
•
•
•
c..,.;
•
•
dinh giai phap chuySn giao TBKT san xua't IUa phu h
5
so vAN DE LY LUAN
. v A THUC
. TIEN
.
Chztmzg 1: MOT
CUA CHUYEN GIAO TIEN Bf) KY THUi).T
~~
9
,
TRONG SAN XUAT LUA
,.,,
1.1.
,..
-
TIEN BO KY
""
THU~ T
1.1.1. Khai ni~m v~ tie'n bQ
?
,..,
,
TRONG SAN XUA T LUA
ky thu~t trong san xufft lua
1.1.1.1. Nlqt stfkhfd ni~m co lien quan
a. Khoa IUJC san xuat ilia
Khoa hQc la h~ th6ng tri thuc phan anh nhung qui lu~t v~ t\1' nhien, xa h9i
va tu' duy, QL(
Tu khai ni~m
chung 00. CO th€ hi~U khoa hQC trong san xua't lila la h~ th6ng cac tri th((C lien
quan ae'n san xua't lua, bao g6m cac tri thuc v~ di~u ki~n t~( nhien, h~ sinh thai.
qui lu?t sinh tru'CJng va phat tri€n cua diy lua, cong qt va v?t tL( nang nghi~p, t6
chuc san xua't, thi tntdng, tam
b. Cong ngh~
ly t?p quan, ...
san xuat ltla
Cong ngh~ la mc;>t h~ th6ng kie'n thuc duqc ap dl;lng trong mc;>t khau nfw
c16 ella qua trlnh san xua't, tieu thl;l, luu thong, bao quan hang h6a, ... nh~m dem
l~i hi~u qua kinh te' [98]. Cong ngh~ la mc;>t h~ th6ng g6m 4 ye'u to: ye'u tO' v?t
cha't ky thu?t, ky. nang cua ngudi sl'r dl;lng cong ngh~, thong tin cong ngh~, t6
chuc c6ng ngh~.
Tu d6, c6 th~ hi~u cong ngh~
ke't hqp cua cac ye'u tO' sau day:
san xuat lua la h~ th6ng c6 slf
6
(l )- Trang thie't bi va v~t tu' san xuat lua, bao g6m: cong CIJ lam dat, may
born, may tu6t, gi6ng, phan b6n, nong du'
thuc gilip cho nong dan sll' d1,1ng may m6c, v~t tu', ... trong san xuat Ilia
mQt each hi~u qua.
(3)- Thong tin cong ngh~ san xuat Ilia bao g6m: phttong phap, qui trlnh, bi
quye't sll' d1,1ng cac phttong ti~n v~t chat ky thu~t trong san xuat Ilia~
(4)- T6 chuc cong ngh~, g6m ca.c ye'u tO' lien quan de'n b6 tri, tie'p thi, quan
ly
sll' dl,lng cong ngh~ trong san xuat Ilia phu h
ch~ng h~n: cong ngh~ canh tac (g6m cong ngh~ lam dat, cham s6c, thu ho~ch
\'a thu gom nguyen li~u), cong ngh~ sau thu ho?ch (g6m cong ngh~ sd che, xli'
ly
lam sach, cong ngh~ v~n chuy~n, t6n trii' va _bao quan san phttm). cong ngh~
che bien (g6m cong ngh~ tinh che, d6ng g6i, bao quan) [98].
c.
Ky thu(jt san xufit lzla
Ky thu~t la ket qua c1:'ia qua trlnh v~t chat h6a cac tri thuc ll'ng d1,1ng. Ky
thu~t c6 nghia la cong c~1, giai phap, kie'n thll'c dll'
Thea each hi~u nay da hlnh thanh cym
chat ky thu~t, ... [20, tr.30].
Tu khai
sl't d1:1ng_ t.rong san xuat.
tu v~t tu' ky thu~t, thiet bi ky
thu~t, v~t
ni~m chung tren day, c6 th~ hi~u ky thu~t
S
xuat llia. Nhtt v~y, c6 th~ chia ky thu?t san xuat lua th~mh 2 nh6m: ~h6m thao
tac ky thu?t lien quan tr~c tiep den ngttoi lao d9ng va nh6m v?t chat ky thu?t
(may m6c, phan b6n, nong du'
7
xufft lua co S\1' khac bi~t co ban nhu sau:
Thil nhitt, ky thu~t la m9t ye'u t6 cffu thanh c6ng ngh~. Nhung ye'u t6 ky
thu~t tham gia cffu thanh c6ng ngh~ la phu'ong ti~n v~t chfft ky thu~t, trlnh d9
ky thu~t cua ngu'oi lao d9ng, ... Ye'u t6 v~t chfft ky thu~t du'<;fc coi la xu'ong c6t
cua c6ng ngh~. Stf bie'n ct6i cua ye'u t6 v~t chfft ky thu~t se b~o theo cac ye'u t6
khac cua c6ng ngh~ bie'n ct6i, dfrn cte'n sv ra doi c6ng ngh~ mdi.
Thzc hai, quan h~ giil.a cac ye'u t6 ky thu~t kh6ng ch?t che nhu' quan h~
giua cac b(> ph~n cffu thanh c6ng ngh~.
CJ
BBSCL, ne'u m(>t n6ng dan A sll'
dl,lng may cay, may tu6t, bon phan theo mau la, ... nhu'ng kh6ng co sl,l' ph6i h<;fp
theo m9t qui trlnh chu£n thl ch! du'qc coila ngu'oi co ky thu~t san xufft t6t. Ne'u
n6ng dan A sll' dl,lng thie't
bi
va thao tac ky thu~t tren m9t each h<;fp ly thea qui
trlnh ch?t che, thl co thS coi nong dan A san xufft lua theo cong ngh~ hi~n a<_1i.
Thz[ ba, ky thu~t n?ng v~ phfin cling, trong khi c6ng ngh~ n<)ng v~ phfrn
m~m. Dudi goc d9 ky thu~t, nguoi ta quan tam cte'n ye'u t6 may moe, thie't
bi va
tlm each td loi cau hoi "lam bttng cdi gi ?". Duoi goc d9 c6ng ngh~, nguoi ta
coi trQng ye'u t6 con ngu'oi va tlm lOi dap cho cau hoi "lam bttng each nao ?".
Tuy nhien, sl,l' phan bi~t giua ky thu~t va c6ng ngh~ trong nhi~u tntong
h<;fp la tu'ong ct6i. Ngay nay trong nhi~u tai li~u khoa hQc, ngu'oi ta vfrn coi
"c6ng ngh~ la cac phu'ong ti~n ky thu~t, la Sl,l' thS hi~n v~t chfft hoa cac tri thuc
khoa hQc ling dl,lng vao thl,l'c ti~n "[20, tr.26].
thu~t
C5 BBSCL n6ng dan thu'ong coi ky
Et each thuc thl,l'c hi~n t6t m9t c6ng vi~c, thuong ct6ng nhfft c6ng ngh~ voi
may moe, thie't
bi.
Rfft nhi~u nguoi co thoi quen dung khai ni~m "may moe ky
thu~t" ctS thay the' khai ni~m "cong ngh~ ".
8
1.1.1.2. Khdi ni~m va d{ic diim Clla tien bQ ky thu(jt (TBKT) san xuat Ilia
a. Khdi ni~m vi TBKT san xuat Uta
Hi~n nay c6 m<)t
s6 khai
ni~m khac nhau v~ TBKT. Theo A.W.Van den
Ban & H.S.Hawkins: "TBKT la m<)t quan di~m. phu'dng phap hay v~t th~ du'
"tie'n b<) khoa h9c ky thu~t c6 th~ t6m t~t g6m nhii'ng n<)i dung chu ye'u la:
gi6ng mC1i; ky thu?t mC1i, cong ngh~ mC1i; chuy~n d6i co diu; v?t li~u mC1i; che'
bie'n bao quan. sau thu ho~ch; quan ly, tie'p thi va ling d~mg tin hQC vao quan
ly, ... [39, tr.l97]. C6 quan di~m cho ding, TBKT la slf cai tie'n ky thu?t va qui
trlnh cong ngh~ san xua't nh~m nang cao nang suat lao d<)ng [98, tr.35].
Ttl' nhung di~m chung trong cac khai ni~m tren, c6 th~ hi~u TBKT san
xuat lua hi~n nay (J Vi~t Nam bi~u hi~n (J nhii'ng khia c~nh nhu' sau:
-
Gi6ng lua mC1i co nang suat cao, chat lu'<;Jng g~o t6t, c6 sue ch6ng ch!u
sau b~nh, ... Gi6ng mC1i c6 th~ c6 m<)t, ho~c nhi~u ph~m cha't tren day.
-
Ky thu?t canh tac moi: £)6 c6 th~ la Slf cai tie'n v~ each thuc lam dat, la
vi~c
ap dt,mg s~ hang, la b6n phan theo bang so mau la, la ap dt,mg qui
trlnh phong tru dich h~i tBng h
Chuy~n d6i cd ca'u mua Vl;l _san xuat Ilia cho phu h
nhien kinh te', xa h<)i cua m<)t ti~u vung.
Nhung lo~i phan b6n, nong du'
-
Cac phu'ong ti~n mdi phl;lc Vl;l co gidi h6a lam dat, tu'di tieu, phun thu6c,
lam co, c~t lua, g~t d?p, lam kho, l9c t~p chat, ...
9
-
SU' dt,mg di~n thay the' cac ngu6n nang lu<;5ng truy~n th6ng khac trong san
xuat lua.
-
Cach t6 chlic san xuat lua gan voi th! tru'C5ng lua g~o, san xuat theo h<;5p
a6ng, ling d~Ing tin hQC vao quan ly san XUat, ...
-
V.v, ...
Voi nhli'ng nQi dung co ban tren day, c6 th€ n6i, TBKT trong san xuat lua
chinh la thanh qua CUa cac qua trlnh CO giOi h6a, h6a hQC h6a, di~n khi h6a,
thuy l<;5i h6a va sinh hQc h6a san xuat lua. TBKT c6 th€ ch!la sl,( a6i moi mQt
khau, mt?t ky thu~t canh tac, nhung cling c6 th€ la mt?t t~p h<;5p cua nhi~u ye'u t6
mang tinh chat cua c6ng ngh~ moi dam nh~n tung khau cua qua trlnh san xuat
lua nht(: c6ng ngh~ thu ho~ch co gioi (b~ng may g~t d~p lien h<;5p), c6ng ngh~
sau thu ho~ch (sli' d~mg lo say, ... ). MQt TBKT tht(dng c6 hai thanh phftn- phftn
cling va phftn m~m, ching h~n mQt gi6ng moi thl h~t gi6ng la phftn cang, con
ky thu~t sli' dt,mg gi6ng moi nay la phftn m~m [82, tr.84].
b. D(ic diim ci'ta TBKT slm xuitt ilia
-
Tinh phz't lu;Jp czta TBKT
Kh6ng hin nhung ky thu~t moi da la TBKT. MQt ky thu~t moi ch! c6 th€
trd thanh TBKT d6i voi mQt vung n6ng nghi~p khi n6 phu h<;5p voi di~u ki~n
a6ng fUQng, phu h<;5p voi kha nang v6n dftu tu' cua n6ng dan, phu h<;5p voi tam
ly, t~p quan va trlnh dQ t6 chlic cua eli dan, dap ling yeu du bao \·~ moi tnWng
va dem l~i hi~u qua cao han. May born di~n kh6ng phai la TBKT d6i voi vung
chua c6 di~n. May g~t d~p lien h<;5p cua My v6n n~ng n~ va c6ng k~nh chua th€
thich nghi voi di~u ki~n vung 111 8BSCL.
10
-
Tinh khu V(tc cua TBKT
Hi~n nay, may sfiy lila kh6ng con la TBKT (} Nh?t, nhung l<;ti Ut TBKT
do'i vO'i E>BSCL. T<;ti m9t thai di€m, gio'ng lua nao d6 c6 th€ la mMau, nhu'ng n6 da la gio'ng cii (} Cffn Tho (nang dan Cffn Tho da thay the' gio'ng
d6 bftng gio'ng c6 nang sua't cao han, chfit lu'<;fng t6t hon). Ben c<;tnh d6, cung
m9t lo<;ti gio'ng mdi nhu'ng ap d1;1ng (} Tra Vinh th! nang sua't, cha't lu'<;fng khac
vdi (} E>6ng Thap Muoi, do c6 stf khac nhau v€ chfit da't, ngu6n nude, ...
-
Ngufln t(Jo ra TBKT rat da d(Jng
Truoc he't, m9t lo<;ti TBKT c6 th€ la san ph£m sang t<;to cua cac co quan
nghien cliu, ciing c6 th€ ra doi
tu qua tr!nh phat tri€n san ph£m cua m<)t doanh
nghi~p, ho?c CO th,€ do ngu'Oi nang dan due rut kinh nghi~m Va cai tie'n cong Cl;l
lam vi~c cua m!nh, ... Sau nii'a, cung m<)t lo<;ti TBKT nhu'ng ciing c6 th€ du'Q'c
nhi§u co quan, ·don
vi
san xuat. Thie't bi s<;t hang c6 th€ do Vi~n Lua E>BSC.L,
ciing c6 th€ do Xi Nghi~p Co Khi An Giang san xuat. Nhi€u TBKT du'Q'c phat
tri€n dlfa vao Stf pho'i hQ'p giii'a cac co quan khoa hQC va n6ng dan. Cac
cd
quan
khoa hQc la nguoi phat tri~n phffn cling, trong khi n6ng dan la ngu'oi phat tri€n
phffn m€m, tlic la t)m each ap dl;lng cho phu h<;fp voi di€u ki~n cua mlnh [82.
tr.85]. Nhii'ng TBKT quan trQng trong nang nghi~p the' giOi thu'ong du'Q'c hlnh
thanh qua 3 giai do<;tn: (i)- nghien cliu CO ban va dinh hu'ong (cd quan khoa hQC
qu6c te' thtfc hi~n), (ii)- nghien cliu ling d1;1ng va thfch nghi (co quan khoa hQC
qu6c gia thtfc hi~n), (iii)- khuye'n n6ng san xua't [86, tr.S].
-
TBKT trong nong nghi?p noi chung
va
trong san xu/it lzia n6i rieng
mang d(i.c trztng kinh te' xii hQi
Vi~c
ap d1;1ng TBKT trong nang
nghi~p
thu'ong c6 quan
h~
ch?t che voi
t)nh tr<;tng phat tri~n kinh te' cua nang hQ, t)nh tr<;tng CO Sd h<;t tffng nang th6n,
I
11
phong tl;IC, t~p qmin, trlnh d9 dan tri, tinh c(>ng ct6ng, .... Ddn eli', do anh hu'dng
cua t~p qmin, c(>ng ct6ng ngu'oi Khme d DBSCL it quan tam ap dl;lng TBKT hdn
so voi cac c(>ng ct6ng dan t(>c khac. C9ng ct6ng ngu'oi Hoa thu'ong h6 tr
d6ng thu'ong di~n ra theo ki~u b~t chu'oc lftn nhau thong qua giao tie'p xa h9i.
-
Trong san xui{t nong nghi?p n6i chung va san xuat lzla n6i rieng, TBKT
pluit triin chijm va vi?c chuyin giao tztdng doz kh6 khiin.
sa di nhu' v~y la do ct6i tu'<Jng nghien CUll cua khoa hQC n6ng nghi~p r(>ng
va phuc t~p, d~c bi~t la nhii'ng IInh vlfc lien quan cte'n cha"t cta"t, thuy van, thoi
tie't va nhii'ng d6i tu'
CJ nhi~u nu'oc, tlnh tr~ng ch~m phat tri~n TBKT trong
nang nghi~p con do slf
thieu quan tam cua chinh phil ct6i voi n6ng nghi~p (so voi c6ng nghi~p va d!ch
Vl;l). Chuy€n giao TBKT trong san xuftt Ilia tu'dng ct6i kh6 khan vl n6ng dan la
t~ng lOp c6 kha nang d~u tu' thftp, trlnh d9 khoa hQc ky thu~t h~n che', tam !}·
bao thu con n~ng n~; d!a ban n6ng th6n r(>ng va cd sd h~ dng kern phat tri€n.
1.1.2. Quan h~ giii'a khoa hQc
va TBKT san xua't lua
1.1.2.1. Khoa hQc la nin tang diphat triin TBKT
Thanh tlfu khoa hQC du'
va ky thu~t, ... Nhii'ng tri thuc khoa hQC du'qc ap dl;lng nhi~u vao san xua"t lua la
tri thuc v@ thuy van, thoi tie't, qui lu~t phat tri~n cua lua; tri thuc v~ con trung
gay h~i, v@ each dung cac lo~i v~t tu', ... Hi~n nay, nhi~u tri thuc khoa· hQC chu'a
du'qc ap dl;lng vao san xuftt lua, nhu'ng c6 th€ cte'n mdl;lng. Ch~ng h~n, trong tu'dng lai nhi@u kha nang nhii'ng hi~u bie't v@ mu'a nhan
t~o se du'qc v~n d1:1ng d€ cung ca"p nu'oc tu'oi khi dn thie't.
12
1.1.2.2. Yeu cdu vl TBKT liz mf)t df)ng l(tc thzic day khoa lu;c
Theo Ph. Ang-ghen: "ne'u ky thu?t phl,l thUQC m<)t phfin IOn vao tlnh trZ!ng
cua khoa hQC, thl khoa hQC l1;1i COn phl;l thUQC nhi~u hdn nfi'a vao tlnh tr(;lng Va
doi hoi ·cua ky thu?t. Khi xa h9i c6 nhu cfiu v~ ky thu?t thl nhu cfiu nay thlic
dffy khoa hQc tie'n len hdn mu'C1i tru'C1ng d1;1i hQc" [9, tr.778]. Nhu cfiu v~ bao v~
tht,tc v?t da gilip CaC nha khoa hQC nghien CUU va tlm ra tac dl,lng CUa ong m3:t
do trong vi~c tieu di~t m<)t s6Io1;1i sau h1;1i Ilia. Nhu cfiu v~ sll' dl,lng hc;fp ly phan
bon da thlic dffy vi~c tlm ra m6i lien h~ giua mau cua la Ilia va tlnh tr1;1ng du'ong
cha't trong da't, .... C6 th~ n6i, nhu cfiu cai tie'n ky thu?t canh tac la m<)t d<)ng lt,tc
thlic dffy khoa hQc nong nghi~p.
1.1.3. Khai quat qua trlnh phat tri€n cua TBKT san xua't hia tren the' gi6'i
1.1.3.1.Ky thuijt san xuat lzia thdi ky nong nghi~p truyln thong trztac the' ky 19
N~n san xua't lua nu'oc cua nhan Io1;1i kh6i dffu tren cac th~m cao ven
song, de'n nll'a cu6i thien nien ky thu. II tru'oc Cong nguyen Ian toi cac dong
b~ng IOn va vung trung [50, tr.32]. Cong c~1 san xua't lua thdi ky dff u la do da,
do d6ng. Di~m n6i b?t trong st,t phat tri~n ky thu?t san xua't lua tu the' ky thu
nha't den tru'oc the' ky thu 19 sau cong nguyen la thufin h6a cac gi6ng Ilia d1;1i va
d~n thuy nh?p d6ng, trong d6 dang chli y la vi~c tri thuy song Hoang Ha (Trung
qu6c) \·a song H6ng (Vi~t Nam). Nhln chung, su6t hang ngan nam, ky thu?t
tr6ng lila d trlnh d<) tha'p va ch?m du'c;fc cai tie'n.
1.1.3.2. Klzoa lu;c ky thuijt san xuat lzia thiJi ky tit thl ky 19 den 1990
Tu dffu the' ky 19 de'n tru'oc 1950, san xua't Ilia da b3:t dffu du'c;fc
cd
gioi
h6a voi vi~c sll' d1:1ng may cay, may keo, may bdm, .... Cac tri thuc v~ thlfc v?t
. hQC, di truy~n hQC du'c;fc ung dl,lng vao ChQn t~o gi6ng lua. Thanh tlfu cua cong'
13
nght% h6a hQC du'QC ung dt,mg d~ san xufft phan bon, nong du'QC cung cffp cho
nong nghit%p da t<;1o m9t budc nhay vQt v~ nang sua't va cha't lu'qng lua.
Giai do(;ln 1950-1960, khoa hQC ky thu?t tac d()ng rn(;lnh vao qua trlnh co
gi8i h6a, thuy lqi h6a, sinh hQc h6a san xua't Iua, ... trong d6 n6i b?t nha't la d 2
khfa C(;lnh: san XUfft nong du'QC Va ung dt,Ing cong nght% sinh hQC vao san XUfft
gi6ng ltla mdi. Nhii'ng tien b9 vu'qt b?c v~ gi6ng la d()ng lt,tc cua CUQC each
rn(;lng xanh da di~n ra d m()t s6 nude. Giai do(;ln 1961-1970, da di~n ra qua trlnh
CO gidi h6a d6ng bQ Va ung dt,mg r()ng rai cong nght% sinh hQC VaO san xufft
gi6ng tren the' gidi. Gi6ng mdi, phan h6a hQC va nong du'QC du'qc stl' dt,mg ph6
bien lam cho each rn(;lng xanh Ian ra nhi~u nude. Giai do<;1n nay, Hln dfiu tien
Ioai ngu
tdi CO gidi h6a, thuy lqi h6a, h6a hQC h6a, dit%n khf h6a, sinh hQC h6a va d?c
bit%t la md ra ch~ng du'dng tt,I' d()ng h6a san xua't lua. Phan vi luqng. phan Yi sinh
dt(QC ph6 bien, cong nght% sinh hQC du'QC ung dt,mg r()ng rai. E>ay la giai dO(;ln
c6ng nghit%p h6a san xua't lua d nhi~u nude vdi dfiy du
y nghia.
1.1.3.3. Khoa hQC ky thuijt san xuiit lzia tz't 1991 den nay
Trude nhii'ng da'u hit%u v~ st,I'. C(;ln kit%t tai nguyen, khoa hQc c6ng nght%
hu'dng vao nghien cuu m6i sinh, c6ng nght% s(;lch, _c6ng nght% bao
v~
tai
nguyen, ... Khai nit%m phat tri~n n6ng nghit%p b~n vii'ng xua't hit%n. E>ay la thdi k}·
qua d9 tu each ffi(;lng khoa hQC ky thu?t lfin thu II sang each rn(;lng khoa hQC ky
thu?t lftn thu III. Khoa hQC c6ng nght% san xua't lua tren the gidi da d<;lt trlnh d9
ra't cao, tieu bi~u la san xua't lua d Hoa Ky, Nh?t, E>ai Loan, Uc. Bi~u hit%n cua
trlnh d9 san xua't nay du'qc phac thao trong bang 1.1
14
Bang 1.1: Dijc diim vi ky thuljt ci'ta nin san xuat lzla hi?n dc;i
M()t s6 dijc tru'ng cua n~n san xua't lua hi~n d:;ti
I
'
Dung cong ngh~ hi~n d<;ti d~ t<;to giong. BQ giong phong phil,;
Giang lila
I
l
thuffn chung, nang sufft cao, chfft htqng tot,
j
ca cac Vl;l trong nam
Lam dfft
Co gioi h6a tren mQi dia hlnh va tfft
Gieo- cffy
Co gioi h6a gieo h<;tt va co giOi h6a cffy lila
I
I!
!
- Tw1i - tieu: Co gioi h6a cao d9 va dang chtiy~n sang nr'
I
d()ng h6a. H~ thong thuy lqi kien co, may born cong sua't
I
IOn, c6 th~ lam mua nhan t~w. chu d()ng ngu6n nu'oc
i
I
-
Phong tn't sau bfnh: dung h6a cha't d~c hi~u va may phun
cong sufft Ion (sll' dl;lng ca may bay). Hi~n nay nhi€u nu'oc
,'ch-am soc
chuy~n sang sll' dl;lng cong ngh~ s<;tch (giam thi~u h6a chat J
:
i
-
Tra co: co giOi h6a, h6a hQC h6a, luan canh cay tr6ng
-
B6n phan: co giOi h6a, chuy~n tu vi~c
su dt,mg
phan h6a
h9c sang dung phan vi sinh so luqng IOn,
Co gioi h6a d6ng b(): g~t d~p lien hqp + v~n chuy€n co gioi
Thu ho<;tch
Sau thu ho<;tch Co gioi h6a d6ng b(), cong ngh~ da chuc nang
Ngubn: Nong nghi?p the' gil!i bltlfc vclo the' kj; 21, [16]
,..?
,..,
"
-
1.2. CHUYEN GIAO TIEN BO KY
"'
THU~ T
?
,..,
,
CHO SAN XUAT LUA
1.2.1. Khai ni~m v~ chuy~n giao TBKT cho san xua't lua
1.2.1.1. Kluii ni?m
Thong thu'ong, c6 2 each d~ nguoi nong dan tie'p c~n TBKT: each thu
nha't
la tlf hQC hoi, tlf tlm kie'm, va each thu hai }a thl;l hu'dng ke't qua
chuy~n
giao cua ngu'oi khac (tu khuye'n nong nha nu'oc, khuye'n nong tlf nguy~n, ... ).
