(Luận văn thạc sĩ) định hướng và giải pháp phát triển siêu thị ở thành phố cần thơ đến năm 2010

I

BO GIAO DT)C vA DAO T~O

TRUONG D~I HOC KINH rE TP. HCM.
--------
'

~

NGUYEN DUY TUNG

DINH HlfdNG vAGIAI PIIAP PHAr TRffiN smu rm
0THANH PHO CAN THO DEN NAM 2010
I

I

?

'

. ,./

"

'

"'

,./

IJ

?

CHUYEN NGANH: QUAN TRl KINH DOANH
,..,
MA SO: 60.34.05

-

LU~N VAN TH~C Si KINH TE

NGUOI HUONG DAN KHOA HOC
-" ...
TS. NGUYEN VAN DUNG

-

'-"'-

/

...,

TP HO CHI MINH - NAM 2005
B¢ GIAO DUO VA E>AO T!.-0

TRUONG OH K!NH T~ TP .HOM

THU' VI:¢N

'f

~

1)6


MUCLUC
•
•
Trang

PHAN Ma DAU ...................................................................................................... 1
Chuang 1: GIOI THI$U CHUNG vE SIEU THJ ................................................... 4
1.1. KHAI NIBM VE SIEU THJ v ANHUNG DAC TRlfNG CUA SIEU THJ ............ 4
1.1.1. Khai ni~m .................................................................................................. 4
1.1.2. Cac

d~c

trung cua sieu thi ......................................................................... 4

1.1.3. Phan lo~i sieu thi ....................................................................................... 6
1.1.3 .1. Phan

lo~i

theo quy mo ...................................................................... 6

1.1.3.2. Phan lo~i theo chien lUQ'C va hinh sach kinh doanh ························· 6
1.1.4. Vi tri sieu thi trong m~ng lucri phan ph6i ban le hi~n d~i ......................... 7
1. 15
91. ...............................................-............... . 8
. . v a1 tro cua s1eu t h•! trong xa~h"•
0

'

?

•A

1.2. Sl/ PHAT TRIEN SIEU THJ

a cAc NU"dc TREN THE GIOI.. .................. 8

1.2.1. Lich sir phat tri~n sieu thi tren the gi6i ..................................................... R
1.2.2. Nhiing bai hQC kinh nghi~m ve phat tri~n sieu thi tren the gi6i ............. l 0
---1-3~(~lht\--r-RiNIH>H-A-'f-'FR:I-EN--si-Etf-mJ-0V'te'lN*M .................................

1.4. MOl TRUONG KINH DOANH SIEU THJ

n

avn;T NAM HIJ;:N NAY ....... 13

1.4.1. Moi tru<'Yng vi mo .................................................................................... 13

1.4.1.1. cac yeu t6 kinh

te ........................................................................... 13

1.4.1.2. Cac yeu t6 t\f nhien ........................ :................................................ 14
1.4.1.3. Cac yeu t6 van h6a xa h<)i .............................................................. 14
1.4.1.4. Yeu t6 dan s6 va mire s6ng dan cu ................................................. 14
1.4.1.5. Mired<) do thi h6a va I6i s6ng cong nghi~p ................................... I 5
1.4.1.6. Xu huang qu6c

te h6a nganh ban le a chau A ............................... 15

1.4.2. Moi truang vi mo .................................................................................... 15

.

1.4.2.1. Khach hang ..................................................................................... 15


1.4.2.2. D6i thu qmh tranh .......................................................................... 16
1.4.2.3. Thuong m~i

di~n

tir ........................................................................ 16

1.4.2.4. San phdm thay the .......................................................................... 17
Chuang 2: THljC TR1~.NG PHAT TRIEN SIEU THl

aTP. CAN THd ............ 18

2.1. TONG QUAN VE DIEU KI$N Tlj NHIEN, KINH TE -

xA HQI THANH

- NAY ................................................................................. 18
PRO CAN THd HIEN
"

>.

2.1.1. Vi tri dia ly .... .- ......................................................................................... 18
2.1.2. Dan s6 ..................................................................................................... 18
2.1.3. T6 chuc cac dan vi hanh chinh ............................................................... 18
2.1.4. Co sa h~ tAng ........................................................................................... 19
2.1.5. Cong nghi~p ............................................................................................ 19
2.1.6. Nong, lam, ngu nghi~p ............................................................................ 19
2.1.7. Thuang m~i- Dich Vl) ............................................................................. 19
2.1.8. Khoa hQc cong ngh~ ................................................................................ 20
2.2. THljC T~NG PHAT TRIEN SIEU THl

aTP. CAN THd ....................... 20

2.2.1. S\f phat trien sh~u thi 6 thfmh ph6 cAn Tho ............................................ 20
2.2.2. Thl,lc tr~ng t6 chuc ho~t d()ng kinh doanh sieu thi 6 TP. CAn Tho ......... 21
2.2.2.1. Quy mo va vi tri .............................................................................. 21
2.2.2.2. Mo hinh .......................................................................................... 22
2.2.2.3. Hang h6a ......................................................................................... 23
2.2.2.4. Khach hang ...................................................... :.............................. 24
2.2.2.5. V~ ho~t d()ng Marketing ................................................................. 25

2.2.2.5.1. San phdm ................................................................................ 25
2.2.2.5.2. Gia ca ..................................................................................... 26
2.2.2.5.3. Xuctien ban hang .................................................................. 26
2.2.2.5.4. Phan ph6i ............................................................................... 27
2.2.2.6. Nha cung clip .................................................................................. 28


2.2.2.7. Phuong tht'rc ban hang .................................................................... 28
2.2.2.8. Nhan vien ........................................................................................ 29
2.2.2.9. Khu giai tri ...................................................................................... 30
2.2.2.10. K~t qua ho~;tt d<)ng kinh doanh ...................................................... 30
2.3. DANH GIA QUA TRiNH PHAT TRIEN cDA cAc SIEU THl TP.cAN THO
THOI GIAN QUA .................................................................................................. 3 1
2.3.1. Vai tro cua sieu thj d6i v6i S\f phat tri~n cua thanh ph6 C~n Tha .......... 31
2.3 .1.1. Dap t'rng nhu cdu mua s~m va giiii tri trong c<)ng d6ng dan cu ...... 3 1
2.3 .1.2. Nang cao y tht'rc va phong each tieu dung van minh,

hi~n d~;ti.. .....

31

2.3.1.3. Gop ph~n giiii quy~t vi~c lam cho lao d<)ng nhan r6i dja phuang .. 32
2.3.1.4. Thuc ddy n€n kinh t~ thanh ph6 Cdn Tha phat tri~n ...................... 32
2.3.2. Nhfrng m~t d~;tt duqc, con t6n t~;ti.. ........................................................... 33
2.3.2.1. Nhfrng m~t d~;tt duqc ....................................................................... 33
2.3.2.2. Nhfrng m~t con t6n t~;ti .................................................................... 34
2.3.3. Tri~n v<;mg phat tri~n sieu thi 6 thanh ph6 Cdn Tha.............................. 35
2.3.3.1.

Thu~n

lqi. ........................................................................................ 35

2.3.3.2. Kh6 khan ........................................................................................ 36
Chuang 3: DlNH HlfdNG VA GIAI PHAP PHAT TRIEN cAc SIEU THl

aTP. cAN THO DEN NAM 2010 ...................................................... 37
3 .1. Cd sa xAY Dl}NG CAC QUAN DIEM VA DlNH HlfdNG PHA T TRIEN
SIEU THJ ........................................................................................................ 37
3 .1.1. Ca

sa d~ xay dvng cac djnh hu6ng ......................................................... 37

3.1.2. Quan di~m xay dvng cac djnh hu6ng ..................................................... 3 8
3 .1.3. M1,1c tieu phat tri~n sieu thi thanh ph6 Cdn Tha d~n nam 2010 .............. 3 8
3.1.3.'1. M1,1c tieu phat tri~n kinh t~- xa h<)i TP. C~n Tha d~n nam 2010 ... 38
3.1.3.1.1. v€ kinh t~ ............................................................................... 38
3.1.3.1.2. v€xah<)i ................................................................................ 39


3 .1.3 .2. Dg bao nhu cdu tieu dung cua TP Cdn Tha ................................... 40
3.1.3.2.1. Thu nh~p ................................................................................ 40
3.1.3.2.2. Mire chi tieu ........................................................................... 40
3.1.3.2.3. T6ng mire b{m le cua thfmh ph6 ............................................. 41
3 .1.3 .3. Mvc tieu phat tri€n sieu thi thanh ph6 Cdn Tha d~n nam 20 10 ..... 4 2
3.1.3.3.1. Mvc tieu dai

h~n .....................................................................

42

3.1.3.3.2. Cac mvc tieu cv th€ ................................................................ 42
3.2. DJNH HVdNG PHAT TRIEN SIEU THJ THANH PHO CAN THO ........... 42
3.2.1. Dinh huang vS quy ho~ch va mo hinh .................................................... 42
3.2.1.1. VS quy ho~ch .................................................................................. 42
3.2.1.2.

vs mo hinh ..................................................................................... 43

3.2.2. Dinh huang vS t6 chirc quan ly ............................................................... 44
3.2.3. Dinh huang vS Marketing ....................................................................... 44
3 .2.3 .1. Chi~n luqc san phfim ...................................................................... 44
3.2.3.2. Chi6n luqc gia ................................................................................ 45
3.2.3.3. Chi6n luqc xuc ti6n ban hang ......................................................... 45
3.2.3.4. Chi6n luqc phan ph6i ..................................................................... 45
3.3. NHUNG GIAI PHAP DE THl/C HIBN DJNH HUONG .............................. 46
3.3.1. Cac giai phap tu phia Nha nu6c .............................................................. 46
3.3 .1.1. xay d\lllg va phat tri€n m~ng lu6i sieu thi trong Thanh ph6 .......... 46
3 .3 .1.2. Xay dgng chinh sach phat tri€n m~ng lu6i phan ph6i hang h6a .... 46
3.3.2. Cac giai phap tu phia doanh nghi~p ........................................................ 47
3.3.2.1. Giai phap vS v6n ............................................................................. 47
3.3.2.2. Giai phap vS ccr s& v~t chAt ky thu~t .............................................. 48
3.3 .2.3. Giai phap vS hang h6a .................................................................... 49
3.3.2.4. Giai phap vS thi hi6u ...................................................................... so
3.3.2.5. Giai phap vS phuang thirc ban hang ............................................... 52


.'· p h'ap ve"' d'ao t ~o v a' quan
' 1'y nha"n vten
·" .................................... . 52

3 .3 .2 .6 . G tat
3.3.2.7. Giai phap v~ t6 chuc quim ly va di~u hanh ..................................... 53
3.4. KIENNGHJ ..................................................................................................... 54
3.4.1. D6i v6i Nhanu6c .................................................................................... 54
3.4.2. D6i v6i doanh nghi~p .............................................................................. 55
KETLUAN ............................................................................................................. 57
TAl LIBU THAM KHAO
PH[JLlJC


- 1-

PHANMODAU

1. Ly do chqn d~ tai

Qua trlnh cong

nghi~p

h6a,

hi~n d~i

h6a nganh thuong

di~n ra trong b6i canh Vi~t Nam dang ti~n hanh cong

CUQC

t~ thi tru(mg va chu d(>ng h9i nh~p kinh t~ v6i khu

V\fC

m~i

ban le

Vi~t

Nam

dbi m6i, xay d\ffig nen kinh
va th~ gi6i. Cac lo~i hinh

thuong m~i van minh hi~n d~i, trong d6 c6 sieu thi rna tru6c day nit it nguai Vi~t Nam
bi~t t6i da xuAt hi~n va ddn tr6 nen phb bi~n 6 Vi~t Nam, nhAt la 6 cac thanh ph616n.

Kinh doanh sieu thi ra dai da lam thay dbi di~n m~o nganh thuang m~i ban
le cua khu vgc, m6 ra m9t

lo~i

cira hang van minh,

hi~n d~i

va ti~n nghi cho nguai

tieu dung Vi~t Nam, lam thay dbi ca th6i quen mua s~m truyen th6ng va dong g6p

vao sg phat tri~n kinh t~ - xa h9i cua ddt nu6c n6i chung.
Thanh ph6 Cful Tha la m(>t trong nhfrng do thi phat tri~n, dan cu ngay cang
dong due, du khach d~n ngay dmg nhieu. Cac sieu thi Ifin luqt xufit hi~n nh~m dap
img nhu cfiu mua s~ cua dan cu dia phuang va du khach tir cac nai d~n, bu6c dftu
t~o nen m6ng phat tri~n cho h~ th6ng sieu thi khu

V\fC

d6ng b~ng song Ciru Long

---+c~(Dd,B~SCL}.--T-UY-nhi€n,k-inb-dGanh-si00-tht-~n-sen-la-~t-ngftnh--kinfi--cltlan-h-k-ha!TIOPi1'•ir--

d6i v6i cac thanh ph6. Sg hinh thanh va phat tri~n cua chung thai gian qua con
mang tinh tg phat, thi~u sg chi d~o va th6ng nhdt quan ly cua Nha nu6c nen chua
d~t duqc hi~u qua cao, chua dam bao duqc tinh van minh thuang nghi~p. :Dieu d6

da lam giam y nghia, tac d1,mg cua sieu thi tren thgc t~. M9t doi hoi hue thi~t di;it ra
la phai dinh huang, phai c6 nhfrng giai phap d~ giup cac sieu thi thanh ph6 cfin Tha
phat tri~n m9t each c6 hi~u qua va ben vfrng. Chinh vi v~y, toi da chQn d~ hti "
Djnh huung va giiii phtip phtit triin sieu thj i1 thanh ph6 Cfm Tho· din niim 2010"
2. Mvc tieu nghien cfru

•

v~ phuung phtip lu(in

- H~ th6ng h6a nhfrng ly lu~n chung ve sieu thi nhu: Khai ni~m, d~c trung,
phan lo~i, vi tri, vai tro cua sieu thi.

-2-

- Tom t~t lich sir phat tri~n sieu thi tren th~ gi6i va qua trinh phat tri~n sieu
thi 6

Vi~t

Nam.

- Danh gia tri~n v<;mg phat tri~n sieu thi 6 thanh ph6 Cftn Tha tren ca so·
danh gia nhfrng m~t da d~t duqc va nhung m~t con t6n t~i; nhfrng thu~n lqi va
kh6 khan.

•

v~ thvc tiin

- Phan tich moi truang kinh doanh sieu thi 6

Vi~t

Nam.

- Phan tich thvc tr~ng ho~t d{>ng kinh doanh cua cac sieu thi 6 thanh ph6 cAn
Tha trong thai gian qua.
- D~ ra m{>t s6 dinh huang, giai phap va ki~n nghi nh~m phat tri~n va m6

r{>ng h~ th6ng cac sieu thi thanh ph6 Cftn Tha trong thai gian tir nay d~n nam 20 I 0.
3. PhtrO'ng phap nghien cfru

- Phuang phap ljch sir: Phuang phap ljch sir h1 m{>t phuang phap thu

th~p

c6

h~ thfmg va danh gia khach quan cac s6 li~u cua nhfrng hi~n tuqng xay ra trong qua

khu nh~m mvc dich ki~m tra nhfrng gia thuy~t lien quan d~n nguyen nhan, tac d{>ng,
ho~c xu huang phat tri~n cua hi~n tuqng trong qua khu, tir d6 se ti~n hanh dv bao

trong tuang lai.
- Phuang phap mo ta: Phuang phap mo ta lien quan d~n vi~c thu th~p thong
tin d~ ki~m chung nhfrng gia thuy~t hay nhfrng cau hoi lien quan d~n tinh tr~ng hi~n
t~i cua d6i tuqng nghien cuu. Nhfrng bao cao nghien cuu mo ta di~n hinh thuang

lien quan d~n vi~c danh gia thai d{>,

y ki~n,

cac thong tin ve xa h{>i, con nguai, cac

di~u ki~n, va quy trinh ho~t d{>ng. Cac s6 li~u trong m{>t nghien cuu mo ta thuang

dUQ'C thu th~p thong qua cac CUQC di~U tra b~ng cac bang cau hoi, phong V~n, quan
sat, ho~c cac phuang phap k~t hqp nhfrng hinh thuc neu tren.
4.

Ph~m

vi nghien cfru

D~ tai chi t~p trung nghien cll'u v~ sv phat tri~n sieu thi trong ph~m vi thanh

ph6 Cfin Tha trong khoang thai gian tir nay d~n nam 2010. D6i tuqng nghien cuu la
cac sieu thida va dang phat tri~n 6 thanh ph6 Cftn Tha. M{>t m~t, llnh vvc kinh sieu
thi vdn con r~t m6i d6i v6i Vi~t Nam n6i chung va d6i v6i thanh ph6 cAn Tha n6i


-3-

rieng. M~t khac, do thai gian co h;;tn nen vfrn d~ nghien c(ru chua sau, khong th~
tninh khoi nhfrng thi~u sot. Rfrt mong nh~n duqc

y ki~n dong gop

cua guy th~y co

ghio va b;;tn d<;>c.

5. K~t cftu ctia lu~n van
Lu~n van duqc vi~t theo k~t cfru nhu sau:

PHAN Md £>AU
- Chuong 1: Gi&i thi~u chung v~ sieu thi
- Chuong 2: Thgc tr;;tng phat tri~n sieu thi 6 thfmh ph& Cftn Tha
- Chuong 3: £>jnh huang va giai phap phat tri~n sieu thi 6 thanh ph& Cftn Tha
d~n nam 2010

KETLUAN

-4-

CHVdNGl
,

-.

.

~

,.,..

GIOI TRIEU CHUNG VE SIEU THI.

1.1. KHAI NI~M VE SlEU THJ VA NHUNG D~C TRUNG CUA SlEU THJ:
1.1.1. Khai nifm:
"Sieu thi" la

tu

duqc dich ra

tu

ti~ng nu6c ngoai - "supermarket" (ti~ng

Anh) hay "supermarche" (ti~ng Phap ). Hi~n nay, khai ni~m sieu thi duqc dinh nghia

theo nhi€u each khac nhau.
- Nu6c My coi sieu thi la "cira hang tg ph\lc Vl,l tuang d6i 16n c6 mfrc chi phi
thAp,

cy suAt lqi nhu~n khong cao va kh6i luqng hang h6a ban ra 16n, dam bao thoa

man dfty du nhu cftu cua nguai tieu dung v€ thvc phftm, b<)t gi~t, cac ch~t tfty ni·a va
nhfrng m~t hang cham s6c nha cira" (Philips Kotler, "Marketing ciin bim").

a Phap duqc dinh nghia la "cua hang ban le theo phu0'11g thfrc w
phvc vv, c6 di~n tich tu 400m2 d~n 2.500m2 chu y~u ban hang thgc phftm" (Marc
- Sieu thi

Benoun, "Marketing: Savoir et savoir-faire", 1991 ).

-0

Vi~t Nam, sieu thi duqc hi€u la m()t lo~i cira hang ban le c6 quy mo,

_ ___,~s---treng-}}i--ee'-Sff-v~-'--ehclt--ttf0'11g-dfn--hi~rr-d?i;-kinlrduanlrtlreophuang tnuc tl,1'
phvc V\1 va chu y~u bay ban nhfrng m~t hang dap frng nhu cftu tieu dung hang ng<:1y
nhu thgc phftm, df> u6ng, dl)ng C\l gia dinh va cac lo~i V~t dl)ng cftn thi~t khac, ...
T6m l~i, c6 th€ c6 rAt nhi€u khai ni~m khac nhau v€ sieu thi nhung nguai ta
vfin thAy nhung net chung nhAt cho phep phan bi~t sieu thi v6i cac d~ng ctra hang
ban le khac. D6 la sieu thi ap d1,tng phuang thuc tl! pht,tc V¥ va himg h6a chit ydu
ilap ung nhu cdu tieu dung himg ngay.

1.1.2. Cac

d~c

trtrng cua sieu thj:

-La m9t dt;tng cua hang ban le: Sieu thi duqc tb chfrc du6i hinh thfrc nhfrng cu-a

hang c6 trang thi~t bi va

CO'

sa v~t chAt hi~n d~i. do thuang nhan dftu tu va qu~m Iy'

duqc Nha nu6c cAp phep ho~t d()ng. Sieu thi thgc hi~n chfrc nang ban Ie - ban hang
h6a trvc ti~p cho nguai tieu dung cu6i cung d€ h<;> sir dvng chfr khong phai d~ ban l~i.


-5-

- Ap d1,mg phuong thuc tl! ph'?{c v'?[: Khi n6i den sieu thi ngm)'i ta khong th~
khong nghi t6i "tg phvc V\1", m(>t phuong thirc ban hang do sieu thi sang t~o ra va Ia
phuong thirc kinh doanh chu yeu cua xa h(>i van minh cong nghi~p h6a. TlJ phvc vv
giup ngm)'i mua dim thdy thoai mai khi duqc tl,l' do ll,l'a ch9n, ngim nghia, so sanh
hang h6a rna khong cam thdy bi ngan tr& tir phia nguai ban. C6 th~ kh~ng dinh rilng
phuong thirc tl,l' phuc vvla sang

t~o di~u

each m~ng trong linh V\fC thuang

m~i

ky cua kinh doanh sieu th! va Ia cuc)c

d~1i

ban le.

- Sieu thi sang tqo ngh? thu(lt trung bay hang h6a: Ngoai
phuang th(rc ban hang t\1' phl,lC Vl,l, sieu thj con sang

t~O

ra

vi~c

sang

ngh~ thu~it

t~o

ra

trung bay

hang h6a nhiim t6i da h6a hi~u qua khong gian ban hang. Di~u d6 c6 nghia la hang
h6a trong sieu thi phai c6 kha nang tg quang cao va loi cu6n nguai mua. Sieu thi
lam duqc di~u nay thong qua cac nguyen tic sip xep, trung bay hang h6a nhi~u
khi duqc nang len thanh nhfrng thu thu~t. Ch~ng h~n, hang c6 ty sudt lqi nhu~n
cao duqc uu tien xep 6 nhfrng vi tri d€ thdy nhdt, duqc trung bay v6i di~n tich 16n;

nhfrng hang h6a lien quan den nhau duqc xep g~n nhau; hang khuyen m~i phai thu
hut khach hang bitng nhfrng ki~u trung bay bit mit; hang c6 trQng luqng 16n phcii
xep

a ben du6i d~ khach hang d€ ldy, bay hang v6i s6 luqng 16n d~ t~o cho khach

hang cam giac la hang h6a d6 duqc ban rdt ch~y, ...
- Hang h6a ban tqi sieu thj: Chu yeu la hang tieu dung thuang ngay nlm tlwc
phAm, trang phvc, my phAm, db gia dvng, cac chdt tAy rna, v~ sinh, ... Hang h6a duqc
bay tren cac gia k~ theo tirng chling lo~i va duqc niem yet gia m(>t each cong khai ro
rang. Danh mvc hang h6a cua sieu thi rdt da d~ng va phong phu, c6 th~ len t6i hang
ngan, th~m chi hang chvc ngan lo~i hang. Trong d6, m6i lo~i hang duqc trung bay
v6i s6 luqng nhi~u d~ nguai mua c6 th~ d€ dang ch9n duqc cai rna h9 ung y nhdt.
- Trang thiit bt va

CO'

sa v(lt chdt: Sieu thi thuang duqc trang bi CO' so· v~t

chdt tuong d6i hi~n d~i d~ dam bao sg ti~n nghi, thoai mai cho khach hang.
- Quy mo: Sieu thi phai c6 quy mo tuong d6i 16n b&i vi sieu thi ldy quan
di~m khach hang tg phvc vv va chi phi thdp lam ca s& cho ho~t d(>ng kinh doanh, do

d6 d~ dam bao tinh kinh te theo quy mo doi hoi sieu thi phai c6 guy mo hqp

Iy m6'i


-6-

c6 th~ tieu thv duQ'c kh6i luQ'ng hang h6a 16n d~ bu d~p chi phi kinh doanh va c6
mire Hii hQ'P ly.

1.1.3. Phan lotli sieu thj:
C6 nhi8u each phan lol;ti sieu thj dlJa tren cac tieu thfrc khac nhau. Hai each
phan lol;ti ph6 bi~n la phan lol;ti theo quy ffiO va phan lol;ti theo chi~n }UQ'C, chfnh
sach kinh doanh.

1.1.3.1. Phan lotli theo quy mo:

- Sieu thi nho: Theo each phan lol;ti cua Phap thi nhfrng sieu thi c6

di~n

tich

du6'i 400 m 2 duQ'c gQi la sieu thi nho. Cac sieu thi lol;ti nay thu<'mg chi chuyen ban
m()t lol;ti hang h6a nhu: d6 chai tre em, dvng cv th~ thao, qucln ao day dep, ...

- Sieu thi vira: Cite sieu thi & Phap thu<'mg c6 di~n tich tir 400- 2500 m 2 va
cac sieu thi & My thu<'mg c6 di~n tich trung binh la 1.250 m . Danh mvc hang h6a
2

bay ban tl;ti sieu thi thu<'mg tir vai ngan d~n tren du6'i 20.000 san phfrm khac nhau.

- Dgi sieu thi: Dl;Li sieu thi Ia dan vi thuang ml;ti ban le c6 quy mo 16·n v6i
di~n tich tren 2.500m2, c6 khi len d~n vai chvc ngan m 2 • Dl;ti sieu thi thucmg thu()c

s& hfru m()t t~p doan thuang ml;ti, duQ'c t6 chuc nhu m()t khu t6 hQ'p ban le v6'i du
mQi lol;ti hang h6a, djch vv. Danh mvc hang h6a c6 th~ len t6i 50.000 san pham.

1.1.3.2. Phan lotli theo chi~n lll'Q'C va chinh sach kinh doanh:

- Sieu thi chuyen doanh: Ia sieu thi chi chuyen ban mQt lol;ti hang h6a nh~t dinh.
T~p

hQ'P hang h6a & sieu thi chuyen doanh

h~p

nhung sau, c6 kha nang th6a man cao

nhu cdu cua nguai tieu dung. Vi dv: Sieu thi sach, sieu thi di~n may, sieu thi d6 chai.

- Sieu tht ti¢n d1,1ng: Lol;ti sieu thi nay chu trQng SlJ ti~n dvng cua khach hang
trong khi mua s~m. Sieu thi ti~n dvng thuang ban nhfrng hang h6a phvc vv nhu du
tieu dung thong thu<'mg, re ti8n, c6 yeu cdu chQn l1Ja khong cao, d~ ban. Cac sieu thi
nay thu<'mg duQ'c b6 tri & rfrt gcln nguai tieu thv va chi cfrn di~n tich nh6.

- Sieu thi hg gia: Ldy chinh sach gia ca hfrp dfin lam tieu chi hang ddu d~ thu
hut khach hang gi6ng nhu cua hang giam gia, hl;t gia.

- Sieu thi chdt lur;ng: Lfry chfrt luQ'llg cao lam y~u t6 chinh d~ thu hut khach hang.
Sieu thi chfrt luQ'llg thuang chQn khach hang mvc tieu la nhfrng nguai c6 thu nh~p cao.


-71.1.4. Vi tri sieu thi trong m~ng hr6i phan ph6i ban Ie hi~n d~i:
Sieu thi Ut m()t d~g cfra hang ban le thu()c m~t xich trung gian gfrn v&i ngucl'i
tieu dimg nhfit. Tuy nhien, khi n6i d~n vi tri cua sieu thi trong m~ng lu&i phan ph6i ban
le, ngum ta ngfrm hi~u d6 la each ti~p c~ tir g6c d() phan lo~i mang tfnh

t6

chtrc d(\i

v6i nhitng cfra hang ban le theo phuong thuc hi~n d~i. H~ th6ng cac cfra hang nay bao
g6m: cfra hang ti~n dt,mg (convenience store), sieu thi nho (mini-supermarket), sieu thi
(supermarket),

d~i

sieu thi (hypermarket), cfra hang bach h6a (department store), cua

hang d~i h~ gia (hard discount), trung Him thuong m~i (commercial center), ...
Trong h~ th6ng cac cfra hang ban le hi~n d~i, sieu thi dugc x~p

a vi

tri cao

han cfra hang ti~n dt,mg, sieu thi nho va thfip han so v&i d~i sieu thi, cfra hang d~i h?
gia, cfra hang bach h6a, trung tam thuang m~i xet v~ m~t quy 1110, di~n tich va
phuang thuc kinh doanh.
Chinh phuong thuc ban hang tl)' phvc V\1 va

ngh~ thu~t

trung bay hang h6a

cua sieu thi dam& ra ky nguyen thuong m~i ban le van minh hi~n

d~i.

NHASANXUAT

l
D~i

,

ly, moi gi&i

J

Nha ban huon

Nha ban huon

1

l

,,.

NHABANLE
Cfra
hang
ti~n

Sieu

thi
nho

dvng

,

~

Sieu
thi

D~i

sieu
thi

Cfra
hang
bach
h6a

Cfra
hang
d~i h~

Trung
tam
thuang

gia

m~l

~

Cfra
hang
chuyen
doanh

~

NGU'OI TIEU DUNG

Su a6 1.1: Vi tri ctia sieu thi trong m{lng luui phiin ph6i ban /e hi¢n il{li

I


-8-

1.1.5. Vai tro cua sieu thi trong xa h(}i:
- Sg xudt hi~n cua sieu thi la m('>t

CUQC

each m~ng trong llnh

V\l'C

luu thong

hang hoa. Sieu thi dong vai tro la cfru n6i gifra nha san xufrt va nguo·i tieu dung.
- Sieu thi dong vai tro m('>t nhan t6 kich cfru. V 6i ngh~ thu~t trung bay hang
hoa, sieu thi co kha nang tg qming cao va loi cu6n ngm1i mua.
- Sg co m~t cua sieu thi trong h~ th6ng ban le hang tieu dung da lam tang

mire d('> c~nh tranh trong nganh thuong nghi~p ban le. Tir do, no thuc day cac lo~i
hinh ban le khac phai nang cao chfit luQ'llg ph\}c V\1 khach hang.
- Gop phfrn giai quy~t cong an vi~c lam cho ngm:ri lao d()ng, cai thi~n do·i
s6ng nhan dan.

1.2. SV PHAT TRIEN SIEU THJ 0 cAc NUOC TREN THE GIOI
1.2.1. Ljch sfr hinh thanh va phat tri~n sieu thj tren th~ gi6'i
Qua khao sat h~ th6ng phan ph6i 6 cac nu6c chau Au, chau My, nguo·i ta
thdy r~ng: sg ra dai cua sieu thi la sg d6i m&i cua phuang thirc ban hang tu nhfrng
cua hang t6ng h
Y tu&ng v~ m('>t lo~i cua hang ban Ie co cac d~c trung gi6ng nhu sieu th~

do

BON MARCHE (Phap) kh6i xu&ng vao nam 1852. Nhfrng nguai chu ti~m cfrp ti€n
nay da ap d\lllg nhfrng nguyen t~c dt ti~n b('> cho cua hi~u cua minh, do la:
- Chdp nh~n
do thuang co

tY sufit lqi nhu~n thdp (13,5%) trong khi cac cua hang ban le thai

cy sudt lqi nhu~n 6 mire 40%.

V&i nguyen t~c nay, cua hi~u co th~ thu

hut khach hang v&i gia thfip, nha do tang dang k~ kh6i luQ'llg hang hoa ban ra.
- Gia ca hang hoa niem y~t cong khai d~ nguai mua khong mfit thai gian hc)i
gia, tra gia va nguai ban dO' mdt cong tra lai khach.
- Khach hang tg do ti~p xuc, xem xet chQn hang rna khong b~t bu()c phi'1i
muahang.
- Ban khuy~n mai nhfrng hang hoa m&i ho~c nhfrng hang hoa khong con hgp
thai trang.
- Quang cao r('>ng rai d~ cong chung bi6t d6n cua hang.
- Co djch V\1 giao hang t~n nha.


-9-

Cua hang dAu tien mang cac d~c di~m nhu m<)t sieu thi nhu v~y da thanh
cong va gay tieng vang 16n, dAn dAn cac nha ban le Phap d€u h9c theo phuang th(rc
kinh doanh m6i nay va da t~o ra m<)t

sv d6i m6i, m<)t bu6c ngo~t trong h~ th6ng

phan ph6i ban le hang tieu dung 6 Phap. Tuy nhien, cac cua hang nay v~n chi duqc
coi lit cua hang ban le

d~c bi~t

chu chua c6 cai "Mac" rieng.

Thu~t

ngfr sieu thi -

SUPERMACHE chinh thuc xuAt hi~n 6 Phap vao nam 1~i m<)t cua hang tt,r
ph\lc V\1 6 vilng Reuil Malmanson dung "Mac" sieu thi- SUPERMACHE d~ lam
thuang hi~u cho minh.

d

My cua hang dAu tien mang dang dap cua m<)t sieu thi la cua hang thvc

phdm cua Clarence Saunders khai truang nam 1916 6 bang Tennesess. Tuy nhien,
nguai khai sinh sieu thi l~i la Michael Cullen b6i vi chinh ong la ngm'ri dau tien
dung thu~t ngfr SUPERMARKET d~ d~t ten cho cua hang "KING CULLEN" n~m
6 khu vvc Queens thu<)c thanh ph6 New York nam 1930. Michael Cullen da phac
h9a mo hinh chung cho m<)t SUPERMARKET la:
HANG THl/C PHAM

vA DO GIA DT)NG +TV PHlJC VlJ + GIA RE, CHI

PHi TRAP + BAI GIU XE MIEN PHi
B~t dAu tir d<)t pha nay, sieu thi dAn dAn phat tri~n ra kh~p nu6c

My.

Trong

nhfmg nam 40 va 50 vira qua cac sH~u thi da tr6 thanh kenh phan ph6i thvc phfun chinh
6 My. Den giai do~ sau (nhfrng nam 60, 70) h~ th6ng sieu thida tr6 thanh h~ th6ng

cua hang ban le chinh th6ng cua nu6c nay. Vao cu6i th~p nien 80, 6 My da c6 khoC:mg
30.000 sieu thi, chiem 20% t6ng s6 cua hang ban le thvc phdm v6i t6ng doanh thu
hang nam d~t 200 cy USD, chiem 75% t6ng doanh thuban hang thvc phdm.

d Phap,

h~ th6ng sieu thi phat tri~n r<)ng kh~p trong th~p nien 60, 70. Tfnh

den thang 9/1998, 6 Phap c6 8.552 sieu thi v6i t6ng doanh thu khoang 300
France, chiem

cy tr9ng 35% doanh thuban hang thvc phdm va chiem

ty

19% so v6'i

t6ng mire ban le.

d chau Au n6i chung, sieu thi cling phat
Phap. Sv xuAt hi~n cua sieu thi

tri~n v6i t6c d9 gan tuang tl!

a

a cac qu6c gia song hanh v6i sv phat tri~n kinh t~


- 10-

bai vi S\f xudt hi~n cua sieu thi phu hqp v&i long mong mu6n cua cac nha san xu~h

cte ctAy m~nh tieu thv san phb v&i t6c d9 nhanh bAng each ban hang d<;ti tra. sll
xudt hi~n cua sieu thi phu hqp v&i n€p s6ng cong nghi~p , va c6 tac dvng nang cao
tinh van minh ti€n b() trong linh V\fC thuong m<;ti.

a chau A va cac khu V\fC con l~i cua th€ gi&i, do S\f phat tri~n kinh t€ ch?m
hon nen sieu thi cling xudt hi~n mu()n hon. Kinh t€ cua cac nu&c chau

A khai sjc

vao nhung nam 60 va cling b~t dAu tir th~p nien 60 sieu thi chinh thuc c6 mi;it t<;ti cac
qu6c gia chau

A c6

n6n kinh t€ phat tri~n kha, d~n dAu la Nh~t, Dai Loan, Han

Qu6c, H6ng Kong, Singapore. DAn dAn, sieu thi da phat tri~n r()ng khjp cac nu&c
chau A khac nhu Thai Ian, Malaysia, Indonesia, Trung Qu6c, ...

acac nu&c chau A,

doanh thuban Ie cua cac sieu thi u&c tinh khoang 10% t6ng muc ban le xa h()i.

1.2.2. Nhfrng bai hQc kinh nghi~m v~ phat tri~n sieu thj tren th~ gi6'i
1. Tren th€ gi&i, m()t s6 sieu thi da gi;it hai duqc nhi€u thanh cong do h<;> ·w
t~o ra cho minh m()t phong each rieng, khac bi~t h~n so v&i cac d6i thu. Di6u nay

cang c6 y nghla trong thai

kY c<;tnh tranh gay gilt.

Thong thm'mg, cac yeu t6 v€ bai

tri hang h6a, chdt luqng hang h6a, phuong phap ti€p thi, qufmg cao, d6ng phvc cua
nhan vi en, ... se t~o nen phong each rieng bi~t cho m6i sieu thi.
2. Cac sieu thi tren th€ gi&i chu tr<;>ng rdt nhi6u d€n vdn d€ nghien cuu khach
hang va nhu cAu khach hang. Bai v~y, m6i sieu thi luon c6 b() ph~n chuyen trach
nghien ctru v€ thi tru<'>'ng, v€ nhu cAu, tam ly va hanh vi ngu<'>'i tieu dung ket hqp v&i
nghien cuu khach hang cua cac d6i thu c~nh tranh. Ben c~nh d6, con c6 m()t b()
ph~n khac chuyen trach vi~c xfr ly nhfrng vdn d€ phat sinh lien quan d€n lqi ich cua

khachhang.
3. Theo kinh nghi~m tren th€ gi&i, m()t trong nhfrng tieu chid~ xac djnh sieu
thi la quy mo va t6 chuc cac djch Vl) phvc Vl) khach hang. Vao sieu thi, ngoai nhu
cAu mua hang h6a con c6 nhu cAu djch vv. Vi v~y,

a nu&c ngoai c6 th~ hinh dung

sieu thi la m()t t6 hqp kinh doanh thuang m<;ti - dich vv. Th\fc te t<;ti Vi~t Nam thi
d~i da s6 cac sieu thi chi thuAn tuy ban hang theo phuong thuc t\1' ch<;>n. Con l<;ti m()t

s6 it cac sieu thi c6 them cac djch vv dan gian.


- 11 -

4. Theo kinh nghi~m cua m<}t s6 h~ thfJng sieu thi 16n tren th~ gi6i nhu Seiyu

(Nh~t Ban), Metro (Due), ... thi m<}t trong nhfrng y~u t6 c6 tinh nghi~p vv chuyen

nghi~p trong ho~t d()ng sieu thi la t6 chfrc ngu6n hang d~ "mua t~n gfJc" va "ban t~n

ngQn", h~n ch~ t6i mire t6i da cac khau trung gian. Day la dieu ki~n quan trQng d~

sa kinh t~ d~ c6 gia ban c~nh tranh. Nhung trong thiJC
t~ thi nhieu sieu thi cua Vi~t Nam chua lam duqc vi~c nay. H9 thu<'mg l~y hang tu
giam chi phi ban' hang, la CO'

cac chq

ho~c

Trung tam thuang

m~i

khac c()ng v6i cac chi phf ban hang, trong d6

c6 cac khoan chinh chi phi ve di~n, buu chinh vi€n thong, kh~u hao thi~t hi ban
hang, ti6n luang cho d<}i ngfi nhan vi en, ... khi~n cho gia ban cao han cac ca sa khac
la dieu khong th~ tranh khoi.
5. Hu~n luy~n va dao t~o nhan vi en lam vi~c trong sieu thi la v~n de c!Jc ky
quan trQng. Tung lo~i nhan vien deu duqc tieu chufrn h6a theo vi tfi c6ng tac, d~c
bi~t phai la nhfrng nguai c6 tinh thdn trach nhi~m cao. C6ng vi~c cua h9 mang tinh

chAt chuyen m6n h6a, cho nen hdu h~t cac ho~t d()ng cua sieu thj d€u ducyc ti~n
hanh m<}t each c6 bai ban nhung d6ng thai cfing r~t linh ho~t, chu d()ng trong qua
trinh xi'r ly, giai quy~t c6ng vi~c ..

1.3. QUA TRINH PHAT TRIEN SIEU THJ 0 VI~T NAM
C6 th~ khai quat nhftng net chinh cua "sieu thi"

a Vi~t Narn trong thai gian

han 10 nam qua nhu sau:
- Thai kj; 1993- 1994: Tir khi thl,l'c hi~n chinh sach cai each kinh t~, nen

kinh t~ nu6c ta da c6 nhung ti~n b() dang k~. Theo da phat tri~n kinh t~, rnfrc
s6ng cua nguai dan duqc nang cao ro r~t, trong bfJi cfmh d6 sit~u thi ra dai va
phat tri~n la t~t y~u. Sieu thi ddu tien ra dai 6 Vi~t Nam la sieu thi c6 thuong
hi~u Minimart cua C6ng ty xu~t nh~p khfru n6ng san va ti~u thu c6ng nghi~p

Vfing Tau (Vfing Tau - Sinhanco ), khai truong thang 10/1993

t~i

trung tam

qu~n

1, TP. HCM nhung quy m6 con r~t nho va khach hang chu y~u la nguai nu6c
ngoai. Sau sieu thi cua Sinhanco, m<}t lo~t cac sieu thi khac ti~p tvc xu~t hi~n 6
khu V\fC trung tam qu~n 1, qu~n 3 va qu~n 5, ve sau Ian ra cac vung ven nhu Go
Vfi.p, Tan Binh, ...


- 12-

- Thai kj; 1995- 1997: Trong thai k)r nay, sieu thi b~t dfiu phat tri~n d~n cac

tinh trong ph~ vi ca mr&c.

0 Ha N9i, sieu thi dfiu tien la Minimart Ha N9i a tAng 2

chQ' Hom cua Vilng Tau Sinhanco ra dai cu6i nam 1995, r6i d€n sieu thi s6 7 Dinh
Tien Hoang cua Cong ty Bach h6a Ha N9i ra dai gifra nam 1996, ... Ben c<;mh d6,
vao thai di€m cu6i nam 1995, dfiu nam 1996

a TP. HCM da xufrt hi~n nhfrng sieu

thi c6 quy mo l&n hon v~ di~n tich va chung lo<;ti hang h6a nhu: Maximark (cong ty
An Phong), Citimart (cong ty Dong Hung), Co.opmart (Sai Gon - Coop), sieu thi
Mi~n Dong (cong ty dfiu tu Mi~n Dong), ... duqc t6 chuc theo hinh thuc lien hQ'p

bao g6m cac khu V\fC ban hang h6a, an u6ng, giai tri, ... Hang h6a cilng b~t dfiu da
d<;tng hon, m9t s6 sieu thida c6 5.000- 6.000 m~t hang, di~n tich kinh doanh ian ttri
3.000- 4.000 m2 nhu Maximart, Vinamart, ... Trong khi d6, cac sieu th! aHa N()i
cilng dua nhau ra m~t nhu quy mo nho han, cac m~t hang don di~u, s6Iuqng it hon.

- Thai

kY 1998 ain nay: Do S\f xufrt hi~n 6 <;tt, thi€u ki€n thuc thuong nghi~p va

phai c<;tnh tranh v&i cac hinh thuc ban le truy~n th6ng nhu chq, ctra hang, hang rong
c<;tnh tranh lful nhau nen nhi~u sieu thi lam

an thua 16, va nq.

va

Ch~ng h<;tn, aHa N9i, sieu

thi 63 Ham Long pha san, mfrt kha nang thanh toan; cac sieu thi Thanh Hung, Dream,
Thu Do thi tuyen b6 giai th€ ... Tuy nhien, cilng c6 khong it nhfrng sieu thi da thu duQ'c
thanh cong nha bi€t hQc hoi kinh nghi~m, bi€t thich nghi v&i nhfrng d~c di~m Uim I} cC1a
ngum tieu dimg Vi~t Nam nen cho den nay, chung van con ton t<;ti va phat tri~n nhu Sai
Gon Superbowl (lien doanh gifra Vi~t Nam va Singapore), sieu thi mi~n Dong (t6ng di~n
tich 10.000m2, c6 dfiy du cac khu kinh doanh hang h6a, nha hang, giai tri, bai gifr xe), d~ti
sieu

thi

Cora (t6ng di~n tich 20.000m2, v6n dfiu tu 20 tri~u USD t<;ti khu c6ng nghi~p

Bien Hoa, c6 20.000 m~t hang trung bay theo tieu chuful h~ th6ng sieu thi tren th€ gi&i
cua ~P doan Bourbon (Phap), ...

0 Ha N9i, ho<;tt d9ng kinh doanh sieu thi cilng b~t dfru

c6 nhfrng net m&i: Nhi~u sieu thi m&i ra dm va duqc d~t trong t6ng th€ cac mo hinh
trung tam thuong m~i 16n nhu: Ha N9i Tower, Starbowl, Trang Ti~n Plaza, .. Theo con s6
th6ng ke cua S& Thuong m<;ti Ha N9i, d€n nam 1999 tren dja ban Ha N9i da c6 hon 20
sieu thj. Cac sieu thi c6 ti€ng

a Ha N9i la: Sieu thi Sao, sieu thi Fivimart, Citimart, sieu

thi Cat Linh, sieu thi Thien Nien Ky, sieu thi IMS, sieu thi Seiyu.


- 13 -

Hi~n nay, nguai dan cac tinh, thfmh ph6 l&n nhu Hai Phong, Vinh,

Da N~ng.

Hu~, Nha Trang, Vilng Tau, Cfrn Tho, ... cilng da bi~t d~n loC;ti hinh kinh doanh sieu

thi. Sieu thi chinh thirc ra dai va phat tri€n tC;ti Vi~t Nam duqc han 10 nam nhung
thai gian qua S\f phat tri€n cua chung d~u mang tinh W phat, th\fc ti€n hoC;tt d()ng
chua nhi~u nen nh~n thirc v~ sieu thi cua nhfrng nha quan ly cilng nhu nhfrng ngu()'i
tr\fc ti~p kinh doanh vdn con kha rna hb.

1.4. MOl TRUONG KINH DOANH SIEU THJ (J VI~T NAM HI~N NAY
1.4.. 1. Moi truirng vi mo
1.4.1.1. Cac y~u t8 kinh t~:
Cac y~u t6 kinh t~ nhu chu
sach

cy gia,

kY

kinh t~, lai su~t ngan hang, lC;tm phat, chinh

chinh sach tai chinh ti~n t~, co c~u kinh t~, ... c6 anh huang r~t nhi~u

d~n hi~u qua hoC;tt d()ng cua cac doanh nghi~p kinh doanh sieu thi nhu:

- Ty gia h6i doai tang lam cho gia ca cac m~t hang nh~p khftu tu nu&c ngoai
cilng tang theo.

- Tinh hinh tang gia dfru 6 Vi~t Nam trong thai gian qua keo theo hang loC;tt
cac m~t hang W~u dung tang gia trong khi ti~n cong, ti~n luang cua nguai lao d()ng
vdn chua duqc di~u chinh kip v&i S\f thay d6i d6.
- N~n kinh t~ nu&c tala nen kinh t~ nhieu thanh phfrn, phat tri€n theo co ch~
thi truang. Dieu nay da thuc day san xuat hang h6a trong nu&c phat trien, lam cho
hang h6a ngay cang phong phu v&i ch~t luqng khong ngung duqc nang cao nh~m
dap irng nhu cfru da dC;tng cua thi truang. M~t khac, xu hu&ng toan cfru h6a n€n kinh
t~ khu V\fC va th~ gi&i da tC;to di€u ki~n dua nu&c ta h()i nh~p va xich lC;ti g~n v6'i de

nu&c han ca ve kinh t~ ldn kY thu~t.
- Nu&c ta dang tung bu&c chuy€n d6i CO' c~u nen kinh t~ tir cong - nong dich V\1 sang cong - dich V\1 - nong

nghi~p

thi vai tro CUa thuong ffi(;li - dich V\1 cao,

ch~t luqng cao se phai duqc dfty len m()t each ffi(;lnh me han tru6'c.

Qua trinh do thi h6a se tac d()ng d~n xu hu&ng tieu dung tuang lai cua nguai
Vi~t Nam. Tru&c anh huang cua 16i s6ng cong nghi~p h6a, nguai tieu dung tuang lai
(y Vi~t Nam

se phan irng tich C\fC va thu~n lqi han v&i lo(;li hinh kinh doanh sieu thi ...


- 14-

1.4.1.2. Cac y~u t6 tv nhien
Thgc t€ cho thAy r~ng ho~;tt d<)ng kinh doanh huon ban, trong d6 c6 sieu thj,
chiu anh huang rAt nhi€u hoi cac y€u t6 moi trucmg tl! nhien nhu dieu ki~n v€ ctia

ly, khi h~u, thai thi€t, ... Tinh hinh khi h~u, thai ti€t nu&c ta kha phuc t~;tp, hay thay
d6i bAt thuang. Vao mua kho, trai n~ng n6ng va it mua, rAt thu~n lgi cho ho~t dong
kinh doanh sieu thi va nguqc l~;ti.

d

m<)t s6 tinh mien Trung nhu Thanh H6a, Ngh~

An, ... thuang xuyen xay ra h~;tn han, lfi h,tt; c<)ng them, phfrn l&n di~n tich Ia d6i nui,
dan cu thua th&t nen da h~;tn ch€ sg phat tri~n IInh VlJC kinh doanh sieu thi.

1.4.1.3. Cac y~u t6 van boa xa h()i
Cac y€u t6 van h6a xa h<)i nhu quan ni~m v€ thai gian, 16i s6ng, th6i quen
tieu dung, SlJ thay d6i ngh€ nghi~p, SlJ gia tang thu nh~p, ... cling tac d<)ng khong
nh6 d€n hanh vi mua s~m cua nguai tieu dung.
Cling nhu nhi€u qu6c gia chau

A khac,

chq Vi~t Nam vfin la m~ng lu&i ban

le truy€n th6ng chi€m vi tri quan trQng nhAt, d~c bi~t Ia v&i hang thl,l'c ph~m phvc

v1,1

nhu cfru hang ngay. D6i v&i nguai dan, di chq da thanh th6i quen kh6 thay d6i. Di
chQ' duqc coi Ia net van h6a

d~c

trung cua nguai

Vi~t

Nam.

D~c bi~t

la t~p qmin an

u6ng cfru k)r, thgc phfim tuai s6ng 6 d~ng nguyen thuy va tlJ ch€ bi€n theo ky thuat
cua m6i nguai. Tuy nhien, vfin c6 khong it nguai vi mu6n ti€t ki~m thai gian nju
nu&ng, ng~i tra gia hay khong muon hi mua lam hang gia, hang nhai, hang kern chAt
luQllg nen h9 da chQn sieu thi lam nai mua s~m tin c~y cho hQ.

1.4.1.4. Y~u t6 dan sa va mfrc s6ng dan

CU'

T6c d<) tang dan s6, m~t d<) dan cu Ia m<)t trong nhfmg y€u t6 quan trQng g6p
phfrn t~o nen SlJ thanh cong trong ho~t d<)ng kinh doanh sieu thi. Vi v~y, nguai ta
thuang thfiy cac sieu thi duqc xay dlJ11g va phat tri~n 6 cac thanh ph6 l&n hay cac
trung tam do thi vi 6 nhfmg nai d6 dan cu t~p trung dong due v&i muc s6ng kha cao.
Kinh nghi~m cua cac hang ban le l&n tren th€ gi&i da cho thfiy, muc thu nh~p
binh quan dfru nguai cling Ia m<)t chi tieu h€t sue quan trQng d~ quyet djnh c6 kinh
doanh sieu thi t~i khu VlJC d6 hay khong. Theo nhfrng tieu chu~n qu6c

te thi muc thu

nh~p binh quan dfru nguai phai tu 1.000 USD/nam tro len d6i v&i m<)t sieu thj.

d


- 15-

Vi~t Nam hi~n nay, n~u tinh theo sue mua ngang gi<:i thi c6 th~ phat tri~n kinh

doanh sieu thi &cac thanh ph6 hay &cac trung tam do thi vua va Ian.

1.4.1.5. Mrrc d(} do thj hoa va Iai sang cong nghi~p
Sieu thi, d~i sieu thi va cac lo~i cua hang ban le hi~n d~i g~n li~n vai qua
trinh do thi h6a, la k6t qua tAt y~u cua m()t 16i s6ng van minh, cong nghi~p bao trum
len cac thanh ph6 l&n. Vai dan s6 hi~n nay khoang 80 tri~u, Vi~t Nam la m()t thi
truti~n hanh CNH- HDH tren m<;>i linh Vl)'c, Vi~t Nam se xay dl)'llg hang lo~t do thi Ian

d€ thich irng vai trinh d() phat tri€n chung cua th~ giai. Xu hu&ng nay se di~n ra
m~nh me vao th~ ky 21 va anh huang sau s~c d~n 16i s6ng, th6i quen tieu dung cua
d~i b() ph~n cu dan thanh thi ... Se xuAt hi~n nhfrng sieu thi quy mo han, kinh doanh

chuyen nghi~p han bay gia.

1.4.1.6. Xu htr6'ng quae t~ hoa nganh ban le 0' chan A
Cac nu6c lang gi~ng trong khu vgc nhu Thai Lan, Hong Kong, Singapore, ...
da di tru6c Vi~t Nam trong linh vgc sieu thi. Ngay nay, nhfrng h~ th6ng sieu thi

o·

cac nu6c nay da d~t d~n trinh d() phat tri€n tuang d6i cao, c6 di~n tich rAt Ian va

phuang thuc kinh doanh chuyen

nghi~p

khong thua kern gi cac nuac phuung Tay.

Tuy nhien, c6 duqc di~u nay cling la nha xu huang qu6c t6 h6a di~n ra lien tvc va
m~nh

me cua cac

t~p

doan kinh doanh ban le nu6c ngoai vao khu V\fC nay. Chinh

nhfrng sieu thi va d~i sieu thi ddu tien cua he;> & chau Adam& ra cho cac nu6c nay
m()t kY nguyen m6i trong nganh ban Ie- kY nguyen cua thuung nghi~p

hi~n d~i.

1.4.2. Moi trtrimg vi mo
1.4.2.1. Khach hang
D~i da s6 nguai tieu dung Vi~t Nam thu()c tAng l&p binh dan nen cac sieu thi

da xac djnh tdng l&p nay la khach hang ml)C tieu. Vi th6, CO' cAu hang h6a bay ban
trong cac sieu thi & Vi~t Nam phdn l&n vdn phai la cac m~t hang phl)c V\1 nhu cftu tieu
dung hang ngay v6i gia ca chi &mire trung binh. Tuy nhien, xu hu&ng tieu dung mai
cua nguai tieu dung Vi~t Nam la lga chc;>n thuang hi~u, nghla la h<;> da b~t ddu quan
tam nhi~u d~n chAt luqng. Thu W uu tien mua hang hi~n nay la chAt luqng - each

- 16-

phvc V\1- gia ca, trong khi d6 thu tv' uu tit~n nay tru6c day la gia- ch~t lugng- each
phvc Vl). Day la m<)t tin hi~u kha quan cho linh VlJC kinh doanh sieu thi

hi~n

nay.

1.4.2.2. DAi thii c~nh tranh
Tru6c S\f phat tri€n m~nh me cua cac sieu thi, m<)t s6 doanh nghi~p lo l~ng
r~ng "mi€ng banh l6n" se

bi chia nho thanh nhi€u manh, trong khi d6 cling c6 nguC:ri

l~c quan v€ nganh kinh doanh nay. Ong Nguy€n NgQc Hoa, chu dfiu tu h~ th6ng sieu

thi Co.opmart cho r~g: t~p quan mua s~ trong dan cu dang dfin dfin thay d6i, nguo·i
dan Vi~t Nam da va dang b~t dfiu quen v6i vi~c mua s~m trong cac sieu thi.
Hi~n nay, m<)t trong nhfrng d6i thu dang gam cua cac doanh nghi~p trong

nu6c la t~p doan Bourbon (Phap ), da san se phfin 16n khach hang cua cac sieu thi
trong nu6c. Ben c~nh d6 con c6 cac t~p doan kinh doanh sieu thi n6i ti€ng khac tren
th€ gi6i nhu t~p doan Metro Cash & Carry (Due) va s~p t6i day la s\f "chen chan"
cua t~p doan WalMart cua My.
Ngoai ti€m l\fc v€ v6n, cac t~p doan nu6c ngoai c6 kha nang thuang lugng
v6i cac nha cung c~p lien doanh hay 100% v6n nu6c ngoai ngay tir cong ty m~ v6i
gia ca th~p nh~t. V~n d€ nay da lam cho cac nha dfiu tu sieu thi trong nu6c khong
khoi lo l~ng.

1.4.2.4. Thuung m{li tlifn tu
T~i Vi~t

Nam, sieu thi

di~n

tfr da xuat

hi~n

tir thang 10/1998

t~i

website

do Cong ty VietnamThink.com ph6i hgp v6i cong ty IBM xay

d\fllg. Va m6i day, Cong ty Di~n toan va truy€n s6 li~u (VDC) cling da khai truang
sieu thi tren

m~ng t~i

website http://vdcsieuthi. vnn. vn. Thong qua cac website nay,

khach hang c6 th€ chQn va d~t mua nhi€u m~t hang v6i nhi€u nhan hi~u quen thu<)c,
uy tin cua cac nha san xu~t trong va ngoai nu6c. Tuy nhien, sau gfin 3 nam phat
tri€n nhung chi dirng l~i & mire d9 thfr nghi~m d~ h6 trg doanh nghi~p ti~p c~n

thuang m~i di~n tfr. Lo~i hinh nay hi~n nay vfin con nhi€u h~n ch€ vi cas& h~ tfing
va djch vv tai chinh cua Vi~t Nam chua phu hgp d€ phat tri€n thuang m~i di~n

tu

(chua c6 moi tru<'>'ng phap ly cho cac giao djch di~n tfr, chfr ky s6 h6a, cac hgp d6ng
thuang m~i

di~n

tfr, ... ).


- 17-

1.4.2.3. San phim thay th~

- Ch9' ttdu m6i: Phat tri~n tir Hiu t~i Vi~t Nam, dong vai tro quan tr~mg trong
h~ thfmg phan ph6i, k~ ca ban si va le. Cac m~t hang tieu th\1 la hang tieu dung hang

ngay nhu: nhu y€u phfim, my phfim, qufrn ao, d~c bi~t thlJc pham tuoi s6ng. Cho·
dfru m6i ngay cang hi thu hyp v~ quy mo va bi c~nh tranh m~nh tir cac lo~i hinh ban

1e khac,

d~c bi~t

la sieu thi ..

- Cira himg bach h6a tJng hf)'p: Phat tri~n tir lau, dong vai tro quan trong

trong h~ th6ng phan ph6i. D6i tuqng chinh: d~i b<) ph~n dan cu co thu nh~p thfip,
trung binh, kha va cao, trong do d6i tuqng thu nh~p trung binh dong vai tro chu
lgc. Nguai tieu dung ngay cang it d€n cua hang bach hoa do dich V\1 khong t6t,
cac di~u ki~n khong b~ng sieu thi rna gia ca l~i ngang b~ng nhau, do do ngay cang
bi thu hyp.
- Cira himg chuyen doanh: Hi~n phat tri~n nhi~u t~i cac th~mh ph6, chl:t 16u Ia
cua hang kim khi di~n may, trang tri n<)i thdt, dl,1ng Cl,l th~ thao, qufrn ao, ... :E>6i tuqng
chinh: da s6 cac tAng 16p dan cu, d~c bi~t la tAng 16p thanh nien co thu nh~p trung
binh kha. OTam ly nguai tieu dung: thich mua s~m & day do: d~ chon llJa va tin
tu&ng chftt luqng, co uu th€ v~ gia va sg tin c~y.

--------c_c-.CPntli'TTa--tft..nimg mtjt ti€n: Phat trh~n m~nh, rQng nh-it va chi~m m¢t co duro-~n----.t=ro=n=gc---­
m~g lu6i phan ph6i ban le. M~t hang tieu thv chinh: tAt ca cac lo~i hang hoa, chu

y€u la hang hoa tieu dung. Tam ly nguai tieu dung co thoi quen mua s~m & khu vvc
nay do co di~u ki~n thu~n lqi v~ dia ly va di l~i.
- Thuong xa: Hi~n nay chi co m<)t s6 it xuftt hi~n, tuy nhien d~t duqc thanh
cong 16n.

0

day thuang kinh doanh cac m~t hang cao cftp, co gia tri su dl,1ng lau,

kinh doanh an u6ng, giai tri. D6i tuqng chinh: da s6 tAng 16p dan cu, d~c bi~t la tfrng
16p thanh nien co thu nh~p trung binh kha. Vi v~y, trir m<)t s6 it tAng 16p c6 thu nh~p
tuong d6i kha mua s~m hang & day, da s6 nguai tieu dung vfin con ng~i mua s~m
hang vi vAn d~ gia ca.
BQ GIAO DUO VA f'AO Tl,\0
TRUClNG DH KINH TE TP.HCM

THU VI~N
i)~


- 18-

CHVdNG2

,
2
"
THUC
TRANG
PHAT
TRIEN
SIEU
THI• 0 TP. CAN THO
•
•
?

::...

2.1. TONG QUAN VE DIEU KI~N TV NHIEN, KINH TE- XA H<)I THANH
PHO CAN THO HI~N NAY
2.1.1. Vi tri dia ly:
Thanh ph6 Cdn Tho tqrc thu()c Trung uong, c6 di~n tich 139.000 ha n~m 0 vj
tri trung tam dbng b~ng song Ciru Long (DBSCL) v~ phia Tay song H~u n6i v6·i
du<'mg bi€n quf>c t~ theo Iubng Dinh An, each bi€n 75 km, c6 qu6c 19 1A thu~n ti~n
giao thong b9 nf>i li~n v&i thanh ph6

Hb

Chi Minh va cac tinh DBSCL, m~t khac

con thu~n lQ'i giao thong thuy b9 d~n Campuchia.
Vi tri dia ly: -Dong giap tinh Dbng Thap va VInh Long
- Tay giap tinh Kien Giang
- Nam giap tinh H~u Giang
- B~c giap An Giang va Dbng Thap
2.1.2. Dan sA:
Tinh

_ ___

d~n thang 10/2003, TP. Cdn Tho c4}21}41 n~ Trong d6, dan cu

thanh thi la 559.040 nguai chi~m 49,86% va dan cu nong thon la 562.101 nguai
chi~m 50,14%. Lao d()ng nong nghi~p chi~m 53,67% va lao d()ng phi nong nghi~p

chi~m 46,53%. M~t d9 dan sf> 807 nguai/km

2.1.3. TB chll'c cac dO'n

2

.

vi himh chinh:

Gbm c6 4 qu~n: Ninh Ki~u, Cai Rang, Binh Thuy,

6 Mon va 4 huy~n: Phong

Di~n, CO' Do, Vinh Th~nh, Thf>t
.,..... Nf>t.

Thanh ph6 Cdn Tho la trung tam kinh t~, tai chinh, thuang m~i, djch vv,
khoa hQc ky thu~t va van h6a cua DBSCL, c6 h~ thf>ng co sa h~ tllng t6t cho hQ'p tac
ddu tu trong va ngoai nu&c nhu: h~ th6ng giao thong thuy b(), san bay, b~n ding,
cac khu cong nghi~p - ch~ xudt, cac dich V\1 buu chinh vien thong, bao hi€m. ngan
hang, di~n l~rc, cdp thoat nu&c va nhi~u khu do thi m&i thanh l~p.


- 19-

2.1.4. CO' sO' h=.t tAng:

Thanh ph6 Cfrn Tha la nai h<)i

tv

dfru mf>i giao thong huy~t mt;tch bAng

duang song, duang b<), duang bien v&i cac tinh, thanh ph6 trong nu&c. Cfru Cfrn
Tha se duqc xay dgng va hoan thanh vao nam 2008, nf>i lien trvc giao thong b<)

quan trQng gifra thanh phf> Cfrn Tha, thanh phf> H6 Chi Minh, cac tinh DBSCL va ca
nu&c; h~ th6ng buu chinh vi€n thong hi~n dt;ti, du dieu ki~n cung cAp thong tin lien
lt;tc giua Cfrn Tha v6i ca nu&c va cac nu6c tren th~ gi6i.

2.1.5. Cong

nghi~p:

Cong nghi~p la th€ mt;tnh quan trQng cua thanh ph6, dang duqc phat tri~n v6"i
nhieu nganh ngh€ va da dt;tng san phftm. t~p trung vao cac nganh cong nghi~p che
bi€n luang thgc, thgc phftm, cong nghi~p di~n - di~n

tu - tin hQc, may m~c, giay

da, h6a chAt, d~t PP, cong nghi~p ca khi va cong nghi~p v~t li~u xay dvng. Tren d!a
ban thanh ph6 Cfrn ThO' hi~n c6 gfrn 5.000 CO' sa san xuAt cong nghi~p - ti~u thu
cong nghi~p.
2.1.6. Nong, Him, ngll' nghi~p:

Thanh ph6 Cfrn Tha c6 di~n tich dAt nong nghi~p khoang 116.868 ha, du·9·c
su dvng tr6ng l(ta, hoa mau va cac lot;ti cay an qua. Hang nam c6 the san xuAt
tren 1 tri~u tAn lua, ch€ bi€n xuAt khftu gt;to

OU'Q'C

tu 500.000 d€n 600.000 tAn; san luqng

cay an qua 100.000 tan; thuy san 45.ooo tan va thit gia sue, gia cam 18.ooo tAn.
Ngoai ra con c6 cac nong san khac nhu b~p (tren 3.000 tAn), d~u nanh (2.000 tAn),
me (tren 1.000 tfin).
2.1.7. Thll'O'ng m=.ti- Djch Vl}

Cfrn Tha co h~ th6ng ngan hang, bao hi€m, kiem toan hot;tt d<)ng hi~u qua va
ngay cang rna r<)ng; c6 72 khach

St;lll

v&i 1.767 phong, trong d6 co 16 khach st;tn dt;tt

tieu chuAn tir 1 sao d€n 4 sao. V6i h~ th6ng khach st;tn nay, Cfrn Tha hoan toan c6 kha
nang dap irng nhu cfru nghi ngai cho du khach va cung cAp djch vv van phong cho thuc
cho cac doanh nghi~p. M~t khac, v&i vi tri thu~ lqi la trung tam DBSCL va h~ th6ng
giao thong thuy b<) thong suf>t kh~p ca vimg, Cfrn Tha con la nai t~p trung nguyen li~u
de ch€ bi€n, trung chuyen, mua ban hang h6a, cung cAp djch vv thuang mt;ti cho