(Luận văn thạc sĩ) các giải pháp quản lý rủi ro tín dụng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại tại thành phố hồ chí minh

BQ GIAO Dl)C v A DAO T~O
TRUONG J)~l HOC KINH TE TP HO CHi MINH
----oOo----

'

.I\

?

_,

HQ VA TENTACGIA

-

A

-

LU~NVAN

NGUYEN KHOA HOA THU!N

'·

,

?

,

?

,

?

CAC GIAI PHAP QUAN LY RUI RO
~
TIN Dl)NG NHAM NANG CAO HI~U QUA
,

"'

"'

I

?

·1

HOATD6NGC~ACACNGANHANG
•
•

1

THUONG MAl
TAl

TP. HCM
•
•
Chuyen nganh : Ngan Hang
Ma sef
. : 5.02.09
"'

....,

,..,

,...,

LUAN
VAN THAC
SI KINH TE
•
•

NGUOI HU(JNG DAN KHOA HQC: TS. TRUONG THf HONG

80 GIAO Dl,JC VA 8AO TAO
TRlJClNG 8H KINH TE TP .HCM

THUVI:¢N

TP. HO CHI MINH- Nam 2004

.· ...

~


1

Ml)CL{)C
TRANG PHl) BIA
1VilJC: ~{]<:-------------------------------------------------------------------------------------- i
DANH MlJC:
. c:Ac: KY HIElJ
. ' C:HO' VIET TAT----------------------------------------- v
DANH
1VilJ <: <:A
C: BANG ------------------------4'----------------------------------------- vi
~
~
PIIAN 1vf(j f)AlJ -----------------------------------------------~------------------------------vii
?.

Chu'o'ng 1- TOng quan v~ rui ro tin dt,mg va qmin ly rui ro tin dl}.ng
trong ho~t d()ng kinh doanh ciia cac ngan hang thu'o'ng m~i ----------1
1.1.

Rui ro tin dt,mg trong ho(;l t d9ng kinh doanh cua cac

ngan hfmg thu'dng m(;li (NHT1Vi)------------------------------------------------------------- 1
1.1.1. Khai

ni~m

tin dt.mg -------------------------------------------------------------------- 1

1.1 .'2. Tin dt;mg ngan hang ------------------------------------------------------------------- 2
1.1.3 Rui ro tin dt,mg trong ho(;l t d9ng kinh doanh ngan hang -------------------------- 2
. 1.1. 3.1. Khai nifm rui ro tin dt,mg

-------------------------------------------------------2

1.1.3. 2. Cdc hlnh thac cua rui ro tin

d~:mg ----------------------------------------------4

1.1.3.3. Nhilng dfiu hi¢u cua rui ro tin d¥-ng -------------------------------------------4
1.1.3.4. H(ju qua do rui ro tin d¥-ng gay ra ---------------------------------------------8

1.1.4. Nguyen nhan phat sinh rui ro tin dt.mg ngan hang-------------------------------- 10
1.1.4.1. Xet d' g6c dQ ngub'i di vay--------------------------------------------------------1 0
1.1.4. 2. Xet d' g6c dQ tcli san dam baa cho khoan vay --------------------------------11
1.1. 4. 3. Xet d' g6c d9 ngan hcmg ----------------------------------------------------------11
1.1.4.4. Xet d' g6c d9 rui ro kinh,te- xii hQi cua quffc gia va tren the gi(Ji -------11

1.1.5.

y nghia cua vi~c h(;ln ch€ rui ro tin dt,mg trong ho(;lt d9ng
kinh doanh cua cac ngan hang thu'dng m(;li. --------------------------------------- 12

1.1.5.1. Dffi v(Ji ban than ngan hang thuang m(li --------------------------------------12
1.1. 5. 2. Dffi v(Ji n~n kinh te quae dan ---------------------------------------------------13

11

A'•
11
. . 53
. • D Ol

'•

V(Jl

quan

h~

~

~'
quae
te~' --------------------------------------------------------- 13

1.2. Quan ly rui ro tin dt,mg trong ho(;lt d(>ng kinh doanh
CUa CllC ngan hang thu'dng ID(;li -------------------------------------------------------- 13
1.2.1. Khai ni~m quan ly rui ro tin dt;mg -------------------------------------------------- 13
1.2.2. Cac nguyen t~c trong quan ly rui ro tin dt,mg ------------------------------------- 14

1.2.2.1. Mlf,c tieu tin dlf,ng va qui trlnh cho vay chijt che -----------------------------14
1.2.2.2. Chie'n lu<;Jc quan ly rui ro tin dlf,ng ---------------------------------------------14
1.2.3. Phan tich tin dt,mg- n(>i dung co ban cua quan ly rui ro tin dt,mg-------------- 14

1.2.3.1. Mlf,C tieu cua vi¢c phan tich tin dlf,ng ------------------------------------------14
1.2.3.2. Cdc ytu ttf cdn du<;Jc xem xet khi phan tich tin dlf,ng ------------------------ 15
1.2.4. Banh gia rui ro tin dt,mg -------------------------------------------------------------- 18

1. 2. 4.1. Mo hlnh chdt lu<;Jng ---------------------------------------------------------------18
1.2.4.2. Phuang phap xtp hr;mg va danh gia rui ro tin dlf,ng-------------------------21

Chttdng 2- Tht;ic tr~ng rui ro tin dl}ng t~i cac ngan hang
thtfdng m~i d TP. HCM ----------------------------------------------------------- 26
2.1. Tinh hlnh kinh te'- xa h(>i --------------------------------------------------------------- 26
2.1.1. Tlnh hlnh kinh te'- xa h(>i

ca nu'oc -------------------------------------------------- 26

2.1.2. Tinh hlnh kinh te'- xa h(>i TP. HCM ------------------------------------------------ 29
2.2. Tht,tc tr(;lng rui ro tin dt,mg cua cac ngan hang thu'ong m(;li t(;li Tp. HCM--------- 32
2.2.1. H~ thO'ng ngan hang (J Vi~t Nam --------------------------------------------------- 32
2.2.2. T6ng quan ke't gua ho(;lt d(>ng cua cac NHTM t(;li Tp. HCM
trong thai gian qua ---------------------------------------------------------------------------- 34

2. 2. 2.1. Tinh hlnh huy dl)ng vtfn ----------------------------------------------------------35

2.2.2.2. Tinh hlnh cho vay ----------------------------------------------------------------37


111

2. 2. 2.3. Ke't qua hoc;tt dqng kinh doanh --------------------------------------------------39
2.2.3. Thlfc tr~ng rui ro tin dt,mg cua ca.c NHTM t~i Tp. HCM trong thoi gian qua- 41

2.2.3.1. TtJ chuc, cilng cff va siip xe'p lc;ti hoc;tt dqng cua cdc ngan himg-----------42
2.2.3.2. Ban himh cdc cache' chinh sdch tin d~rtng-------------------------------------43
2.2.3.3. Hoc;tt dqng thea thea C(J che' liii sua't linh hoc;tt--------------------------------44
2.2.3.4. Tfch cljc xu ry cdc tai san the' chap di thu h6i n(J---------------------------44
2.2.3.5. Trich l(lp dlJ phong bu diip rui ro tin d~rtng -----------------------------------45
2.2.3.6. Tich qtc tham gia h? th{/ng cung dip thong tin tin d~rtng -------------------46

2.2.4. M9t sci nguyen nhan d§:n d€n rui ro tin dt,mg cua cac
NHTM

t~i

Tp.HCM trong thoi gian vua qua-------------------------------------- 47

2.2.4.1. Rui ro tin d~rtng do nguyen nhan khdch quan ---------------------------------48
2.2.4.2. Rui ro tin

d~rtng

do nguyen nh{in chu quan ------------------------------------52

2.2.5. C6ng tac qmin ly rui ro tin dt,mg cua cac NHTM
t~i

Tp. HCM trong thoi gian qua ----------------------------------------------------- 55

Chtfdng 3- Ghli pha p qm\n ly rtii ro tin d\}ng nh~m nang cao hi~u
qua

ho~t

d()ng kinh doanh ctia cac NHTM t~i Tp. HCM ----------------59

3 .1. Chi€n lttqc pha t tri€n kinh t€ xa h9i cua Vi~t nam va
dinh hu'ong chi€n lttqc cua nganh ngan hang trong giai do~n 2001-2010------- 59
3 .1.1. Chi€n htqc pha t tri€n kinh t€- xa h9i Vi~t Nam ---------------------------------- 59
3.1.2. Binh httong chi€n lttqc cua nganh ngan hang d€n nam 2010 ------------------- 60
3.1.2.1. Quan di!m chie'n [U(Jc v~ cai each va phat tri!n h? thffng ngan hang----60
3.1.2.2. Dtnh huang phat triln NHNN ------------------------------------------------~--60
3.1.2.3. Djnh huang chie'n lU(Jc phdt triln cdc TCTD---------------------------------63
3.1.2.4. Mqt sf! chl tieu ti~n t? va hoc;tt dqng ngan hang den nam 201()------------64

3.2. Cac giai phap quan ly rui ro tin dt,mg nh~m nang cao


iv

hi~u

qua

ho~t

d()ng kinh doanh cua cac NHTM t~i Tp. HCM -------------------- 65

3.2.1. Cac giai phap mang tinh chfft vi mo cua nha nu'oc-------------------------------- 66
3.2.2. Nhung bi~n phap thu()c v~ quan ly cua NHNN ----------------------------------- 70
3.2.2.1. Nang cao vai tro cua NHNN trong

vi~c

djnh huang

ddu tu theo ngimh kinh tt -------------------------------------------------------70
3.2.2.2 Hoim thi~n ca cht ddu himh ry gia---------------------------------------------71
3.2.2.3. Xay dlfng h~ thffng phan tfch, danh gia, chdm diim
va xtp lot;~i doanh nghi~p -------------------------------------------------------73
3.2.2.4. Phat huy t,Ji da hi~u qua hot;~t dl}ng cua trung tam thong tin tfn d~J,ng ---73
3.2.2.5. Tang cuang cong tac quan ly nha nuac vi hot;~t dl}ng t(n d~J,ng------------75
3.2.3. Cac giai phap cua cac ngan hang thu'dng m~i

t~i

Tp. HCM--------------------- 76

3.2.3.1. Cac giai phap lien quan dtn con nguai ---------------------------------------76
3.2. 3. 2. Nang cao chfl't lUt;Jng t(n d~J,ng---------------------------------------------------77
3.2.3.3. T(in

d~J,ng

c6

hi~u

qua quy bao tanh t(n d~J,ng trong nuac------------------82

3.2.3.4. T(in d~J,ng c6 hi~u qua cac ngu6n w1n tai trt;J
tit cac tff chac, chfnh phu nuac ngoai -----------------------------------------83
3.2.3.5. Xay dlfng h~ thong khai thac va cung cdp thong tin tfft---------------------84

3.2.3.6. Thanh l(ip cac cong ty quan ly nt;J va khai thac tai san
cua ch(nh cac ngan hang va phat triin thi truang mua ban nt;J ----------85
3.2.3. 7.

Quan tam hcJn dtn vi~c tr(ch _l(ip quy dlf phong rui ro ---------------------87

3.2.3.8. Phan lot;~i sdp xtp lt;~i nt;J t6n d9ng va huang xilly ---------------------------87

FC~T ~lJ~N ------------------------------------------------------------------------------------ 89
'

A

?

TAI ~I~U THAM FCHA 0-------------------------------------------------------------------- 91


v

DANH MlJC
NH
NHNN
NHTW
NHTM
NHTMCP
NHTMNN
NHLD
NHNNgoai
TDND

TCTD
CTTC
TCCP
CSTT
TP. HCM
KTXH
CIC
CIPHCM
BPXLN
SIB OR

cAc KY Hrf:u, CHO' VIET TAT

: Ngan hang
: Ngan hang Nha mtoc
: Ngan hang trung ttong
: Ngan hang thttong m~i
: Ngan hang thu'ong m~i c6 phgn
: Ngan hang thttong m~i nha nude
: Ngan hang lien doanh
: Ngan hang nude ngoai
: Tin d1,mg nhan dan
: T6 chile tin d1,mg
: Cong ty tai chinh
: Tai chinh c6 phgn
: Chinh sach tiSn t~
: Thanh ph5 H5 Chi Minh
: Kinh te' xa h9i
: Trung tam thong tin tin dt,mg
: Trung tam thong tin tin dt,mg thanh ph6 H5 Chi Minh

: B9 ph~n xU' ly n<;1
: Ty gia ng9ai t~ lien ngan hang tren thi tru'ong Singapore


vi

,

?

DANH MlJC CAC BANG
Bang 1.1: Bang xe'p ht;tng tai san dam bao.
Bang 1.2: Bang theo doi chfft lu'<;1ng khoan vay.
Bang 2.1: T6c d(> tang tru'dng ca nu'oc qua cac nam.
Bang 2.2: T6c d(> tang tru'dng khu Vl;l'C Tp. HCM qua cac nam.
Bang 2.3: Tinh hlnh huy d(>ng v6n theo hlnh thai gia tri qua cac nam.
Bang 2.4: Tinh hlnh huy d(>ng v6n cua cac NHTM tren dia ban Tp. HCM qua cac
nam.
Bang 2.5: Tinh hlnh cho vay theo hlnh thai gia tri qua cac nam.
Bang 2.6: Tinh hlnh cho vay va thi ph~n cua cac NHTM tren dia ban Tp. HCM
qua cac nam.
Bang 2.7: Ke't qua hot;ttd(>ng kinh doanh cua 1 s6TCTD.
Bang 2.8: Tinh hlnh n<;1 xffu tt;ti cac NHTM tren dia ban Tp. HCM qua cac nam.
Bang 3.1: M(>t

s6 chi tieu ti~n t~ va hot;tt d(>ng ngan hang de'n nam 2010.


vii

~

?

~

PHANMODAU

1.

-

Tinh ca'p thie't cua d~ tai
Cung voi slf pha t tri~n cua da"t nttoc, nganh ngan hang cua thanh phO' n6i
rieng va cua cii nttoc n6i chung da trai qua nhfi'ng bttoc thang tr~m va da
d~t dtt<;1c thanh tlfu ra"t dang khich 1~. Tuy nhien dfft nttoc cang phat tri~n,

cong CUQC cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a dfft ntiOC theo chu trtidng cua
Dang va Nha Nttoc cang thanh cong thl nhu du vO'n cho nen kinh te" cang
IOn, d§n de"n tO'c d<) tang trttdng tin dt;mg ciing tang len tttong ung. Slf tang
trtidng tin dl,mg ciing di doi voi sv gia tang rui ro tin d\lng, dieu nay lam anh
httdng nhieu de"n ke"t qua kinh doanh cua cac ngan hang. Hon nfi'a voi xu
the' h<)i nh~p khu vlfc va toan c~u h6a nen kinh te', d~c bi~t la hi~p djnh
thttong m~i Vi~t - My da c6 hi~u llfc Ia co h<)i va thach thuc IOn dO'i voi
nen kinh te"·n6i chung va dO'i voi ho~t d<)ng cua nganh ngan hang n6i rieng.
Chinh vl v~y muc d<) c~nh tranh se khO'c li~t hon trong thai gian tdi va se
khong chi gifi'a cac ngan hang trong nttoc vOi nhau, rna con la gifi'a cac ngan
hang trong nttoc voi ngan hang nttoc ngoai. Dieu nay se lam cho cac ngan
hang phai tlm m<;>i each d~ d~t muc tang trttC1ng tin d\lng cao nh~m dam bao
ktt qua ho~ t d<)ng kinh doanh cua mlnh. Chinh vl le d6 se de d§n dtn

nhfi'ng rui ro dang tie"c trong qua trlnh cho vay cua cac ngan hang, rna
. nguyen nhan chu ye"u la do vi~c tang trttdng tin d\lng khong chu y de"n cha"t
ltt<;1ng tin d\lng.
- Tang trttdng tin d\lng luon g~n lien voi cha"t ltt<;1ng tin d\lng. M~c du trong
thai gian qua Ngan hang Nha Nttoc da c6 nhfi'ng ke' ho~ch va hanh d<)ng C\1
th~ nh~m dam bao an toan, h~n che" de"n muc tha"p nha"t rui ro trong h<;>at

d<)ng tin d\lng va da c6 nhfi'ng da"u hi~u dang mung la ty 1~ n<;1 xa"u cua
nganh ngan hang n6i chung va cac ngan hang thttdng

m~i t~i

Tp. HCM n6i

rieng da c6 xu httong giam d~n. n<;j t6n d<;>ng cha xii' ly cua cac nam trtioc


viii

da th[p xuO'ng, tuy nhien vftn chua d~t so voi muc yeu du. Chinh vl v~y
va'n d~ hang d§u dellt ra d6i voi tung ngan hang n6i rieng va cua

ca nganh

ngan hang n6i chung la phai tang tru'ong tin dvng b~n vii'ng tuc la tang
tru'ong tin dvng phai ke't h<;1p h<;1p voi vi~c dam bao cha't lu'<;Jng tin dvng. Do
d6 vi~c du'a ra cac giai phap nhhm quan ly rui ro tin dvng la m6i quan tam
delle bi~t, la cong vi~c c6 y nghia va c6 tinh ca'p thie't trong ho~t dong cua
cac ngan hang khong chi trong

hi~n t~i

rna con trong tu'dng lai. Vlly do d6

toi da ch<;m d~ tai "CAC GIAI PHAP QUAN
~

""

NHAM NANG CAO

,..

H~U

?

QUA

HO~T

LY RiJI RO TiN Dl)NG

,...

?

DONG KINH DOANH CUA

CAC NHTM T~I TP. HCM".

2.

Mvc dich va

-

nhi~m

Nh~n thuc v~ nguyen t~c va g6p ph§n hoan thi~n nhii'ng ly lu~n cd ban v€

tin dvng va quan ly
-

vv nghien CUll

Phan tich thlfc

ho~t

dong cua ngan hang.

tr~ng ho~t

dong tin dvng va quan ly rui ro tin dvng, tren cd

so d6 xac dinh cac nguyen nhan gay ra rui ro tin dqng cua cac ngan hang
thu'dng m~i tren dia ban Tp. HCM trong thoi gian qua,

tu d6 d~ xua't mot s6

giai phap va kie'n nghi Cl;l th~ trong Cong tac quan ly rui
nang cao

hi~u

fO

tin d1;1ng nhAm

qua hQat dong kinh doanh cua cac ngan hang thu'dng

m~i t~i

TP.HCM.
DO'i ttit1ng va ph~m vi nghien CUll

3.
-

Nghien cuu cac va'n d€ ly lu~n cua tin dvng, tin dvng ngan hang va quan ly
rui ro tin dqng trong hQat d()ng ngan hang.

-

Nghien cuu cac phu'dng thuc, ky lu~t, t6 chuc cua nghi~p vq tin dvng phu
h<;1p voi delle di~m cua cac Ngan hang thtidng m~i hi~n nay va nhu cftu phat
tri~n cua n€n kinh te'.


ix

-

Nghien cuu thl,l'c tr1;1ng ho1;1t dong tin dt.mg va cong tac qmln ly nli ro tin
dt.mg cua cac Ngan hang thu'dng m1;1i tren dia ban Tp. HCM

hi~n

nay, nhung

h(;ln che" trong t~m vi mo ci1ng nhu' vi mo lam anh hu'dng de"n cong tac quan
ly rui ro tin dt.mg trong ho(;lt dong ngan hang.

-

v~ khong gian, d~ tai nghien cuu ho(;lt dong ciia cac ngan hang tren dia ban

Tp. HCM.
-

V~ thoi gian, gioi h1;1n nghien CUu CUa d~ tai la h01;1t dong cua CaC ngan

hang tu nam 2001 de"n nam 2004.

4. Phu'dng phap nghien cll'u
Phu'dng phap nghien cuu chii ye"u dl,l'a vao kie"n thuc cac mon hQC kinh te", di;ic
bi~t la chuyen nganh tai chlnh, lu'u thong ti~n t~ va tin dt.mg. Vi~c phan tich cac

s6li~u dl,l'a tren phu'dng phap th6ng ke lich sii' va phu'dng phap t6ng h

tich d~ danh gia v~ tlnh hlnh ho(;lt dong tin dt,mg va quan ly riii ro tin dt,mg ciia
ngan hang thu'dng m1;1i t1;1i TP. HCM thoi gian qua.

5. Ke't dtu lu~n van
Ngoai ph~n md d~u, k~t lu~n, cac bang bieu, danh ffi\IC tai li~u tham khao va ph\!
11;lC, noi dung CUa lu~n Van g6m CO 3 chu'dng:

Chu'dng 1: T6ng quan v~ riii ro tin d1;lng va quan ly rui ro tin d1;lng trong ho1;1t
dong kinh doanh ciia cac ngan hang thu'dng m1;1i .

Chu'dng 2: Thl,l'c tr1;1ng riii ro tin d1;lng t1;1i cac ngan hang thu'dng m1;1i d Thanh ph6
H6 Chi Minh.

Chu'dng 3: Giai phap quan ly riii ro tin d1;lng nh~m nang cao hi~u qua ho1;1t dong
kinh doanh cua cac NHTM t1;1i Thanh ph6 H6 Chi Minh.


1

CHu'ONG 1- TONG QUANVE RiJIRO TiNDVNG vA QUANLY
?

,

?

"'

,

RUI RO TIN DVNG TRONG HO~ T DONG KINH DOANH CUA CAC
NGAN HANG THUONG M~I
1.1.

?

,

RUI RO TIN Dl)NG TRONG

HO~ T

"

?

DONG KINH DOANH CUA

CAC NGAN HANG THUONG M~I (NHTM)
1.1.1. Khai Ni~m Tin DQng:
Thu~t ngfi' tin d1,1ng xua't phat tu chfi' la tinh la Creditum c6 nghia la tin

tu'dng, tin nhi~m. Trong tie'ng Anh du'Vi~t

Nam, tin dvng c6 nghia la sl,l' vay mu'Tin d1,1ng la sl,l' chuy€n quy~n sii' d1,1ng m()t lu'<;lng gia tri nha't dinh duoi hlnh

thuc hi~n v~t hay ti~n t~ trong m()t thoi gian nha't dinh tu nguoi sd hfi'u sang
nguoi sii' dvng va khi de'n h~n nguoi sii' dvng phai hoan tra l~i cho nguoi sd hfi'u

voi m()t lu'vay.
Trong m()t quan h~ kinh te'

Cl,l

th€, "tin dvng" la m()t giao dich v~ tai san

treri cd sd c6 hoan tra gifi'a hai chu th€. Ch~ng h~n m()t cong ty cong nghi~p
ho~c

thu'dng

m~i

ban hang tra

ch~m

cho m()t cong ty khac, trong trti'ong h
ngu'oi ban chuy€n giao hang hoa cho ben mua va sau m()t thoi gian nha't dinh
theo thoa thu~n, ben mua phai tra ti~n cho ben ban.
Nhu' v~y theo y nghia tren thl tin d1,1ng c6 3 d~c tntn.g cd ban nhu' sau:
-

C6 sl,l' chuy€n nhu'vay sang ngu'oi di vay).

-

Sl,l' chuy€n nhu'chuy€n quy€n sii' dvng chu khong chuy€n quy€n sd hfi'u.


2

-

Sau m9t thoi gian nha't dinh ben di vay ph£ii holm tra lc;ti cho ben cho vay
m9t khmln ti~n IOn hdn

s6 ti~n vay ban d~u. Khmln gi£1 tri doi ra d6 du'qc

gQi la l<;Ji tuc tin dt,mg (Hii ti~n vay).
Ne'u thie'u m9t trong ba d~c di6m tren thl khong th€ coi la quan h~ tin dt,mg.

1.1.2. Tin Dvng Ngan Hang
Tin dt;mg ngan hang la quan h~ tin dt;mg giii'a ngan hang, cac t6 chile tin
dt;mg va cac t6 chile, ca nhan theo nguyen tac hoan tra, dt;ta tren cd sd sv tin
nhi~m nh~m thoa man nhu du v~ v6n cua cac doanh nghi~p. cac ca nhan trong

san xua't, kinh doanh va tieu dung.
Ct;I th€ hdn theo Di~u 20 cua Lu~t Cac T6 chile Tin dt;Ing, ne'u dung tren g6c
d() quan h~ giii'a cac T6 chile Tin dt;ing (TCTD) voi khach hang ta c6 th€ hi6u tin
dt;Ing theo nghia sau: "Cffp tin dt;Ing la vi~c t6 chile tin dt;Ing ~hoa thu~n d€ khach
hlmg sii' dt;Ing m9t khoan ti~n theo nguyen tac c6 holm tnl b~ng cac nghi~p V\1
cho vay, chie't khffu, cho thue tai chinh, bao lanh va CaC nghi~p Vt;I khac".

1.1.3 Rdi ro tin dvng trong ho~t d()ng kinh doanh ngan himg

1.1.3.1 Khai nifm rui ro tin dz.mg:
RUi ro tin dt;Ing la sv xua't hi~n cac bie'n

c6 khong blnh thu'ong lam cho

ngu'oi di vay khong hoan tra ho~c hoan tra khong d~y du ca v6n va lai vay cho
ngan hang theo dung thoa thu~n ghi trong h<;Jp d6ng tin dt;Ing.
Ngan hang thu'dng mc;ti la nganh kinh doanh ti~n t~ va cling nhu' cac nganh
khac, trong qua trlnh hoc;tt d()ng cua n6 cling chua n'ii ro. Tl,ly nhien rui ro trong
hoc;tt d9ng kinh doanh ngan hang xet (j nhi~u khia cc;tnh khac nhau cho tha'y muc
d9 nguy hi€m do rui ro gay ra khong chi lien quan de'n ban than ngan hang d6
rna con anh hu'dng de'n

ca h~ th6ng ngan hang, lien quan de'n n~n tai chinh cua

da't nu'oc va cac nganh kinh te' khac. Chinh vl v~y nganh ngan hang (J cac nu'oc
du'<;lc chinh phu quan tam va quan ly ra't ch~t che.


3

Do di;ic tinh ho~t d()ng cua ngan hang la bie'n d6i theo thoi gian, quy mo cua
nhi~u ngu6n v6n nhan r6i trong xa h()i thanh nhii'ng khmln cho vay c6 tinh cha't

v~ thoi gian, quy mo khac nhau, vi v~y trong qua trinh chuy€n boa nay da ham

chua rui ro. Ben

c~nh

d6 quan

h~

kinh doanh cua ngan hang dl;l'a tren co sCJ chii'

tin va n6 quan h~ voi mQi d6i tu'do

v~y

cling ham chua rui ro.

Trong kinh doanh ngan hang hi~n nay thu'ong c6 nhii'ng rui ro sau:
Rui ro v~ thanh khmln.
Riii ro v~ lai sua't.
Rui ro v~ ty gia.
Rui ro v~ tin dt,mg.
Trong cac rui ·ro tren thi rui ro v~ tin dt,mg ra't quan trQng va c6 lien quan toi
ba rui ro con

l~i.

Hon nii'a trong

ho~t

d()ng kinh doanh cua cac ngan hang thu'ong

m~i nay thi nghi~p Vl) tin d1,1ng v§n la ngu6n thu l

ngan hang va n6 ngay cang mCJ r()ng. Do v~y xac sua't xay ra riii ro cho ngan
hang (J nghi~p vv tin dvng la ra't IOn. Vl the' riii ro tin dvng luon la lo~i rui ro
nguy h~i va gay ra kh6 khan Ion nha't trong ho~t d()ng kinh doanh cua NHTM.
C6 th€ coi rui ro tin dvng la riii ro tn,tc tie'p anh hu'CJng de'n ke't qua kinh doanh,
con cac rui ro khac chi la gian tie'p hoi;ic la h~u qua cua rui ro tin dvng rna thoi.
Rui ro tin dvng la rUi ro giln li~n vOi ho~t d()ng, la rui ro dinh gia, bCJi vi tin
dt,mg t~o ra gia tri hi~n t(;li d€ d6i Iffy gia tri trong tu'ong lai. Do d6, day la riii ro
IOn nhfft va thttoilg xuyen nha't khong nhii'ng trong ho~t d()ng cho vay rna bao
g6m ca nhii'ng ho~ t d()ng chung khoan va linh vrfc mua ban cbiu, vi nhii'ng khoan
tin dvng va dffu tu' chung khoan chie'm hai phffn ba trong tai san c6 cua NHTM.
Rui ro tin dvng hinh thanh trong m6i quan h~ giii'a ngan hang va khach hang
vay v6n va du'

4

1.1.3.2. Cac hinh thuc cua rui ro tin d'(lng:
•

Rui ro do n(J vay

bi chg,m tra

Lo~;ti rui ro nay xay ra khi khach hang hoan tra n
thu~n trong h
khan ve ngu6n vo'n ho~c trong san xua't kinh doanh ngoai

y muo'n chu quan cua

khach hang. Truong hqua bi~n phap gia h•~m nkhach hang v§n c6 mong muo'n tra nphap theo d6i va giam sat nhil'ng khoan nde'n rui ro (j muc d9 cao hon, d6 la rui ro khach hang khong c6 kha n~ng tra
du'<;Jc n<;J.
•

Rui ro do n(J vay khong du(Jc hoim tra

Hinh thuc nay khi xay ra thl du'<;Jc danh gia voi muc d9 rui ro cao. (j muc d9
nay thl khach hang khong con kha nang de tra nc6 the do khach hang lam an tha't b~;ti, tuy nhien v§n khong lo~;ti tru kha nang tra
n<;J khong t6t cua khach hang. Ngan hang c6 the tim ngu6n bu d~p khoan n<;J nay
b~ng each phat mai tai san dam bao khoan vay, con ne'u khong c6 tai san dam

bao thl ngan hang ggn nhu' ma't khoan vo'n cho vay nay.
Nhu' v~y rui ro tin dvng gia tang khi ngan hang c6 nhieu khoan cho vay c6
cha't lu'<;Jng trung blnh.

1.1.3.3. Nhilng dlfu hifU cua rui ro tin d'(lng:
Rui ro tin dvng ban than n6 thu'ong ffn chua trong cac khoan vay c6 va'n de,
n6 khong xay ra theo m()t mo hlnh nha't dinh nao rna di€n ra m9t each da d~;tng
va phuc t~;tp. Cac da'u hi~u de nh~n biet rui ro doi khi du'trlnh chu khong h~n la m()t thai diem, do d6 cac ngan hang dn phai bie't each


5

nh~n bie't chung mot each c6 h~ thO'ng. Sau day la mot sO' dffu hi~u rui ro cua

khoan tin dt,mg dtt<:jc siip xe'p theo nh6m, c1,1 thS la:

•

Nh6m cac dtfu hifu lien quan dtn mdi quan hf wJi ngan hcmg

Dffu hi~u cua rui ro thS hi~n (J chfi mO'i quan h~ giua ngttC1i vay va ngan
hang c6 chi~u httong giam sut. Cac cuoc vie'ng tham di6n ra trong b§u khong khi
thie'u tin c~y, Slf h<:jp tac giua can bo ngan hang va ngltoi vay khong con giin b6.
Di~u nay bao hi~u mot sl;l' suy thoai v~ ho~;tt dong kinh doanh cua ngttCJi vay.

•

Nh6m cac dtfu hifu lien quan tai phuctng phap qudn ly cua khach hcmg

Lien quan de'n nhom dffu hi~u nay, khach hang thttC1ng co cac biSu hi~n sau:
-

Thay d6i thttCJng xuyen cd cffu cua h~ thO'ng quan tri ho~c ban di~u hanh.

-

H~ thO'ng quan tri ho~c ban di~u hanh luon bfft d6ng v~ m1,1c dich quan tri,
di~u hanh doc doan ho~c ngtt<:jc l~;ti qua phan tan.

Cach thuc ho~;tch dinh cua khach hang c6 biSu hi~n:

-

+

Dtt<:jc ho~;tch dinh bdi Hoi d6ng qmln tq ho~c Giam dO'c di~u hanh it hay

khong c6 kinh nghi~m.

+ Hoi d6ng qmln tri ho~c Giam dO'c di~u hanh cac doanh nghi~p tham gia
qua sau vao vffn d~ thttCJng nh~t.

+ Thie'u quan tam de'n l<:ji ich cua c6 dong, cua chu n<:j.
+ Thuyen chuySn nhan vien di6n ra thttCJng xuyen.
+ L~p ke' ho~;tch xac dinh m1,1c tieu kern, xufft hi~n cac hanh dong nhfft thCJi,
khong c6 kha nang dO'i ph6 voi nhung thay d6i.

+
-

Vi~c l~p ke' ho~;tch nhung ngttoi ke' c~n khong d§y du.

Qmln ly c6 tinh gia dlnh: c6 biEu hi~n thie'u tin tttong vao nhung ngttoi
qmln ly khong thuoc gia dlnh, cho thanh vien cua gia dlnh chua dtt<:jc dao
t~;to, huffn luy~n dffy du dam dttdng vi tri then chO't.


6

C6 tranh chffp trong qua trlnh qmin ly: bao g&m cac mO'i quan h~ tranh

-

chffp gifi'a H9i d&ng qmin tri va Giam dO'c di~u hanh voi cac c6 dong
khac, chinh quy~n dia phu'dng, nhan vien, ngu'ai cho vay, khach hang
chinh.
Cac chi phi quan ly bfft h<;lp ly: t~p trung qua muc chi phi d~ gay ffn tu'<;lng

-

nhu' thie"t hi van phong rfft hi~n d~;ti, phu'dng ti~n giao thong da:t ti~n. ban
Giam dO'c c6

CUQC

sO'ng xa hoa, lfin 19n gifi'a chi phi kinh doanh va tai

chinh ca nhan.

•

Nh6m cdc ddu hifu lien quan tDffu hi~u h9i chung h<;lp d&ng IOn: khach hang hi ffn tu'<;lng bdi m9t doanh

-

nghi~p hay ca nhan c6 ten tudi rna sau nay c6 th6 trd nen 1~ thu9c, Ban

Giam dO'c dt giam l<;li nhu~n nh~m d~;tt du'<;lc h<;lp d&ng Ion.
Dffu hi~u h9i chung san phffm dvp: khong dung luc ho~c hi am anh bdi

-

m9t san phffm rna khong chu y de"n cac ye"u tO' khac.
Sl,i cffp bach khong thich h<;lp nhu': do ap hfc n9i b9 dfin tdi vi~c tung ra

-

san phffm dich

Vl,l

qua

SOID,

cac

ffiUC

thai gian kinh doanh du'a ra khong

thl,l'c te", t~;to mong d<;li san phffm tren thi tru'ang khong dung luc.

•

Nh6m cdc dflu hifU thu9c vdn d~ kY thu(it va thttong mf(i

-

Kh6 khan trong phat tri6n san phffm.

-

Thay ddi tren thi tru'ang: ty gia, Hii sufft, thay ddi thi hie"u, c~p nh~t ky
thu~ t moi, mfft nha cung ung ho~c khach hang IOn, them dO'i thii c~;tnh

tranh.
-

Nhfi'ng thay ddi tu chinh sach cua Nha nu'oc: d~c bi~t chu y sl,l' tac d9ng
cua cac chinh sach thue", di~u ki~n thanh l~p va ho~;tt d9ng, moi tru'ang.

-

San phffm cua khach hang mang tinh thai

-

C6 bi6u hi~n ca:t giam cac chi phi si'ta chua, thay the".

Vl,l

cao.


7

• Nh6m cac ddu hi~u v~ xi't ly thong tin v~ tai chfnh, kt toan
-

Chuffn

bi khong ddy du

s61i~u tai chinh ho~c ch~m tre, trl hoan n()p cac

bao cao tai chinh.
Nhii'ng ke't lu~n v€ phan tich tai chinh cho thffy:

-

+ St! gia tang khong can d6i v€ ty I~ n<;1 thu'ong xuyen.

+ Kha nang ti€n m~t giam.
+ Tang doanh s6 ban nhu'ng lai giam ho~c khong c6.
+ Cac khoan h~ch toan v6n dieu 1~ khong khop.

+ Nhii'ng thay d6i v€ ty I~ Hii g()p va Hii rong tren doanh s6 ban.

+ Lu'qng hang h6a tang nhanh hon doanh s6 ban.

+ s6 khach hang n<;1 tang nhanh va thoi gian thanh toan cua cac con nq du'qc
keo dai.

+

Ho~t d()ng 16.

+

L~p ke' ho~;tch tra n<;1 rna ngu6n v6n khong du.

+ Khong h~ch toan dung tai san c6 djnh.
+ Lam d~p bang can d6i b~ng each t~o ra cac tai san vo hlnh.
+ Thu'ong xuyen khong d~t muc ke' ho~ch v€ san xufft va ban hang.

+ Tang gia tri qua cao thong qua vi~c danh gia

l~i

tai san.

+ Phan b6 n<;1 khong thich h
+ L~ thuoc vao san phffm bfft thuong dE t~o lqi
-

nhu~n.

Nhii'ng dffu hi~u phi tai chinh khac: day Ia nhii'ng dffu hi~u rna can b9 tin
dt,mg c6 thE nh~n bie't b~ng mift thu'ong:

+ Nhii'ng vffn de v€

d~;to due, th~m chi dang ve cua nha kinh doanh cfing

biEu hi~n dffu hi~u gl d6.

+ Slf xu6ng cffp trong thffy cua noi kinh doanh cfing Ia mot dffu hi~u.
+ Ndi lu'u giii' hang h6a qua nhieu, hu' hong va

l~;tc h~u.


8

Trong tfft ca cac dffu hi~u (J tren, dffu hi~u r5 rang va c6 y nghia nhfft la
khach hang ch~m thanh tmin khoan cho vay.

1.1.3.4. HQ-u qua do rui ro tin d1,mg gay ra:
C6 th~ n6i ngan hang la trung tam th~n kinh cua toan b() n~n kinh te' va la
cong Cl,l di~U tie't n~n kinh tS Vl mo cua nha nu'OC, do v~y ne'u ngan hang gi;ip rui
ro trong ba't cu ho~t d()ng nao di;ic bi~t Ia rui ro tin dl,lng thi n6 se gay ra nhii'ng
h~u qua vo ci!ng tai h~i khong chi de'n ban than ngan hang d6 rna con gay anh

hu'dng nghiem trQng de'n h~ thO'ng ngan hang va n~n kinh te' qu6c gia va c6 th~
trong khu vlfc.
•

Trong quan hf do'i nl)i

Do'i vfii ngan hang bi rili ro:

Vt? m(it tai chfnh: Do khong thu h6i du'lo~i phi) lam cho ngu6n v6n cua ngan hang

bi dong bang khong th~ sinh Hii,

trong khi d6 ngan hang vfin phai chi tra Hii ti~n gii'i cho ngu6n v6n huy d()ng
du'

cua ngan hang

bi giam, ngu6n v6n kinh doanh

bi thu hyp. Ne'u tinh tr~ng nay

tr~m trQng va keo dai c6 th~

dfin de'n tru'ong h
bi pha san.

V~ m(it xii h9i: Rui ro tin dl,lng ngan hang c6 th~ dfin de'n tinh tr~ng ngan

hang ma't kha nang thanh toan do gay ma't long tin cua ngu'oi gii'i ti~n va hQ 6
~t rut ti~n v~ va tlnh tr~ng cung rut ti~n hang lo~t nay cua dan chung khong

chi xay ra t~i m()t ngan hang rna c6 th~ xay ra t~i cac ngan hang khac, gay
tam ly hoang mang va bfft 6n trong xa h()i.
Do'i vfii h? tho'ng ngan hang:
Ho~ t d()ng cua m()t ngan hang trong m()t qu6c gia c6 lien quan de'n h~ thO'ng

ngan hang va cac t6 chuc kinh te', xa h()i va ca nhan trong n~n kinh te'. Do v~y
ne'u m()t ngan hang c6 ke't qua ho~t d()ng xa'u, hoi;ic th~m chi dfin de'n ma't kha


9

nang thanh tmin va pha san thl se c6 nhung tac d()ng day chuy~n khong tO't de'n
cac ngart hang va b9 ph~n kinh te' khac. Ne'u khong c6 sl,l' can thi~p va giup do tu

Ngan hang Nha Nuoc (NHNN) va cac ngan hang khac thl tam ly sq ma't ti~n se
lay Ian de'n toan b() ngu'oi gii'i ti~n va h9 se d6ng lo~;tt rUt ti~n t~;ti cac ngan hang
khac, lam cho cac ngan hang khac ciing c6 th~ rdi vao tlnh tr~;tng mfft kha nang
thanh toan.
£)(Ji vai nin kinh

tt·

Ngan hang c6 mO'i quan h~ rfft ch~t che voi m9i thanh phffn kinh te' khac, la
kenh thu hut va born ti~n dffu tu' phat tri~n san xufft kinh doanh, doi sO'ng cho
m9i b(> ph~n kinh te'. Vl v~y khi rui ro tin d1,1ng gay nen sl,l' pha san m()t ngan
hang hay th~m chi gay anh hu'CJng xffu de'n cac ngan hang khac se dfin de'n n~n
kinh te' qu6c gia

bi rO'i lo~;tn,

ho~;tt d(>ng kinh te' bi mfft 6n dinh va ngu'ng tr~, mfft

blnh 6n v~ quan h~ cung du, l~;tm phat, thfft nghi~p, t~ n~;tn xa h9i gia tang, tlnh
hlnh an ninh chinh tri bfft 6n, ...
•

Trong quan h~

do'i ngo(li

Ngay nay voi xu hu'ong mCJ cii'a n~n kinh te', m()t qu6c gia muO'n phat tri~n
n~n kinh te' khong chi phl,l thu(>c vao nang ll,l'c san c6 cua mlnh rna con phl,l thu(>c

vao n~n kinh te' trong khu vl,l'c va

ca n~n kinh te' the' gioi. Chinh vl v~y khi rui ro

tin dvng mang tinh chfft day chuy~n thl c6 th~ se gay ra sl,l' khung hoang kinh te'
khu vl,l'c va tren the' gioi, nhfft la khi khung hoang kinh te' xay ra (J m()t cu'ong

qu6c kinh te'.
Tom l~;ti, hi~n tu'qng pha san cua ngan hang Ia vffn d~ rna Chinh phu cac
nu'oc rilt quan tam va lo ng~;ti, do d6 ngan hang nha nu'oc luon thu'ong xuyen
ki~m tra khuye'n cao cho cac ngan hang hay thl,l'C hi~n tai tr<;f vO'n d~ CUu nguy
t~;tm thoi khi ngan hang g~p kh6 khan v~ kha nang chi tra. Tuy nhien, d~ h~;tn che'


10

cac rui ro va thi~t h~i trong kinh doanh thl cac ngan hang phai chinh la ngttoi
tn,tc tie'p quan ly phong ngua rui ro.

1.1.4. Nguyen nhan phat sinh riii ro tin dl}ng ngan hang
Nhtt da trlnh bay (j ph~n tren h~u qua do rui ro tin dt,mg ngan hang gay ra la
rfft IOn, khong chi anh htti'Jng de'n ban than ngan hang d6 rna con anh htti'Jng de'n
ho~t d9ng cua cac ngan hang khac, th~m chi i'J muc d9 nguy hiSm hdn Ia co thS

anh htti'Jng de'n ca m<)t n€n kinh va c6 th~ Ian ra cii m<)t khu Vl;l'C. Do d6 vi~c tim
hi~u va phan tich nguyen nhan gay ra rui ro tin dt;mg va bi~n phap phong ngua

la ra't quan trQng trQng trong ho~t d<)ng cua ngan hang.
Rui ro tin dt;mg thttong xay ra (j hai d~ng cd ban sau:

- Dt;mg thu nhtft: la rui ro xay ra khi ngttoi vay khong hoan tra n<;l vay dung

h~n do h9 dang gl)p kh6 khan v€ ngu6n vO'n hay do ye'u tO' kh6 khan

khach quan trong kinh doanh ngoai y muO'n cua ngttoi vay.

- Dr;mg thu hai: Ia rui ro xay ra khi ngttoi vay chi c6 th~ tra dtt<;lc m<)t ph~n
n<;l vay hay khong con kha nang trii n<;l.
Nguyen nhan cua rui ro xua't phat tu nhi€u ye'u tO':

1.1.4.1. Xet ll g6c dl) nglllli di vay:
• Btfi vm khach himg vay tieu dung
-

Khong c6 hay khong c6 du nang ll;l'c va nang ll;l'c thl;l'c hi~n hanh vi dan S\1'.

-

Cong vi~c va thu nh~p khong 6n d!nh.

-

Do hoan canh gia dlnh bi ly than hay ly d!.

-

Do cac t~t xa'u nhtt rtt<;lu che, co b~c, ca ctt<;lc, ...

-

Do cac rui ro bfft thttong v€ b~nh t~t, tai n~n, til' vong, ...

• Bo'i vui khach himg vay san xudt, kinh doanh
-

Thie'u nang d<)ng, kinh nghi~m trong quan ly va kinh doanh, phttdng an
kinh doanh khong hi~u qua.


11

Su dl).ng v6n sai ml).c dich.
-

Thi tntong nguyen

li~u,

tieu thl). gi;ip kh6 khan hay hi thu h(fp.

Cong ngh~, ky thu~t, phu'dng ti~n san xua't, kinh doanh h;tc h~u.
-

Tai n<;tn do hoa ho<;tn, chay n6 ndi san xua't, Utm vi~c, do dlnh cong, ...

1.1.4.2. Xet (I g6c d{) tid san dam bao cho khoan vay:
-

Tai san dam bao cho khoan vay Ia cac ba't d()ng san nhu' nha cll'a, nha
xu'dng, da't dai, ... du'hoa, may moe thie't hi, ... du'

c6 hi cac rui ro v€ ma't mat, giam gia

tq, chay n6, hi thien tai dong da't, Iii ll).t, ... lam cho cac tai san nay khong
thanh ly du'-

Hoi;ic khoan vay du'rna ben bao Hinh khong c6 kha nang thlfc hi~n du'cua mlnh.

1.1.4.3. Xet (I g6c d{) ngiin hang:
-

Trlnh do nghi~p Vl). cua can b() ngan hang con ye'u kern.

-

Can bo ngan hang thie'u tu' each d<;to due, hi mua chuoc.

-

Thie'u S\1' quan ly, ki€m soat trong qui trlnh nghi~p Vl). cho vay, ki€m tra
tru'oc va sau khi cho vay.

-

Do ngan hang ch<;ty theo l
-

Do ngan hang khong dam bao va thlfc thi d~y du cac nguyen t~c ca'p va
quan ly tin dl),ng theo qui dinh cua ngan hang va cua ngan hang nha nu'oc.

1.1.4.4. Xet (I g6c d{) rili ro kinh te'- xii h{)i cila qufic gia va tren the' gifti:
-

Tlnh hlnh kinh te' - xa hoi trong nu'oc khong thu~n lgiam phat, khung hoang do chie'n lu'do tlnh hlnh chinh tri bie'n d()ng xa'u, xay ra n()i chie'n hay chie'n tranh


12

ho~e

do thien tai Iii

h;~t, h~n

han, ... eiing la nhii'ng nguyen nhan gay ra nh

ro tin dl,mg ngan hang.
-

Do tlnh hlnh kinh te' ehinh

tti

the' gioi bie'n d()ng xa'u lam eho thi tntong

tieu thl) xua't kh~u eua eae doanh nghi~p trong nu'oe hi giarn sut, thu hvp,
dfin de'n kh6 khan trong san xua't kinh doanh va eiing gay anh hu'dng de'n
tin dt,mg ngan hang, rnue d() rui ro nay eang Ion khi n~n kinh te' qu6e gia
ehu ye'u dl;ia vao ehie'n lu'qe phat tri~n san xua't hang xua't kh~u.

1.1.5.

Y nghia ciia vi~c h~n che' riii ro tin dl}ng trong ho~t d()ng kinh doanh
ciia cac ngan hang thtidng m~i.

Nhu' da neu, rui ro tin dvng la rui ro ed ban nha't trong ho~t d()ng kinh doanh
eua cae ngan hang thu'dng rn~i, n6 Ia ye'u t6 ehu ye'u lam eho ke't qua kinh doanh
trong ho~;tt d()ng tin dvng n6i rieng thua 16 va anh hu'dng n~ng n~ de'n ho~t d()ng
kinh doanh ehung eua ngan hang, gay nen tlnh tr~;tng ba't 6n. Vi~e d:anh gia va
quan ly rui ro tin dvng hi~n nay la va'n d~ ra't kh6 khan bdi n6 la ke't qua t6ng
h<;lp eua nhi~u nguyen nhan khaeh quan Ifin ehu quan. Chinh vl the' rna hi~n nay
khong rieng gl ngan hang nha nu'oe, eae NHTM eiing khong ngung nghien etl'u
d€ e6 ga:ng tlrn ra h~ th6ng nhii'ng bi~n phap hi~u qua nhhm ngan eh~n, h~n ehe'
rui ro tin dvng d mue thffp nha't. Vi~e lam nay e6 y nghia nhu' sau:

1.1.5.1. Blfi viii ban than ngan hcmg thlldng m{li:
H~n ehe' rui ro tin d1;1ng se giup eae NHTM darn bao an toan v6n, lai, eae

khoan thu nh~p khong

bi giarn sut, giup phat tri~n

ho~t d()ng tin dvng va

tu d6

g6p phffn t~o da tang tru'dng eho cae ho~t d()ng kinh doanh khae eua ngan hang.
N goai ra, vi~e quan ly, h~n ehe' du'qe rui ro tin dvng eiing se t~o du'qe uy tin d6i
voi ngu'oi dan, eae doanh nghi~p va eae nha dffu tu', giup eae ngan hang md r()ng
ho~;tt d()ng tin dvng hdn nii'a, dong g6p tieh eve vao ke't qua kinh doanh n6i ehung

eua ngan hang. M~t khae, trong di~u ki~n kinh te' thi tru'ong voi S\1' e~nh tranh


13

gay g~t va luon ti~m gn nhi~u nli ro thl va'n d~ qmln ly, h~n ch~ rui ro tin dt,mg
cang dong vai tro quan tn;mg, n6 quy~t djnh Stf t6n t~i hay suy vong cua cac
NHTM.

1.1.5.2. Bffi v(/i nin kinh te' quffc dan:
NHTM voi vai tro la trung tam thffn kinh cua n~n kinh t~, ho~ t d9ng cua n6
lien quan va bao trum ta't ca ho~t dQng CUa n~n kinh t~. Vl V~y, h~n ch~ du'QC rui
ro tin dt;mg se giup cac NHTM khong nhii'ng khong pha san rna con phat huy
du'QC dffy du cac <:;hue nang v6n CO cua mlnh, g6p ph~n quan tn;mg vao vi~c thuc
dffy san xuilt kinh doanh, phat tri~n kinh t~. h~n ch~ l~m phat va tha't nghi~p.
dam bao stf 6n dinh an ninh, chinh tri.

1.1.5.3. Boz v(/i quan h? quoc te':
NHTM vOi vai tro la trung tam thffn kinh cua n~n kinh t~, do d6 mQi stf phat
tri~n hay ba't 6n cua n6 d~u anh hu'dng d~n n~n kinh t~ qu6c gia.

v oi vi~c ki~m

soat du'

Stf phat tri~n n6i Chung CUa n~n kinh t~, d6ng thai t~O du'QC uy tin d6i VOi cac t6
chuc tai chinh, cac nha dffu tu' tren th~ gioi va tu d6 tang them stf ha'p dfin d6i
voi vi~c thu hut dffu tu' nu'oc ngoai vao Vi~t Nam, g6p phffn dgy m~nh ti~n trlnh
cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a da't nu'oc trong thai gian toi.

1.2. QUAN

LY RiJI RO TiN Dl)NG TRONG HO~ T DONG KINH DOANH

CUA CAC NGA.N HANG THU<1NG M~I
1.2.1. Khai Ni~m Qmin Ly Riii Ro Tin DQng
Quan ly riii ro tin dvng la m9t qua trlnh lien tvc tu dffu d~n cu6i trong cong
tac phong ch6ng, xii' ly rui ro ho~t d9ng tin dvng cua cac ngan hang thu'dng m~i.


14

1.2.2. Cac Nguyen Tiic Trong Qmin Ly Riii Ro Tin DQng
1.2.2.1. Ml}C tieu tin dl}ng va qui trinh cho vay chijt che:
Vi~c quan ly riii ro tin dt;mg doi hoi phai c6 ml)c tieu tin dl)ng (trie't ly cho

vay) r6 rang nhlim d~t ra nhung muc d() u'u tien v6 quan ly d6i vC1i tung thi
tntC1ng. Ml)C tieu tin dl)ng cua ngan hang c6 th€ Ia sl)' t~p trung vao vi~c thl)'c
hi~n th6ng nha't danh ml)c cho vay voi cha't lu'<,Jng cao nha't dl)'a tren nhung tieu

chuffn dam bao mang tinh ch~t che ho~c c6 th€ Ia sl)' t~p trung vao tang tru'dng
thi phffn m()t each m~nh me voi nhung tieu chuffn dam bao linh ho~t. Ml)C tieu
cho vay cua ngan hang du'<,Jc hlnh thanh trong chinh sikh cho vay chinh thuc
bllng van ban.
Sau d6, ffil)C tieu tin dl)ng va chinh sach cho vay phai du'QC h6 tr

bdi m()t qui trlnh cho vay ch~t che. M()t qui trlnh cho vay hi~u qua t6n t~i khi
hanh vi thl)'c te' cua ta't

ca cac ca nhan trong t6 chuc tin dl)ng tu'ong tl)' suy nghi

cua Hinh d~o. Cu6i cling, qui trlnh cho vay du'tl)c cua t6 chuc cho vay d€ thl)'c hi~n suy nghi cua Hinh d~o va giam thi6u 16i cac
quye't dinh cho vay cha't lu'<,Jng kern.

1.2.2.2. Chie'n lu{lc quan ly rui ro tin dl}ng:
M()t khi ffil)C tieu va qui trlnh cho vay h<,Jp ly da du'QC hlnh thanh, ngan hang
phai thie't ke' m()t chie'n lu'QC quan ly rui ro tin dl)ng cua mlnh. Chie'n lu'QC quan
ly rui

fO

se du'QC cac ngan hang du'a ra tuy thu()c vao hoan canh thl)'c te' dien ra

t~i m6i -ngan hang.

1.2.3. Phan Tich Tin DQng - Nqi Dung Cd Ban Cua Quan

Ly

Rui Ro Tin

DQng
1.2.3.1. Ml}C tieu cua VifC phlin tich tin dt,mg:
Ml)c dich chu ye'u cua phan tich tin dl)ng la xac dinh kha nang va y mucfn
cua ngu'C1i vay trong vi~c hoan tra ti6n vay, phu h<,Jp voi cac di6u khoan cua h<,Jp'

15

d6ng tin dvng. Mot ngan hang phai xac dinh muc do nH ro c6 th~ cha'p nh~n
trong m6i tntong hc6 th~ xay ra.
Phan tich tin dvng v~ cd ban gi6ng nhau trong ta't

ca cac ngan hang, nhu'ng

d mot s6 ngan hang, ngu'oi ta nha'n mc:_tnh de'n mot s6 chile nang nay trong khi d6
cac ngan hang khac lc:_ti nha'n mc:_tnh de'n mot s6 chile nang khac. N6i chung chung
bao g6m vi~c thu th~p thong tin c6 y nghia d6i voi vi~c danh gia tin dvng, vi~c
chuffn

bi va phan tich thong tin thu th~p du'qc, su'u t~m va lu'u lc:_ti thong tin d~ sli'

dvng trong tu'ong lai.
1.2.3.2.

Cac yeu to' cdn dll{lc xem xet khi phiin tich tin d"(lng:

C6 ra't nhi~u ye'u

t6 dung d~ cac ngan hang xem xet khi phan tich, danh gia

mot yeu du xin vay, nhu'ng nhln chung trong nhii'ng nam g~n day, cac ye'u t6 sau
thu'ong quan tam nhi~u hdn: Capacity - nang h.)'c; Character - uy tin; Capital v6n; Collateral- tai san the' cha'p va Conditions- nhii'ng di~u ki~n.
•

Nang lf:(c vay nr;J

Cac ngan hang khong chi quan tam de'n kha nang hoan tra cuangu'oi vay
rna cling con quan tam de'n nang h!c phap ly cua h9 khi di vay. B6i voi d6i tu'qng
vay la ca nhan, cac ngan hang phai xac dinh tu' each th~ nhan, nang h!c hanh vi
dan St.)' cua ngu'oi vay. B6i voi d6i tu'qng vay la cac cong ty, cac ngan hang phai
xac dinh tu' each phap nhan cua cong ty, ngoai ra con phai xem xet di~u 1~ cong
ty d~ xac dinh r6 rang ai la ngu'oi c6 du tu' each dc:_ti di~n cong ty di vay v6n.
Trong nhi~u tru'ong hqp, ngan hang yeu du khach hang phai dua ra mot quye't
dinh t~p th~ cua cac thanh vien c6 thffm quy~n cua Cong ty d~ xac dinh r6 v~
m~t phap ly cac va'n d~ lien quan de'n h6 sd vay v6n, ch~ng hc:_tn nhu': th6ng nha't

s6 ti~n vay v6n; tai san dam bao cho khoan vay va eli' ai la ngu'oi dc:_ti

di~n cong

ty dung ra quan h~ vay v6n, ky ke't cac hqp d6ng vay v6n vOi ngan hang.