Chất lượng công chức phường quận bình thạnh, thành phố hồ chí minh001

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN XN CHINH

CHẤT LƯỢNG CƠNG CHỨC PHƯỜNG
QUẬN BÌNH THẠNH,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN XN CHINH

CHẤT LƯỢNG CƠNG CHỨC PHƯỜNG
QUẬN BÌNH THẠNH,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Phạm Thị Thúy

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là những nghiên cứu của cá nhân tôi.
Các kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực và chưa được
cơng bố trong bất cứ cơng trình nào khác.
Nội dung luận văn có sử dụng tài liệu tham khảo đều được trích dẫn
nguồn một cách đầy đủ và chính xác.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Xuân Chinh


LỜI CẢM ƠN
Tác giả luận văn xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình,
trách nhiệm và hiệu quả của TS. Phạm Thị Thúy, đã tạo điều kiện tốt nhất cho
tơi trong suốt q trình thực hiện nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Tơi cũng xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo trong Học viện Hành
chính Quốc gia đã tận tình giúp đỡ, giảng dạy, truyền thụ kiến thức. Trân
trọng cảm ơn lãnh đạo Phòng Nội vụ quận Bình Thạnh đã quan tâm, giúp đỡ
tơi trong q trình học tập và hồn thành luận văn.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Xuân Chinh

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Từ viết tắt

Từ viết đầy đủ

1

UBND

Ủy ban nhân dân

2

CBCC

Cán bộ, công chức

3

THPT

Trung học phổ thông


DANH MỤC CÁC BẢNG
STT

Tên bảng

Trang

1.

Bảng 2.1. Số lượng công chức phường quận Bình Thạnh
giai đoạn 2015 - 2019

48

2.

Bảng 2.2. Cơ cấu độ tuổi cơng chức phường quận Bình
Thạnh giai đoạn 2015 - 2019

52

3.

Bảng 2.3. Cơ cấu độ tuổi công chức phường quận Bình
Thạnh phân theo vị trí chức danh năm 2019

53

4.

Bảng 2.4. Số liệu thống kê công chức phường bị kỷ luật từ
năm 2015 - 2019

55

5.

Bảng 2.5. Thống kê trình độ chun mơn nghiệp vụ cơng
chức phường quận Bình Thạnh giai đoạn 2015 - 2019

57

6.

Bảng 2.6. Thống kê trình độ ngoại ngữ, tin học cơng chức
phường quận Bình Thạnh giai đoạn 2015 - 2019

60

7.

Bảng 2.7. Thống kê trình độ lý luận chính trị cơng chức
phường quận Bình Thạnh từ năm 2015 - 2019

62

8.

Bảng 2.8. Kết quả tự đánh giá của cơng chức phường quận
Bình Thạnh về các kỹ năng nghề nghiệp trong q trình
thực thi cơng vụ

64

9.

Bảng 2.9. Kết quả tự đánh giá của cơng chức phường quận
Bình Thạnh về kiến thức trong q trình thực thi cơng vụ

66

10.

Bảng 2.10. Thể hiện kinh nghiệm công tác của công chức
phường quận Bình Thạnh trong giai đoạn 2015 - 2019

72

11.

Bảng 2.11. Thống kê số liệu đánh giá, phân loại công chức
phường quận Bình Thạnh năm 2018, 2019

69


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

STT
1.

2.

3.

4.

5.

6.

Tên biểu đồ
Biểu đồ 2.1. Diễn biến số lượng cơng chức phường
quận Bình Thạnh giai đoạn 2015 - 2019
Biểu đồ 2.2. Cơ cấu độ tuổi công chức phường quận
Bình Thạnh giai đoạn 2015 - 2019
Biểu đồ 2.3. Cơ cấu trình độ chun mơn cơng chức
phường quận Bình Thạnh trong năm 2019
Biểu đồ 2.4. Trình độ quản lý Nhà nước của cơng chức
phường quận Bình Thạnh năm 2019
Biểu đồ 2.5. Thể hiện đánh giá của người dân về thái độ
tiếp công dân của công chức phường quận Bình Thạnh
Biểu đồ 2.6. Thể hiện kinh nghiệm cơng tác của cơng
chức phường quận Bình Thạnh từ năm 2015 - 2019

Trang
50

51

58

63

68

70


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu........................................................................ 2
3. Mục đích và nhiệm vụ....................................................................... 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................... 6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu............................ 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ............................................................. 8
7. Kết cấu luận văn................................................................................ 8
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ CHẤT LƯỢNG
CÔNG CHỨC CẤP XÃ...................................................................... 10
1.1. Những vấn đề chung về công chức cấp xã ................................. 10
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã, phường, thị trấn ........................ 10
1.1.2. Vị trí, vai trị của cơng chức cấp xã ......................................... 12
1.1.3. Đặc điểm công chức cấp xã ..................................................... 14
1.1.4. Tiêu chuẩn, nhiệm vụ của công chức cấp xã ........................... 15
1.2. Chất lượng công chức cấp xã ...................................................... 20
1.2.1. Các tiêu chí đánh giá chất lượng cơng chức cấp xã ................ 21
1.2.2. Sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng công chức cấp xã.. 32
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức cấp xã ........ 36

1.3. Kinh nghiệm của một số địa phương về nâng cao chất lượng
công chức cấp xã ................................................................................. 41
1.3.1. Kinh nghiệm của một số quận tại Thành phố Hồ Chí Minh ... 41
1.3.2. Bài học kinh nghiệm ................................................................ 43
Tiểu kết Chương 1............................................................................... 45
Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC
PHƯỜNG QUẬN BÌNH THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
............................................................................................................... 46
2.1. Khái qt về cơng chức phường quận Bình Thạnh.................. 46
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của quận Bình Thạnh ........ 46
2.1.2. Đặc điểm cơng chức phường quận Bình Thạnh ...................... 47
2.2. Phân tích thực trạng chất lượng cơng chức phường tại quận
Bình Thạnh .......................................................................................... 54
2.2.1. Về trí lực .................................................................................. 54
2.2.2. Về thể lực ................................................................................. 67
2.2.3. Về tâm lực ................................................................................ 67
2.3. Đánh giá chung về chất lượng thực thi công vụ của cơng chức
phường tại quận Bình Thạnh............................................................. 73
2.3.1. Ưu điểm ................................................................................... 73
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân............................................... 76
Tiểu kết Chương 2............................................................................... 80


Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG CƠNG CHỨC PHƯỜNG TẠI QUẬN BÌNH
THẠNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ......................................... 81
3.1. Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cơng chức phường
tại quận Bình Thạnh ........................................................................... 81
3.1.1. Thực hiện nâng cao chất lượng công chức phường đồng bộ, tồn
diện ...................................................................................................... 81

3.1.2. Nâng cao chất lượng cơng chức phường gắn liền với quan điểm,
chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước ................................ 82
3.1.3. Nâng cao chất lượng công chức phường gắn liền với tình hình
tổ chức và hoạt động của quận Bình Thạnh........................................ 84
3.1.4. Chú trọng chuẩn hóa trình độ chun mơn cơng chức phường 84
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức
phường ................................................................................................. 86
3.2.1. Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan
đến chế độ công vụ, công chức ........................................................... 86
3.2.2. Đổi mới công tác tuyến dụng, bố trí, sử dụng và quy hoạch cơng
chức phường........................................................................................ 88
3.2.3. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức .. 92
3.2.4. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cơng chức trong q
trình thực thi cơng vụ .......................................................................... 96
3.2.5. Đổi mới công tác đánh giá công chức theo kết quả thực thi công
vụ ......................................................................................................... 97
3.2.6. Xây dựng chính sách đãi ngộ cho cơng chức phường .............. 98


3.2.7. Chú trọng việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong q
trình thực thi cơng vụ .......................................................................... 99
3.2.8. Tăng cường thực hiện văn hóa cơng sở cho cán bộ, công chức
........................................................................................................... 100
Tiểu kết Chương 3............................................................................. 103
KẾT LUẬN ........................................................................................ 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 106


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cải cách hành chính nhà nước đã trở thành một trong những đòi hỏi
khách quan của sự phát triển và đổi mới. Đảng và Nhà nước ta xác định cải
cách hành chính nhà nước là nội dung trọng tâm của công cuộc đổi mới và cải
cách nhà nước theo hướng xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa;
trong đó, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một
trong những nội dung của công tác cải cách hành chính nhà nước. Đội ngũ
cán bộ, cơng chức được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thì việc đưa ra các chủ
trương, chính sách pháp luật vào thực tiễn và phục vụ người dân mới đạt hiệu
quả thiết thực và ngược lại.
Cán bộ, cơng chức có vai trị quan trọng trong nền hành chính của mỗi
quốc gia. Đây là nguồn lực cơ bản, quyết định sự tồn tại, ổn định và phát triển
của đất nước, tạo sự gắn bó mật thiết giữa chính quyền và Nhân dân, là đội
ngũ gắn bó gần dân nhất, thường xuyên tiếp xúc với Nhân dân. Công chức
cấp phường, xã, thị trấn là nơi thực hiện và cụ thể hóa các chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Cho nên việc
xây dựng đội ngũ công chức xã đảm bảo về tiêu chuẩn phẩm chất, năng lực là
nhiệm vụ quan trọng cần được quan tâm.
Quận Bình Thạnh là một trong những quận nội thành của Thành phố
Hồ Chí Minh, sự phát triển về mọi mặt kinh tế - xã hội góp phần thúc đẩy
trình độ dân trí ngày càng cao địi hỏi chất lượng cơng chức phường ngày
càng nâng cao nhằm đáp ứng yêu cầu phục vụ của người dân. Trong những
năm qua, Quận ủy và Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh ln quan tâm tới
chất lượng cán bộ, cơng chức nói chung và cơng chức phường nói riêng về
mọi mặt thể lực - trí lực - tâm lực; cơng chức phường có trình độ chun mơn


2

nghiệp vụ ngày càng cao, đảm bảo theo tiêu chuẩn quy định, được sắp xếp bố
trí theo đúng trình độ chun mơn nghiệp vụ góp phần nâng cao hiệu lực hiệu
quả hoạt động của Ủy ban nhân dân phường, tạo tiền đề vững chắc cho việc
phát triển kinh tế - xã hội tại quận Bình Thạnh.Tuy nhiên, bên cạnh những kết
quả đạt được chất lượng cơng chức phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ
Chí Minh hiện nay nhìn chung vẫn còn một số bất cập chưa đáp ứng yêu cầu
và nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Số lượng cơng chức phường cịn
thiếu so với chỉ tiêu biên chế được giao, cơng chức phường được bố trí chưa
phù hợp trình độ chun mơn đào tạo, cịn thiếu hụt về kỹ năng giải quyết
công việc; việc sử dụng công nghệ thơng tin vào trong thực thi cơng vụ cịn
hạn chế, một bộ phận cơng chức có thái độ phục vụ Nhân dân chưa tốt, biểu
hiện thiếu tình thần trách nhiệm, phong cách làm việc chưa khoa học.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Chất lượng cơng chức
phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu
chất lượng công chức phường quận Bình Thạnh làm luận văn tốt nghiệp Thạc
sĩ chuyên ngành Quản lý cơng.
Hy vọng kết quả nghiên cứu có thể góp phần nâng cao chất lượng cơng
chức phường quận Bình Thạnh ngày càng phát triển về mọi mặt, có phẩm
chất đạo đức, chính trị; tác phong thực thi cơng vụ chun nghiệp, hiệu quả;
có trí tuệ, kiến thức và trình độ năng lực để đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình
hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu
Chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cũng như năng lực thực thi công
vụ của cơng chức góp phần quyết định sự thắng lợi của cơng cuộc cải cách
hành chính ở nước ta. Đây là vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu khoa học


3

quan tâm và thể hiện thơng qua nhiều cơng trình nghiên cứu được công bố

liên quan đến vấn đề này ở nhiều góc độ khác nhau như:
- Nguyễn Phú Trọng và Trần Xuân Sầm (2001) “Luận cứ khoa học cho
việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội đã đề cập bốn
nội dung lớn: Những vấn đề lý luận và phương pháp luận về nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước; kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong lịch sử nước
ta và một số nước trên thế giới; thực trạng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ
hiện nay; quan điểm, phương châm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong
đó có cơng chức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại đất
nước và hội nhập kinh tế quốc tế.
- Thang Văn Phúc và Nguyễn Minh Phương (2005)“Cơ sở lý luận và
thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà
Nội. Trong cuốn sách này tác giả đã nêu ra những cơ sở lý luận về xây dựng
cán bộ, công chức theo yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do
dân và vì dân; phân tích khái niệm về cán bộ, cơng chức; tính tất yếu khách
quan của việc xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức; vị trí vai trị của đội ngũ
cán bộ, công chức trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
- Cao Văn Thống, Vũ Trọng Lâm (2020), “Đổi mới và nâng cao chất
lượng cán bộ và công tác cán bộ trong giai đoạn mới”, Nhà xuất bản Chính
trị quốc gia - Sự thật. Thông qua việc nghiên cứu một số vấn đề về cán bộ và
công tác cán bộ, đánh giá thực trạng cơng tác cán bộ. Từ đó, đề ra một số giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ của trong
thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế
sâu rộng.


4

- Trần Thị Thu Hường (2020), “Đạo đức công vụ trong quá trình xây

dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”, Nhà xuất bản
Khoa học Hà Nội. Trong cuốn sách này tác giả đưa ra một số vấn đề lý luận
về đạo đức công vụ trong xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam; thực
trạng đạo đức cơng vụ trong q trình xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt
Nam hiện nay; phương hướng một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu
quả đạo đức cơng vụ trong q trình xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt
Nam hiện nay.
- Nguyễn Hồng Sơn, Đặng Thị Ánh Tuyết, Dương Thị Thu Hương
(2019) “Cơ cấu cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn tại Việt Nam: Thực
trạng và những vấn đề đặt ra”, Tạp chí điện tử Cộng sản, (ngày 09 tháng 4
năm 2019). Thông qua việc phân tích các số liệu thống kê số lượng, trình độ
chun mơn, nghiệp vụ của cán bộ cơ sở, nhóm tác giả đã đề xuất một số giải
pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở.
- Trần Thị Hạnh (2015) “Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
từ sau Hội nghị Trung ương 5 khóa IX và một số kiến nghị”, Tạp chí điện tử
Cộng sản, (ngày 03 tháng 7 năm 2015). Thơng qua việc phân tích các số liệu
thống kê số lượng, trình độ chun mơn, nghiệp vụ của cán bộ, công chức cấp
xã, tác giả đã đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức cấp xã.
- Vũ Thúy Hiền (2014) “Xác định năng lực của công chức cấp xã trong
thực thi cơng vụ”, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, (số 3) tr.17 - 19. Trong bài
viết, tác giả đã xác định yêu cầu về năng lực cần có trong thực thi cơng vụ của
cơng chức cấp xã bao gồm có năng lực chung và năng lực chuyên môn, nhằm
hướng tới xây dựng đội ngũ công chức cấp xã vừa hồng, vừa chuyên.


5

- Nguyễn Thùy Nhung (2017) “Chất lượng công chức phường thành
phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”, Luận văn thạc sĩ Hành chính cơng, Học viện

Hành chính Quốc gia. Luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận về khái niệm,
đặc điểm, vị trí, vai trị của cơng chức cấp xã nói chung và của cơng chức
phường thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ nói riêng; phân tích thực trạng về hệ
thống, cơ cấu, chất lượng của đội ngũ công chức phường. Từ đó đưa ra các
kiến nghị, phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội
ngũ công chức phường.
- Lê Quốc Huân (2017) “Chất lượng công chức thành phố Tuyên
Quang, tỉnh Tuyên Quang”, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính cơng, Học
viện Hành chính Quốc gia. Thông qua việc nghiên cứu thực tiễn năng lực đội
ngũ công chức phường thành phố Tuyên Quang, luận văn đã đề xuất một số
giải pháp quan trọng nhằm góp phần nâng cao năng lực cán bộ, cơng chức cấp
xã tại thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
- Nguyễn Thị Hồng Hải (2019), “Một số giải pháp nhằm đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức theo năng lực”, Tạp chí Quản lý nhà nước. Bài viết
đưa ra nhận thức chung về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức theo năng
lực, thực trạng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ở Việt Nam và sự cần
thiết phải đổi mới đào tạo, bồi dưỡng theo hướng gắn liền với năng lực cán
bộ, cơng chức. Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp nhằm đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức theo năng lực ở Việt Nam.
Như vậy, đã có nhiều tác giả nghiên cứu về cơng chức cấp xã, phường,
thị trấn ở nhiều góc độ tiếp cận khác nhau, là nguồn tư liệu quý báu, có giá trị
tham khảo, được tác giả kế thừa và tiếp thu có chọn lọc trong đề tài này. Tuy
nhiên, các cơng trình nghiên cứu tại những địa phương có đặc điểm khác biệt
so với quận Bình Thạnh. Cho đến nay, chưa có cơng trình nào nghiên cứu một
cách tồn diện và có hệ thống về “Chất lượng cơng chức phường quận Bình


6

Thạnh”. Luận văn là cơng trình đầu tiên mang tính tồn diện về vấn đề này

dưới góc độ của khoa học quản lý công. Với kết quả nghiên cứu của luận văn,
hy vọng sẽ góp phần cụ thể, hiệu quả cho địa phương trong việc nâng cao chất
lượng công chức phường hiện nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ
3.1. Mục đích
Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cơng
chức phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
3.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống hóa và làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chất
lượng cơng chức phường;
- Phân tích thực trạng chất lượng cơng chức phường quận Bình Thạnh,
Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ ra những ưu điểm, những hạn chế và nguyên
nhân của những hạn chế chất lượng công chức phường quận Bình Thạnh,
Thành phố Hồ Chí Minh;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức
phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu chất lượng công chức phường quận Bình Thạnh,
Thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá chất
lượng công chức 20 phường quận Bình Thạnh.


7

- Phạm vi về thời gian: Từ năm 2015 - 2019.
- Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu đánh giá chất
lượng công chức phường với 5 chức danh (cơng chức Văn phịng - Thống kê,

cơng chức Tư pháp - Hộ tịch, cơng chức Văn hóa - Xã hội, cơng chức Tài
chính - Kế tốn, cơng chức Địa chính - xây dựng - đơ thị và mơi trường) cùng
các yếu tố cấu thành chất lượng công chức phường.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử dựa
trên cơ sở những nguyên tắc cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin và nền tảng tư
tưởng Hồ Chí Minh cùng với các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước liên quan đến cán bộ cơng chức nói chung và cơng
chức cấp xã nói riêng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp khảo cứu tài liệu: Phương pháp này dùng nghiên cứu
các tài liệu có liên quan để thu thập thông tin nhằm xây dựng khung lý thuyết
chung về chất lượng cơng chức, vị trí, vai trị, nhiệm vụ của công chức; các
yếu tố cấu thành năng lực, các tiêu chí đánh giá chất lượng cơng chức và các
yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cơng chức phường. Từ đó phục vụ cho việc
nghiên cứu thực trạng chất lượng công chức phường quận Bình Thạnh, Thành
phố Hồ Chí Minh và đây cũng là cơ sở quan trọng để đề xuất giải pháp hồn
thiện chất lượng cơng chức phường quận Bình Thạnh.
- Phương pháp điều tra bảng hỏi: Xây dựng bảng hỏi đối với cơng chức
tại 20 phường quận Bình Thạnh, người dân trên địa bàn quận Bình Thạnh đến
liên hệ để được giải quyết các thủ tục hành chính và lãnh đạo một số phường.


8

Sau đó tiến hành tổng hợp các tài liệu, thơng tin và phân tích số liệu, so sánh
để đánh giá chất lượng công chức phường thông qua bảng hỏi. Từ đó xác
định những mặt đạt được, những mặt hạn chế và các nguyên nhân về chất
lượng công chức phường quận Bình Thạnh. Trên cơ sở đó đưa ra các giải

pháp nhằm hồn thiện chất lượng cơng chức phường quận Bình Thạnh,
Thành phố Hồ Chí Minh.
- Phương pháp thống kê: Thơng qua việc thu thập và xử lý thông tin về
đội ngũ cơng chức phường quận Bình Thạnh giai đoạn từ năm 2015-2019 và
xử lý thông tin từ kết quả điều tra bảng hỏi.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
- Luận văn là cơng trình nghiên cứu cụ thể về thực trạng chất lượng
cơng chức phường quận Bình Thạnh. Hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề
lý luận về chất lượng cơng chức phường, vị trí, vai trị, nhiệm vụ của công
chức phường; các yếu tố cấu thành năng lực, các tiêu chí đánh giá chất lượng
cơng chức phường. Trên cơ sở phân tích, so sánh, đánh giá những ưu điểm,
hạn chế chất lượng công chức phường để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm
nâng cao chất lượng cơng chức phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí
Minh.
- Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các sinh viên, học viên
cao học chuyên ngành Quản lý công và những ai quan tâm đến vấn đề này.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các phụ lục và danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung luận văn được kết cấu 3 chương:
Chương1: Cơ sở lý luận và pháp lý về chất lượng công chức cấp xã.


9

Chương 2: Thực trạng chất lượng công chức phường quận Bình Thạnh,
Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng cơng chức
phường quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.

10

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ CHẤT LƯỢNG
CÔNG CHỨC CẤP XÃ
1.1. Những vấn đề chung về công chức cấp xã
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã, phường, thị trấn
Có thể nói, “đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã có vai trị hết sức quan
trọng trong xây dựng và hồn thiện bộ máy chính quyền cơ sở trong hoạt
động thực thi công vụ. Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền cấp xã nói
riêng và hệ thống chính trị nói chung xét đến cùng được quyết định bởi phẩm
chất năng lực và hiệu quả công tác của đội ngũ này. Vì vậy, nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã vững vàng về chính trị, văn hóa, có
đạo đức lối sống trong sạch, có trí tuệ kiến thức và trình độ năng lực để phục
vụ Nhân dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng Nhà nước và
cả hệ thống chính trị”.
Cho đến nay, vẫn chưa có một khái niệm chung, thống nhất về công
chức trên thế giới. Tuy nhiên, tại nhiều quốc gia đã nêu ra những “dấu hiệu
chung của cơng chức như sau:
- Cơng dân của nước đó;
- Được tuyển dụng thông qua thi tuyển;
- Được bổ nhiệm vào một ngạch hoặc một vị trí cơng việc;
- Được hưởng lương từ ngân sách Nhà nước;
- Đảm nhiệm một công vụ nhất định;”.
Ở các nước phát triển như Anh, Thái Lan, Singapore quy định “công
chức là những người làm cơng tác chun mơn nghiệp vụ trọng bộ máy hành
chính thuộc chính phủ”. Ở Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha xác định phạm vi


11

“công chức bao gồm cả những người thực thi công vụ và các tổ chức cung
ứng dịch vụ công hoặc trong ngành luật khác tư pháp” [22, tr 35].
Ở Việt Nam, khái niệm cơng chức được hồn thiện gắn với sự phát
triển của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
ký sắc lệnh số 76/SL ngày 20 tháng 5 năm 1950 về Quy chế công, xác định
công chức Việt Nam là những công dân Việt Nam được chính quyền Nhân
dân tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở
trong hay ở ngoài nước, trừ những trường hợp riêng biệt do Chính phủ quy
định.
Hiện nay, căn cứ Điều 4, Luật Cán bộ, công chức số 22/2008/QH12
ban hành ngày 13 tháng 11 năm 2008 quy định công chức như sau: Công
chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ,
chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức
chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị
thuộc Quân đội Nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên
nghiệp, công nhân quốc phịng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Cơng an Nhân
dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh
đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam,
Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp
công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách Nhà nước; đối với
công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp cơng lập thì
lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy
định của pháp luật.
Cũng trong Luật Cán bộ, công chức, Khoản 3 Điều 4 quy định: “Công
chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh


12

chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương

từ ngân sách Nhà nước”.
Trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX ngày 18 tháng 3 năm 2002 về
đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị
trấn” đã nêu lên một trong những vấn đề cơ bản đó là: Xây dựng đội ngũ cán
bộ, công chức ở cơ sở có năng lực tổ chức và vận động Nhân dân thực hiện
đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước công tâm, thạo việc, tận tụy với
dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp dân; thực hiện
trẻ hóa đội ngũ, chăm lo cơng tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và
đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở. Những quan điểm chủ trương đặt
nền tảng nhằm xác định các chức danh cán bộ cơng chức và chuẩn hóa đội
ngũ cán bộ cơng chức cấp xã.
Cơng chức cấp xã gồm có các chức danh: Trưởng Cơng an, Chỉ huy
trưởng Qn sự; Văn phịng - thống kê; Địa chính - xây dựng - đơ thị và mơi
trường; Tài chính - kế tốn; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội.
Chức danh Trưởng Cơng an hiện nay trên địa bàn quận Bình Thạnh là
cơng an chính quy thực hiện theo quy định của pháp luật chuyên ngành; Chỉ
huy trưởng Quân sự thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về
quốc phịng. Do đó, Luận văn khơng nghiên cứu hai chức danh trên.
1.1.2. Vị trí, vai trị của cơng chức cấp xã
Đội ngũ công chức cấp xã hằng ngày thực hiện tiếp nhận và giải quyết
một khối lượng công việc lớn, phức tạp, đa dạng liên quan đến mọi mặt của
đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phịng ở cơ
sở.Chính vì vậy, để cơng chức cấp xã thực sự trở thành nền tảng vững mạnh
của chế độ chính trị của Nhà nước, vấn đề có ý nghĩa then chốt cần thực hiện


13

quyết liệt là phải xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã có đủ phẩm chất năng lực
đáp ứng yêu cầu mới của giai đoạn cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nhìn chung, thơng qua phương thức làm việc, thực hiện nhiệm vụ, đội
ngũ công chức xã giúp trao truyền tải trực tiếp những chủ trương, đường lối
của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với người dân. Giúp người dân tiếp cận
đúng, đủ và kịp thời nhất việc thực hiện chủ trương đường lối của Đảng, kiểm
tra việc thực hiện trên thực tế có đúng quy định hay khơng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ “cấp xã là gần gũi Nhân dân nhất, là
nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi cơng việc đều xong
xuôi” [25, tr 309]. Cấp xã là đơn vị hành chính cơ sở có vai trị rất quan trọng
trong bộ máy hành chính. Cấp xã có những điểm đặc trưng trong tổ chức và
vận hành quyền lực chính trị, quyền lực Nhà nước. Đây là nơi trực tiếp lãnh
đạo, quyết định, tổ chức, điều hành nhằm đưa đường lối chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, là nơi gần dân nhất, tiếp
nhận thông tin của cuộc sống ý kiến của Nhân dân để phản ánh về Đảng và
Nhà nước trong quá trình xây dựng và hồn thiện chính sách pháp luật.
Chính vì vậy, công chức cấp xã là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với
Nhân dân. Giống như một đơn vị trung gian truyền tải những chủ trương,
những chính sách của Đảng đến người dân đồng thời là kênh tiếp nhận những
phản hồi, nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện vọng của Nhân dân, những góp ý và
ý kiển phản ảnh về chính hoạt động của cơng chức cũng như những chính
sách được áp dụng trong thực tế. Từ đó, có những điều chỉnh, bổ sung và sửa
đổi một cách kịp thời, phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của người dân, phục
vụ một cách có hiệu lực hiệu quả hơn trong hoạt động quản lý Nhà nước.
Đặc biệt, công chức cấp xã có vai trị quan trọng trong xây dựng chính
quyền, tạo niềm tin cho Nhân dân. Công chức trước hết là những con người


14

được đào tạo bài bản, có trình độ chun mơn, nghiệp vụ, được trao nhiệm vụ
sử dụng quyền lực Nhà nước để thực thi, điều hành công vụ. Hoạt động cơng

vụ có hiệu lực, hiệu quả hay khơng chính là thể hiện thông qua hoạt động
công vụ của công chức. Hình ảnh người cơng chức chính là hình ảnh đại diện
một phần của cả bộ máy, thông qua hiệu quả hoạt động của mình, người dân
ngày càng tin tưởng và ủng hộ cho cả bộ máy hành chính Nhà nước nói riêng
cũng như hệ thống chính trị nói chung.
1.1.3. Đặc điểm công chức cấp xã
Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định cơng chức nói chung có những
đặc điểm như:
- "Là công dân Việt Nam;
- Được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, giữ chức vụ, chức danh và
làm việc liên tục trong cơ quan Nhà nước;
- Trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách Nhà nước và các chế độ có
liên quan theo quy định của pháp luật" [28, tr 7].
Công chức cấp xã cũng mang những đặc điểm chung của công chức
Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc thù của cấp hành chính trong hệ thống chính trị
thì cơng chức cấp xã mang những đặc điểm riêng như sau:
- Công chức cấp xã làm công tác chuyên môn thuộc biên chế của Ủy
ban nhân dân cấp xã.
- Hoạt động công vụ đa dạng, phức tạp vì Ủy ban nhân dân cấp xã là cơ
quan hành chính ở cơ sở gắn liền với sản xuất và đời sống trong cộng đồng
dân cư. Trong hoạt động của mình, cơng chức cấp xã có điều kiện tiếp xúc,
nắm bắt nhanh nhất tâm tư nguyện vọng của Nhân dân, từ đó có thể đề xuất
nhiều biện pháp đảm bảo lợi ích của Nhân dân địa phương. Mặt khác do gắn