 in vivo trong đó vật liệu di truyền được đưa thẳng vào cơ thể

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Liệu pháp gen </b>



<b>Sự thay đổi trong gen  protein có thể bị thay đổi  protein </b>

<b>không thực hiện được chức năng  Bệnh.</b>



Liệu pháp gen:



Hiệu chỉnh lại sự khiếm khuyết về gen



Khóa các gen đã được hoạt hóa khơng đúng



Sửa chữa / thay thế gen hư hỏng bằng gen bình thường



Các bệnh chỉ liên quan đến một gen



Phịng bệnh thơng qua việc đưa các gen cần thiết cho cơ chế

phòng vệ vào cơ thể, ví dụ vaccin ADN.



Các bước



xác định gen gây bệnh



thiết kế gen-vector và đưa vào tế bào đích



Chiến lược



in vivo

, trong đó vật liệu di truyền được đưa thẳng vào cơ thể;



ex vivo

 Tế bào đích sẽ được phân lập và nuôi cấy,

 Đưa vật liệu di truyền vào tế bào đích

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>In vivo và Ex vivo</b>

<b>In vivo</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Vector dùng trong liệu pháp gen </b>



Vector virus



Ưu điểm

 Dễ đưa gen vào tế bào



Nhược điểm

 Sự nhiễm của virus  sự tổn thương tế bào hoặc ung thư
 Giới hạn bởi kích thước gen ngoại lai mà chúng của mang,
 Khó khăn trong ni cấy và chuẩn hóa việc ni cấy

 Giá thành cao hơn so với vector plasmid



Cần

 Xác định trình tự cần cho việc nhân bản virus
 Cấu trúc hạt virus

 Cách thức đóng gói bộ gen virus

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Vector dùng trong liệu pháp gen</b>



Plasmid



Ưu điểm

 mang được đoạn gen đích lớn,

 khơng có nguy cơ gây đột biến tế bào chủ

 dễ dàng sản xuất với số lượng lớn từ vi khuẩn.



Nhược điểm: khó đưa vào



Thực hiện: plasmid được biến nạp vào vi khuẩn để lưu giữ

và thao tác rồi mới đưa vào tế bào.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Các hệ thống chuyển gen - plasmid </b>



Đạn sinh học

 Chuyển gen vào từng tế bào đơn lẻ

 ADN được hấp phụ trên hạt vàng (đường kính 0,6 – 2 μm).

 Súng bắn gen xuyên qua da vào tế bào.

 Hiệu suất chuyển cao



Liposom

 Liposom chứa ADN plasmid.

 Có thể được gắn kháng thể, protein hoặc đường  định hướng

 Dung hợp với màng tế bào và phóng thích ADN vào tế bào.



Lipoplex và polyplex

 Phức hợp ADN với một phân tử lipid hay polyme tích điện dương.

 Đưa vào nhờ thực bào.

 Ưu thế

 Bảo vệ plasmid, giảm lượng ADN cần;

 Khi tương tác với tế bào bằng cơ chế thực bào, các hạt này có thể kích

thích đáp ứng miễn dịch tốt hơn và do đó thích hợp cho ADN vaccin

 Có thể sử dụng qua nhiều đường như miệng, mủi và phổi
 Dể dùng

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Các nguyên lý của liệu pháp gen </b>



Thay thế hoặc hiệu chỉnh một gen nhằm tạo ra sản phẩm

cần thiết cho tế bào hoặc cơ quan hoạt động



Đưa một gen lạ vào tế bào đích để sản xuất một chất

khơng có tự nhiên



Bất hoạt một gen chịu trách nhiệm cho các rối loạn của tế

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>Thử nghiệm đầu tiên </b>



Vào 14/09/1990



Ashanti DeSilva được điều trị SCID (Sever combined

immunodeficiency = Suy giảm miễn dịch kết hợp nặng)



Tế bào bạch cầu được lấy và chèn gen bị mất vào



Đưa tế bào đã sửa chữa vào máu



Khôi phục hệ miễn dịch

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>SCID - thiếu ADA</b>



Cơ chế bệnh



ADA (adenosine deaminase) được mẫu hóa trên NST 20



Thiếu  tích lũy deoxyadenosine  tăng

S-adenosylhomocysteine



Độc với bạch cầu non  không trưởng thành được



Suy giảm hoặc khơng có hệ miễn dịch đầy đủ



Điều trị: ghép tủy, liệu pháp gen:



Tế bào T trong máu được chuyển gen mã hóa adenosine

deaminase

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Gendicine </b>



Vector adenovirus.



Điều trị carcinom đầu và cổ.



Mang gen ức chế ung thư p53.

 bị đột biến ở 50 - 70% khối u của người,

 quan đến sự điều hòa quá mức của một gen đa kháng thuốc,

 tác dụng hiệp đồng có thể đạt được khi dùng kết hợp liệu pháp gen với

xạ trị và hóa trị.


Sản xuất

 Tế bào HEK-293.

 Hệ thống nuôi cấy:

 CellCube, nồi nuôi cấy sử dụng các đĩa,

 Cột nhồi với các đĩa Fibra-CelTM cho năng suất cao hơn 15 lần.

 Ni cấy chìm theo lô với môi trường không chứa huyết thanh

 Virus được tinh chế hạt virus

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Antisense oligonucleotid</b>



Là các ssDNA, RNA dài 13-25 nu



Lai đặc hiệu với mRNA tương ứng

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Các vấn đề của liệu pháp gen </b>



Thời gian gian có tác dụng ngắn



Gen đưa vào không tồn tại lâu dài



Cần nhắc lại nhiều lần



Đáp ứng miễn dịch



Vector Virus



Gây phản ứng phụ ở bệnh nhân



Có thể gây bệnh khi vào trong tế bào



Rối loạn đa gen



Các bệnh tim-mạch, Alzheimer’s, viêm khớp, tiểu đường,…

khó áp dụng vì do nhiều kiểm sốt

</div>

<!--links-->