!!"#$%&'"&(")*$
+,-$.-/ 0 1234'5-!6*-17"#.8
94:;<
<=>?)+,-./ 0."@"6<$.'-/!/-!AB>?
CD+,*<=>?
E<$!/-!AB
<*$<<=+,-")'*$<.FG,'HI'.'H #.'J"&5
I<.K,4")''L95
<=+,/;$'H$!/-!:ABHM<=+,;$'H$
!0561763IG!056.175 I5;-'+./;N!'H'+O
<=/<=+,;5PJ*/.5-/.-595-5!/ 4"Q/
8!/-!:!/ 4"Q'7/ 4"Q/
<=8+,"&'I!$'I7J
<=+,F450.,I.RF455-"-*/!Q
CE+,$!(")>?
+,'&;'J"&!'+S15P.TH <=>?:6;/ 0!-
'J"6Q4*-.5S05/-*Q!$"&054(AB.U*$
3-.*$!H'1V15P
W-595-5+,*
Phương pháp quan sát<17!Q-#*"Q.#DX-"Q-"@"6*"D/;36.
'.YL.-#FEN#6V595-5/1-!&!$5
NA"6:6/*)-45Z'H:[/1-'+.-."D-FO\"6Q5$
"&L'45
NA*056V"6FT40*056.V%/1-!(*0563IG
!056.;")!056
#6/1()- .I .G5O"65-;Z!(*]$'"##365-5
%5S.! !(J!056.DFJ<
NA"6:6Q!$/1-6*$!.5-.#/TO
Ưu điểm55!7/./1!745+//19"D^_.1-74.7+.45G
Nhược điểm3Q").54(4.2-5"@D*/*$/1."*"653;
`+ #GJ/ 0.6/1-&"DV)Z.a$I1,
Muốn quan sát có hiệu quả và thu thập được những thông tin khách quan có phải tuân thủ những yêu cầu sau:
B-"QG-"DS+.)/1-
bc5I!7'&"D/1-
#61-59d!'/1.#17P3Q-"-
>+"6"D3Q/1-34:"3Q/1-
e/1-"D]&G('!-"&-
e(3fJ3"'&"D/1-.3453;I''Z-'&"D/1-
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: <5513f"g"-"QT +%J"Q"@!H
6X05I.4"--*6'&)'J"&"#
h)3f$"3DSW5
E 545Z/Ta#$i".#+/!*"&.-!Q"##5*$!$."!-
f45Z"9
CE )G*3f.$1C(f
fif"66"!4*)-7J
f"#f6"!$3X;5-#1%E#C(f"#
f5"I3%3)65!$#@I
f#&59-76"7)!-59-""!
WE <54Z3a#;fXD3H17Fj'$9.,k@5HE
Ưu điểmZ505I#!)$%'I"9"D-/E
Nhược điểm4/"5S)'!(.1 l.FU$!$." "D#155
Nguyên tắc khi sd bảng hỏi
f526.1-'H!:")$"f.-3!m!..f5-/-%
!-'4%@1-0; +
>+"!;fGJ-Q
fS("4/"6!Q./ & G.7-:541,4Q.+f!745
Z-"@f"6!-0";!$I`.-!d
Phương pháp phỏng vấn<55"@!f6X05I'&'J"&+,EN9
V595-55f'J!-!951
!-)453:$'H)-
N!745f'+"6n'&4'&)'J"&"#
N1595-5"(!/-!: 6'+
Các loại phỏng vấn
eo1"1!l'7 "6!"K:!F +*3.Z5$!$3:G.7
Uu điểm7+.-.(/;$5''$"5f'J'I""-0
Nhược điểm$5f'J5# +I1'&'J"&5f'J
ef'JJ!Z[5f'J+P#\/-!:5f'J$5f'J57'f"P3Q
]!H.GIGE!/-!:5f'JI""+3J,f
Ưu điểm:"I"-0 9.!-,11#!'1I;"@f"D'H$"5'
Nhược điểm,%G&p
ef'J5+P5f'JI#173D!G1%5453f5f'J
Ưu điểmG7+./.G&p("/;$5f'J'$"5f'J
Han chế"nfn5f'J5# +I1.34`% 5V5'HS"G*$5f'J
34-1YV];
ef'J1-595-55f'J$1:611%'&)l'7S6"#')
5f'J $H')*6@)-J"Q
Ưu điểm55 (/$5'"--"-")-:0'&)'J"&"#"D'H$"5'
Hạn chế$5f'J5611%'&l'7 +I4"&)5f'JT"ZS"G
Chú ý 1V595-55f'JE
5-"Q"S"G.S+.'S!/-!:5f'J
bG-I
:6!H'&"@"6/.#/T.1iG*$"5f'J
5P3Q!H)5f'J)-'
V )']:D.]"D5'#61f!745.-45@".!- -f
Phương pháp thực nghiệm: 55!"#qU7;:DS6X:65PJ."@"6
"#*$
Ưu điểm#6(!;4/TD*/*T,.'Y!H#673-";#
F.!i("6#-YQ5$
Nhược điểm!JDc.DT'I1,.S5# +I1
r'"@"6*
=-$#6,"3'4H-/.!a5-!i(T-
*:
@"6
G*6.a(!"#*d$6:J .6".
""4!745". +/").'.YLO*d*6#6034"*
d*6"#.G*64$-!nII31%!+*-
GK6- 55Z."(Z-1$.Z-")
i'DJ'Ho?;-*$#17-"DJ'H@s[1(.
L-.3-1-9\i" #17-");Q-H-']Q-'H'Q-
GDJ;7('-/175-7-/*gE
t-93n@5!(")
E17"nfJ 4$J 5g"6a('5-!6
Đặc điểm
GMGM*-/-!:1*$(+'#Qi*: "KI!$7
+*'n"$15P'*M "K H+V!g)
e5Z"($+V-'&,")05.!:")'F-.&5.#/T+VO':
48-'&1iG.,Z.-'&"D'H15PQ'SE17"*n6i
dd$('&&@-
G3JB=Q1YQ17-")*I!$/E$1D!g)1sQ
i-")*g)"#'!$:"#':'0 G3Jg)Q1Y
I5-!6*$3$"gn."ggiJ5")J5(D"
gi,")9.G':'0 $+V3$8D-Q'SI"4T&
HD9
Ý nghĩa+,174"D'H-54J 15PG5.11J#6 "K
15P5V5'H$+V@(.#6-") "K.8(!H
CE<G#59.17.I.")O"#"D0,'&-!Q"G7*Z."T
(17a(.5-!6#g)!"(J"QE
#)055$!g)#d+@/"#"D'H!745 -45E
?7'1D'+.$5!C##H'#f
?7' +F'59,05.#6#G,'#G,
,"d#*l.*l$K30.# GJ!##F 45S'iH-
'+!#
]-(+#
Ý nghĩaN:6l-#fIG,!05655-!*l*#."6I/
-")"4#/!Q855J"J!u "6!i*l.34-")"4-#G,
(")*Z5S'SS"G*056E
WE!(g)ZB="@36!*#B=!H)17 'J"&"#'H$
")[7\ 4.")3&9ZE
Đặc điểm
GC@G7'+7
-")*3)B=(5!
G3)5-.")! &J
Quá trình hình thành:0,v6-")!H17v'.")
rE?0B=;5-"-"--.5--")36*)#B='&17"#+/"417
a('5-!6*#B=E+"6(0B=5#)1D"IJ"Q.#$"#"V"--
'&)17"#
Đặc điểm
?0B=:!$9"D%
?0J5-]74];17 !!"$1D$
?0B=#6J5-]75-'#"a
&L-/!056I/17-")!+'.-/!056-G,@G,
*'+-3)5!056
>GG5-!6GG7.&4+7!-/B=#.("&Z"P 5!*056
THG7
-")3)B=."&L'-
G-S."QH.P7'"(.-S,!-*dq!056!H'S
Quá trình hình thành: 0,17v36)-")YIv5,'.")E
Ý nghĩa!(")/G"65- D,F*0.$")+1#)59-S"D
'H/ZE@-I "K;I 2"6#35-505%@G
tEwIG056!(-5-/q'Hq!056.#l/ 4"Q"4
D").$").Q5")(")*-'+!#E
Đặc điểm
A%-*-'+!056 13G056
BJ3+!#5-17a(*)1D7[G"\
>K"Q.i!745"4/I'!056Eo!n*3IG!J/!.3i':!(
-*$'"g!i+DiH"4A<Eh)1DI!:+,J 3I
G056''p.5Ji#65-!6A<HCxy'(
wIG056Qi3i; 4D
;U"]5GI!$'lI"#;"@"6*175-!6>B=!Hz(")*-K,g"(
056"#.D+*056'H-U-EEE
;U"]5GI!$'IE<l'7'0J*(")!05691i"# 4D+/"4K,')
").17 I4(."KH/ !:IEEE;Dg)"#"@"6
*;D+9JG,'IG,.D9/;Z."#5-g"(EE
Ý nghĩaN:63IG!056]"##-35-5%5S3IG-'5-
3IG''p5Ji"6A<E
{@"6$"
$"#"6;$H/ &."T1,")*:3-'5S'S
&E#--.$");$IF9E
@"693*$")E
1.Nhu cầu;"nfJ 4$"U"6a('5-!6E#C(
19J5;'0J#G1F.D.iEEE; "U"6 !:
)1DE
,J5;"$05!/-!:f]o=|I!$/
05.45.!GEEE
4*h1^!X$#tH593
13a;"nf93'&F.D'*E
3a'&i.@';-3'3-E
g)3a17D"/'H;$-.!'0U.17/'175DU"E
"G!3a-!Q3.17")05./.17I0'I!];$-E
7j"Q:3aD43).5-!6'7.5- ;&F*:E
⇒Th1^.- "1%545]J5"4.-iJ5")95"g:H 1-
9E
Các quy luật cơ bản của nhu cầu>)"#"g:#In")7"6Z"P "*
$;E=4$"&#)D. "g:(J-EA7D
*$'I0E
Nhu cầu của người lđ
"$I!.IG3Q5+3:.%4.IG3Q5'"$1D!+E
""DYI3XE +*-").GG!056* 4J5-]'$")
3Q"DY3JIE
.3: +E?5#4")36.#95SJ5&")(EEE
'9.!GE?5+K,$")"/.L-.Q.DI-4LE
F'4.10EEE"6(3IGJZ.0."4!056E
5-!6En")ID#'Q!GI'D9
⇒oU*$"). 4*h1^Z5-/!Qa7'&-'J"&E
e"!;/!J*'+'g;+/"4/'*E
e(!I!$1#6GG-'+''HG5J"JD"I'E
2. Động cơ làm việc )9-#-S5D.Z"P $1 l'")E
)9-Z"P ").%&'H'g**6.3);"&3+!'3+
#F90 GG7**6E
h)!i")9"# 1,c5(s.Z"P $:-"6g"#E
Phân loại động cơ
)9G"-")945;G-'G056E
)9IG"-")9LJ5-]G*-I':G*U.G'SE
)9"*$D"+'/!J*17"'*17G71-(E)9":
!+91i9-* 4*W 4D*$.UU*$'411-*F
$E
⇒g"(I3$86!X.$L)'S6$"#J '!XI
'"#"T(;GG5E<G""T(G5.,")g.$
G7.1 +1-(!I'E'0 .)!;-,"D'H$g"(:-GG ("
")9""Z'($")E
3. Khí chất )G5,5*-.36$").D").Q5")*-U".61%-'.Y
L.-#F*-E>J"5!r(>GJ(.GJ3:.GJ# .GJ
}A7-")*&>"4$")iH E
-")G7
~$")7*!I'[!H" 5c5\'!$M3J5I#iT15P.J$
V& G"&"iE
→$")51-(.5FL!&4Q!$':#9iFT15P!E#!-
'HI'E
~?$")7*+1J''(/."a$$")7!:") +
I. &*:"6";I'!+E
EEE
-")+7
~$")'D9$M!H→I+D.$ "KI'&!;F"1D
5→D/;/'$")I3&';E
~=D9."Q'QEEED"#'/-U.F7*'':'0 2`"4:!(I.8E
•056")
Ql056056))"a$V''11D.I!$-S'!u -
'&@.91i:3Ug)*$."&Z5-5-!6.!i$
L
Ql056")056"))055&$")"U@s'HS+'SS6
#17DJ'&i.l0'g"(]!+DX7DS"G*K,
@"6*056U"
<)#B=G,"3)#G5-5
#"(")T"QH5-!6*g)
--#D/%3#.9-d!`E
3G*-.*K,'*g)
#17"&DJL *q","K,
€B")!056")E
Khái niệmB")!056") "K!D(.J3XK,EB")$(
5T5-'H/"6!-X7"*]-.]5T5-!056*K,
Đặc điểm
B")$;'J"&"S("4-/ 4. G.7.-!Q"(",O;-'+.#'HE
B")$(+3IGFj!056.i"4F'*-'+E
B")#6 "K9J*056
~=:-#fE
~ "KS"G. "K4((").1-35-5H"6"(-S"G"g"&!E
~#6(!]1D'+."g"417 "K$g"('DV#6`"417!g056E
Nguyên nhân gây xung đột
?41##+/"4'K,1J.* 4!'"Q,").!-59,!9.!'1Y
S-GG'0J'.!Q5")1JEEE
?41#!l'7/A%545.5I5!m!.5V5'H +I.I5V5'H"@"6
1$").5-g"(5V5.!-9,'#/ &'GEEE
?41#!D/;-'+!056>II3X!5G./"DY.")"-.
+/ &!g"(.4I!n.`;;")G7'H;p $./0 5-EEE#a
(-#G.-*l+7!056E
•‚xwIG!056")E
>IG"6GJ*D//(;$!056.!(G!0568
17g*$")"D'HI'"7
wIGD/;$'179"a(+."#8!(G*#.#
iH"4(")*]'+."4(")*056")THG7@+7E
- 4Di"43IGG
?GJD/*-'+!056E>,")//(.3617"4@s;-
'+[a/I-'/\1s#iDH3IGG
@"6*/-!:")E4I'"nf5#175-.DJ!"):$1;%
3#'H9;I'/ 4")05.G#1745ZE
GJ*17g"(.5-. G.F7*$g"('D/*'H-'+!056
&")#6$")g Ig.]"#iH3IGG
A79"aG 4D/!!' 73IGG(':4Zi*
#IG,E
•‚Lây lan tâm lý và dư luận tập thể
E< 17! &Z]$ 1$-.]# 1#-!056U"!H)'J"&.
)17'.)"# 1!;$J"QE
>4/*17! &(!)!(-:*)#.)056U".17! &# !
;iD@J"44/(")*d'+8*J056.M)' +
1-17'.E
= 36HC:,E
~=")]]h)17'."#ZJn "U" "4;$/
17a(*# Z"D'H$/I//-!:45' 1173%Hi$-E
~=3VK= !$i!(-Fj")E<Z"#G*$3Q 4".
177*3Q1Z.$!9'!(-(.3%H)-- #")*$-E
⇒= 6!&17'*056"(").g"(J !m"6"&6##I
'*056Eh)@.1YS;ZG7.(!ZD!056!H)17'G7"#.
")'+. 4G$G7'(")#056Eh@-.5ZH;Z+
7!056"6Q5$#;35-55V5"6F@17 *ZE
3E?<:,36!(*1D"I$!
C
!H;17.;.;'*$
J!)1D.!/-!:U"E#17"--*1D"I"D'H;17'..' 1!
C
.
!g)E
e(
?0G,<0"$g"("a:'*)
?0IG,<0":'! &)-75-.$I"17*)*g"(E?
0IG,$J5-];"a'&;'I3( !!056E
E!(").1(*
C
.!)1Dg)$J;17'..;'3J$.;
"##6)@)#$)056 !E##6GG7 ,"7!"#;
D*17+7E
C
17'.EEE"# U"+,*;$/. !;!(-.Zi
;$/;Z!(-Z"#i]$-M)';- !Z.M
)'0,*d$'&17'."#E i,")-!H)17'..'.-")5
,*056.)"-"I#;17"aJ"#'G17"aJ!"-G"#(0056E!)
0561J.U"*0056"D'H;-'&@i.G-.-").")!J#/E
⇒oJ"&"@!$/$ +#,Fn0056.U'H`0056"#TH#
'U
C
.-S-'+"Ti*056E
TÁC ĐỘNG DƯ LUẬN XÃ HỘI ĐẾN ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
Dư luận xã hội là một hiện tượng đặc biệt biểu thị sự phán xét, đánh giá, thái độ của các nhóm xã hội đối với vấn đề có liên quan đến lợi ích.
Dư luận xã hội được hình thành qua các cuộc trao đổi, thảo luận công khai.
Dư luận xã hội cũng là một hiện tượng tinh thần nhưng gắn chặt với thực tiễn cuộc sống, xuất phát từ thực tiễn rồi tác động trở lại thực tiễn
đó. Vì vậy dư luận xã hội là ý kiến về một vấn đề gì mà dư luận xã hội là tổng hợp của ý thức xã hội, bao gồm: tâm tư, tình cảm, trí tuệ… thể
hiện trong sự phán xét, đánh giá và thái độ của các nhóm xã hội về một vấn đề có liên quan đến lợi ích vật chất hoặc tinh thần.
Vì vậy, dư luận xã hội bao giờ cũng có hai vế: chủ thể của dư luận và khách thể của dư luận. Chủ thể của dư luận xã hội có thể là ý kiến của
các nhóm xã hội, hay là ý kiến của cộng đồng; khách thể của dư luận xã hội có thể là những vấn đề ở tầm vĩ mô (kinh tế, chính trị, văn hóa, xã
hội… ) hay chỉ một vấn đề thuộc về cá nhân nào đó
Dư luận xã hội khác với tin đồn ở chổ dư luận xã hội xuất phát từ hiện thực khách quan, lan truyền với độ chính xác cao và liên quan đến lợi
ích của người truyền tin. Ví dụ: dư luận xã hội phản ứng trước thông tin sẽ thu phí xe gắn máy để… chống kẹt xe do Sở Giao thông - Công
chánh Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất. Còn tin đồn thì thực giả lẫn lộn, người truyền tin thường bỏ bớt chi tiết và hư cấu, thêm thắt suy nghĩ
của mình vào cho thêm phần hấp dẫn người nghe. Ví dụ: tin đồn về việc thần thiêng, chữa bệnh bằng cách dùng tay sờ, nhân điện
Dư luận xã hội dựa vào chuẩn mực xã hội để đánh giá. Chuẩn mực xã hội có thể thay đổi theo không gian, thời gian, do đó, đánh giá của dư
luận xã hội cũng thay đổi theo. Dư luận xã hội còn sắp xếp, điều hòa các quan hệ xã hội, chỉ ra những việc nên làm và những việc không nên
làm, phát huy những truyền thống tốt đẹp trong quá khứ để hoàn chỉnh hiện tại (ôn cố tri tân). Dư luận xã hội không đơn thuần là ý kiến mà là
tổng hợp ý thức xã hội nên nó tác động mạnh vào ý thức cá nhân, buộc ý thức cá nhân hòa với cộng đồng. Trong thực tế, không phải lúc nào
cũng có sự can thiệp của pháp luật, nhất là những vấn đề thuộc về cá nhân, gia đình nhưng dư luận xã hội sẽ có ý kiến để điều chỉnh hành vi
sai lệch.
Thời phong kiến, dân ta đánh giá tư cách con người qua các chuẩn mực đạo đức Nho giáo, người quân tử phải đủ “tam cương, ngũ thường”,
người phụ nữ phải gồm “tam tòng, tứ đức”, ai vi phạm các chuẩn mực ấy thì bị xã hội khinh rẻ, xem thường. Xã hội hiện đại ngày nay không
còn gò bó theo tiêu chuẩn ấy mà được mở rộng thêm những tiêu chuẩn mới như: năng động, sáng tạo, tác phong công nghiệp, v.v… và dư
luận xã hội cũng lên án những thói hư tật xấu như: lười biếng, ăn chơi sa đọa, thực dụng, đua đòi… Người ta sợ bị xã hội, người thân, bạn