CẤC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA

CHÀO CÁC EM HỌC SINH!
KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ GIÁO!

Các sinh vật hiện nay do đâu mà có?
- Trước thế kỉ XVIII, khoa học chưa phát triển, con người đã
giải thích sự tồn tại của muôn loài do thượng đế, chúa trời tạo ra
… Ngày nay khoa học hiện đại đã chứng minh: Các loài sinh vật
hiện nay có chung nguồn gốc và được phát sinh từ giới vô cơ.
- Phần sáu: “Tiến hóa” - sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề
này.
- Chương I: “Bằng chứng và cơ chế tiến hóa”.
- Bài 24: “Các bằng chứng tiến hóa”- sẽ cung cấp cho
chúng ta những bằng chứng nói lên mối quan hệ họ hàng giữa
các loài sinh vật.
* Có hai loại bằng chứng tiến hóa: Bằng chứng trực tiếp (là
các hóa thạch – bài 33) và bằng chứng gián tiếp (bằng chứng giải
phẩu so sánh, phôi sinh học, địa lí sinh vật học, sinh học phân tử
và tế bào) – Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu.

Chương I: BẰNG CHỨNG VÀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA
I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:
PHẦN SÁU: TIẾN HÓA
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
- So sánh cấu tạo
xương chi trước
của các loài?
Quan sát hình sau đây.
Giống nhau về tổng thể,
đều gồm có các xương

đai, cánh, cẳng (trụ,
quay), cổ, bàn, ngón
(theo thứ tự từ trong ra
ngoài)
Khác nhau về chi tiết
cấu tạo (rõ nhất ở
xương bàn và xương
ngón).

I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Tại sao chi trước của
các loài khác nhau thì
giống nhau về đại thể
nhưng lại khác nhau về
chi tiết?
Sự giống nhau về cấu
trúc là do chúng thừa
hưởng “vốn gen” di
truyền từ tổ tiên
chúng.
Sự khác nhau là do
trong quá trình tiến
hoá, có sự biến đổi
“vốn gen” ban đầu để
tạo ra những tổ hợp
gen mới thích nghi với
môi trường.

I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:

Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Cơ quan
Tiêu chí
Tên thường
gọi
Nguồn gốc
cơ quan
Chức năng
Tay Chân Chân Cánh
Chi trước Chi trước Chi trước Chi trước
Cầm nắm,
linh hoạt
Đi, chạy
…….
Đi, đào bới
…
Bay lượn
HÃY HOÀN THÀNH BẢNG SAU
Thế nào là cơ quan tương đồng? Cho ví
dụ minh họa.
- Cơ quan tương đồng: Những cơ quan tương ứng trên cơ thể, có
cùng nguồn gốc từ một cơ quan ở loài tổ tiên, ở các loài khác nhau
có thể thực hiện các chức năng khác nhau.

I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Thế nào là
cơ quan
thoái hóa?
- Cơ quan tương đồng: Những cơ quan tương ứng trên cơ thể, có cùng nguồn

gốc từ một cơ quan ở loài tổ tiên, ở các loài khác nhau có thể thức hiện các
những năng khác nhau.
Một số ví dụ khác về cơ quan thoái hóa:
Trăn: có hai mấu xương hình vuốt nối với xương chậu -> bò sát
không chân đã xuất phát từ bò sát có chân.
Cá voi: còn di tích của xương đai hông, xương đùi và xương chày,
hoàn toàn không dính với cột sống… -> cá voi là động vật có vú.
Hoa đực của cây đu đủ có 10 nhị, ở giữa vẫn còn di tích nhuỵ; hoa ngô
có một số trường hợp xuất hiện các hạt ngô trên bông cờ => thực
vật đơn tính có nguồn gốc từ động vật lưỡng tính.
- Cơ quan thoái hóa: Là cơ quan tương đồng nhưng nay không còn chức năng
hoặc chức năng bị tiêu giảm.
Qua nghiên cứu các cơ quan tương đồng và cơ quan
thoái hóa (bằng chứng gián tiếp), các em rút ra nhận xét
gì về mối quan hệ giữa các loài sinh vật hiện nay?
* Kết luận: Sự tương đồng về đặc điểm giải phẩu giữa các loài là bằng chứng
gián tiếp cho thấy các loài sinh vật hiện nay đều được tiến hóa từ một tổ tiên
chung.

I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Em hãy nêu những
điểm giống nhau
trong quá trình phát
triển phôi của các
loài?
* Kết luận: Sự tương đồng về đặc điểm giải phẩu giữa các loài là bằng chứng
gián tiếp cho thấy các loài sinh vật hiện nay đều được tiến hóa từ một tổ tiên
chung.
II. Bằng chứng phôi sinh học:

Hãy quan sát hình sau
đây và kết hợp với
thông tin trong SGK.
- Phát triển của phôi cá, kì nhông, rùa, gà, chó, bò, thỏ, người đều trải qua giai
đoạn có đuôi, có khe mang; Tim phôi đều có giai đoạn hai ngăn.
* Kết luận:
- Sự giống nhau trong quá trình phát triển của phôi chứng tỏ các loài có
chung nguồn gốc.
- Các loài có họ hàng gần gũi thì sự phát triển phôi càng giống nhau ở giai
đoạn muộn hơn.
Qua nghiên cứu sự
phát triển phôi của
các loài, em rút ra kết
luận gì về quan hệ
giữa các loài?

I. Bằng chứng giải phẩu so sánh:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Em hãy nêu khái niệm “Địa
lí sinh vật học”?
II. Bằng chứng phôi sinh học:
* Kết luận:
- Sự giống nhau trong quá trình phát triển của phôi chứng tỏ các loài có
chung nguồn gốc.
- Các loài có họ hàng gần gũi thì sự phát triển phôi càng giống nhau ở giai
đoạn muộn hơn.
III. Bằng chứng địa lí sinh vật học:
* Khái niệm địa lý sinh vật học: Địa lí sinh vật học là bộ môn khoa học
nghiên cứu về sự phân bố địa lí của các loài trên trái đất.
* Sự giống nhau giữa các sinh vật chủ yếu do chúng có chung nguồn gốc hơn

là do chúng sống trong những môi trường giống nhau.
Hiện tượng các loài giống nhau do điều kiện sống
tương tự nhau hay do có chung nguồn gốc là phổ
biến?