BAI TAP BOI DONG HSG HOA HOC9

Bi dng HSG Húa Hc 8
Các dạng bài tập hóa học chơng trình lớp 8-THCS
Chuyên đề 1. Bài tập về nguyên tử, nguyên tố hóa học
1/ Nguyên tử (NT):
- Hạt vô cùng nhỏ , trung hòa về điện, tạo nên các chất.
Cấu tạo: + Hạt nhân mang điện tích (+)(Gồm: Proton(p) mang điện tích (+) và nơtron
không mang điện ). Khối lợng hạt nhân đợc coi là khối lợng nguyên tử.
+ Vỏ nguyên tử chứa 1 hay nhiều electron (e) mang điện tích (-). Electron chuyển
động rất nhanh quanh hạt nhân và sắp xếp theo lớp (thứ tự sắp xếp (e) tối đa trong từng lớp
từ trong ra ngoài: STT ca lp : 1 2 3
S e ti a : 2e 8e 18e
Trong nguyên tử:
- S p = s e = s in tớch ht nhõn = số thứ tự của nguyên tố trong bảng hệ thống tuần
hoàn các nguyên tố hóa học
- Quan h gia s p v s n : p n 1,5p ( ỳng vi 83 nguyờn t )
- Khi lng tng i ca 1 nguyờn t ( nguyờn t khi )
NTK = s n + s p
- Khi lng tuyt i ca mt nguyờn t ( tớnh theo gam )
+ m
T
= m
e
+ m
p
+ m
n

+ m
P

m

n



1ĐVC

1.67.10
- 24
g,
+ m
e

9.11.10
-28
g
Nguyên tử có thể lên kết đợc với nhau nhờ e lớp ngoài cùng.
2/ Nguyên tố hóa học (NTHH): là tập hợp những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong
hạt nhân.
- Số p là số đặc trng của một NTHH.
- Mỗi NTHH đợc biểu diễn bằng một hay hai chữ cái. Chữ cái đầu viết dới dạng in hoa chữ
cái thứ hai là chữ thờng. Đó là KHHH
- Nguyên tử khối là khối lợng của nguyên tử tính bằng ĐVC. Mỗi nguyên tố có một NTK
riêng. Khối lợng 1 nguyên tử = khối lợng 1đvc.NTK
NTK =
1
khoiluongmotnguyentu
khoiluong dvc

m
a Nguyên tử

= a.m
1đvc
.NTK
(1ĐVC =
1
12
KL của NT(C) (M
C
= 1.9926.10
- 23
g) =
1
12
1.9926.10
- 23
g= 1.66.10
- 24
g)
* Bi tp vn dng:
1. Biết nguyên tử C có khối lợng bằng 1.9926.10
- 23
g. Tính khối lợng bằng gam của nguyên
tử Natri. Biết NTK Na = 23. (Đáp số: 38.2.10
- 24
g)
2.NTK của nguyên tử C bằng 3/4 NTK của nguyên tử O, NTK của nguyên tử O bằng 1/2
NTK S. Tính khối lợng của nguyên tử O. (Đáp số:O= 32,S=16)
3. Biết rằng 4 nguyên tử Mage nặng bằng 3 nguyên tử nguyên tố X. Xác định tên,KHHH
của nguyên tố X. (Đáp số:O= 32)
4.Nguyên tử X nặng gấp hai lần nguyên tử oxi .

b)nguyên tử Y nhẹ hơn nguyên tử Magie 0,5 lần .
c) nguyên tử Z nặng hơn nguyên tử Natri là 17 đvc .
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
H·y tÝnh nguyªn tư khèi cđa X,Y, Z .tªn nguyªn tè, kÝ hiƯu ho¸ häc cđa nguyªn tè ®ã ?
5.Nguyªn tư M cã sè n nhiỊu h¬n sè p lµ 1 vµ sè h¹t mang ®iƯn nhiỊu h¬n sè h¹t kh«ng
mang ®iƯn lµ 10. H·y x¸c ®Þnh M lµ nguyªn tè nµo?
6.Tỉng sè h¹t p, e, n trong nguyªn tư lµ 28, trong ®ã sè h¹t kh«ng mang ®iƯn chiÕm
xÊp xØ 35% .TÝnh sè h¹t mçi lo .VÏ s¬ ®å cÊu t¹o nguyªn tư .
7.Nguyªn tư s¾t cã 26p, 30n, 26e
a.TÝnh khèi lỵng nguyªn tư s¾t
b.TÝnh khèi lỵng e trong 1Kg s¾t
8.Nguyªn tư X cã tỉng c¸c h¹t lµ 52 trong ®ã sè h¹t mang ®iƯn nhiỊu h¬n sè h¹t kh«ng
mang ®iƯn lµ 16 h¹t.
a)H·y x¸c ®Þnh sè p, sè n vµ sè e trong nguyªn tư X.
b) VÏ s¬ ®å nguyªn tư X.
c) H·y viÕt tªn, kÝ hiƯu ho¸ häc vµ nguyªn tư khèi cđa nguyªn tè X.
9. Một ngun tử X có tổng số hạt e, p, n là 34. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt khơng
mang điện là 10. Tìm tên ngun tử X. Vẽ sơ đồ cấu tạo của ngun tử X và ion được tạo
ra từ ngun tử X
10.Tìm tên ngun tử Y có tổng số hạt trong ngun tử là 13. Tính khối lượng bằng gam
của ngun tử.
11. Một ngun tử X có tổng số hạt là 46, số hạt khơng mang điện bằng
8
15
số hạt mang
điện. Xác định ngun tử X thuộc ngun tố nào ? vẽ sơ đồ cấu tạo ngun tử X ?
12.Ngun tử Z có tổng số hạt bằng 58 và có ngun tử khối < 40 . Hỏi Z thuộc ngun
tố hố học nào. Vẽ sơ đồ cấu tạo ngun tử của ngun tử Z ? Cho biết Z là gì ( kim loại
hay phi kim ? ) (§¸p sè :Z thuộc ngun tố
Kali ( K ))

H ướ ng d ẫ ngi¶i : đề bài ⇒ 2p + n = 58 ⇔ n = 58 – 2p ( 1 )
Mặt khác : p ≤ n ≤ 1,5p ( 2 )
⇒ p ≤ 58 – 2p ≤ 1,5p giải ra được 16,5 ≤ p ≤ 19,3 ( p :
ngun )
Vậy p có thể nhận các giá trị : 17,18,19
P 17 18 19
N 24 22 20
NTK = n + p 41 40 39
Vậy ngun tử Z thuộc ngun tố Kali ( K )
13.Tìm 2 ngun tố A, B trong các trường hợp sau đây :
a) Biết A, B đứng kế tiếp trong một chu kỳ của bảng tuần hồn và có tổng số điện tích hạt
nhân là 25.
b) A, B thuộc 2 chu kỳ kế tiếp và cùng một phân nhóm chính trong bảng tuần hồn. Tổng
số điện tích hạt nhân là 32.
14: Trong 1 tập hợp các phân tử đồng sunfat (CuSO
4
) có khối lượng 160000 đvC. Cho
biết tập hợp đó có bao nhiêu nguyên tử mỗi loại.
3. Sự tạo thành ion (dµnh cho HSG líp 9)
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
Để đạt cấu trúc bão hòa ( 8e ở lớp ngoài cùng hoặc 2e đối với H ) thì các nguyên tử có
thể nhường hoặc nhận thêm electron tạo ra những phần mang điện - gọi là ion
* Kim loại và Hiđro : nhường e để tạo ion dương ( cation)
M – ne → M
n +

(Ca – 2e → Ca
2 +

)

* Các phi kim nhận e để tạo ion âm (anion)
X + ne → X
n-
( Cl + 1e → Cl
1-
)
* Bài tập vận dụng:
1.Hợp chất X được tạo thành từ cation M
+
và anion Y
2-
. Mỗi ion đều do 5 nguyên tử của
2 nguyên tố tạo nên. Tổng số proton trong M
+
là 11 còn tổng số electron trong Y
2-
là 50.
Xác định CTPT của hợp chất X và gọi tên ? ứng dụng của chất này trong nông nghiệp .
Biết rằng 2 nguyên tố trong Y
2-
thuộc cùng phân nhóm trong 2 chu kỳ liên tiếp của bảng
tuần hoàn các ng.tố.
H ướ ng d ẫ n gi¶i :
Đặt CTTQ của hợp chất X là M
2
Y
Giả sử ion M
+
gồm 2 nguyên tố A, B :
⇒ ion M

+

dạng : A
x
B
y
+

có : x + y = 5 ( 1 )
x.p
A
+ y.p
B
= 11 ( 2)
Giả sử ion Y
2-
gồm 2 nguyên tố R, Q :
⇒ ion Y
2-

dạng : R
x
Q
y
2-

có : x’ + y’ = 5 (3)
x’p
R
+ y’.p

Q
= 48 (4 ) do số e > số p là 2
Từ ( 1 ) và (2) ta có số proton trung bình của A và B :
11
2,2
5
p = =

1 trong A
x
B
y
+
có 1 nguyên tố có p < 2,2 ( H hoặc He ) và 1 nguyên tố có p > 2,2
Vì He không tạo hợp chất ( do trơ ) nên nguyên tố có p < 2,2 là H ( giả sử là B )
Từ ( 1 ) và ( 2) ta có : x.p
A
+ (5 – x ).1

= 11 ⇔ p
A
=
6
1
A
p
x
= +
( 1≤ x < 5 )
X 1 2 3 4

p
A
7(N) 4(B) 3(Li) 2,5 (loại)
ion M
+
NH
4
+

không xác định ion
Tương tự: số proton trung bình của R và Q là :
48
9,6
5
p = =
⇒ có 1 nguyên tố có số p <
9,6 ( giả sử là R )
Vì Q và R liên tiếp trong nhóm nên : p
Q
= p
R
+ 8 ( 5 )
Từ (3) ,(4) , ( 5) ta có : x’p
R
+ (5- x’)( p
R
+ 8) = 48 ⇔ 5p
R
– 8x’ = 8 ⇔
8 8 '

5
R
x
p
+
=

x’ 1 2 3 4
p
R
3,2 4,8 6,4 8 ( O )
p
Q

không xác định ion 16 ( S )
Vậy CTPT của hợp chất X là (NH
4
)
2
SO
4
Vậy ion Y
2-
là SO
4
2-
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
Chuyªn ®Ị II. Bµi tËp vỊ c«ng thøc hãa häc :
a.TÝnh theo CTHH:
1: Tìm TP% các ngun tố theo khối lượng.

* C¸ch giải: CTHH cã d¹ng AxBy
- Tìm khối lượng mol của hợp chất. M
AxBy
= x.M
A
+ y. M
B
- Tìm số mol ngun tử mỗi ngun tố trong 1 mol hợp chất : x, y (chØ sè sè nguyªn tư
cđa c¸c nguyªn tè trong CTHH)
- Tính thành phần % mỗi ngun tố theo cơng thức: %A =
.100%
mA
MAxBy
=
.
.100%
x MA
MAxBy
VÝ dơ: T×m TP % cđa S vµ O trong hỵp chÊt SO
2
- Tìm khối lượng mol của hợp chất : M
SO2
= 1.M
S
+ 2. M
O
= 1.32 + 2.16 = 64(g)
- Trong 1 mol SO
2
cã 1 mol ngun tử S (32g), 2 mol nguyªn tư O (64g)

- TÝnh th nh phà ần %: %S =
2
.100%
mS
MSO
=
1.32
64
.100%
= 50%
%O =
2
.100%
mO
MSO
=
2.16
64
.100%
= 50% (hay 100%- 50% = 50%)
* Bài tập vận dụng:
1 : Tính thành phần % theo khối lượng các nguyên tố trong các hợp chất :
a/ H
2
O b/ H
2
SO
4
c/ Ca
3

(PO
4
)
2
2: Tính thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố có trong các hợp chất
sau:
a) CO; FeS
2
; MgCl
2
; Cu
2
O; CO
2
; C
2
H
4
; C
6
H
6
.
b) FeO; Fe
3
O
4
; Fe
2
O

3
; Fe(OH)
2
; Fe(OH)
3
.
c) CuSO
4
; CaCO
3
; K
3
PO
4
; H
2
SO
4
. HNO
3
; Na
2
CO
3
.
d) Zn(OH)
2
; Al
2
(SO

4
)
3
; Fe(NO
3
)
3
. (NH
4
)
2
SO
4
; Fe
2
(SO
4
)
3
.
3: Trong các hợp chất sau, hợp chất nào có hàm lượng Fe cao nhất: FeO ; Fe
2
O
3
; Fe
3
O
4
;
Fe(OH)

3
; FeCl
2
; Fe SO
4
.5H
2
O ?
4: Trong các loại phân bón sau, loại phân bón nào có hàm lượng N cao nhất: NH
4
NO
3
;
NH
4
Cl; (NH
4
)
2
SO
4
; KNO
3
; (NH
2
)
2
CO?
2: Tìm khối lượng ngun tố trong một lượng hợp chất.
* C¸ch giải: CTHH cã d¹ng AxBy

- TÝnh khèi lỵng mol của hợp chất. M
AxBy
= x.M
A
+ y. M
B
- T×m khèi lỵng mol cđa từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
m
A
= x.M
A
, mB = y. M
B
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong lỵng hỵp chÊt ®· cho.
m
A
=
.mA mAxBy
MAxBy
=
. .x MA mAxBy
MAxBy
, m
B
=
.mB mAxBy
MAxBy
=
. .y MB mAxBy
MAxBy

VÝ dơ: T×m khèi lỵng cđa C¸c bon trong 22g CO
2
Gi¶i:
- TÝnh khèi lỵng mol của hợp chất. M
CO2
= 1.M
c
+ 2. M
O
= 1.12 + 2. 16 = 44(g)
- T×m khèi lỵng mol cđa từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
m
C
= 1.M
c
= 1.12 = 12 (g)
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong lỵng hỵp chÊt ®· cho.
m
C
=
. 2
2
mC mCO
MCO
=
1.12.22
44
= 6(g)
* Bài tập vận dụng:
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8

1: Tính khối lượng mỗi nguyên tố có trong các lượng chất sau:
a) 26g BaCl
2
; 8g Fe
2
O
3
; 4,4g CO
2
; 7,56g MnCl
2
; 5,6g NO.
b) 12,6g HNO
3
; 6,36g Na
2
CO
3
; 24g CuSO
4
; 105,4g AgNO
3
; 6g CaCO
3
.
c) 37,8g Zn(NO
3
)
2
; 10,74g Fe

3
(PO4)
2
; 34,2g Al
2
(SO4)
3
; 75,6g Zn(NO
3
)
2
.
2: Một người làm vườn đã dùng 500g (NH
4
)
2
SO
4
để bón rau. Tính khối lượng N đã bón
cho rau?
B/ LËp CTHH dùa vµo CÊu t¹o nguyªn tư:
KiÕn thøc c¬ b¶n ë phÇn 1
* Bài tập vận dụng:
1.Hợp chất A có cơng thức dạng MX
y
trong đó M chiếm 46,67% về khối lượng. M là kim
loại, X là phi kim có 3 lớp e trong ngun tử. Hạt nhân M có n – p = 4. Hạt nhân X có
n’= p’ ( n, p, n’, p’ là số nơtron và proton của ngun tử M và X ). Tổng số proton trong
MX
y

là 58. Xác định các ngun tử M và X (§¸p sè : M có p = 26 ( Fe ), X có số proton
= 16 ( S ) )
2. Ngun tử A có n – p = 1, ngun tử B có n’=p’. Trong phân tử A
y
B có tổng số proton
là 30, khối lượng của ngun tố A chiếm 74,19% .Tìm tên của ngun tử A, B và viết
CTHH của hợp chất A
y
B

? Viết PTHH xảy ra khi cho A
y
B và nước rồi bơm từ từ khí CO
2
vào dung dịch thu được
3. Tỉng sè h¹t tronghỵp chÊt AB
2
= 64. Sè h¹t mang ®iƯn trong h¹t nh©n nguyªn tư A nhiỊu
h¬n sè h¹t mang ®iƯn trong h¹t nh©n nguyªn tư B lµ 8. ViÕt c«ng thøc ph©n tư hỵp chÊt trªn.
Hướng d ẫ n bµi1 :
Ngun tử M có : n – p = 4 ⇒ n = 4 + p ⇒ NTK = n + p = 4 + 2p
Ngun tử X có : n’ = p’ ⇒ NTK = 2p’
Trong MX
y
có 46,67% khối lượng là M nên ta có :

4 2 46,67 7
.2 ' 53,33 8
p
y p

+
= ≈
(1)
Mặt khác : p + y.p’ = 58 ⇒ yp’ = 58 – p ( 2)
Thay ( 2) vào (1) ta có : 4 + 2p =
7
8
. 2 (58 – p ) giải ra p = 26 và yp’ = 32
M có p = 26 ( Fe )
X thõa mãn hàm số : p’ =
32
y
( 1≤ y ≤ 3 )
y 1 2 3
P’ 32(loại) 16 10,6 ( loại)
Vậy X có số proton = 16 ( S )
C/ lËp CTHH dùa vµo Thµnh phÇn ph©n tư,CTHH tỉng qu¸t :
ChÊt
(Do nguyªn tè t¹o nªn)
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
§¬n chÊt Hỵp chÊt
(Do 1 ng.tè t¹o nªn) (Do 2 ng.tè trë lªn t¹o nªn)
CTHH: A
X
AxBy

+ x=1 (gåm c¸c ®¬n chÊt kim lo¹i, S, C, Si..) (Qui t¾c hãa trÞ: a.x = b.y)
+ x= 2(gåm : O
2
, H

2,
, Cl
2,
, N
2
, Br
2
, I
2
..)
Oxit Axit Baz¬ Mi
( M
2
O
y
) ( H
x
A ) ( M(OH)
y
) (M
x
A
y
)
1.LËp CTHH hỵp chÊt khi biÕt thµnh phÇn nguyªn tè vµ biÕt hãa trÞ cđa chóng
C¸ch gi¶i: - CTHH cã d¹ng chung : AxBy (Bao gåm: ( M
2
O
y
, H

x
A, M(OH)
y
, M
x
A
y
)
VËn dơng Qui t¾c hãa trÞ ®èi víi hỵp chÊt 2 nguyªn tè A, B
(B cã thĨ lµ nhãm nguyªn tè:gèc axÝt,nhãm OH)– : a.x = b.y
⇒
x
y
=
b
a
(tèi gi¶n)
⇒
thay x= a, y = b
vµo CT chung
⇒
ta cã CTHH cÇn lËp.
VÝ dơ LËp CTHH cđa hỵp chÊt nh«m oxÝt
a

b
Gi¶i: CTHH cã d¹ng chung Al
x
O
y

Ta biÕt hãa trÞ cđa Al=III,O=II
⇒
a.x = b.y
⇒
III.x= II. y
⇒

x
y
=
II
III

⇒
thay x= 2, y = 3 ta cã CTHH lµ: Al
2
O
3
* Bài tập vận dụng:
1.LËp c«ng thøc hãa häc hỵp chÊt ®ỵc t¹o bëi lÇn lỵt tõ c¸c nguyªn tè Na, Ca, Al víi
(=O
,
; -Cl; = S; - OH; = SO
4
; - NO
3
; =SO
3
; = CO
3

; - HS; - HSO
3
;- HSO
4
; - HCO
3
; =HPO
4
; -H
2
PO
4
)

2. Cho c¸c nguyªn tè: Na, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt v«
c¬ cã thĨ ®ỵc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
3. Cho c¸c nguyªn tè: Ca, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt v«
c¬ cã thĨ ®ỵc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
2.LËp CTHH hỵp chÊt khi biÕt thµnh phÇn khèi l ỵng nguyªn tè .
1: BiÕt tØ lƯ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè trong hỵp chÊt.
C¸ch gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.
.
MA x
MB y
=

mA
mB
- T×m ®ỵc tØ lƯ :
x
y
=
.
.
mA MB
mB MA
=
a
b
(tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
- Thay x= a, y = b - Viết thành CTHH.
VÝ dơ:: Lập CTHH của sắt và oxi, biết cứ 7 phần khối lượng sắt thì kết hợp với 3 phần
khối lượng oxi.
Gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: Fe
x
O
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.
.
MFe x
MO y
=
mFe
mO
=

7
3
- T×m ®ỵc tØ lƯ :
x
y
=
.
.
mFe MO
mO MFe
=
7.16
3.56
=
112
168
=
2
3

- Thay x= 2, y = 3 - Viết thành CTHH. Fe
2
O
3
* Bài tập vận dụng:
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
1: Lập CTHH của sắt và oxi, biết cứ 7 phần khối lượng sắt thì kết hợp với 3 phần khối
lượng oxi.
2: Hỵp chÊt B (hỵp chÊt khÝ ) biÕt tØ lƯ vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn tè t¹o thµnh: m
C

: m
H
= 6:1,
mét lÝt khÝ B (®ktc) nỈng 1,25g.
3: Hỵp chÊt C, biÕt tØ lƯ vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn tè lµ : m
Ca
: m
N
: m
O
= 10:7:24 vµ 0,2 mol
hỵp chÊt C nỈng 32,8 gam.
4: Hỵp chÊt D biÕt: 0,2 mol hỵp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O
5: Phân tử khối của đồng sunfat là 160 đvC. Trong đó có một nguyên tử Cu có nguyên
tử khối là 64, một nguyên tử S có nguyên tử khối là 32, còn lại là nguyên tử oxi. Công
thức phân của hợp chất là như thế nào?
6:X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tư cđa Cu
x
O
y
, biÕt tØ lƯ khèi lỵng gi÷a ®ång vµ oxi trong oxit
lµ 4 : 1?
7: Trong 1 tập hợp các phân tử đồng sunfat (CuSO
4
) có khối lượng 160000 đvC. Cho
biết tập hợp đó có bao nhiêu nguyên tử mỗi loại.
8 : Phân tử khối của đồng oxit (có thành phần gồm đồng và oxi)và đồng sunfat có tỉ lệ
1/2. Biết khối lượng của phân tử đồng sunfat là 160 đvC. Xác đònh công thức phân tử
đồng oxit?
9. Một nhôm oxit có tỉ số khối lượng của 2 nguyên tố nhôm và oxi bằng 4,5:4. Công

thức hoá học của nhôm oxit đó là gì?
2. BiÕt khèi l ỵng c¸c nguyªn tè trong mét l ỵng hỵp chÊt, BiÕt ph©n tư khèi hỵp chÊt
hc ch a biÕt PTK (bµi to¸n ®èt ch¸y)
Bµi to¸n cã d¹ng : tõ m (g)A
x
B
y
Cz
§èt ch¸y
m’(g) c¸c hỵp chÊt chøa A,B,C
+Trêng hỵp biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®óng
+Trêng hỵp cha biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n
C¸ch gi¶i:
- T×m mA, mB, mC trong m‘(g) c¸c hợp chất chøa c¸c nguyªn tè A,B,C.
+ NÕu (mA + m B) = m (g)A
x
B
y
Cz
⇒
Trong h/c kh«ng cã nguyªn tè C
Tõ ®ã : x : y =
MA
mA
:
MB

mB
= a:b (tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
⇒
CTHH: A
a
B
b
+ NÕu (mA + m B)
≤
m (g)A
x
B
y
Cz
⇒
Trong h/c cã nguyªn tè C
⇒
m
C
= m (g)A
x
B
y
Cz - (mA + m B)
Tõ ®ã : x : y : z =
MA
mA
:
MB
mB

:
mc
Mc
= a:b:c (tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
⇒
CTHH: A
a
B
b
C
c
C¸ch gi¶i kh¸c: Dùa vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng ch¸y tỉng qu¸t
C
x
H
y
+
0
2
00
4
222
H
y
xC
y
x
+→







+
C
x
H
y
0
z
+
0
2
00
24
222
H
y
xC
z
y
x
+→







−+
- LËp tû lƯ sè mol theo PTHH vµ sè mol theo d÷ kiƯn bµi to¸n suy ra x, y, z.
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
VÝ dơ: §èt ch¸y 4,5 g hỵp chÊt h÷u c¬ A. BiÕt A chøa C, H, 0 vµ thu ®ỵc 9,9g khÝ C0
2
vµ
5,4g H
2
0. LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A. BiÕt kh«Ý lỵng ph©n tư A b»ng 60.
Gi¶i:
- Theo bµi ra:
moln
A
075,0
60
5,4
==
,
moln
C
225,0
44
9,9
2
0
==
,
moln
H
3,0

18
4,5
0
2
==
- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
C
x
H
y
0
z
+
0
2
00
24
222
H
y
xC
z
y
x
+→







−+
1mol ….






−+
24
z
y
x
(mol)…. x (mol)…
)(
2
mol
y
Suy ra :
8
2.3,0075,0
1
3
225,0075,0
1
=→=
=→=
y
y

x
x
MỈt kh¸c;MC
3
H
8
0
z
= 60
Hay : 36 + 8 + 16z =60 –> z = 1
VËy c«ng thøc cđa A lµ C
3
H
8
0
* Bài tập vận dụng:
+Trêng hỵp cha biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n
1: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hỵp chÊt A,th× thu ®ỵc 25,6g SO
2
vµ 7,2g H
2
O. X¸c ®Þnh
c«ng thøc cđa A
2: Đốt cháy hoàn toàn m gam chất A cần dùng hết 5,824 dm
3
O
2
(đktc). Sản phẩm có

CO
2
và H
2
O được chia đôi. Phần 1 cho đi qua P
2
O
5
thấy lượng P
2
O
5
tăng 1,8 gam. Phần
2 cho đi qua CaO thấy lượng CaO tăng 5,32 gam. Tìm m và công thức đơn giản A.
Tìm công thức phân tử A và biết A ở thể khí (đk thường) có số C
≤
4.
3: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hỵp chÊt A, th× thu ®ỵc 25,6 g S0
2
vµ 7,2g H
2
0. X¸c ®Þnh c«ng
thøc A
+Trêng hỵp biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®óng
1: §èt ch¸y hoµn toµn 4,5g hỵp chÊt h÷u c¬ A .BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®ỵc 9,9g khÝ
CO
2
vµ 5,4g H

2
O. lËp c«ng thøc ph©n tư cđa A. BiÕt ph©n tư khèi A lµ 60.
2: §èt ch¸y hoµn toµn 7,5g hy®roc¸cbon A ta thu ®ỵc 22g CO
2
vµ 13,5g H
2
O. BiÕt tû khèi
h¬I so víi hy®r« b»ng 15. LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A.
3: : §èt ch¸y hoµn toµn 0,3g hỵp chÊt h÷u c¬ A . BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®ỵc 224cm
3
khÝ CO
2

(®ktc) vµ 0,18g H
2
O. lËp c«ng thøc ph©n tư cđa A.BiÕt tØ khèi cđa A ®èi víi hi®ro
b»ng 30.
4:§èt ch¸y 2,25g hỵp chÊt h÷u c¬ A chøa C, H, O ph¶i cÇn 3,08 lÝt oxy (®ktc) vµ thu ®ỵc
V
H2O
=5\4 V
CO2
.BiÕt tû khèi h¬i cđa A ®èi víi H
2
lµ 45. X¸c ®Þnh c«ng thøc cđa A
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
5: Hy®ro A lµ chÊt láng , cã tû khèi h¬i so víi kh«ng khÝ b»ng 27. §èt ch¸y A thu ®ỵc
CO
2
vµ H

2
O theo tû lƯ khèi lỵng 4,9 :1 . t×m c«ng thøc cđa A
ĐS: A là C
4
H
10
3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vỊ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè, cho biÕt NTK, ph©n tư
khèi.
C¸ch gi¶i:
- Tính khối lượng từng ngun tố trong 1 mol hợp chất.
- Tính số mol ngun tử từng ngun tố trong 1 mol hợp chất.
- Viết thành CTHH.
Hc: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
- Rút ra tỉ lệ x: y =
MA
A%
:

MB
B%
(tối giản)
- Viết thành CTHH ®¬n gi¶n: (A
a
B
b
)n = M
AxBy

⇒
n =
MAxBy
MAaBb

⇒
nh©n n vµo hƯ sè a,b cđa c«ng thøc A
a
B
b
ta ®ỵc CTHH cÇn lËp.
Vi dơ. Một hợp chất khí Y có phân tử khối là 58 đvC, cấu tạo từ 2 nguyên tố C và H
trong đó nguyên tố C chiếm 82,76% khối lượng của hợp chất. Tìm công thức phân tử
của hợp chất.
Gi¶i : - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: C
x
H
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.

.
MC x
MH y
=
%
%
C
H
- Rút ra tỉ lệ x: y =
%C
MC
:
%H
MH
=
82,76
12
:
17,24
1
= 1:2
- Thay x= 1,y = 2 vµo C
x
H
y
ta ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n: CH
2
- Theo bµi ra ta cã : (CH
2
)n = 58

⇒
n =
58
14
= 5
⇒
Ta cã CTHH cÇn lËp : C
5
H
8
* Bài tập vận dụng:
1: Hỵp chÊt X cã ph©n tư khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tư cđa hỵp chÊt nguyªn tè oxi
chiÕm 25,8% theo khèi lỵng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn tư cđa nguyªn tè O vµ Na
trong ph©n tư hỵp chÊt lµ bao nhiªu ?
2: Một hợp chất X có thành phần % về khối lượng là :40%Ca, 12%C và 48% O . Xác
đònh CTHH của X. Biết khối lượng mol của X là 100g.
3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt sau.
a) Mét chÊt láng dƠ bay h¬i, thµnh ph©n tư cã 23,8% C, 5,9%H, 70,3%Cl vµ cã PTK b»ng
50,5.
b ) Mét hỵp chÊt rÊn mµu tr¾ng, thµnh ph©n tư cã 4o% C, 6,7%H, 53,3% O vµ cã PTK
b»ng 180.
4:Mi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong ®ã Na chiÕm 39,3% theo khèi l-
ỵng . H·y t×m c«ng thøc ho¸ häc cđa mi ¨n, biÕt ph©n tư khèi cđa nã gÊp 29,25 lÇn PTK
H
2
.
5: Xác đònh công thức của các hợp chất sau:
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8

a) Hợp chất tạo thành bởi magie và oxi có phân tử khối là 40, trong đó phần trăm
về khối lượng của chúng lần lượt là 60% và 40%.
b) Hợp chất tạo thành bởi lưu huỳnh và oxi có phân tử khối là 64, trong đó phần
trăm về khối lượng của oxi là 50%.
c) Hợp chất của đồng, lưu huỳnh và oxi có phân tử khối là 160, có phần trăm của
đồng và lưu huỳnh lần lượt là 40% và 20%.
d) Hợp chất tạo thành bởi sắt và oxi có khối lượng phân tử là 160, trong đó phần
trăm về khối lượng của oxi là 70%.
e) Hợp chất của đồng và oxi có phân tử khối là 114, phần trăm về khối lượng của
đồng là 88,89%.
f) Hợp chất của canxi và cacbon có phân tử khối là 64, phần trăm về khối lượng
của cacbon là 37,5%.
g) A có khối lượng mol phân tử là 58,5g; thành phần % về khối lượng nguyên tố:
60,68% Cl còn lại là Na.
h) B có khối lượng mol phân tử là 106g; thành phần % về khối lượng của các
nguyên tố: 43,4% Na; 11,3% C còn lại là của O.
i) C có khối lượng mol phân tử là 101g; thành phần phần trăm về khối lượng các
nguyên tố: 38,61% K; 13,86% N còn lại là O.
j) D có khối lượng mol phân tử là 126g; thành phần % về khối lượng của các
nguyên tố: 36,508% Na; 25,4% S còn lại là O.
k) E có 24,68% K; 34,81% Mn; 40,51%O. E nặng hơn NaNO3 1,86 lần.
l) F chứa 5,88% về khối lượng là H còn lại là của S. F nặng hơn khí hiđro 17 lần.
m) G có 3,7% H; 44,44% C; 51,86% O. G có khối lượng mol phân tử bằng Al.
n) H có 28,57% Mg; 14,285% C; 57,145% O. Khối lượng mol phân tử của H là
84g.
6 . Phân tử canxi cacbonat có phân tử khối là 100 đvC , trong đó nguyên tử canxi
chiếm 40% khối lượng, nguyên tố cacbon chiếm 12% khối lượng. Khối lượng còn lại
là oxi. Xác đònh công thức phân tử của hợp chất canxi cacbonat?
7. Một hợp chất có phân tử khối bằng 62 đvC. trong phân tử của hợp chất nguyên tố
oxi chiếm 25,8% theo khối lượng, còn lại là nguyên tố Na. Xác đònh về tỉ lệ số

nguyên tử của O và số nguyên tử Na trong hợp chất.
8: Trong hợp chất XH
n
có chứa 17,65% là hidro. Biết hợp chất này có tỷ khối so với
khí Metan CH
4
là 1,0625. X là nguyên tố nào ?
4: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vỊ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè mµ ®Ị bµi kh«ng cho biÕt
NTK,ph©n tư khèi.
C¸ch gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
- Rút ra tỉ lệ x: y =
MA
A%
:
MB
B%
(tối giản)

Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8
- Viết thành CTHH.
VÝ dơ: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc hỵp chÊt A biÕt thµnh phÇn % vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn
tè lµ: 40%Cu. 20%S vµ 40% O.
Gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: Cu
x
S
y
O
z
- Rút ra tỉ lệ x: y:z =
%Cu
MCu
:
%S
Ms
:
%O
Mo
=
40
64
:
20
32
:
40
16
= 0.625 : 0.625 : 2.5 = 1:1:4
- Thay x = 1, y = 1, z = 4 vµo CTHH Cu

x
S
y
O
z
, viết th nh CTHH: CuS
4
* Bài tập vận dụng:
1: Hai nguyªn tư X kÕt hỵp víi 1 nguyªn tư oxi t¹o ra ph©n tư oxit . Trong ph©n tư, nguyªn
tè oxi chiÕm 25,8% vỊ khèi lỵng .T×m nguyªn tè X (§s: Na)
2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O
2
(®ktc). PhÇn r¾n cßn l¹i
chøa 52,35% kali vµ 47,65% clo (vỊ khèi lỵng). T×m c«ng thøc hãa häc cđa A.
3 : Hai nguyên tử X kết hợp với 1 nguyên tử O tạo ra phân tử oxit. Trong phân tử,
nguyên tử oxi chiếm 25,8% về khối lượng. Hỏi nguyên tố X là nguyên tố nào?
4: Một nguyên tử M kết hợp với 3 nguyên tử H tạo thành hợp chất với hy®ro. Trong
phân tử, khối lượng H chiếm 17,65%. Hỏi nguyên tố M là gì?
5 : Hai nguyên tử Y kết hợp với 3 nguyên tử O tạo ra phân tử oxit. Trong phân tử,
nguyên tử oxi chiếm 30% về khối lượng. Hỏi nguyên tố X là nguyên tố nào?
6. Một hợp chất có thành phần gồm 2 nguyên tố C và O. Thành phần của hợp chất có
42,6% là nguyên tố C, còn lại là nguyên tố oxi. Xác đònh về tỉ lệ số nguyên tử của C
và số nguyên tử oxi trong hợp chất.
7 : LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A .BiÕt ®em nung 4,9 gam mét mi v« c¬ A th× thu ®ỵc
1344 ml khÝ O
2
(ë ®ktc), phÇn chÊt r¾n cßn l¹i chøa 52,35% K vµ 47,65% Cl.
H íng dÉn gi¶i:
n
2

O

=
4,22
344,1
= 0,06 (mol)
⇒
m
2
O
= 0,06 . 32 =1,92 (g)
⇒
¸p dơng §LBT khèi lỵng ta cã: m
chÊt r¾n
= 4,9 – 1,92 = 2,98 (g)

⇒
m
K
=
100
98,235,52
×
=1,56 (g)
→
n
K
=
39
56,1

= 0,04 (mol)
m
Cl
= 2,98 – 1,56 = 1,42 (g)
→
n
Cl
=
5,35
42,1
= 0,04 (mol)
Gäi c«ng thøc tỉng qu¸t cđa B lµ: K
x
Cl
y
O
z
ta cã:
x : y : z = 0,04 : 0,04 : 0,06
×
2 = 1 : 1 : 3
V× ®èi víi hỵp chÊt v« c¬ chØ sè cđa c¸c nguyªn tè lµ tèi gi¶n nªn c«ng thøc ho¸ häc cđa A lµ KClO
3
.
5: BiƯn ln gi¸ trÞ khèi l ỵng mol(M) theo hãa trÞ(x,y) ®Ĩ t×m NTK hc PTK..biÕt
thµnh phÇn % vỊ khèi l ỵng hc tû lƯ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè.
+Tr êng hỵp cho thµnh phÇn % vỊ khèi l ỵng
C¸ch gi¶i:
- §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x

B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
Rút ra tỉ lệ :
.
.
MB
MA
=
xB
yA
.%
.%
.BiƯn ln t×m gi¸ trÞ thÝch hỵp

M
A
,M
B
theo x, y
Bồi dưỡng HSG Hóa Học 8

- Viết thành CTHH.
VÝ dơ: B lµ oxit cđa mét kim lo¹i R cha râ ho¸ trÞ. BiÕt thµnh phÇn % vỊ khèi lỵng cđa
oxi trong hỵp chÊt b»ng
7
3
% cđa R trong hỵp chÊt ®ã.
Gi¶i : Gäi % R = a%
⇒
% O =
7
3
a%
Gäi ho¸ trÞ cđa R lµ n
→
CTTQ cđa C lµ: R
2
O
n
Ta cã: 2 : n =
R
a%
:
16
%7/3 a

→
R =
6
112n
V× n lµ ht cđa nguyªn tè nªn n ph¶i nguyªn d¬ng, ta cã b¶ng sau:

n I II III IV
R 18,6 37,3 56 76,4
lo¹i lo¹i Fe lo¹i
VËy c«ng thøc ph©n tư cđa C lµ Fe
2
O
3
.
+Tr êng hỵp cho tû lƯ vỊ khèi l ỵng
C¸ch gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè: M
A
.x : M
B.
.y = m
A
: m
B
- T×m ®ỵc tØ lƯ :
.
.
MB
MA
=
xmB
ymA

.
.
.BiƯn ln t×m gi¸ trÞ thÝch hỵp

M
A
,M
B
theo x, y
- Viết thành CTHH.
VÝ dơ:
C lµ oxit cđa mét kim lo¹i M cha râ ho¸ trÞ. BiÕt tØ lƯ vỊ khèi lỵng cđa M vµ O b»ng
3
7
.
Gi¶i:
Gäi ho¸ trÞ cđa M lµ n
→
CTTQ cđa C lµ: M
2
O
n
Ta cã:
.
.
MB
MA
=
xmB
ymA

.
.

→
.16
.MA
=
2.3
.7 y
.
→
M
A
=
6
112n
V× n lµ ht cđa nguyªn tè nªn n ph¶i nguyªn d¬ng, ta cã b¶ng sau:

n I II III IV
M 18,6 37,3 56 76,4
lo¹i lo¹i Fe lo¹i
VËy c«ng thøc ph©n tư cđa C lµ Fe
2
O
3
.
* Bài tập vận dụng:
1. oxit của kim loại ở mức hoá trò thấp chứa 22,56% oxi, còn oxit của kim loại đó ở
mức hoá trò cao chứa 50,48%. Tính nguyên tử khối của kim loại đó.
2. Có một hỗn hợp gồm 2 kim loại A và B có tỉ lệ khối lượng nguyên tử 8:9. Biết khối lượng nguyên tử

của A, B đều không quá 30 đvC. Tìm 2 kim loại
*Giải: Nếu A : B = 8 : 9 thì
⇒

8
9
A n
B n
=


=


Theo đề : tỉ số nguyên tử khối của 2 kim loại là
8
9
A
B
=
nên ⇒
8
9
A n
B n
=


=


( n ∈ z
+
)
Vì A, B đều có KLNT không quá 30 đvC nên : 9n ≤ 30 ⇒ n ≤ 3
Ta có bảng biện luận sau :
n 1 2 3
Bi dng HSG Húa Hc 8
A 8 16 24
B 9 18 27
Suy ra hai kim loaùi laứ Mg vaứ Al
D/ lập CTHH hợp chất khí dựa vào tỷ khối .
Cách giải chung:
- Theo công thức tính tỷ khối các chất khí: d
A/B
=
MB
MA
- Tìm khối lợng mol (M) chất cần tìm

NTK,PTK của chất

Xác định CTHH.
Ví dụ : Cho 2 khí A và B có công thức lần lợt là NxOy và NyOx . tỷ khối hơi đối với Hyđro
lần lợt là: d
A/H2
= 22 , d
B/A
= 1,045. Xác định CTHHcủa A và B
Giải: Theo bài ra ta có:
- d

NxOy/H2
=
2MH
MA
=
2
MA
= 22

MA = M
NxOy
= 2.22 = 44

14x+ 16y = 44
(1)
- d
NyOx/NxOy
=
MA
MB
=
44
MB
= 1,045

MB = M
NyOx
= 44.1,045 = 45,98

14y+ 16x = 45,98

(2)

giá trị thỏa mãn đk bài toán: x = 2 , y= 1

A = N
2
O , B = NO
2
* Bi tp vn dng:
1. Cho 2 chất khí AOx có TP% O = 50% và BHy có TP% H = 25% . biết d
AOx/BHy
= 4. Xác
định CTHH của 2 khí trên.
2. Một oxit của Nitơ có công thức NxOy. Biết khối lợng của Nitơ trong phân tử chiếm
30,4%. ngoài ra cứ 1,15 gam oxit này chiếm thể tích là 0,28 lít (đktc).Xác định CTHH của
oxit trên.
3. Có 3 Hyđro cácbon A, B, C
A: C
x
H
2x+2
B : C
x'
H
2x'
C : C
x'
H
2x'- 2
Biết d

B/A
= 1,4 ; d
A/C
= 0,75 . Xác định CTHH của A, B, C.
E/Lập công thức hoá học hợp chất dựa vào ph ơng trình phản ứng hoá học:
1.Dạng toán cơ bản 1: Tìm nguyên tố hay hợp chất của nguyên tố trong trờng hợp cho
biết hóa trị của nguyên tố, khi bài toán cho biết l ợng chất (hay lợng hợp chất của nguyên
tố cần tìm) và l ợng một chất khác (có thể cho bằng gam, mol, V
(đktc)
, các đại lợng về nồng
độ dd, độ tan, tỷ khối chất khí) trong một phản ứng hóa học.
Cách giải chung: Bài toán có dạng : a M + bB cC + d D
(Trong đó các chất M, B, C, D :có thể là một đơn chất hay 1 hợp chất)
- Đặt công thức chất đã cho theo bài toán :
- Gọi a là số mol, A là NTK hay PTK của chất cần tìm.
- Viết phơng trình phản ứng, đặt số mol a vào phơng trình và tính số mol các chất có
liên quan theo a và A.
Bi dng HSG Húa Hc 8
-Lập phơng trình, giải tìm khối lợng mol (M(g)) chất cần tìm

NTK,PTK của chất

Xác định nguyên tố hay hợp chất của nguyên tố cần tìm.
L u ý: Lợng chất khác trong phản ứng hóa học có thể cho ở những dạng sau:
1.Cho ở dạng trực tiếp bằng : gam, mol.
Ví dụ1: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc
0,3 mol H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải: - Gọi CTHH của kim loại là : M

Đặt x là số mol , A là NTK của kim loại đã dùng để phản ứng .
Ta có Phơng trình phản ứng:
M + 2HCl > MCl
2
+ H
2
1mol 1mol
x (mol) x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m M = x . A = 7,2 (g) (1)
n
M
= n
H2
= x = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
7,2
0,3
= 24(g)

NTK của A = 24.Vậy A là kim loại Mg
2/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : V(đktc)
Ví dụ2: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc
6,72 lít H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
Tìm : nH
2
=
6,72

22,4
= 0,3 (mol)

Bài toán quay về ví dụ 1
* Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc 0,3
mol H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng. (giải nh ví dụ 1)
3/ Cho ở dạng gián tiếp bằng :mdd, c%
Ví dụ 3: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100g dung dịch HCl 21,9%.
Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải Đặt x là số mol , A là NTK của kim loại đã dùng để phản ứng .
áp dụng : C % =
.100%mct
mdd


m
HCl
=
. %
100%
mdd c
=
100.21,9
100
= 21,9 (g)

n
HCl

=
m
M
=
21,9
36,5
= 0,6 (mol)
*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Bi dng HSG Húa Hc 8
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl . Xác định tên kim loại đã
dùng.
Ta có Phơng trình phản ứng:
M + 2HCl > MCl
2
+ H
2
1mol 2mol
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m A = x . A = 7,2 (g) (1)
n
HCl
= 2x = 0,6 (mol)

x = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
7,2
0,3
= 24(g)

NTK của A = 24.Vậy A là kim loại Mg

4/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : Vdd, C
M
Ví dụ 4 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100 ml dung dịch HCl 6 M.
Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
Tìm n
HCl
= ?

áp dụng : C
M
=
n
V


n
HCl
= C
M
.V = 6.0,1 = 0,6 (mol)

*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)
5/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : mdd, C
M
,d (g/ml)
Ví dụ 5 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 120 g dung dịch HCl 6 M
( d= 1,2 g/ml). Xác định tên kim loại đã dùng.

Giải
- Tìm Vdd (dựa vào mdd, d (g/ml)): từ d =
m
V


V
dd H Cl
=
m
d
=
120
1,2
= 100 (ml) =0,1(l)
- Tìm n
HCl
= ?

áp dụng : C
M
=
n
V


n
HCl
= C
M

. V = 6. 0,1 = 0,6 (mol)

*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)
6/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : Vdd, C%, d (g/ml)
Ví dụ 6 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 83,3 ml dung dịch HCl 21,9
%
( d= 1,2 g/ml). Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
Bi dng HSG Húa Hc 8
- Tìm m dd (dựa vào Vdd, d (g/ml)): từ d =
m
V


m
dd H Cl
= V.d = 83,3 . 1,2 = 100 (g) dd
HCl.
áp dụng : C % =
.100%mct
mdd


m
HCl
=
. %
100%

mdd c
=
100.21,9
100
= 21,9 (g)

n
HCl
=
m
M
=
21,9
36,5
= 0,6 (mol)
*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)
Vận dụng 6 dạng toán trên: Ta có thể thiết lập đợc 6 bài toán để lập CTHH của một
hợp chất khi biết thành phần nguyên tố, biết hóa trị với lợng HCL cho ở 6 dạng trên.
Bài 1 : Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với 0,6 mol HCl . Xác
định tên kim loại đã dùng.
Giải - Gọi CTHH của oxit là: MO
Đặt x là số mol , A là PTK của o xít đã dùng để phản ứng .
Ta có Phơng trình phản ứng:
MO + 2HCl > MCl
2
+ H
2
O

1mol 1mol
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m
MO
= x . A = 12(g) (1)
n
HCl
= 2x =
21,9
36,5
= 0,6(mol)

x= 0,6:2 = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
12
0,3
= 40(g)

M
M
= M
MO
- M
O
= 40 16 = 24 (g)

NTK của M = 24.Vậy M là kim loại Mg

CTHH của o xít là MgO
Bài 2: Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với 21,9 g HCl . Xác định

tên kim loại đã dùng.
Bài 3: Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100g dung dịch HCl
21,9%. Xác định tên kim loại đã dùng.
Bài 4 : Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100 ml dung dịch HCl
6 M. Xác định tên kim loại đã dùng.