Giáo án Công nghệ 10 Bài 6 Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây nông, lâm nghiệp | Lớp 10, Công Nghệ - Ôn Luyện
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (195.29 KB, 10 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 1
<b>BÀI 6. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TRONG NHÂN GIỐNG </b>
<b>CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP </b>
<b> I. Mục tiêu </b>
Sau khi học xong bài này, HS phải:
- Kiến thức:
+ Trình bày được khái niệm về kỹ thuật ni cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của
phương pháp này
+ Nêu được các quy trình cơng nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
- Kỹ năng: rèn luyện được kỹ năng phân tích, tổng hợp
- Thái độ: Nhận biết được tầm quan trọng của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào
<b>II. Chuẩn bị </b>
- GV: SGK, SGV, trình chiếu P.P
- HS: SGK, vở , bút
<b>III Phương pháp thực hiện </b>
- PP vấn đáp
- PP thảo luận
- PP nêu vấn đề và giải quyết vấn đề
<b>IV. Tiến trình tổ chức dạy học </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 2
B. Kiểm tra bài cũ: không
C. Các hoạt động dạy và học
<b>Nội dung </b> <b>Hoạt động dạy và học </b>
<b>Hoạt động 1. Giới thiệu bài học </b>
Bằng các phương pháp truyền thống ( lai tạo,
gây đột biến) các nhà tạo giống đã tạo ra nhiều
giống cây trồng đa dạng, phong phú, năng
suất, chất lượng cao. Nhưng để tạo giống mới
bằng phương pháp này thường rất lâu( từ khi
tạo giống cho đến khi sản xuất đại trà phải mất
10 năm). Ngày nay, yêu cầu của con người
ngày càng cao, tốc độ tạo giống như trên
khơng cịn phù hợp nữa. Vì vậy, người ta đã áp
dụng những thành tựu của công nghệ sinh học
vào nuôi cấy mô tế bào để vừa tạo được nhiều
giống mới trong thời gian rất ngắn. Vậy thế
nào là nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học và
quy trình tiến hành các em sẽ được nghiên cứu
trong bài này.
<b>Hoạt động 2. </b>
Tìm hiểu khái niệm và cơ sở khoa học của
phương pháp nuôi cấy mô tế bào
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 3
<b>I. Khái niệm về phương pháp </b>
<b>nuôi cấy mô tế bào </b>
Là phương pháp tách rời tế
bào, mô nuôi cấy trong điều kiện
nhân tạo, vô trùng để chúng tiếp
tục phân bào rồi biệt hố thành
mơ, cơ quan rồi phát triển thành
cây mới
I
là gì?
<b>H. Các tế bào thực vật có thể sống khi tách rời </b>
khỏi cơ thể cây mẹ được khơng? Cần có những
điều kiện gì?
<b>GV trình chiếu P.P về hình ảnh minh hoạ về </b>
phương pháp nuôi cấy mô tế bào
<b>H. Nghiên cứu SGK trang 19 và kết hợp hình </b>
ảnh minh hoạ trên hãy cho biết thế nào là
phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật?
<b>H. Môi trường dinh dưỡng nhân tạo là môi </b>
trường như thế nào?
<b>GV trình chiếu hình ảnh minh hoạ về môi </b>
trường nuôi cấy nhân tạo
<i>( - Là môi trường đảm bảo các yếu tố về ánh </i>
<i>sáng, nhiệt độ, độ ẩm.... như trong cơ thể thực </i>
<i>vật ban đầu. </i>
<i>- Phải có đủ dinh dưỡng: các nguyên tố </i>
<i>đalượng, vi lượng, vitamin, đường, mơi trường </i>
<i>thạch....) </i>
<b>H. Vì sao từ một tế bào có thể phát triển thành </b>
một cây hồn chỉnh?
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 4
<b>II. Cơ sở khoa học của phương </b>
<b>pháp nuôi cấy mô tế bào </b>
1- Tính tồn năng của tế bào
TB chứa hệ gen quy định kiểu
gen lồi đó, mang tồn bộ thơng
tin của lồi. Có thể sinh sản vơ
tính khi ni cấy trong mơi
trường thích hợp để tạo cây hồn
chỉnh.
nào là tính tồn năng của tế bào thực vật? Vì
sao nó có tính tồn năng đó?
<b>GV trình chiếu P.P về sơ đồ phân hố và phản </b>
phân hoá tế bào ( ở dạng chưa hoàn thiện)
<b>H. Nghiên cứu SGK trang 19,20 hãy hoàn </b>
thiện sơ đồ sau?
Q trình phân hố 3(...)
<b>HS thảo luận và hoàn thiện sơ đồ </b>
<b>GV nhận xét, kết luận </b>
Tế bào hợp tử
1(....)
2 (...)
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 5
2- Sự phân hoá và phản phân hoá
tế bào
+ Sự phân hố: là q trình biến
đổi tế bào phơi sinh thành tế bào
chuyên hoá đặc hiệu cho các mô,
cơ quan khác nhau, để đảm nhận
các chức năng khác nhau
+ Sự phản phân hoá tế bào: là q
trình chuyển tế bào chun hố về
một chức năng nào đó về trạng
thái vơ sinh ban đầu và phân chia
mạnh mẽ.
1: tế bào phôi sinh
2: tế bào chun hố
3: q trình phản phân hố
GV trình chiếu P.P về sơ đồ phân hoá và phản
phân hoá tế bào ( ở dạng đã hoàn thiện )
<b>H. Nghiên cứu SGK hãy phân biệt tế bào phôi </b>
sinh và tế bào chuyên hóa và cho biết thế nào
là sự phân hoá, phản phân hoá tế bào?
<b>H. Em hãy giải thích sơ đồ trên? </b>
<b>H. Từ đó hãy đưa ra kết luận : kỹ thuật nuôi </b>
cấy mơ tế bào thực vật là gì?
<i>( Kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào là kỹ thuật điều </i>
<i>khiển sự phát sinh hình thái của TBTV một </i>
<i>cách định hướng dựa vào sự phân hoá, phản </i>
<i>phân hoá trên cơ sở tính tồn năng của TBTV </i>
<i>khi được ni cấy trong điều kiện nhân tạo, vô </i>
<i>trùng) </i>
<b>Hoạt động 3. Tìm hiểu quy trình công nghệ </b>
nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào.
<b>GV trình chiếu p.p về hình ảnh minh hoạ các </b>
bước của quy trình ni cấy mơ tế bào
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 6
<b>III. Quy trình công nghệ nhân </b>
<b>giống bằng nuôi cấy mô tế bào </b>
1. Quy trình
hợp với hình ảnh minh hoạ trên hãy nêu các
bước của quy trình ni cấy mơ tế bào?
<b>GV nhận xét và thông báo </b>
<b>H. Giải thích tại sao thường lấy mơ phân sinh </b>
đỉnh làm vật liệu nuôi cấy?
<b>HS thảo luận và trả lời </b>
<b>GV kết luận </b>
<i>- Do ở đó khơng có hoặc rất ít vi rút </i>
<i>- Tốc độ phân bào cao không phù hợp với tốc </i>
<i>độ nhân bản ADN của vi rút </i>
<i>- Nhiều auxin ức chế sự nhân bản của vi rút </i>
<i>- Khơng có hệ thống dẫn để vi rút xâm nhiễm </i>
<i>và lan truyền </i>
<i>- Chứa các tế bào kháng vi rút </i>
<b>H. Nêu kỹ thuật khử trùng? </b>
<i><b>GV: Mẫu nuôi cấy được làm vệ sinh sơ bộ và </b></i>
<i>rửa bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, rửa lại </i>
<i>nhiều lần bằng nước máy, cuối cùng rửa bằng </i>
<i>nước cất vô trùng 3,4 lần trước khi cho vào </i>
<i>khử trùng </i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 7
Bước 1. Chọn vật liệu nuôi cấy
Bước 2. Khử trùng
Bước 3. Tạo chồi
Bước 4: Tạo rễ
Bước 5: Cấy cây vào mơi trường
thích ứng
Bước 6: Trồng cây trong vườn
ươm
<i>Ca(OCl)2,HgCl2, H2O2, C2H5OH (5 -15 phút) </i>
<i>Dụng cụ khử trùng: Lò sấy, nồi hấp cao áp, tia </i>
<i>cực tím </i>
<b>H. Trong môi trường tạo chồi, tạo rễ thường </b>
sử dụng nhóm chất điều hồ sinh trưởng nào?
<b>GV </b>
<i>MT tạo chồi: xitokinin ( Kinetin, BA,zeatin) </i>
<i>MT tạo rễ: auxin (α NAA, IBA, IAA; 2,4 D) </i>
<b>H. Nếu bỏ qua bước cấy cây vào mơi trường </b>
thích ứng có được khơng?
<i>( Khơng thể vì cây mới tạo ra rất yếu, nếu </i>
<i>trồng trực tiếp vào môi trường tự nhiên cây sẽ </i>
<i>dễ nhiễm bệnh và chết) </i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 8
<b>H. Phương pháp này đã được ứng dụng với </b>
những loại cây trồng nào?
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 9
2. ý nghĩa
2.1 Ưu điểm
- Nhân với số lượng lớn trên quy
mô công nghiệp
- Sản phẩm sạch bệnh và đồng
nhất về mặt di truyền
- Hệ số nhân giống cao
- Không phụ thuộc vào điều kiện
tự nhiên
2.2 Nhược điểm
- Tốn kém kinh phí , cơng sức
- Địi hỏi trình độ kỹ thuật cao
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>TaiLieu.VN </b> Page 10
D. Củng cố
<b>H. Nêu cơ sở khoa học của pp nuôi cấy mô tế bào? </b>
<b>H. Trình bày tóm tắt quy trình cơng nghệ nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô </b>
tế bào?
E. Hướng dẫn về nhà:
</div>
<!--links-->
