Phân tích cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở (3 mẫu)

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Phân tích cuộc gặp gỡ của Chí Phèo và Thị Nở</b>

Nam Cao xây dựng mối tình thị Nở - Chí Phèo khơng phải để cười cợt, giễu mỉa mà
để cảm thơng, bênh vực. Vì mối tình ấy đến một cách tự nhiên, không vụ lợi, không
toan tính. Thị Nở đã có một cái tình đồng loại rất xúc động, rất đáng trân trọng. Thị
dành cho Chí tình u thương chân thành, giản dị. Và chí Phèo đã có một niềm hạnh
phúc chân chính, có thật, lần đầu tiên dành cho Chí.

<b>HỒN CẢNH GẶP GỠ VỚI THỊ NỞ</b>

Chí Phèo uống rượu say ở nhà Tự Lãng trở về, thấy người ngợm khó chịu và muốn ra
bờ sơng cạnh vườn chuối nhà hắn tắm cho mát mẻ, thị Nở thì đi kín nước nhưng lại
ngủ qn trong vườn chuối nhà hắn.

- Chí Phèo thật ra vơ tình gặp thị Nở trong một đêm trăng.Câu chuyện Chí Phèo – thị
Nở được Nam Cao vô cùng trân trọng nhưng ông lại viết lên bằng những câu văn
nghe qua thấy rất lạnh lùng, có phần nào như là sự mỉa mai nhưng đằng sau đó là sự
ấm nồng của tình cảm, tình thương và niềm tin.

+ Người đọc chắc cần phải biết đôi chút vầ nhân vật thị Nở.Thị được nhà văn miêu tả
xấu “ma chê quỷ hờn”, xấu đến nỗi chỉ hình dung qua sự miêu tả của Nam Cao, ta
cũng cảm thấy khơng dám đến gần. Về ngoại hình thì thị xấu lắm: những cái mơi to,
dầy lại cịn nứt nẻ, mũi và răng cũng đua nhau tranh giành sự xấu xí. Và nhà văn Nam
Cao đã rắc vơi bột, rào dây thép gai quanh thị Nở. Người làng Vũ Đại cũng “tránh thị
như tránh một con vật gì rất tởm”. Thị lại ngớ ngẩn giống như những người đần trong
truyện cổ tích…

+ Hồn cảnh Chí Phèo gặp thị Nở: Thị đi qua vườn nhà Chí và đã ngủ quên trong
vườn nhà hắn vào một đêm trăng mát rười rượi. Cịn Chí Phèo thì vừa uống rượu ở
nhà tự Lãng về, muốn ra sơng tắm, vơ tình hắn gặp thị ở đó. Thị khơng chỉ khơi dậy
bản năng ở Chí mà đã đánh thức bản chất lương thiện của Chí Phèo, làm cho “con

người” trong Chí thức dậy. Sau bao nhiêu năm phải bán mình cho quỷ dữ để tồn tại u
mê như con thú hoang, nay gặp thị Nở, nhờ sự chăm sóc ân cần, chu đáo của thị, linh
hồn, phần người trong Chí đã trở về.

Tâm trạng Chí sau đêm gặp thị Nở: Chí đã sống lại những cảm xúc đầy nhân tính:

+ Cảm nhận âm thanh nơi mình sống: ẩm thấp, âm u, “thấy chiều lúc xế trưa và gặp
đêm khi trời vẫn còn sáng”, nhận thấy sự đối lập giữa không gian trong lều và khơng
gian bên ngồi, sự ẩm thấp, tăm tối và nắng đẹp rực rỡ, tiếng chim vui vẻ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Chí sống lại ước mơ thời quá khứ, lúc chưa đi ở tù, ước mơ về một gia đình nho
nhỏ, một hạnh phúc giản đơn mà ấm áp, chân chính do chính bàn tay mình xây dựng
nên, cuộc sống của người lao động chân chính do chính bàn tay mình vun đắp…

+ Hắn nhìn thấy rõ tình cảnh hắn, thấy rõ hiện tại, hắn già mà vẫn cịn cơ độc. Hắn
trơng rõ tương lai, hắn thấy hắn đói rét, ốm đau và cơ độc và điều làm cho Chí sợ hãi
nhất là sự cơ độc.

=> Chí triền miên trong suy nghĩ và xúc động. Chí thấy yêu cuộc sống của con người
biết bao.

Ngòi bút Nam Cao ở đây thật ấm áp, ông nâng niu từng biểu hiện của sự thức tỉnh ở
nhân vật của mình. Ơng thật sự rất u q những người lao động chân chính. Vì
hồn cảnh mà họ bị đẩy vào con đường tội lỗi. Nhưng ngay cả khi bị cuộc đời làm
biến dạng nhân hình và làm méo mó nhân tính thì Nam Cam vẫn nhìn thấy vẻ đẹp
trong sáng luôn tiềm ẩn trong con người họ. Họ chỉ cần găp điều kiện thuận lợi thì
phần người sẽ bừng dậy một cách mạnh mẽ.

<b>CẢM XÚC, TÂM TRẠNG CỦA CHÍ PHÈO KHI ĐƯỢC THỊ NỞ CHĂM SĨC</b>
<b>– CHO ĂN CHÁO HÀNH</b>

Chí Phèo ngạc nhiên và xúc động. Vì “lần này là lần thứ nhất hắn được một người đàn
bà cho. Xưa nay nào hắn có thấy ai tự nhiên cho hắn cái gì. Hắn vẫn phải doạ nạt hay
là giật cướp. Hắn phải làm cho người ta sợ”.

Đúng thật là nhận thức của Chí đã trở về, Chí nhận ra được quãng đời của hắn trước
đây, hắn muốn có cái gì thì phải doạ nạt hay cướp giật. Hắn thấy “mắt hình như ươn
ướt”. Nam Cao quả thật là tinh tế. Ông đã đi vào tận sâu trong nội tâm của nhân vật
và thể hiện thế giới ấy bằng những từ ngữ giản dị, gần gũi mà có sức gợi rất cao. Chí
Phèo khơng phải là khóc mà mắt chỉ “hình như ươn ướt” thơi. Chỉ là “hình như” thơi,
nhưg người đọc đã thấy được tất cả niềm xúc động đang kìm nén của Chí. Đó đúng là
bản tính của con người lương thiện ngày thường bị che lấp đi.

Hắn còn thấy ăn năn về những việc mà hắn đã làm với con người, ăn năn về việc hắn
trở thành quỷ dữ sống trong làng để mỗi khi người ta phải tránh mặt hắn mỗi lúc hắn
đi qua, hắn chắc là đã ăn năn về việc hắn đã làm cho con người trong làng vốn đã phải
chịu nhiều nỗi khổ còn khổ hơn. Người làng sợ hắn đến mức mà trước đấy, họ thường
đi ra sống gánh nước qua vườn chuối nhà Chí và nơi đó đã có một con đường mịn
nhưng từ khi Chí chuyển về đấy sống thì người ta phải tìm một lối đi khác dù xa hơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

+ Hắn tự hỏi rồi tự trả lời: “có ai nấu cho mà ăn đâu? Mà còn ai nấu cho mà ăn nữa!”
Một câu hỏi và một câu cảm thán đều dùng để khẳng định một sự việc. Hắn đã nhận
thức ra cuộc đời hắn. Hắn sinh ra đã bị bỏ bên lề cuộc sống, hắn gần như tự lớn lên
đấy chứ. Hắn phải tự chăm sóc bản thân, có thể có ai nấu cho mà ăn được chứ. Và
“đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một tay đàn bà”. Vì sao vậy? Cuộc đời này
quá tàn nhẫn. Hắn sinh ra là người nhưng không được sống kiếp sống của con người.
Hắn khơng có người thân thích. Ngay cả ước mơ giản dị của thời tuổi trẻ lương thiện
hắn cũng chưa thực hiện được thì đã bất ngờ bị vào tù và sự tàn bạo của nhà tù thực
dân đã nhào nặn hắn thành con người khác hẳn để đến khi ra tù hắn bị xa hội lồi
người từ chối.

+ Hắn cịn nhớ rất rõ về vẻ đẹp trong sáng của con người hắn, hắn là người có lịng
trọng mà bị mụ bà ba nhà Bá Kiến làm nhục. Hắn nhớ lại và thấy ghê tởm mụ đàn bà
này…

=> Hắn xúc động quá bởi hắn đang được sống trong tình thương yêu, tình người,
trong niềm hạnh phúc giản dị mà to lớn, có thật lần đầu tiên dành cho Chí.

+Hắn có ước mơ được sống chan hoà với cộng đồng người : “Hắn thèm lương thiện,
hắn muốn làm hoà với mọi người xiết bao….”. Chí Phèo khao khát lương thiện, khao
khát hạnh phúc. Hắn thấy thị Nở cười toe toét mà có duyên lắm, Chí muốn thị Nở
sang ở chung với hắn. Một câu nói của Chí mà chất chứa, mà ngập tràn tình yêu
thương và niềm tin con người ở tác giả Nam Cao: “Hay là mình dọn sang đây ở với tớ
một nhà cho vui?”. Thị Nở đã khơi dậy ước mơ thời lương thiện của Chí. Thị Nở đã
khơi dậy niềm khao khát hạnh phúc của Chí. Thị đã khiến Chí sống dậy năng lực
nhận thức và cảm xúc thực sự của con người.

+ Chí hi vọng và tin tưởng thị Nở sẽ mở đường cho hắn, thị sẽ là cầu nối để hắn trở về
với cuộc đời lương thiện. Hắn cịn muốn thị sang ở chung với mình với một cách ngỏ
lời rất "Chí Phèo": "Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui?". Thị đã sống lại
ước mơ của hắn thời lương thiện, hắn thấy hạnh phúc vô cùng, hắn rất hi vọng và tin
tưởng ở thị. (Hắn trở về linh hồn người, hắn khiến thị Nở cịn thấy "ơi sao mà hắn
hiền, ai bảo đó là cái thằng thường ngày vẫn đập đầu rạch mặt ăn vạ". Nam Cao tài
tình thật khi ơng đặt bút viết: "Hắn muốn làm nũng với thị như với mẹ". Một sự so
sánh đầy đau đớn, Chí Phèo làm gì có mẹ, Chí đã bao giờ được làm nũng với mẹ đâu,
Chí có bao giờ được âu yếm đâu! Thị Nở đúng là đã đem lại sự sống của con người
cho Chí!

=> Từ khi đi ở tù về Chí Phèo bao giờ cũng say, say vơ tận. Vì thế hắn sống trong vô
thức. Đây là lần đầu tiên hắn tỉnh táo để suy nghĩ, để nhận thấy tình trạng bi đát của

đời mình. Khi ăn cháo hành, Chí lại là anh canh điền ngày nào, thị Nở còn cảm nhận
thấy hắn rất hiền. Đúng thế, cái bản tính tốt đẹp ấy ngày thường bị che lấp đi nay gặp
được ánh sáng của tình người, bản tính ấy lại bừng dậy mạnh mẽ.

<b>NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ THỨC TỈNH:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Chí Phèo vốn là một người nơng dân lương thiện, có bản tính tốt đẹp. Cái xã hội tàn
ác phi nhân tính trước cách mạng tháng Tám (đại diện là Bá Kiến và nhà tù thực dân)
dẫu có ra sức huỷ diệt bản tính ấy nhưng nó vẫn âm thầm sống trong đáy sâu tâm hồn
Chí, ngay cả khi con người này đã bị chà đạp cả nhân hình, nhân tính.

Khi gặp thị Nở, có tình người chiếu rọi thì bản tính tốt đẹp có cơ hội hồi sinh và hồi
sinh mạnh mẽ. Chí đã sống dậy tất cả những năng lực vốn có cuẩ một con người
(năng lực nhận thức, năng lực cảm xúc), Chí đã sơgs đũng với con người thật của
mình, Chí muốn được sống lương thiện, Chí ước mong, hi vọng thị Nở sẽ giúp Chí
làm hồ với mọi người, được sống kiếp sống của con người.

<b>THÁI ĐỘ, TÌNH CẢM CỦA TÁC GIẢ:</b>

Nam Cao đã rất yêu thương trân trọng con người, ông xây dựng mối tình của Chí
Phèo và thị Nở để mà cảm thơng, chia sẻ. Mối tình này cũng khẳng định vẻ đẹp của
tâm hồn con người, vẻ đẹp của tình người. NC, với tình cảm nhân đạo sâu sắc, đã ln
tin tưởng ở vẻ đẹp tiềm ẩn của con người, đó chính là tình người, chỉ cần có tình
người dù giản dị, mộc mạc thôi nhưng cũng đủ làm thay đổi cả thế giới. Chí Phèo,
đang là con quỷ dữ của làng Vũ Đại, khi có tình người chạm đến, phần lương thiện
trong Chí đã được đánh thức, nó đã bừng dậy mạnh mẽ.

Nam Cao đã khéo lựa chọn những chi tiết rất chân thực.

Nam Cao rất am hiểu tâm lí con người, ông chú ý đi sâu vào nội tâm nhân vật của

mình để hiểu những suy nghĩ, những trạng thái tâm lí sinh động phong phú của nhân
vật. Ông đã miêu tả một cách tinh tế bằng những từ ngữ được lựa chọn cẩn thận và rất
chính xác, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc.

<b>2. Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở</b>

Nam Cao là một trong những tác giả hiện thực nổi tiếng trong trường phái hiện thực.
Ông được mệnh danh là bậc thầy trong việc miêu tả nội tâm nhân vật, luôn đi tìm
kiếm " con người trong con người". Tác phẩm của ông dù là viết về tri thức hay nông
dân đều đi sâu vào bên trong nhân vật. Tác phẩm Chí Phèo là một trong những truyện
ngắn nổi tiếng thể hiện tài năng của Nam Cao khi phân tích nhân vật Chí Phèo. Trong
đó Nam Cao rất xuất sắc khi khắc họa tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở.

Chí Phèo xưa là đứa con hoang, bị bỏ tại cái lò gạch cũ và được người trong làng
truyền tay ni. Chí hiền lành, làm người ở cho nhà Bá Kiến nhưng sau này, vì bị
nghi ngờ dính lứu với bà Ba nên hắn bị Bá Kiến vu oan phải vào tù. Sau khi về, chẳng
còn ai nhận ra hắn vì nhân dạng đã biến đổi hồn tồn. Hắn đinh ninh sẽ trả thù Bá
Kiến nhưng rồi lại bị Bá Kiến mua chuộc làm tay đâm thuê chém mướn. Giờ đây hắn
tha hóa cả về nhân hình lẫn nhân cách trở thành một con quỷ của làng Vũ Đại. Nhưng
rồi, khi Thị Nở xuất hiện, Chí đã thay đổi hồn tồn bởi lần đầu tiên có người tự
nguyện cho hắn thứ gì đó mà hắn khơng phải xin hay dọa dẫm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

thơm ngào ngạt. Chắc rằng chỉ có hắn trong thời khắc ấy mới cảm nhận được vị ngon
tuyệt vời của bát cháo và vị thơm của "tình người".

Trong lòng hắn rung động, bâng khuâng trước Thị, người đàn bà xấu xí, dở hơi và ế
chồng và cảm thấy ăn năn với Thị vì những chuyện mình đã làm trong quá khứ, khiến
bao gia đình tan vỡ,... Dường như những cảm nhận khi ăn bát cháo hành ấy chính là
cầu nối tâm hồn giữa Chí Phèo và Thị Nở. Trong hắn trào lên những cảm xúc khinh
miệt khi nghĩ về con người Bà Ba, một con quỷ dữ đội lốt một người đàn bà xinh đẹp.

Hắn thấy nhục và thấy khinh mọi hành động mà bà ta đã làm.

Nghĩ về Thị Nở dù xấu ma chê quỷ hờn nhưng sẵn một lòng lương thiện, còn bà Ba
kẻ ăn trắng mặc trơn lại là mặt người dạ thú. Nam Cao qua những khắc họa tâm trạng
của Chí, tạo ra sự tương phản giữa hai người đàn bà đã cho ta một bài học khi nhìn
nhận ai đó, nhất định khơng được " nhìn mặt mà bắt hình dong".

Chí Phèo được Thị Nở chăm sóc, thức tỉnh bởi hương vị của cháo hành, hăn nhận
thức được thực tại sau trận ốm này, hắn khơng cịn mạnh như trước và muốn làm hịa
với mọi người, hắn tin rằng Thị Nở chính là người mở đường cho hắn, sẽ giúp hắn
bắc nhịp cầu đến bến bờ thiên lương. Trong nội tâm hắn bỗng tràn lên những khát
khao hoàn lương mãnh liệt, cái mầm nhân tính trong Chí Phèo có thể bị che lấp bởi sự
tha hóa nhân phẩm, bởi những con say và những lần rạch mặt địi nợ th nhưng nó
khơng hề bị mất đi. Dường như dưới ngòi bút sắc sảo am tường của Nam Cao, tính
cách của Chí Phèo được hiện rõ và ông cũng thể hiện sự đồng cảm, thấu hiểu và luôn
đặt niềm tin vào bản chất thiên lương ăn sâu trong tận xương tủy của những người dân
lao động dù họ có bầm dập, bị tha hóa đến nhường nào.

Ln có những khát khao hồn lương, ln có một mái ấm như bao người nhưng kết
cục chẳng mấy tốt đẹp với Chí Phèo. Bởi hắn bị Thị Nở từ chối sống chung. Điều gì
khiến Thị thay đổi đến vậy? Có lẽ khơng phải do Thị bạc tình, khơng muốn thành đơi
với Chí mà do bà cơ của Thị nói những lời độc địa, ngăn cấm Thị. Bà cô như một cái
loa phát ngôn cho những thứ hẹp hịi, ích kỉ của người làng Vũ Đại và cả xã hội
phong kiến đương thời. Chí Phèo chỉ cịn biết ngẩn người trước lời của Thị Nở, trong
hắn lại thoang thoảng hương cháo hành, dư vị tình u thống qua mong manh và yếu
ớt.

Tình u ấy khơng có sức mạnh để có thể vượt qua nổi thực tại trớ trêu. Dù hắn muốn
níu kéo tình u nhưng chẳng thể làm được, đổi lại bản tính trong hắn lại trỗi dậy, đập
gạch ăn vạ, uống rượu say khướt, hơi rượu không sặc sụa mà chỉ thấy thoang thoảng

hương cháo hành. Đó là tình u ám ảnh cả tâm hồn lẫn thể xác của Chí. Hắn chỉ biết
khóc, ơm mặt khóc như một đứa trẻ, đòi xách dao đi giết Thị Nở , giết bà cô nhưng
thực chất hắn đến nhà Bá Kiến. Có thể nói hành động của Chí là sai đường nhưng
đúng hướng. Hắn tuyệt vọng vì bị từ chối sống chung, cũng như từ chối làm người
lương thiện. Hắn đau đớn biết bao vì lương chi đã tỉnh, ý thức sâu sắc thực tại rằng
hắn bị từ chối nguyên nhân sâu sa không phải tại Thị Nở mà tại Bá Kiến, người xua
tay đuổi hắn là cả những định kiến của người làng Vũ Đại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Qua cái chết tức tưởi của Chí, Nam Cao lên án xã hội bất lương, tàn bạo và cảm thông
với những người nông dân nghèo trong xã hội cũ. Những người sống no đủ đã khó,
sống thiên lương cịn khó hơn bội phần

Nam Cao, một nhà tâm lí tài ba với ngịi bút tinh tế, ơng đã khắc họa tâm trạng của
Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở rất xuất sắc. Qua đó giúp độc giả có thêm những bài học
nhận thức sâu sắc về con người.

<b>3. Phân tích diễn biên tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở</b>

Viết về nơng dân bị lưu manh hóa, với tư cách là cây bút hiện thực nghiêm ngặt, Nam
Cao đã thể hiện một cái nhìn nhân đạo, bằng cách đi sâu vào nội tâm nhân vật để phát
hiện và khẳng định bản chất lương thiện của những con người khốn khổ, ngay khi
tưởng như họ đã bị xã hội cướp mất cả hình người và tính người.

Cứ tưởng Chí Phèo mãi sống kiếp thú vật, rồi kết thúc cuộc đời bằng cách vùi xác tại
một bờ bụi nào đó. Nhưng bằng tài năng và nhất là bằng trái tim nhân đạo của một
nhà văn lớn, Nam Cao đã để cho Chí Phèo trở về sống kiếp người một cách tự nhiên.

Một bước ngoặt lớn đã diễn ra trong cuộc đời Chí (đây là bước ngoặt quan trọng thứ
hai trong cuộc đời Chí, sau sự kiện đi tù), đó là cuộc gặp gỡ với thị Nở và trận ốm để
được thị Nở chăm sóc. Chính sự quan tâm, chăm sóc của thị Nở đã giúp Chí Phèo cởi

bỏ cái lớp vỏ quỹ dữ khát khao hoàn lương, làm người lương thiện trong cuộc đời
bằng phẳng của những người nơng dân bình thường.

– Diễn biến tâm lí, tình cảm của Chí:

Từ tỉnh rượu tới tỉnh ngộ:

+ Bắt đầu là tỉnh rượu: Cứ tưởng cuộc đời Chí chìm trong những cơn say và những
lần đập phá, ăn vạ. Nhưng không, đây là lần đầu tiên Chí Phèo hết say, hồn tồn tỉnh
táo. Trong giây phút tỉnh táo ấy, Chí Phèo sống lại với những năng lực thực sự của
con người: năng lực cảm xúc và năng lực ý thức. Lần đầu tiên tỉnh rượu Chí thấy
“miệng đắng, lịng mơ hồ buồn, người bủn rủn, tay chân khơng nhấc được”. Lần đầu
tiên Chí nhận thức về khơng gian sống của mình “ở đây người ta thấy chiều lúc xế
trưa và gặp đêm khi bên ngoài vẫn sáng”. Lần đầu tiên Chí nhận thức cuộc sống diễn
ra xung quanh mình với những âm thanh quen thuộc hàng ngày “tiếng chim hót, tiếng
gõ mái chèo đuổi cá, tiếng người đi chợ về”. Chí khơng chỉ nghe thấy mà cịn cảm
nhận. Cảm xúc “vui vẻ q” và hình dung, phán đoán cảnh “một người đi bán vải ở
Nam Định về”. Lịng Chí “bâng khng”, Chí tự nhận thức được tâm trạng của chính
mình, thấy lịng mơ hồ buồn. Những âm thanh Chí nghe được ấy trở thành tiếng gọi
của cuộc sống, đánh thức mọi giác quan, cảm xúc của Chí để anh thấy tự trong lịng
mình cảm giác “chao ơi là buồn”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

đời, cơ thể thì hư hỏng nhiều. Tương lai đối với Chí cịn đáng buồn hơn, khơng chỉ
buồn mà cịn lo sợ bởi hắn đã trông thấy trước quá nhiều bất hạnh: tuổi già, đói rét và
ốm đau, đáng sợ nhất là cơ độc. Sau những ngày sống gần như vơ thức, Chí đã tỉnh
táo và suy nghĩ về cuộc đời mình.

+ Miêu tả diễn biến tâm trạng của Chí, Nam Cao cho người đọc thấy được những
khám phá tinh tế và khả năng phân tích đặc biệt sắc sảo về tâm lí nhân vật. Người đọc
cảm nhận được đầy đủ chiều sâu nội tâm nhân vật qua hình thức độc thoại nội tâm và

cách trần thuật linh hoạt của tác giả.

+ Như vậy, với sự trở lại của khả năng nhận thức cuộc sống bên ngồi và nhận thức
chính mình cùng những tình cảm, cảm xúc rất người, Chí đang thức tỉnh và bắt đầu
hồi sinh để trở về kiếp người.

Từ ngạc nhiên, xúc động tới khát khao hoàn lương và mong ước hạnh phúc.

– Đúng lúc Chí đang “vẩn vơ nghĩ mãi” thì thị Nở mang một nồi cháo hành cịn nóng
ngun vào. Việc làm này của thị khiến hắn hết sức ngạc nhiên. Rồi từ chỗ ngạc
nhiên, Chí thấy “mắt hình như ươn ướt”. Bởi vì một lẽ hết sức đơn giản, đây là lần
đầu tiên trong đời hắn không phải giật cướp, dọa nạt, đâm chém mới có cái ăn mà
được một người đàn bà cho, “đời hắn chưa bao giờ được chăm sóc bởi tay một người
đàn bà”. Đàn bà, trong ý niệm của hắn về bà ba, chỉ đem đến cho hắn sự nhục nhã,
đau đớn Nay thì khác, thị Nở không chỉ đem cháo đến cho hắn mà cịn “múc ra bát và
giục hắn ăn cho nóng”. Hành động chăm sóc đầy tình cảm u thương ấy đã khiến
Chí ăn năn, bâng khuâng vừa vui vừa buồn, thấy lòng thành trẻ con và muốn làm
nũng với thị như với mẹ. Lần đầu tiên Chí cảm nhận được vị ngon của cháo “trời ơi,
cháo mới thơm làm sao…”. . Chí khơng khỏi ngậm ngùi, cay đắng, buồn tủi, xót xa vì
mãi đến tận bây giờ hắn mới được nếm mùi cháo. Cái hạnh phúc giản dị, đơn sơ khiến
người ta thấy tội nghiệp sao lại đến với Chí muộn màng đến như vậy. Lúc này, hắn
hiền lành đến khó tin. Cái bản tính ngày thường bị lấp đi đã trỗi dậy mạnh mẽ. Chí
Phèo đã sống đúng với con người thật của mình, trở lại ngun tính của anh canh điền
ngày xưa.

+ Từ xúc động, ăn năn về những việc mình đã làm, Chí hồi tỉnh. Hương thơm của bát
cháo hành khiến Chí mong muốn được trở lại làm người hiền lành, lương thiện ở làng
Vũ Đại. Cùng với ước mơ cháy bỏng được làm người lương thiện, tận nơi sâu thẳm
của Chí dậy lên nỗi khao khát u thương, khao khát mái ấm gia đình mà Chí chưa
một lần được hưởng. Rồi tỏ tình, rất Chí Phèo, chất phác và giản dị với thị Nở: “hay

là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui”. Trong đoạn văn diễn tả sự hồi sinh của
Chí Phèo khi đón nhận bát cháo hành của Thị Nở, chi tiết Chí Phèo khóc có lẽ là chi
tiết ấn tượng nhất. Có thể nói, Nam Cao ln tin vào nước mắt của con người bởi một
khi họ khóc có nghĩa là trong người họ vẫn cón chút lương thiện, nó chưa bị hủy hoại
hoàn toàn mà vẫn sống âm thầm lặng lẽ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Chí. Chính thị Nở và bát cháo hành đã đem đến cho Chí cảm giác được sống như một
con người. Bát cháo hành khơng chỉ giúp Chí thốt khỏi cơn ốm sau khi say rượu, hơn
thế đó cịn là một liều thuốc giải độc để Chí gột rửa tâm hồn quỷ dữ trở về vẻ hiền
lành, muốn làm hòa với mọi người, muốn sống cuộc đời lương thiện. Đây chính là
đỉnh cao của sự hồi tỉnh nhân tính ở Chí. Thực ra, Chí đã phần nào thấy được thân
phận của mình, giờ đây bát cháo hành của thị Nở là chất xúc tác làm cho những khát
vọng trong Chí bừng dậy.

+ Lương thiện, khát khao hạnh phúc là bản tính tự nhiên, tốt đẹp và mạnh mẽ của con
người, không thế lực tàn bạo nào hủy diệt được. Ngay cả khi con người bị tha hóa, bị
đẩy vào con đường lưu manh thì cái bản tính ấy chỉ tạm thời chìm xuống chứ khơng
biến mất, để đến khi gặp được cơ hội sẽ bùng cháy thật mãnh liệt.

+ Đặc sắc và đáng quý ở Nam Cao là khi miêu tả nhân vật bị tha hóa đến tột cùng,
ông vẫn phát hiện ra phần tốt đẹp, lương thiện vốn có, bị ách áp bức tàn khốc vùi lấp,
chỉ cần một chút tình thương chạm khẽ vào là có thể sống dậy mãnh liệt, tha thiết. Sự
xuất hiện của nhân vật thị Nở có một ý nghĩa sâu sắc. Người đàn bà xấu ma chê quỷ
hờn ấy (trái ngược hoàn toàn với cái đẹp – hủy diệt của bà ba nhà bá Kiến) là nguồn
sáng duy nhất chiếu rọi vào cõi sâu tăm tối của Chí Phèo, thức tỉnh, gợi dậy bản tính
người ở Chí Phèo, làm sống dậy nhịp đập của con tim qua bao tháng ngày bị bóp
nghẹt, bị hắt hủi. Chính tình u và tình thương sẽ giảm bớt hận thù, gìn giữ và ni
dưỡng nhân tính, thậm chí có sức mạnh cảm hóa con người. Từ đây, nhà văn chuyển
đến thông điệp: hãy tin vào con người, tin vào bản chất tốt đẹp của mỗi người, hãy
xây đắp phần người tốt đẹp trong mỗi cá nhân ngày càng bền vững và mạnh mẽ.

+ Nhân vật thị Nở có vai trị quan trọng trong việc bộc lộ chủ đề tư tưởng của tác
phẩm: Dù cho có đánh mất cả hình người, tính người thì bản chất tốt đẹp, cái phần
thiện trong con người cũng không bao giờ mất đi mà chỉ cần có một tác nhân khơi
dậy, thức tỉnh. Đối với Chí Phèo, thị Nở vừa là nhân tố đánh thức, vừa là hiện thân
của khát khao hạnh phúc, vừa là người mở đường cho Chí trở về với cuộc sống bằng
phẳng của những người lương thiện. Như vậy, không chỉ dừng lại ở việc tả “cái bề
ngoài của xã hội”, của cuộc sống con người, Nam Cao đã đi sâu vào nội tâm nhân vật.
Với những trang văn sống động mà chân thực, Nam Cao đã đưa chủ nghĩa hiện thực
Việt Nam lên đến trình độ mới, hội nhập với quốc tế: từ chủ nghĩa tả chân lên đến chủ
nghĩa hiện thực tâm lí. Khơng chỉ bộc lộ cảm quan hiện thực sâu sắc, đoạn văn cịn
thấm đượm tình cảm cao đẹp, tiến bộ của Nam Cao.

</div>

<!--links-->