Mối quan hệ giữa bình đẳng giới trong gia đình và vấn đề thực hiện quyền trẻ em.

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

MOI QUAN HE GIU'A BINH DANG GI61 TRONG GIA DINH

VA VAN DE THU'C HIEN QUYEN TRE EM

NGUYEN MINH NHAM* - DANG ANH TUY^T'

Theo Bao cao vl tinh hinh tre em h-en thi gidi nam 2007 cua UNICEF, tai nhimg noi ma
phu nii dugc trao quyln diy du dl sdng va lao dgng thi tre em phat triln tot, ngugc lai, d
nhiing noi ma phu nii bi choi bd cac quyln quan trgng thi tre em chiu khd khan, thiet thoi.
That vay, nlu ngudi me khde manh, cd hgc vin va dugc trao quyen thudng ed nhiing diia con
khde manh, dugc hgc hanh va tu tin hon. NIU ngudi me dugc cham sdc sire khde tdt, dugc
kham thai thudng xuyen thudng sinh dugc nhiing diia con khde manh. Nhung tren thuc te,
bit binh ding gidi teong viec cham sdc siic khde, dinh dudng da dan den tinh trang suy dinh
dudng tre em. Tai An Do, 1/3 fre em sinh ra bi thilu can, ty le nay d Bangladet la 1/2, ddi vdi
cac em gai ty le nay cdn thip hon, trong khi dd d viing can Xahara tai chau Phi ty le nay la
1/6. Khdng thi giai thich dilu nay bing miic thu nhap binh quan vimg can Xahara, it nhat
cimg thip ngang bing An Do. Ciing khdng the giai thich bang bit binh dang ve thu nhap vi
bit bmh ding d Nam A thip hon d chau Phi, ma chi cd the giai thich rang sir khac biet do
phan anh dilu kien cua phu nu va dac biet la tinh hinh siic khde, dinh duong cua phu nii.
Ngudi ta quan sat thiy hiu hit phu nu d Nam A chi tang dugc 5 kg trong thdi gian mang thai,
trong khi d chau Phi miic tang binh quan la gan 10 kg . ,,;

Ngudi me dugc hgc hanh, cd trinh do hgc van cang cao thi cang cd hieu biet ve Quyen
tre em, cd ky nang cham sdc, nuoi day eon eai, quan tam nhieu hon den viec hgc hanh cua
con cai. Ket qua Dieu tra gia dinh Viet Nam 2006 cho thay, cha me cd hgc van cang cao thi
miic do quan tam den viec hgc ciia con cang nhieu. Ket qua danh gia thuc trang nang lire
cham sdc, giao due tre em ciia cac gia dinh khu vuc ndng thdn phia Bac nam 2008 ciing cho
thay, kien thiic cua cha me ve benh beo phi ty le thuan vdi trinh do hgc van: trinh do dai
hgc, trung cap, trung hgc phd thong, trung hgc co sd, tieu hgc lan lugt cd ty le la 100%,
93,3%), 83,9%o, 77,8%), 50%). Cac nghien ciiu xa hgi hgc ve giao due deu cho thay, mgt ty le
bd hgc rat dang ke cua tre em xuat than tir gia dinh ngheo, cha me it hgc.

Song tren thuc te, phu nii it dugc tiep can giao due hon so vdi nam gidi. Theo ket
qua Dieu tra chgn mau nam 1997 - 1998 cua Ngan hang thi gidi tai Viet Nam, ty le dan
sd nii tir 15 tudi trd len chua din trudng la 13,4%), nhilu hon 2 lin so vdi nam 5,2%). So
nam di hgc trung binh cua dan sd nam tir 6 tudi trd len la 6,7 nam, trong khi sd nam di
hgc trung binh cua nu: la 5,6 nam. Theo Bao cao cua Bg Giao due va Dao tao, UNICEF

Ban Tuyen giao tinh Binh Phuac.

Hoc vien Chinh tri - Hanh chinh QuIc gia H6 Chi Minh.

<i>' Jonsson U. va ding nghiep, (1996); trich theo Devylder Stefan. (2000). Chinh sdch kinh ti vi mo va </i>
<i>quyen tre em. Save the children Sweden. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

va UNESCO, tren toan qudc cd 90%o tre em hoan thanh bac giao due tieu hgc, nhung
con so nay d viing Tay Nguyen la 43%), d viing niii phia Bac la 48%). Nhu vay, d mien
niii cd tdi 1/3 tre em khdng hgc het Idp 5 va 70%o so hgc sinh bo hgc la tre em gai. Theo
kit qua Dieu tra tieu chuan song hd gia dinh Viet Nam nam 2002, ca nudc co
gin 500.000 tre em trong do tudi hgc tieu hgc (6%o) khong dang ky nhap hgc, da so la tre
<i>em dan tgc thieu sd, tre em gai, clii c6 6% tre em dan tgc Kinh khdng dang ky nhap hgc tieu </i>
hgc (50%o tre em trai va 50%o tre em gai) so vdi 60%) tre em H'mong (trong so do 70%) tre
em gai va 30%> tre em trai). Khi gia dinh gap kho khan ve tai ehinh, nguon lire lao dgng thi
tre em gai va phu nii se phai bd hgc trudc. Hon niia, cdng viec gia dinh da khien tre em gai
va phu nil it cd thdi gian hgc tap hon tre em trai va nam gidi. Ty le mil chii d phu nir cao
hon nam gidi. Cang d nhiing trinh do dao tao cao ty le hgc sinh nii cang giam dan. Theo Bg
Giao due va Dao tao, nam 2007, d hgc ham ph6 giao su nam la 88,33%) va nii la 11,67%); d
hgc ham giao su la 94,9%) va 5,l%o; hgc vi tiln sT khoa hgc nam la 90,33%o va nir la 9,78%);
hgc vi tiln sT nam chilm 82,98%, nir la 17,02%; thae sy cd 69,47% nam va 30,53% nu. Ty
le lao dgng nu qua dao tao con thip hon nhieu so vdi nam. Ty le lao dgng nii qua dao tao
nghi chi dat 20,45%), bing 30%) so vdi nam gidi. Lao dgng nii cd trinh do dai hgc, cao dang
trd len chi bing 42%) so vdi nam gidi. Trong san xuat nong nghiep, phu nu it dugc tham gia

tap huin ky thuat, van con tinh trang "nir lam, nam hgc".

Mgt trong nhiing hau qua ciia trinh do hgc van, chuyen mon thap cua phu nii la
thudng gin vdi it co hdi cd viec lam, thu nhap thip va that nghiep, tinh canh tranh tren
thi trudng lao ddng khdng cao. Theo Dilu tra nam 2007 cua Tong cue Thong ke, thu
nhap ciia phu nir chi bing 74,5% so vdi nam gidi trong cac lang nghe, linh vuc, bing
81,5%o thu nhap cua lao dgng nam d ciing trinh do chuyen mon ky thuat bac trung, bang
90,l%o d ciing trinh do cao ding va chi bing 86%) d ciing trinh do tir dai hgc trd len.
Thuc tl nay anh hudng din thu nhap ciia gia dinh, dia vi kinh t l va tilng noi ciia ngudi
phu nii trong viec ra quylt dinh, can trd viec bao ve, cham soc va giao due con cai trong
gia dinh. Hon nira, tilng ndi ciia ngudi me trong viec ra quyet dinh trong gia dinh tac
dgng rit ldn din dinh dudng, siic khoe, viec sinh con, so con, viec k l hoach hoa gia
dinh va viec hgc hanh cua eon cai... Cho nen, co thi ndi giao due cho tre em gai mang
lai nhilu Igi ich xa hdi chung hon so vdi tre em trai.

Phan cong lao dgng trong gia dinh van la mgt bieu hien sinh dgng cua bat binh
ding gidi. Vi thanh nien nam tham gia viec ndi trg thip hon dang ke so vdi vi thanh
nien nir, dilu nay cac em hgc tir gia dinh. Chi cd 49,8%o vi thanh nien nam di chg mua
thiic an, trong khi ty le nay d vi thanh nien nu la 80,1%. 79,2% vi thanh nien nam nau
an so vdi 97,5%) vi thanh nien nir. S l gid lam viec nhan tiln cong trung binh 1 tuan cua
nam vi thanh nien thip hon dang kl so vdi nir vi thanh nien (14,9 gid so vdi 20,9 gid)
va thip hon ddi vdi timg loai nghi nghiep. Tre lao ddng sdm ddng gdp dugc kha nhieu
cho gia dinh. Tuy nhien, lao ddng sdm va qua siic se khien tre khdng cdn thdi gian hgc
tap, vui choi, giai tri, lam cho siic khde, tinh than bi suy sup, quyen tre em bi vi pham.

CJ nhom ngudi trudng thanh, s l nam gidi tham gia cac cdng viec ndi trg chi chiem
3,5%, trong khi dd d phu nir ty le nay len din 82,5%. Viec cham sdc ngudi gia, ngudi
dm trong gia dinh cung gin nhu la "thien chiie" ciia phu nu. Trong khi d hoat dong san

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Moi quan he... </i>

<i>xuit, kinh doanh, ti le nii va nam tham gia gan nhu nhau, vdi 21,6% nii va 36,7%) nam. </i>
68,3%) phu nii cham sdc con, nhung chi cd 2,4%) nam gidi chia se viec nay vdi phu nii.
Do vay, phu nur dang phai lam viec nhilu hon nam gidi 3 - 4 tieng moi ngay. Ban chat
cong viec gia dinh khdng nang nhgc, nhung phai mat rat nhieu thdi gian. Neu khong
dugc chIng san se thi tit ca nhiing cdng viec dd se de nang len vai ngudi phu nii, khiln
hg khong co thdi gian nghi ngoi. Dieu nay khdng chi tac dgng xau den siic khde ma con
anh hudng nhilu din chit lugng lao ddng, den hanh phiic gia dinh, den chat lugng cdng
viec bao ve, cham sdc va giao due con cai. Sir chia se cua ngudi chdng trong viec cham
soc con cai mgt phin lam giam ap lire cong viec vdi phu nir, mdt phan lam tang trach
nhiem va sir ddng gdp vao viec bao ve, cham sdc va giao due con cai, theo dd quyen tre
em dugc bao dam tot hon. Theo nghien ciiu ciia European Professional Women
Network, khi ngudi chdng chia se viec gia dinh, con cai hg manh khoe hon, ket qua hgc
tap tit hon va ciing it van de ve tam ly. Vg hg ciing hanh phuc hon, it bi tram cam va
siic khoe tdt len, quan he vg chdng dugc cai thien rd ret. Uu diem ldn nhat cua phan
chia cong bang viec ndi trg la de cao sir binh dang, tdn trgng lan nhau trong gia dinh va
tao CO hgi phat trien cho ca hai gidi. Khi ngudi dan dng phuc vu cac edng viec trong gia
dinh cho nhiing ngudi than, dieu dd day cho ehinh nhirng diia con cua hg tinh chia se,
hgp tac va yeu quy gia tri gia dinh nhieu hon.

Sd hiiu tai san la mgt van de lien quan den mdi quan he dia vi va quyen luc giiia
ngudi vg va ngudi chdng trong gia dinh. Hien nay, phan ldn cac tai san cd gia tri trong
gia dinh deu do ngudi chong dung ten, nhu dat dai 81,4%) ngudi chdng diing ten, ty le
nay d ngudi vg la 10,9%o; d td 76,4%o ngudi chdng va 21,6%) ngudi vg diing ten; xe may
80,5%o ngudi chong va 9,5%) ngudi vg diing ten... Trong viec phan chia tai san van c6
hien tugng uu tien cho con trai la chu yeu vdi 28,7%) sd ngudi tra ldi cho bilt uu tien
cho con trai hon, chi cd 0,6%) uu tien con gai hon va hd gia dinh ndng thdn uu tien cho
con trai gap hai lan d thanh thi (ty le 33,8%) so vdi 15,1%)). Vi thanh nien nam dugc cha
me hdi y kien ve viec phan chia tai san cao hon 1,7 lin so vdi vi thanh nien nii (7,5%) so
vdi 4,3%)). Thuc te nay chinh la ly do vi sao ngudi chong cd quyln quylt dinh va co

tieng n6i cao hon ngudi vg. Khong diing ten sd hiiu tai san dan din nhung khd khan cho
phu nii khi can the chap tai san de phat trien san xuit. Ngudi phu nii ludn d vao vi the
phu thugc, vai trd gidi khong dugc phat huy, vi thi ddi ngheo, cham phat triln luon la
an hga doi vdi phu nu va con cai. Dac biet day chinh la co sd dl duy tri tinh gia trudng
cua ngudi dan dng, mgt trong nhiing nguyen nhan din din bao lire cua chdng ddi vdi vg
trong gia dinh, ma ngudi chiu hau qua cua bao lire gia dinh khdng ai khac chinh la phu
nii va tre em. Theo cac chuyen gia tam ly xa hdi, hanh vi bao luc trong each cu xir ciia
cha me se gay chan thuong tam thin d tre em, ddi khi keo dai sudt ca cuge ddi. Nhilu
em vi buin chuyen gia dinh ma hgc hanh giam siit, sa vao cac te nan xa hdi, de cd hanh
dgng bao lire, hoac tam tinh thu dgng... Nhilu trudng hgp tre em bi cha me danh dap vi
tuoi tho cua chinh cha me ciing bi ngugc dai. Thuc tl cho thiy, phin ldn phu nii va tre em
gai trudc khi trd thanh nan nhan cua bgn buon ngudi da la nan nhan cua sir phan biet gidi
trong gia dmh, nhu bi bao hanh, bi ddi xir khdng cdng bing, khdng dugc di hgc, bit lao
dgng... Cd the ndi, ngudi phu nii se cam thiy phin khdi vi dugc lam chu tai san gia dinh

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

ngang vdi chong, tir dd tao tam ly thoai mai cho ca gia dinh, dan tdi khong khi gia dinh
dim im, kinh te gia dinh phat trien, con cai dugc cham s6c tdt hon; trong trudng hgp ly
hon thi ciing chii ddng hon ve viec phan chia tai san, dam bao de ngudi vg tham gia quan
ly, bao ve tai san cho con eai, yen tam hon de dong g6p cong siic ciia minh vdi gia dinh.

Hien nay, xu hudng lira chgn gidi tinh thai nhi, vdi ty le 112 nam/lOO nir dang la van
dl xa hgi ndng bdng. Nd khdng chi cho thiy su mat can bang gidi tinh ma con cho thay
sir bit binh ding gidi d miic cang thing. Theo kit qua Dilu tra gia dmh Viet Nam 2006,
CO 36,7%) ngudi tra ldi d do tuli 18-60 cho ring gia dinh nhit thilt phai sinh con trai.

Co thi thiy, sir bit binh ding gidi trong gia dinh khong chi xay ra giiia phu nii va
nam gidi (ngudi ldn) ma cdn xay ra ngay ca vdi tre em gai va tre em trai. Day chinh la
bilu hien cua sir vi pham quyln tre em. Vi theo Dilu 2, Cong udc Qudc te ve Quyen tre
em: cac qudc gia thanh vien phai tdn trgng va bao dam nhiing quyen dugc neu ra trong
Cong udc doi vdi moi tre em ma khong co bit cii mgt sir phan biet doi xir nao, nguyen tac

khong phan biet va binh ding trong viec thuc hien quyen tre em doi hdi tat ca mgi tre em
diu CO thi dugc hudng sir thuc hien diy du cac quyln ciia minh trong thuc tl. Hay ndi
each khac, bit binh ding gidi da can trd tre em dugc hudng day du cac quyen ciia mmh
va tilp hic duy tri bit binh ding gidi. Bit binh ding gidi can trd viec thuc hien quyen tee
em va khdng thuc hien tdt quyln tre em tilp hic duy tri bit binh dang gidi.

Thuc hien binh ding gidi trong gia dinh la vg chdng cd quyln Igi va nghia vu
ngang nhau trong cac hoat dgng ciia gia dinh, cd y thiic trach nhiem thuc hien cac quyen
va nghia vu cua hg mgt each cong bing; nhu quyln quylt dinh sd con, khoang each
sinh, sd lin sinh, sinh con nao, kl hoach h6a gia dinh, cham sdc nudi day con cai... tren
CO sd chia se giup do lan nhau, tao sir ding thuan; sir quan tam, chia se, giup dd lan
nhau ciia ca vg va chdng, giiip cho sir phat triln ciia gia dinh dugc on dinh va ben vimg,
giiip cho tre em dugc nuoi dudng, cham soc chu dao, hgc hanh tdt, ldn len trd thanh
nhung cong dan tdt ciia gia dinh va xa hgi. Binh ding gidi se tao ra mdt moi trudng,
mgt thi gidi cdng bing, khoan dung vdi sir chia se trach nhiem giira hai gidi, day chinh
la mgt thi gidi phii hgp vdi tre em ma chung ta dang xay dung. Do vay, muon thuc hi|n
tot quyen tre em cin thuc hien tdt binh ding gidi, muln thuc hien binh dang gidi can
thuc hien tdt quyen tre em.

Tir thuc trang cua moi quan he bit binh ding gidi trong gia dinh va viec thuc hien
quyln tre em, dl binh ding gidi la nhan t l thuc diy viec thuc hien quyen tre em va thirc
hien quyln tre em gop phin thuc diy binh ding gidi, theo chung toi can thuc hien tdt
mgt so giai phap sau day:

<i>Thic nhdt. Dang va Nha nudc ta cin tilp tuc xay dung va hoan thien he thong van </i>

ban phap luat, cac chii truong, chinh sach vl binh ding gidi va thuc hien quyen tre em
phii hgp vdi thuc tiln, dap img dugc nhu ciu, nguyen vgng cua tre em va nhan dan.
Phai xir ly kip thdi, nghiem minh cac trudng hgp vi pham quyen tre em, khong thuc
hien tit Luat Binh ding gidi, Luat Phong chIng bao luc gia dinh, Luat bao ve, Cham

soc va Giao due tre em... dl cd tac dung ngan chan, ran de, giao due.

<i>Thic hai. phat huy vai trd cua he thing chinh tri d co sd, vai trd cua can bd lanh dao, </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>Moi quan he... </i>

quan ly cip co sd trong viec thuc hien binh dang gidi va quyen tre em. Cac cap, cac
nganh cin lam tdt viec Idng ghep van de gidi va thuc hien quyen tre em vao hoach dinh
chinh sach, vao kl hoach phat triln kinh tl - xa hdi va chuong trinh cdng tac ciia cac
cap, cac nganh.

<i>Thic ba, tang cudng cdng tac tuyen truyen, giao due bang each da dang hda va sii </i>
dung kit hgp nhilu hinh thiic tuyen truyin true tiep va gian tilp nhim nang cao nhan
thiic ciia can bd, dang vien va cac ting lop nhan dan vl binh dang gidi, ve quyln fre em
va mli quan he chat che giira binh dang gidi vdi viec thuc hien quyen tre em, xda din
nhiing tu tudng phong kien mang dinh kien gidi.

<i>Thic tu, day manh sir nghiep giao due, nang cao trinh do dan tri, dac biet la d cac </i>
vimg sau, vung xa, vimg ddng bao dan tgc thieu sd. Bdi thuc te cho thay, cdng tac tuyen
truyen, giao due lam tdt nhung trinh do nhan thiic han che da can trd ngudi dan trong
viec tiep nhan thong tin, thay ddi thai do va hanh vi. Nang cao trinh do dan tri khdng chi
CO nang cao trinh do hgc van ma cdn nang cao hieu biet va y thiic chap hanh phap luat
cho ngudi dan.

<i>Thic nam, nang cao nang luc va hieu qua hoat dgng ciia cac eo quan quan ly nha </i>
nudc cac cap ve tre em, ve binh dang gidi, nhu nganh lao ddng - thuong binh va xa hoi,
Ban vi su tien bd phu nir, Hgi phu nir... Tang ngan sach cho cac hoat ddng thuc hien
quyen tre em va binh dang gidi.

<i>Thic sdu, nang cao hieu qua phong trao Toan dan doan ket xay dung ddi song van hoa </i>

d khu dan cu, gan vdi phong trao Toan dan bao ve, cham sdc va giao due tre em va phong
trao Xay dung gia dinh van hda (khong cd bat binh ding gidi ddng thdi thuc hien tit
quyen tre em).

Tai lieu tham khao:

<i>1. Nguyen Hiiu Minh, Dang Bich Thuy (2009), Bdo cdo kit qud de tdi: Nhimg vdn </i>
<i>de ly ludn vd thuc tiin ca bdn ve viec thuc hien quyen ti'e em d Viet Nam trong giai doan </i>
<i>phdt trien 1997-2020, Yikmi. </i>

<i>2. Bd Van hda - Thi thao va Du lich, Tong Cue Thdng ke, UNICEF, Vien Gia dinh </i>
<i>va Gidi (2006), Ket qud Diiu tra gia dinh Viet Nam nam 2006, Ha Ndi. </i>

<i>3. Vu Gia dmh - Bd Van hda - thi thao va du lich (2008), Ddnh gid thuc trgng ndng </i>
<i>luc cham soc, gido due tre em ciia cdc gia dinh khu vuc ndng thdn phia Bdc, De tai khoa </i>
hgc cap Bd, Ha Ndi.

<i>4. Lao ddng nit cdn tap trung chii yiu a linh vuc cd chuyen mdn ky thuat thdp, tir </i>
http://w\v\v.tin247.com. truy cap ngay 12/9/2009.

<i>5. Binh ddng gidi a nudc ta, hi , truy cap ngay 12/9/2009. </i>

</div>

<!--links-->
<a href='http://w/v/v.tin247.com'>http://w\v\v.tin247.com.</a>
<a href=''> ,</a>