Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh | Lớp 10, Ngữ văn - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU

CỦA VĂN BẢN THUYẾT

MINH

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN

BẢN THUYẾT MINH

<b>I.Tìm hiểu chung.</b>

<b>1. Thế nào là văn bản thuyết minh.</b>

Là loại văn bản nhằm giới thiệu, trình bày chính xác, khách quan
về cấu tạo tính chất, quan hệ, giá trị,... của một sự vật hiện tượng,
một vấn đề thuộc tự nhiên, xã hội và con người.

<b>2. Văn bản thuyết minh có những loại nào?</b>

- Loại chủ yếu <i>trình bày, giới thiệu</i> như thuyết minh một tác giả
một tác phẩm, một di tích lịch sử,...

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>3. Thế nào là kết cấu văn bản?</b>

- Là tổ chức, sắp xếp các thành tố của văn bản thành một đơn vị
thống nhất, hoàn chỉnh, có ý nghĩa.

- Có thể chọn các hình thức kết cấu khác nhau nhưng phải đảm
bảo mỗi liên hệ bên trong của các đối tượng:

+ Quan hệ giữa đối tượng với môi trường xung quanh.

+ Quan hệ giữa đối tượng với quá trình nhận thức con người.
<i><b>Lưu ý: Kết cấu của văn bản thuyết minh phụ thuộc vào:</b></i>

+ Đối tượng thuyết minh.

+ Mục đính thuyết minh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>II. Tìm hiểu kết cấu của văn bản thuyết minh.</b>

<b>Văn bản 1: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.</b>
<b>Văn bản 2: Bưởi Phúc Trạch.</b>

<i><b>Nhóm 1. Đối tượng và mục đích thuyết minh của văn bản?</b></i>

<i><b>Nhóm 2. Các ý chính của văn bản là những ý nào?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b>Văn bản: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.</b></i>
<b>* Đối tượng và mục đích thuyết minh.</b>

+ Đối tượng: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân (một lễ hội dân
gian).

+ Mục đích: Giới thiệu cho người đọc thời gian, địa điểm và
diễn biến cũng như ý nghĩa của lễ hội với đời sống văn hóa
tinh thần của nhân dân.

<b>* Các ý chính của văn bản thuyết minh.</b>

+ Thời gian, địa điểm, nghi thức trước khi lễ hội diễn ra.
+ Diễn biến của lễ hội.

- Thi nấu cơm: dâng hương, lấy lửa trên ngọn cây chuối
cao,nhóm lửa bằng ba que diêm, giã thóc thành gạo, lấy nước,
thổi cơm.

- Chấm thi: Tiêu chuẩn chấm thi, cách chấm đảm bảo công
bằng, chính xác.

+ Ý nghĩa của lễ hội đối với đời sống tinh thần và truyền

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>* Cách sắp xếp các ý trong văn bản.</b>

+ Văn bản có hình thức kết cấu theo trình tự thời
gian.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i><b>Văn bản: Bưởi Phúc Trạch.</b></i>
<b>* Đối tượng và mục đích thuyết minh.</b>

+ Đối tượng: Thuyết minh về một loại trái cây nổi
tiếng ở Hà Tĩnh là bưởi Phúc Trạch.

+ Mục đích: Giúp người đọc hình dung được hình dáng,
màu sắc, hương vị của giống bưởi này.

<b>* Các ý chính của văn bản.</b>

+ Hình dáng của bưởi Phúc Trạch.
+ Hương vị đặc trưng.

+ Chất bổ dưỡng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>* Cách sắp xếp các ý của văn bản.</b>

+ Quan hệ khơng gian: Kể từ ngồi vào trong.

+ Quan hệ lơgíc: miêu tả các phương diện khác nhau
của quả bưởi (hình dáng, màu sắc, hương vị...)

<i><b>* Các dạng kết cấu của văn bản thuyết minh.</b></i>

<b>+ Theo trình tự thời gian.</b>
<b>+ Theo tình tự khơng gian.</b>
<b>+ Theo trình tự lơgíc.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>III. Luyện tập</b>

<i><b>Bài tập 1- trang 168 SGK.</b></i>

Có thể chọn kết cấu ba phần như sau.

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, thời đại, thể loại
thơ,...

- Thuyết minh những giá trị nội dung của bài thơ bao gồm:
+ Hào khí uy lực của nhân nhân đời Trần.

+ Chí làm trai lập cơng danh báo đền đất nước.

+ Trách nhiệm, bổn phận của con người với cộng đồng.
- Thuyết minh những giá trị nghệ thuật bài thơ, bao gồm:

+ Sự cơ đọng, súc tích của cấu trúc, ngôn ngữ thơ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>Ghi nhớ:</b></i>

<i><b>- Kết cấu theo trình tự thời gian: trình bày sự vật theo qua trình </b></i>
<i><b>hình thành, vận động và phát triển.</b></i>

<i><b>- Kết cấu theo trình tự khơng gian: trình bày sự vật theo tổ chức </b></i>
<i><b>vốn có của nó ( từ bên trên bên dưới, bên trong bên ngoài )</b></i>

<i><b>- Kết cấu theo trình tự lơgíc: trình bày sự vật theo các mỗi quan </b></i>
<i><b>hệ khác nhau ( nguyên nhân – kết quả, chung – riêng,..)</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>

<!--links-->