Mỹ điều hành chính sách đối ngoại với khu vực châu á - Thái Bình Dương

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>NHIN RATHf Gidl </b>

<b>MY DIEU CHiNH CHlNH SACH DOI NGOAI VOI </b>

<b>KHU VUt; CHAU A - THAI DJNH DUtTNG </b>

NGUYEN N H A M - L E THANH

S

au khi len n I m quyen, Td'ng thdng 6
-ba-ma da ed nhieu ed gang trong viec
kien tao mdt nude My tiep tuc hiing
manh va khdn ngoan han. Tuy nhien, sau han
mdt nam cam quyen. Dang Cdng hoa da kjch
Net phe phan chinh sach dd'i ngoai cua Chinh
quyen 6 b a m a , nhat la tai khu vuc chau A
-Thai Binh Duong (CATBD). Day eung la mdt
trong nhifng nguyen nhan khien cho chinh
quyen My phai quan tam hPn den viec dieu
chmh chinh sach dd'i vdi khu vuc CATBD. Tac
gia bai viet xin neu van de: My dieu chinh chinh
sach dd'i ngoai vdi khu vuc CATBD vdi cac ndi
dung chu yeu sau:

<i>1. Tham vgng sdm cham ddt cude chien </i>
<i>d Ap-ga-ni-xtan </i>

Ngay 1/12/2009, Tong thdng 6 - b a - m a edng
bd chien lupc mdi tai Ap-ga-ni-xtan nhim thet
• pha lue lupng Ta-li-ban va An Ke-da trong vdng
18 thang. Trong dd nd'i len 3 van de: 1) Cam ke't
the'n khai them 30.000 quan cho chien trudng
Apganixtan, nang td'ng sd binh linh My d A p

-ga-ni-xtan len gan 100.000 quan. Mue lieu eua
My d Ap-ga-ni-xtan nhim truy quel An Ke-da d
bien gidi Ap-ga-ni-xtan va Pa-ki-xtan, bao dam
an hinh tai cac khu vuc phia Nam va phia Ddng;
cung cd luc lupng an ninh va ehinh quyen A p
-ga-ni-xtan, timg bude chuye'n giao quyen luc. 2)
Hpp tac vdi luc lugng Ta-li-ban dn hoa va tim
. each Idi keo mdt bd phan nay ve vdi chinh quyen
Cadai, each ly thanh phan Ta-li-ban cue doan
khdi dan chiing. 3) Keu gpi NATO tang them
7.000-10.000 quan va cae nude khac tang cudng

hgp tac lieu diet tan quan Ta-li-ban, sdm cham
dirt eudc chien nay.

Ngay 1/2/2010, Td'ng thdng 6 - b a - m a da
yeu cau Qudc hdi phe chuan khoan duchi ngan
sach qud'e phdng tai khoa 2011 trj gia 708,2 ty
USD, trong dd danh tdi 159,3 ty USD chi cho sir
menh quan su tai l-rac, Ap-ga-ni-xtan va
Pa-ki-xtan. Chinh phu My cung yeu cau chi 33 ly
USD bd sung eho nam tai khda 2010 de phuc
vu eho viee tang cudng cac chien djch quan sir
va tinh bao tai Ap-ga-ni-xtan, Pa-ki-xtan va
riit lue lugng My tai l-rac. Bao cao qudc phong
2010 (QDR-2010) cua My khing djnh, mot
trong nhifng mue tieu uu lien hang dau eua My
van la gianh thang Igi tren cae chien trudng
I-rac, Ap-ga-ni-xtan va trong eudc chien chdng
khung bd.

Tuy nhien, tren thue te thdi gian qua cho
tha'y chien luge mdi cua My d Ap-ga-ni-xtan
van chua dua lai hieu qua, tham chi mdi quan
he giira My va Ap-ga-ni-xtan lai nay sinh mau
thuan mdi dupe coi la "dang lo ngai". Trong bai
phat bie'u trudc cac quan chifc bau cU
Ap-ga-ni-xtan (1/4/2010), Td'ng thdng Cadai da chi
trieh Lien hgp qud'e va cdng ddng qudc te "tao
<i>ra gian lan Idn" trong cude bau cu long thdng a </i>
nudc nay. Tie'p dd, ngay 4/4/2010, Td'ng thdng
Ap-ga-ni-xtan Hamit Cadai lai gap Tu lenh
cac luc lugng My tai nudc nay, Tudng Xtanii
MicCraixtan va thii ITnh eae bd tdc d mien Nam
tai thanh phd Candaha trong bdi canh dang co
su cang thing. Day la thanh phd nam sau trong
can eir dia cua lue lugng nd'i day Ta-li-ban, nPi

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

phan Idn trong sd 30.000 quan ma Td'ng thdng
6 - b a - m a earri ke't tang vien tdi Ap-ga-ni-xtan
dang dugc trie'n khai. Mau thuin chic se khdng
giam di do My dang chuan bj cho eudc tie'n
edng Idn vao khu vue Candaha va chu truong
dam phan vdi phai dn hoa trong luc lupng T a
-li-ban cua ehinh quyen cua dng Cadai. Dieu dd
cho thay, thdi han cho cude chien dang tdi gan,
<i>nhung chien thang thi v l n dang edn a phia </i>
trudc. Lieu My cd lap lai chinh sach "thay mau
da cho xac chet" ma hp da ap dung each day
hpn 40 nani d Viet Nam?

<i>2. Tang cUdng anh hUdng kinh te va quan </i>
<i>sU ddi vdi CATBD </i>

Ngay 21/1/2010, Uy ban Dd'i ngoai Thupng
vien My da tien hanh phien dieu Iran ve nhifng
nguyen lac ca ban trong ehinh sach can du eua
My ddi vdi khu vue CATBD, khang djnh tuang
lai eua khu vuc gan chat vdi Igi ieh eua My va
My la mdt phan khdng the' thie'u trong giai quyet
cae thaeh thire va nam bat eae co hdi trong the
<i>ky XXI. My s§ tie'p tuc md rdng va day sau can </i>
du chien luge dua tren 5 nguyen tac cP ban: 1)
Thanh lap he thdng ddng minh va eae mdi quan
he dd'i tac song phUPng eiia My; 2) Xay dung
mdt nghj trinh ehung ciia khu vuc ve an ninh va
kinh te; 3) Su hpp tac dupe djnh hudng theo
tinh hieu qua; 4) Thiie day tinh mem deo va
sang tao cua cac hpp tac da phuang; 5) Djnh
hinh CO che vdi cac dd'i lac quan trpng trong khu
vuc nham phat huy hieu qua hpp lac, xay dung
sutin cay va giam va cham canh tranh.

My khang djnh su tham gia tich cue, gan ket
eua My la yeu td quyet djnh thanh edng eua cac
CO ehe khu vuc, khdng chap nhan dirng ngoai
qua tnnh hdi nhap kinh te va thj trudng tU do
dang dien ra trong khu vue.

Chinh quyen 6 - b a - m a se then khai mdt

chien lupc thUPng mai rd rang va manh me han
vdi CATBD, tap trung nd lUc vao viec day manh
hdi nhap kinh te My vao chudi san xuat va eung
irng khu vue, chii ddng dam phan va sdm ket
thuc cae thda thuan thuang mai de md rdng thj
trudng cho xuat khau eiia My; ddng thdi, md thj
trudng My eho nhap khau cd Ipi cho nen kinh te
tir cac nude khac. Tang cudng thue thi cac quy
djnh, tieu chuan ve thuang mai, hai quan nham
ha thap eae rao can thuong mai va dau tu, cai
thien tinh minh bach cua thj trudng, bao ve sd

hifu tri tue, tieu chuan hoa lao ddng, mdi
trudng, thue day cac hinh thai tang trudng kinh
te can dd'i, rdng md va ben vifng hPn, tang
cudng kich eau ndi dja. Thue thi chinh sach ty
gia edng bang, khdng ha thap ddng npi te nhim
tao lpi the canh tranh xuat khau bat binh ding.
Khuye'n khich va tao dieu kien thuan Igi hon eho
cae doanh nghiep, nhat la doanh nghiep vifa va
nhd, dau tu va phat trie'n san xuat, kinh doanh
trong khu vue. Dan gian hda eae thu tuc, quy
djnh xuat xir de' tao thuan Ipi cho cac thda thuan
thuang mai uu dai. Tang cudng dau tu vao xay
dung mdi, cai thien, nang cap cac co sd ha tang
d khu vue nhu he thdng giao thdng van tai, lien
lac, hau can, ben cang... nham thuan Igi hda
hoat ddng xuat khau va dau tu thdng sud't,
nhanh chdng, kjp thdi va hieu qua. Day manh
tuyen truyen, quang ba ve Ipi ich ciia xuat khau

va thuang mai dd'i vdi kinh te My cung nhu kinh
te khu vuc.

Ve quan sU, My ehii truong dieu chinh, tang
cudng luc lupng tdi khu vue CATBD, md rdng
hop tac quan su va tim kiem dd'i tac mdi. Hdi
thang 2 nam nay Quan dpi My da tien hanh eudc
tap Iran Idn nhat khu vuc CATBD d Thai Lan.
Day la cude tap tran cd su tham gia eiia quan
ddi Thai Lan, Nhat Ban, Indonesia, Singapore
va Han Qudc. Tai budi le md man cude tap Iran,
Dai sir My Ehe G. John phat bieu, cude tap Iran
mang ten "Cobra Gold" (Ho mang vang) da
budc sang nam thif 29 va nd da trd thanh "sU
kien trinh dien quan su da qudc gia ". "My tiep
tuc xem eudc tap Iran nay la mdt bie'u tupng
quan trpng cho cam ket cua quan ddi My ve viec
duy In hda binh va an ninh d khu vue chau A".

<i>3. Tiep tuc tang eUdng ciing cd quan he vdi </i>
<i>cac nUde dong minh chii chdt tai khu vUc </i>

Ke' tif khi 6 - b a - m a len cam quyen de'n nay,
quan he ddng minh My - Nhat dupe thuc day
manh. Tif ngay 13-15/11/2009 Td'ng thdng My
Ba-rac 6 - b a - m a da cd chuyen tham chinh
thifc tdi Nhat Ban. Trong cude hdi dam cap eao,
hai ben da nhat tri: cam ket phat trien va lam
sau s i c them quan he ddng minh Nhat - My;
khing djnh quan he giifa hai nudc la nen tang

dam bao hda binh va d'n djnh khu vue CATBD;
khing djnh nhanh chdng thdng nhat ve van de.
di chuye'n can cif khdng quan Phu-ten-ma.
Trong QDR-2010, My xac djnh tang cudng

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

cung ed quan he ddng minh, xay dung quan he
ddi tac chien lupc mdi d nhifng khu vuc trpng
die'm, theo dd Bd Qudc phdng My dang hgp tac
chat che vdi ddng minh chien luge Nhat Ban va
Han Qudc nham trien khai cac ke hoach da
duge thdng nhat; chia se tam nhin tie'n tdi xay
dung lien minh song phuong, khu vuc va tren
pham vi loan cau; tap hgp luc lugng; eau triic lai
vai trd va kha nang hgp tac ddng minh trong
ITnh vuc an ninh; tang cudng kha nang ngan
chan va tac chien.

Trong chuyen tham Han Qudc eua Tong
thdng 6 - b a - m a (12/2009), hai ben da thao
luan ve cac bien phap thiie day quan he song
phuang. My cam ke't bao dam an ninh eho Han
Qudc trudc cac mdi de doa tir phia Trieu Tien;
tang cudng phdi hgp vdi Han Qudc trong dam
phan 6 ben ve van de hat nhan eua Theu Tien;
khuyen khich Han Qudc tham gia ddi thoai an
ninh "My - Nhat - Han"; thiic day viec phe
chuan Hiep djnh ThuPng mai tu do song
phUPng; giup Han Qudc tang cudng kha nang
quan su nham chuye'n giao quyen kie'm soat tac
chien thdi chien eho Han Qudc vao nam 2012;

tang cudng hgp tac trong cac ITnh vUc an ninh
phi truyen thdng, nhan dao, thien tai, chdng phd
bien vu khi giet ngudi hang loat...

Vdi viec tang cudng eung ed quan he vdi 2
nudc ddng minh chu chdt tai khu vue. My hy
vpng se tao ra co sd cho tiem lue va sire manh
cua My trong cupc canh tranh quyen luc vdi cac
nudc mdi nd'i nhu Trung Qudc va An Op trong
tuang lai gan. Cho de'n nay mac dii ca 2 nudc
Nhat, Han deu coi My la dd'ng minh sd mdt; tuy
.nhien, vdi tiem lue va vj the cua minh ca 2 nudc
deu ed tham vpng vupn len ngay cang td ra
mudn ed tie'ng ndi ddc lap han vdi My; nhat la
Nhat Ban dang tifng bude the hien vai trd cudng
qudc khdng ehi ve kinh te ma cdn la cudng
qudc ea ve mat quan su. Do dd, trong mdi quan
he ddng minh vdi My thi tinh chat phu thudc
trude day dang dupe thay the bing quan he tuy
thudc lan nhau trong tuong lai gan.

<i>4. Quan he My - Trung: vUa tang cudng </i>
<i>hgp tac, vda kiem che. ngan chan </i>

Thuc te quan he My - Trung nam qua va du
luan trong nudc My cho thay, chii truong mem
eua 6 - b a - m a vdi Trung Qud'e da khdng mang
lai hieu qua nhu My mong mudn. Gidi phan tich

va gidi chire My ndi ehung ngay cang td ra kho

chju trude nhifng nhugng bd va nhiin nhudng
cua Chinh quyen 6 - b a - m a vdi Trung Qudc, vi
khdng nhifng khdng mang lai ke't qua thuc chat
ma cdn lam ton hai den vj the sieu cudng cua
My. Mac dii ngay trong nam cam quyen dau
lien, chinh quyen 6 - b a - m a da ludn ehii trpng
day manh can du mem vdi Trung Qud'e, nang
cap ddi thoai chien luge, trao ddi gap gd, tranh
ne de cap den cac hd sa dan chu, nhan quyen
hay chi trieh Trung Qudc thao tiing ddng Nhan
dan te (NDT), nhung quan he cua My vdi Trung
Qudc hien van ehi mang tinh hinh thirc. Theo
My, Trung Qud'e ngay cang quye't doan hon
trong cac toan tinh chien luge, cdng khai va
cham rnau thuan vdi My.

Tuy nhien, do Trung Qud'e cd vai trd quan
trpng trong chinh sach ddi ngoai cua My, trong
khi My van dd'i mat vdi nhieu khd khan Idn oca
trong va ngoai nudc, nen chinh quyen
6-ba-ma van bude phai tie'p tuc tang cudng hgp lac
vdi Trung Qudc de tranh thu su ung hd cua nifdc
nay, nhung se gia tang mat kiem che, ngan
chan Trung Qudc, nham budc Trung Qudc phai
chap thuan mdt sd nhu cau cua My.

Trung Qudc da cd nhu'ng phan ung manh
ve mat ngoai giao trudc sifc ep dang tang len
eiia My, dac biet la sau vu My ban vti khi cho
Dai Loan va Tong thdng 6 - b a - m a tie'p Dat Lai

Lat Ma va ddi Trung Qudc tang gia ddng NDT
Dpa ngifng mpi tiep xiic ve quan su va an ninh
vdi My; Bd Ngoai giao, Bd Qudc phdng deu
khang djnh khdng nhugng bd My, coi viec ban
vu khi cho Dai Loan va tie'p Oat Lai Lat Ma la di
nguge lai 3 thdng eao ehung va tuyen bd ehung
Trung - My va can thiep vao ndi bd Trung
Qudc. Gidi hpc gia cung khang djnh My se phai
tra gia dIt. Thang 2/2010, Trung Qud'e da ban
d at trai phieu ehinh phu My, nham tra dua My
do nhifng cang thang trong quan he My - Trung
ngay cang leo thang tren nhieu ITnh vUc. Tuy
nhien, Trung Qudc da cho phep tau san bay
USS Nimitz eua My vao tham Hong Kdng trifdc
khi len dudng sang Ap-ga-ni-xtan va de ngo
kha nang thuang lugng ve ty gia ddng NDT.

Vdi tham vpng va toan linh eua ca hai nifpc
My - Trung, gidi phan tich qudc te eho rang
nguy co "ddi dau chien luge" va "chien tranh
mem" giifa hai nudc la khd cd the vugt qua.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>5. Quan he My - ASEAN: md rdng can du </b></i>
<i>tren thUe te </i>

Sau khi My ehinh thire ky Hiep udc Hpp tac
<i>vaThan thien a Ddng Nam A (TAC) tai Hdi nghj </i>
Didn dan An ninh khu vuc ASEAN lan thu 16
(ARF-16) td chirc d Thai Lan (7/2009), khi tham
du Hdi nghj Thupng dinh APEC va Hdi nghj

thugng dinh My - ASEAN lai Xing-ga-po
(11/2009), Tdng thdng 6 - b a - m a khing dinh:
"My cam ke't thue hien chinh sach tang cudng
can du vdi Ddng Nam A" thdng qua cac ddng
minh va dd'i tac mdi. My mong mudn cimg
ASEAN thiie day tie'n bd d Mi-an-ma va thanh
lap nhdm nhan sT My - ASEAN. Ngay trong
thang 1/2010, Ngoai trudng My Hi-la-ri
Clin-ton da cd chuyen tham cac nudc Pa-pua Niu
Ghi-ne, 6-xtray-li-a, Niu-Di-lan vdi 5 mue
tieu: 1) Xae djnh tam quan trpng cua vanh dai
chien luge CATBD ngan chan anh hudng eiia
Trung Qud'e; 2) Tai khang djnh sU trd lai
CATBD cua My va "tao su tin tudng, tran an"
ASEAN vdi eae cam ke't cua My; 3) Chuan bj
cho cac chuye'n edng du cua Td'ng thdng 6
-ba-ma trong nam 2010, trong dd cd ASEAN; 4)
Cung cd va that chat quan he ddng minh vdi 6
-xtray-li-a, Niu-Di-lan; trie'n khai hgp tac loan
dien ciia My dd'i vdi eae dd'i lac trong khu vuc
CATBD; 5) Thao luan viec chuan bj ndi dung
cho cude gap ve Ddi tac xuyen Thai Binh
Duong (TPP) td chifc vao nam 2010. Trudc dd,
ngay 14/12/2009, Chinh quyen 6 - b a - m a de
trinh Qudc hdi My phe chuan Ke hoach trien
khai Hiep djnh TPP, mdt Hiep djnh thuang mai
tu do vdi du kien ed 7 qudc gia thudc CATBD
tham gia (Viet Nam, Xin-ga-po, 6-xtray-li-a,
Niu-Di-lan, Bru-nay, Chi-le va Pe-ru).

Trong QDR-2010, My xac djnh, tai Ddng
Nam A, Bd Qudc phdng My dang tang cudng
thuc day quan he ddng minh, dn djnh lau dai vdi
Thai Lan, Phi-lip-pin; lam sau sac them quan
he ddi tac vdi Xin-ga-po; phat trie'n cae mdi
quan he chien luge mdi vdi In-dd-ne-xi-a,
Ma-lai-xi-a va Viet Nam nham giai quyet cac
van de khu vuc (chdng khiing bd, budn ban ma
luy; img hd cae hoat ddng trp giiip nhan dao).
My tang cudng vien trp, Idi keo cac nudc trong
khu vuc tham gia cae dien tap quan su, nhu
cude dien lap gin giu' hoa binh "Ngudi linh
Ang-eo", CARAT, "Cope Tiger 2010", "Ho mang
vang",..

<i>6. Quan he My - Viet: vUa tang cudng hop </i>
<i>tac eiing ed lgi, vUa kiem che bing eon bai </i>
<i>"dan ehii, nhan quyen" </i>

My danh gia eao vai trd tich cue ciia Viet
Nam trong cdng ddng qudc te va ASEAN, tiep
tuc day manh quan he vdi Viet Nam theo hudng
"se phat trie'n quan he vdi Viet Nam sau sle
hon tren co sd cimg cd Ipi", ddng thdi mong
mudn hgp tac chat che khi Viet Nam dam nhan
Chii ljeh ASEAN nam 2010, Hai ben tie'p tuc
hgp tac, trao dd'i ve du kien mdt sd boat ddng
song phupng vdi My cua Thu tudng Nguyin
Tan Dung nhan djp du Hpi nghj cap cao ve an
ninh hat nhan tai Oa-sinh-tOn thang 4/2010;

<i>du kien cae hoat ddng to chifc Wy niem 15 nam </i>
thiet lap quan he ngoai giao song phuPng, thiie
day td chifc Hdi nghj cap eao ASEAN - My lan
thir 2 tai Ha Ndi va xiic lien kha nang Td'ng
thdng 6 - b a - m a tham ehinh thifc Viet Nam
nhan dip nay, Ngoai trudng H,Clin-tPn tham dU
ARF va tham Viet Nam vao thang 7/2010.

Tuy nhien. My van de ngd kha nang tiep tuc
sir dung chieu bai "dan chii, nhan quyen, tdn
giao" de' gay sifc ep vdi Viet Nam. Trong cac
tiep xiic vdi Bd Ngoai giao Viet Nam, Dai sir
quan My gan viec cai thien tinh hinh dan ehii,
nhan quyen eiia Viet Nam vdi cac hoat ddng Idn
trong quan he hai nudc trong nam 2010, tuy
nhien, vdi thai dp mem mdng hOn, khdng can
trd nhifng nd lUc thiie day quan he ehung V|et
-My, de nghj Viet Nam cd nhifng budc di hd trg
Bd Ngoai giao My lam "giam nhiet" sifc ep trong
ndi bd My a

Tai lieu tham khao:

<i>1. Home.vnn.vn: My edng bd chfnh sach ddi </i>
<i>vdi khu vUc CATBD. Cap nhat ngay 13/1/2010. </i>
<i>2. Dat Viet: My gianh anh hUdng d CATBD. </i>
<i>Cap nhat ngay 11/1/2010. </i>

<i>3. Bao mdi.com: Tdng thdng Ap-ga-ni-xtan </i>
<i>gap chf huy eae be ludng My va toe trudng </i>

<i>Candaha. Cap nhat ngay 4/4/2010. </i>

<i>4. Doanhnhansaigon online: Cach tiep can </i>
<i>mdi eiia My ddi vdi ASEAN. Cap nhat ngay </i>
<i>23/8/2009. </i>

<i>5. Vovnews.vn: Chfnh sach ddi ngoai ciia </i>
<i>My ddi vdi ASEAN va Viet Nam cd gi mdi? Cap </i>
<i>nhat ngay 25 3/2010. </i>

</div>

<!--links-->
<a href=''> mdi.com:</a>