Ôn tập môn Sinh học lớp 12 BT THPT

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP SINH HỌC 12 - BAN CƠ BẢN
Phần 5: Di truyền
Chương 1: Cơ chế di truyền và biến dị (8câu + 2 câu)
Bài 1: Gen và quá trình tự nhân đôi của ADN
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Gen (là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá cho một chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN).
- Gen có 3 vùng là
+ Vùng điều hoà (nằm ở đầu 3
'
của mạch mã gốc): mang tín hiệu điều hoà quá trình phiên mã, là nơi để
ARNpôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
+ Vùng mã hoá (nằm ở giữa gen): mang thông tin mã hoá các aa. (gen của sinh vật nhân sơ có vùng mã hoá liên
tục; gen của sinh vật nhân chuẩn có vùng mã hoá không liên tục, chứa các đoạn exon xen kẽ các đoạn intron).
+ Vùng kết thúc (nằm ở đầu 5
'
của mạch mã gốc): mang tín hiệu kết thúc phiên mã.
- Gen ở trong nhân của tế bào sinh vật nhân chuẩn có cấu trúc phân mảnh (vùng mã hoá không liên tục). Sự phân
mảnh sẽ làm cho gen có khả năng tổng hợp được nhiều loại phân tử mARN.
2. Mã di truyền: (có các đặc điểm)
- Cứ 3 nuclêôtit quy định 1 aa, mã di truyền được đọc liên tục và không gối lên nhau.
- Có tính phổ biến (tất cả các loài đều bộ mã di truyền giống nhau).
- Có tính đặc hiệu (một loại bộ ba chỉ mã hoá cho 1 loại aa).
- Có tính thoái hoá (một aa do nhiều bộ ba quy định).
* có 3 mã kết thúc là UAA, UAG, UGA.
* Mã di truyền ở trên gen là mã gốc, ở trên mARN là mã sao, ở trên tARN là đối mã.
3. Tái bản của ADN:
- Diễn ra ở kì trung gian của phân bào, lúc NST nhã xoắn cực đại.
- Diễn ra theo nguyên tắc bổ sung, nguyên tắc bán bảo tồn. Là cơ sở cho quá trình tái bản của NST.
- Diễn ra theo 3 bước: tháo xoắn phân tử ADN (nhờ enzim tháo xoắn), tổng hợp các mạch ADN mới (nhờ enzim
ADNpôlimeraza), hai phân tử ADN được tạo thành (mỗi phân tử ADN con có một mạch cũ của ADN mẹ).
- Mạch pôlinuclêôtit luôn được kéo dài theo chiều từ 5

/
→ 3
/
.
- 1 phân tử ADN tái bản k lần sẽ tạo ra 2
k
ADN, trong số đó có 2 phân tử mang 1 mạch của ADN ban đầu. Nhờ
diễn ra theo NTBS và nguyên tắc bán bảo tồn nên các ADN đều có cấu trúc giống nhau và giống ADN ban đầu.
- Ở trên mạch khuôn 3
/
→ 5
/
, mạch mới được tổng hợp liên tục. Còn ở trên mạch khuôn 5
/
→3
/
, mạch mới được
tổng hợp gián đoạn (các đoạn được nối với nhau bằng các enzim nối ligaza).
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1. Chọn phương án đúng trong mỗi câu sau:
Gen là một đoạn ADN
A. Mang thông tin cấu trúc của phân tử prôtêin.
B. Mang thông tin mã hoá cho một sản phẩm xác định là chuỗi polipéptít hay ARN.
C. Mang thông tin di truyền.
D. Chứa các bộ 3 mã hoá các axitamin.
2. Mỗi gen mã hoá prôtêin điển hình gồm vùng
A. Khởi đầu, mã hoá, kết thúc. B.điều hoà, mã hoá, kết thúc.
C.điều hoà, vận hành, kết thúc. D.điều hoà, vận hành, mã hoá.
3. Gen không phân mảnh có
A. vùng mã hoá liên tục. B.đoạn intrôn.

C.vùng không mã hoá liên tục. D.cả exôn và intrôn.
4. Gen phân mảnh có
A. có vùng mã hoá liên tục. B.chỉ có đoạn intrôn.
B. vùng không mã hoá liên tục. D.chỉ có exôn.
5.Ở sinh vật nhân thực
A. các gen có vùng mã hoá liên tục.
1
B. các gen không có vùng mã hoá liên tục.
C. phần lớn các gen có vùng mã hoá không liên tục.
D. phần lớn các gen không có vùng mã hoá liên tục.
6.Ở sinh vật nhân sơ
A. các gen có vùng mã hoá liên tục.
B. các gen không có vùng mã hoá liên tục.
C. phần lớn các gen có vùng mã hoá không liên tục.
D. phần lớn các gen không có vùng mã hoá liên tục.
7.Mã di truyền có tính thoái hoá vì
A. có nhiều bộ ba khác nhau cùng mã hoá cho một axitamin.
B. có nhiều axitamin được mã hoá bởi một bộ ba.
C. có nhiều bộ ba mã hoá đồng thời nhiều axitamin.
D. một bộ ba mã hoá một axitamin.
8.Đặc điểm nào không đúng khi nói về mã di truyền
A. Cứ 3 nuclêôtit quy định 1 aa, mã di truyền được đọc liên tục và không gối lên nhau.
B. Các loài sinh vật khác nhau thường có bộ mã di truyền khác nhau.
C. Có tính đặc hiệu (một loại bộ ba chỉ mã hoá cho 1 loại aa).
D. Có tính thoái hoá (một aa do nhiều bộ ba quy định).
9. Số bộ ba mã hóa cho các a xít amin là
A. 61 B. 62 C. 63 D.64
11.Quá trình tự nhân đôi của ADN diễn ra theo nguyên tắc
A. bổ sung; bán bảo toàn.
B. trong phân tử ADN con có một mạch của mẹ và một mạch mới được tổng hợp.

C. mạch mới được tổng hợp theo mạch khuôn của mẹ.
D. một mạch tổng hợp liên tục, một mạch tổng hợp gián đoạn.

Bài 2: Phiên mã và dịch mã
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Các loại ARN:
a. mARN: Được dùng để làm khuôn cho quá trình dịch mã.
b. tARN: Vận chuyển aa trong quá trình dịch mã.
c. rARN: Kết hợp với prôtêin để tạo nên ribôxôm.
2. Phiên mã (thông tin di truyền trên mạch mã gốc của gen được phiên mã thành phân tử mARN theo nguyên tắc
bổ sung).
- Diễn ra theo nguyên tắc bổ sung, diễn ra vào kì trung gian của quá trình phân bào.
- ARNpôlimeraza trượt trên mạch gốc theo chiều 3
/
→5
/
. Chỉ có mạch gốc (mạch 3'5') của gen được
dùng để làm khuôn.
- Enzim gặp tín hiệu kết thúc (vùng kết thúc) thì quá trình phiên mã dừng lại.
- Ở sinh vật nhân sơ, sau khi phiên mã thì mARN tiến hành dịch mã ngay. Còn ở sinh sinh nhân chuẩn thì
mARN được loại bỏ các đoạn intron, sau đó nối các đoạn exon lại với nhau để trở thành mARN trưởng thành
3. Dịch mã.
a. Hoạt hoá aa: ATP + aa + tARN ----> aa~tARN. (phân tử H
2
O được giải phóng ở giai đoạn này).
b. Tổng hợp chuỗi pôlipeptit:
- Bộ ba mở đầu là AUG. aa mở đầu là Metiônin
- Diễn ra theo nguyên tắc bổ sung (bộ ba đối mã trên tARN khớp bổ sung với bộ ba mã sao trên mARN).
- Ribôxôm trượt trên mARN theo từng bộ ba từ đầu 5
/

đến đầu 3
/
, mỗi bộ ba được dịch thành 1 aa.
- Trên 1 mARN có n ribôxôm tiến hành dịch mã thì sẽ tổng hợp được n chuỗi pôlipeptít, Các chuỗi
pôlipeptít này có cấu trúc hoàn toàn giống nhau (vì đều diễn ra theo nguyên tắc bổ sung).
- Ribôxôm gặp bộ ba kết thúc thì quá trình dịch mã dừng lại. Khi đó chuỗi pôlipeptit tách khỏi ribôxôm, 2
tiểu phần của ribôxôm tách rời nhau ra, aa mở đầu bị cắt ra khỏi chuỗi pôlipeptit, chuỗi pôlipeptit hình
thành các bậc cấu trúc cao hơn để tạo thành prôtêin hoàn chỉnh và thực hiện các chức năng của tế bào.
2
- Pôlixôm là một tập hợp nhiều ribôxôm cùng dịch mã trên mARN. Sự có mặt của pôliribôxôm sẽ làm tăng tốc độ
dịch mã.
* Cơ chế di truyền ở cấp phân tử: ADN ----> mARN ----> prôtêin ----> Tính trạng
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Ở cấp độ phân tử nguyên tắc bổ sung được thể hiện trong cơ chế
A. tự sao, tổng hợp ARN, dịch mã. B. tổng hợp ADN, ARN.
C. tổng hợp ADN, dịch mã. D. tự sao, tổng hợp ARN.
2.Quá trình phiên mã tạo ra
A. tARN. B. mARN. C. rARN. D. tARNm, mARN, rARN.
3.Loại ARN có chức năng truyền đạt thông tin di truyền là
A. ARN thông tin. B. ARN vận chuyển. C. ARN ribôxôm. D. SiARN.
4. Trong phiên mã, mạch ADN được dùng để làm khuôn là mạch
A. 3
,
- 5
,
. B.5
,
- 3
,
.

C.mẹ được tổng hợp liên tục. D.mẹ được tổng hợp gián đoạn.
5.Điểm mấu chốt trong quá trình tự nhân đôi của ADN làm cho 2 ADN con giống với ADN mẹ là
A. nguyên tắc bổ sung, bán bảo toàn. B.một ba zơ bé bù với một ba zơ lớn.
Csự lắp ráp tuần tự các nuclêôtit. D.bán bảo tồn.
6.Các prôtêin được tổng hợp trong tế bào nhân thực đều
A. bắt đầu bằng axitamin Met (met- tARN). B.bắt đầu bằng axitfoocmin- Met.
C.kết thúc bằng Met. D.bắt đầu từ một phức hợp aa- tARN.
7.Trong quá trình dịch mã thành phần không tham gia trực tiếp là
A. ribôxôm. B. tARN. C. ADN. D. mARN.

BÀI 3: ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Khái quát:
- Điều hoà hoạt động gen là điều hoà lượng sản phẩm của gen được tạo ra.
- Sinh vật nhân sơ có vật chất di truyền đơn giản nên cơ chế điều hoà đơn giản hơn sinh vật nhân thực.
2. Điều hoà ở sinh vật nhân sơ (theo mô hình operôn):
a. Cấu trúc của opêrôn: Có 3 thành phần là: Vùng khởi động (P), vùng vận hành (O), các gen cấu trúc.
b. Gen điều hoà tổng hợp ra prôtêin ức chế, Prôtêin ức chế bám lên vùng vận hành.
c. Gen không phiên mã khi chất ức chế bám vào vùng vận hành (vùng O). Khi có lactozơ (chất cảm ứng) thì
lactôzơ bám lên prôtêin ức chế  vùng vận hành được tự do  gen tiến hành phiên mã.
d. Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ chủ yếu diễn ra ở giai đoạn phiên mã còn điều hoà ở sinh vật
nhân chuẩn thì diễn ra ở nhiều cấp độ.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Sinh vật nhân sơ sự điều hoà hoạt động của gen diễn ra
A. trước phiên mã. B.phiên mã.
C.dịch mã. D.sau dịch mã.
2.Sinh vật nhân thực sự điều hoà hoạt động của gen diễn ra
A. ở giai đoạn trước phiên mã. B.ở giai đoạn phiên mã.
B. ở giai đoạn dịch mã. D.từ trước phiên mã đến sau dịch mã.

BÀI 4: ĐỘT BIẾN GEN
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Khái niệm:
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen. Đột biến điểm là loại đột biến gen chỉ liên quan tới 1 cặp
nucleôtit.
- Tần số đột biến gen rất thấp (10
-6
đến 10
-4
). Tất cả các gen có thể đều bị đột biến nhưng với tần số không giống
nhau.
- Các cá thể mang đột biến đã được biểu hiện ra kiểu hình được gọi là thể đột biến. Đột biến gen lặn ở trạng thái
dị hợp chưa biểu hiện thành thể đột biến.
- Đột biến nhân tạo có tần số cao hơn đột biến tự nhiên.
3
- Có 3 dạng đột biến gen là: Mất 1 cặp nuclêôtit, thêm một cặp nucleôtit, thay thế một cặp nuclêôtit.
2. Nguyên nhân và chế phát sinh:
a. Nguyên nhân: Do tác nhân vật lí, hoá học, sinh học của môi trường ngoài hoặc do rối loạn sinh lí nội bào.
b. Cơ chế phát sinh: Do sự kết cặp không đúng trong nhân đôi ADN. Nếu môi trường có các hoá chất gây đột
biến như 5BU, có sự xuất hiện các bazơnitơ dạng hiếm thì sẽ làm cho quá trình tự nhân đôi không theo nguyên tắc
bổ sung, dẫn tới gây đột biến thay thế các cặp nuclêôtit.
3. Hậu quả của đột biến gen
- Đa số đột biến gen là có hại, một số có lợi hoặc trung tính.
- Mức độ gây hại của đột biến phụ thuộc vào môi trường và tổ hợp gen. Ngoài ra còn phụ thuộc vào loại gen bị
đột biến, vị trí xẩy ra đột biến, dạng đột biến.
4. ý nghĩa của đột biến gen
Cung cấp nguyên liệu cho tiến hoá và chọn giống. Đột biến là nguồn nguyên liệu chủ yếu của tiến hoá.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Đột biến gen là
A. sự biến đổi một cặp nuclêôtit trong gen.

B. sự biến đổi một số cặp nuclêôtit trong gen.
C. những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới sự biến đổi một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy
ra tại một điểm nào đó của phân tử ADN.
D. những biến đổi xảy ra trên suốt chiều dài của phân tử ADN.
2.Đột biến giao tử xảy ra trong quá trình
A. giảm phân. B. phân cắt tiền phôi. C. nguyên phân. D. thụ tinh.
3. Loại đột biến không di truyền qua sinh sản hữu tính là đột biến
A. gen. B. tiền phôi. C. xô ma. D. giao tử.
4.Thể đột biến là những cơ thể mang đột biến
A. đã biểu hiện ra kiểu hình. B. nhiễm sắc thể.
C. gen hay đột biến nhiễm sắc thể. D. mang đột biến gen.
5.Dạng đột biến gen gây hậu quả lớn nhất về mặt cấu trúc của gen là
A. mất 1 cặp nuclêôtit đầu tiên. B. mất 1 cặp nuclêôtit trước mã kết thúc.
C. thêm 1 cặp nuclêôtit trước mã kết thúc. D. thay thế 1 nuclêôtit này bằng 1 cặp nuclêôtit khác.
6.Nguyên nhân gây đột biến gen do
A. sự bắt cặp không đúng, sai hỏng ngẫu nhiên trong tái bản ADN, tác nhân vật lí của ,tác nhân hoá học, tác
nhân sinh học của môi trường.
B. sai hỏng ngẫu nhiên trong tái bản ADN, tác nhân hoá học, tác nhân sinh học của môi trường.
C. sự bắt cặp không đúng, tác nhân vật lí của môi trường, tác nhân sinh học của môi trường.
D. tác nhân vật lí, tác nhân hoá học.
7.Đột biến gen có các dạng
A. mất, thêm, thay thế cặp nulêôtit. B.mất, thêmcặp nulêôtit.
C.mất, thay thế cặp nulêôtit. D.thêm, thay thế cặp nulêôtit.
8.Guanin dạng hiếm kết cặp với timin trong tái bản tạo nên
A. nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch ADN gắn nối với nhau. B.đột biến A-TG-X.
C.đột biến G-X A-T. D.sự sai hỏng ngẫu nhiên.
9.Tác nhân hoá học như 5- brômuraxin là chất đồng đẳng của timin gây
A. đột biến thêm A. B.đột biến mất A.
C.nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch AND gắn nối với nhau. D.đột biến A-TG-X.
10.Trường hợp gen cấu trúc bị đột biến thay thế 1 cặp A-T bằng 1 cặp G-X thì số liên kết hyđrô sẽ

A. tăng 1. B. tăng 2. C. giảm 1. D. giảm 2.
11.Trường hợp gen cấu trúc bị đột biến thay thế 1 cặp G-X bằng 1 cặp A-T thì số liên kết hyđrô sẽ
A. tăng 1. B. tăng 2. C. giảm 1. D. giảm 2.
Bài 5: NST và đột biến cấu trúc NST
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
4
1. NST:
a. Hình thái:
- ở kì giữa của phân bào, NST co ngắn cực đại và có hình dạng đặc trưng cho loài. Hình thái của NST thay
đổi theo chu kì TB
- Mỗi loài có một bộ NST đặc trưng về số lượng, hình dạng và cấu trúc, trong đó đặc trưng về cấu trúc là
quan trọng nhất.
b. Cấu trúc siêu hiển vi của NST.
- Thành phần cấu trúc: ADN và prôtêin histôn
- Đơn vị cấu trúc: nuclêôxôm
- Có cấu trúc xoắn 4 bậc: Sợi cơ bản --> sợi nhiễm sắc --> vùng xếp cuộn --> crômatít.
2. Đột biến cấu trúc NST
- Là những biến đổi về cấu trúc của NST. Có 4 dạng là mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển đoạn.
- Đột biến mất đoạn được sử dụng để loại bỏ gen có hại ra khỏi kiểu gen, đột biến chuyển đoạn được sử
dụng để chuyển gen từ loài này sang loài khác.
- Đột biến đảo đoạn không làm thay đổi thành phần và số lượng gen có trên NST (chỉ làm thay đổi vị trí của
gen trên NST).
- Đột biến lặp đoạn làm tăng số lượng gen trên NST --> làm mất cân bằng giữa các gen trong hệ gen.
- Đột biến đảo đoạn và chuyển đoạn dễ làm phát sinh loài mới.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Thành phần hoá học chính của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực có ADN và prôtêin
A. dạng hitstôn. B.cùng các en zim tái bản.
C. dạng phi histôn. D.dạng hitstôn và phi histôn.
2.Hình thái của nhiễm sắc thể nhìn rõ nhất trong nguyên phân ở kỳ
A. trung gian. B.trước. C.giữa. D.sau.

3.Hình thái của nhiễm sắc thể nhìn rõ nhất trong nguyên phân ở kỳ giữa vì chúng
A. đã tự nhân đôi. B.xoắn và co ngắn cực đại.
C.tập trung ở mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc. D.chưa phân ly về các cực tế bào.
4.Một nuclêôxôm gồm
A. một đoạn phân tử ADN quấn1
4
5
vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
B. phân tử ADN quấn 1
4
3
vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
C. phân tử histôn được quấn quanh bởi một đoạn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.
D. 8 phân tử histôn được quấn quanh bởi 1
4
3
vòng xoắn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.
5.Mỗi loài sinh vật có bộ nhiễm sắc thể đặc trưng bởi
A. số lượng, hình dạng, cấu trúc nhiễm sắc thể. B.số lượng , hình thái nhiễm sắc thể.
B. số lượng, cấu trúc nhiễm sắc thể. C.số lượng không đổi.
6.Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là những biến đổi về cấu trúc của
A. ADN. B.nhiễm sắc thể. C.gen. D.các nuclêôtit.
7.Nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là do tác động của
A. tác nhân sinh học, tác nhân vật lí, hoá học.
B. tác nhân vật lí, tác nhân sinh học.
C. biến đổi sinh lí, hoá sinh nội bào, tác nhân sinh học.
D. tác nhân hoá học, biến đổi sinh lí, hoá sinh nội bào.
8.Các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể gồm mất đoạn, lặp đoạn
A. đảo đoạn, thay thế đoạn B. thay thế đoạn, đảo đoạn.
C. đảo đoạn, chuyển đoạn. D. quay đoạn, thay thế đoạn.

10.Loại đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có thể làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể là
A. lặp đoạn, chuyển đoạn. B. đảo đoạn, chuyển đoạn.
C. mất đoạn, chuyển đoạn. D. lặp đoạn, đảo đoạn.
11.Loại đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có thể làm tăng số lượng gen trên nhiễm sắc thể là
A. lặp đoạn, chuyển đoạn. B. đảo đoạn, chuyển đoạn.
5
C. mất đoạn, chuyển đoạn. D. lặp đoạn, đảo đoạn.
12. Trong các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường gây hậu quả lớn nhất thuộc
A. mất đoạn, đảo đoạn. B. đảo đoạn, lặp đoạn.
C. lặp đoạn, chuyển đoạn. D. mất đoạn, chuyển đoạn.
13.Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể chắc chắn dẫn đến làm tăng số lượng gen trên nhiễm sắc thể thuộc đột biến
A. mất đoạn. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn.
14.Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường gây chết hoặc giảm sức sống của sinh vật thuộc đột biến
A. mất đoạn. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn.
15.Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường giảm khả năng sinh sản của sinh vật thuộc đột biến
A. mất đoạn nhỏ. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn lớn.
16.Trong chọn giống người ta có thể loại khỏi nhiễm sắc thể những gen không mong muốn do áp dụng hiện tượng
A. mất đoạn nhỏ. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn lớn.
17.Loại đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường ít ảnh hưởng đến sức sống của sinh vật là
A. mất đoạn. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn.
18.Loại đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể làm tăng cường hay giảm bớt sự biểu hiện tính trạng ở sinh vật là
A. mất đoạn. B. đảo đoạn. C. lặp đoạn. D. chuyển đoạn.
19.Trên một cánh của một nhiễm sắc thể ở một loài thực vật gồm các đoạn có kí hiệu như sau: ABCDEFGH. Do
đột biến, người ta nhận thấy nhiễm sắc thể bị đột biến có trình tự các đoạn như sau: ABCDEDEFGH. Dạng đột
biến đó là
A. lặp đoạn. B. đảo đoạn. C. chuyển đoạn tương hỗ. D. chuyển đoạn không hỗ.
20.Trên một cánh của một nhiễm sắc thể ở một loài thực vật gồm các đoạn có kí hiệu như sau: ABCDEFGH. Do
đột biến, người ta nhận thấy nhiễm sắc thể bị đột biến có trình tự các đoạn như sau: ADCBEDEFGH. Dạng đột
biến đó là
A. đảo đoạn. B. lặp đoạn. C. chuyển đoạn tương hỗ. D.chuyển đoạn không hỗ.

21.Ở người, mất đoạn nhiễm sắc thể số 22 sẽ gây nên bệnh
A. ung thư máu. B. bạch Đao. C. máu khó đông. D. hồng cầu hình lưỡi liềm.
Bài 6: Đột biến số lượng NST.
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Lệch bội (2n+1; 2n-1, 2n+2; 2n-2)
Đột biến NST tự đa bội (3n, 4n)
Đột biến đa bội
dị đa bội (bộ NST song nhị bội)
Đột biến đa bội và lệch bội được xẩy ra do rối loạn quá trình phân li của các NST trong phân bào (nguyên phân
hoặc giảm phân). Đột biến đa bội sẽ tạo nên loài mới hoặc giống mới. Đột biến đa bội xẩy ra chủ yếu ở thực vật,
ít gặp ở động vật.
Đột biến số lượng NST sẽ làm thay đổi hàm lượng ADN ở trong nhân tế bào.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là đột biến làm thay đổi
A. số lượng ở vài cặp nhiễm sắc thể. B.số lượng ở một số cặp nhiễm sắc thể.
C.số lượng ở một cặp nhiễm sắc thể. D. Số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào.
2.Đột biến lệch bội là sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể liên quan tới một
A. hoặc một số cặp nhiễm sắc thể. B.số cặp nhiễm sắc thể.
C.số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể. D.một, một số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
3.Trường hợp cơ thể sinh vật trong bộ nhiễm sắc thể gồm có hai bộ nhiễm của loài khác nhau là
A. thể lệch bội. B.đa bội thể chẵn.
C.thể dị đa bội. D.thể lưỡng bội.
4.Các dạng đột biến lệch bội gồm thể không, thể một nhiễm, thể một nhiễm kép
A. thể ba, thể bốn kép. B.thể bốn, thể ba.
C.thể bốn, thể bốn kép. D. thể ba,thể bốn, thể bốn kép.
5.Trường hợp cơ thể sinh vật có một cặp nhiễm sắc thể tăng thêm một chiếc là thể
A. ba. B.tam bội. C.đa bội lẻ. D.tam nhiễm kép.
6
6.Trường hợp cơ thể sinh vật bị mất hẳn một cặp nhiễm sắc thể là thể
A. không nhiễm. B.một nhiễm. C. đơn nhiễm D.đa bội lệch.

7.Tổng số nhiễm sắc thể của bộ lưỡng bội bình thường ở một loài có số lượng 22, trong tế bào cá thể A ở cặp thứ
5 và cặp thứ 6 đều có 4 chiếc, cá thể đó là thể
A. tứ bội. B.thể bốn kép . C.đa bội chẵn. D.thể tam nhiễm kép.
8.Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội bình thường của một loài có 22 nhiễm sắc thể, trong tế bào cá thể A có số nhiễm sắc
thể ở cặp thứ 2 có 3 chiếc, cá thể đó là thể
A. ba. B.tam bội. C.đa bội lẻ. D.đơn bội lệch.
9.Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội bình thường của một loài có 12 nhiễm sắc thể, trong tế bào cá thể B chỉ có 1 nhiễm
sắc thể ở cặp thứ 4, cá thể đó là thể
A. một nhiễm. B.tam bội. C.đa bội lẻ. D.đơn bội lệch.
10.Một phụ nữ có có 47 nhiễm sắc thể trong đó có 3 nhiễm sắc thể X. Người đó thuộc thể
A. ba. B.tam bội. C.đa bội lẻ. D.đơn bội lệch.
11.Một phụ nữ có 47 nhiễm sắc thể trong đó có 3 nhiễm sắc thể X. Người đó bị hội chứng
A. Tớc nơ. B.Đao. C.siêu nữ.(hội chứng 3X ) D. Claiphentơ.
12.Một phụ nữ có 45 nhiễm sắc thể trong đó cặp nhiễm sắc thể giới tính là XO, người đó bị hội chứng
A. Tớc nơ. B.Đao. C.siêu nữ. D. Claiphentơ.
13.Một đàn ông có 47 nhiễm sắc thể trong đó có 3 nhiễm sắc thể XXY. Người đó bị hội chứng
A. Tớc nơ. B.Đao. C.siêu nữ. D.Claiphentơ.
14.Sự tăng một số nguyên lần số NST đơn bội của một loài là hiện tượng
A. tự đa bội. B.tam bội.
C.tứ bội. D.dị đa bội.
15.Sự thụ tinh giữa 2 giao tử (n+1) sẽ tạo nên
A. thể 4 nhiễm hoặc thể ba nhiễm kép. B. thể ba nhiễm.
C. thể 1 nhiễm. D. thể khuyết nhiễm.
16.Đột biến nhiễm sắc thể là những biến đổi về
A. cấu trúc hoặc số lượng nhiễm sắc thể. B. một hay một số cặp nuclêôtit.
C. một phần của cơ thể. D. một số tính trạng.
17.Cơ chế phát sinh đột biến số lượng nhiễm sắc thể là
A. quá trình tiếp hợp và trao đổi chéo của nhiễm sắc thể bị rối loạn.
B. quá trình tự nhân đôi của nhiễm sắc thể bị rối loạn.
C. sự phân ly bất thường của một hay nhiều cặp nhiễm sắc thể tại kỳ sau của quá trình phân bào.

D. thoi vô sắc không hình thành trong quá trình phân bào.
18.Một loài có bộ nhiễm sắc thể 2n = 14. Một cá thể của loài trong tế bào có 21 nhiễm sắc thể cá thể đó thuộc thể
A. dị bội. B. tam nhiễm. C. tam bội. D. đa bội lệch.
19.Một loài có bộ nhiễm sắc thể 2n = 24. Một các thể của loài trong tế bào có 48 nhiễm sắc thể cá thể đó thuộc thể
A. tứ bội. B. bốn nhiễm. C. dị bội. D. đa bội lệch.
20.Thể đa bội được hình thành do trong phân bào
A. một số cặp nhiễm sắc thể không phân ly. B. tất cả các cặp nhiễm sắc thể không phân ly.
C. một cặp nhiễm sắc thể không phân ly. D. một nửa số cặp nhiễm sắc thể không phân ly.
21.Sự kết hợp giữa giao tử n với giao tử 2n của loài tạo thể
A. tam nhiễm. B.tam bội. C.ba nhiễm kép. D.tam nhiễm kép.
22.Sự kết hợp giữa 2 giao tử 2n của loài tạo thể
A. bốn nhiễm. B.tứ bội. C.bốn nhiễm kép. D.dị bội lệch.
23.Dị đa bội là hiện tượng trong tế bào chứa bộ nhiễm sắc thể
A. lưỡng bội của loài. B.lường bội của 2 loài. C.lớn hơn 2n. D.đơn bội của 2 loài.
24.Số lượng nhiễm sắc thể lưỡng bội của một loài 2n = 12. Số nhiễm sắc thể có thể dự đoán ở thể tứ bội là
A. 18. B. 8. C. 7. D. 24.
25.Số lượng nhiễm sắc thể lưỡng bội của một loài 2n = 4. Số nhiễm sắc thể có thể dự đoán ở thể tam bội là
A. 18. B.8. C.6. D.12.
Chương II: Tính quy luật của hiện tượng di truyền (8 câu + 2 câu)
Bài 8, 9: Quy luật Menđen
7
Một số lưu ý
- Mỗi gen nằm tại một vị trí xác định trên NST, vị trí đó được gọi là lôcut. Mỗi gen có nhiều alen (VD gen A có 3 alen là A
1
,
A
2
, A
3
).

- Một cơ thể có n cặp gen dị hợp khi giảm phân sẽ tạo ra tối đa 2
n
loại giao tử. Cơ thể này tự thụ phấn thì sẽ tạo ra 3
n
loại
kiểu gen.
- Các cặp gen (alen) phân li độc lập với nhau khi chúng nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau (Nếu chúng cùng
nằm trên một cặp NST tương đồng thì liên kết với nhau). Các cặp gen phân li độc lập với nhau sẽ tạo ra vô số loại biến dị
tổ hợp khác nhau.
- Làm bài tập về xác định tỷ lệ kiểu gen, tỷ lệ kiểu hình của một phép lai.
* Thực chất của quy luật phân li là sự phân li của các alen đi về mỗi giao tử. Kết quả của quy luật phân li, sẽ tạo
ra đời con có tỷ lệ phân li kiểu gen ở đời con là 1AA:2Aa:1aa. Điều kiện nghiệm đúng quy luật phân li là các NST
trong cặp tương đồng phân li về 2 tế bào con trong phân bào (quá trình giảm phân diễn ra bình thường).
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Ở cà chua quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng, khi lai 2 giống cà chua thuần chủng quả đỏ với quả vàng đời
lai F
2
thu được
A. 3 quả đỏ: 1 quả vàng. B. đều quả đỏ.
C. 1 quả đỏ: 1 quả vàng. D 9 quả đỏ: 7 quả vàng.
2.Ở cà chua quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng, khi lai cây cà chua quả đỏ dị hợp với cây cà chua quả vàng, tỉ
lệ phân tính đời lai là
A. 3 quả đỏ: 1 quả vàng. B. đều quả đỏ.
C. 1 quả đỏ: 1 quả vàng. D 9 quả đỏ: 7 quả vàng.
3.Để biết chính xác kiểu gen của một cá thể có kiểu hình trội có thể căn cứ vào kết quả của
A. lai thuận nghịch. B.tự thụ phấn ở thực vật.
C. lai phân tích. D. Cho giao phấn
4. Ở người,gen A qui đinh mắt đen là trội hoàn toàn so với gen a qui định mắt xanh. Muốn sinh con ra có người
mắt đen, có người mắt xanh thì kiểu gen của bố mẹ là
1. AA x Aa 2. AA x AA 3. Aa x aa 4. Aa x Aa 5. aa x aa

Phương án đúng là A. 1,2,5 B.2,3,4 C.3,4,5 D. 3,4
5. Lai cây hoa đỏ thuần chủng với cây hoa vàng thuần chủng thu được F1100% cây hoa đỏ .Cho F1 tự thụ phấn,
F2 thu được 301 cây hoa đỏ : 99 cây hoa vàng. Tinh s trang trên di truyền theo qui luật
A. Phân li B. Phân li độc lập C. Liên kết gen D. Tương tác cộng gộp
6. Ở cà chua A qui định màu đỏ, gen a qui định quả vàng
Cho P quả đỏ x quả đỏ F1 thu được 3đỏ :1 vàng .Kiểu gen của P là
A. AA x Aa B. AA x AA C. Aa x aa D. Aa x Aa
7. Cho các cơ thể có kiểu gen giống nhau và chứa n cặp gen dị hợp tử lai với nhau , các gen phân li độc lập và tổ
hợp tự do, gen trội hoàn toàn số kiểu hình ở đời con là
A. 2
n

. B.3
n
. C.4
n
. D(
2
1
)
n
.
8. Cho các cơ thể có kiểu gen giống nhau và chứa n cặp gen dị hợp tử lai với nhau , các gen phân li độc lập và tổ
hợp tự do thì số kiểu gen ở đời con là
A. 2
n

. B.3
n
. C.4

n
. D.(
2
1
)
n
.
9.Nội dung chủ yếu của định luật phân ly độc lập là
A. “Khi bố mẹ thuần chủng khác nhau về nhiều cặp tính trạng tương phản thì F
2
có sự phân tính theo tỉ lệ
9:3:3:1.”
B. “Các cặp nhân tố di truyền(cặp alen) phân ly độc lập với nhau trong phát sinh giao tử ”.
C. “Khi lai bố mẹ thuần chủng khác nhau về nhiều cặp tính trạng tương phản thì xác suất xuất hiện mỗi
kiểu hình ở F
2
bằng tích xác suất của các tinh trạng hợp thành nó”.
D. “Khi lai bố mẹ thuần chủng khác nhau về nhiều cặp tính trạng tương phản thì F
2
mỗi cặp tính trạng xét
riêng rẽ đều phân ly theo kiểu hình 3:1”.
10.Điều kiện cơ bản đảm bảo cho sự di truyền độc lập các cặp tính trạng là
A. số lượng và sức sống của đời lai phải lớn.
8
B. mỗi cặp gen qui định một cặp tính trạng phải tồn tại trên một cặp nhiễm sắc thể khác nhau.
C. các gen tác động riêng rẽ lên sự hình thành tính trạng.
D. các gen trội phải lấn át hoàn toàn gen lặn.
11.Một loài thực vật gen A quy định cây cao, gen a- cây thấp; gen B quả đỏ, gen b- quả trắng. Các gen di truyền
độc lập. Đời lai có một loại kiểu hình cây thấp, quả trắng chiếm 1/16. Kiểu gen của các cây bố mẹ là
A. AaBb x Aabb. B. AaBB x aaBb. C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AaBb.

12.Cho đậu Hà lan hạt vàng-trơn lai với đậu hạt xanh- trơn đời lai thu được tỉ lệ 1 vàng -trơn:1 xanh -trơn. Thế hệ
P có kiểu gen
A. AaBb x Aabb. B. AaBB x aaBb. C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AABB.
13.Cho đậu Hà lan hạt vàng-trơn lai với đậu hạt vàng- nhăn đời lai thu được tỉ lệ 3 vàng -trơn:3 vàng- nhăn:1
xanh -trơn:1 xanh - nhăn. Thế hệ P có kiểu gen
A. AaBb x Aabb. B. AaBb x aaBb. C. Aabb x AaBB. D. AaBb x aaBB.
14.Cho đậu Hà lan hạt vàng-trơn lai với đậu hạt vàng- trơn đời lai thu được đồng loạt vàng trơn. Thế hệ P có kiểu
gen
A. AaBb x Aabb. B. AaBb x aaBb. C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AABB.
15.Cho đậu Hà lan, gen A qui định hạt vàng, a qui định hạt xanh ; B: hạt trơn, b : hạt nhăn; các gen trội là trội
hoàn toàn .Phép lai nào sau đây cho tỉ lệ phân li kiểu hình ở đời con xấp xỉ 1:1:1:1 .
A. AaBb x Aabb. B. AaBb x aabb. C. Aabb x AaBB. D. AaBb x AABB.
16.Cho phép lai AaBbDd x AabbDd số tổ hợp tạo ra là
A. 64. B. 24. C. 32. D. 16.
17.Biết một gen qui định một tính trạng, gen trội là trội hoàn toàn, các gen phân li độc lập và tổ hợp tự do. Theo lí
thuyết, phép lai AaBbDd x AaBbDD cho tỉ lệ kiểu gen aaBbDD
A. 1/16. B. 1/4. C. 1/32. D. 1/8.
18.Cho biết một gen qui định một tính trạng,gen trội là trội hoàn toàn,các gen phân li độc lập, phép lai Aabb x
aaBb cho đời con phân li kiểu hình là .
A. 3:1. B. 1:1. C. 1:1:1:1. D. 9:3:3 :1.
19.Phép lai nào sau đây có khả năng tạo ra nhiều biến dị tổ hợp nhất
A. AaBbDd x AABBDD. B. AABBDD x aaBbDd.
C. AaBbDd x AaBbDd . D. Aabbdd x aaBBDD.
20. Cho biết mỗi gen qui định một tính trạng , gen trội là trội là trội hoàn toàn, các gen phân li độc lập tổ hợp tự
do, phép lai AaBb x aabb. Cho đời con có tỉ lệ kiểu hình không giống bố ,cũng không giống mẹ là
A.1/2 B.1/4 C.1/8 D.3/4
Bài 10: Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Tương tác gen:
- Hai alen của cùng một gen (ví dụ A và a) có thể tương tác với nhau theo kiểu: trội hoàn toàn, trội không hoàn toàn,

đồng trội.
- Hai gen khác alen (ví dụ A và B) có thể tương tác với nhau theo 3 kiểu là bổ sung (bổ trợ), cộng gộp và át chế.
Các gen trong tế bào không trực tiếp tác động với nhau mà chỉ có sản phẩm của các gen tác động với nhau để
quy định tính trạng.
- Lai phân tích mà đời con có 4 kiểu tổ hợp hoặc tự thụ phấn mà đời con có nhiều hơn 4 loại tổ hợp thì tính trạng
di truyền theo quy luật tương tác gen.
- Tỷ lệ kiểu hình của đời con là 9:7; 9:6:1; 9:3:3:1 thì tính trạng di truyền theo quy luật tương tác bổ sung (gen này
bổ sung với gen khác để cùng quy định tính trạng).
- Một gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng được gọi là gen đa hiệu (gen đa chức năng).
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Khi cho giao phấn 2 thứ đậu thơm thuần chủng hoa trắng với nhau, F
1
được toàn đậu đỏ thẫm, F
2
thu được
9 đỏ thẫm: 7 trắng. Biết rằng các gen qui định tính trạng nằm trên nhiễm sắc thể thường. Tính trạng trên chịu sự
chi phối của quy luật
A. tác dộng đa hiệu. B.tương tác bổ sung. C.tương tác cộng gộp. D.trội không hoàn toàn.
9
2.cho hai giống lúa mì thuần chủng hạt đỏ thẩm và hạt trắng lai với nhau thu được F1 100% hạt đỏ vừa. Cho F1 tự
thụ phấn F2 phân tính theo tỉ lệ 1đỏ thẩm : 4 đỏ tươi : 6 đỏ vừa : 4 đỏ nhạt : 1 trắng. Tính trạng màu sắc hạt di
truyền theo qui luật
A . tác động đa hiệu. B. tương tác bổ sung. C. tương tác cộng gộp. D. liên kết gen.
2.Gen đa hiệu là hiện tượng
A. nhiều gen cùng tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng.
B. một gen có thể tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.
C. một gen có thể tác động đến sự biểu hiện của 1 hoặc 1 số tính trạng.
D. nhiều gen có thể tác động đến sự biểu hiện của 1 tính trạng.
3.Khi một gen đa hiệu bị đột biến sẽ dẫn tới sự biến dị
A. một tính trạng. B.ở một loạt tính trạng do nó chi phối.

C.ở một trong số tính trạng mà nó chi phối. D.ở toàn bộ kiểu hình.
4. Kết luận nào sau đây không đúng khi nói về tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
A. Nhiều gen khác nhau có thể tương tác với nhau cùng qui định 1 tính trạng
B. Một gen có thể tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.
C. Tương tác gen và gen đa hiệu phủ nhận học thuyết Menđen
D. Hai alen thuộc cùng một gen có thể tương tác với nhau để biểu hiện tính trạng
5. Chiều cao của cây do ba cặp gen nằm trên 3 cặp nhiễm sắc thể thường qui định. Mỗi gen trội làm cho cây lùn đi
10 cm. Lai cây thấp nhất với cây cao nhất nhất có chiều cao 210 cm . Chiều cao của cây thấp nhất và của cây F1 là
A. 150 cm và 190 cm B. 140cm và 180 cm C. 150 cm và 180 cm D. 160 cm và 190 cm
Bài 11: Liên kết gen và hoán vị gen
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Liên kết gen làm hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp, hoán vị gen làm tăng sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
- Liên kết gen đảm bảo sự di truyền bền vững giữa các nhóm tính trạng. Trong chọn giống, người ta có thể sử dụng
đột biến chuyển đoạn để chuyển các gen có lợi vào cùng một NST để chúng di truyền cùng nhau tạo ra các nhóm
tính trạng tốt.
- Hoán vị gen xẩy ra do sự tiếp hợp và trao đổi giữa các đoạn crômatit tương đồng ở kì đầu của giảm phân 1.
- Tần số hoán vị gen tỷ lệ thuận với khoảng cách giữa các gen và không vượt quá 50%.
- Hoán vị gen tạo điều kiện cho các gen tốt tổ hợp với nhau, tạo ra các nhóm tính trạng tốt. Hoán vị gen được sử
dụng để lập bản đồ di truyền. 1cM = 1% hoán vị gen.
CÂU HỎI VẬN DỤNG

1.Trường hợp dẫn tới sự di truyền liên kết là
A. các tính trạng khi phân ly làm thành một nhóm tính trạng liên kết.
B. các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp nhiễm sắc thể khác nhau.
C. các cặp gen quy định các cặp tính trạng xét tới cùng nằm trên 1 cặp nhiễm sắc thể.
D. tất cả các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể phải luôn di truyền cùng nhau.
2.Nhận định nào sau đây đúng với hiện tượng di truyền liên kết?
A. Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp nhiễm sắc thể khác nhau.
B. Làm xuất hiện các biến dị tổ hợp.
C. Làm hạn chế các biến dị tổ hợp.

D. Luôn tạo ra các nhóm gen liên kết quý mới.
3.Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài bằng số
A. tính trạng của loài. B.nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài.
C. nhiễm sắc thể trong bộ đơn bội n của loài. D.giao tử của loài.
4. Một loài có bộ NST lưỡng bội 2n = 18. Số lượng nhóm gen liên kết tối đa của loài này là:
A. 18 B. 36 C. 9 D. 18
10.Ý nghĩa của liên kết gen là
A. giúp duy trì sự ổn định các tính trạng của loài. B. tạo ra các giao tử mang tổ hợp gen mới.
C. giúp sinh vật thích nghi với môi trường. D. tạo nên nguồn biến dị di truyền cho quá trình tiến hóa.
10
5.Một loài thực vật gen A quy định cây cao, gen a- cây thấp; gen B quả đỏ, gen b- quả trắng. Cho cây có kiểu gen
aB
Ab
giao phấn với cây có kiểu gen
aB
Ab
. Biết rằng cấu trúc nhiễm sắc thể của 2 cây không thay đổi trong giảm
phân, tỉ lệ kiểu hình ở F
1

A. 1 cây cao, quả đỏ: 1 cây thấp, quả trắng.
B. 3 cây cao, quả trắng: 1cây thấp, quả đỏ.
C. 1cây cao, quả trắng: 1cây thấp, quả đỏ.
D. 1cây cao, quả trắng: 2 cây cao, quả đỏ:1 cây thấp, quả đỏ.
6.Một loài thực vật gen A quy định cây cao, gen a- cây thấp; gen B quả đỏ, gen b- quả trắng. Cho cây có kiểu gen
ab
AB
giao phấn với cây có kiểu gen
ab
AB

. Biết rằng cấu trúc nhiễm sắc thể của 2 cây không thay đổi trong giảm
phân, tỉ lệ kiểu hình ở F
1

A. 3 cây cao, quả đỏ: 1 cây thấp, quả trắng. B. 3 cây cao, quả trắng: 1cây thấp, quả đỏ.
C. 1cây cao, quả trắng: 3 cây thấp, quả đỏ. D. 1 cây cao, quả trắng: 1cây thấp, quả đỏ.
7.Khi cho lai 2 cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 2 cặp tính trạng tương phản F
1
đồng tính biểu hiện tính
trạng của một bên bố hoặc mẹ, tiếp tục cho F
1
tự thụ phấn, F
2
thu được tỉ lệ 3:1, hai tính trạng đó đã di truyền
A. độc lập. B.liên kết hoàn toàn.
C.liên kết không hoàn toàn. D.tương tác gen.
8.Khi cho lai 2 cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 2 cặp tính trạng tương phản F
1
đồng tính biểu hiện tính
trạng của một bên bố hoặc mẹ, tiếp tục cho F
1
lai phân tích, đời lai thu được tỉ lệ 1:1, hai tính trạng đó đã di truyền
A. độc lập B.liên kết hoàn toàn.
C.liên kết không hoàn toàn. D.tương tác gen.
9..Nhận định nào sau đây đúng với hiện tượng di truyền liên kết gen không hoàn toàn?
A. Các gen quy định các tính trạng nằm trên 1 nhiễm sắc thể. B.Làm xuất hiện các biến dị tổ hợp.
C.Làm hạn chế các biến dị tổ hợp. D.Luôn duy trì các nhóm gen liên kết quý.
11.Tần số hoán vị gen giữa 2 gen không bao giờ vượt quá
A. 12,5% B. 25% C. 50% D. 75%
Bài 12: Di truyền liên kết giới tính và di truyền ngoài nhân

KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Di truyền liên kết giới tính
- NST giới tính có cấu trúc và chức năng tương tự như NST thường. Nó mang gen quy định giới tính và một số
tính trạng thường.
- NST giới tính chỉ có 1 cặp, (gồm có XX - đồng giao tử; XY - dị giao tử). NST giới tính X có 1 đoạn tương đồng
với NST giới tính Y.
- Gen nằm trên NST giới tính X (không có trên Y) hoặc nằm trên NST giới tính Y (không có trên X) thì tính trạng
liên kết với giới tính.
Nếu gen nằm trên Y thì tính trạng chỉ di truyền cho giới XY (không biểu hiện ở giới XX).
Nếu gen nằm ở trên X thì kiểu hình lặn biểu hiện chủ yếu ở giới XY.
- Nếu thấy kết quả của phép lai thuận khác với phép lai nghịch và con không hoàn toàn giống mẹ; hoặc trong một
phép lai nhưng tỷ lệ phân li kiểu hình ở giới đực khác với giới cái thì khẳng định tính trạng di truyền liên kết giới
tính.
2. Di truyền ngoài nhân
- Gen nằm ở trong tế bào chất (ở ti thể, lục lạp) thì tính trạng di truyền theo dòng mẹ (kiểu hình của con do yếu tố di
truyền trong trứng quyết định) bởi vì khi thụ tinh, chỉ có nhân của giao tử đực đi vào trứng cho nên tế bào chất của hợp
tử chỉ được hình thành từ tế bào chất của mẹ.
- Nếu kết quả của phép lai thuận khác phép lai nghịch và kiểu hình của đời con hoàn toàn giống mẹ thì tính trạng di
truyền theo dòng mẹ.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1.Tính trạng do gen nằm trên NST X qui định (không có alen trên Y) thì di truyền theo qui luật nào
11
A. tương tác gen. B.di truyền thẳng. C. di truyền chéo. D. theo dòng mẹ.
2.Tính trạng do gen nằm trên NST Y qui định (không có alen trên X) thì di truyền theo qui luật nào
A. tương tác gen. B.di truyền thẳng. C. di truyền chéo. D. theo dòng mẹ.

3.Bộ NST của người nam bình thường là
A. 44A , 2X . B. 44A , 1X , 1Y . C. 46A , 2Y . D. 46A ,1X , 1Y .
4.Bệnh mù màu, máu khó đông ở người di truyền
A. tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường. B.thẳng.

C.chéo. D.theo dòng mẹ.
5.Tính trạng có túm lông trên tai người di truyền
A. tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường. B.thẳng.
C. chéo. D.theo dòng mẹ.
6.Ở động vật có vú và ruồi giấm cặp nhiễm sắc thể giới tính ở con cái thường là
A. XX, con đực là XY. B. XY, con đực là XX.
C. XO, con đực là XY. D. XX, con đực là XO.
7.Ở chim, bướm, dâu tây cặp nhiễm sắc thể giới tính ở con cái thường là
A. XX, con đực là XY. B. XY, con đực là XX.
C. XO, con đực là XY. D. XX, con đực là XO.
8.Ở châu chấu cặp nhiễm sắc thể giới tính ở con cái thường là
A. XX, con đực là XY. B. XY, con đực là XX.
C. XO, con đực là XY. D. XX, con đực là XO.
9.Ở người, bệnh mù màu (đỏ và lục) là do đột biến lặn nằm trên nhiễm sắc thể giới tính
X gây nên(X
m
). Nếu mẹ bình thường, bố bị mù màu thì con trai bị mù màu của họ
đã nhận X
m
từ
A. bà nội. B. bố. C. ông nội. D. mẹ.
10.Ở người, bệnh mù màu (đỏ và lục) là do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể giới
tính X gây nên(X
m
), gen trội M tương ứng quy định mắt bình thường. Một cặp vợ chồng sinh
được một con trai bình thường và một con gái mù màu. Kiểu gen của cặp vợ chồng này là
A. X
M
X
M

x X
m
Y. B. X
M
X
m
x X
M
Y. C. X
M
X
m
x X
m
Y. D. X
M
X
M
x X
M
Y.
11.Kết quả của phép lai thuận nghịch cho tỉ lệ phân tính kiểu hình khác nhau ở hai giới thì gen quy định tính trạng
A. nằm trên nhiễm sắc thể thường. B.nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
C.nằm ở ngoài nhân. D.có thể nằm trên NST thường hoặc NST giới tính.
12.Kết quả của phép lai thuận nghịch khác nhau theo kiểu đời con luôn có kiểu hình giống mẹ
thì gen quy định tính trạng đó
A. nằm trên nhiễm sắc thể thường. B.nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
B. nằm ở ngoài nhân. D.có thể nằm trên NST thường hoặc NST giới tính.
13.Hiện tượng lá lốm đốm trắng xanh ở cây vạn niên thanh là kết quả di truyền
A. phân ly độc lập. B.tương tác gen.

C.trội lặn không hoàn toàn. D.theo dòng mẹ.
Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
- Gen biểu hiện thành tính trạng theo sơ đồ: Gen ------> mARN -----> pôlipeptit -----> prôtêin ----> tính trạng.
- Cùng một kiểu gen nhưng khi sống ở các môi trường khác nhau thì quy định các kiểu hình khác nhau.
2. Mức phản ứng của kiểu gen
- Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các các môi trường khác nhau được gọi là mức
phản ứng của kiểu gen.
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định. Các kiểu gen khác nhau có mức phản ứng khác nhau; các gen khác nhau có
mức phản ứng khác nhau.
- Hiện tượng kiểu hình của một cơ thể có thể thay đổi trước các điều kiện môi trường khác nhau được gọi là sự
mềm dẻo kiểu hình. Sự mềm dẻo kiểu hình giúp sinh vật thích nghi với môi trường.
12
- Trong sản xuất nông nghiệp, năng suất phụ thuộc vào giống và biện pháp kĩ thuật, trong đó giống là yếu tố quyết
định đến năng suất.
- Muốn xác định mức phản ứng của giống thì phải nuôi trồng các cá thể có kiểu gen giống nhau ở các môi trường
có điều kiện khác nhau. Muốn tạo ra các cá thể có kiểu gen giống nhau thì phải sử dụng pp nhân giống vô tính (ở
thực vật thì nhân giống vô tính thực vật, ở động vật thì nhân bản vô tính hoặc cấy truyền phôi).
CÂU HỎI VẬN DỤNG

1.Kiểu hình của cơ thể sinh vật được tạo thành là do
A. kiểu gen qui định. B. môi trường qui định.
C. kiểu gen trội qui định. D. sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường.
2.Hiện tượng kiểu hình của một cơ thể có thể thay đổi trước các điều kiện môi trường khác nhau gọi là
A. đột biến. B. biến dị tổ hợp. C. sự mềm dẻo kiểu hình. D. biến dị.
3.Hiện tượng nào sau đây không phải là sự mềm dẻo kiểu hình?
A. Sự thay đổi màu da của tắc kè hoa theo nền môi trường.
B. Sự thay đổi hình dạng lá cây rau mác.
C. Bọ que có thân và chi giống cái que.

D. Sự thay đổi màu sắc ở cây hoa cẩm tú cầu.
4.Sự mềm dẻo kiểu hình giúp
A. sinh vật ngày càng đa dạng và phong phú.
B. tạo nguồn biến dị sơ cấp cho tiến hóa.
C. tạo nguồn nguyên liệu cho chọn giống.
D. sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường.
5.Yếu tố được xem là quan trọng nhất khi chọn giống là
A. môi trường sống của giống. B. kiểu gen của giống.
C. kiểu hình của giống. D. kiểu hình bố mẹ của giống.
Chương 3: Di truyền quần thể (3 câu + 0 câu)
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Các đặc trưng di truyền của quần thể
- Mỗi quần thể có một vốn gen đặc trưng. Vốn gen là tập hợp tất cả các alen có trong quần thể ở một thời điểm
xác định.
- Quần thể tự phối (các cá thể tự giao phối hoặc tự thụ phấn) và quần thể giao phối gần có tỷ lệ kiểu gen đồng hợp
tử ngày một tăng và tỷ lệ kiểu gen dị hợp ngày một giảm. Nếu qua n thế hệ thì tỷ lệ kiểu gen dị hợp bằng O.
- Quần thể ngẫu phối (các cá thể giao phối tự do và ngẫu nhiên) tạo ra nhiều biến dị tổ hợp. Một gen có n alen, sẽ tạo
ra n.(n + 1)/2 kiểu gen.
2. Định luật Hacđi-Vanbec
- Quá trình ngẫu phối sẽ làm cho thành phần kiểu gen của quần thể duy trì ở trạng thái cân bằng (p
2
AA + 2pqAa
+ q
2
aa =1).
- Quần thể chỉ cân bằng khi: (Kích thước đủ lớn; Các cá thể giao phối ngẫu nhiên; Không có chọn lọc tự nhiên;
Không xẩy ra đột biến; Không có di-nhập gen).
- Dựa vào định luật Hacđi-Vanbec để xác định tần số các alen và thành phần kiểu gen của quần thể.
CÂU HỎI VẬN DỤNG

1.Vốn gen của quần thể là
A. tổng số các kiểu gen của quần thể.
B. tập hợp tất cả các alen có trong quần thể ở một thời điểm xác định.
C. tần số kiểu gen của quần thể.
D. tần số các alen của quần thể.
2.tần số alen của một gen nào đó là
A. tỉ lệ giữa số lượng alen đó trên tổng số alen của các alen khác nhau của gen đó trong quần thể tại một thời
điểm xác định
B. tập hợp tất cả các alen có trong quần thể ở một thời điểm xác định.
13
C. số các thể chứa các alen đó trong tổng số các cá thể của quần thể.
D. các kiểu gen chứa alen đó trong tổng số các kiểu gen của quần thể.
3.Tần số tương đối của một kiểu gen là tỉ số
A. giao tử mang kiểu gen đó trên các kiểu gen trong quần thể.
B. các alen của kiểu gen đó trong các kiểu gen của quần thể.
C. các thể chứa kiểu gen đó trong tổng số các cá thể của quần thể.
D. giao tử mang alen của kiểu gen đó trên tổng só các giao tử trong quần thể.
4.Cấu trúc di truyền của quần thể tự phối biến đổi qua các thế hệ theo hướng
A. giảm dần kiểu gen đồng hợp tử trội, tăng dần tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tử lặn.
B. giảm dần tỉ lệ dị hợp tử, tăng dần tỉ lệ đồng hợp tử.
C. tăng dần tỉ lệ dị hợp tử, giảm dần tỉ lệ đồng hợp tử.
D. giảm dần kiểu gen đồng hợp tử lặn, tăng dần tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tử trội.
5.Trong các phát biểu sau, phát biểu phù hợp với định luật Hacđi- Van béc là
A. Trong một hệ sinh thái đỉnh cực, dòng năng lượng không thay đổi.
B. Trong một quần thể ngẫu phối, tần số các alen được duy trì ổn định từ thế hệ này sang thế hệ khác.
C. Các cá thể có chiều cao hơn phân bố bên dưới các vĩ độ cao hơn.
D. Trong quần thể, tần số đột biến bù trừ với áp lực chọn lọc.
6.Một quần thể bò có 400 con lông vàng (kiểu gen BB ) ,400 con lông lang trắng đen (Bb),200 con lông đen(bb).
Tần số tương đối của các alen trong quần thể là
A. B =0.6, b = 0.4 B. B = 0.4, b =0.6 C. B = 0.8 , b =0.2 D. B = 0.2 , b =0.8

7. Ở người, bệnh bạch tạng do gen a nằm trên NST thường qui định .Một quần thể có tần số người bị bạch tạng
1/000. giã sử quần thể này cân bằng di truyền , tần số các alen của quần thể là
A. A =a = 0.5 B. A = 0.99, a =0.01 C. A = 0.9 , a =0.1 D. A = 0.01 , a =0.09
8. Trong một quần thể ngẩu phối có tỉ lệ các alen là 0.3: 0.7a . Cấu trúc di truyền của quần ở trạng thái cân bằng
là
A.0.09aa : 0.42Aa : 0.49 AA B.0.42aa : 0.09Aa : 0.49 AA
C.0.49aa : 0.09Aa : 0.42 AA D.0.49aa : 0.42Aa : 0.09 AA
9. Một cá thể có kiểu gen AaBbDd sau một thời gian tự thụ phấn bắt buộc , số dòng thuần xuất hiện là
A. 4 B. 6 C. 8 D.3
7.Tần số tương đối các alen của một quần thể có tỉ lệ phân bố kiểu gen 0,81 AA + 0,18 Aa + 0,01 aa là
A. 0,9A; 0,1a. B. 0,7A; 0,3a. C. 0,4A; 0,6a. D. 0,3 A; 0,7a.
8.Quần thể nào sau đây ở trạng thái cân bằng di truyền
A. 0,7 AA: 0,1 Aa: 0,2aa. B.0,36 AA: 0,48 Aa: 0,16 aa.
C. 0,39 AA: 0,52 Aa: 0,09 aa. D. 0,25 AA: 0,1 Aa: 0,65 aa.
10.Một quần thể động vật tại thời điểm thống kê có 75 AA: 28 Aa: 182 aa, các cá thể giao phối tự do cấu trúc di
truyền của quần thể khi đó là
A. 0,7 AA: 0,1 Aa: 0,2aa. B.0,36 AA: 0,48 Aa: 0,16 aa.
C. 0,09 AA: 0,42 Aa: 0,49 aa. D. 0,25 AA: 0,1 Aa: 0,65 aa.
11.Một quần thể động vật tại thời điểm thống kê có tỉ lệ các kiểu gen là 55% AA: 45% aa, tần số tương đối của
các alen quần thể khi đó là
A. 0,7 A : 0,3a. B, 0,55 A: 0,45 a. C. 0,65 A: 0,35 a. D. 0,25 AA: 0,1 Aa: 0,65 aa.
12.Trong quần thể Hácđi- vanbéc, có 2 alen A và a trong đó có 4% kiểu gen aa. Tần số tương đối của alenA và
alen a trong quàn thể đó là
A. 0,6A : 0,4 a. B.0,8A : 0,2 a. C.0,84A : 0,16 a. D.0,64A : 0,36 a.
13. Với 1 gen gồm 2 alen A ,a quần thể xuất phát có kiểu gen 100% Aa, cho biết tự thụ phaanns n thế hệ . khi n
tiến tới vô hạn , kết qua của sự phân bố kiểu gen trong quần thể là
A. toàn là kiểu gen Aa B. Aa =3/4 ;aa =1/4 C. AA= a a =1/2 D. A A= aa =1/4 ;Aa =1/2
14. Số thể dị hợp ngày càng giảm , thể đồng hợp ngày càng tăng biểu hiện rõ nhất ở
A. quàn thể giao phối có lựa chọn B. Quần thể giao phối gần
C. quần thể tự phối D. Quần thể ngẫu phối

15. Một quần thể có cấu trúc di truyền . 0,40 AA + 0,40 Aa + 0,20 aa =1 . Quần thể đạt trạng thái cân bằng qua
mấy thế hệ ngẫu phối
A. 1 thế hệ ngẫu phối B. 2 thế hệ ngẫu phối C. 3 thế hệ ngẫu phối D. 4 thế hệ ngẫu phối
14
16. Ở lúa , màu xanh bình thương của mạ được qui định bởi gen A trội so mau lục qui địnhbợi gen lặn a. Một
quần thể ngẫu phối có 10.000 cây ,trong đó có 400 cây màu lục . Cấu trúc di truyền của quần thể là
A. 0,32 AA + 0,64 Aa + 0,04 aa =1 B. 0,58 AA + 0,38 Aa + 0,04 aa =1
C. 0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa =1 C. 0,62 AA + 0,34 Aa + 0,04 aa =1
17. một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử là 0.40 Aa sau 3 thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị
hợp tử Aa trong quần thể là bao nhiêu
A.0.1 B.0.2 C. 0.4 D.0.05
Chương 4: Ứng dụng di truyền học vào chọn giống (3 câu + 1 câu)
Bài 18: Chọn gống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
* Nguồn biến dị di truyền cung cấp cho chọn giống: đột biến; biến di tổ hợp; ADN tái tổ hợp.
1. Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp: Cho các giống lai với nhau để tạo ra nguồn biến dị tổ hợp;
tiến hành chọn lọc; sau đó cho giao phối gần hoặc tự thụ phấn để tạo giống thuần chủng.
2. Tạo giống lai có ưu thế lai cao
- Ưu thế lai là hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu, khả năng sinh trưởng và phát triển vượt trội so với
các dạng bố mẹ.
- Tạo ưu thế lai bằng cách cho lai khác dòng (các dòng đem lai có kiểu gen thuần chủng). Cơ thể dị hợp có ưu thế
lai cao.
- Ưu thế lai được biểu hiện cao nhất ở F
1
, sau đó giảm dần ở các đời kế tiếp.
CÂU HỎI VẬN DỤNG
1. Hiện tượng ưu thế lai là
A. con lai F
1
có sức sống cao hơn bố mẹ, khả năng chống chịu tốt, năng suất cao.

B. con lai F
1
có kích thước lớn hơn bố mẹ nhưng thường bất thụ.
C. con lai F
1
sinh trưởng nhanh nhưng chống chịu kém.
D. con lai F
1
có sức sống cao hơn bố mẹ, khả năng chống chịu tốt, năng suất thấp.
2. Trong phép lai khác dòng, ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F
1
, sau đó giảm dần qua các thế hệ là do
A. F
1
có tỉ lệ dị hợp cao nhất, sau đó giảm dần qua các thế hệ.
B. F
1
có tỉ lệ đồng hợp cao nhất, sau đó giảm dần qua các thế hệ.
C. số lượng gen quý ngày càng giảm trong vốn gen của quần thể.
D. ngày càng xuất hiện nhiều các đột biến có hại.
3. Một nhóm cá thể thực vật có kiểu gen AaBb sau nhiều thế hệ tự thụ phấn chặt chẽ, số dòng thuần sẽ xuất hiện
là
A. 1 dòng thuần. B. 2 dòng thuần C. 4 dòng thuần. D. 6 dòng thuần.
4. Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất trong phép lai?
A. Lai khác dòng. B.Lai khác loài. C.Lai khác nòi. D.Lai khác thứ.
5. Trong phép lai khác dòng tạo ưu thế lai, người ta sử dụng phương pháp lai thuận nghịch nhằm mục đích
A. dò tìm đột biến có lợi nhất. B. duy trì ưu thế lai ở đời con.
C. loại bỏ những con lai mang nhiều tính trạng xấu. D. dò tìm tổ hợp lai có giá trị kinh tế nhất.
6. Trong chọn giống vật nuôi người ta không sử dụng phương pháp
A. Lai khác giống. B.tạo các giống thuần chủng.

C.gây đột biến nhân tạo . D.Lai kinh tế.
7. Trong chọn giống, người ta sử dụng phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết qua nhiều thế hệ
nhằm
15