Bài đọc 5. Phục vụ và duy trì: Cải thiện hành chính công trong một thế giới cạnh tranh. Chương 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Sûå mư phỗng khưng phẫi lâ bùỉt chûúác</i>
<i>mâ cố nghơa lâ khẫ nùng phẫn khấng</i>
<i>vâ sûå àưìng hoấ.</i>

<i>- Mahatma Gandhi</i>

Ă

ươc giă s khưng tịm thíịy
trong cịn sâch nađy mươt
hịnh míỵu chung, vúâi ríịt đt
quy ắnh raơch rođi, vađ cô thïí khi
ăoơc xong, s cô nhiïìu cíu hi hún
lađ cíu tră lúđi vađ sûơ nghi ngúđ s
tùng lïn. Chng tưi tin rùìng ăô lađ
mươt lúơi thïị trong giai ăoaơn biïịn
ăương nađy, khi nhûơng xu hûúâng cú
băn ăang thay ăưíi theo câch thûâc
khiïịn moơi dûơ ăoân ăïìu trúê nïn
ăâng ngúđ. <i>Sûơ lưi cịn theo nhûơng</i>
<i>ăiïìu múâi laơ cng cô thïí phăi tră giâ</i>
<i>nhû viïơc rađng bơc vađo trìn thưịng</i>
<i>c k. Tuy nhiïn, ăươc giă s thíịy</i>
úê ăíy nhûơng ăiïím húơp l ca câc
hïơ thưịng vađ thûơc tiïỵn quăn l ca

chđnh quìn khấc nhau, cng vúái
lúåi đch vâ cẫ cấi giấ phẫi trẫ ca
nhûäng mư hịnh nây, cng nhû
nhûäng kinh nghiùồm quửởc tùở xaỏc
thỷồc vaõ cửng bựỗng cho quaỏ trũnh
caói cấch hânh chđnh. Àưåc giẫ cng
sệ thêëy trong cën sấch nây

nhûäng ngun tùỉc cú bẫn ca nïìn
hânh chđnh cưng vâ mưåt quan
àiïím nhêët quấn dûåa trïn tiïu
chín cú bẫn ca viïåc quẫn l
nhâ nûúác cố hiïåu quẫ, mưåt nïìn
kinh tïë tưët vâ nhûäng àiïìu àng
àùỉn, húåp l.

Ăiïìu cíín troơng thûâ hai cng lađ
cíìn thiïịt. Víịn ăïì vïì nhûơng cú chïị
ăïí ăaơt ặúơc trâch nhiïơm chđnh trõ
cng nhû ăïí thađnh líơp vađ giăi tân
chđnh ph lađ ríịt quan troơng,
nhûng laơi nùìm ngoađi phaơm vi
cịn sâch nađy. R rađng lađ nhûơng
nươi dung thăo lơn xn sịt
cịn sâch nađy ch ýịu dûơa vađo sûơ

<b>1</b>

<b>Hânh chđnh cưng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tưìn taơi ca tđnh húơp phâp <i>nhíịt ắnh</i>
ca chđnh qìn, nhûơng biïơn
phâp <i>nhíịt ắnh vïì trâch nhiïơm</i>
chđnh trõ vađ phâp l, vađ sûơ phín
qìn <i>nhíịt ắnh giûơa câc nhânh</i>
hađnh phâp, líơp phâp vađ tû phâp
ca chđnh qìn. Tuy nhiïn, úê ăíy
chng ta thăo lơn câc víịn ăïì
hađnh chđnh cưng, ch ýịu trïn

nhûơng khđa caơnh cưng cuơ ca
chng. Cô sûơ phín biïơt giûơa cíu
hi <i>chđnh sâch vïì viïơc phăi lađm “câi</i>
gị” vađ cíu hi vïì <i>quăn l, tûâc phăi</i>
lađm “nhû thïị nađo” - giûơa muơc tiïu
vađ cưng cuơ. Trong chûúng 6 cô
nhíịn maơnh rùìng, nhûơng ranh giúâi
quâ cûâng nhùưc giûơa chđnh sâch vađ
thûơc thi ăïìu s díỵn túâi nhûơng
chđnh sâch phi thûơc tïị vađ viïơc thûơc
thi tưìi. Hún nûơa, víịn ăïì “thûơc thi”
taơi mûâc ăươ nađy laơi lađ víịn ăïì “chđnh
sâch” úê mûâc ăươ khâc. Tuy nhiïn,
sûơ khâc biïơt giûơa tđnh húơp l ca
câc cưng cuơ quăn l vađ câc muơc
ăđch mađ chng mịn ăaơt túâi víỵn
lađ ăiïím khúêi ăíìu hûơu đch. Hún thïị
nûơa, viïơc tíơp trung phín tđch víịn
ăïì cưng cuơ cô thïí ặúơc âp duơng
rương ri hún mađ khưng cíìn xem
xêt vïì ắnh hûúâng kinh tïị, câc ûu
tiïn chiïịn lûúơc hay nhûơng lûơa
choơn chđnh sâch ca qịc gia.

Trûúác hïët, chûúng nây trịnh bây
bưëi cẫnh rưång lúán cho viïåc phên
tđch nïìn hânh chđnh cưng, chó ra
mưåt sưë bûúác phất triïín quan trổng,
trong nûúác cng nhû úã ngoâi nûúác,
àang lâm thay àưíi têån gưëc rïỵ bẫn

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>BƯËI CẪNH CA</b>

<b>NÏÌN HÂNH CHĐNH CƯNG</b>

<b>Toân cêìu hoấ: mưåt thïë giúái</b>

<b>nhỗ hún nhûng nùng àưång hún</b>

Chó cíìn tịm kiïịm thoâng qua
trïn maơng Internet cng s thíịy
trïn 300 ắa chó ca khâi niïơm
“Toađn cíìu hoâ” (Globalization). Sûơ
phuơ thơc líỵn nhau giûơa câc câ
nhín, câc nhôm, câc qịc gia ln
ln lađ mươt thûơc tïị. Kïí tûđ thïị k
XIV, sûơ phuơ thơc tûúng hưỵ toađn
cíìu ngađy cađng tùng lïn búêi khoăng
câch kinh tïị ngađy cađng ặúơc thu
heơp laơi - do nhûơng tiïịn bươ trong
cưng nghïơ giao thưng víơn tăi, cùưt
giăm thúị quan, thiïịt líơp nhûơng
thïí chïị qịc tïị, cưng nghïơ thưng
tin, v.v. - nhûng sûơ phât triïín nhû
v bo trong 10-15 nùm qua thíơt
ăâng kinh ngaơc. Nhû víơy, “toađn
cíìu hoâ” khưng cođn thìn tu lađ
mươt thơt ngûơ dïỵ nhúâ ăïí goơi mươt
hiïơn tûúơng xûa c. Cô thïí nôi rùìng,
khưng cô sûơ khâc biïơt vïì hịnh thûâc
giûơa viïơc phât minh ra thìn

vûúơt ăaơi dûúng vađ viïơc phât minh
ra mây tđnh ăiïơn tûê. Tuy nhiïn, sûơ
khâc biïơt vïì <i>mûâc ăươ vađ tưịc ăươ tâc</i>
ăương thíơt kinh khng khi nô hịnh
thađnh mươt hiïơn tûúơng múâi m, ăùơc
biïơt lađ khi nô xăy ra cuđng lc vúâi
quâ trịnh tûơ do hoâ nhanh chông
ca câc giao dõch tađi chđnh vúâi bïn
ngoađi. Nhû víơy, cưịt li ca cơc
tranh lơn vïì quâ trịnh toađn cíìu
hoâ khưng phăi lađ khoăng câch

kinh tïị ăang tiïịp tuơc rt ngùưn laơi,
mađ lađ mưịi lo ngaơi vïì khoăng câch
kinh tïị trong mươt thíơp k qua ă
rt ngùưn laơi <i>nhanh hún mûâc ăươ mađ</i>
câc hïơ thưịng qịc tïị <i>cô thïí quăn l</i>
<i>ặúơc mươt câch húơp l.</i>

Toađn cíìu hoâ cô tâc ăương ăïịn
híìu hïịt câc lơnh vûơc quăn l ca
chđnh qìn taơi híìu hïịt câc nûúâc,
vađ haơn chïị khă nùng hađnh ăương
ăươc líơp ca câc chđnh qìn qịc
gia. Câi ngađy mađ nhûơng qịt
ắnh quan troơng vïì quy mư vađ
hịnh thûâc can thiïơp ca nhađ nûúâc
ặúơc tiïịn hađnh mươt câch biïơt líơp
mađ khưng cíìn tđnh ăïịn nhûơng
phăn hưìi tûđ thïị giúâi bïn ngoađi hay

ăïịn thïị giúâi bïn ngoađi ă qua rưìi.
Thûơc tïị nađy chia thađnh hai hûúâng.
Mươt mùơt, cô nhûơng kiïìm chïị múâi
ăưịi vúâi khă nùng ca nhiïìu chđnh
ph mịn duy trị nhûơng chđnh
sâch thiïịu hiïơu quă vađ/hóơc viïơc
thi hađnh chđnh sâch ăađn âp bïn
trong vúâi quy mư lúân. Mùơt khâc,
viïơc thûơc thi nhûơng chđnh sâch x
hươi ăươc líơp vađ câc muơc tiïu phín
phưịi laơi bõ căn trúê.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

phẫi lâ viïåc rt lui vâ tûå cư lêåp
qëc gia hay lâm ëu ài nhûäng
quy tùỉc qëc tïë, mâ hoân toân
ngûúåc lẩi. Quấ trịnh toân cêìu hoấ
lâ khưng thïí àẫo ngûúåc, cng
giưëng nhû viïåc lâm biïën mêët
truìn hịnh vâ Internet. Thûåc ra,
nhỷọng nửợ lỷồc nhựỗm aóo ngỷỳồc
quaỏ trũnh toaõn cờỡu hoaỏ thêåm chđ
côn cố thïí phẫn tấc dng, búãi cố
thïí lâm sao nhậng sûå cêín trổng
cêìn thiïët àïí chưëng lẩi nhûäng tấc
àưång xêëu cố thïí phất sinh tûâ xu
hûúáng toân cêìu hoấ trong phên
phưëi thu nhêåp vâ cẩnh tranh hiïåu
quẫ. Thấch thûác cho quấ trịnh vêån
hânh lâ <i>phẫi àêíy mẩnh viïåc quẫn l</i>
<i>mang tđnh khu vûåc vâ qëc tïë àưëi vúái</i>

quấ trũnh naõy, chuó yùởu nhựỗm (i)
laõm chờồm laồi sỷồ chuyùớn hoấ tûâ bïn
ngoâi ca nhûäng diïỵn biïën cố tđnh
phấ hoẩi tẩi bêët cûá qëc gia nâo;
(ii) ngùn chùån phẫn ûáng thấi quấ;
vâ (iii) bẫo vïå nhûäng nhốm vâ
nhûäng qëc gia cố khẫ nùng bõ tưín
thûúng trûúác nhûäng tấc àưång xêëu
ca viïåc àiïìu chónh hóåc ngây
câng bõ tt lẩi phđa sau.

<b>Phi têåp trung hoấ: ấp lûåc kếp</b>

<b>lïn chđnh quìn trung ûúng</b>

Àậ qua rưìi cấi ngây mâ sûå quẫn
l ca chđnh quìn trung ûúng
chiïëm àưåc quìn vïì quìn lûåc nhâ
nûúác. Khi khoẫng caách kinh tïë
giûäa hai khu vûåc bêët kyâ àang bõ
thu hểp, thị “phẩm vi” ca trung
ûúng têët ëu cng phẫi giẫm búát.

Vïì tưíng thïí, câc nhađ nûúâc chiïịm võ
trđ “trung tím”, vađ viïơc thu ngùưn
khoăng câch kinh tïị cng cô nghơa
lađ qìn tûơ trõ ca nïìn hađnh chđnh
qịc gia s giăm búât hiïơu quă (vađ,
trong trûúđng húơp Liïn minh chíu
Íu, câc qịc gia thađnh viïn tûơ
ngơn "trao nươp" nhûơng thíím

qìn quan troơng cho mươt thûơc
thïí siïu qịc gia). Nhûng nhûơng
chđnh qìn trung ûúng cng
phăi gânh chõu âp lûơc tûđ bïn dûúâi.
Tđnh lûu ăương ngađy cađng tùng ca
hađng hoâ vađ con ngûúđi vađ dođng
chăy trìn thưng vađ thưng tin
ngađy cađng trúê nïn dïỵ dađng hún ă
gip chđnh qìn ắa phûúng cô
thïí ăiïìu hađnh hiïơu quă nhiïìu hoaơt
ăương x hươi. Cuđng vúâi mươt x hươi
dín sûơ maơnh m hún vađ nhûơng
ngûúđi dín qịt ăoân hún, nhûơng
phât triïín ăô cô thïí s díỵn túâi âp
lûơc bơc “trung ûúng” phăi “trao
búât” thíím qìn vađ ngìn lûơc.
<i>Nhû mươt xu hûúâng chung, quâ trịnh</i>
phi tíơp trung hoâ trong nûúâc,
cng nhû quâ trịnh toađn cíìu hoâ,
lađ khưng thïí ngùn căn ặúơc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

nhûơng lûơc trâi ngûúơc ăô ca quâ
trịnh tíơp trung hoâ vađ phi tíơp
trung hoâ taơi câc qịc gia khâc
nhau tíịt ýịu s khâc nhau. Do ăô,
thay cho viïơc tranh ci vïì “quâ
trịnh phi tíơp trung hoâ” hay “tíơp
trung hoâ”, thị viïơc xem xêt phín
bưị ắa l tưíng thïí câc chûâc nùng
nhađ nûúâc trong bưịi cănh múâi s

mang laơi nhiïìu đch lúơi hún, vađ xem
(i) nhûơng chûâc nùng nađo phuđ húơp
vúâi quâ trịnh phi tíơp trung hoâ
maơnh hún (vađ chûâc nùng nađo
khưng phuđ húơp); (ii) ăiïìu gị lađ cíìn
thiïịt ăïí quâ trịnh phi tíơp trung
hoâ ăô trúê nïn cô hiïơu quă; vađ (iii)
nhûơng ăiïìu chónh nađo vïì vai trođ
ca chđnh qìn trung ûúng lađ cíìn
thiïịt ăïí băo vïơ qịc gia thoât khi
nhûơng nguy hiïím vađ câi giâ phăi
tră cho quâ trịnh phi tíơp trung hoâ.
Giûơa toađn cíìu hoâ vađ phi tíơp
trung hoâ cô sûơ tûúng ăưìng ríịt
gíìn gi. Viïơc quăn l quâ trịnh phi
tíơp trung hoâ ăođi hi hađnh ăương
qịc gia maơnh m hún, cođn viïơc
quăn l quâ trịnh toađn cíìu hoâ laơi
cíìn sûơ can thiïơp qịc tïị maơnh
hún. Nhû víơy, cng giưịng nhû
quâ trịnh toađn cíìu hoâ, quâ trịnh
phi tíơp trung hoâ chûâa ặơng
nhûơng lúơi đch tiïìm tađng chung to
lúân, cng nhû nhûơng míịt mât vađ
ri ro cho câc khu vûơc vađ nhôm dïỵ
bõ tưín thûúng. Trong nûúâc cng
nhû vúâi qịc tïị, phaơm vi quaên lyâ
trung gian ăang thu heơp laơi. Trong

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

hoâ tûđ viïơc ắnh hûúâng vađ kiïím

soât ăïịn viïơc hưỵ trúơ k thơt vađ
taơo ăiïìu kiïơn thơn lúơi. (Nhûơng
khuynh hûúâng nađy bươc lươ r rađng
trong qịc gia liïn bang hún lađ
trong câc nhađ nûúâc ăún nhíịt).

<b>Mưi trûúâng chđnh trõ qëc tïë</b>

Sûơ chíịm dûât chiïịn tranh laơnh
cô bưịn hađm cú băn vïì vai trođ ca
chđnh ph vađ nïìn hađnh chđnh cưng
trïn khùưp thïị giúâi. Phíìn dûúâi ăíy
s thăo lơn ba hađm yâ, cođn hađm yâ
thûâ tû - sûơ thûđa nhíơn vai trođ ca
nïìn quăn l tưịt - s ặúơc thăo lơn
úê phíìn tiïịp theo.

<i>Nhûäng qëc gia múái, </i>
<i>nhûäng hïå thưëng múái</i>

Chiïịn tranh laơnh chíịm dûât ă
múê cûêa cho sûơ chín ăưíi ưì aơt úê
Ăưng Íu, Liïn Xư c vađ tâc ăương
mươt câch giân tiïịp ăïịn câc nïìn
kinh tïị kïị hoaơch hoâ tíơp trung úê
chíu Â. Câc qịc gia khâc nhau
nađy thûúđng ặúơc goơi chung vúâi
khâi niïơm “câc nïìn kinh tïị chín
ăưíi”. Cho ăïịn nay, câch goơi thưng
thûúđng nađy lađ phuđ húơp khi mađ

nhûơng thay ăưíi trong nïìn hađnh
chđnh cưng ăođi hi phăi dûơa nhiïìu
hún vađo cú chïị thõ trûúđng vađ vai
trođ ặúơc xâc ắnh r ca nhađ nûúâc.
Tuy nhiïn, câch goơi nađy cô thïí bõ
hiïíu nhíìm, búêi ngoađi sûơ ăa daơng
ăâng kïí ca câc qịc gia, nhûơng
thâch thûâc mang tđnh cíịu trc
cng ríịt khâc biïơt.

Câc qịc gia ăươc líơp múâi thơc
Liïn Xư trûúâc ăíy ăang phăi
ặúng ăíìu vúâi sûơ chín ăưíi hïơ
thưịng úê mûâc ăươ lúân nhíịt. Nhûơng
thay ăưíi triïơt ăïí vïì kinh tïị vađ x
hươi ăô ă tûđng xăy ra trong quâ
khûâ, nhû ăưịi vúâi Cương hoađ nhín
dín Trung Hoa trong thïị k
trûúâc. Câc qịc gia múâi cng tûđng
xịt hiïơn trong lõch sûê, nhû nhiïìu
nûúâc tûđng lađ thơc ắa ca câc
cûúđng qịc phûúng Tíy, hay mươt
sưị nûúâc tûđng lađ lnh thưí ca ăïị
chïị Âo – Hung. Nhûng trûúâc ăíy,
lõch sûê chûa bao giúđ chûâng kiïịn sûơ
thay ăưíi hoađn toađn vïì hïơ thưịng
kinh tïị <i>cuđng lc vúâi sûơ xịt hiïơn</i>
nhûơng thûơc thïí chđnh trõ hoađn
toađn múâi m. Tíìm cúơ ca thâch
thûâc kêp trong viïơc kiïịn thiïịt

qịc gia vađ chín ăưíi kinh tïị úê
câc nûúâc thơc Liïn Xư trûúâc ăíy
víỵn chûa ặúơc hiïíu vađ nhíơn diïơn
mươt câch ăíìy ă. Chùưc chùưn lađ, duđ
úê khđa caơnh nađo cng víơy, quâ
trịnh chín ăưíi cođn líu múâi
ặúơc hoađn thađnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

àïìu giûäa cấc nûúác khấc nhau,
nhûng túái cëi thïë k vûâa qua,
hêìu hïët cấc nûúác Trung vâ Àưng
Êu àậ cố nhûäng bûúác dâi tiïën gêìn
hún àïën nïìn kinh tïë thõ trûúâng vúái
phûúng thûác quẫn l nhâ nûúác
theo chïë àưå àẩi diïån chûá khưng
phẫi lâ mư hịnh kïë hoẩch hoấ - têåp
trung nhû trûúác àêy.

Tịnh hịnh ca câc nûúâc chíu Â
cô nïìn kinh tïị kïị hoaơch hoâ - tíơp
trung, bao gưìm Campuchia, Cương
hoađ nhín dín Trung Hoa, Cương
hoađ dín ch nhín dín Lađo vađ Viïơt
Nam, lađ khâc nhau. Câc nûúâc nađy
cng ăang trong giai ăoaơn chín
ăưíi, theo hûúâng dûơa nhiïìu hún
vađo cú chïị thõ trûúđng, giaêm búât sûơ
can thiïơp cuêa nhađ nûúâc vađ múê cûêa
vúâi bïn ngoađi, nhûng mang tđnh
chín hoâ nhiïìu hún vađ trong

phaơm vi qịc gia cng nhû cú chïị
chđnh trõ nhû c. (Tađi liïơu tham
khăo vađ minh hoaơ vïì câc nïìn kinh
tïị chín ăưíi ặúơc trịnh bađy úê câc
phíìn trong cịn sâch nađy, khi ăïì
cíơp víịn ăïì cô liïn quan).

<i>Mùåt tưëi ca vêën àïì sùỉc tưåc</i>

Nhûäng nùm 1990 àậ lâm sưëng
lẩi nhûäng cåc xung àưåt sùỉc tưåc vâ
thûá ch nghơa qëc gia hểp hôi
bng phất. Thêåp k nây cng bõ
vêëy bêín búãi nhûäng cåc xung àưåt
“nưìi da nêëu thõt” àêỵm mấu (àưi
khi lâ tûå phất, nhûng thûúâng lâ bõ
xi giuồc hay kủch ửồng nhựỗm
giaõnh quyùỡn lỷồc), tỷõ nhỷọng cuửồc

diùt chng mươt triïơu ngûúđi Tutsi
trong traơi lao ăương tíơp trung
Ruanăa vađ ngûúđi Hutus ön hoađ
vađo nùm 1994, cho ăïịn “chiïịn dõch
lađm c nhûơng ngûúđi thiïíu sưị” úê
Nam Tû c, câc cơc tađn sât ăíỵm
mâu úê nhiïìu vuđng taơi Inăưnïxia
vađ nhiïìu núi khâc trïn thïị giúâi.
Nhûơng cơc xung ăươt cịi thïị k
trûúâc ăô ă khùỉng ắnh laơi lúđi tiïn
ăoân hưìi ăíìu thïị k ca nhađ chđnh

trõ hoơc ngûúđi M, W.E.B. Dubois
rùìng, víịn ăïì sùưc tươc s lađ víịn ăïì
ch ăaơo ca thïị kyê XX.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

möơt nûúâc (Tiïơp Khùưc trûúâc ăíy vađ
nay lađ hai nûúâc: Sêc vađ Xlưvakia)
lađ diïỵn ra mươt câch hoađ bịnh. Tíịt
nhiïn, líơp lơn nađy cô hai mùơt,
trong mươt sưị trûúđng húơp, chó quâ
trịnh phi tíơp trung hoâ thûơc sûơ
múâi cô thïí ngùn chùơn ặúơc nhûơng
cùng thùỉng mang tđnh sùưc tươc mađ
cịi cuđng cô thïí biïịn thađnh nhûơng
cơc xung ăươt sùưc tươc cưng khai.

Nhûơng víịn ăïì tûúng tûơ cng
xăy ra vúâi câc nhôm thiïíu sưị
ngheđo cuđng cûơc vađ nhûơng nhôm
dín cû cô ắa võ x hươi thíịp kêm
taơi nhiïìu nûúâc. Mùơc duđ cuđng
chng tươc, tưn giâo vađ ngưn ngûơ
nhû nhôm dín cû ăa sưị, nhûng
trïn thûơc tïị, nhûơng nhôm ngûúđi
nađy ăang bõ ăưịi xûê nhû nhûơng
thiïíu sưị sùưc tươc bõ cheđn êp. Ăưịi vúâi
tịnh thïị khô khùn ca hoơ, cíìn phăi
suy xêt vïì sûơ cưng bùìng vađ ngùn
ngûđa xung ăươt cô thïí xăy ra.

<i>Nhûäng àống gốp cho hoâ bịnh?</i>

Viïåc chêëm dûát chiïën tranh lẩnh
lâm thay àưíi bưëi cẫnh vïì “an ninh
qëc gia” vâ do vêåy, cng lâm chi
phđ qn sûå thay àưíi, khưng chó
àưëi vúái cấc siïu cûúâng mâ côn àưëi
vúái hêìu hïët cấc nûúác khấc. Nhû
Bẫng 1.1 cho thêëy, chi phđ qn sûå
toân thïë giúái tûâ nùm 1989 túái nùm
1992 thûåc tïë àậ giẫm 22%, tûâ 1.047
t àưla M (theo giấ nùm 1995)
xëng côn 811 t àưla M. Cố thïí
nhêån thêëy 3/4 sưë giẫm st nây lâ
tûâ Liïn Xư c. Nhûng khuynh

hûúáng nây vêỵn tiïëp tc diïỵn ra
sau khi Liïn Xư c bõ tan rậ, vúái
chi phđ qn sûå nùm 1995 lâ 720 t
àưla M vâ giẫm xëng 677 t
àưla M vâo nùm 1998 (theo giấ
nùm 1995). Nhịn chung, chi phđ
qn sûå ca thïë giúái giẫm hún 1/3
trong giai àoẩn 1989-1998. Àống
gốp cho hoâ bịnh thêåm chđ côn thïí
hiïån rộ hún trong cấc giấ trõ tûúng
àưëi, khi chi phđ qn sûå chiïëm túái
7% tưíng sẫn phêím trong nûúác
(GDP) nùm 1989, nhûng giẫm
xëng chó côn 3% vâo nùm 1998.
Tuy nhiïn, úã cấc nûúác àang phất
triïín, chi tiïu qëc phông chó

giẫm àấng kïí úã chêu Phi (gêìn mưåt
nûãa so vúái mûác nùm 1989), vêỵn
khưng thay àưíi úã khu vûåc M
Latinh, vâ tùng àấng kïí úã chêu Ấ
vâ Trung Àưng. (Xem ph lc
thưëng kï II vïì sưë liïåu chi tiïët ca
tûâng qëc gia).

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

tâi chđnh xun qëc gia, àưi khi
liïn quan àïën nhûäng nhốm cưång
àưìng ngûúâi Do Thấi (nhû cåc nưåi
chiïën úã Xri Lanca), hay bn bấn
ma tu (nhû úã Mianma). Sûå vêån
àưång ca thûúng mẩi xun qëc
gia vâ sûå trúå gip tûâ bïn ngoâi gốp
thïm phêìn lâm tưín hẩi thêím
quìn ca chđnh quìn trung
ûúng, cng nhû hịnh thânh vâ
phất triïín cấc tưí chûác tưåi phẩm
xun qëc gia.

Mưåt cåc thẫo lån múã rưång vïì
chi phđ qn sûå trong cấc nûúác
àang phất triïín chùỉc sệ khưng
thđch húåp cho cën sấch nây1. Tuy
nhiïn, nhûäng xem xết vâ àấnh giấ
chung trong cấc tâi liïåu tham khẫo
vïì vêën àïì nây cng coỏ ủch ùớ toỏm
tựổt nhỷọng iùớm chủnh nhựỗm giuỏp
ửồc giaó hiïíu biïët thïm.

Àiïìu àêìu tiïn vâ quan trổng
nhêët, àố lâ khưng cố mưëi liïn quan
nâo giûäa chi phđ qn sûå vâ an

% so vúái

Khu vûåc T àưla M % GDP chi phđ giấo

dc vâ y tïë

<b>1989</b> <b>1992</b> <b>1995</b> <b>1998</b> <b>1989</b> <b>1992</b> <b>1995</b> <b>1998</b> <b>1995</b>

Chêu Phi 8.983 6.516 5.260 4.006 4,1 3,0 2,5 2,1 27,2

Chêu Ấ - Thấi

Bịnh Dûúng 45.207 52.653 53.073 56.330 3,2 3,2 2,9 2,3 68,0

Trung vâ Àưng

Êu vâ Liïn Xư c 242.530 52.316 33.019 17.111 14,1 5,3 4,0 2,8 24,5

Myä Latinh vaâ

vuâng Caribï 20.973 15.285 21.257 18.125 1,8 1,5 1,6 1,5 21,8

Trung Àưng vâ

Bùỉc Phi 39.647 47.400 41.743 42.910 11,4 8,7 8,6 8,4 94,8

Cấc nûúác khưng

thåc OECDb 357.339 174.170 154.352 138.482 11,4 5,2 4,5 4,1 38,6

Caác nûúác OECD 689.543 637.323 565.398 538.537 4,3 3,7 3,0 2,7 21,1

<b>Tưíng cưång vâ trung</b>

<b>bịnh toân thïë giúái 1.046.882 811.493</b> <b>719.750</b> <b>677.019</b> <b>6,7</b> <b>4,0</b> <b>3,3</b> <b>3,0</b> <b>33,3</b>

<b>Bẫng 1.1</b>

<b>Chi phđ qn sûå trïn toân thïë giúái, 1989-1998</b>
(Tđnh theo giấ àưla M ca nùm 1995 vaâ tyã lïå % cuãa GDP)a

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

ninh ca qịc gia hóơc ca nhín
dín nûúâc ăô. Ngûúđi ta thûúđng líơp
lơn rùìng, viïơc thiïịu chín bõ vïì
qịc phođng s díỵn túâi câc cơc tíịn
cưng. Nhûng ăiïìu ngûúơc laơi múâi lađ
chđnh xâc. 2.500 nùm trûúâc,
Thucydides, sûê gia ngûúđi Hy Laơp,
ă tûđng nhíơn thíịy mươt hiïơn tûúơng
mađ sau nađy ặúơc goơi lađ <i>thïị bïị tùưc vïì</i>
<i>an ninh: “Ăiïìu khiïịn cơc chiïịn</i>
tranh ăô khưng thïí trânh ặúơc lađ
qìn lûơc ngađy cađng maơnh ca
Athens vađ nưỵi súơ hi do nô gíy ra
úê Sparta”2. Nhûơng hađnh ăương ca

mươt qịc gia nhùìm tùng cûúđng an
ninh cho mịnh bùìng câch tùng
thïm chi phđ qn sûơ s bõ qịc
gia khâc coi lađ mưịi ăe doaơ, do ăô
bơc phăi tiïịn hađnh câc biïơn phâp
ăưịi khâng, vađ nhû víơy, chi phđ
qn sûơ cađng cao s thûơc sûơ lađm
giăm thiïíu an ninh cho că hai bïn.
Ăiïìu khưng phăi lađ nghõch l khi
qịc gia an toađn vađ bịnh ýn nhíịt
úê Trung M laơi lađ Cưxta Rica, búêi
trong sịt hún 50 nùm qua, úê ăíịt
nûúâc nađy khưng hïì cô qn ăươi vađ
lûơc lûúơng qn sûơ nađo că. Hiïíu r
thïị bïị tùưc vïì an ninh ăô, nhiïìu nhađ
quan sât am hiïíu (nhû Oscar
Arias, ngûúđi ặúơc nhíơn giăi Nobel
vị Hoađ bịnh3 vađ cûơu Tưíng thưịng
Cưxta Rica) ăïìu tin rùìng nhíơn xêt
ăô lađ chđnh xâc <i>búêi vị Cưxta Rica</i>
khưng hïì cô qn ăươi. Vađ liïn
quan ăïịn an ninh nươi ắa, mươt
thûơc tïị ăâng bìn lađ taơi híìu hïịt
câc qịc gia chíu Phi, mưịi ăe doaơ

nghiïm trổng nhêët àưëi vúái ngûúâi
dên chđnh lâ binh lđnh qn àưåi
ca chđnh hổ.

Ăiïìu thûâ hai, taơi câc nûúâc cô lûơc

lûúơng qn sûơ ặúơc coi lađ ăïí băo
vïơ an ninh qịc gia, thị viïơc tùng
chi phđ qn sûơ khưng cô nghơa lađ
tùng sûơ an toađn. Möịi quan hïơ ăöịi
vúâi phaơm truđ nađy cođn phûâc taơp
hún nhiïìu vađ tuyđ thơc vađo ríịt
nhiïìu ăiïìu khâc, nhû nươi dung
ca chi phđ qn sûơ, khă nùng phuđ
húơp ca câc thiïịt bõ qn sûơ vađ câc
ýịu tưị thc ăííy... (Chûúng 9 s
thăo lơn vïì viïơc mua sùưm thiïịt bõ
quín sûơ vađ viïơc mua sùưm nađy liïn
quan thïị nađo ăïịn chíịt lûúơng, tđnh
phuđ húơp vađ giâ că cuêa thiïịt bõ ặúơc
mua sùưm).

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

cú baãn mûác àưå thđch húåp ca viïåc
chi tiïu qëc phông.4 Trúã lẩi
trûúâng húåp ca Cưxta Rica, cấc chó
sưë vïì xậ hưåi vâ kinh tïë tuyïåt vúâi
trong 50 nùm qua cuãa nûúác naây
liïn quan mêåt thiïët àïën mûác àưå chi
tiïu cao ca chđnh ph cho cấc
dõch v xậ hưåi cú bẫn, chđnh lâ nhúâ
khưng phẫi chi cho cấc mc àđch
qn sûå.

Tuy nhiïn, taơi nhiïìu nûúâc ăang
phât triïín khâc, viïơc cùưt giăm chi
phđ qn sûơ cng cíìn phăi ặúơc

kiïím soât ríịt thíơn troơng. Nhûơng
cú súê qn sûơ phăi ặúng ăíìu vúâi
nguy cú giăm st câc ngìn lûơc vađ
ănh hûúêng, cô thïí mang tđnh phâ
hoaơi, ăiïìu nađy thûúđng xn xăy
ra. Viïơc cho câc sơ quan phuơc viïn
cng lađm cho nhûơng víịn ăïì vïì an
ninh, chđnh trõ, con ngûúđi... trúê nïn
khô khùn, cíìn phăi suy tđnh, phín
tđch vađ thi hađnh nhûơng chûúng
trịnh hưỵ trúơ cuơ thïí - tûđ nhûơng trúơ
gip vađ hûúâng díỵn trong quâ
trịnh giăi trûđ qn bõ ăïịn viïơc gôp
phíìn tâi hoađ nhíơp nhûơng ngûúđi
lđnh c trúê laơi câc hoaơt ăương dín sûơ
bịnh thûúđng.

<b>Bưëi cẫnh quẫn l nhâ nûúác</b>

Tûđ líu nay, mưịi quan hïơ giûơa
viïơc quăn l nhađ nûúâc hiïơu quă
vađ sûơ phât triïín kinh tïị ă ặúơc
câc hoơc giă, câc nhađ hoaơt ăương
thûơc tiïỵn vị sûơ phât triïín ghi
nhíơn. Nhûng trïn hïịt, nhûơng
ngûúđi dín thûúđng sưịng trong câc

nûúác àang phất triïín múái lâ
ngûúâi hiïíu rộ hún nhêët. Tuy
nhiïn, do nhiïìu ngun nhên

(ch ëu lâ do chiïën tranh lẩnh)
nïn sûå quẫn l ca chủnh quyùỡn
khửng nựỗm trong mửởi quan tờm
chủnh thỷỏc cuóa caỏc tửớ chỷỏc phaỏt
triùớn, vũ thùở, nựỗm ngoaõi nhỷọng lỳõi
tỷ vờởn k thåt vâ trúå gip tâi
chđnh cho nhûäng cẫi cấch hânh
chđnh cưng. Kïí tûâ cëi nhûäng
nùm 1980, sûå nhêån thûác vâ cấc
chđnh sấch àậ cố nhûäng thay àưíi
to lúán5. Thêåm chđ, nhûäng lêåp lån
ngoẩi lïå vïì mưëi quan hïå giûäa viïåc
quẫn l tưët vâ sûå phất triïín (nhû
“sûå thêìn k” ca Àưng Ấ) àậ sp
àưí do tấc àưång ca cåc khng
hoẫng tâi chđnh, bùỉt àêìu tûâ Thấi
Lan vâo thấng 7 - 1997, sau àố
nhanh chống lan rưång ra
Inàưnïxia, Hân Qëc, vâ vúái mûác
àưå nhỗ hún, àïën cấc qëc gia
chêu Ấ khấc. Bêy giúâ mổi ngûúâi
àậ rộ lâ chđnh sûå ëu kếm cú bẫn
trong viïåc quẫn l doanh nghiïåp
vâ quẫn l chung lâ nhûäng l do
mang tđnh cú cêëu gêy nïn cåc
khng hoẫng nây. Kïí tûâ àố, mùåc
d túái nùm 1999 cåc khng
hoẫng tâi chđnh thûåc tïë àậ qua ài,
nhûng quẫn l hiïåu quẫ vêỵn lâ
vêën àïì trung têm úã Àưng Ấ.

<i>Bưën tr cưåt ca hoẩt àưång quẫn l</i>
<i>nhâ nûúác</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

dûơa vađo bưịn cươt truơ, ăô lađ: trâch
nhiïơm giăi trịnh, tđnh minh baơch,
tđnh dûơ ăoân ặúơc vađ sûơ tham gia.6
Trâch nhiïơm giăi trịnh cô nghơa lađ
khă nùng ýu cíìu câc viïn chûâc
nhađ nûúâc phăi chõu trâch nhiïơm vïì
hađnh ăương ca mịnh; tđnh minh
baơch lađ viïơc cho phêp truy cíơp câc
thưng tin liïn quan vúâi chi phđ
thíịp; tđnh dûơ ăoân ch ýịu bùưt
ngìn tûđ viïơc lơt phâp vađ câc
quy ắnh phăi r rađng, cô thïí biïịt
trûúâc vađ ặúơc băo ăăm thi hađnh
mươt câch thưịng nhíịt vađ cô hiïơu
quă; cođn sûơ tham gia lađ ríịt cíìn
thiïịt trong viïơc cung cíịp câc thưng
tin ăâng tin cíơy vađ thiïịt líơp sûơ
kiïím soât xâc thûơc ăưịi vúâi câc hoaơt
ăương ca chđnh ph.

Ăiïìu hiïín nhiïn lađ mươt trong sưị
bưịn ýịu tưị nađy khưng thïí tưìn taơi
ăươc líơp, mađ mưỵi ýịu tưị lađ cưng cuơ
ăïí gôp phíìn ăaơt ặúơc ba ýịu tưị
cođn laơi; vađ că bưịn ýịu tưị ăïìu lađ
cưng cuơ ăïí ăaơt ặúơc mươt câch

quăn l hađnh chđnh cưng ăng
ăùưn. (Vđ duơ, trâch nhiïơm giăi trịnh
s khưng ăíìy ă khi bõ bao boơc búêi
chïị ăươ băo míơt trong câc hoaơt
ăương quăn l, vađ s lađ vư nghơa
nïịu khưng thïí dûơ bâo trûúâc ặúơc
vïì híơu quă s xăy ra). Hún nûơa,
moơi khâi niïơm quăn l nhađ nûúâc
ăïìu mang tđnh phưí biïịn khi âp
duơng, nhûng vïì băn chíịt chó lađ
tûúng ăưịi. Trâch nhiïơm giăi trịnh
cíìn thiïịt úê khùưp moơi núi, nhûng
khưng thïí âp duơng ặúơc nïịu

khưng quy ắnh trâch nhiïơm ăô
“lađ ca ai”, “vïì câi gị”, vađ “ăưịi vúâi
ai”; tđnh minh baơch s gùơp trúê ngaơi
nïịu xím phaơm ăïịn sûơ bđ míơt hay
riïng tû cíìn thiïịt; viïơc cô thïí dûơ
ăoân ăíìy ă tđnh khưng hiïơu quă
hóơc naơn tham nhng khưng phăi
lađ ăiïìu taơo ra mươt lúơi thïị lúân; vađ
khưng thïí taơo ăiïìu kiïơn cho tíịt că
moơi ngûúđi ăïìu ặúơc tham gia vađo
moơi cưng viïơc. Sûơ phuđ húơp ca câc
khâi niïơm nađy ăưịi vúâi câc khđa
caơnh khâc nhau trong quăn l nhađ
nûúâc s ặúơc trịnh bađy trong toađn
bươ cịn sâch nađy. (Chûúng 13-16
s thăo lơn chi tiïịt câc víịn ăïì

nađy). Dûúâi ăíy, chng tưi ặa ra
mươt vađi nhíơn xêt chung.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

mâ cấc thưng tin àố phẫi xấc àấng
vâ trịnh bây theo hịnh thûác dïỵ
hiïíu). <i>Sûå tham gia úã mûác àưå thđch</i>
húåp ca cấc viïn chûác chđnh
quìn cố liïn quan vâ ca nhûäng
ngûúâi khấc lâ cêìn thiïët àïí thiïët lêåp
cấc chđnh sấch vâ chûúng trịnh xậ
hưåi àng àùỉn; sûå tham gia ca cấc
ch thïí úã bïn ngoâi cêìn cho viïåc
theo dội hiïåu quẫ hoẩt àưång; vâ
kiïën phẫn hưìi tûâ phđa ngûúâi sûã
dng cấc dõch v cưng cêìn cho
viïåc kiïím soất sûå tiïëp cêån vâ chêët
lûúång ca cấc dõch v àố. Cëi
cng, <i>trấch nhiïåm giẫi trịnh lâ thiïët</i>
ëu àưëi vúái viïåc sûã dng ngên
sấch vâ cẫ kïët quẫ ca viïåc chi
tiïu nây.

<i>Trấch nhiïåm giẫi trịnh lâ vêën àïì</i>
<i>then chưët</i>

Mùơc duđ bưịn truơ cươt ca viïơc
quăn l nhađ nûúâc ăïìu liïn quan
ăïịn nhau nhûng trâch nhiïơm giăi
trịnh víỵn lađ víịn ăïì trung tím vađ
lađ nïìn tăng cho híìu hïịt câc nươi

dung ặúơc thăo lơn trong cịn
sâch nađy. Búêi vị, thưng qua viïơc
nhùưc ăi nhùưc laơi, thơt ngûơ “trâch
nhiïơm” s cô hiïơu lûơc nhû mươt
cíu thíìn ch <i>mantra-like (ăưịi vúâi</i>
mươt sưị ngưn ngûơ chûa cô tûđ dõch
chđnh xâc cho chûơ nađy), nïn cíìn
thiïịt diïỵn giăi khâi niïơm nađy ngay
tûđ ăíìu. Trâch nhiïơm giăi trịnh
thûơc sûơ bao gưìm hai ýịu tưị: (i) khă
nùng giăi ăâp vađ (ii) chõu trâch
nhiïơm vïì híơu quă xăy ra. Thûâ

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

khu vûåc hóåc bưå phêån dên cû
nghêo khưí hún.

<b>Tham nhng vâ quẫn l cưng</b>

Khưng thïí xem xết hiïån tûúång
tham nhng mưåt cấch riïng biïåt,
mâ cêìn phẫi coi àố nhû lâ mưåt
phêìn ca vêën àïì rưång hún vïì àiïìu
hânh vâ quẫn l cưng cố hiïåu quẫ.
Do àố, sûå thûâa nhêån ca qëc tïë
vâo cëi nhûäng nùm 1990 vïì tđnh
nghiïm trổng ca tịnh trẩng tham
nhng lâ sûå phất triïín têët ëu
trong viïåc nhêån thûác mưëi quan hïå
giûäa quẫn l nhâ nûúác vâ phất
triïín úã àêìu thêåp niïn nây. Tham

nhng diïỵn ra úã nhûäng giai àoẩn
àêìu tiïn ca mổi xậ hưåi. Hêìu nhû
mổi lơnh vûåc hânh chđnh cưng àïìu
lâ ngìn cho viïåc tham nhng
-nhûäng húåp àưìng mua sùỉm vâ
nhûäng dûå ấn xêy dûång cưng cưång
lúán7, viïåc quẫn l vâ thu thụë,
quẫn l núå, hẫi quan, nhûäng quấ
trịnh tû nhên hoấ cố mc àđch
xêëu, v.v..

Nhûơng ắnh nghơa vïì tham
nhng lađ cûơc kyđ phûâc taơp. Ăõnh
nghơa ăún giăn nhíịt cng lađ ắnh
nghơa maơnh m nhíịt: <i>tham nhng</i>
<i>lađ viïơc sûê duơng sai trâi qìn haơn tû</i>
<i>vađ cưng ăïí thu lúơi câ nhín.</i>8

“Sûê
duơng sai trâi” (khâc vúâi “sûơ laơm
duơng”) bao hađm că nhûơng sai
phaơm (tûâc lađ, nhûơng hoaơt ăương
bíịt húơp phâp) vađ nhûơng sai phaơm
khâc nhû sûơ gaơt b (cưị tịnh lađm
theo hûúâng khâc). Viïơc ặa nươi

dung “tû nhín” vađo khâi niïơm
tham nhng ăïí nhíịn maơnh rùìng
trïn thûơc tïị khưng thïí cô viïơc
nhíơn hưịi lươ mađ khưng cô viïơc ặa

hưịi lươ. Trong tịnh hịnh ca câc
nûúâc ăang phât triïín, ăiïìu nađy
nhíịn maơnh rùìng nhiïìu vuơ viïơc
tham nhng lađ do tûđ bïn ngoađi
thc ăííy. R rađng lađ, cíìn phăi ch
ăïịn loaơi hịnh “tham nhng
nhíơp khííu” cng nhû nhiïìu daơng
tham nhng xịt hiïơn ngay tûđ
bïn trong.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

vâo cấc chđnh sấch thûåc sûå ca cấc
tưí chûác qëc tïë vâ chđnh ph trïn
khùỉp thïë giúái.

Trong vođng hai nùm, 1997 vađ
1998, hađng loaơt hađnh ăương vađ
chđnh sâch nưíi bíơt vađ mang tđnh
lõch sûê trong lơnh vûơc nađy ă ặúơc
tiïịn hađnh. Vađo thâng 9-1997,
Ngín hađng Thïị giúâi ă ban hađnh
mươt chđnh sâch chđnh thûâc chưịng
laơi naơn tham nhng. Câc ngín
hađng phât triïín ăa qịc gia khâc
(MDB) cng nhanh chông noi
theo. Chđnh sâch chưịng tham
nhng ca Ngín hađng Phât triïín
chíu  ặúơc phï chín vađo thâng
7-1998, vađ kïí tûđ ăô, sûơ húơp tâc
chưịng tham nhng giûơa câc MDB
ă ặúơc tùng cûúđng9. Cuđng lc ăô,

Qu Tiïìn tïơ qịc tïị (IMF) cưng bưị
Lơt Minh baơch vïì tađi chđnh. Cịi
cuđng, Tưí chûâc Húơp tâc vađ phât
triïín kinh tïị (OECD – “cíu laơc bươ”
câc nûúâc phât triïín) ă thađnh
cưng trong viïơc ăaơt ặúơc ăađm
phân vađo thâng 12-1997 ăïí xíy
dûơng mươt cưng ûúâc mang tđnh
bûúâc ngóơt, chưịng nhíơn hưịi lươ, vađ
cô hiïơu lûơc tûđ thâng 2-1999. Líìn
ăíìu tiïn trong lõch sûê, cưng ûúâc
nađy coi viïơc hưịi lươ câc viïn chûâc
nûúâc ngoađi lađ mươt tươi phaơm,
tûúng tûơ nhû câc ăaơo lơt qịc
gia quy ắnh vïì viïơc hưịi lươ câc
viïn chûâc chđnh qìn – trong tíịt
că câc nûúâc thađnh viïn OECD.10
Mùơc duđ quâ trịnh nađy múâi chó bùưt
ăíìu, híìu hïịt nhûơng viïơc cíìn triïín

khai cođn úê phđa trûúâc, vađ tíịt
nhiïn, tham nhng víỵn chûa hoađn
toađn biïịn míịt, nhûng líìn ăíìu tiïn
trong lõch sûê ặúng ăaơi, ă xịt
hiïơn mươt cú hươi cuơ thïí ăïí giăm
ăâng kïí “bïơnh tham nhng ă bõ
di cùn”11. (Víịn ăïì nađy vađ câc ch
ăïì liïn quan s ặúơc thăo lơn
trong Chûúng 17).

<b>Bưëi cẫnh vùn hoấ vâ thiïët chïë</b>

Mùơc duđ câc ngn tùưc quăn l
nhađ nûúâc lađ thưịng nhíịt, nhûng
viïơc thûơc thi chng laơi tuyđ theo
ăiïìu kiïơn cuơ thïí ca mưỵi nûúâc. Câc
hïơ thưịng vađ th tuơc hađnh chđnh
phăi hoađn toađn dûơa vađo nhûơng
ăiïìu kiïơn thûơc tïị vïì vùn hoâ, kinh
tïị, vađ nùng lûơc thûơc thi ca mưỵi
nûúâc. Trong hađnh chđnh cưng, cíìn
phăi ăùơc biïơt nghi ngúđ vïì nhûơng
lúđi tn bưị vïì “câc mư hịnh” hay
“câc thûơc tiïỵn hoađn hăo nhíịt”
chung cho moơi qịc gia. Khă nùng
âp duơng bíịt cûâ căi tiïịn nađo trong
lơnh vûơc quăn l nhađ nûúâc líịy tûđ
kinh nghiïơm ca câc nûúâc khâc
cng cíìn phăi ặúơc phín tđch
trong bưịi cănh ca ắa phûúng vađ
phăi ặúơc sûêa ăưíi, chíịp thơn hay
bâc b, nïịu thíịy cíìn thiïịt.

<i>Bưëi cẫnh thiïët chïë</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

vađ sûơ sùĩn cô ca câc sưị liïơu cô liïn
quan vađ ăâng tin cíơy, cng nhû
câc k nùng cíìn thiïịt. Viïơc ăânh
giâ thïí chïị lađ ríịt phûâc taơp búêi
thûơc tïị lađ ăa sưị câc quy tùưc x hươi

ăang víơn hađnh ăïìu cô hịnh thûâc
khưng chđnh thưịng (gưìm că
nhûơng biïơn phâp khịn khđch
vađ hịnh phaơt khưng chđnh thûâc),
lađ nhûơng viïơc mađ câc quan sât
viïn nûúâc ngoađi khưng thïí nhíơn
thíịy ặúơc. Ăiïìu nađy giăi thđch
nghõch l nưíi tiïịng ca câc nûúâc,
núi câc hïơ thưịng vađ quy trịnh
quăn l chđnh thưịng cô v ríịt
vûơng chùưc vađ chùơt ch, nhûng
trïn thûơc tïị, hoaơt ăương ca chđnh
qìn laơi thiïịu hiïơu quă, cùn
bïơnh tham nhng trúê nïn phưí
biïịn, cođn câc dõch vuơ cưng thiïịu
thưịn mươt câch tưìi tïơ. Trïn thûơc tïị,
tđnh phi chđnh thưịng chiïịm ûu
thïị taơi nhiïìu qịc gia, vúâi nïìn
kinh tïị phi chđnh thưịng cung cíịp
nhiïìu hađng hoâ vađ dõch vuơ hún
ca chđnh ph, nhûng vúâi chi phđ
cao hún xêt vïì tđnh hiïơu quă, sûơ
cưng bùìng vađ phât triïín12. Nhûơng
quy tùưc, quy ắnh lađ khâc nhau
giûơa câc tưí chûâc thûơc hiïơn
chng.13Vị hïơ thưịng quy tùưc gưìm
nhûơng quy ắnh chđnh thûâc vađ
khưng chđnh thûâc, nïn ríịt nhiïìu
“căi thiïơn” mang tđnh k thơt ă
thíịt baơi búêi chng xung ăươt vúâi

câc quy tùưc vađ ăương cú khưng
chđnh thûâc khô nhíơn thíịy. (Ăiïìu
nađy ăùơc biïơt ăng vúâi câc nûúâc

rêët nhỗ hóåc trong cấc xậ hưåi àa
sùỉc tưåc).

Mươt vđ duơ ăúđi thûúđng cho
thíịy, núi gia ằnh lađ câc tïị bađo x
hươi cú băn vúâi tíơp quân coi bûơa
trûa lađ bûơa ùn chđnh, thị viïơc thûơc
hiïơn kïị hoaơch lađm viïơc theo giúđ
“linh hoaơt” s gùơp khô khùn.
Hóơc, chûúng trịnh khen thûúêng
cho câc viïn chûâc dín sûơ, duđ ặúơc
thiïịt kïị tưịt, nhûng cng khưng
thïí mang laơi nhûơng căi thiïơn
ăâng kïí nïịu chûúng trịnh nađy
míu thỵn vúâi quy tùưc khưng
chđnh thưịng rùìng nhûơng ngûúđi
quăn l duđng qìn haơn ca
mịnh ăïí gip nhûơng thađnh viïn
cuđng tưn giâo, hóơc cuđng sùưc tươc.
Thûơc tïị cho thíịy, trong nhûơng
hoađn cănh ăô, “sûơ ăưíi múâi” cô thïí
khiïịn câc nhađ quăn l thao tng
hïơ thưịng tră thûúêng ăô vị lúơi đch
ca nhûơng ngûúđi “nhađ mịnh”, vađ
nhû víơy, cađng lađm tùng thïm
míu thỵn vađ mươt hïơ thưịng kêm

hiïơu quă hún.

Ngoâi nhûäng hêåu quẫ khấc,
àiïìu nây sệ dêỵn túái ba hêåu quẫ ch
ëu nhû sau:

● Sûå thêët bẩi ca mưåt kïë hoẩch

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

khưng chđnh thûâc ăô – nïn ăíy
lađ l do ch ýịu cíìn sûơ tham
gia vađ “lađm ch” ca ngûúđi
băn ắa.

● Nhûäng thay àưíi thïí chïë lêu bïìn

xăy ra trong thúđi gian dađi (kïịt
quă ca ăiïìu mađ Douglass
North goơi lađ “con ặúđng phuơ
thơc” [North, 1990]). Cuơm tûđ
“thay ăưíi thïí chïị nhanh
chông” lađ mươt ăiïìu đt tđnh khă
thi, trûđ <i>khă nùng xăy ra mươt</i>
cơc câch maơng chđnh trõ.

● Cấc bưå vâ cú quan chđnh ph cố

thïí húåp nhêët, tấi cêëu trc, hay
thiïët lêåp múái, nhûng sệ khưng
cố sûå thay àưíi nâo trong thấi àưå
(vâ trong cấc kïët quẫ hânh

chđnh), nïëu khưng cố nhûäng
thay àưíi cú bẫn vïì quy tùỉc, quy
trịnh vâ àưång cú lâm viïåc. Vđ
d, viïåc tẩo ra mưåt u ban
chưëng tham nhng sệ đt tấc
dng trong viïåc cẫi thiïån sûå
liïm chđnh ca bưå mấy nhâ
nûúác, trûâ khi cố thay àưíi trong
cú chïë khen thûúãng vâ xûã phẩt.

<i> nghơa ca viïơc xíy dûơng nùng lûơc</i>
Mươt vađi thơt ngûơ ặúng ăaơi
khâc cô thïí gíy ra nhûơng sûơ nhíìm
líỵn vađ tranh lơn khưng cíìn thiïịt.
Hiïíu theo nghơa ríịt heơp, “xíy
dûơng nùng lûơc” chó cô nghơa lađ
ăađo taơo. Theo nghơa rương, khâi
niïơm nađy ặúơc âp duơng cho <i>bíịt cûâ</i>
thay ăưíi nađo tâc ăương ăïịn tưí chûâc
hađnh chđnh, hay cô liïn quan ăïịn

thïí chïị - duđ lađ nhoê nhíịt. Chuâng ta
coi viïơc “xíy dûơng nùng lûơc”
trong bíịt kyđ lơnh vûơc nađo ăïìu cô
bưịn ýịu tưị cíịu thađnh vađ mưỵi ýịu
tưị nađy s khưng thïí cô tâc ăương
tđch cûơc ăïịn hiïơu quă vađ hiïơu lûơc
ca tưí chûâc nïịu câc ýịu tưị kia
khưng ặúơc căi thiïơn.

● phất triïín thïí chïë, cố nghơa lâ

mươt bûúâc tiïịn níng cao tûđ
nhûơng quy ắnh vađ biïơn phâp
kêm hiïơu quă ăïịn nhûơng quy
ắnh vađ biïơn phâp cô hiïơu quă
hún, ặúơc phăn ânh vađ ăo
bùìng sûơ giăm búât câc chi phđ
giao dõch trong lơnh vûơc nađy;

● phất triïín tưí chûác, cố nghơa lâ

sûå àiïìu chónh cú cêëu tưí chûác
theo nhûäng quy tùỉc hiïåu quẫ
hún, vâ hóåc húåp l hoấ cấc
chûác nùng vâ trấch nhiùồm;

phaỏt triùớn nguửỡn nhờn lỷồc bựỗng

caõch xớy dỷng kyụ nùng vïì câc
lơnh vûơc liïn quan, vđ duơ nhû
ăađo taơo (ăiïìu nađy s ặúơc thăo
lơn chi tiïịt úê chûúng 12); vađ

● phất triïín thưng tin, tûác lâ viïåc

âp duơng cưng nghïơ thưng tin
vađ trìn thưng mươt câch húơp
l (ặúơc thăo lơn trong
chûúng 19).

<i>Vêën àïì vùn hoấ</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

thay ăưíi vađ thđch nghi vïì vùn hoâ),
băn chíịt vađ viïơc thûơc thi thíím
qìn ca chđnh ph ặúơc giăi
thđch búêi câc ýịu tưị vùn hoâ – bao
gưìm vai trođ ca giúâi vađ sùưc tươc –
hún lađ búêi câc quy tùưc hađnh chđnh
vađ lơt phâp chđnh thưịng. Taơi
nhiïìu nûúâc ăang phât triïín, viïơc
câc nhađ lnh ăaơo thïí hiïơn vai trođ
ăa nùng – trong cưng viïơc ăiïìu
hađnh, vai trođ th lơnh bươ tươc vađ tưn
giâo – giăi thđch taơi sao bươ mây
chđnh qìn hoaơt ăương khâc biïơt
vúâi mư hịnh chđnh thưịng, vađ taơi
sao lođng trung thađnh theo câc mưịi
quan hïơ gia ằnh vađ dín tươc
thûúđng chiïịm ûu thïị so vúâi nhûơng
trâch nhiïơm chđnh thûâc.

Trong khi câc ýịu tưị vùn hoâ
taơo ra sûơ khâc biïơt lúân giûơa câch
thûâc hoaơt ăương ca chđnh ph vađ
lơnh vûơc quăn l cưng, thị viïơc
thûđa nhíơn vai trođ quan troơng ca
chng khưng thïí díỵn túâi tịnh
traơng bíịt ăương hay rúi vađo ch
nghơa tûúng ăưịi. <i>Thûâ nhíịt, câc ýịu</i>

tưị vùn hoâ khưng thïí giăi thđch
ặúơc taơi sao möơt söị quöịc gia thađnh
cöng trong viïơc taơo ra nhûơng thïí
chïị khâch quan, hiïơu quă phuđ húơp
vúâi ăùơc tđnh dín tươc vađ tưn giâo,
trong khi câc qịc gia khâc, cô
cuđng bưịi cănh vùn hoâ, laơi thíịt baơi.
Vđ duơ nhû taơi Ăưng Â, ngûúđi ta
thûúđng líịy câc giâ trõ Khưíng giâo
ăïí nhíịn maơnh ăïịn ch nghơa gia
trûúêng hún so vúâi tđnh phâp chïị,
cođn lođng trung thađnh vúâi gia tươc

ặúơc duđng ăïí bađo chûơa cho ch
nghơa câ nhín vađ gia ằnh trõ.
Nhûng duđ chng cô ặúơc giăi
thđch nhû víơy, thị câc giâ trõ
Khưíng giâo cng khưng l giăi
ặúơc thađnh tûơu khưng ăưìng ăïìu
giûơa câc qịc gia chíu  cô cuđng
trìn thưịng (ADB, 1996). Kinh
nghiïơm ca Xingapo, vađ gíìn ăíy
nhíịt lađ ca Hađn Qịc, ă chó ra
rùìng câc nhađ lnh ăaơo chđnh trõ
maơnh m, ặúơc sûơ ng hươ rương
lúân, cô thïí ặa x hươi thoât khi
nhûơng quy ắnh rađng bơc, vađ
thiïịt líơp nïn mươt nïìn hađnh chđnh
cưng hiïơu quă vađ cô trâch nhiïơm,
dûơa trïn tiïu chín ăaơo ặâc.

(Xingapo cng ríịt ăâng khím
phuơc khi nhíịt ắnh khưng dung
thûâ cho sûơ phín biïơt sùưc tươc).

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

chùm chó. Tuy nhiïn, “câc giâ trõ
chíu ” cng thûúđng ặúơc biïơn
minh cho ch nghơa baơn beđ vađ
hịnh thađnh nïn câc nhôm ănh
hûúêng vađ ăùơc ín khêp kđn lađ
nhûơng ýịu tưị díỵn ăïịn cơc khng
hoăng tađi chđnh vađo nhûơng nùm
1997-1999. (Kïí tûđ ăô, ngûúđi ta ă
khưng cođn viïơn ăïịn “câc giâ trõ
chíu ” ăïí bađo chûơa cho nhûơng
hoaơt ăương khưng cô lúơi cho viïơc
quăn l nhađ nûúâc cô hiïơu quă).

<b>Vûúåt qua nhûäng mưëi chia rệ</b>

Nhûơng mưịi chia r giă taơo ă
khiïịn câc cơc tranh lơn raơch rođi
vađ câc giăi phâp cô tđnh khă thi
trong lơnh vûơc hađnh chđnh cưng vađ
phât triïín gùơp nhiïìu khô khùn.
Thíơt may mùưn, ngađy cađng cô
nhûơng vđ duơ tơt vúđi (ăïì cíơp
ngùưn goơn úê bïn dûúâi) ăïí giăi qịt
triïơt ăïí víịn ăïì nađy.14 Nhúđ ăô ă
mang laơi sûơ nhíơn thûâc ăng ăùưn
ăïí múê ặúđng cho câc tranh lơn

thùỉng thùưn cíìn thiïịt úê híìu hïịt câc
qịc gia, vïì vai trođ vađ hịnh thûâc
can thiïơp thñch húơp cuêa chñnh phuê
trong tûúng lai, vađ ăiïìu khưng
kêm phíìn quan troơng, lađ nhûơng bưí
sung vađ húơp tâc vúâi nhau giûơa câc
lơnh vûơc cưng vađ tû.

<i><b>Cưng vúái tû</b></i>

Nối mưåt cấch ngùỉn gổn, sûå
nhêån thûác thưng thûúâng cëi
nhûäng nựm 1960 vaõ nhỷọng nựm
1970 cho rựỗng caỏc hoaồt ửồng ca

chđnh ph tíịt ýịu ûu viïơt hún lơnh
vûơc tû nhín, vađ câc nûúâc ăang
phât triïín chó cô thïí phât triïín
thưng qua qìn súê hûơu vađ quăn
l cưng ăưịi vúâi nhûơng cưng ty
cưng nghiïơp ch chưịt. Nhûng thíịt
baơi trong viïơc tiïịp cíơn theo hûúâng
nađy vađo nhûơng nùm 1980 ă díỵn
túâi mươt thûơc traơng trâi ngûúơc: tûđ
chưỵ “chđnh lađ” giăi phâp, nhiïìu
nûúâc ă coi chđnh ph “chđnh lađ”
víịn ăïì. (Mươt hïơ quă quan troơng
tíịt ýịu lađ viïơc tin rùìng câc hoaơt
ăương quăn l trong lơnh vûơc tû cô
thïí vađ cíìn ặúơc âp duơng trong

lơnh vûơc hađnh chđnh cưng. Ăiïìu
nađy khưng phăi lc nađo cng xăy
ra, nhû ặúơc thăo lơn chi tiïịt
trong câc chûúng tiïịp theo).
Nhûơng nùm gíìn ăíy ă chûâng
kiïịn sûơ cưng nhíơn ăún giăn
nhûng cú băn rùìng, că lơnh vûơc tû
vađ cưng trong mươt x hươi ăïìu víơn
ăương trong cuđng mươt khn khưí
ca thïí chïị: nhûơng khâi niïơm
trong hoaơt ăương quăn lyâ lađ quýìn
lûơc, phaơm vi vađ sûơ caơnh tranh
-chûâ khưng phăi băn thín qìn
súê hûơu. Chđnh ph cô thïí vûđa lađ
giăi phâp, vûđa lađ ngn nhín
gíy trúê ngaơi, hóơc lađ că hai – tuđy
thơc vađo viïơc chđnh ph cíìn phăi
lađm gị, vađ lađm thïị nađo ăïí ng hươ
vađ kiïím soât nhûơng hoaơt ăương
ca chđnh ph.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

quìn tûå quẫn cho cấc nhâ quẫn l
cưng (hóåc àïí u quìn cho cấc
chđnh quìn cêëp dûúái) thûúâng bõ
nưỵi lo súå sệ mêët quìn kiïím soất
cêìn thiïët ca trung ûúng ngùn
cẫn. Ngûúåc lẩi, nhûäng ngûúâi biïån
hưå cho cấc biïån phấp naõy dỷỳõng
nhỷ quan niùồm mửồt caỏch chựổc
chựổn rựỗng chủnh viùồc núái lỗng

thêím quìn trung ûúng lâ mưåt
trong nhûäng lúåi thïë ca sûå u
quìn. Nhûäng quan àiïím àưëi
nghõch nây phẫn ấnh cng mưåt
sûå chia rệ sai lêìm. Hưåi chûáng
kiïím soất quấ chi tiïët lâm giẫm
hiïåu quẫ quẫn l vâ tấc hẩi xêëu
<b>àïën kiïím soất vûäng mẩnh;</b>
nhûng viïåc phúát lúâ nhu cêìu kiïím
soất hiïåu quẫ hún trong bưëi cẫnh
u quìn khiïën quìn tûå ch
trong quẫn l cưng chó tưìn tẩi cho
túái khi nưí ra nhûäng v bï bưëi lúán
àêìu tiïn.

Trong cơc ăíịu tranh chưịng
tham nhng, sûơ thoă hiïơp giûơa
viïơc kiïím soât vađ tđnh hiïơu quă
ăùơc biïơt gíy tưín haơi. Khi giúâi lnh
ăaơo chđnh trõ phăi ặúng ăíìu vúâi
thâi ăươ múâi vïì chưịng tham
nhng, xu hûúâng ca bươ mây
hađnh chđnh quan liïu lađ cưị gùưng
ăâp ûâng trúê laơi bùìng câch âp duơng
nhiïìu biïơn phâp kiïím soât múâi,
vađ/hóơc âp duơng nhûơng biïơn
phâp kiïím soât ă cô mươt câch
nghiïm tc vađ chùơt ch hún. (Ăiïìu
nađy thûúđng thõnh hađnh úê trong

chđnh qìn hún lađ úê câc tíơp ăoađn
kinh tïị lúân - búêi cưng chng vađ
câc phûúng tiïơn thưng tin ăaơi
chng thûúđng tíơp trung ch
“soi” vađo câc lơnh vûơc cưng). Cô
thïí hiïíu ặúơc khuynh hûúâng nađy,
ăùơc biïơt lađ úê nhûơng qịc gia núi
nïìn hađnh chđnh cưng lađ nưỵi súơ hi
cho ngûúđi dín vađ niïìm tin vađo câc
viïn chûâc dín sûơ ă bõ xôi mođn.
Nhû ặúơc trịnh bađy trong câc
chûúng 9 vađ 17, viïơc tùng cûúđng
nhûơng biïơn phâp băo vïơ nhû víơy
chó lađ ăïí chưịng laơi câc vuơ tham ư
nh nhùơt vúâi chi phđ cao hún
nhiïìu, căn trúê câc hoaơt ăương quăn
l, vađ khưng gip đch gị cho viïơc
triïơt phâ nhûơng vuơ tham nhng
lúân. (Nhû Bươ trûúêng vïì câc víịn ăïì
x hươi ca mươt nûúâc ăang phât
triïín tûđng cô líìn nôi vúâi mươt tâc giă
cịn sâch nađy rùìng: “Ăûđng cô ngúđ
nghïơch nhû víơy, “chûâc võ” cađng
lúân thị cađng dïỵ tham nhng”). Cíìn
ch lađ khưng hïì cô sûơ míu thỵn
giûơa tđnh hiïơu quă vađ viïơc kiïím
soât, miïỵn lađ băn thín cú chïị kiïím
soât phăi hiïơu quă.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

thín phăi gânh chõu nhûơng híơu

quă tríìm troơng khi cô ăiïìu gị ăô
truơc trùơc xăy ra. Vađ câc viïn chûâc
dín sûơ hoađn toađn cô l khi tịm câch
hađnh xûê nhùìm tûơ băo vïơ mịnh,
thíơm chđ khi hoơ hoađn toađn nhíơn
thûâc ặúơc nhûơng tâc ăương xíịu ăïịn
tđnh hiïơu quă. Khưng cô giăi phâp
ăún giăn nađo cho tịnh traơng bïị tùưc
nađy, nhûng mûâc ăươ tin cíơy lúân hún
ca dín chng ăưịi vúâi câc viïn
chûâc dín sûơ cuđng vúâi sûơ hưỵ trúơ
maơnh m ca câc nhađ lnh ăaơo
chđnh trõ vađ quăn l s hûơu đch khi
kïịt húơp vúâi nhûơng biïơn phâp xûê
phaơt nghiïm khùưc vađ kõp thúđi ăưịi
vúâi câc hađnh vi sai trâi cưng khai,
chûâ khưng phăi xûê l nhûơng lưỵi líìm
vư tịnh hóơc khưng taơo nïn sûơ linh
hoaơt cíìn thiïịt, ăïí cô thïí băo ăăm vađ
thc ăííy tđnh hiïơu quă trong hoaơt
ăương quăn l hađnh chđnh.

<i><b>Kïịt quă hoaơt ăương vúâi quâ trịnh</b></i>
Chûúng 18 s phín tđch mươt
câch chi tiïịt víịn ăïì thûơc thi vađ câch
ăânh giâ hiïơu quă hoaơt ăương ca
bươ mây hađnh chđnh. ÚÊ ăíy, cíìn
phăi ghi nhíơn rùìng, <i>thûơc thi lađ mươt</i>
<i>khâi niïơm tûúng ăưịi vađ mang băn sùưc</i>
<i>vùn hoâ. Cô thïí cho rùìng câc viïn</i>

chûâc chđnh ph “thûơc thi tưịt” cưng
viïơc nïịu hoơ ln ln tn th chùơt
ch tûđng cíu chûơ ca câc quy ắnh,
trong mươt hïơ thưịng tn th quy
tùưc lađ muơc tiïu ch ăaơo; nïịu hoơ chi
tiïu chđnh xâc tûđng xu tiïìn ngín
sâch, trong hïơ thưịng mađ viïơc băo vïơ

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

<i><b>Hađnh chđnh cưng vúâi quăn l cưng</b></i>
Ăươc giă cô thïí nhíơn thíịy rùìng
chng tưi sûê duơng hoân ăưíi câc
thơt ngûơ “quăn l” vađ “nïìn hađnh
chđnh” (vađ s cođn tiïịp tuơc lađm nhû
víơy). Ríịt nhiïìu líơp lơn ặúơc ặa
ra ăïí minh hoaơ cho sûơ khâc biïơt
giûơa hai thơt ngûơ nađy, vađ vị thïị,
xịt hiïơn ríịt nhiïìu tađi liïơu quan
troơng vïì “quăn l cưng múâi”. Khâi
niïơm “quăn l” thûơc sûơ mang
nghơa nùng ăương hún, duđ híìu hïịt
câc bươ tûđ ăiïín lúân ăïìu coi hai thơt
ngûơ nađy lađ ăưìng nghơa.

Cô mươt sưị giâ trõ ăaơo ặâc trong
sûơ khâc biïơt nôi chung giûơa mư
hịnh trìn thưịng vïì thâi ăươ ca
chđnh qìn - thûúđng ăi cuđng vúâi
“nïìn hađnh chđnh” cưng - vađ mươt
mư hịnh múâi vïì “quăn l” . Theo
trìn thưịng, dõch vuơ cưng ặúơc

xâc ắnh búêi hai chûơ câi P (<i>probity</i>
vađ <i>propriety) nghơa lađ thâi ăươ thùỉng</i>
thùưn vađ ăng ăùưn, trong khi ăô,
trong nhûơng nùm gíìn ăíy laơi nhíịn
maơnh vađo hai khâi niïơm múâi lađ
chđnh sâch vađ thûơc thi.15 Mươt líìn
nûơa úê ăíy, thûơc tïị cho chng ta biïịt
rùìng khưng hïì cô sûơ míu thỵn
nađo. Băn thín câc quy trịnh, th tuơc
khưng phăi lađ muơc ăđch, nhûng
viïơc ắnh hûúâng kïịt quă mađ khưng
tưn troơng quâ trịnh ăng ăùưn vađ
húơp l s khưng chó phâ hng quâ
trịnh mađ cịi cuđng cođn díỵn ăïịn
mươt kïịt quă tưìi.16 Do ăô, “hiïơn
tûúơng múâi” vïì nïìn hađnh

chđnh/quẫn l cưng cho thïë k XXI
phẫi bao gưìm bưën khấi niïåm: chđnh
sấch, thûåc thi, thùèng thùỉn, vâ àng
àùỉn. Giưëng nhû nhûäng chên ghïë, cẫ
bưën ëu tưë nây àïìu cêìn thiïët àïí
àẫm bẫo mưåt hïå thưëng hânh chđnh
bïìn vûäng vâ lânh mẩnh.

<b>VAI TROĐ CA CHĐNH QÌN:</b>
<b>CAN DÛƠ TRÛƠC TIÏỊP HAY</b>
<b>ĂIÏÌU CHĨNH BÙÌNG CÂC</b>
<b>QUY ẮNH CA PHÂP LƠT</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

trịnh bây úã àêy vị àậ àïën lc cêìn
phẫi lâm rộ mưåt sưë nưåi dung ca
cåc tranh lån nây.

<b>Chđnh ph nïn lâm gị?</b>

<b>Hûúáng àïën nhûäng vêën àïì</b>

<b>cú bẫn</b>

Trúã lẩi mưåt àiïím quan trổng,
thúâi gian nhûäng nùm trûúác mùỉt
cho thêëy, cêìn phẫi tịm lúâi chó dêỵn
tûâ nhûäng khấi niïåm cú bẫn. Trong
àố, l do giẫi thđch ch ëu cho
cấc hoẩt àưång ca chđnh quìn lâ
khấi niïåm vïì hâng hoấ vâ dõch v
cưng. Nối ngùỉn gổn, cú chïë thõ
trûúâng thêët bẩi khi coi hâng hoấ

vađ dõch vuơ lađ “phi caơnh tranh” vađ
“khưng thïí ngùn căn”. “Phi caơnh
tranh” cô nghơa lađ viïơc ai ăô tiïu
duđng hađng hoâ ăïìu khưng lađm
giăm ăi sưị lûúơng hađng hoâ hiïơn cô
cho ngûúđi khâc; “khưng thïí ngùn
căn” cô nghơa lađ khưng ai bõ ngùn
căn trong viïơc tiïu duđng hađng hoâ
khi bíịt kyđ ngûúđi nađo cng cô thïí
tiïịp nhíơn ặúơc. Vđ duơ ăiïín hịnh lađ
khưng khđ saơch – lađ phi caơnh
tranh búêi moơi ngûúđi ăïìu cô thïí hđt

thúê bao nhiïu tuyđ mađ khưng cíìn
quan tím ăïịn viïơc cô bao nhiïu
ngûúđi cng ăang hđt thúê; vađ
khưng thïí ngùn căn búêi khưng thïí
Ngn tưị hoâ hoơc nùơng

nhíịt múâi ặúơc phât hiïơn gíìn
ăíy úê mươt cú súê nghiïn cûâu lúân
ca trûúđng ăaơi hoơc, cô tïn lađ

<i>Administratium [Hânh chđnh </i>

-ND]. Ngn tưị nađy khưng cô
proton mađ cng khưng cô
elec-tron. Nô chó cô mươt neutron, coâ
80 trúơ lyâ cho neutron, 20 phoâ
neutron vađ 120 phoâ trúơ l cho
neutron, khiïịn ngn tûê nađy
bao gưìm 221 haơt - ặúơc giûơ laơi
vúâi nhau nhúđ sûơ trao ăưíi liïn
tuơc nhûơng haơt cô tïn lađ moron.
Do khưng cô electron,

<i>Administratium lâ mưåt ngun</i>

tưị trú. Tuy nhiïn, nô tûúng tâc
vúâi câc phăn ûâng sinh lúơi, khiïịn
chng ặúơc hoađn tíịt líu hún 10

líìn so vúâi thúđi gian thưng

thûúđng. Ngn tưị nađy cô xu
hûúâng tíơp trung taơi mươt sưị
ăiïím nhíịt ắnh, nhû câc cíịp
chđnh qìn, câc tíơp ăoađn lúân,
câc tưí chûâc qịc tïị, vađ thûúđng
cô thïí ặúơc tịm thíịy úê nhûơng
cú súê múâi nhíịt vađ ặúơc trang bõ
tưịt nhíịt.

<i>Administratium cố mưåt nûãa</i>

tíi thổ khoẫng 3-4 nùm. Khi
àố, nố khưng tiïëp tc suy thoấi,
mâ phẫi tiïën hânh cẫi tưí vâ cú
cêëu lẩi. Trong quấ trịnh nây,
cấc trúå l neutron, phố trúå l
neutron ngay lêåp tûác hoấn àưíi
võ trđ cho nhau. Cấc kïët quẫ
nghiïn cûáu cho thêëy, khöëi
lûúång cuãa <i>Administratium thûåc</i>

tïë tùng lïn sau mưỵi lêìn cú cêëu
lẩi nhû vêåy.

Cíìn cíín thíơn khi tiïịp xc
vúâi ngn tưị nađy, búêi câch thûâc
hoaơt ăương ca nô mang tđnh líy
nhiïỵm cao, ăươc haơi úê bíịt kyđ míơt
ăươ nađo, vađ cô thïí dïỵ dađng phâ
hng câc phăn ûâng sinh lúơi khi

nô ặúơc tđch trûơ laơi. Ă cô nhiïìu
nưỵ lûơc nhùìm xâc ắnh lađm thïị
nađo ăïí kiïím soât nhûơng thiïơt
haơi mađ <i>Administratium cô thïí</i>
gíy ra, vađ nhùìm haơn chïị sûơ phât
triïín ca nô, nhûng ăïịn nay,
câc kïịt quă ăaơt ặúơc ríịt kêm
laơc quan.

<i>Ngìn: Khuët danh, khoẫng nùm</i>
<i>1996.</i>

<b>Hưåp 1.1</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

kiïím soât vađ tđnh tiïìn cho viïơc hđt
thúê nađy. Do víơy, khưng cô hịnh
thûâc khịn khđch câ nhín ăïí
“săn xịt” khưng khđ saơch (hay
ngùn chùơn viïơc ư nhiïỵm khưng
khđ), búêi chi phđ ca viïơc săn
xịt nađy lađ khưng thïí thu hưìi
ặúơc thưng qua thõ trûúđng. Vị
thïị, nhûơng thûâ hađng hoâ vađ dõch
vuơ cưng ăô s bõ thiïịu huơt nïịu
khưng cô hađnh ăương cuơ thïí ca
chđnh ph - duđ lađ viïơc săn xịt
trûơc tiïịp, câc biïơn phâp hưỵ trúơ tađi
chđnh, hay ban hađnh quy ắnh
-ăïí hiïơu chónh nhûơng sai sôt ca
cú chïị thõ trûúđng.

Ăiïìu biïơn hươ quan troơng thûâ
hai cho sûơ can thiïơp ca chđnh
qìn lađ viïơc tưìn taơi “nhûơng ăươc
qìn tûơ nhiïn”, vđ duơ nhû
nhûơng loaơi hađng hoâ vađ dõch vuơ
cô hiïơu quă kinh tïị cao ăïịn mûâc
ngùn chùơn bíịt kyđ ăưịi th caơnh
tranh nađo tham gia thõ trûúđng,
mươt khi cưng ty ăíìu tiïn ă săn
xịt ặúơc mươt sưị lûúơng ă lúân.
Do hoađn toađn khưng bõ caơnh
tranh nïn câc hng ăươc qìn tûơ
nhiïn s săn xịt dûúâi mûâc cíìn
thiïịt, ăïí giûơ giâ úê mûâc ăươ tưịi ăa
hoâ lúơi nhơn, vađ kiïìm chïị viïơc
âp duơng tiïịn bươ k thơt. Viïơc
chđnh qìn chó ăaơo săn xịt,
hóơc quy ắnh mûâc giâ vađ tham
gia, hóơc xoâ b cưng ty ăươc
qìn, lađ nhûơng viïơc lađm cíìn
thiïịt ăïí cín bùìng cung cíìu trong
mươt thõ trûúđng caơnh tranh.

Ăiïìu quan troơng lađ phăi thûđa
nhíơn băn chíịt linh ăương ca
nhûơng khâi niïơm nađy. Mươt loaơi
hađng hoâ vađ dõch vuơ, mang ăùơc
tđnh ca hađng hoâ cưng hóơc cô
băn chíịt ăươc qìn tûơ nhiïn, cô

thïí thđch húơp vúâi cú chïị thõ trûúđng
nïịu cô nhûơng thay ăưíi vïì thiïịt chïị
hóơc k thơt. Vđ duơ nhû, viïơc
giăm chi phđ thưng qua căi tiïịn k
thơt ă díỵn ăïịn caơnh tranh vađ
lađm suy giăm ýịu tưị ăươc qìn tûơ
nhiïn ca ngađnh trìn thưng, vađ
nhû víơy, biïơn hươ cho qìn súê
hûơu trûơc tiïịp ca nhađ nûúâc.
Nhûng cng s xịt hiïơn nhûơng
loaơi hađng hoâ cưng múâi. Nhû víơy,
úê mûâc ăươ mađ lúơi đch vađ câi giâ phăi
tră vûúơt quâ phaơm vi biïn giúâi ca
qịc gia, quâ trịnh toađn cíìu hoâ
ă taơo nïn nhûơng hađng hoâ cưng
mang <i>tđnh qịc tïị múâi - vđ duơ nhû</i>
mưi trûúđng toađn cíìu lađnh maơnh,
sûơ ưín ắnh tađi chđnh qịc tïị - vađ
do víơy, tiïịp tuơc cíìn ăïịn nhûơng
hoaơt ăương ca chđnh qìn trïn
toađn thïị giúâi ăïí băo vïơ chng.17
Cng s cô nhûơng hađng hoâ cưng
mang tđnh <i>khu vûơc, vđ duơ nhû viïơc</i>
sûê duơng lûu vûơc sưng chung cho
nhiïìu qịc gia khâc nhau, nhû
sưng Mekong úê Ăưng Dûúng, vađ
ăíy lađ trûúđng húơp thûơc sûơ cíìn ăïịn
sûơ phưịi húơp hoaơt ăương ca chđnh
qìn trong phaơm vi că khu vûơc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

chđnh ph, nhû bịnh ăùỉng, câc l
do x hươi, hay câc lúơi đch cưng
khâc – do dín chng úê mưỵi qịc
gia qịt ắnh khi thi hađnh ch
qìn ca mịnh thưng qua câc cú
quan ăaơi diïơn nhađ nûúâc. Nôi
chung, khưng cô gị ăïí bađn thïm
vïì câc trâch nhiïơm khâc ca nhađ
nûúâc, ngoaơi trûđ viïơc phăi xâc ắnh
cuơ thïí vađ nïu r nhûơng lúơi đch
cưng, phăi tđnh toân vïì khoăn chi
phđ mađ cương ăưìng s gânh chõu,
vađ chđnh ph cô nïn can thiïơp
vađo viïơc ra qịt ắnh vađ lađm thïị
nađo ăïí băo ăăm cưng khai, minh
baơch vađ trâch nhiïơm vïì viïơc can
thiïơp ăô.

<b>Chđnh ph phẫi lâm àiïìu àố</b>

<b>nhû thïë nâo? </b>

<i>“Cíy qịt ắnh” cho nïìn hađnh</i>
<i>chđnh cưng.</i>

Ranh giúâi giûơa viïơc dađnh câc
chûâc nùng phuđ húơp nhíịt cho khu
vûơc tû nhín vúâi câc chûâc nùng cíìn
trao cho chđnh ph, vïì băn chíịt, s
do dín chng ca qịc gia ăô
qịt ắnh, cùn cûâ vađo tịnh hịnh

vađ sûơ ûu tiïn ca mịnh. Nhûng
tríơt tûơ câc qịt ắnh dûúâi ăíy cô
thïí gôp phíìn phín loaơi câc lûơa
choơn vađ thûâ tûơ giûơa chng.

Víịn ăïì ăùơt ra lađ phăi míịt bao
líu ăïí xem xêt laơi câc qịt ắnh
vïì vai trođ ca chđnh ph? R rađng
lađ khưng phăi ngađy nađo cơc sưịng

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

<i>Con tưët nâo sệ bõ thđ?</i>

Víịn ăïì ch ýịu ăưịi vúâi sú ăưì
Cíy qịt ắnh trïn (vađ nhûơng sú
ăưì tûúng tûơ) lađ khưng thïí hiïơn
ặúơc tâc ăương lan toă ca bíịt cûâ
qịt ắnh nađo. Mươt cíu chím
ngưn cho că lơnh vûơc chđnh trõ vađ
kinh tïị - thûơc ra lađ cho mươt nhôm
cô tưí chûâc nôi chung - rùìng híìu

hïịt câc qịt ắnh ăïìu díỵn ăïịn că
ngûúđi thùưng vađ thua. Hiïơu quă
tưíng thïí lađ mươt ýịu tưị quan troơng,
nhûng chùưc chùưn ăíy khưng phăi
lađ ýịu tưị duy nhíịt, vađ thíơm chđ
khưng phăi lađ tiïu chđ ch ýịu
trong híìu hïịt câc mưi trûúđng
chđnh trõ. Víịn ăïì lađ câc nhôm lúơi
đch vađ câc câ nhín khâc nhau s cô

<b>Hịnh 1.1. “Cíy qịt ắnh” cho sûơ can thiïơp ca chđnh qìn1</b>

<i>1. Trđch dêỵn theo tâi liïåu ca R.G Laking “Thûåc tiïỵn quẫn l hiïåu quẫ</i>
<i>trong lơnh vûåc cưng”. Ngên hâng Thïë giúái, thấng 7-1996.</i>

<b>LÛÅA CHỔN</b>
<b>CHĐNH SẤCH</b>

Khưng can
thiïåp

Can thiïåp

Duy trị
thêím quìn

U quìn

Cung cêëp
trûåc tiïëp

Tâi chđnh

Quy ắnh

Thûåc thïí
cố mc àđch

xâc ắnh

Chđnh quìn
cêëp dûúái

Cấc cú quan
nhâ nûúác khấc

Cấc bưå, ngânh

Cấc nhâ cung
cêëp dõch v

Ngûúâi tiïu
dng

<b>LÛÅA CHỔN</b>
<b>CHĐNH SẤCH</b>

Cấc doanh
nghiïåp nhâ

nûúác

Cấc chđnh
quìn cêëp dûúái

Cấc tưí chûác phi
chđnh ph

Cấc doanh
nghiïåp tû nhên

Hưỵ trúå
thu nhêåp

Khưng can
thiïåp

Can thiïåp
Phiïëu trẫ tiïìn

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

quan ăiïím khâc nhau vïì viïơc mươt
hoaơt ăương nhíịt ắnh nađo ăô cô
phuđ húơp ăưịi vúâi phaơm vi qịc gia
hay khưng, hóơc mươt loaơi hịnh
dõch vuơ nađo ăô cô thđch húơp ăïí cho
tû nhín cung cíịp hay khưng, v.v..
Víịn ăïì cưịt li ca mươt hïơ thưịng
chđnh trõ tưịt lađ quăn l ặúơc nhûơng
xung ăươt vưịn cô vïì lúơi đch mươt
câch ýn bịnh vađ thưng qua mươt
quâ trịnh mađ că x hươi ăïìu tin lađ
cưng bùìng vađ hiïơu quă. Ăiïìu nađy
cng ăođi hi phăi xịt phât tûđ viïơc
âp duơng ăùơc tđnh “k trõ” ăïí xâc
ắnh vai trođ ca chđnh qìn.

Trong bưịi cănh nađy, cíìn phăi
ghi nhúâ sûơ khâc biïơt giûơa câc cíịp
ăươ ăưìng : theo ăa sưị, hoađn toađn
nhíịt trđ, vađ cô sûơ ăưìng thơn.

Ngoađi quy tùưc ca ăa sưị sưị hoơc,
tđnh húơp phâp líu bïìn ăođi hi phăi
cô sûơ băo ăăm vïì qìn ca câc
nhôm thiïíu sưị vađ thûúđng xn
taơo cú hươi ăïí lùưng nghe kiïịn ca
nhôm nađy. Sûơ nhíịt trđ hoađn toađn
r rađng lađ ăiïìu khưng thïí cô ặúơc
vađ lađ mươt quy tùưc ra qịt ắnh
khưng nïn cô. Nhûng “sûơ ăưìng
thơn” khưng ăođi hi phăi cô sûơ
nhíịt trđ hoađn toađn. Quy tùưc ăưìng
thơn ăođi hi rùìng khưng cô bươ
phíơn dín cû ăâng kïí nađo trong x
hươi kõch liïơt phăn ăưịi qịt ắnh
búêi ăiïìu nađy gíy ra ri ro khi phăi
tiïịp tuơc húơp tâc vúâi toađn bươ hïơ
thưịng. Do ăô, viïơc tiïịn hađnh
nhûơng thay ăưíi hađnh chđnh tâc
ăương ăïịn câc nhôm cưng dín

ăưng ăăo phăi ln ặúơc kïịt húơp
chùơt ch vúâi câc nhôm lúân cô
qìn lúơi liïn quan, vađ cíìn phăi
ăùơc biïơt lûu tím ăïịn câc lúơi đch
húơp phâp ca nhûơng nhôm ngûúđi
cô liïn quan khi thûơc hiïơn câc thay
ăưíi ăô.

Tuy nhiïn, tríơt tûơ vađ thûâ bíơc
ca câc víịn ăïì chó ra trong cíy

qịt ắnh nôi chung cô thïí âp
duơng ặúơc cho moơi qịc gia. Nïịu
khưng thïí âp duơng cíy qịt
ắnh nađy vị câc l do vïì thûâc hïơ
hay cú chïị, thị câch tiïịp cíơn ăô
cng ríịt hûơu đch vúâi tđnh chíịt lađ
ăiïím khúêi ăíìu ăïí phín ắnh ranh
giúâi giûơa cưng/tû trong nhûơng
trûúđng húơp cuơ thïí (mùơc duđ, nhû
ă nhùưc laơi nhiïìu líìn, cíu tră lúđi
chùưc s khưng giưịng nhau cho câc
nûúâc khâc nhau vađo câc thúđi ăiïím
khâc nhau).

<b>Quy ắnh ca chđnh ph</b>

<b>18</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

thăo lơn úê cịn sâch nađy. Do ăô,
viïơc chó nghiïn cûâu mươt chûúng
riïng r nađo ăô khưng phăi lađ
ăiïìu thđch húơp. Chng tưi ă
qịt ắnh tôm lûúơc laơi nhûơng
ăiïím quan troơng úê dûúâi ăíy –
bùìng câch giúâi thiïơu – vađ trong
mưỵi chûúng tiïịp theo, s ăïì cíơp
thđch ăâng nhûơng khđa caơnh
chđnh ýịu ca câc víịn ăïì ăang
ặúơc thăo lơn. Chng tưi gúơi
câc ăươc giă quan tím cíìn nghiïn
cûâu chi tiïịt ngìn tađi liïơu phong
ph vïì nhûơng quy ắnh ca chđnh

qìn, vađ tíơp trung tham khăo
ăïịn nhûơng lơnh vûơc hoơ ăùơc biïơt
quan tím.19

Viïơc ban hađnh câc quy ắnh cô
hiïơu quă ăïí ăaơt ặúơc câc lúơi đch
cưng xâc ắnh lađ chûâc nùng cú băn
nhíịt ca chđnh ph. Mươt hïơ thưịng
câc quy ắnh tưịt s hưỵ trúơ câc hoaơt
ăương kinh tïị, phât triïín vađ tđnh
cưng bùìng thưng qua nhiïìu câch
thûâc khâc nhau nhû xâc ắnh câc
qìn súê hûơu, trânh câc vuơ khiïịu
kiïơn khưng cíìn thiïịt, khịn
khđch caơnh tranh, ăiïìu chónh
nhûơng khiïịm khịt ca thõ
trûúđng, thc ăííy câc chđnh sâch
mưi trûúđng vađ x hươi bịnh ăùỉng cô
hiïơu quă. Tuy nhiïn, viïơc quy
ắnh thaâi quaâ, ăùơc biïơt lađ khi bõ êp
bơc tuyđ tiïơn, ăươc ăoân vađ khưng
minh baơch, s lađm tùng chi phđ
quăn l ca toađn bươ nïìn kinh tïị,
lađm phât sinh nhûơng ri ro vađ că
tham nhng.

Câc quy ắnh ặúơc câc tưí chûâc
chđnh qìn khâc nhau ban hađnh.
Viïơc u qìn líơp phâp thíím
qìn ăiïìu tiïịt cho câc cú quan

hađnh phâp trung ûúng lađ ăiïìu ă
ặúơc chíịp nhíơn trong nïìn hađnh
chđnh cưng úê híìu hïịt câc qịc gia.
Nhûng ban hađnh qịt ắnh cng
lađ mươt hoaơt ăương chđnh ca chđnh
qìn tónh vađ ắa phûúng. Câc
hoaơt ăương ban hađnh qịt ắnh
ca chđnh qìn cíịp dûúâi gưìm hai
daơng: trong thíím qìn tûơ trõ ca
mịnh theo hoơc thịt “câc thíím
qìn gưịc”, hóơc thưng qua sûơ u
qìn quăn l ca câc chûúng
trịnh ăiïìu tiïịt qịc gia. Thûơc ra,
câc quy ắnh ca chđnh qìn cíịp
dûúâi ănh hûúêng ăïịn híìu hïịt câc
hoaơt ăương thûúđng ngađy ca cưng
dín lađ ríịt quan troơng, bao gưìm
viïơc cíịp câc loaơi giíịy phêp, sûê
duơng ăíịt, quy ắnh vïì xíy dûơng
nhađ úê, v.v..

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

tíìm quan troơng ca câc u ban
nađy taơi nhiïìu qịc gia phât triïín
vađ ăang phât triïín ăang tùng díìn
lïn, sau khi ríịt nhiïìu lơnh vûơc kinh
tïị ặúơc múê cho câc nhađ cung cíịp
caơnh tranh vúâi nhau, vađ mưịi quan
ngaơi ca cưng chng rùìng sûơ múê
cûêa nađy s lađm tưín haơi ăïịn mưi
trûúđng vađ ngûúđi tiïu duđng.

<i>Câc loaơi quy ắnh</i>

Cô ba loaơi quy ắnh chđnh
nhû sau:

● Câc quy ắnh vïì kinh tïị, ănh

hûúêng trûơc tiïịp túâi thõ trûúđng,
nhû quy ắnh vïì giâ, sûơ caơnh
tranh, gia nhíơp vađ rúđi b thõ
trûúđng.

● Câc quy ắnh x hươi ăïí băo vïơ

lúåi đch ca cưng chng nhû sûác
khoễ, an toân, mưi trûúâng, sûå
kïët dđnh xậ hưåi; vâ

● Câc quy ắnh hađnh chđnh mađ

nhúâ àố cấc cêëp chđnh quìn thu
thêåp thưng tin vïì nhiïìu lơnh
vûåc, vâ can thiïåp vâo cấc
trûúâng húåp riïng lễ theo nhûäng
tiïu chđ c thïí.

Ăïịn lûúơt mịnh, mưỵi loaơi laơi cô
nhûơng ăiïím khâc biïơt quan troơng.
Câc quy ắnh vïì kinh tïị gưìm ríịt

nhiïìu loaơi, tûđ viïơc phăi cô sûơ phï
dơt ca chđnh ph trûúâc khi tiïịp
thõ mươt săn phíím (vđ duơ nhû cíìn
ặúơc sûơ chíịp thơn ca Cú quan
Thịc vađ thûơc phíím úê M trûúâc
khi mươt loaơi thịc múâi ặúơc bađy

bân húơp phâp), túâi cưng viïơc thìn
tu lađ cưng bưị thưng tin (vđ duơ nhû
úê híìu hïịt câc nûúâc phât triïín ăïìu
ýu cíìu phăi cô lúđi cănh bâo vïì
nhûơng tâc haơi cho sûâc kho trong
viïơc bân thịc lâ). ÚÊ mûâc ăươ qịc
gia vađ ắa phûúng, câc quy ắnh
kinh tïị cíìn ặúơc giao cho câc cú
quan ăiïìu tiïịt cô thíím qìn rương
ri trong câc lơnh vûơc nhû cíịp giíịy
phêp, íịn ắnh câc loaơi phđ vađ thúị.
Thưng thûúđng, câc tiïu chín nađy
s ặúơc ăiïìu chónh trong quâ trịnh
âp duơng, cùn cûâ vađo câc quy tùưc u
qìn rương ri, chûâ khưng phăi
ban hađnh múâi laơi tûđ ăíìu - <i>de novo </i>
-mưỵi khi cíìn cô qịt ắnh.

<i>Xem xêt ca câc cú quan tû phâp</i>
<i>ăưịi vúâi nhûơng hoaơt ăương ban hađnh</i>
<i>quy ắnh</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

ăoân hay laơm duơng qìn haơn

hóơc hađnh xûê mađ khưng cô bùìng
chûâng thịt phuơc hay khưng.
Ngoađi qìn khiïịu kiïơn úê câc cú
quan tû phâp, cô thïí khúêi kiïơn
hịnh sûơ, ăođi bưìi thûúđng thiïơt haơi
bùìng tiïìn, hóơc ăïì nghõ ra qịt
ắnh ằnh chó. Taơi nhiïìu nûúâc,
khưng chó câc cú quan, mađ câc
viïn chûâc nhađ nûúâc cng cô thïí
phăi chõu trâch nhiïơm phâp l.
Mươt sưị qịc gia, nhû ÍỊn Ăươ, cho
phêp khiïịu kiïơn vïì câc qịt ắnh
hađnh chđnh taơi toađ ân tiïu duđng.
Sûơ ýịu kêm vađ khưng tûúng xûâng
ca hïơ thưịng tû phâp taơi híìu hïịt
câc nûúâc ăang phât triïín, sûơ miïỵn
cûúơng ca ríịt nhiïìu nhađ lnh ăaơo
chđnh trõ khi phăi chíịp nhíơn phân
qịt ca toađ ân, ă lađm suy giăm
hiïơu quă băo vïơ ca toađ ân.20 Tuy
nhiïn, khi câc viïn chûâc cô thiïơn
chđ phăi chưịng choơi vúâi nhûơng âp
lûơc chđnh trõ, thị câc phân xêt ca
toađ ân cô thïí gip hoơ thi hađnh
cưng viïơc mươt câch ăng ăùưn vađ
ăưìng thúđi, gip giăi qịt câc
khiïịu naơi ca cưng dín.

<i>Giẫi quët thoẫ àấng</i>

<i>nhûơng xung ăươt trong viïơc ăiïìu tiïịt </i>
Míu thỵn tiïìm tađng ăíìu tiïn
chđnh lađ loaơi xung ăươt “theo chiïìu
doơc”, giûơa câc quy ắnh ca qịc
gia vúâi câc hoaơt ăương (hóơc nhûơng
ûu tiïn) ca câc cú quan chđnh
qìn ặúơc phín cíịp. Trong câc

lơnh vûơc nhû băo vïơ mưi trûúđng,
sûê duơng câc ngìn tađi ngn
thiïn nhiïn, y tïị vađ an toađn, câc
nghơa vuơ qịc tïị (nhû câc quy
ắnh ca Liïn minh chíu Íu), băo
vïơ nhôm thiïíu sưị, v.v., ăïìu cíìn
phăi cô nhûơng tiïu chín qịc gia
tưịi thiïíu. Nhûơng tiïu chín qịc
gia ăô cô thïí xung ăươt vúâi nhu cíìu
u qìn vađ qìn tûơ trõ ca ắa
phûúng, hóơc cô thïí míu thỵn
vúâi khă nùng thûơc thi ca chđnh
qìn ắa phûúng trong viïơc băo
ăăm thi hađnh, khi chđnh qìn
trung ûúng laơi khưng phín bưí câc
khoăn ngín sâch ăïí thûơc hiïơn
(ăiïìu nađy ặúơc goơi lađ “nhûơng
qìn haơn khưng cô ngìn tađi
chđnh ăïí thi hađnh”).

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

năy sinh xung ăươt giûơa câc
ngn tùưc trìn thưịng vïì ăưịi

xûê bịnh ăùỉng vúâi ngûúđi lao ăương
vađ câch ăưịi xûê cô sûơ phín biïơt vúâi
ngûúđi lao ăương taơi câc cú quan
khâc nhau. Cô thïí xịt hiïơn míu
thỵn giûơa câc ăiïìu khoăn cưịt li
vïì trâch nhiïơm giăi trịnh vađ tđnh
cưng khai, minh baơch trong nïìn
hađnh chđnh cưng, vađ sûơ miïỵn
cûúơng ca câc cú quan trong viïơc
phăi cưng bưị cùn cûâ ca viïơc ban
hađnh qịt ắnh hóơc phăi dađnh
thúđi gian ăïí thưng bâo ăíìy ă cho
dín chng.

<i>Câc víịn ăïì ăùơc biïơt ăưịi vúâi câc quy</i>
<i>ắnh ca chđnh qìn taơi câc nûúâc</i>
<i>ăang phât triïín </i>

ÚÊ câc nûúâc khâc nhau, câc quy
ắnh ca chđnh ph víơn hađnh theo
nhûơng câch thûâc khâc nhau.
Khn khưí ăiïìu tiïịt chđnh thûâc cô
v ríịt ăng ăùưn nhûng laơi cô sûơ
khâc biïơt trïn thûơc tïị - nhíịt lađ taơi
câc nûúâc ăang phât triïín. Phaơm vi
giâm sât ca cú quan líơp phâp ăưịi
vúâi câc hoaơt ăương hađnh phâp lađ
khưng tûúng xûâng că vïì mûâc ăươ
vađ chíịt lûúơng giâm sât; tưí chûâc
ca câc cú quan tû phâp vađ câc toađ

hađnh chđnh cng khưng ăưìng
nhíịt, tuyđ thơc vađo trìn thưịng
hađnh chđnh ca mưỵi nûúâc; câc lơt
lïơ chđnh thûâc tưìn taơi song song vúâi
tíơp quân; vađ ăiïìu quan troơng nhíịt
lađ nùng lûơc tû phâp, quăn l vađ
hađnh chđnh taơi nhiïìu qịc gia

ăang phât triïín cađng ýịu thị cađng
lađm cho viïơc thi hađnh câc quy ắnh
hađnh chđnh lađ khưng thïí dûơ ăoân
ặúơc, khưng ăưìng ăïìu vađ phuơ
thơc nhiïìu vađo câc mưịi quan hïơ
qìn lûơc. Câc víịn ăïì ch ýịu taơi
câc nûúâc ăang phât triïín chđnh lađ
nùng lûơc thûơc thi ýịu; sûơ thưng
ăưìng giûơa ngûúđi ăiïìu hađnh vađ
ngûúđi bõ ăiïìu hađnh cng nhû quâ
trịnh ban hađnh lơt phâp míơp múđ
vađ tuyđ tiïơn - cuđng vúâi sưị lûúơng quâ
lúân câc quy ắnh, mađ trong sưị ăô,
cô nhiïìu vùn băn lađ khưng cíìn
thiïịt vađ laơc híơu.

Nùng lûơc thûơc thi ýịu kêm câc
quy ắnh vïì y tïị, sûâc kho, an
toađn, mưi trûúđng, sûê duơng ăíịt vađ
câc lúơi đch cưng cương khâc ă dung
thûâ cho tịnh traơng vi phaơm trùưng
trúơn nhûơng quy ắnh quan troơng,

gíy tưín thûúng nghiïm troơng ăïịn
ngûúđi ngheđo. Trong lơnh vûơc tađi
chđnh, viïơc thûơc thi ýịu kêm câc
ăaơo lơt vïì ngín hađng hóơc câc
quy ắnh vïì thõ trûúđng vưịn cô thïí
díỵn ăïịn sûơ suơp ăưí ca câc tưí chûâc,
vađ gíy ra nhûơng híơu quă kinh tïị
tríìm troơng, ăiïín hịnh nhíịt lađ cơc
khng hoăng tađi chđnh trong
nhûơng nùm 1997-1999 ă xăy ra úê
Ăưng Â.

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

húơp cíìn ặúơc chó ra lađ trong lơnh
vûơc viïỵn thưng, khi ngûúđi ăíìu tiïn
thûơc thi quy ắnh trong lơnh vûơc
cưng nađy, trïn thûơc tïị, thûúđng
thađnh cưng trong viïơc dađnh cho
mịnh qìn cíịp giíịy phêp cho
nhûơng ngûúđi tham gia múâi vađ íịn
ắnh mûâc thúị. Nhûơng xung ăươt
lúơi đch tûúng tûơ cng xịt hiïơn
trong ngađnh hađng khưng dín sûơ,
cưng nghïơ thưng tin vađ câc ngađnh
dõch vuơ tiïơn đch khâc.

Bïn caơnh sưị lûúơng quâ dû
thûđa câc quy ắnh úê câc nûúâc
ăang phât triïín lađ tịnh traơng bûđa
bi vađ míu thỵn ca câc vùn
băn. Nhiïìu vùn băn cô câc quy

ắnh b ng vađ mú hưì ă bơc
cưng dín phăi tn theo mịn
ch quan ca câc viïn chûâc nh
nhen. (Vđ duơ, nhûơng khoăn chi
phđ do tïơ quan liïu vađ tham
nhng ca mươt cú quan xịt
khííu ca chđnh ph úê Bùnglaăêt
cô thïí lúân gíịp ba líìn chi phđ
thađnh líơp cưng ty nađy – Ngín
hađng Thïị giúâi, 1996). Naơn “quan
liïu” cađng tríìm troơng thïm búêi
thiïịu cưng khai, minh baơch vađ
khă nùng ca ngûúđi dín trong
viïơc tiïịp cíơn thưng tin vïì câc quy
ắnh hiïơn hađnh cng nhû câc th
tuơc giăi qịt tranh chíịp. Cùn
ngn quan troơng nhíịt gíy nïn
tïơ tham nhng lađ khn khưí lơt
phâp chưìng chêo, míơp múđ, vađ rưịi
rùưm. Vị víơy, giăi phâp chưịng
tham nhng maơnh m nhíịt lađ

ăún giăn hoâ vađ sùưp xïịp húơp l
câc quy ắnh.

<i>Sưị lûúơng, chi phđ vađ chíịt lûúơng câc</i>
<i>quy ắnh ca chđnh qìn</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

quy ắnh ca câc tưí chûâc qịc tïị
(nhû U ban chíu Íu hóơc Tưí

chûâc Thûúng maơi thïị giúâi
-WTO), mađ câc nûúâc vađ câc cưng
ty phăi tn th. Khưng chó cô
tịnh traơng câc ăaơo lơt vađ quy
ắnh thûđa thi, mađ chng cođn
thay ăưíi quâ nhanh chông khiïịn
câc cưng dín (vađ ăưi khi lađ că câc
viïn chûâc trûơc tiïịp tham gia)
cng khưng thïí biïịt ặúơc nươi
dung hiïơn hađnh ca chng.

Ngoađi nguy cú lađm phât sinh
tham nhng do cô quâ nhiïìu câc
quy ắnh míơp múđ, thị chi phđ cho
câc quy ắnh cng cô bưịn thađnh
phíìn chđnh, lađ ăiïìu ríịt đt khi ặúơc
xem xeât nghiïm tuâc khi ban hađnh :

● chi phđ tâi chđnh ca chđnh

qìn ăïí quăn l viïơc ban
hađnh quy ắnh (úê M, chi phđ
nađy ă tùng nùm líìn trong
thúđi gian tûđ nùm 1970 ăïịn
nùm 1995).

● chi phñ cho nhûäng cưng viïåc

vùn phông vâ hânh chđnh cho
cấc doanh nghiïåp vâ ngûúâi dên

(tẩi cấc nûúác lâ thânh viïn ca
OECD, loẩi chi phđ nây ûúác tđnh
chiïëm 1,7% GDP);

● chi phđ àïí thûåc thi - nhû viïåc

mua sùỉm cấc trang thiïët bõ
múái, tấi cú cêëu quấ trịnh sẫn
xët, viïåc xêy dûång lẩi, vâ tùng
chi phđ do chêåm trïỵ trong viïåc
nhêån giêëy phếp (úã cấc nûúác
OECD, khoẫn chi phđ nây ûúác

tđnh chiïëm túái 10% GDP);

● chi phđ giấn tiïëp cho nïìn kinh

tïë, nhû lâm giẫm cẩnh tranh vâ
cẫi tiïën, vâ giẫm st àêìu tû.

Nïịu nhûơng ýịu tưị khâc lađ nhû
nhau, thị chíịt lûúơng ca quy ắnh
t lïơ nghõch vúâi sưị lûúơng câc quy
ắnh ặúơc ban hađnh. Ăiïìu nađy chuê
ýịu lađ do viïơc thûơc thi cađng trúê
nïn khô khùn hún khi sưị lûúơng câc
lơt lïơ cíìn ặúơc thûơc thi ngađy cađng
nhiïìu hún. Câc quy ắnh ca
chđnh ph thûơc sûơ lađ mươt trûúđng
húơp ăiïín hịnh ca viïơc “cađng đt

cađng tưịt”. Nhûng hiïơu quă ca
viïơc thûơc thi cng lađ mươt biïíu hiïơn
ăânh giâ chíịt lûúơng vađ sûơ phuđ húơp
ca chđnh câc ăaơo lơt. Câc quy
ắnh phi thûơc tïị, câc ăaơo lơt gíy
phiïìn nhiïỵu, câc mûâc phaơt quâ
vuơn vùơt hóơc quâ cûâng nhùưc, ăïìu
díỵn túâi hiïơu quă thûơc thi ýịu kêm,
vađ bõ dín chng phúât lúđ, ăùơc biïơt
lađ taơi câc nûúâc ăang phât triïín.

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

dõch ca toađn bươ nïìn kinh tïị, vađ
cng thíịt baơi trong viïơc ăâp ûâng
câc muơc tiïu chđnh ăâng ca câc
quy ắnh mađ chđnh qìn mong
mịn thiïịt líơp.

<i>Cố nïn phi àiïìu tiïët?</i>

Khưng nïn vươi vađng phi ăiïìu
tiïịt ăïí khùưc phuơc viïơc vươi vađng
ban hađnh quy ắnh. Ăíy lađ trûúđng
húơp ríịt ăiïín hịnh vïì viïơc húơp l
hoâ vađ giăm búât khn khưí ăiïìu
tiïịt úê híìu hïịt câc nûúâc, vađ trâch
nhiïơm trịnh bađy chûâng cûâ phăi
chín sang nhûơng ngûúđi mịn
duy trị mươt quy tùưc cuơ thïí chûâ
khưng thơc vïì nhûơng ngûúđi
mịn bi b quy tùưc. Tuy nhiïn,

viïơc phi ăiïìu tiïịt bûđa bi mađ
khưng xem xêt cíín thíơn muơc ăđch
ban ăíìu ca <i>tûđng quy tùưc vađ dûơ</i>
ăoân câc híơu quă cô thïí xăy ra
trong trûúđng húơp loaơi b vùn băn
lađ câch lađm sai líìm, khưng cíìn
thiïịt vađ ăíìy ri ro.

Trong nhûơng nùm qua, ríịt
nhiïìu nûúâc ă cô nhûơng nưỵ lûơc
rương ri nhùìm phi ăiïìu tiïịt hóơc
ăún giăn hoâ câc quy ắnh. Tuy
nhiïn, câc quy ắnh lađ nhûơng thûâ
“c daơi khô diïơt trûđ tíơn gưịc”, mươt
phíìn búêi híìu hïịt chng ăïìu phuơc
vuơ nhûơng muơc tiïu cuơ thïí, vađ mươt
phíìn lađ do chng taơo ra cưng ùn
viïơc lađm cho ăươi ng nhûơng ngûúđi
ban hađnh quy ắnh, nhûơng ngûúđi
chùưc chùưn khưng hađi lođng vúâi khă
nùng ăânh míịt cú súê cho sûơ tưìn taơi

cưng viïơc ca mịnh. Ă cô mươt sưị
tiïịn bươ trong quâ trịnh phi ăiïìu
tiïịt, nhûng tiïịn trịnh nađy lađ ríịt
chíơm chaơp vađ chó ặúơc thûơc hiïơn úê
mươt vađi qịc gia, chûâ khưng phăi lađ
nhûơng hađnh ăương khúịch trûúng
mađ ai ăô cô thïí tin ặúơc. ÚÊ phaơm vi
tưíng quât, ăiïìu chùưc chùưn lađ nhûơng

nưỵ lûơc ăô lađm giăm ăâng kïí câc
quy ắnh ca chđnh qìn xịng
dûúâi mûâc <i>cíìn cô khi khưng cô câc</i>
quy ắnh ăô. Tuy nhiïn, cng cô sûơ
nghi ngúđ rùìng, cho ăïịn nay, nhûơng
nưỵ lûơc phi ăiïìu tiïịt ă ăïí laơi mươt
khoăng trưịng trong hïơ thưịng tưíng
thïí câc quy ắnh - trûđ ngoaơi lïơ ca
mươt vađi qịc gia. Cô thïí thíịy rùìng,
phi ăiïìu tiïịt úê cíịp chđnh qìn ắa
phûúng cô hiïơu quă hún.

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

kiïën nghõ, vâ cố mưëi liïn kïët vúái
cấc trung têm giấm sất vâ thêím
quìn chđnh trõ (OECD, 1997).

<b>Tûâ ba chûä cấi E àïën bưën chûä</b>

<b>cấi E</b>

Nïìn hađnh chđnh cưng cô “ba
chûơ E” kinh ăiïín lađ kinh tïị
(econ-omy), hiïơu quă (efficiency), vađ
hiïơu lûơc (effectiveness). <i>Kinh tïị cô</i>
nghơa lađ mua sùưm ặúơc loaơi hađng
hoâ vađ dõch vuơ cô chíịt lûúơng vúâi
mûâc giâ thíịp nhíịt vađ kõp thúđi
(Ăíy lađ tiïu chín ch ýịu ca
viïơc mua sùưm hiïơu quă ca chđnh
qìn - xem chûúng 9). <i>Hiïơu quă</i>
cng cô nươi hađm tûúng tûơ khâi

niïơm kinh tïị, ăïì cíơp viïơc săn xịt
vúâi mûâc chi phđ <i>ăún võ thíịp nhíịt</i>
cô thïí ặúơc (ăïí ăaơt mươt chíịt
lûúơng nhíịt ắnh). <i>Hiïơu lûơc lađ mûâc</i>
ăươ ăaơt ặúơc muơc ăđch cịi cuđng
mađ hoaơt ăương nađy hûúâng ăïịn. Vđ
duơ, nhû trong chûúng trịnh tiïm
chng, tiïu chín kinh tïị ăođi hi
phăi ăaơt ặúơc sưị lûúơng tiïm
chng cô chíịt lûúơng vúâi chi phđ
thíịp nhíịt vađ trong thúđi gian húơp
l; tiïu chín hiïơu quă ăođi hi
phăi ăaơt sưị lûúơng tiïm chng tưịi
ăa vúâi nhûơng ngìn lûơc hiïơn cô;
cođn tiïu chín hiïơu lûơc laơi ăođi hi
phăi giăm thiïíu tưịi ăa cùn bïơnh
nađy (chûúng 18 s thăo lơn chi
tiïịt víịn ăïì nađy).

Liïåu chng ta coỏ thùớ kùởt luờồn
rựỗng, mửồt hùồ thửởng quaón lyỏ cửng
vờồn hânh mưåt cấch kinh tïë, hiïåu

quẫ vâ cố hiïåu lûåc lâ mưåt hïå thưëng
tưët cêìn thiïët hay khưng? Cêu trẫ lúâi
lâ khưng, vị hai l do. Thûá nhêët,
nhû trûúác àêy àậ trịnh bây, cêìn
phẫi tưn trổng quy trịnh húåp phấp,
nïëu khưng, niïìm tin vâo chđnh
quìn sệ bõ suy ëu theo thúâi gian.

Thûá hai, cêìn phẫi nhịn xa trưng
rưång vâ tđnh àïën nhu cêìu ca cấc
nhốm thiïíu sưë vâ ngûúâi nghêo.
Nhû vêåy, cêìn bưí sung thïm mưåt
chûä "E" nûäa, àố lâ <i>tủnh cửng bựỗng</i>
(equity). Nùởu khửng xem xeỏt mửồt
caỏch cửng bựỗng hoaõn caónh vaõ nhu
cờỡu cuóa nhỷọng ngỷỳõi ngheõo vaõ cấc
nhốm bõ thiïåt thôi trong xậ hưåi, thị
chđnh quìn khưng thïí duy trị mưåt
cấch bïìn vûäng hïå thưëng cố “hiïåu
quẫ” nhêët, búãi nhûäng cùng thùèng
nưåi bưå tđch t lẩi lâm mêët ài sûå tûå
nguån húåp tấc, mâ àố lâ chêët kïët
dđnh cho mưåt chđnh quìn hiïåu
quẫ. Trûúác mùỉt, cố thïí cố xung àưåt
giûäa cấc mc tiïu hiïåu quẫ vâ caỏc
muồc tiùu cửng bựỗng; nhỷng vùỡ lờu
daõi, khửng hùỡ cố sûå xung àưåt nâo
giûäa chng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

<b>HÂNH CHĐNH CƯNG</b>
<b>VÂ CHÏË ÀƯÅ CƯNG V:</b>
<b>BÛÁC TRANH TOÂN CẪNH</b>

Phíìn nađy tưíng húơp “câc ăiïím
then chưịt” ca câc chûúng kïị tiïịp,
vađ nhû víơy, s trịnh bađy mươt câch
tôm tùưt nươi dung thûơc tïị ca toađn
bươ cịn sâch nađy. (Nhûơng phín

tđch vađ ăïì xịt vïì mùơt chđnh sâch
s ặúơc trịnh bađy trong chûúng
cịi cuđng). Tuy nhiïn, trûúâc hïịt,
ngûúđi ăoơc cíìn nùưm ặúơc tûúêng
vïì quy mư vađ tíìm vôc ca chđnh
qìn, ăô chđnh lađ phaơm vi mang
tđnh ắnh lûúơng thơc vïì ch ăïì
bađn lơn ca chng ta.

<b>Chđnh ph lúán àïën mûác nâo?</b>

Nhûäng chó sưë thûåc tiïỵn vïì quy
mư ca chđnh ph lâ t lïå phêìn
trùm dên sưë (hóåc tưíng sưë nhên
viïn) lâm viïåc cho chđnh ph, vâ
t lïå chi tiïu ca chđnh ph so vúái
GDP. Tyã lïå chi tiïu cuãa chñnh phuã
so vúái GDP rộ râng lâ cao hún t lïå
viïn chûác chđnh ph so vúái toân bưå
lûåc lûúång lao àưång, búãi trïn thûåc
tïë, phêìn lúán cấc chi tiïu ca chđnh
ph lâ dânh cho hâng hoấ, dõch v
vâ thiïët bõ hún lâ àïí trẫ lûúng cho
viïn chûác. Mùåc d hai chó sưë nây
rêët tûúng àưìng vúái nhau (vâ võ trđ
xïëp hẩng ca cấc qëc gia theo t
lïå viïn chûác lâm viïåc cho chđnh
ph cng rêët sđt sao vúái võ trđ xïëp
hẩng theo t lïå chi tiïu cuãa chñnh
phuã), nhûng chi tiïu cuãa chñnh

phuã lâ mưåt chó sưë cố nhiïìu nghơa
trûåc giấc hún vïì “quy mư” ca
chđnh ph.

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

tûđ 34% GDP vađo nùm 1980 lïn túâi
gíìn 40% vađo nùm 1999. Trong
phíìn cođn laơi cuêa thïị giúâi, tyê lïơ
nađy giaêm tûđ trïn 28% GDP xịng
dûúâi 26%. Cô l ăiïìu khiïịn câc
nûúâc ăang phât triïín lo ngaơi hún,
ăô lađ sûơ giăm st nađy ặúơc quy
vađo câc chi phđ ăíìu tû cưng, giăm
tûúng ăưịi khoăng 1/3, xịng chó
chiïịm khoăng 4% GDP.

Nhûơng xu hûúâng tưíng thïí nađy
cng cô thïí bõ hiïíu nhíìm theo
nhiïìu câch. Vđ duơ nhû, trong
nhôm câc nûúâc OECD, quy mư
chđnh qìn tùng lïn ch ýịu lađ
taơi câc nûúâc thơc chíu Íu luơc ắa,
ăiïìu nađy nôi chung khùỉng ắnh laơi
sûơ cam kïịt tiïịn túâi mươt hïơ thưịng
an sinh x hươi toađn diïơn. Mươt vađi
nûúâc (ăâng kïí nhíịt lađ Niu Dilín,
vađ úê mûâc ăươ nhoê hún lađ Aixúlen vađ
Hađ Lan) thïí hiïơn sûơ thu nh ăâng
kïí, cođn câc nûúâc khâc thị víỵn giûơ
ngn quy mư c. Nhûơng khâc

biïơt lúân giûơa câc nûúâc vađ khu vûơc
cng cô taơi câc khu vûơc khâc trïn
thïị giúâi.

Trong bêët k trûúâng húåp nâo,
viïåc thẫo lån vïì quy mư ca
chđnh ph cng khưng thïí tấch
rúâi khỗi viïåc àấnh giấ nguån
vổng ca dên chng àưëi vúái vai
trô ca nhâ nûúác vâ vïì hiïåu lûåc
hoẩt àưång ca nhâ nûúác. Mưåt
chđnh ph rêët nhỗ cng cố thïí lâ
quấ lúán nïëu hoẩt àưång thiïëu hiïåu
quẫ vâ lậng phđ; vâ mưåt chđnh ph
cố quy mư lúán vêỵn cố l do àïí

phât triïín nïịu ngûúđi dín mong
mịn chđnh ph phăi ăăm nhiïơm
thïm mươt sưị nhiïơm vuơ vađ chûâng
minh ặúơc tđnh hiïơu lûơc ca mịnh.
Tûúng tûơ nhû víơy, viïơc múê rương
chđnh qìn trung ûúng trong hai
thíơp niïn vûđa qua gùưn liïìn vúâi
viïơc căi thiïơn ăâng kïí tịnh hịnh
tađi chđnh. Viïơc giăm toađn diïơn
thím huơt tađi chđnh (tûđ 4,9% xịng
cođn 3,8% GDP taơi câc nûúâc cưng
nghiïơp, vađ tûđ 3,9% xịng 2,6%
GDP taơi câc nûúâc khâc trïn thïị
giúâi), ă khiïịn khu vûơc phi chđnh

ph cô ặúơc ngìn tađi chđnh dưìi
dađo hún ăïí víơn hađnh vađ lađm giăm
âp lûơc lïn li sịt. Chi tiïu ca
chđnh ph taơi câc qịc gia cưng
nghiïơp ă tùng lïn nhiïìu hún,
nhûng ăưìng thúđi, laơi ặúơc ăăm
băo tưịt hún.

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

àấng quan têm, vâ viïåc cẫi thiïån
hiïåu lûåc àố lâ thấch thûác úã mổi
qëc gia. Phêìn côn lẩi ca chûúng
nây sệ tưíng kïët nhûäng àiïím chđnh
ëu vïì tûâng khđa cẩnh ca quẫn l
cưng, nhû thưng lïå vâo cëi mưỵi
chûúng àïìu cố phêìn tốm tùỉt mang
tđnh tưíng kïët.

<b>Bưå mấy vâ tưí chûác</b>

<b>chđnh ph</b>

<i>Xíy dûơng vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch</i>
Chûâc nùng líơp vađ ăiïìu phưịi
chđnh sâch lađ mươt chûâc nùng cú
băn ăïí câc chđnh ph hoaơt ăương
nhõp nhađng. Nhûơng cú chïị hịnh
thađnh vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch cô
hiïơu quă cô mưịi liïn hïơ chùơt ch
vúâi mươt khn khưí chđnh sâch cô
tđnh dûơ ăoân ặúơc nhiïìu hún, câc
quy ắnh tưịt hún, tïơ naơn tham

nhng đt hún vađ chïị ăươ phâp trõ
maơnh m hún. Ăưìng thúđi, nhûơng
ýịu tưị nađy cô tâc ăương khưng nh
lïn câc doanh nghiïơp, hoaơt ăương
ăíìu tû vađ tđnh hiïơu quă ca nïìn
hađnh chđnh - tíịt că nhûơng ýịu tưị
nađy ăođi hi nhûơng chó díỵn vađ
nhûơng ắnh hûúâng r rađng tûđ câc
cíịp lnh ăaơo cao nhíịt.

Cú chïë xêy dûång vâ àiïìu phưëi
chđnh sấch ca trung ûúng trong
cấc hïå thưëng chđnh quìn theo mư
hịnh cưång hoâ nghõ viïån vâ tưíng
thưëng cố nhûäng àùåc àiïím khấc
nhau. Hïå thưëng cưång hoâ nghõ
viïån cố cêëu trc vûäng chùỉc vâ

mang tđnh tíơp thïí nhiïìu hún, cođn
hïơ thưịng cương hoađ tưíng thưịng cô
tđnh linh hoaơt vađ phuơ thơc vađo
tđnh câch ca câ nhín ngûúđi lnh
ăaơo nhiïìu hún. Tuy nhiïn, trong
bíịt cûâ trûúđng húơp nađo, câc cú chïị
ăô phăi thûơc hiïơn ặúơc nùm
nhiïơm vuơ cú băn sau: (i) cung cíịp
thưng tin vađ cănh bâo súâm vïì
nhûơng víịn ăïì chđnh sâch sùưp xăy
ra, (ii) băo ăăm tham víịn trûúâc vúâi
tíịt că câc bïn cô liïn quan thơc

chđnh ph, (iii) cung cíịp nhûơng
phín tđch hưỵ trúơ vađ ăïì xûúâng câc
giăi phâp lûơa choơn; (iv) ghi chêp
vađ phưí biïịn câc qịt ắnh chđnh
sâch; vađ (v) giâm sât quâ trịnh
thûơc hiïơn câc qịt ắnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

trịnh lïn câc nhađ hoaơch ắnh chđnh
sâch, loaơi b nhûơng víịn ăïì tíìm
thûúđng, đt quan troơng.

Do ăô, mươt ban thû k maơnh
vađ lađm viïơc cô hiïơu quă lađ ăiïìu
kiïơn tiïn qịt ăưịi vúâi cưng tâc
ăiïìu phưịi chđnh sâch cô hiïơu quă.
Trong câc hïơ thưịng theo mư hịnh
cương hoađ tưíng thưịng, chûâc nùng
ca ban thû k thûúđng ặúơc giao
cho vùn phođng tưíng thưịng. Ăưịi
vúâi câc hïơ thưịng theo mư hịnh
cương hoađ nghõ viïơn, chûâc nùng
nađy cô thïí ặúơc giao cho vùn
phođng th tûúâng hóơc ban thû k
nươi câc. Ban thû k nươi câc cô
nhiïơm vuơ trúơ gip nươi câc (hóơc
hươi ăưìng bươ trûúêng). Quy mư vađ
chûâc nùng ca câc ban thû k
chđnh sâch khâ ăa daơng. ÚÊ mươt
thâi cûơc lađ phođng nươi câc, Xingapo
chó cô 15 nhín viïn; cođn Vùn

phođng tưíng thưịng M laơi thơc vïì
mươt thâi cûơc khâc vúâi hún 4.000
nhín viïn. ÚÊ Vûúng qịc Anh,
tưíng sưị nhín viïn ca Vùn phođng
th tûúâng vađ Vùn phođng nươi câc
Anh lađ khoăng 200 ngûúđi, úê vađo
mûâc trung bịnh. Tuy nhiïn, cho
duđ vúâi quy mư nađo, cú quan nađy
phăi băo ăăm ặúơc dođng thưng
tin ăíìy ă, thưng sịt vađ băo ăăm
hưỵ trúơ ăùưc lûơc cho quâ trịnh ra
qịt ắnh.

Cëi cng, àïí quấ trịnh lêåp vâ
àiïìu phưëi chđnh sấch hoẩt àưång cố
hiïåu quẫ, ngoâi mưåt vùn phông
trung ûúng cố chûác nùng àng

àùỉn, cêìn phẫi cố sûå húåp tấc chùåt
chệ úã mổi cêëp quẫn l nhâ nûúác.
Sûå húåp tấc nây àôi hỗi cẫ nhûäng cú
chïë chđnh thûác, nhû cấc u ban vâ
nhốm lâm viïåc liïn ngânh vâ cẫ
nhûäng mẩng lûúái liïn lẩc phi
chđnh thûác, vâ tinh thêìn húåp tấc
giûäa cấc viïn chûác nhâ nûúác.
Chđnh ph cêìn cố nhûäng biïån
phấp hưỵ trúå cho viïåc duy trị vâ
phất triïín nhûäng mưëi quan hïå húåp
tấc kïí trïn.

<i>Cú cêëu tưí chûác ca chđnh quìn</i>
<i>trung ûúng</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

tiïn chđnh sấch múái, vđ d vïì vêën
àïì bẫo vïå mưi trûúâng.

Cấch tiïëp cêån thưng thûúâng lâ
cưë gùỉng nhốm cấc chûác nùng vâo
cấc tưí chûác àún nhờởt nhựỗm taồo
iùỡu kiùồn thuờồn lỳồi cho caỏc bửồ
trỷỳóng thỷồc hiïån thêím quìn c
thïí ca mịnh, khưng cố sûå chưìng
lêën hóåc tẩo ra khoẫng trưëng vâ
nhû vêåy, tùng cûúâng trấch nhiïåm
ca cấc bưå. Tuy vêåy, nhûäng thêím
quìn chưìng chếo cố thïí lâ lúåi
thïë trong viïåc tẩo ra cấc cåc
tranh lån nưåi bưå vâ mang lẩi cho
ngûúâi dên cấc hịnh thûác cung cêëp
dõch v khấc nhau.

Âp lûơc cùưt giăm chi tiïu cưng
vađ thu heơp quy mư hađnh chđnh
ă bơc mươt sưị nûúâc tưí chûâc laơi
vađ giăm búât sưị lûúơng câc bươ ca
chđnh ph theo câc câch khâc
nhau. Xu hûúâng nađy ặúơc cng
cưị thïm do viïơc phi tíơp trung
hoâ vađ ýu cíìu tùng thïm thíím

qìn vađ ngìn lûơc ca câc ăún
võ chđnh qìn cíịp dûúâi. Trong
câc nïìn kinh tïị chín ăưíi,
nhûơng nưỵ lûơc cú cíịu laơi hïơ thưịng
kinh tïị vađ chđnh trõ tíịt ýịu díỵn
ăïịn viïơc cú cíịu laơi chđnh qìn
trung ûúng.

Theo quy tùỉc chung, sưë lûúång
cấc bưå khưng nïn quấ lúán ẫnh
hûúãng àïën viïåc àiïìu phưëi vâ
cng khưng quấ nhỗ àïí lâm tùng
quấ mûác khưëi lûúång cưng viïåc
cho mưỵi bưå vâ lâm giẫm trấch
nhiïåm ca chng. Trïn thûåc tïë, sưë

lûúång cấc bưå lâ khấc nhau àấng
kïí giûäa cấc nûúác, tûâ khoẫng 100
bưå úã mưåt sưë nûúác cho àïën chûa
àêìy 10 bưå úã cấc nûúác khấc. Mưỵi bưå
phc v trung bịnh khoẫng 43
triïåu dên úã Cưång hoâ nhên dên
Trung Hoa cho àïën 1.300 ngûúâi úã
Àẫo Cook.

Nhû vêåy, sưë lûúång cấc bưå ca
chđnh quìn trung ûúng lâ àiïìu
cố nghơa, khưng chó vị mc àđch
àiïìu phưëi, mâ côn àïí giẫm búát chi
phđ ca chđnh ph vâ duy trị ấp

lûåc àưëi vúái viïåc múã rưång bưå mấy
hânh chđnh. Nối rưång ra, àa sưë cấc
nûúác cố thïí vêån hânh hiïåu quẫ
khoẫng 12 àïën 18 bưå trung ûúng.
Tuy vêåy, bẫn thên viïåc giẫm búát
sưë lûúång cấc bưå khưng tẩo ra lúåi
thïë vâ trong mưåt sưë trûúâng húåp
àùåc biïåt cố thïí lâm suy ëu tđnh
chõu trấch nhiïåm do viïåc hịnh
thânh nïn cấc thûåc thïí hưỵn húåp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

câc quy ắnh múâi mađ khưng bi
b câc quy ắnh ă lưỵi thúđi, hóơc
quy ắnh chi tiïịt mươt câch khưng
cíìn thiïịt trong câc lơt giăi qịt
víịn ăïì cô tđnh chíịt cưng. Tịnh
traơng cô quâ nhiïìu quy ắnh
khưng chó gíy ra phđ tưín ăưịi vúâi
chđnh qìn vađ nïìn kinh tïị mađ
cođn lađm suy ýịu chíịt lûúơng câc
quy ắnh vađ viïơc thi hađnh chng.
Do ăô, mươt phong trađo diïỵn ra
trïn khùưp thïị giúâi hûúâng ăïịn viïơc
phi ăiïìu tiïịt ă bùưt ăíìu vađo cịi
nhûơng nùm 1980. Trong phong
trađo phi ăiïìu tiïịt ríịt ăng lc vađ
cíìn thiïịt ăô, cíìn phăi ch ăïí
khưng loaơi b nhûơng quy ắnh
cíìn thiïịt vađ cô hiïơu quă. Búêi víơy,
giưịng nhû câc quy ắnh múâi phăi

ặúơc xem xêt bùìng câch thûê
nghiïơm vïì chi phđ vađ hiïơu quă,
câc ăïì nghõ hu b câc quy ắnh
hiïơn hađnh cng phăi ặúơc ăânh
giâ bùìng câch nhû víơy. Búêi vị cíìn
phăi tđnh ăïịn nhûơng lûơc căn tûđ
phđa câc cú quan chõu trâch
nhiïơm thi hađnh câc quy ắnh
thơc diïơn rađ soât nïn nhûơng cưị
gùưng nghiïm tc ăïí chíịn chónh
cú chïị ăiïìu tiïịt phăi gưìm că viïơc
xoâ b hóơc húơp nhíịt mươt sưị cú
quan ăiïìu tiïịt.

<i>Cú cíịu tưí chûâc ca chđnh qìn cíịp</i>
<i>dûúâi vađ chđnh qìn ắa phûúng</i>

Mưỵi nûúác àïìu cố cấc cêëp chđnh
quìn dûúái chđnh quìn trung
ûúng. Cấc cú quan chđnh quìn

cíịp dûúâi cô câc qìn lûơc, ngìn
lûơc vađ cú cíịu tưí chûâc khâc nhau,
phuơ thơc vađo viïơc nûúâc ăô theo
cú cíịu nhađ nûúâc liïn bang hay ăún
nhíịt, cô tûđng lađ thơc ắa hay
khưng, mûâc ăươ duy trị câc hịnh
thûâc quăn l ắa phûúng theo tíơp
tuơc nhû thïị nađo vađ tđnh chíịt ca
câc phong trađo ăươc líơp ra sao. Tuy

nhiïn, nhịn chung câc chđnh
qìn cíịp dûúâi laơi ặúơc chia
thađnh chđnh qìn cíịp trung gian
(“vuđng”, “tónh” hay “qơn”) vađ
chđnh qìn ắa phûúng (cíịp
thađnh phưị tûơ quăn vađ phûúđng, x).
Trong mươt sưị hïơ thưịng hađnh chđnh,
câc chđnh qìn cíịp dûúâi chó cô
mươt sưị thíím qìn ặúơc chđnh
qìn trung ûúng quy ắnh cuơ thïí;
trong khi úê câc hïơ thưịng khâc, câc
chđnh qìn cíịp dûúâi laơi hoaơt
ăương trïn ngn tùưc “thíím qìn
chung”, nghơa lađ cô thïí thûơc thi
moơi qìn khưng ặúơc quy ắnh
cho chđnh qìn trung ûúng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

hûúêng maơnh m ca câc tíơp quân
vađ chín mûơc vùn hoâ. Ăùơc biïơt úê
chíu Phi vađ khu vûơc Thâi Bịnh
Dûúng, câc cú cíịu chđnh thûâc ặúơc
ăiïìu chónh cho phuđ húơp vúâi câc
mư hịnh quăn l trìn thưịng ca
ắa phûúng. Do ăô, khi ăânh giâ
khă nùng níng cao hiïơu quă ca
bươ mây hađnh chđnh ắa phûúng
(kïí că nhûơng ắnh hûúâng căi thiïơn
ặúơc ăïì cíơp dûúâi ăíy), ăiïìu quan
troơng lađ phăi cô tíìm nhịn vûúơt ra
khi phaơm vi câc cú cíịu chđnh

thûâc ăïí thíịy ặúơc vai trođ ca câc
hïơ thưịng tíơp quân cng nhû vai
trođ ca nhûơng ngûúđi lnh ăaơo theo
phûúng thûâc trìn thưịng.

Cô sûơ khâc biïơt ăâng kïí giûơa
chđnh qìn ắa phûúng úê khu
vûơc nưng thưn, câc thađnh phưị vađ
câc “thađnh phưị quy mư lúân” cô sưị
dín trïn 10 triïơu ngûúđi. Taơi câc
khu vûơc nưng thưn ca câc nûúâc
ăang phât triïín, cíịu trc thûúđng
thíịy ca chđnh qìn ắa phûúng
lađ hươi ăưìng phûúđng, x úê cíịp cú
súê, gưìm câc thađnh viïn do dín
bíìu ra, cíịp cao hún lađ chđnh
qìn ăaơi diïơn cho mươt nhôm
lađng, x vađ cíịp trïn nûơa lađ cíịp
qơn vúâi câc thađnh viïn chđnh
qìn ặúơc bíìu giân tiïịp. Taơi câc
thađnh phưị, cú cíịu tưí chûâc ca
chđnh qìn thađnh phưị phuơ thơc
vađo câc chûâc nùng vađ dõch vuơ mađ
chđnh qìn ăô cung cíịp.

Chđnh qìn thađnh phưị thûúđng
ặúơc tưí chûâc ăïí cung cíịp câc dõch

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

mư hịnh thõ trûúêng trong hươi ăưìng
(tûúng tûơ nhû mư hịnh nươi câc

ặúơc trịnh bađy úê chûúng 2), câc
thađnh viïn hươi ăưìng chõu trâch
nhiïơm vïì câc ăún võ ca hoơ, nhûng
cng ăưìng thúđi hoaơt ăương nhû câc
thađnh viïn ca hươi ăưìng ăiïìu
hađnh tíơp thïí dûúâi sûơ lnh ăaơo ca
thõ trûúêng. Duđ viïơc bíìu thõ trûúêng
ặúơc tiïịn hađnh theo câch thûâc nađo,
thị câc tưí chûâc chđnh trõ ắa
phûúng cng cô thïí hûúêng lúơi tûđ
sûơ ng hươ ca mươt cú quan hađnh
chđnh maơnh úê ắa phûúng (ngûúđi
quăn l thađnh phưị hay mươt chûâc
danh tûúng ặúng).

Viïåc múã rưång cấc thânh phưë
quy mö lúán (àö thõ vúái söë dên trïn
10 triïåu ngûúâi) lâ mưåt trong nhûäng
àùåc àiïím nưíi bêåt nhêët ca quấ
trịnh àư thõ hốa cëi thïë k XX. Túái
nùm 2025, chó riïng cấc thânh phưë
quy mư lúán úã khu vûåc chêu Ấ nhû
Jakarta, Bangkok, Manila, Seoul vâ
Calcutta sệ cố tưíng sưë dên khoẫng
400 triïåu ngûúâi. Cấc thânh phưë quy
mư lúán thûúâng cố khu vûåc trung
têm, khu vûåc vânh àai vâ cấc khu
vûåc ngoẩi vi. Do àố, mư hịnh chđnh
quìn thânh phưë àún nhêët truìn
thưëng trúã nïn khưng ph húåp vị

trấch nhiïåm cung cêëp dõch v tẩi
cấc thânh phưë quy mư lúán àang
trong tịnh trẩng manh mn mưåt
cấch tưìi tïå vâ khưng thïí cùn cûá vâo
ranh giúái hânh chđnh ca tûâng
thânh phưë tûå quẫn. Cấc thânh phưë
quy mư lúán rêët cêìn cố sûå quẫn l

vađ phưịi húơp tưịt trong viïơc quy
hoaơch, xûê l víịn ăïì mưi trûúđng
xịng cíịp vađ tịnh traơng ngheđo khưí
cuđng cûơc. Sûơ phưịi húơp hoaơt ăương
liïn ngađnh lađ ăiïìu cưịt ýịu vađ câc
chđnh qìn trung ûúng cuđng câc
cíịp chđnh qìn ắa phûúng trung
gian phăi ăông vai trođ ch chưịt.

<i>Phi têåp trung hoấ: Cấi gị, khi nâo</i>
<i>vâ nhû thïë nâo</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

ûúng lađm viïơc taơi câc vuđng, tónh,
hóơc qơn nhûng khưng chín
giao thíím qìn ca chđnh ph
trung ûúng. U qìn bao gưìm
viïơc cho phêp miïỵn âp duơng mươt
sưị quy tùưc ca chđnh qìn trung
ûúng vađ thíím qìn rương ri
trong viïơc líơp kïị hoaơch vađ thi
hađnh qịt ắnh mađ khưng cô sûơ
giâm sât trûơc tiïịp ca chđnh

qìn trung ûúng. Trao qìn lađ
viïơc chín giao hoađn toađn mươt
sưị chûâc nùng ca chđnh qìn
trung ûúng cho câc ăún võ chđnh
qìn cíịp dûúâi, mùơc duđ chđnh
qìn trung ûúng thûúđng giûơ laơi
mươt sưị vai trođ tađi chđnh vađ giâm
sât ca mịnh.

Cú súê kinh tïị ca phi tíơp trung
hoâ dûơa trïn “ắnh l phi tíơp
trung hoâ” ca Oates, cho rùìng
mưỵi dõch vuơ cưng phăi do cú quan
cô thíím qìn kiïím soât ăưịi vúâi
mươt khu vûơc ắa l tưịi thiïíu cung
cíịp ăïí khu vûơc nađy cô thïí tiïịp
nhíơn câc lúơi đch vađ chi phđ ca câc
dõch vuơ trïn. Ăõnh l nađy ríịt khô
âp duơng trïn thûơc tïị. Cô mươt quy
tùưc ăún giăn hún lađ “ngn tùưc bưí
sung” ặúơc âp duơng úê cương ăưìng
chíu Íu, theo ăô víịn ăïì ăânh
thúị, chi tiïu vađ câc chûâc nùng
ăiïìu tiïịt cíìn phăi do cíịp chđnh
qìn thíịp nhíịt thûơc hiïơn, trûđ khi
cô l do thịt phuơc ăïí giao câc
chûâc nùng nađy cho câc cíịp chđnh
qìn cao hún.

Lúåi đch tiïìm nùng ca phi têåp

trung hoâ bùưt ngìn ch ýịu tûđ
mưịi quan hïơ tiïịp xc gíìn gi mađ
câc thiïịt chïị chđnh qìn ắa
phûúng cô thïí cô vúâi cû dín ca
mịnh. Phi tíơp trung hoâ cô thïí: (i)
khịn khđch sûơ tham gia ca
cưng chng vađo viïơc ban hađnh
qịt ắnh ca chđnh qìn; (ii)
taơo ra câc cú hươi ăïí cô mươt chđnh
qìn cô trâch nhiïơm hún; (iii)
líơp nïn mươt chđnh qìn cưng
khai vađ minh baơch hún vađ (iv)
giăm thiïíu cùng thùỉng vađ câc khô
khùn vïì tađi chđnh ăưịi vúâi chđnh
qìn trung ûúng. Do ăô, phi tíơp
trung hoâ cô thïí díỵn ăïịn mươt nïìn
hađnh chđnh cô hiïơu quă vađ ín
chín hún vị: (i) chđnh qìn cô
thïí thiïịt kïị câc dõch vuơ ca mịnh
phuđ húơp vúâi câc nhu cíìu khâc
nhau ca x hươi vađ thc ăííy ưín
ắnh chđnh trõ, thưịng nhíịt qịc
gia vađ (ii) câc tưí chûâc x hươi dín
sûơ ăïìu cô vai trođ trong viïơc duy
trị hïơ thưịng chđnh trõ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

thỵn x hươi. Phi tíơp trung hoâ
cng cô tâc ăương tđch cûơc vađ tiïu
cûơc ăưịi vúâi hoaơt ăương quăn l nhađ

nûúâc. Phêp thûê chung lađ liïơu chíịt
lûúơng vađ tđnh húơp phâp ca quăn
l nhađ nûúâc úê cíịp ắa phûúng cô
cao hún so vúâi úê cíịp qịc gia hay
khưng. Nïịu cíu tră lúđi lađ khưng thị
viïơc phi tíơp trung hoâ trong mươt
mưi trûúđng quăn l nhađ nûúâc
tûúng ăưịi tưìi úê cíịp ắa phûúng s
cô xu hûúâng lađm xíịu ăi chíịt lûúơng
cưng tâc quăn l trïn toađn qịc.

Trong viïơc phi tíơp trung hoâ
theo lnh thưí - câch thûâc mađ lnh
thưí qịc gia ặúơc chia thađnh câc
khu vûơc nh hún vúâi thíím qìn
cuơ thïí - ngn tùưc cú băn lađ lađm
cho câc khu vûơc tûúng ûâng vúâi
chûâc nùng, tûâc lađ trûúâc hïịt cíìn xâc
ắnh r tđnh chíịt vađ phaơm vi câc
chûâc nùng ca chđnh qìn vađ
trïn cú súê ăô, phín ranh giúâi ca
khu vûơc mađ câc chûâc nùng ặúơc
thûơc hiïơn trong phaơm vi nađy. Caâc
caâch tiïịp cíơn khâc gưìm tiïịp cíơn
cương ăưìng lađ xêt theo ýịu tưị ắa l
x hươi; tiïịp cíơn hiïơu quă lađ xem
xêt câc chi phđ ăïí taơo ra dõch vuơ;
tiïịp cíơn quăn l lađ xem xêt nùng
lûơc tưí chûâc tûúng ăưịi ca câc cíịp
chđnh qìn; tiïịp cíơn k thơt dûơa

vađo câc ngìn lûơc, ắa hịnh hóơc
kinh tïị ca câc vuđng khâc nhau,
vađ tiïịp cíơn x hươi lađ xem xêt mưịi
quan hïơ tûơ nhiïn ca cû dín úê câc
vuđng khâc nhau trong lnh thưí
qịc gia.

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

Phi tíơp trung hôa chđnh trõ
thûúđng gùưn kïịt vúâi phi tíơp trung
hôa hađnh chđnh, tûâc lađ thađnh líơp
câc tưí chûâc múâi vađ thûơc hiïơn úê cíịp
ắa phûúng mươt sưị nhiïơm vuơ hađnh
chđnh nhíịt ắnh. Tuy víơy, ăiïìu
ngûúơc laơi lađ khưng chđnh xâc: phi
tíơp trung hoâ hađnh chđnh khưng
nhíịt thiïịt ăođi hi phăi phi tíơp
trung hôa chđnh trõ. Nhû ă trịnh
bađy, thưng qua phi tíơp trung, câc
tưí chûâc chđnh qìn cíịp dûúâi cô
thïí thûơc hiïơn hađng loaơt câc nhiïơm
vuơ hađnh chđnh mađ víỵn khưng cô
thíím qìn ăươc líơp trong viïơc ban
hađnh qịt ắnh.

Trong khn khưí phi têåp trung
hốa, cưng tấc àiïìu phưëi vâ cấc mưëi
quan hïå chùåt chệ giûäa cấc cêëp
chđnh quìn cố nghơa quan
trổng khưng chó trong viïåc bẫo
àẫm tđnh thưëng nhêët chiïën lûúåc

ca chủnh quyùỡn maõ coõn nhựỗm
duy trũ baón sựổc dờn tửồc.

<i>Caỏc cú quan khưng thåc bưå vâ</i>
<i>viïåc quẫn l cấc doanh nghiïåp</i>
<i>nhâ nûúác </i>

Viïơc chđnh ph cung cíịp trûơc
tiïịp câc dõch vuơ cưng chó lađ mươt
hịnh thûâc can thiïơp ca chđnh ph.
Câc dõch vuơ cưng cô thïí ặúơc câc
thiïịt chïị cưng tûơ haơch toân, câc
doanh nghiïơp tû nhín hóơc câc tưí
chûâc phi chđnh ph (NGO) cung
cíịp. Sûơ khâc biïơt cú băn úê ăíy lađ
vïì chđnh sâch dõch vuơ, tađi chđnh
cho dõch vuơ vađ cung cíịp dõch vuơ.

Ph thåc vâo bẫn chêët ca tûâng
dõch v vâ nùng lûåc quẫn l hânh
chđnh, sûå can thiùồp thủch hỳồp cuóa
chủnh quyùỡn nựỗm trong mửồt baóng
biùởn thiïn - tûâ viïåc tham gia trûåc
tiïëp vaâ toaân diïån àưëi vúái toân bưå
quấ trịnh cung cêëp dõch v cưng
cho túái viïåc chó thiïët lêåp mưåt vâi
ngun tùỉc cú bẫn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

v tû nhên úã bïn ngoâi chi phưëi.
Khi chđnh ph - nhû úã cấc nûúác

àang phất triïín - tỗ ra ëu kếm
trong viïåc àấnh giấ kïët quẫ vâ
kiïím soất hânh vi ca nhûäng thiïët
chïë tûå hẩch toấn, thị mư hịnh cung
cêëp dõch v múái nây lâ cûåc k
nguy hiïím.

Ngoâi nhûäng cú quan thi hânh,
sûå cêìn thiïët phẫi cố mư hịnh cung
cêëp dõch v thay thïë àậ dêỵn àïën
viïåc tùng hâng loẩt cấc cú quan
trûåc thåc chđnh ph (khưng phẫi
lâ bưå). Búãi vị cấc cú quan nây lâ mư
hịnh trung gian giûäa mưåt bïn lâ cú
quan bưå thûúâng xun cung cêëp
trûåc tiïëp dõch v vâ bïn kia lâ cấc
cú quan tûå hẩch toấn hoân toân,
do vêåy nhûäng cú quan trûåc thåc
chđnh ph cố nhiïìu quìn tûå quẫn
vâ nùng àưång hún cấc bưå, nhûng
lẩi chõu sûå quẫn l ca chđnh ph
lúán hún so vúái mư hịnh cú quan tûå
hẩch toấn.

Trong lõch sûã, cấc doanh
nghiïåp nhâ nûúác (tûác lâ cấc doanh
nghiïåp cố phêìn lúán cưí phêìn thåc
quìn súã hûäu ca nhâ nûúác mưåt
cấch trûåc tiïëp hóåc giấn tiïëp) àống
vai trô quan trổng trong biïíu àưì

cung cêëp dõch v. Sûå phất triïín
nhanh chống vâ rưång khùỉp ca cấc
doanh nghiïåp nhâ nûúác vâo
nhûäng nùm 1960 vâ nhûäng nùm
1970 cng vúái nhûäng tiïën bưå khoa
hổc k thåt vâ tin hổc nhûäng
nùm 1980 vâ 1990 àậ sẫn sinh úã
hêìu hïët cấc nûúác mưåt khu vûåc trị

trïơ ríịt cíìn phăi ặúơc ăưíi múâi.
Trong sưị nhûơng giăi phâp căi
câch, tû nhín hoâ lađ hịnh thûâc phưí
biïịn vađ thđch húơp nhíịt. Tuy nhiïn,
mươt sưị doanh nghiïơp cưng víỵn
ặúơc duy trị trong mươt sưị lơnh vûơc
nhíịt ắnh vađ nhûơng doanh nghiïơp
khâc cíìn mươt thúđi gian dađi ăïí tû
nhín hoâ. Do víơy, tíịt ýịu năy sinh
nhu cíìu cíìn cô câc phûúng thûâc
quăn l vađ kiïím soât doanh
nghiïơp nađy vađ băo vïơ tađi săn ca
chng mươt câch hiïơu quă - ăô lađ
hịnh thûâc quăn l thưịng nhíịt. Do
ăô, quăn l thưịng nhíịt lađ bươ phíơn
ca viïơc căi câch doanh nghiïơp
cưng chûâ khưng phăi lađ mư hịnh
múâi ăïí thay thïị cho căi câch.
Nhûơng phûúng diïơn chđnh ca
quăn l doanh nghiïơp bao gưìm:

</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

lâm cưng trong chđnh cấc doanh
nghiïåp liïn quan.

Cố nhiïìu giẫi phấp khấc nhau
cho viïåc chổn ra mưåt <i>cú quan àẩi</i>
<i>diïån cho nhâ nûúác. Thûåc tïë àậ chó</i>
ra rựỗng, nùởu cờn nhựổc kyọ thũ giaói
phaỏp tửởi ỷu laõ thânh lêåp mưåt cú
quan nhâ nûúác úã trung ûúng àïí
thûåc hiïån quìn súã hûäu ca nhâ
nûúác trong cấc doanh nghiïåp nhâ
nûúác chûá khưng quẫn l bẫn thên
cấc doanh nghiïåp àố.

Thâch thûâc ca viïơc <i>căi thiïơn chïị</i>
<i>ăươ quăn l cô thïí ặúơc giăi qịt</i>
trûúâc hïịt bùìng câch tín choơn
nhûơng ngûúđi quăn l vađ ăânh giâ
kïịt quă hoaơt ăương mươt câch tưịt
hún, că hai víịn ăïì nađy ăođi hi phăi
phât triïín câc kïnh ăânh giâ ăươc
líơp, tíơp trung qìn lûơa choơn vađ
loaơi b câc nhađ quăn l vađo mươt
thiïịt chïị, cùưt ặât câc mưịi liïn hïơ
giûơa câc nhađ quăn l vađ câc nhađ
băo trúơ úê câc bươ.

Sûå lûåa chổn ch ëu cho mưëi
quan hïå nưëi dâi giûäa chđnh ph vâ
cấc doanh nghiïåp trong àiïìu kiïån

bẫo vïå lúåi đch cưng vâ tâi sẫn ca
doanh nghiïåp lâ mưåt hưåi àưìng
àiïìu hânh (ban giấm àưëc) vâ mưåt
húåp àưìng vïì hiïåu quẫ cưng viïåc vâ
quẫn l. Cố nhiïìu cấch khấc nhau
àïí xêy dûång <i>ban àiïìu hânh, nhûng</i>
vêën àïì cú bẫn lâ phẫi bẫo àẫm viïåc
kiïím soất hiïåu quẫ ca ban àưëi vúái
hoẩt àưång quẫn l doanh nghiïåp.
Hiïåu quẫ ca cấc <i>húåp àưìng kïët quẫ</i>
cưng viïåc (giûäa chđnh ph vâ

ngûúđi quăn l doanh nghiïơp nhađ
nûúâc) phuơ thơc phíìn lúân vađo viïơc
cô ặúơc câc ngìn thưng tin tin
cíơy, nùng lûơc quăn l hađnh chđnh
vûơng chùưc, mươt ăươi ng quăn l cô
nùng lûơc vađ sûơ cam kïịt chín thađnh
tûđ hai phđa. Kïịt quă lađ húơp ăưìng
vïì kïịt quă cưng viïơc chó cô hiïơu
quă úê mươt sưị đt nûúâc cô nhûơng ăùơc
ăiïím kïí trïn chûâ khưng hiïơu quă úê
nhûơng nûúâc khâc. <i>Húơp ăưìng quăn</i>
<i>l (giûơa chđnh ph vađ câc nhađ quăn</i>
l tû nhín) lađ mươt tíịm ngín phiïịu
k khưịng cho câc nhađ quăn l
cưng ty bođn rt tađi săn hay lúơi
nhơn ca cưng ty. Ăiïìu nađy phăi
ặúơc loaơi b trûđ khi hoơ nùưm ặúơc
t lïơ cưí phíìn khưịng chïị. Ngay că

khi ăô, sûơ giâm sât chùơt ch ca
chđnh ph cng víỵn lađ ýịu tưị bùưt
bơc vađ do ăô, câc húơp ăưìng quăn
l lađ ăùơc biïơt ri ro úê nhûơng nûúâc
ăang phât triïín.

<b>Quẫn l cấc ngìn lûåc ca</b>

<b>chđnh ph </b>

<i>Quẫn l chi tiïu ca chđnh quìn</i>
<i>trung ûúng</i>

Mùơc duđ quăn l chi tiïu cưng
ăươc líơp vúâi cưng tâc quăn l thúị
vađ hăi quan, nhûng hoaơt ăương
quăn l chi tiïu tưịt khô cô thïí thûơc
hiïơn ặúơc nïịu khưng cô dûơ toân
câc ngìn thu mươt câch ăâng tin
cíơy ngay tûđ ban ăíìu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

<i>tiïu chđnh vađ mươt ýu cíìu lađ tđnh</i>
bïìn vûơng. Ba muơc tiïu nađy lađ kiïím
soât chi tiïu, phín bưí câc ngìn
lûơc thưịng nhíịt vúâi câc ûu tiïn ca
chđnh sâch, vađ quăn l hoaơt ăương
hiïơu quă. Nhûơng muơc tiïu nađy cô
thïí míu thỵn trong thúđi gian
ngùưn nhûng s bưí trúơ cho nhau
trong thúđi gian dađi, vúâi ăiïìu kiïơn
ăâp ûâng ặúơc ýu cíìu vïì tđnh bïìn

vûơng. u cíìu nađy lađ hïơ thưịng
ngín sâch phăi tn th quy trịnh
húơp l vađ ăâp ûâng ặúơc nhûơng
tiïu chín vïì quăn l nhađ nûúâc
tưịt, bao gưìm că tđnh cưng khai,
minh baơch.

Búêi vị ngín sâch phăi lađ tíịm
gûúng phăn ânh chđnh sâch ca
chđnh ph vïì mùơt tađi chđnh, nïn
phaơm vi ca nô phăi toađn diïơn
(bao gưìm tíịt că câc khoăn thu chi,
duđ lađ ngìn trong nûúâc hay thưng
qua viïơn trúơ nûúâc ngoađi, vađ sûê
duơng tiïu chđ phín loaơi nhû nhau
ăưịi vúâi tíịt că câc loaơi chi tiïu), vađ
nô phăi cưng khai hoâ tíịt că câc
qịt ắnh cô ănh hûúêng túâi tađi
chđnh nhađ nûúâc (vđ duơ, câc khoăn
vay) hóơc taơo nïn ri ro ăưịi vúâi tađi
chđnh nhađ nûúâc (vđ duơ, ăăm băo
khoăn vay).

Khíu <i>líơp ngín sâch phăi bùưt</i>
ăíìu vúâi phûúng phâp tiïịp cíơn tûđ
trïn xịng, úê thúđi ăiïím nađy kïị
hoaơch kinh tïị vơ mư trung haơn cho
phêp xâc ắnh haơn mûâc chi tiïu
ban ăíìu - ăưịi vúâi că chi tiïu tưíng
thïí vađ chi tiïu ăưịi vúâi tûđng ngađnh.

Tiïịp theo lađ giai ăoaơn tiïịn hađnh tûđ
dûúâi lïn, trong ăô câc bươ, ngađnh
vađ câc cú quan xíy dûơng câc
chûúng trịnh chi tiïu ca mịnh
thưịng nhíịt vúâi câc ûu tiïn chđnh
sâch vađ haơn mûâc chi tiïu. Sau ăô,
ngín sâch ặúơc hoađn thiïơn thưng
qua quâ trịnh trao ăưíi vađ ăađm
phân giûơa bươ tađi chđnh vađ câc cú
quan sûê duơng ngín sâch nhađ nûúâc.
Nïịu khưng cô haơn mûâc chi tiïu
chùơt ch ngay tûđ ban ăíìu, khíu
líơp ngín sâch s trúê thađnh viïơc líơp
danh muơc nhu cíìu ca câc bươ,
ngađnh, vađ sau ăô ríịt khô ăiïìu hoađ
vúâi câc ngìn lûơc tưíng thïí sùĩn cô.
Nhûng ngûúơc laơi, nïịu khưng cô sûơ
trao ăưíi vađ ăađm phân ăïí băo ăăm
sûơ thưịng nhíịt tưíng thïí giûơa muơc
tiïu vađ ngìn lûơc hiïơn cô, thị k
lơt tađi chđnh tưíng thïí chó cô thïí
ăaơt ặúơc vúâi ăiïìu kiïơn cô sûơ phín
bưí theo ngađnh tưịt vađ cưng tâc
quăn l hoaơt ăương hiïơu quă.

</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

hoẩch dâi hẩn toân diïån (MTEF).
SEP lâ chûúng trịnh dâi hẩn bao
gưìm têët cẫ cấc khoẫn chi tiïu ca
mưåt ngânh; vâ PIP lâ chûúng trịnh

dâi hẩn bao gưìm mưåt loẩi chi tiïu
ca têët cẫ cấc ngânh.

Khíu <i>thûơc thi ngín sâch tưịt bùưt</i>
ăíìu bùìng khíu líơp ngín sâch tưịt,
nhûng khưng chó ăođi hi băo ăăm
câc khoăn chi tiïu thûơc tïị tn th
theo câc khoăn chi tiïu ă ặúơc
líơp ngín sâch. Phăi cô câc cú chïị
ăïí thđch nghi vúâi nhûơng thay ăưíi,
vađ ăaơt ặúơc sûơ cín bùìng giûơa kiïím
soât ăươc líơp vađ sûơ linh hoaơt vïì mùơt
thûơc hiïơn mađ lnh ăaơo cíìn cô. Ăùơc
biïơt, ngoađi nhûơng chó tiïu khâc,
câc qu thơc ngín sâch phăi
ặúơc cíịp phât kõp thúđi vađ ăíìy ă
vïì mùơt sưị lûúơng dûơ toân; sûơ
chín ăưíi giûơa câc khoăn chi tiïu
ngín sâch, vađ câc khoăn kïịt
chín chi tiïu sang nùm sau lađ
ặúơc phêp nhûng phăi ặúơc kiïím
soât chùơt ch; vađ câc hoaơt ăương
kiïím soât nươi bươ ăưịi vúâi nhûơng
cam kïịt vađ chûâng tûđ phăi ặúơc hưỵ
trúơ búêi hïơ thưịng giâm sât vađ kiïím
toân maơnh.

Trong sưë cấc hïå thưëng <i>kïë toấn,</i>
kïë toấn tiïìn mùåt lâ àún giẫn nhêët,
vâ lâ àiïìu kiïån à àïí kiïím soất chi

tiïu; kïë toấn dưìn tđch mang tđnh
toân diïån nhêët, vâ viïåc thûåc hiïån
hïå thưëng nây lâ phûác tẩp nhêët.
Hêìu hïët cấc nûúác àïìu thêëy ấp
dng <i>hïå thưëng kïë toấn dưìn tđch cố</i>
<i>àiïìu chónh lâ ph húåp hún cẫ, hïå</i>

thưëng nây ngoâi tiïìn mùåt côn bao
gưìm cấc khoẫn tâi sẫn núå vâ tâi
sẫn cố hoẩt àưång tâi chđnh. Cho d
lâ hïå thưëng kïë toấn nâo thị cưng
tấc vâo sưí kïë toấn vâ bấo cấo nhêët
thiïët phẫi àẩt cấc u cêìu hiïåu
quẫ, rộ râng, minh bẩch vâ àấng
tin cêåy.

Nïịu khưng cô <i>kiïím toân ăươc líơp</i>
maơnh, chu kyđ quăn l chi tiïu s
khưng hoađn chónh vađ cô nhiïìu
nguy cú ri ro. Mươt cú quan kiïím
toân ăươc líơp, nùìm ngoađi nhânh
hađnh phâp lađ ríịt cíìn thiïịt, vađ cíìn
ặúơc bưị trđ nhín lûơc tưịt, ặúơc tiïịp
cíơn ăíìy ă vúâi nhûơng thưng tin cíìn
thiïịt. Tuy nhiïn, hiïơu quă ca cú
quan nađy phuơ thơc vađo hoaơt ăương
kiïím soât quăn trõ vađ kiïím toân nươi
bươ ca chđnh cú quan sûê duơng ngín
sâch nhađ nûúâc. Nïịu chó cô kiïím tra
tûđ bïn ngoađi thị mươt tưí chûâc khưng

thïí ăaơt ặúơc hiïơu quă vađ sûơ thưịng
nhíịt trong hoaơt ăương. Ăưìng thúđi,
trûúâc khi dađnh câc ngìn lûơc vađ
nhín lûơc cho cưng tâc kiïím toân vïì
kïịt quă hoaơt ăương vađ tđnh hiïơu quă,
câc hoaơt ăương kiïím toân theo mïơnh
lïơnh vađ sûơ liïm chđnh vïì tađi chđnh
cú băn phăi maơnh vađ hiïơu quă.

<i>Quăn l chi tiïu ca chđnh qìn</i>
<i>ắa phûúng vađ phín cíịp tađi chđnh</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

● trấch nhiïåm rộ râng cho tûâng

cêëp chđnh quìn;

● cấc cấch thûác chia sễ ngìn thu

phăi ưín ắnh vađ dûơ ăoân ặúơc;

● khuën khđch àïí chđnh quìn

ắa phûúng tùng tđnh hiïơu quă;
vađ

● nhûơng quy ắnh kïị toân vađ ngín

sâch thưịng nhíịt cho toađn bươ câc
ăún võ chđnh qìn ắa phûúng.

Mươt ăiïím nûơa cng ríịt quan
troơng lađ viïơc kiïím soât chi tiïu vađ
phín bưí ngìn lûơc tưịt nhùìm xâc
ắnh r nhûơng chó tiïu tađi chđnh
sao cho bao truđm ặúơc toađn bươ
chđnh ph nôi chung, nhû víơy,
trânh ặúơc sûơ câm dưỵ trong viïơc
ăuđn ăííy nhûơng víịn ăïì tađi chđnh
cho chđnh qìn ắa phûúng; thûơc
hiïơn câc cú chïị kiïím soât viïơc ăi
vay ca chđnh qìn ắa phûúng,
trûđng phaơt viïơc laơm chi cng nhû
tđch lu núơ; vađ băo ăăm ặúơc chïị
ăươ kïị toân, bâo câo vađ kiïím toân
lađnh maơnh.

Lúơi đch tiïìm tađng ca viïơc <i>phín</i>
<i>cíịp tađi chđnh gưìm că viïơc taơo ra</i>
hiïơu quă dõch vuơ cao hún – vị
chđnh qìn ắa phûúng gíìn gi
vúâi ngûúđi sûê duơng hún; quăn l
thúị cô hiïơu quă hún; vađ căi thiïơn
ặúơc sûơ phín bưí ngìn lûơc vađ băo
ăăm cưng bùìng. Nhûơng chi phđ
tiïìm tađng chđnh lađ tíịm gûúng
phăn chiïịu nhûơng lúơi đch tiïìm
tađng. Phín cíịp tađi chđnh cô thïí lađm
xíịu ăi hiïơu quă dõch vuơ khi câc cú

quan chđnh qìn ắa phûúng

khưng biïịt phăn ûâng; lađm giăm sûơ
huy ăương ngìn lûơc khi câc cú
quan chđnh qìn ắa phûúng
thiïịu trung thûơc hay do nùng lûơc
ýịu kêm; vađ thc ăííy bíịt bịnh
ăùỉng khi chđnh qìn ắa phûúng
bõ “ thao tng” búêi nhûơng lúơi đch
ắa phûúng cuơc bươ. Do ăô, sûơ cín
ăưịi chi phđ – lúơi đch ca viïơc phín
cíịp tađi chđnh tuyđ thơc vađo tûđng
nûúâc vađ tûđng hoađn cănh ắa
phûúng cuơ thïí. Nôi chung, nhû ă
ăïì cíơp úê phíìn trûúâc, ănh hûúêng cô
tđnh then chưịt lađ chíịt lûúơng tûúng
ăưịi ca viïơc quăn l ăiïìu hađnh úê
trung ûúng vađ câc cíịp chđnh
qìn ắa phûúng. Khi chđnh
qìn ắa phûúng mang tđnh ăaơi
diïơn nhiïìu hún vađ cô trâch nhiïơm
giăi trịnh nhiïìu hún chđnh qìn
trung ûúng, thị sûơ phín cíịp tađi
chđnh cô thïí ặúơc coi lađ cô ặúơc lúơi
đch rođng. Tuy nhiïn, cíìn tùng
cûúđng nùng lûơc ca ắa phûúng
tûúng xûâng vúâi nhûơng trâch
nhiïơm múâi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

cíịp cô ngn nhín tûđ nhûơng
chïnh lïơch vïì sûơ giađu cô vađ doanh
thu thúị giûơa nhûơng vuđng khâc

nhau vađ câc ắa phûúng khâc
nhau trong cuđng mươt nûúâc.

Liïn quan ăïịn sûơ <i>míịt cín ăưịi</i>
<i>doơc, vïì ngn tùưc, câc trâch</i>
nhiïơm chi tiïu phăi ặúơc giao cho
cíịp chđnh qìn mađ vïì mùơt ắa l
chó lađm lúơi cho nhûơng cû dín ca
vuđng ăô. Tuy nhiïn, trïn thûơc tïị,
nhiïìu dõch vuơ cưng cô nhûơng
vuđng lúơi đch khưng r rađng hay cô
nhûơng ănh hûúêng ăưịi vúâi că
nûúâc. Nhịn chung, chđnh qìn
trung ûúng phăi chõu trâch nhiïơm
vïì nhûơng chûâc nùng cô tđnh chíịt
qịc gia (vđ duơ qịc phođng vađ
quan hïơ qịc tïị), nhûơng dõch vuơ
lađm lúơi cho nhiïìu ắa giúâi hađnh
chđnh, vađ nhûơng dõch vuơ mađ chi
phđ quăn l hađnh chđnh ca
chng lúân hún nhiïìu so vúâi lúơi đch
ca ắa phûúng.

Cíìn thûơc hiïơn <i>nhiïơm vuơ thúị ca</i>
chđnh qìn ắa phûúng vúâi sûơ
phưịi húơp giûơa câc ắa giúâi hađnh
chđnh – ăïí trânh sûơ bôp mêo vađ
caơnh tranh khưng ăâng cô khi ặa
ra nhûơng biïơn phâp khịn khđch
thúị – vađ phăi thûơc hiïơn bùìng lơt

ắnh ăïí trânh ăânh thúị truđng vađ
nhûơng k húê vïì thúị. Do ăô, câc
loaơi thúị giao cho chđnh qìn
trung ûúng phăi bao quât ặúơc câc
cú súê thúị lûu ăương vađ câc cú súê
thúị ặúơc phín phưịi khưng ăưìng
ăïìu theo vuđng; câc loaơi thúị giao

cho chđnh qìn ắa phûúng phăi
lađ nhûơng loaơi thúị bao hađm ặúơc
câc cú súê thúị khưng lûu ăương,
cng nhû câc cú súê thúị dïỵ quăn
l. Búêi víơy, nôi chung cíìn trânh
nhûơng loaơi thúị giâ trõ gia tùng úê
ắa phûúng vò chuâng chûâa ặơng
nguy cú giăm thúị mang tđnh chíịt
caơnh tranh hóơc, ngûúơc laơi, díỵn
ăïịn chïị ăươ băo hươ ắa phûúng
bùìng câch ăùơt ra thúị sịt cao hún
ăưịi vúâi viïơc mua sùưm tûđ câc nhađ
cung cíịp bïn ngoađi ắa phûúng.
Thúị thu nhíơp cưng ty cng chûa
chûâng t ặúơc lađ mươt loaơi thúị ắa
phûúng tưịt, vị nô cô chi phđ thđch
nghi cao, thc ăííy trưịn thúị, vađ
bíịt ắnh trong ngìn thu. Viïơc
giao nhiïơm vuơ ăânh thúị thu nhíơp
câ nhín cho chđnh qìn ắa
phûúng vûđa cô ûu ăiïím vûđa cô
nhûúơc ăiïím. Thúị tiïu thuơ (thúị

bân hađng) lađ ríịt phuđ húơp cho
chđnh qìn ắa phûúng, nïịu
chng ặúơc ăânh vađo nhûơng
doanh nghiïơp ắa phûúng. Nhûơng
ngìn thu thđch húơp nhíịt cho sûơ
quaên lyâ cuêa ắa phûúng lađ thúị tađi
saên ắa phûúng vađ thúị phûúng
tiïơn giao thưng cô ăương cú, cng
nhû câc loaơi phđ sûê duơng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

ngìn thu ngûúơc lïn trïn s lađm
suy ýịu câc chûâc nùng kinh tïị vơ
mư quan troơng vađ chûâc nùng phín
phưịi laơi ca chđnh qìn trung
ûúng. Mùơt khâc, viïơc dûơa hoađn
toađn vađo nhûơng khoăn chín
giao tûđ trïn xịng s lađm giăm
tinh thíìn trâch nhiïơm tađi chđnh
ca chđnh qìn ắa phûúng, lađm
phûúng haơi ăïịn qìn haơn ca
chđnh qìn ắa phûúng. Búêi víơy,
câc ngìn thu ca chđnh qìn
ắa phûúng phăi bao gưìm sûơ kïịt
húơp ăng ăùưn giûơa nhûơng ngìn
thu ca riïng ắa phûúng vađ mươt
sưị ngìn thu ặúơc chia seê vúâi cíịp
cao hún. Viïơc chia seê ngìn thu cô
thïí trïn cú súê phâi sinh, theo ăô,
ngìn thu ặúơc chia seê trïn cú súê
núi nađo thu ặúơc; trïn cú súê mươt

khoăn phín bưí ngín sâch, theo ăô,
ngìn thu ặúơc phín chia laơi theo
mươt cưng thûâc hay theo chi phđ
ca viïơc thu thúị; hóơc trïn cú súê
“k gûêi”, lađ cú chïị cho phêp câc
chđnh qìn cíịp dûúâi cương thïm
mươt t lïơ phíìn trùm nađo ăô vađo
thúị sịt ca trung ûúng.

<i>Câc míịt cín ăưịi ngang ặúơc ăiïìu</i>
chónh búêi nhûơng khoăn chín
giao tađi chđnh giûơa câc cíịp chđnh
qìn, cô thïí lađ viïơc chín giao
cô ăiïìu kiïơn hóơc khưng ăiïìu kiïơn,
cô thïí khưng haơn chïị hay tn
theo mươt giúâi haơn tríìn nađo ăô. Mươt
loaơt nhûơng ăiïìu kiïơn băo ăăm
ặúơc âp duơng cho nhûơng hịnh
thûâc chín giao khâc nhau. Tuy

nhiïn, ngoađi viïơc buđ ăùưp chïnh
lïơch, câc khoăn chín giao tađi
chđnh cođn cô vai trođ trong viïơc tâi
phín bưí ngìn lûơc ăïí băo ăăm
rùìng, moơi vuđng ăïìu cô cuđng nùng
lûơc tađi chđnh ăïí cung cíịp ặúơc
nhûơng dõch vuơ cưng <i>cú băn, vúâi giă</i>
ắnh rùìng, nhûơng vuđng ăô cuđng cô
nhûơng nưỵ lûơc nhû nhau nhùìm tùng
thu nhíơp tûđ câc ngìn ca chđnh

mịnh vađ hoaơt ăương vúâi cuđng mûâc
ăươ hiïơu quă trung bịnh. (Xêt theo
khđa caơnh nađy, hïơ thưịng phín bưí
ngín sâch ca Ưxtríylia tûđ trung
ûúng xịng câc bang lađ ăùơc biïơt
hiïơu quă).

</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

ặúơc cng cưị nhû lađ mươt kïnh ûu
tiïn cho tđn duơng ca chđnh qìn
ắa phûúng. Ăiïìu nađy lađ ăùơc biïơt
khô thûơc hiïơn úê nhûơng nûúâc ăang
phât triïín vađ nhûơng nûúâc cô nïìn
kinh tïị chín ăưíi, mađ úê ăô, thõ
trûúđng vưịn chûa phât triïín vađ sûơ
kiïím soât trûơc tiïịp tûđ trung ûúng
ăưịi vúâi viïơc vay núơ ca chđnh
qìn ắa phûúng nôi chung víỵn
lađ cíìn thiïịt.

<i>Mua hâng hoấ vâ dõch v:</i>
<i>mua sùỉm cưng</i>

Mua sùưm hađng hoâ, dõch vuơ vađ
câc cưng trịnh cưng cương ca
chđnh ph chiïịm mươt t lïơ lúân
trong chi tiïu cưng cương úê tíịt că
câc qịc gia, vađ lađ mươt trong câc
ngn nhín chđnh díỵn ăïịn tham
nhng úê nhiïìu qịc gia. R rađng,
chûâc nùng mua sùưm lađ ríịt quan

troơng, nhûng nô thûúđng khưng
nhíơn ặúơc sûơ ch tûúng xûâng tûđ
câc lnh ăaơo cao cíịp ca híìu hïịt
câc chđnh ph.

Khu vûơc cưng vađ khu vûơc tû
khâc nhau mươt câch ăâng kïí úê
câch thûơc hiïơn câc hoaơt ăương mua
sùưm ca hoơ. Tiïu chđ ch ýịu ca
hoaơt ăương mua sùưm lađnh maơnh úê
că hai khu vûơc lađ <i>tđnh kinh tïị, cô</i>
nghơa lađ mua sùưm hađng hoaâ vađ
dõch vuơ kõp thúđi vúâi chíịt lûúơng ă
quy ắnh úê mûâc chi phđ thíịp nhíịt.
Tuy nhiïn, hoaơt ăương mua sùưm
trong khu vûơc cưng cođn phăi ăâp
ûâng nhûơng tiïu chđ khâc: thay thïị

hâng nhêåp khêíu, thc àêíy cẩnh
tranh vâ bẫo vïå ngûúâi tiïu dng.
Tẩi hêìu hïët cấc nûúác, hoẩt àưång
nây côn phẫi lûu àïën nhûäng
quan têm àưëi vúái mưi trûúâng vâ
cấc tiïu chđ xậ hưåi khấc nhû ûu
tiïn cho cấc doanh nghiïåp nhỗ,
dên tưåc thiïíu sưë, ph nûä vâ cấc
khu vûåc kếm phất triïín.

Khn khưí lơt phâp ăiïìu
chónh hoaơt ăương mua sùưm trong

khu vûơc cưng bao gưìm lơt húơp
ăưìng nôi chung, câc quy ắnh cuơ
thïí vïì mua sùưm vađ câc hûúâng díỵn
vïì th tuơc. Khn khưí nađy ă
ặúơc hịnh thađnh trong nhûơng nùm
gíìn ăíy thưng qua câc ắnh chïị
thûúng maơi qịc tïị vađ sûơ ng hươ
tđch cûơc ca câc tưí chûâc tađi trúơ ăa
phûúng bùìng nhûơng hûúâng díỵn
nhùìm ngùn chùơn tham nhng vađ
gian líơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55>

Câc th tuơc mua sùưm phăi r
rađng, ăún giăn vađ cưng khai cho
ngûúđi dín. Câc qịt ắnh mua
sùưm nïn ặúơc ghi chêp vađ thưng
bâo bùìng vùn băn, cuđng vúâi câc l
do cho nhûơng qịt ắnh ăô. Câc
cú quan cô trâch nhiïơm phăi xâc
ắnh ặúơc ai lađ ngûúđi ra câc qịt
ắnh quan troơng vađ taơi sao. Câc cú
hươi ăíịu thíìu ăưịi vúâi nhûơng húơp
ăưìng lúân phăi ặúơc cưng khai
rương ri ăïí thu ht ăíìy ă câc nhađ
thíìu cô ă khă nùng tham gia.
Viïơc chia s thưng tin vïì hoaơt
ăương ca câc nhađ thíìu úê cíịp qịc
gia vađ khu vûơc s gôp phíìn giăm
nguy cú lûơa choơn nhûơng nhađ thíìu
khưng thđch húơp vađ loaơi b nhûơng

nhađ thíìu hoaơt ăương khưng trung
thûơc vađ thiïịu nùng lûơc.

Ăíịu thíìu caơnh tranh lađ ngn
tùưc cuêa hoaơt ăöơng mua sùưm trong
khu vûơc cöng. Tuy nhiïn, trong
mươt sưị trûúđng húơp, cng cô thïí ûu
ăi hóơc ặa ra haơn ngaơch ngoaơi lïơ
ăïí dađnh câc húơp ăưìng cung cíịp
hađng hoâ vađ dõch vuơ ắa phûúng
cho câc doanh nghiïơp nh vađ câc
cú súê khưng chn nghiïơp, câc
húơp tâc x vađ câc nhôm chõu thiïơt
thođi, vúâi ăiïìu kiïơn chi phđ khưng
quâ cao vađ khưng ăođi hi phăi
cung cíịp câc khoăn bao cíịp quâ
lúân trong mươt thúđi gian quâ dađi.
Ngoađi ra, câc húơp ăưìng xíy dûơng
ăưịi vúâi câc cưng trịnh vađ dõch vuơ úê
ắa phûúng cng ặúơc k húơp
ăưìng trûơc tiïịp vúâi câc hiïơp hươi ca

cương ăưìng mađ khưng thưng qua
ăíịu thíìu caơnh tranh. Theo nhíơn
ắnh ca câc tưí chûâc qịc tïị, viïơc
ûu ăi câc doanh nghiïơp trong
nûúâc úê mươt mûâc ăươ nađo ăô lađ húơp
phâp úê câc nûúâc ăang phât triïín
nhùìm thc ăííy câc doanh nghiïơp
ắa phûúng vađ níng cao nùng lûơc

ca câc nhađ cung ûâng nh. Tuy
nhiïn, chđnh ph nïn trânh viïơc
lûơa choơn trûơc tiïịp díỵn ăïịn tùng chi
phđ hóơc bơc phăi mua săn phíím
ca câc doanh nghiïơp nhađ nûúâc
ýịu kêm ăïí gip câc doanh
nghiïơp ăô tưìn taơi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(56)</span><div class='page_container' data-page=56>

vùồ ùớ baóo aóm tủnh trung thỷồc vaõ
cửng bựỗng ca quấ trịnh vâ àïí
ngùn chùån hiïån tûúång thưng àưìng,
tham nhng vâ gian lêån.

Sau khi câc húơp ăưìng ă ặúơc
k kïịt, chng nhíịt thiïịt phăi ặúơc
giâm sât cíín thíơn. Mươt vađi hịnh
thûâc kiïím soât vađ bâo câo, bao
gưìm că viïơc kiïím toân vađ khiïịu
naơi ca ngûúđi dín, cô thïí ặúơc sûê
duơng ăïí giăi qịt câc víịn ăïì liïn
quan ăïịn húơp ăưìng, nhûng khưng
cô biïơn phâp nađo cô thïí thay thïị
cho sûơ kiïím soât chùơt ch ca
chđnh ph ăưịi vúâi viïơc thûơc hiïơn
mươt húơp ăưìng r rađng.

<i>Chđnh sấch viïåc lâm vâ tiïìn lûúng</i>
<i>trong khu vûåc nhâ nûúác </i>

Mc àđch ca chđnh sấch viïåc

lâm vâ tiïìn lûúng trong bưå mấy
chđnh quìn khưng phaói nhựỗm
tinh giaóm biùn chùở hay taồo ra sỷồ
chùnh lùồch vùỡ mỷỏc lỷỳng, maõ
nhựỗm xờy dỷồng mửồt ửồi nguọ cửng
chỷỏc cố quy mư, àưång cú, tđnh
chun nghiïåp vâ trấch nhiïåm
giẫi trịnh cêìn thiïët àïí bẫo àẫm
cung cêëp cấc dõch v cưng cố chêët
lûúång cao; giẫm chi phđ giao dõch
cho khu vûåc tû nhên; thiïët kïë vâ
thûåc thi cấc chđnh sấch kinh tïë;
thûåc thi ngên sấch vâ cấc dûå ấn
àêìu tû; vâ duy trị cấc tâi sẫn chđnh
ca xậ hưåi. Mưåt nïìn cưng v cố k
nùng, cố àưång lûåc tưët vâ hiïåu quẫ
vúái tđnh chun nghiïåp lâ cấc u

cêìu cưët ëu ca mưåt chđnh quìn
tưët. Mưåt nïìn cưng v tưët chûa à
àïí tẩo ra mưåt nïìn quẫn l nhâ
nûúác tưët, nhûng kinh nghiïåm cho
thêëy, chó nïìn cưng v tưìi cng à
khiïën cho viïåc quẫn l nhâ nûúác
trúã nïn tưìi tïå.

Trïn phaơm vi thïị giúâi, nhịn
chung, ăươi ng cưng chûâc thûúđng
chiïịm khoăng 5% sưị dín. Ăươi
ng viïn chûâc nhađ nûúâc gíìn nhû

lađ ăưng nhíịt úê câc nûúâc cưng
nghiïơp vađ đt nhíịt úê câc nûúâc Nam
Sahara chíu Phi vađ Ăưng Â.
Trong hai thíơp k qua, khưng
tđnh ăïịn giâo viïn vađ câc nhín
viïn y tïị, ăươi ng viïn chûâc úê
chđnh qìn ắa phûúng ă tùng
lïn gíìn bùìng vúâi quy mư ca nïìn
hađnh chđnh trung ûúng.

Nhịn chung, quy mư sûê duơng
nhín lûơc ca chđnh qìn t lïơ
thơn vúâi thu nhíơp tđnh theo ăíìu
ngûúđi - khùỉng ắnh câi goơi lađ lơt
Wagner - vađ t lïơ nghõch vúâi mûâc
lûúng trung bònh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(57)</span><div class='page_container' data-page=57>

trong khu vûơc tû nhín. Ăiïìu nađy
ch ýịu ặúơc buđ ăùưp búêi ăiïìu
kiïơn băo ăăm viïơc lađm tưịt hún.
Tuy nhiïn, mûâc ăươ thoă ăâng vïì
tiïìn lûúng cô sûơ khâc biïơt lúân giûơa
câc khu vûơc, theo ăô, câc viïn
chûâc nhađ nûúâc taơi chíu  úê mûâc
cao nhíịt vađ cưng chûâc úê câc nûúâc
chíu Phi nôi tiïịng Anh úê mûâc
thíịp nhíịt.

Trong vông hai thêåp k qua àậ
cố nhiïìu thay àưíi trong viïåc sûã

dng nhên lûåc vâ tiïìn lûúng:

● Àưåi ng cưng chûác úã chđnh

qìn trung ûúng giăm 40%; sưị
lûúơng cùưt giăm nađy ặúơc phíìn
nađo buđ laơi do söị cöng chûâc úê ắa
phûúng tùng lïn, nhíịt lađ úê M
Latinh. Tuy víơy, tđnh chung
trïn toađn thïị giúâi, ăươi ng nhín
lûơc lađm viïơc trong chđnh qìn
giăm xịng.

● Lûúng ca viïn chûác nhâ nûúác

cng giẫm ài tûúng àưëi.

● Kïët quẫ lâ, sưë lûúång vâ giấ trõ

tiïìn lûúng ca nhên viïn nhâ
nûúác cng giẫm ài úã hêìu hïët
cấc nûúác.

Vïì chđnh sấch sûã dng nhên
lûåc, viïåc àấnh giấ "quy mư húåp
l" ca àưåi ng viïn chûác nhâ
nûúác phẫi ph húåp vúái àiïìu kiïån
c thïí ca mưỵi nûúác vâ phẫi tđnh
túái cấc chûác nùng mâ nhâ nûúác àố
àẫm nhiïåm, cú cêëu tưí chûác ca

chđnh qìn, mûâc ăươ quăn l tíơp
trung, câc ngìn lûơc vađ cưng
nghïơ thưng tin sùĩn cô cng nhû
nhûơng haơn chïị ăưịi vúâi sûơ cú ăương
ca nhín viïn. Khưng tưìn taơi mươt
quy lơt ăún giăn vađ cûâng nhùưc
vïì mươt quy mư chđnh qìn húơp
l, vađ bíịt cûâ sûơ cùưt giăm nhín
viïn nađo cng phăi nùìm trong
mươt chûúng trịnh căi câch nïìn
cưng vuơ toađn diïơn. Khi sưị lûúơng
cưng chûâc quâ dû thûđa, hóơc qu
tiïìn lûúng lađ khưng thïí duy trị
nưíi, viïơc cùưt giăm biïn chïị vị muơc
ăđch tûơ thín cô thïí lađ ăiïìu khưng
thïí trânh ặúơc. Ngay că trong
trûúđng húơp ăô, ýịu tưị cô tđnh
qịt ắnh lađ phăi cô câc biïơn
phâp ăng ăùưn nhùìm trânh lađm
giăm chíịt lûúơng ăươi ng viïn
chûâc, lađm hoơ míịt tinh thíìn, vađ
gíy nïn xung ăươt x hươi. Kinh
nghiïơm cho thíịy s lađ cô đch nïịu
dađnh thúđi gian vađ câc ngìn lûơc
cíìn thiïịt ăïí xíy dûơng mươt chïị ăươ
tiïìn lûúng theo câc ăùơc ăiïím ca
nhín viïn, trânh cùưt giăm biïn
chïị nhùìm vađo nhûơng ngûúđi cô
thím niïn vađ ăïìn buđ cho nhûơng

ngûúđi cô thím niïn cao, vađ phăi
cô câc biïơn phâp sùĩn sađng ăïí
ngùn ngûđa viïơc tâi diïỵn laơi tịnh
traơng dû thûđa nhín viïn.

Liïn quan àïën chđnh sấch tiïìn
lûúng, cấc mc tiïu ch ëu lâ :

● Trẫ lûúng nhû nhau cho cưng

</div>
<span class='text_page_counter'>(58)</span><div class='page_container' data-page=58>

● Sûå khấc biïåt vïì mûác lûúng phẫi

dûåa vâo sûå khấc biïåt vïì trấch
nhiïåm vâ trịnh àưå, nùng lûåc ;

● So sấnh (chûá khưng phẫi bịnh

àùèng) giûäa mûác lûúng tẩi khu
vûåc nhâ nûúác vâ khu vûåc tû
nhên; vâ

● Ăõnh kyđ xem xêt laơi chïị ăươ

tiïìn lûúng ca nhên viïn ca
chđnh quìn.

Viïơc xâc ắnh nhûơng khoăn
phc lúơi ngoađi lûúng lađ mươt víịn
ăïì lúân, ăùơc biïơt vị chng cô
khuynh hûúâng sinh sưi năy núê

khi tịnh hịnh tađi chđnh quâ ngùơt
ngheđo. Sûơ bíịt bịnh ăùỉng vïì lûúng
giûơa nam vađ nûơ víỵn cođn tưìn taơi vađ
ríịt phưí biïịn taơi câc nûúâc ăang
phât triïín. Sûơ chïnh lïơch giûơa câc
mûâc lûúng cng lađ mươt víịn ăïì
kinh niïn trong chïị ăươ lûúng
cưng vuơ. Búêi vị trong thûơc tïị, viïơc
giăm lûúng kêo theo viïơc cùưt
giăm lûúng nhiïìu hún úê câc bíơc
cao hún, ăương cú khịn khđch bõ
xôi mođn, vađ giăm thiïíu sûơ chïnh
lïơch giûơa câc mûâc lûúng lađ mươt
nươi dung thûúđng thíịy trong
chûúng trịnh căi câch nïìn cưng
vuơ. Trong bíịt cûâ trûúđng húơp nađo,
phăn ûâng tưìi tïơ nhíịt ăưịi vúâi mûâc
lûúng bíịt húơp l lađ laơm phât cíịp
bíơc vađ câc biïơn phâp tịnh thïị.

Trong nhûơng nùm gíìn ăíy,
viïơc tră lûúng theo hiïơu quă cưng
viïơc ă ặúơc âp duơng taơi mươt sưị
nûúâc. Thûơc tïị cho thíịy, chûúng

trịnh nađy, úê mûâc tưịt nhíịt, chó ăaơt
kïịt quă khiïm tưịn, vađ úê mûâc tưìi
tïơ, nô laơi lađm sưịng laơi sûơ kiïím
soât chđnh trõ ăưịi vúâi nïìn cưng vuơ
vađ lađm tùng thïm câc xung ăươt vïì

sùưc tươc trong mươt x hươi ăa
ngn. Tuy víơy, ắnh hûúâng tră
lûúng cùn cûâ vađo cưng lao, thađnh
tđch lađ ăiïìu hïịt sûâc cíìn thiïịt, gưìm
câc hịnh thûâc khen thûúêng khưng
phăi bùìng tiïìn nhû sûơ cưng nhíơn
ca x hươi, danh hiïơu vinh dûơ
qịc gia vađ câc cú hươi phât triïín
nghïì nghiïơp.

<i>Quẫn l nhên sûå trong bưå mấy</i>
<i>chđnh ph</i>

Viïơc quăn l nhín viïn chđnh
ph chõu ănh hûúêng ca hoađn
cănh vađ giâ trõ x hươi ca qịc gia.
(Chùỉng haơn, nhû troơng tím ăùơt
vađo tđnh cưng bùìng x hươi s díỵn
ăïịn nhûơng biïơn phâp ăùơc biïơt ăïí
băo vïơ nhôm thiïíu sưị.) Hún nûơa,
cô sûơ khâc nhau trong thûơc tiïỵn
quăn l nhín sûơ úê câc nûúâc.
Nhûng tíịt că câc hïơ thưịng quăn l
nhín viïn chđnh ph, bíịt kïí lađ ca
nûúâc nađo, ăïìu phăi thûơc hiïơn ặúơc
bưịn chûâc nùng: líơp kïị hoaơch nhín
sûơ, tín duơng, phât triïín vađ k
lơt/trûđng phaơt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(59)</span><div class='page_container' data-page=59>

triïín nhín viïn ca chđnh ph.

Líơp kïị hoaơch bùưt ăíìu bùìng viïơc
xâc ắnh nhûơng ýu cíìu vïì nhín
sûơ ca chđnh ph.

Cô thïí phín loaơi viïơc lađm theo
tiïu chñ xïịp haơng con ngûúđi, tûâc lađ
viïơc xïịp loaơi ca nhín viïn lađ hoađn
toađn ăươc líơp vúâi nhiïơm vuơ cuơ thïí
ca ngûúđi ăô, hóơc tiïu chđ xïịp
haơng theo cưng viïơc, tûâc lađ gùưn
mươt haơng cuơ thïí cho mưỵi võ trđ
cưng viïơc. Mưỵi hïơ thưịng ăïìu cô
nhûơng ûu ăiïím vađ haơn chïị ca
mịnh. Hïơ thưịng xïịp haơng theo con
ngûúđi cô chiïìu hûúâng tûơ nhiïn
bíím sinh vađ tíơp trung úê bïn trïn,
trong khi ăô, viïơc xïịp haơng theo
cưng viïơc laơi căn trúê sûơ lûu ăương
vađ khen thûúêng ăưịi vúâi kïịt quă
cưng viïơc ca câ nhín. Tuy nhiïn,
moơi câch phín loaơi cưng viïơc ăïìu
tưịn kêm thúđi gian vađ tiïìn baơc. Nïịu
câc sưị liïơu lađ kêm tin cíơy vađ quâ
trịnh ăânh giâ laơi phuơ thơc vađo
nhûơng ănh hûúêng lưi kêo thị cô
thïí xâc ắnh tưịt hún nhûơng ýu
cíìu nhín sûơ búêi dûơ bâo cung vađ
cíìu ăún giăn. Trong moơi trûúđng
húơp, ăiïìu quan troơng lađ phăi thiïịt
líơp ặúơc mươt cú súê dûơ liïơu vïì nhín

sûơ ăún giăn nhûng ă tin cíơy vađ
ln ặúơc cíơp nhíơt.

Viïơc tín duơng trong nïìn
cưng vuơ phăi dûơa trïn nhûơng
ngn tùưc vïì khă nùng xûâng
ăâng vađ khưng phín biïơt ăưịi xûê,
ặúơc ăiïìu chónh phuđ húơp vúâi câc
muơc tiïu x hươi nhû giăi qịt sûơ

</div>
<span class='text_page_counter'>(60)</span><div class='page_container' data-page=60>

thûâc chó nïn ăïì cíơp nhûơng hađnh vi
cô thïí nhịn nhíơn ặúơc, duy trị ăưịi
thoaơi giûơa nhađ quăn l vađ nhín
viïn, vađ cùn cûâ vađo nhûơng thưng
tin phăn hưìi thûúđng xn chûâ
khưng phăi ặúơc tiïịn hađnh hùìng
nùm mươt câch riïng r. Nôi chung,
k thơt ăânh giâ kïịt quă cưng
viïơc phûâc taơp thị s khưng taơo ra
lúơi đch tûúng xûâng vúâi chi phđ vađ
tâc haơi gíy ra. Khi ăânh giâ kïịt
quă cưng viïơc, biïơn phâp cađng ăún
giăn cađng tưịt - miïỵn lađ hïơ thưịng ăô
ln cô ặúơc nhûơng thưng tin
phăn hưìi bđ míơt tûđ phđa nhûơng
ngûúđi ăưìng nghiïơp vađ nhûơng
nhín viïn cíịp dûúâi.

Câc hïơ thưịng nhín sûơ dûơa trïn
khă nùng xûâng ăâng cô thïí bao

gưìm mươt ăươi ng ûu t nhíịt,
thûúđng goơi lađ nhûơng viïn chûâc
ăiïìu hađnh cíịp cao, cô trâch nhiïơm
quăn l hay chn mưn cao hún,
ặúơc hûúêng nhiïìu lûúng hún
nhûng ăươ băo ăăm cưng viïơc thíịp
hún vađ cô thïí ặúơc triïín khai úê bíịt
cûâ núi nađo cíìn ăïịn hoơ. Ăươi ng
cân bươ ûu t khâ phưí biïịn úê câc
nûúâc chíu Â, ăùơc biïơt lađ úê nhûơng
nûúâc theo trìn thưịng quăn l
hađnh chđnh ca Anh, nhûng cng
cô trong nïìn cưng vuơ ca Phâp vađ
gíìn ăíy ă ặúơc âp duơng úê nhûơng
nûúâc phât triïín khâc nhû M. ÚÊ
ăươi ng SES theo kiïíu ăông vađ
mang tđnh quan laơi (nhû úê Phâp,
ÍỊn Ăươ vađ Nhíơt Băn), câc thađnh
viïn ặúơc tín duơng úê ăươ tíi

khâ tr thưng qua mươt tưí chûâc tíơp
trung; nhûơng ngûúđi nađy ặúơc
hûúâng nghiïơp, ăađo taơo vađ x hươi
hoâ thađnh mươt nhôm, vađ ă ăiïìu
kiïơn ăïí sau nađy bưị trđ vađo nhûơng
võ trđ lnh ăaơo úê nhiïìu cú quan
chđnh ph. ÚÊ hïơ thưịng SES theo
kiïíu múê (nhû úê Canaăa vađ M),
viïơc tín duơng lađ linh hoaơt, phi
tíơp trung vađ theo ắnh hûúâng thõ

trûúđng. Mưỵi cú quan chđnh ph ăïì
ra nhûơng tiïu chín vïì trịnh ăươ,
nùng lûơc cho ûâng cûê viïn tûđ că
trong vađ ngoađi nïìn cưng vuơ ăïí cô
thïí tham gia trûơc tiïịp vađo ăươi ng
SES úê bíịt kyđ ăươ tíi nađo. ÚÊ că hïơ
thưịng nhín viïn ûu t ăông vađ
múê, tđnh lûu ăương cao hún ca ăươi
ng nhín viïn cíịp cao cho phêp
phât triïín nhûơng khă nùng hoaơch
ắnh chđnh sâch rương lúân hún vađ
phưí biïịn rương ri nhûơng kiïịn thûâc
chn mưn ca hoơ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(61)</span><div class='page_container' data-page=61>

hoơ ă ặúơc tín duơng. Cú quan
nhín sûơ trung ûúng ăïì ra nhûơng
quy trịnh nhín sûơ cho viïơc tín
duơng, ăïì baơt, k lơt vađ giâm sât
viïơc thûơc hiïơn nhûơng quy trịnh ăô;
gip câc cú quan chđnh ph trong
viïơc tín duơng, thûúđng bùìng
hịnh thûâc quăn l câc kyđ thi tín
qịc gia; ăïì ra câc biïơn phâp giăi
qịt khiïịu naơi; vađ duy trị cú súê
dûơ liïơu nhín sûơ ca chđnh ph.

Do ăô, úê nhiïìu nûúâc, câc u ban
cưng vuơ (hay cú quan tûúng
ặúng) cô mươt vai trođ troơng tím
trong viïơc băo vïơ nhûơng tiïu

chín ăânh giâ xûâng ăâng vađ
khưng phín biïơt ăưịi xûê trong moơi
khđa caơnh ca hoaơt ăương quăn l
nhín sûơ ca chđnh ph, ăưìng thúđi
tưn troơng nhûơng mưịi quan tím
húơp phâp khâc vađ ăâp ûâng câc
nhu cíìu nhín sûơ ca tûđng cú quan
chđnh ph. Ăâng tiïịc lađ nhûơng cú
quan nađy laơi ríịt hay trúê thađnh
nhûơng trung tím th tuơc phiïìn hađ,
cûâng nhùưc khưng cíìn thiïịt vađ
quan liïu, khiïịn cho câc cú quan
chđnh ph phăi cô nhûơng câch lađm
ăi tùưt trong viïơc tín duơng vađ
lađm giăm tđnh cưng khai, minh
baơch ca toađn bươ hïơ thưịng. Trong
nhûơng trûúđng húơp ăô, giăi phâp
khưng phăi lađ chín sang mươt hïơ
thưịng nhín sûơ hoađn toađn phi tíơp
trung, mađ phăi hoađn thiïơn chûâc
nùng ca u ban cưng vuơ.

Quìn ca nhên viïn chđnh
ph bõ râng båc búãi nhûäng trấch

nhiïåm xët phất tûâ bẫn chêët ca
nïìn cưng v, chùèng hẩn nhû tđnh
trung lêåp, tđnh vư tû vâ àưëi xûã
bịnh àùèng vúái mổi cưng dên vâ
mổi lơnh vûåc. Cùn cûá vâo nhûäng

hẩn chïë húåp l liïn quan àïën
nhûäng trấch nhiïåm nây, cấc quìn
ca nhên viïn chđnh ph gưìm:

● bẫo vïå viïåc lâm vâ quấ trịnh

húơp phâp (thûúđng ặúơc quy
ắnh r trong húơp ăưìng, nhûng
cng tn th nhûơng quy ắnh
chung ca nïìn cưng vuơ);

● cú hưåi bịnh àùèng vâ khưng

phín biïơt ăưịi xûê (nhû ă nôi úê
trïn, ặúơc ăiïìu chónh búêi
nhûơng muơc ăđch x hươi khâc
nhû băo vïơ giúâi vađ khưng phín
biïơt ăưịi xûê);

● tûå do phất biïíu kiïën (mùåc d

thûúâng bõ hẩn chïë trong cấc
hoẩt àưång chđnh trõ xët phất tûâ
ngun tùỉc trung lêåp chđnh trõ
ca cưng chûác);

● tđnh riïng tû; vâ

● quìn hưåi hổp (bao gưìm cẫ

quìn thânh lêåp cưng àoân, trûâ
trong nhûäng ngânh quan trổng
nhû cẫnh sất vâ phông chấy,
chûäa chấy).

</div>
<span class='text_page_counter'>(62)</span><div class='page_container' data-page=62>

quă trong viïơc giăi qịt khiïịu naơi
cuđng vúâi nhûơng ýịu kêm ca hïơ
thưịng tû phâp cô thïí tûúâc ăi ca
ngûúđi cưng chûâc sûơ tíơp trung hiïơu
quă vađo viïơc chưịng laơi sûơ ăưịi xûê
tuyđ tiïơn. Trâi laơi, úê nhiïìu nûúâc
khâc, câc tưí chûâc cưng ăoađn ca
viïn chûâc laơi lađ mươt lûơc lûúơng
chđnh trõ maơnh ăïịn nưỵi mađ viïơc âp
duơng biïơn phâp k lơt cô thïí trúê
nïn ríịt phûâc taơp ngay că khi ặúơc
băo ăăm ăíìy ă, vađ khô cô thïí
thûơc hiïơn nhûơng cơc căi câch cíìn
thiïịt vïì viïơc lađm vađ tiïìn lûúng ca
chđnh ph.

<i>Àêìu tû phất triïín nhên sûå cho</i>
<i>chđnh ph</i>

Ăađo taơo nhín sûơ cho chđnh ph
cíìn phăi ặúơc nhịn nhíơn lađ mươt
ýịu tưị quan troơng trong quăn l
nhín sûơ vađ phât triïín câ nhín, vađ
cô thïí ăông gôp ăâng kïí cho hiïơu
quă quăn l hađnh chđnh. Tuy

nhiïn, ăô khưng thïí lađ giăi phâp
cho mươt hïơ thưịng hoaơt ăương ýịu
kêm. Ăađo taơo khưng thïí cô hiïơu
quă nïịu khưng sûê duơng câc k
nùng múâi vađ khưng gùưn kïịt ăađo
taơo vúâi quâ trịnh phât triïín nghïì
nghiïơp vađ câc trâch nhiïơm thûơc tïị
ca cưng chûâc. Ăađo taơo trong mươt
cú cíịu tưí chûâc ýịu kêm hóơc
khưng gùưn kïịt vúâi ăương cú khịn
khđch thị s chó lađ sûơ lng phđ thúđi
gian vađ ngìn lûơc. Vị víơy, ăađo taơo
nhín sûơ cho chđnh ph cíìn phăi
ặúơc thûơc hiïơn trong mươt mưi

trûúđng chđnh sâch ăađo taơo qịc
gia ặúơc thiïịt kïị tưịt, gùưn kïịt vúâi
viïơc phât triïín nghïì nghiïơp vađ
phăi cô ăađo taơo theo ngađnh vađ ăađo
taơo nhín sûơ cho chđnh qìn ắa
phûúng câc cíịp.

Ăađo taơo cô thïí ặúơc tíơp trung
qua mươt ăún võ cíịp chđnh qìn
trung ûúng - cú quan nađy cô trâch
nhiïơm phín bưí tíịt că câc ngìn
tađi chđnh vađ thiïịt kïị, tưí chûâc tíịt că
câc chûúng trịnh ăađo taơo. Hóơc
ăađo taơo cng cô thïí ặúơc thûơc
hiïơn theo hịnh thûâc phi tíơp trung

vúâi mưỵi bươ, ngađnh chõu trâch
nhiïơm vïì tađi chđnh vađ quăn l
chûúng trịnh. Nhịn chung, tûúng
tûơ nhû trong quaên lyâ mua sùưm
hay quaên lyâ nhín sûơ, viïơc kïịt húơp
că hai hịnh thûâc s hûơu hiïơu hún
-vúâi mươt cú quan cíịp trung ûúng
ăïì ra chđnh sâch vađ phín bưí ngín
sâch túâi câc khu vûơc; câc bươ chõu
trâch nhiïơm ra qịt ắnh vïì nươi
dung ăađo taơo vađ hoơc viïn; cođn
viïơc ăađo taơo thûơc sûơ lađ do caâc cú
súê ăađo taơo thûơc hiïơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(63)</span><div class='page_container' data-page=63>

vâ nùng lûåc hiïån thúâi ca cú súã àâo
tẩo (hóåc ca cấc nhâ tâi trúå qëc
tïë) hún lâ theo nhu cêìu thûåc sûå ca
cưng chûác vâ u cêìu k nùng ca
chđnh ph.

Khi ă cô mươt bâo câo ăânh giâ
câc nhu cíìu thûơc sûơ tưịt, thị hiïơu
quă ca ăađo taơo phuơ thơc vađo
ăương cú ca câc hoơc viïn vađ chíịt
lûúơng ca băn thín chûúng trịnh
ăađo taơo. ịu tưị thûâ nhíịt lađ vai trođ
ca hïơ thưịng tưí chûâc vađ ăương cú
khịn khđch, trong ăô, ăođi hi
phăi cô câc k nùng múâi. ịu tưị
thûâ hai, chíịt lûúơng ăađo taơo phuơ

thơc ch ýịu vađo nùng lûơc vađ khă
nùng ca câc cú súê ăađo taơo. Câc cú
súê ăađo taơo chđnh khôa ca nhađ
nûúâc cô lúơi thïị lađ nùưm bùưt ặúơc
chđnh sâch, vùn hôa vađ nhu cíìu
ca cú quan chđnh ph cíìn ặúơc
ăađo taơo; câc cú súê ăađo taơo ngoađi
chđnh ph thị cô lúơi thïị vïì khă
nùng linh hoaơt vađ nùng lûơc ăâp
ûâng câc nhu cíìu ăađo taơo ăa daơng.
ÚÊ ăíy, viïơc kïịt húơp hai loaơi hịnh
cú súê ăađo taơo cng thûúđng lađ mươt
giăi phâp tưịt hún că cho ăađo taơo
chđnh khôa. Tuy nhiïn, viïơc thađnh
líơp câc cú súê ăađo taơo chn
ngađnh nhịn chung lađ viïơc lađm lng
phđ vađ khưng nïn khịn khđch.

Àiïím mêëu chưët cêìn lûu lâ àâo
tẩo nhên viïn àem lẩi hiïåu quẫ cao
lẩi thûúâng lâ àâo tẩo khưng chđnh
quy vâ tẩi chûác. Vị l do nây, bưå,
ngânh cố liïn quan vâ chđnh ph
nïn tẩo ra mưåt mưi trûúâng mâ viïåc

ăađo taơo, tû víịn cho nhín viïn cíịp
dûúâi trúê thađnh mươt thưng lïơ phưí
biïịn vađ ặúơc coi lađ mươt phíìn trâch
nhiïơm ca ngûúđi quăn l – vađ theo
ăô, hoơ cng phăi ặúơc khen

thûúêng cho cưng viïơc nađy.

Viïåc àâo tẩo cưng chûác ca cấc
nûúác àang phất triïín cố thïí hûúãng
lúåi tûâ cấc chûúng trịnh àâo tẩo
qëc tïë hóåc khu vûåc do cấc tưí
chûác àa phûúng nhû Liïn húåp
qëc, ADB, WB, IMF thûåc hiïån,
hóåc do cấc cú súã àâo tẩo ca cấc
qëc gia phất triïín thûåc hiïån, nhû
ENA úã Phấp. Mẩng lûúái giûäa cấc
cú súã àâo tẩo cng àậ xët hiïån,
nhû mẩng lûúái do Hiïåp hưåi Hânh
chđnh cưng vâ quẫn l ca Khưëi
Thõnh vûúång chung hưỵ trúå. Do àố,
viïåc khan hiïëm cấc cú hưåi àâo tẩo
hay tâi trúå khưng phẫi lâ hẩn chïë
cú bẫn àưëi vúái cấc nûúác àang phất
triïín, đt nhêët lâ àưëi vúái cưng chûác
cêëp cao. Hiïåu quẫ ca àâo tẩo bõ
hẩn chïë lâ do cấc vêën àïì vïì tưí chûác
vâ àưång cú khuën khđch, nhû àậ
nối trong phêìn trûúác.

<b>Mưëi tûúng tấc giûäa ngûúâi dên</b>

<b>vâ chđnh quìn</b>

<i>“Lưëi thoất” vâ “tiïëng nối”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(64)</span><div class='page_container' data-page=64>

cung cíịp dõch vuơ cho cưng chng.

“Lưịi thoât” lađ phaơm vi mađ ngûúđi
sûê duơng cô thïí tiïịp cíơn câc nhađ
cung cíịp khâc nhau hóơc hađng
hoâ thay thïị cho mươt loaơi dõch vuơ.
“Tiïịng nôi” lađ mûâc ăươ mađ cưng
dín cô thïí phăn ăưịi hóơc thïí hiïơn
kiïịn ca mịnh nhùìm tâc ăương
ăïịn khă nùng tiïịp cíơn hóơc chíịt
lûúơng dõch vuơ cưng. Lưịi thoât vađ
tiïịng nôi lađ hai ýịu tưị bưí trúơ cho
nhau vađ tđnh hiïơu quă tûúng ăưịi
ca chng ặúơc qịt ắnh búêi câc
ăùơc ăiïím ca dõch vuơ vađ hoađn
cănh ca mưỵi nûúâc. Tuy nhiïn,
nhịn chung nhûơng nhôm ngûúđi
ngheđo vađ ngûúđi bõ gaơt ra ngoađi lïì
hïịt sûâc bõ haơn chïị trong viïơc cô lưịi
thoât vađ tiïịng nôi, do víơy cíìn phăi
cô cú chïị khịn khđch vađ taơo
ăiïìu kiïơn ăùơc biïơt cho hoơ.

Liïn quan àïën <i>lưëi thoất, thêåm</i>
chđ trong trûúâng húåp khưng cố khẫ
nùng nâo vïì cấc nhâ cung cêëp thay
thïë, thị chđnh ph vêỵn phẫi hânh
àưång <i>nhû thïí lâ nhûäng ngûúâi sûã</i>
dng dõch v àang cố sûå lûåa chổn,
mưåt phêìn vị àố lâ cấch thûác cú bẫn
àïí khuën khđch tđnh hiïåu quẫ
hânh chđnh. Búãi vị hoẩt àưång cung

cêëp dõch v lâ mưåt chỵi liïn tc,
tûâ àêìu tû kinh phđ trûåc tiïëp ca
chđnh ph vâ cung ûáng dõch vuå
cho àïën viïåc uyã quyïìn cho khu
vûåc tû, nïn cấc khẫ nùng vïì lưëi
thoất cố thïí khưng tưìn tẩi trong
toân bưå quấ trịnh ca mưåt dõch v,
nhûng vêỵn cố thïí hiïån hûäu trong

mươt sưị cưng ăoaơn cuơ thïí ca viïơc
cung cíịp dõch vuơ hóơc úê mươt khu
vûơc ắa l hay nhôm ngûúđi sûê
duơng nhíịt ắnh. Cú chïị lưịi thoât
ặúơc nhíơn thíịy r nêt nhíịt trong
viïơc cho tû nhín thíìu cung ûâng
dõch vuơ, cô nghơa lađ viïơc thoă
thơn chín cho khu vûơc tû thûơc
hiïơn cung cíịp dõch vuơ do chđnh
ph cíịp kinh phđ vađ trûúâc ăíy do
chđnh ph lađm.

<i>Viïơc cho tû nhín thíìu cô thïí gip</i>
giăm chi phđ cng nhû mang laơi
nhûơng lúơi thïị khâc. Tuy nhiïn, cú
chïị cho thíìu cng cô thïí taơo ri ro
vïì hiïơu quă tađi chđnh vađ nguy cú
tham nhng, nhíịt lađ úê câc nûúâc
ăang phât triïín, núi mađ nïìn hađnh
chđnh cưng bõ haơn chïị búêi nùng lûơc
trong viïơc ăađm phân nhûơng húơp

ăưìng cô lúơi, vađ quan troơng hún,
trong viïơc giaâm saât viïơc thûơc hiïơn
câc húơp ăưìng ăô trïn thûơc tïị. Loaơi
húơp ăưìng chûâa ặơng nhiïìu víịn ăïì
nhíịt trong lơnh vûơc nađy lađ câc thoă
thơn BOT, trong ăô tû nhín cíịp
kinh phđ cho viïơc xíy dûơng, thu
hưìi vưịn ăíìu tû thưng qua húơp
ăưìng nhûúơng qìn tơt ăưịi vađ
chín cưng trịnh cho chđnh ph
khi ăïịn haơn. Do víơy, hịnh thûâc
cho tû nhín thíìu víỵn chiïịm mươt
phíìn nh trong viïơc cung cíịp dõch
vuơ cưng úê híìu hïịt câc nûúâc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(65)</span><div class='page_container' data-page=65>

tn bưị r rađng vađ cưng khai vïì
câc tiïu chín dõch vuơ vađ nghơa vuơ
phuơc vuơ nhín dín vúâi tû câch lađ
kim chó nam cho hađnh ăương ca
câc cú quan chđnh ph, vađ cô thïí
ríịt ăa daơng - tûđ chưỵ chó lađ mươt
tn bưị vïì sûâ mïơnh chung chung
túâi hịnh thûâc bân húơp ăưìng chi
tiïịt. Hiïịn chûúng cưng dín cô thïí
lađ vư giâ trong viïơc căi thiïơn chíịt
lûúơng dõch vuơ ca chđnh ph,
nhûng chó vúâi ăiïìu kiïơn nô ặúơc
thiïịt kïị tưịt, thi hađnh ăíìy ă vađ kïịt
húơp vúâi câc biïơn phâp bưí sung cíìn
thiïịt (vñ duơ tñnh linh hoaơt cuêa cú

quan trong viïơc khen thûúêng, xûê
phaơt nhín viïn). Nïịu thiïịu nhûơng
ăiïìu kiïơn nađy thị <i>hiïịn chûúng cưng</i>
dín chó ăún thìn mang tđnh hịnh
thûâc vađ thíơm chđ cođn cô thïí gíy
tưín haơi cho uy tđn ca chđnh ph.

<i>Tham khẫo kiïën cưng chng vâ</i>
cú chïë phẫn hưìi cố thïí cố nhiïìu
hịnh thûác khấc nhau, trong àố cố
khẫo sất ngûúâi sûã dng dõch v,
àiïìu trêìn cưng khai, th tc giẫi
quët khiïëu nẩi ca ngûúâi tiïu
dng, v.v.. Thûåc tiïỵn úã cấc nûúác
khưng giưëng nhau, tuy nhiïn nhịn
chung, hịnh thûác tham khẫo
kiïën cêìn phẫi kêm theo hânh àưång
c thïí thị múái cố hiïåu quẫ. Viïåc
thiïëu cấc hânh àưång cố nghơa sệ
lâm giẫm giấ trõ ca viïåc tham
khẫo kiïën, dêỵn túái lâm giẫm sûå
tham gia ca cưng dên vâ cëi
cng cố thïí lâm hẩn chïë cấc cú hưåi
vïì lưëi thoất (hóåc dêỵn àïën cấc

hânh àưång cố tđnh cẫn trúã).

Viïåc thûåc hiïån quìn cố tiïëng
nối cng u cêìu phẫi cố cấc cú
chïë <i>giẫi quët khiïëu nẩi àưëi vúái cấc</i>

tưí chûác chđnh ph vâ cú quan
dõch v. Mưåt hïå thưëng giẫi quët
khiïëu nẩi tưët cêìn phẫi cố cấc kïnh
thån tiïån cho cưng dên gûãi
khiïëu nẩi ca mịnh, cố th tc rộ
râng vïì chïë àưå trấch nhiïåm c thïí
ca nhên viïn, giẫi quët nhanh
chống àún thû khiïëu nẩi vâ thưng
bấo kïët quẫ giẫi quët cho ngûúâi
lâm àún, cú chïë khuën khđch àưëi
vúái nhên viïn àïí hổ hânh àưång
mưåt cấch àng àùỉn vị quìn lúåi
ca cưng chng cng nhû cấc
biïån phấp khấc. Tuy nhiïn, mùåc
d cố nhûäng àùåc àiïím riïng, quy
trịnh giẫi quët khiïëu nẩi ln
phẫi hûúáng vâo cấc biïån phấp
lâm cho viïåc cung cêëp dõch v vâ
cưng tấc quẫn l hiïåu quẫ vâ
nhanh nhẩy hún.

</div>
<span class='text_page_counter'>(66)</span><div class='page_container' data-page=66>

cưng úê ăô búêi vị cô ặúơc sûơ ng hươ
vïì mùơt thïí chïị vađ mưi trûúđng
chđnh trõ phuđ húơp. Thíơm chđ khi
thanh tra viïn lađ möơt ngûúđi nùng
ăöơng vađ liïm khiïịt, thị viïơc thiïịu
sûơ ng hươ chđnh trõ ăưịi vúâi chïị
ắnh nađy hóơc thiïịu vùưng câc cú
chïị cú băn vïì chïị ăươ trâch nhiïơm
trong chđnh ph s khiïịn cho

thanh tra viïn hoaơt ăương khưng
hiïơu quă.

<i>Vưën xậ hưåi vâ sûå tham gia</i>

Tđnh hiïåu quẫ ca chđnh ph vâ
sûác sưëng ca nïìn kinh tïë ph
thåc úã mưåt mûác àưå rêët lúán vâo trûä
lûúång <i>vưën xậ hưåi. Vưën xậ hưåi lâ trûä</i>
lûúång tđch t niïìm tin vâ thối quen
húåp tấc do hoẩt àưång ca cấc hïå
thưëng tûúng hưỵ tûå nguån tẩo ra
-tûâ cấc hiïåp hưåi thûúng mẩi cho
àïën nhûäng húåp tấc xậ, cêu lẩc bưå
thïí dc thïí thao, v.v.. Vưën xậ hưåi
àem lẩi lúåi đch kinh tïë búãi nố tẩo
àiïìu kiïån thån lúåi cho sûå chuín
dõch thưng tin vïì hânh vi ca
nhûäng ngûúâi khấc, vïì k thåt
cưng nghïå vâ thõ trûúâng, vị vêåy,
vưën xậ hưåi cố thïí hẩ thêëp chi phđ
giao dõch vâ khuën khđch nhûäng
hânh àưång têåp thïí. Mưåt vđ d àiïín
hịnh lâ thânh cưng ca tđn dng vi
mư dûåa trïn cú súã cưång àưìng, vđ
d, hoẩt àưång tđn dng ca Ngên
hâng Grameen úã Bùnglầết.

Khưng giưịng nhû vưịn víơt chíịt,
vưịn x hươi tùng lïn khi nô cađng

ặúơc sûê duơng. Tuy nhiïn, sûơ cöị

kïët lúán hún bïn trong möåt nhốm
lẩi lâm phûúng hẩi àïën cấc nhốm
khấc, vâ tấc àưång lïn xậ hưåi nối
chung cố thïí úã mûác êm, àùåc biïåt úã
cấc nûúác cố sûå khấc biïåt lúán vïì
mùåt tđn ngûúäng hay sùỉc tưåc. Do àố,
àiïìu quan trổng àưëi vúái chđnh ph
lâ khưng chó khuën khđch hïå
thưëng mẩng lûúái húåp tấc giûäa cấc
cưng dên, mâ côn thc àêíy mưëi
liïn kïët tđch cûåc giûäa nhûäng hïå
thưëng mẩng lûúái khấc nhau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(67)</span><div class='page_container' data-page=67>

cûâng nhùưc mươt chûúng trịnh ặúơc
thiïịt kïị tưịt, nhûng khưng giăi
qịt ặúơc nhûơng nhu cíìu thûơc
sûơ ca nhûơng ngûúđi thuơ hûúêng dûơ
kiïịn, thị cng khưng phăi lađ mươt
lúơi thïị lúân.

Cô ríịt nhiïìu nhûơng cú cíịu
tham gia vađ câch tiïịp cíơn ă ặúơc
phât triïín úê nhiïìu nûúâc, vúâi nhûơng
thađnh cưng nhíịt ắnh trong viïơc
căi thiïơn tđnh hiïơu quă ca quăn l
hađnh chđnh vađ xoâ ăôi ngheđo. Tuy
nhiïn, cíìn thíơn troơng ăïí trânh
tịnh traơng sûơ tham gia lađm giăm

búât trâch nhiïơm ca chđnh ph ăaơi
diïơn vađ lađm suy ýịu ăi tđnh chõu
trâch nhiïơm ca nô. Ngoađi ra, băn
thín câc nhôm tham gia cng phăi
chõu trâch nhiïơm theo mươt hịnh
thûâc r rađng vađ minh baơch. Cịi
cuđng, ăiïìu quan troơng lađ trânh
nguy cú vïì sûơ “thao tng” ca
nhûơng phíìn tûê nùưm qìn lûơc,
băo ăăm rùìng ngûúđi ngheđo vađ
nhôm ngûúđi thiïíu sưị ặúơc bao
hađm ăíìy ă trong câc cú chïị tham
gia vađ thưng tin phăn hưìi.

Quy mư vađ phaơm vi ca sûơ
tham gia cô thïí ặúơc múê rương
bùìng <i>quan hïơ ăưịi tâc giûơa câc cú</i>
quan chđnh ph vađ x hươi cưng
dín. Mươt mưịi quan hïơ ăưịi tâc nhû
víơy cođn vûúơt ra ngoađi phaơm vi ca
sûơ tham gia thìn tu cng nhû
giăi qịt ặúơc mưịi quan hïơ giûơa
câc nhôm, tûđ ăô gip xíy dûơng
ặúơc vưịn x hươi cho toađn x hươi.
Quan hïơ ăưịi tâc giûơa nhađ nûúâc vađ

tû nhín tưịt khưng chó nhùìm cung
cíịp chûúng trịnh hay dõch vuơ mươt
câch cô hiïơu quă, mađ cođn phăi taơo
ăiïìu kiïơn cho nhûơng ngûúđi thuơ

hûúêng hịnh thađnh nïn dûơ ân, vađ
trao tiïịng nôi cho nhûơng nhôm
ngûúđi bõ gaơt ra ngoađi lïì vađ câc
nhôm lúơi đch thiïíu sưị. Doanh
nghiïơp tû nhín cng cô thïí ăông
gôp vađo sûơ húơp tâc thađnh cưng cho
viïơc cung cíịp dõch vuơ cưng vađ
phât triïín vưịn x hươi. Laơi mươt líìn
nûơa, ăiïìu quan troơng lađ trânh
ặúơc nguy cú nhûơng sâng kiïịn chó
lađ tíịm chùưn cho nhûơng ăùơc qìn
ăùơc lúơi, hay phăi chõu sûơ thao tng
ca nhûơng nhôm ngûúđi cô thïị lûơc
úê ắa phûúng.

<i>Xậ hưåi cưng dên vâ cấc tưí chûác phi</i>
<i>chđnh ph (NGOs)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(68)</span><div class='page_container' data-page=68>

cưng, mađ cô thïí gưìm câc hiïơp hươi
vađ câc nhôm víơn ăương hađnh lang
ặúơc hịnh thađnh vị nhûơng lúơi đch
cuơc bươ hóơc lúơi đch kinh doanh.

Câc tưí chûâc x hươi cưng dín cô
thïí chđnh thûâc (vđ duơ nhû câc tưí
chûâc cưng ăoađn) vađ ặúơc quăn l
theo câc quy tùưc ặúơc lơt hoâ,
hóơc khưng chđnh thûâc (vđ duơ, câc
hiïơp hươi ca nhûơng ngûúđi ni
cûđu). Trong sưị câc <i>tưí chûâc chđnh</i>

<i>thûâc, câc tưí chûâc cưng ăoađn ca</i>
câc viïn chûâc nhađ nûúâc ăưi khi
ặúơc nhịn nhíơn lađ khưng thiïơn
căm vúâi căi câch, nhûng thûơc ra,
laơi cô thïí gip thc ăííy tđnh hiïơu
quă ca nïìn hađnh chđnh. Câc tưí
chûâc giâo duơc cng cô thïí thûơc
hiïơn nhûơng vai trođ ríịt hûơu duơng,
vđ duơ, trong viïơc ăađo taơo laơi
nhûơng nhín viïn chđnh ph bõ dû
thûđa. ÚÊ mươt sưị nûúâc phât triïín,
hïơ thưịng tû phâp bõ lưi kêo vađo x
hươi cưng dín do viïơc kiïơn tuơng vïì
lúơi đch cưng, vađ xịt hiïơn câc
nhôm cưng dín nhùìm taơo ra khă
nùng ăưịi troơng ănh hûúêng ca câc
nhôm víơn ăương hađnh lang ca câc
doanh nghiïơp. Câc húơp tâc x
cng cô thïí ăông mươt vai trođ cô
tđnh xíy dûơng, vúâi ăiïìu kiïơn lađ
chng khưng bõ gươp laơi ăïí trúê
thađnh nhûơng cânh tay ca nhađ
nûúâc. <i>Câc tưí chûâc khưng chđnh thûâc</i>
cô vai trođ ăùơc biïơt quan troơng
trong viïơc xíy dûơng lođng tin úê cíịp
ắa phûúng vađ hưỵ trúơ nhûơng
nhôm bõ thiïơt thođi. Thíơt khưng

may, chng gùåp phẫi nhiïìu sai sốt
kinh niïn trong quẫn l, tham gia

khưng àïìu àùån vâ, khi thânh
cưng, lẩi thûúâng cố nguy cú bõ cấc
nhốm chốp bu nùỉm lêëy.

Cấc NGO thûúâng gùỉn vúái xậ
hưåi cưng dên vâ, giưëng nhû têët cẫ
cấc tưí chûác xậ hưåi cưng dên khấc,
chng lâ cấc tưí chûác tịnh nguån
vâ àưåc lêåp vúái chđnh quìn. Tuy
nhiïn, khấc vúái cấc tưí chûác khấc lâ
bẫo vïå lúåi đch ca cấc thaõnh viùn tửớ
chỷỏc, NGO laồi nhựỗm giuỏp ỳọ
nhỷọng ngỷỳõi bừ thiïåt thôi hóåc àïí
giẫi quët nhûäng vêën àïì cưng
trong phẩm vi rưång, hóåc kïët húåp
cẫ hai mc àđch nây. Trong thêåp
k vûâa qua, NGO àậ phất triïín
àấng kïí (hiïån nay, chng àang
àiïìu khiïín hún 20% viïån trúå chđnh
thûác), ch ëu vị nhûäng lo ngẩi
ngây câng tùng vïì quy mư chđnh
ph lúán, tịm kiïëm nhûäng hịnh
thûác thay thïë khấc cho viïåc phên
phưëi dõch v, vïì sûå chuín hûúáng
têåp trung vâo viïåc giẫm nghêo àối
nhû lâ àiïím mêëu chưët ca viïån trúå
qëc tïë, vâ àôi hỗi phẫi giẫi quët
tịnh trẩng loẩi trûâ cấc nhốm thiïíu
sưë vâ cấc nhốm ëu thïë hún.

</div>
<span class='text_page_counter'>(69)</span><div class='page_container' data-page=69>

hoaơt ăương thûúđng xn hún), vađ
giûơa câc NGO qịc tïị (vñ duơ, Cûâu
trúơ treê em - Save the Children) cô
ngìn lûơc phong ph vađ ănh
hûúêng chđnh trõ rương lúân vúâi câc
NGO qịc gia hay ắa phûúng.
Ngay că câc NGO qịc gia lúân
nhíịt úê câc nûúâc ăang phât triïín
cng khưng thïí cô nhûơng ngìn
lûơc vađ tíìm ănh hûúêng tûúng ûâng
vúâi chđnh ph vađ doanh nghiïơp
lúân. Tuy nhiïn, câc NGO qịc tïị
laơi thûúđng liïn kïịt chùơt ch vúâi câc
NGO qịc gia thưng qua tađi trúơ vađ
cuđng húơp tâc.

Câc NGO cô thïí gip lađm cho
câc dõch vuơ ca chđnh qìn trúê
nïn hiïơu quă hún; huy ăương
ngìn lûơc úê ắa phûúng; taơo ra
khă nùng kiïím tra vađ ăưịi troơng vïì
viïơc sûê duơng qìn lûơc ca chđnh
ph; vađ bïnh vûơc ngûúđi ngheđo vađ
nhûơng ngûúđi bõ thiïơt thođi khi cíìn
thiïịt. Mùơt khâc, câc NGO cô thïí
víịp phăi víịn ăïì trâch nhiïơm lng
lo, phaơm vi hoaơt ăương heơp, quy
trịnh ra qịt ắnh khưng r rađng,
quăn l theo kiïíu tûđ trïn xịng,
vađ câc víịn ăïì khâc. Nhịn mươt câch

toađn diïơn, sûơ ng hươ ăâng kïí ăưịi
vúâi câc NGO tûđ phđa chđnh ph vađ
câc nhađ tađi trúơ lađ hoađn toađn ăuâng
ăùưn, nhûng laơi coâ nguy cú bõ xôi
mođn nïịu câc víịn ăïì nïu trïn
khưng ặúơc giăi qịt mươt câch
thoă ăâng (nhû nhiïìu NGO hiïơn
nay ăang lađm).

Sûå <i>cưång tấc ca cấc NGO vúái</i>

chđnh ph vađ câc nhađ tađi trúơ cô thïí
hûơu đch ăưịi vúâi că hai bïn, nhûng
ăođi hi phăi ch ăïịn mươt sưị víịn
ăïì. Vïì phđa câc NGO, nùng lûơc
quăn l haơn chïị vađ sûơ phín tân câc
mưịi quan tím cô thïí lađm giăm
tđnh hiïơu quă trong viïơc cung cíịp
dõch vuơ. Vïì phđa chđnh ph,
thûúđng cô quâ nhiïìu nhín víơt
tham gia, vađ sûơ phưịi húơp giûơa câc
bươ úê trung ûúng vúâi câc nhín viïn
úê ắa phûúng ăưi khi lađ ríịt ýịu. Sûơ
gip ăúơ vïì tađi chđnh tûđ câc nhađ tađi
trúơ lađ ríịt quan troơng, nhûng trong
mươt vađi trûúđng húơp, sûơ gip ăúơ ăô
ă bôp mêo nhûơng ûu tiïn ca băn
thín câc NGO, vađ trong câc trûúđng
húơp khâc, sûơ gip ăúơ ă biïịn míịt
ăưịi vúâi câc NGO ặúơc líơp ra chó

ăïí nhùìm muơc ăđch kiïịm tiïìn, hóơc
câc NGO trïn thûơc tïị lađ cânh tay
ca chđnh ph nhíơn tađi trúơ. Tuy
víơy, sûơ cương tâc vúâi câc NGO lađ cô
hiïơu quă nïịu xêt vïì tưíng thïí, vađ cô
thïí múê rương hún nûơa, vúâi ăiïìu
kiïơn lađ nhûơng víịn ăïì thûơc tïị ăô
ặúơc kiïím soât mươt câch cíín thíơn.

<i>Tđnh minh bẩch, thưng tin vâ vai</i>
<i>trô ca phûúng tiïån truìn thưng</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(70)</span><div class='page_container' data-page=70>

Că hai khđa caơnh nađy ăïìu ríịt khô
thûơc hiïơn nïịu câc hưì sú tađi liïơu ca
chđnh ph ặúơc quăn l tưìi ngay
tûđ khíu ăíìu tiïn.

<i>Trìn thưng cưng cương ăođi hi</i>
phăi cô nưỵ lûơc thûơc sûơ tûđ phđa
chđnh ph trong viïơc cung cíịp vađ
phưí biïịn câc thưng tin phuđ húơp
hóơc câc hoaơt ăương ca mịnh. Tíịt
nhiïn, tđnh minh baơch phăi ặúơc
cín bùìng vúâi ýu cíìu giûơ bđ míơt
ăưịi vúâi nhûơng thưng tin trong câc
cơc hoơp nươi bươ vađ nhûơng thưng
tin ănh hûúêng túâi qìn riïng tû
ca câ nhín. Tuy nhiïn, cung cíịp
thưng tin phăi lađ ngn tùưc
chung, vađ nhûơng trûúđng húơp giûơ

kđn thưng tin chó lađ ngoaơi lïơ. Búêi vị
chđnh ph ặa ra ríịt nhiïìu dûơ
liïơu, nïn vai trođ ca câc cân bươ
thưng tin cưng cương chn
nghiïơp lađ ríịt quan troơng - khưng
phăi ăïí cung cíịp thưng tin vïì câc
qịt ắnh ca chđnh ph, mađ
phăi phưí biïịn nhûơng qịt ắnh
quan troơng hún cho ngûúđi dín vađ
giăi thđch vïì nhûơng l do cùn băn
ăïì ra câc qịt ắnh ăô.

<i>Qìn tiïịp cíơn ca ngûúđi dín</i>
ăưịi vúâi câc thưng tin ca chđnh
ph thûúđng ặúơc thïí hiïơn trong
câc vùn băn lơt vïì qìn tûơ do
thưng tin. Câc vùn băn lơt FOI
-hiïơn ăang ríịt phưí biïịn úê câc nûúâc
phât triïín - lađ nhûơng quy ắnh ăi
ngûúơc laơi vúâi quan ăiïím trìn
thưịng vïì viïơc giûơ bđ míơt thưng tin.
Câc vùn băn nađy quy ắnh r thúđi

haơn phăi ặa ra qịt ắnh ăưịi vúâi
nhûơng ýu cíìu cung cíịp thưng tin,
ăưìng thúđi quy ắnh r th tuơc
khiïịu naơi. Câc vùn băn lơt FOI úê
nhiïìu nûúâc taơo ăiïìu kiïơn thơn lúơi
cho viïơc tiïịp cíơn thưng tin ca
ngûúđi dín. Tuy nhiïn, viïơc thûơc

hiïơn cng ăođi hi chi phđ ríịt cao.
Ăưìng thúđi, câc lơt nađy thûúđng
ặúơc câc doanh nghiïơp cô tưí chûâc
vađ mươt sưị nhôm lúơi đch cô ănh
hûúêng tíơn duơng, chûâ khưng ặúơc
sûê duơng nhiïìu búêi câc câ nhín hay
câc cương ăưìng ngûúđi dín ngheđo.

<i>Vai trođ ca câc phûúng tiïơn trìn</i>
<i>thưng lađ ýịu tưị quan troơng băo</i>
ăăm tđnh minh baơch ca chđnh
ph, că vúâi tû câch lađ mươt kïnh
thưng tin cho ngûúđi dín vađ giăi
thđch nhûơng thưng tin liïn quan,
vađ că vúâi tû câch lađ ngûúđi giâm sât
câc hoaơt ăương ca chđnh ph vađ
nhûơng hađnh vi sai trâi ca câc
quan chûâc dín cûê vađ câc cưng
chûâc. Tíịt nhiïn, câc phûúng tiïơn
trìn thưng khưng thïí thûơc hiïơn
ặúơc nhûơng vai trođ nađy nïịu khưng
ặúơc trao qìn tûơ do ăïí thûơc
hiïơn chng - tûơ do vûđa cô nghơa lađ
khưng bõ chđnh ph can thiïơp, vûđa
cô nghơa lađ khưng bõ tâc ăương búêi
qìn lúơi ca doanh nghiïơp úê
nhûơng nûúâc mađ câc phûúng tiïơn
trìn thưng thơc súê hûơu ca
mươt sưị đt ch súê hûơu lúân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(71)</span><div class='page_container' data-page=71>

nghïì nghiïơp vađ tiïu chín ăaơo ặâc
lađnh maơnh vađ phăi hađnh ăương theo
nhûơng tiïu chín ăô. Mùơc duđ
thưng thûúđng thị chđnh ph khưng
nïn trûơc tiïịp can thiïơp ăïí chn
nghiïơp hoâ hoaơt ăương ca câc
phûúng tiïơn trìn thưng hay
chónh sûêa câc sai phaơm, nhûng
cng cíìn cô nhûơng cú chïị quy ắnh
vïì trâch nhiïơm, tưịt nhíịt lađ xịt
phât tûđ băn thín câc phûúng tiïơn
trìn thưng ăô, hóơc lađ cô sûơ
tham gia húơp l ca câc tưí chûâc vađ
ca cưng chng. (Ngoađi ra, tíịt
nhiïn cng cíìn cô câc biïơn phâp vïì
mùơt phâp lơt vađ toađ ân ăïí xêt xûê
nhûơng sai phaơm ca câc phûúng
tiïơn trìn thưng, vđ duơ nhû lơt
quy ắnh vïì tươi phó bâng).

Gêìn àêy àậ cố sûå phên biïåt
giûäa phûúng tiïån truìn thưng c
vâ múái. Cấc phûúng tiïån truìn
thưng c bao gưìm ch ëu lâ cấc
túâ bấo, àâi phất thanh vâ cấc bẫn
tin truìn hịnh. Phûúng tiïån
truìn thưng múái bao gưìm cấc
chûúng trịnh phất thanh trûåc tiïëp,
cấc túâ bấo khưí nhỗ, mẩng Internet,
vâ bấo àiïån tûã. Cấc phûúng tiïån

truìn thưng múái tẩo ra nhiïìu khẫ
nùng múái àïí cố lìng thưng tin tưët
hún, vâ àiïìu nây lâ àùåc biïåt quan
trổng àïí têån dng lúåi đch ca quấ
trịnh toân cêìu hoấ (hay bẫo vïå
khỗi nhûäng ri ro ca nố). Tuy
nhiïn, chđnh tưëc àưå ca cấc
phûúng tiïån truìn thưng nây lâm
cho chng chó phất triïín trïn bïì

mùơt, vađ lađm suy ýịu câc chín
mûơc ăaơo ặâc nghïì nghiïơp thûúđng
cô úê câc phûúng tiïơn trìn thưng
c. Mươt giăi phâp tưịt ăïí cín bùìng
giûơa câc phûúng tiïơn trìn thưng
c vađ múâi cô thïí ặúơc tịm thíịy
trong phong trađo nghïì lađm bâo
dín sûơ, phong trađo nhùìm giăi
qịt mưịi lo ngaơi lađ câc phûúng
tiïơn trìn thưng c cng nhû
múâi ăïìu cô thïí chó phuơc vuơ lúơi đch
ca câc nhôm cô tưí chûâc tưịt hún lađ
nhûơng cương ăưìng ngûúđi dín
ngheđo vađ ýịu thïị. Nghïì lađm bâo
dín sûơ cô thïí sûê duơng cưng nghïơ
ca câc phûúng tiïơn trìn thưng
c cng nhû múâi ăïí thu ht ngûúđi
dín tham gia nhiïìu hún vađo quâ
trịnh trao ăưíi thưng tin vađ thiïịt líơp
quan hïơ múâi giûơa câc phûúng tiïơn

trìn thưng vađ phíìn cođn laơi ca
x hươi dín sûơ.

<b>Nêng cao tđnh liïm chđnh,</b>

<b>khẫ nùng àấp ûáng vâ</b>

<b>dõch v hânh chđnh</b>

<i>Tùng cûúđng ăaơo ặâc cưng vađ ngùn</i>
<i>ngûđa tham nhng</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(72)</span><div class='page_container' data-page=72>

nhûng bïn cẩnh àố cng cố thïí
phấ vúä mưåt sưë giấ trõ, chín mûåc
vâ phûúng thûác vêån hânh ca khu
vûåc cưng. Tịnh hịnh nây àôi hỗi
phẫi nêng cao tinh thêìn trấch
nhiïåm ca cưng chûác àưëi vúái cấc
thêím quìn tûå quët múái ca
mịnh àïí bẫo àẫm lâ hổ tn th
cấc tiïu chín vïì liïm chđnh vâ
nhûäng àôi hỗi ca cấc cưng dên.
Vị sûå àiïìu tiïët vâ kiïím soất tûâ
trung ûúng àậ giẫm ài, vai trô ca
cấc giấ trõ - vâ cấc quan àiïím vïì lúåi
đch cưng mâ chng thïí hiïån - ngây
câng trúã nïn quan trổng, vúái tû
cấch lâ sûå hûúáng dêỵn cho hânh vi
ca cưng chûác dên sûå vâ nhû lâ
mưåt àiïím tham chiïëu chung vâ súåi
chó xun sët àưëi vúái toân bưå hïå
thưëng dõch v cưng.

Mùơc duđ úê mûâc ăươ nađo ăô, câc
biïơn phâp phăi thïí hiïơn ăùơc thuđ
ca mưỵi nûúâc, tđnh liïm chđnh cíìn
băo ăăm úê tíịt că câc nûúâc rùìng
hađnh vi ca cưng chûâc phăi phuđ
húơp vúâi muơc ăđch ca tưí chûâc liïn
quan; câc hoaơt ăương cưng vuơ phăi
ăâng tin cíơy; cưng dín ặúơc
hûúêng sûơ ăưịi xûê vư tû dûơa trïn cú
súê phâp lơt; vađ câc ngìn lûơc
cưng ặúơc sûê duơng mươt câch ăng
ăùưn. Tđnh minh baơch lađ mươt sûơ
khđch lïơ quan troơng ăïí cưng chûâc
dín sûơ lađm viïơc mươt câch cô ăaơo
ặâc vađ cíìn phăi cô biïơn phâp cho
phêp sûơ giâm sât ca cưng chng
vađ tiïịn hađnh viïơc khùưc phuơc vađ bưìi
thûúđng khi cô vi phaơm xăy ra.

Chđnh ph cíìn cng cưị vùn
hoâ mađ trong ăô cưng chûâc vađ câc
cưng dín cô nhíơn thûâc chung vïì
hađnh vi ặúơc mong ăúơi ca cưng
chûâc. Mưi trûúđng khu vûơc cưng
thay ăưíi ăođi hi phăi cíơp nhíơt
thûúđng xn câc quy ắnh,
nhûng sûơ vư tû, tđnh húơp phâp vađ
liïm chđnh lađ nhûơng giâ trõ truơ cươt
khưng thay ăưíi trong lơnh vûơc

dõch vuơ cưng. Trong phaơm vi câc
giâ trõ ăô, câc tiïu chín cuơ thïí
cíìn íịn ắnh giúâi haơn cho hađnh vi
cuêa cöng chûâc - ăùơc biïơt lađ ăưịi vúâi
viïơc sûê duơng câc thưng tin chđnh
thûâc vađ câc ngìn lûơc cưng, nhíơn
quađ biïịu hóơc lúơi đch khâc vađ lađm
viïơc bïn ngoađi khu vûơc cưng. Câc
nghïì nghiïơp khâc nhau ýu cíìu
phăi cô câc tiïu chín khâc nhau
vađ cíìn ăùơc biïơt ch ăïịn nhûơng
lơnh vûơc nhaơy căm hóơc cô nguy
cú cao vïì xung ăươt lúơi đch nhû
mua sùưm cưng vađ quăn l thúị.

Câc giâ trõ vađ tiïu chín cô thïí
ặúơc quân triïơt thưng qua ăađo taơo
nhûơng nhín viïn múâi ặúơc tín
duơng vađo nïìn cưng vuơ vađ thưng
qua ăađo taơo taơi chûâc. Ngoađi ra,
cưng chûâc phăi ặúơc taơo ăiïìu kiïơn
ăïí tham khăo kiïịn câc nhađ lnh
ăaơo cíịp trïn hóơc (ặúơc ûa thđch
hún) ca câc cú quan bïn ngoađi ăïí
cô ặúơc lúđi khn vïì câc víịn ăïì
liïn quan ăïịn ăaơo ặâc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(73)</span><div class='page_container' data-page=73>

vađ xịt băn câc taơp chđ ắnh kyđ vïì
tđnh liïm chđnh trong lơnh vûơc dõch
vuơ cưng.

Thíơm chđ trong mươt chïị ăươ
quăn l ăaơo ặâc tưịt cng cô thïí
xăy ra tham nhng. Tham nhng,
ặúơc ắnh nghơa lađ sûơ laơm duơng
cưng qìn ăïí truơc lúơi câ nhín, ríịt
cô haơi cho tđnh hiïơu quă kinh tïị, sûơ
tùng trûúêng vađ nhíịt lađ gíy thiïơt
haơi cho nhûơng ngûúđi ngheđo vađ câc
nhôm dïỵ bõ tưín thûúng. Ngìn
gưịc chđnh ca tham nhng lađ mươt
khung phâp lơt phûâc taơp vađ tùm
tưịi, nhûng nhịn chung tham
nhng xăy ra nhiïìu hún úê nhûơng
núi cô chïị ăươ trâch nhiïơm trong
chđnh ph ýịu kêm. Thûơc hiïơn câc
biïơn phâp chưịng tham nhng lađ
trâch nhiïơm chung ca câc nhađ
quăn l vađ câc cú quan ăiïìu tra
bïn ngoađi vúâi sûơ gip ăúơ tđch cûơc
ca câc nhôm cưng dín, câc tưí
chûâc phi chđnh ph vađ câc phûúng
tiïơn thưng tin ăaơi chng.

Mươt khung phâp lơt tưịt vïì
chưịng tham nhng lađ hïịt sûâc cíìn
thiïịt nhûng víỵn chûa ă. Ngoađi
hïơ thưịng phâp lơt tưịt ra, câc nhađ
quăn l ăông mươt vai trođ ch chưịt
trong viïơc giâm sât tn th câc

tiïu chín, ặa ra câc biïơn phâp
k lơt vađ băo vïơ ngûúđi tưị câo.

Bïn caơnh ăô cng cíìn băo ăăm
lađ câc biïơn phâp tùng cûúđng ăaơo
ặâc vađ chưịng tham nhng phăi
mang tđnh nhíịt quân vađ bưí sung
cho câc biïơn phâp khâc. Do víơy,

câc nưỵ lûơc chưịng tham nhng cô
hiïơu quă ăođi hi phăi ặa ra nhiïìu
sâng kiïịn ăưìng bươ vúâi nhau cng
nhû sûơ chó ăaơo chđnh trõ kiïn qịt
tûđ hađng ng chôp bu. Do ăô, cho
duđ mươt u ban chưịng tham nhng
chn trâch cô thïí cô ăông gôp
to lúân, thị cú quan nađy s trúê nïn
vư đch hóơc thíơm chđ cođn phăn tâc
duơng nïịu thiïịu câc biïơn phâp bưí
trúơ cíìn thiïịt.

Sûơ ch thûúđng ặúơc tíơp trung
vađo viïơc trûđng trõ hađnh vi tham
nhng. Tuy nhiïn, cíìn cô sûơ cín
ăưịi giûơa viïơc ngùn ngûđa vađ thûơc
thi lơt chưịng tham nhng. Viïơc
giăm câc ăiïìu kiïơn gíy tham
nhng (nhíịt lađ ăún giăn hoâ câc
quy ắnh) cng cô hiïơu quă trong
ăíịu tranh chưịng tham nhng

tûúng tûơ nhû viïơc thûơc thi phâp
lơt vađ hịnh phaơt nghiïm khùưc. Lađ
mươt tiïu chđ chung, câc quy ắnh
phâp lơt vađ cú chïị thûơc thi cíìn
băo ăăm lúơi đch câ nhín cô ặúơc tûđ
hađnh vi tham nhng phăi nh hún
câc tưín thíịt do tham nhng gíy ra.
Ăiïìu nađy ăưìng thúđi ăođi hi phăi
giăm mưịi lúơi cô thïí thu ặúơc tûđ
tham nhng vị câc hađnh vi vi
phaơm ặúơc thûơc hiïơn mươt câch
mau leơ vađ cô thïí thíịy trûúâc.

<i>Àấnh giấ kïët quẫ hoẩt àưång trong</i>
<i>nïìn hânh chđnh cưng </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(74)</span><div class='page_container' data-page=74>

quan troơng úê híìu hïịt câc qịc gia.
Tuy nhiïn, nhiïơm vuơ nađy khưng
ăún giăn vađ cng chùỉng r rađng.
Kinh nghiïơm chó ra rùìng câc sai sôt
vađ kïịt quă phăn tâc duơng trong
lơnh vûơc nađy thûúđng xịt phât tûđ
viïơc khưng ch ăïịn mûâc ăươ
phûâc taơp vađ nhûơng khô khùn ca
viïơc thûơc hiïơn câc biïơn phâp ăânh
giâ kïịt quă hoaơt ăương. L ra cô thïí
trânh ặúơc ríịt nhiïìu nhûơng sai
líìm nađy nïịu nhíơn biïịt ặúơc víịn
ăïì thûơc sûơ khô khùn ca hoaơt
ăương quăn l, xâc ắnh ăng ăùưn

muơc ăđch ca viïơc can thiïơp vađ cô
câch nhịn thûơc tïị vïì viïơc giâm sât
vađ thûơc hiïơn.

Nôi chung, câc chó sưị vïì kïịt
quă lađ thđch húơp nhûng đt cô tâc
duơng trong viïơc xâc ắnh trâch
nhiïơm. Vađ viïơc quan tím ăïịn quy
trịnh húơp l tuy lađ ăiïìu ríịt cú băn
vïì líu dađi, s trúê nïn ríịt hịnh thûâc
nïịu chó dûđng laơi úê ăô.

Kïịt quă hoaơt ăương lađ mươt víịn
ăïì phûâc taơp, mươt phíìn vị chđnh
khâi niïơm nađy cng khưng ăún
giăn - vïì mùơt ch quan lađ cưị gùưng
ca câ nhín vađ vïì mùơt khâch quan
lađ kïịt quă ăaơt ặúơc. Ăiïìu quan
troơng lađ trong khi chng ta khưng
nïn b qua câc cưị gùưng, nưỵ lûơc ca
câ nhín vađ thûđa nhíơn nô theo
nhûơng câch thûâc thđch húơp, chng
ta cíìn ăânh giâ hoaơt ăương ch ýịu
lađ úê kïịt quă ăaơt ặúơc. Tuy víơy, cíìn
thíơn troơng trong viïơc xâc ắnh kïịt
quă. Cô thïí xâc ắnh kïịt quă theo

ăíìu vađo (ngìn lûơc ặúơc sûê duơng
cho viïơc taơo ra dõch vuơ cưng); hóơc
ăíìu ra (chđnh lađ dõch vuơ); hóơc kïịt

quă (muơc ăđch ăaơt ặúơc do viïơc
taơo ra dõch vuơ), hóơc mươt quy trịnh
tưịt. Câc tiïu chín hoaơt ăương
tûúng ûâng ăưịi vúâi ăíìu vađo, ăíìu ra
vađ kïịt quă lađ tđnh kinh tïị, hiïơu quă
vađ hiïơu lûơc.

Mưỵi chó sưị hoaơt ăương cô nhûơng
lúơi thïị vađ haơn chïị nhíịt ắnh. Quâ
tíơp trung vađo viïơc mua sùưm vađ sûê
duơng ăíìu vađo húơp l díỵn ăïịn tím
l thúđ ú ăưịi vúâi muơc ăđch ca viïơc
mua sùưm nađy. Câc chó sưị ăíìu ra lađ
thđch húơp hún ăưịi vúâi câc hoaơt
ăương gíìn vúâi ngûúđi sûê duơng cịi
cuđng nhûng khưng thđch húơp ăưịi
vúâi câc hoaơt ăương cưng úê tíìng trïn
nhû phín tđch chđnh sâch. Câc chó
sưị vïì kïịt quă thûúđng thđch húơp
nhíịt nhûng cng đt cô tâc duơng
ăưịi vúâi viïơc xâc ắnh trâch nhiïơm.
Cíìn ch ăïịn quy trịnh húơp
phâp, ýịu tưị ríịt quan troơng vïì líu
dađi, nhûng s trúê nïn hịnh thûâc vađ
vư nghơa nïịu ặúơc xem lađ muơc
ăđch cíìn ăaơt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(75)</span><div class='page_container' data-page=75>

ăươ trâch nhiïơm chùơt ch mađ laơi haơn
heơp (thưng qua câc chó sưị ăíìu ra)
hóơc rương ri nhûng laơi lng lo

(thưng qua câc chó sưị kïịt quă). Do
ăô, ăiïìu quan troơng lađ sûê duơng kïịt
húơp câc chó sưị hoaơt ăương vađ khưng
bao giúđ dûơa hoađn toađn vađo mươt chó
sưị duy nhíịt. Nôi chung, chó sưị
hoaơt ăương tưịt cíìn phăi ăâp ûâng
ặúơc tiïu chđ "tưíng húơp", tûâc lađ
phăi r rađng, thđch húơp, cô tđnh
kinh tïị, ăíìy ă vađ cô thïí giâm sât
ặúơc. Trûúđng húơp khưng ăaơt mươt
trong sưị nùm tiïu chđ nađy thị
khưng nïn âp duơng biïơn phâp
ăânh giâ chđnh thûâc kïịt quă hoaơt
ăương vađ cíìn tđnh ăïịn câc câch thûâc
khâc ăïí ăânh giâ vađ thc ăííy kïịt
quă hoaơt ăương tưịt.

Trong trûúđng húơp âp duơng câc
chó sưị hoaơt ăương, cíìn ăïì ra câc cíịp
ăươ muơc tiïu thđch húơp. Câc muơc
tiïu quâ dïỵ hóơc quâ tham voơng
ăïìu díỵn ăïịn kïịt quă ýịu kêm.
Viïơc so sânh theo câc chín hoaơt
ăương ca câc tưí chûâc tûúng tûơ
hóơc úê cuđng mươt tưí chûâc vađo câc
thúđi ăiïím khâc nhau cô thïí gip
cho viïơc ăïì ra câc muơc tiïu cô tđnh
thâch thûâc nhûng cô thïí ăaơt ặúơc.
Nôi chung, viïơc so sânh vúâi câc tưí
chûâc hóơc vúâi câc qịc gia khâc lađ

mươt víịn ăïì khô khùn, vị đt khi câc
ăiïìu kiïơn, bưịi cănh hoaơt ăương laơi
giưịng nhau. Vđ duơ, khi ăânh giâ
thađnh tđch hoơc tíơp ca sinh viïn,
câc trûúđng hoơc úê câc khu dín cû
ngheđo thûúđng khưng thïí bùìng

ặúơc câc trûúđng hoơc úê khu vûơc
giađu cô vị nhûơng l do khưng nhíịt
thiïịt liïn quan ăïịn kïịt quă hoaơt
ăương ca giâo viïn hóơc câc nhađ
quăn l. Câch so sânh ăâng tin cíơy
hún lađ so sânh vïì thúđi ăiïím vúâi
ăiïìu kiïơn câc ngìn lûơc vađ câc
thưng sưị cú băn khâc khưng thay
ăưíi giûơa hai thúđi ăiïím so sânh.
Cịi cuđng, mươt khă nùng lûơa choơn
th võ khâc lađ so sânh quy trịnh, so
sânh hoaơt ăương ca câc tưí chûâc
tûúng tûơ khưng phăi vïì kïịt quă
ăíìu ra mađ vïì tđnh húơp l ca câc
quy trịnh th tuơc ặúơc âp duơng.

<i>Vai trô ca thưng tin vâ cưng nghïå</i>
<i>truìn thưng trong viïåc cẫi thiïån nïìn</i>
<i>hânh chđnh cưng</i>

Trong nhûäng nùm 1960, úã cấc
nûúác phất triïín, chđnh ph lâ
ngûúâi ài àêìu trong viïåc sûã dng

ICT àïí hưỵ trúå cấc chûác nùng kinh
doanh. Vúái viïåc giẫm chi phđ ca
ICT trong nhûäng nùm 1970, cấc
ngânh cưng nghiïåp tû nhên trúã
thânh ngûúâi ài àêìu, vâ vêỵn dêỵn
àêìu trong nhiïìu lơnh vûåc cho
àïën nay.

Cố mưåt sưë l do giẫi thđch tẩi
sao cố sûå tiïëp thu vâ ấp dng
chêåm chẩp ICT ca cấc tưí chûác úã
khu vûåc cưng, àùåc biïåt úã cấc nûúác
àang phất triïín. Nhûäng ngun
nhên àố lâ:

● chi phñ ûáng duång ICT cao hún

</div>
<span class='text_page_counter'>(76)</span><div class='page_container' data-page=76>

● sûác ca nhûäng giẫi phấp lûåa

chổn vâ thối quen hiïån tẩi;

● th tc giêëy túâ àôi hỗi quấ trịnh

phï duåt;

● nhûäng quan ngẩi vïì an ninh;

● tđnh bẫo mêåt ca thưng tin;

● nhûäng àẩo låt vâ quy tùỉc lưỵi

thúâi; vâ

● thiïëu hiïíu biïët vïì ITC vâ k

nùng mấy tđnh;

Trong thíơp k vûđa qua, câc cú
quan chđnh qìn qịc gia vađ ắa
phûúng cô nhiïìu sâng kiïịn ăưíi
múâi, ch ýịu úê câc nûúâc phât triïín,
ă bùưt ăíìu âp duơng ICT vađo mươt
loaơt câc dõch vuơ cưng. Nhûơng lúơi
đch tiïìm tađng ca nùng lûơc viïỵn
thưng vađ thưng tin múâi ăưịi vúâi câc
dõch vuơ do câc cú quan cưng
qìn cung cíịp bao gưìm:

● giẫm chi phđ hânh chđnh, nhúâ

giẫm àấng kïí viïåc xûã l thưng
tin àïí àấp ûáng nhûäng u cêìu
phẫi tn th;

● phẫn ûáng chđnh xấc hún vâ

nhanh nhẩy hún àưëi vúái nhûäng
àôi hỗi vâ u cêìu, kïí cẫ nhûäng
u cêìu ngoâi giúâ lâm viïåc;

● cố thïí tiïëp cêån têët cẫ cấc bưå vâ

cấc cêëp chđnh quìn tûâ bêët k
núi nâo;

● tẩo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho

chñnh phuã trong viïåc thu thêåp
dûä liïåu tûâ cấc hïå thưëng àang
hoẩt àưång, do àố lâm tùng
chêët lûúång ca thưng tin phẫn

hưìi túái cấc cêëp chđnh sấch vâ
quẫn l;

● tẩo thån lúåi cho sûå tiïëp xc

giûäa chđnh ph vúái doanh
nghiïåp; vâ

● tùng cûúâng thưng tin phẫn hưìi

ca cưng chng.

Mươt khđa caơnh quan troơng ca
nhûơng sâng kiïịn hiïơn nay lađ viïơc
chia s thưng tin vïì sûơ tiïịn bươ ăaơt
ặúơc trong viïơc căi thiïơn câc hoaơt
ăương ca chđnh qìn. Khi ăïịn
lc, vađ phuđ húơp vúâi bưịi cănh ca

ắa phûúng, nhûơng sâng kiïịn
thađnh cưng s taơo ra mươt cơc câch
maơng trong viïơc ăưíi múâi phûúng
thûâc hoaơt ăương vađ phûúng thûâc
cung cíịp dõch vuơ ca chđnh qìn.
Vúâi ăođi hi ngađy cađng tùng vïì
thưng tin, câc cú quan chđnh qìn
ngađy cađng bân nhiïìu thưng tin cho
ngûúđi sûê duơng. Nhûơng víịn ăïì khô
khùn năy sinh úê ăíy, vađ câc chđnh
sâch r rađng lađ ríịt cíìn thiïịt ăưịi vúâi
viïơc phât triïín nhûơng thưng lïơ tưịt
trong hoaơt ăương mua bân thưng
tin ca chđnh qìn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(77)</span><div class='page_container' data-page=77>

nhûơng biïơn phâp tưí chûâc ăïí ni
dûúơng nhûơng tûúêng ăô. Phăi múê
rương troơng tím ca viïơc ûâng duơng
ICT trong khu vûơc cưng ăïí khưng
chó hịnh thađnh mươt chïị ăươ quăn l
cô hiïơu quă hún, mađ cođn níng cao
chíịt lûúơng ca nhûơng dõch vuơ trûơc
tiïịp dađnh cho khâch hađng. ICT
phăi ặúơc sûê duơng ăïí taơo ra khă
nùng sùĩn sađng ăưíi múâi vïì tưí chûâc
thưng qua viïơc phât triïín câc
ngìn thưng tin vađ tri thûâc theo
nhûơng phûúng thûâc nhaơy căm ăưịi
vúâi nhu cíìu ca ăươi ng cưng
nhín cô tri thûâc. Ăïịn lûúơt mịnh,

câc nhín viïn dõch vuơ cưng phăi
ặúơc ăađo taơo ăïí hiïíu vađ trìn
ăaơt băn chíịt ca câc loaơi dõch vuơ
múâi mađ hoơ ăang cung cíịp vađ tđnh
lưgđc ca nhûơng thay ăưíi vïì tưí
chûâc ặúơc taơo ra ăïí hưỵ trúơ cưng
viïơc ca hoơ. Cịi cuđng, cíìn phăi
hịnh thađnh câc ăưịi tâc lađm viïơc
trong sưị câc cưng dín, câc nhôm
cương ăưìng, câc doanh nghiïơp, câ
nhín nhûơng ngûúđi cung cíịp ICT,
vađ câc cú quan cưng qìn úê moơi
cíịp vađ thơc moơi chûâc nùng.

<i>Cẫi thiïån nïìn hânh chđnh cưng úã cấc</i>
<i>nûúác OECD</i>

Sau Chiïịn tranh thïị giúâi thûâ
hai, úê híìu hïịt câc nûúâc OECD,
chđnh ph ă múê rương ăâng kïí vađ
vađo giûơa nhûơng nùm 1970, nô
ặúơc múê rương quâ mûâc vađ trúê nïn
khưng thïí chõu ặơng nưíi. Kïịt quă
lađ câc âp lûơc vïì tađi chđnh ă

khịn khđch nhûơng căi câch diïỵn
ra trong hai lađn sông lúân vađo cịi
nhûơng nùm 1970. Lađn sông thûâ
nhíịt - “chđnh ph nh hún” bao
gưìm câc căi câch nhùìm kiïím soât

sûơ gia tùng chi tiïu ca chđnh ph.
Lađn sông thûâ hai - “chđnh ph tưịt
hún” - bao gưìm câc căi câch nhùìm
căi thiïơn câc dõch vuơ vađ quan hïơ
vúâi cưng dín. Hiïơn nay, “lađn sông
thûâ ba” cô thïí ăang diïỵn ra nhùìm
ăiïìu chónh câc khđa caơnh khưng
ặúơc dûơ tđnh ca câc cơc căi câch
trûúâc ăíy, cng nhû ăïí lađm hađi
hoađ vúâi nhûơng lúơi thïị ca viïơc trao
qìn tûơ quăn lúân hún vúâi nhu
cíìu duy trị sûơ cưị kïịt vađ liïm chđnh
trong hađnh chđnh cưng.

<i>Lađn sông thûâ nhíịt ca căi câch</i>
bao gưìm nhûơng nưỵ lûơc kiïím soât
câc khoăn tưíng chi phđ vađ lađm cho
chđnh ph cô hiïơu quă hún. Ăûúơc
khđch lïơ búêi câc ýu cíìu vïì
ngn tùưc tađi chđnh ca EU, vađo
cịi thïị k qua, ă cô nhûơng
thađnh cưng trong nưỵ lûơc duy trị sûơ
ưín ắnh tađi chđnh trong híìu hïịt
câc nûúâc OECD.

</div>
<span class='text_page_counter'>(78)</span><div class='page_container' data-page=78>

(nhû vêën àïì hûu trđ, chùm sốc sûác
khoễ toân bưå, v.v..).

Sûơ giăm quy mư bươ mây chđnh
ph cng ăaơt ặúơc ch ýịu thưng

qua viïơc giăm búât vađ sùưp xïịp laơi bươ
mây chûâ khưng phăi lađ giăm biïn
chïị. Nươi dung cuơ thïí ca viïơc căi
câch vïì quăn l nhín sûơ lađ khâc
nhau. Taơi mươt sưị nûúâc ( nhû Niu
Dilín), ă cô nưỵ lûơc thiïịt líơp mươt
thõ trûúđng lao ăương cưng/tû vúâi
câc húơp ăưìng cô thúđi haơn xâc ắnh
ăưịi vúâi câc cưng chûâc; trong khi úê
mươt sưị nûúâc khâc (nhû Nhíơt Băn),
víỵn duy trị trìn thưịng hađnh
nghïì cưng vuơ sịt ăúđi. Tuy nhiïn,
taơi híìu hïịt câc nûúâc, câc nhađ quăn
l ă cô ặúơc khă nùng linh hoaơt
hún trong viïơc ra câc qịt ắnh
vïì nhín sûơ cng nhû trong viïơc
ăânh giâ kïịt quă thûơc hiïơn cưng
viïơc ca cân bươ thơc qìn quăn
l ca hoơ.

Ăïí duy trị ắnh hûúâng băo vïơ
x hươi, trong khi câc ngìn lûơc thị
haơn chïị, ăođi hi nhûơng nưỵ lûơc
nhùìm lađm cho câc chđnh ph phăi
hiïơu quă hún. Trong híìu hïịt câc
nûúâc OECD, viïơc tùng cûúđng tđnh
hiïơu quă ă ặúơc thûơc hiïơn thưng
qua cưí phíìn hoâ câc doanh nghiïơp
nhađ nûúâc; húơp l hoâ viïơc ăiïìu tiïịt;
sùưp xïịp viïơc cho thíìu cung cíịp

dõch vuơ vúâi câc cưng ty tû nhín;
trao qìn tûơ qịt cao hún cho
câc nhađ quăn l. Viïơc cưng ty hoâ
ă thađnh cưng trong viïơc níng cao
tđnh hiïơu quă ca câc doanh

nghiïơp cưng. Nhûng híìu hïịt câc
nûúâc OECD ă khưng ăaơt ặúơc sûơ
ăún giăn hoâ vïì tưí chûâc vađ viïơc cho
thíìu lađ ríịt haơn chïị vađ ríịt nhiïìu ri
ro. Do ăô, ăïí tùng cûúđng hiïơu quă
hoaơt ăương ca chđnh ph, ngûúđi ta
ă trao cho câc nhađ quăn l nhiïìu
trâch nhiïơm hún liïn quan ăïịn víịn
ăïì ngín sâch vađ nhín sûơ. Tuy
nhiïn, sûơ linh hoaơt ca nhađ quăn l
cng bõ giúâi haơn búêi ýu cíìu tn
th câc ngn tùưc tađi chđnh múâi vađ
băo ăăm sûơ ăưịi xûê thưịng nhíịt ăưịi
vúâi câc cưng chûâc úê câc cú quan
nhađ nûúâc khâc nhau. Trong mươt sưị
trûúđng húơp, nhúđ tưí chûâc cưng ăoađn
cô vai trođ lúân hún, nïn nhađ quăn l
cng ặúơc trao thïm mươt sưị thíím
qìn. Do víơy, úê nhiïìu nûúâc
OECD, víịn ăïì tùng cûúđng tđnh
hiïơu quă ca hađnh chđnh cưng
khưng cô nghơa bùìng viïơc căi
thiïơn tịnh hịnh tađi chđnh nôi chung.
<i>Lađn sông thûâ hai ca căi câch </i>

-“chđnh ph tưịt hún” - lađ do âp lûơc
ngađy cađng tùng tûđ phđa cưng
chng ăưịi vúâi viïơc căi thiïơn dõch
vuơ vađ hoaơt ăương ăâp ûâng ca mươt
nïìn hađnh chđnh phuơc vuơ câc cưng
dín chûâ khưng phăi ra lïơnh cho
hoơ. Hai hûúâng ch ýịu ca căi
câch lađ gíìn dín hún vađ băo ăăm
tđnh trâch nhiïơm cao hún.

</div>
<span class='text_page_counter'>(79)</span><div class='page_container' data-page=79>

sûã dng hún nhúâ vâo viïåc phi têåp
trung hoấ. Ngûúåc lẩi, chêët lûúång
dõch v tưët hún àôi hỗi phẫi nêng
cao tđnh minh bẩch ca hoẩt àưång
hânh chđnh, cưng khai cấc kïnh
tham gia, àấp ûáng cấc u cêìu ca
khấch hâng vâ nêng cao khẫ nùng
tiïëp cêån.

Níng cao tđnh trâch nhiïơm lađ
ýịu tưị quan troơng trong viïơc trao
thïm qìn tûơ qịt vađ tđnh linh
hoaơt cho câc nhađ quăn l cưng.
Tuy nhiïn, thíơm chđ khi cô sûơ ăưịi
troơng cô hiïơu quă hún búêi tinh
thíìn trâch nhiïơm trong nươi bươ,
qìn tûơ qịt lúân hún cho nhađ
quăn l cô nguy cú lađm giăm nheơ
tđnh chõu trâch nhiïơm ca ngûúđi
ăiïìu hađnh trûúâc cú quan líơp phâp.

Tûđ ăíy phât sinh câc víịn ăïì nhû
liïơu ngûúđi quăn l úê cíịp cao nhíịt
(trïn bươ trûúêng) cô trâch nhiïơm
bâo câo trûơc tiïịp trûúâc cú quan líơp
phâp, hay câc cú quan líơp phâp cô
ă nùng lûơc giâm sât câc kïịt quă
cng nhû giăi qịt câc víịn ăïì
khô khùn tûúng tûơ hay khưng. Taơi
mươt sưị nûúâc OECD, ngûúđi ta ă
ặa ra giăi phâp tâch trâch nhiïơm
vïì hoaơt ăương hađnh phâp vúâi trâch
nhiïơm vïì chđnh sâch. Trong moơi
trûúđng húơp, qìn tûơ ch lúân hún
cho câc nhađ quăn l cưng úê híìu
hïịt câc nûúâc ăïìu bao gưìm nhu
cíìu lúân hún vïì kiïím toân vađ ăânh
giâ tûđ bïn ngoađi.

Tưëc àưå vâ cấc phûúng phấp cẫi
cấch hânh chđnh úã mưỵi nûúác àïìu

</div>
<span class='text_page_counter'>(80)</span><div class='page_container' data-page=80>

bẫo toân sûå àưíi múái tđch cûåc ca
cấc nùm trûúác, àưìng thúâi loẩi bỗ
nhûäng ëu tưë khưng thđch húåp
hóåc phẫn tấc dng.

<b>LÚÂI KÏËT</b>

Nhûơng phíìn tưíng kïịt “câc ắnh
hûúâng căi thiïơn” úê cịi mưỵi

chûúng ặúơc tíơp húơp trong chûúng
cịi ca cịn sâch nađy. Vị thïị, r
rađng lađ khưng cíìn phăi tưíng kïịt laơi
nhûơng nươi dung tôm tùưt ngùưn goơn
ăô nûơa. Chng tưi chó ăún giăn
nhùưc laơi úê ăíy lúđi “thưng ăiïơp”
mang tđnh kïịt lơn ặúơc trịnh bađy
úê cịi Chûúng 21, hy voơng rùìng
tuy cô sûơ truđng lùơp, nhûng s tiïơn
lúơi ăïí ăươc giă dïỵ theo di.

● <i>Thiïët lêåp nïìn tẫng àng àùỉn.</i>

Khưng nïn tđnh ăïịn nhûơng cưng
cuơ quăn l nhađ nûúâc phûâc taơp
trûđ khi vađ cho túâi khi câc chûâc
nùng cú băn ca bươ mây ăô víỵn
hoaơt ăương cô hiïơu quă. Ăíy
khưng phăi lađ cưng thûâc bíịt
biïịn, nhûng lađ mươt ăiïìu kiïơn
cho chđnh băn thín sûơ tiïịn bươ –
khi viïơc ặa ra quâ súâm (chûa
chđn mìi) nhûơng cưng cuơ nađy
tíịt ýịu s díỵn túâi thíịt baơi.

● <i>Nhịn vađo nhûơng gị ặúơc thûơc</i>

<i>hiïơn, chûâ khưng phăi lađ nhûơng gị</i>
<i>ặúơc viïịt ra. Lơt phâp mađ</i>
khưng ặúơc thûơc hiïơn thị ăô

khưng phăi lađ lơt phâp. Ăiïìu
quan troơng lađ phăi khăo sât
thûơc tïị ca tưí chûâc vađ hađnh vi

ca con ngûúđi trong nïìn hađnh
chđnh cưng taơi câc qịc gia cuơ
thïí, chûâ khưng phăi lađ chó
nhịn vađo câc quy ắnh vađ biïíu
hiïơn bïn ngoađi.

● <i>Mư phỗng khưng phẫi lâ bùỉt chûúác.</i>

Nhû cíu nôi ca Mahatma
Ghandi ặúơc trđch díỵn úê ăíìu
chûúng nađy, câc cơc căi câch
vađ hoaơt ăương thûơc tiïỵn úê bíịt kyđ
ăíu cng cíìn phăi ặúơc xem
xêt vúâi mươt ăíìu ôc cúêi múê, vađ
nïịu phuđ húơp, cíìn phăi ặúơc
ăiïìu chónh tûúng ûâng vúâi hoađn
cănh, tịnh hịnh vađ muơc ăđch
ca ắa phûúng - nhûng ặđng
bao giúđ chó thìn tu âp ăùơt y
ngn vađo mươt bưịi cănh vùn
hoâ vađ kinh tïị hoađn toađn khâc
biïơt.

● <i>Thay àưíi khi cêìn phẫi thay àưíi.</i>

Thay ăưíi lađ ăiïìu khưng thïí

trânh khi trong thúđi ăaơi ăíìy
biïịn ăương, nhûng phăi ặúơc
nghiïn cûâu vađ thûơc thi thíịu
ăâo, nïịu khưng, tíịt ýịu díỵn túâi
câi giâ phăi tră lúân lao vađ gíy
nhiïìu phiïìn toâi. Nhûng ngûúơc
laơi, sûơ thay ăưíi chó vị muơc tiïu
bùưt kõp vúâi “tđnh hiïơn ăaơi” lađ
ăiïìu gíy lng phđ vađ ăưí vúơ.

● <i>Ăûđng lùơp laơi nhûơng sai líìm. Phăi</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(81)</span><div class='page_container' data-page=81>

thûâc thûơc thi khâc nhau trong
nhûơng nïìn vùn hoâ hađnh chđnh
khâc nhau ăïí tịm ra ặúơc giăi
phâp thđch húơp vúâi câc hoađn
cănh cuơ thïí ca ắa phûúng.

● <i>Ăûđng tịm kiïịm câc giăi phâp</i>

<i>nhanh chông. Nhûơng căi câch</i>
trong nïìn hađnh chđnh cưng cô
ríịt nhiïìu nươi dung thiïịt chïị vađ
do víơy, khưng thïí cô nhûơng
thay ăưíi tûâc thị vïì tưí chûâc.
Cng nhû víơy, lơnh vûơc nađy
ặúơc ắnh nghơa lađ phăi chõu
ănh hûúêng búêi nhûơng tđnh toân,
cín nhùưc vïì mùơt chđnh trõ - mađ
hiïịm khi phuđ húơp vúâi câc giăi

phâp “k thơt” vađ thûúđng cíìn
mươt thúđi gian thai nghên vađ
thđch nghi.

● <i>Àùåt àng ngûúâi vâo àng võ trđ.</i>

Bươ phíơn lnh ăaơo trung ûúng lađ
cíìn thiïịt, nhûng câch tiïịp cíơn
tûđ trïn xịng quâ cûâng nhùưc
thị khô cô thïí taơo ra sûơ thay ăưíi
bïìn vûơng. Cưng viïơc căi thiïơn
nïìn hađnh chđnh phăi ặúơc thiïịt

kïị vađ thûơc thi vúâi sûơ tham gia
tđch cûơc ca nhûơng tưí chûâc, câ
nhín cô qìn lúơi liïn quan.
Mươt phûúng ân ca tiïu chín
nađy ăưịi vúâi câc nûúâc ăang phât
triïín dûơa vađo ngìn tađi trúơ lađ
câc nhađ tađi trúơ bïn ngoađi phăi
ăông gôp vađo lõch trịnh căi câch
do chđnh ph ắa phûúng thiïịt
líơp, vađ khưng ặúơc phêp chó
díỵn quâ trịnh căi câch nïìn hađnh
chđnh.

● <i>Àùåt cêu hỗi, àùåt cêu hỗi vâ àùåt</i>

</div>

<!--links-->