Giáo án Hóa học 10 bài 13 Liên kết cộng hóa trị | Lớp 10, Hóa học - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (175.91 KB, 11 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI 13: LIÊN K T C NG HOÁ TR (ti t1)

Ế

Ộ

Ị

ế

Ki n th c cũ có liên quanế ứ Ki n th c m i trong bài c n hình thànhế ứ ớ ầ

- C u hình electron nguyên tấ ử

- Đ âm đi nộ ệ

- S hình thành phân t Hự ử 2, N2, HCl, CO2

- S hình thành liên k t c ng hố tr có c c, khơng c cự ế ộ ị ự ự

I. M C TIÊUỤ :

1.Ki n th cế ứ : Bi t đế ược:

Đ nh nghĩa liên k t c ng hoá tr , liên k t c ng hoá tr không c c (Hị ế ộ ị ế ộ ị ự 2, O2),

liên k t c ng hố tr có c c hay phân c c (HCl, COế ộ ị ự ự 2).

2.Kĩ năng:Vi t đế ược công th c electron, công th c c u t o c a m t s phânứ ứ ấ ạ ủ ộ ố
t c thử ụ ể

3.Thái độ: Gi i thích đả ượ ực s hình thành liên k t trong m t s lo i h p ch tế ộ ố ạ ợ ấ

II. TR NG TÂM:Ọ S t o thành và đ c đi m c a liên k t CHT khơng c c, cóự ạ ặ ể ủ ế ự
c c.ự

III.PHƯƠNG PHÁP GI NG D YẢ Ạ : Di n gi ng – phát v n- k t nhóm.ễ ả ấ ế

IV. CHU N B GIÁO C :Ẩ Ị Ụ

*Giáo viên: Giáo án

*H c sinhọ : H c bài cũ, chu n b bài m i trọ ẩ ị ớ ước khi đ n l pế ớ .

V. TI N TRÌNH BÀI D YẾ Ạ :

1. n đ nh l pỔ ị ớ : Ki m tra sĩ s , đ ng ph c...ể ố ồ ụ

2.Ki m tra bài cũ: (8 phútể )

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

b) T i sao nguyên t phi kim l i có kh năng d nh n e l p ngoài cùng đ t oạ ử ạ ả ễ ậ ở ớ ể ạ
thành các anion ? L y ví d ?ấ ụ

c) S hình thành liên k t ion ?ự ế

d) Liên k t ion thế ường đượ ạc t o nên t nh ng nguyên t c a các nguyên t :ừ ữ ử ủ ố

A/ Kim lo i v i kim lo i ạ ớ ạ

B/ Phi kim v i phi kim ớ

C/ Kim lo i v i phi kim ạ ớ

D/ Kim lo i v i khí hi m ạ ớ ế

E/ Phi kim v i khí hi m ớ ế

Ch n đáp án đúng ọ

G i ý tr l i: ợ ả ờ

a) Nguyên t kim lo i thử ạ ường ch có 1, 2, 3 (e) l p ngoài cùng nên d nhỉ ở ớ ễ ườ ng
1, 2, 3 (e) đ t o thành cation có c u hình l p v b n c a khí hi m trể ạ ấ ớ ỏ ề ủ ế ước đó

Ví d : ụ Na → Na+ + 1e

[Ne] 3s1 [Ne]

b) Nguyên t phi kim thử ường có 5, 6, 7 (e) l p ngồi cùng nên có xu hớ ướng nh nậ
thêm 3, 2, 1 (e) đ t o thành anion có c u hình l p v b n c a khí hi m k ti p ể ạ ấ ớ ỏ ề ủ ế ế ế

Ví d : ụ Cl + 1e → Cl–

[Ne] 3s23p5 [Ar]

c) Do l c hút tĩnh đi n gi a các ion trái d u ự ệ ữ ấ

d) Đáp án C

3.Bài m iớ :

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

lo i y u hay tính phi kim y u, khó hình thành ion thì chúng tham gia t o thànhạ ế ế ạ
lo i liên k t khác đó là liên k t c ng hóa tr ...ạ ế ế ộ ị

b)Tri n khai bàiể

HO T Đ NG TH Y VÀ TRÒẠ Ộ Ầ N I DUNG KI N TH CỘ Ế Ứ

Ho t đ ng 1: Liên k t c ng hố tr hình thành gi a các nguyên t gi ngạ ộ ế ộ ị ữ ử ố

nhau-S hình thành đ n ch tự ơ ấ

M c tiêu:ụ Bi t đ nh nghĩa liên k t c ng hoá tr , liên k t c ng hoá tr không c c,ế ị ế ộ ị ế ộ ị ự
công th c e, công th c c u t oứ ứ ấ ạ

- Gv yêu c u hs vi t c u hìnhầ ế ấ
electron c a nguyên t H vàủ ử
nguyên t He, so sánh c u hìnhử ấ
electron c a nguyên t H v i c uủ ử ớ ấ
hình electron c a nguyên t He (khíủ ử
hi m g n nh t) ế ầ ấ

 H cịn thi u 1e thì đ t c u hìnhế ạ ấ
khí hi m He. Do v y 2 nguyên tế ậ ử 
hidro liên k t v i nhau b ng cáchế ớ ằ
m i nguyên t H góp 1 electron t oỗ ử ạ 
thành 1 c p electron chung trongặ
phân t Hử 2 . Nh th , trong phânư ế

t Hử 2 m i nguyên t có 2 electronỗ ử

gi ng v electron c a nguyên tố ỏ ủ ử 
khí hi m heliế

GV b sung 1 s quy ổ ố ước

I/ S HÌNH THÀNH LIÊN K T C NGỰ Ế Ộ

HOÁ TR Ị

1/ Liên k t c ng hố tr hình thành gi aế ộ ị ữ 
các nguyên t gi ng nhau ử ố

***S hình thành đ n ch t ự ơ ấ

a) S hình thành phân t hidro Hự ử 2

H : 1s1 và He : 1s2

S hình thành phân t Hự ử 2 :
 H +

•H → H : H→ H – H →

H2

*Quy ước

- M i ch m (ỗ ấ ) bên kí hi u nguyên tệ ố
bi u di n 1 electron l p ngoài cùng ể ễ ở ớ

- Kí hi u H : H đệ ược g i là công th cọ ứ
electron , thay 2 ch m (:) b ng 1 g ch (–),ấ ằ ạ
ta có H – H g i là công th c c u t o ọ ứ ấ ạ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

GV : Vi t c u hình electron c aế ấ ủ
nguyên t N và nguyên t Ne ?ử ử

GV : So sánh c u hình electron c aấ ủ
nguyên t N v i c u hình electronử ớ ấ
c a nguyên t Ne là khí hi m g nủ ử ế ầ
nh t có l p v electron b n thì l pấ ớ ỏ ề ớ
ngoài cùng c a nguyên t N cònủ ử
thi u m y electron ?ế ấ

GV : Hai nguyên t N liên k t v iử ế ớ
nhau b ng cách m i nguyên t Nằ ỗ ử
góp 3 electron đ t o thành 3 c pể ạ ặ
electron chung c a phân t Nủ ử 2 . Khi

đó trong phân t Nử 2, m i nguyên tỗ ử

N đ u có l p ngồi cùng là 8ề ớ
electron gi ng khí hi m Ne g nố ế ầ
nh t ấ

GV yêu c u 1 HS vi t công th cầ ế ứ
electron và công th c c u t o phânứ ấ ạ
t Nử 2

* nhi t đ thỞ ệ ộ ường, khí nitơ 
r t b n, kém ho t đ ng do cóấ ề ạ ộ
liên k t ba ế

GV gi i thi u : ớ ệ Liên k t đế ượ ạ c t o
thành trong phân t Hử 2 , N2 v aừ

trình bày trên đở ược g i là liênọ

k t c ng hoá tr ế ộ ị

liên k t bi u th b ng (–) , đó là liên k tế ể ị ằ ế
đ n ơ

b) S hình thành phân t Nự ử 2

N : 1s22s22p3

Ne : 1s22s22p6

:NM + MN:  : NMMN : ⇒ N ≡

N

Công th c electron Công th c c uứ ứ ấ

t o ạ

*Hai nguyên t N liên k t v i nhau b ng 3ử ế ớ ằ

c p electron liên k t bi u th b ng 3 g chặ ế ể ị ằ ạ 
( ≡ ) , đó là liên k t ba. Liên k t 3 b nế ế ề 
h n liên k t đôi.ơ ế

c) Khái ni m liên k t c ng hoá tr ệ ế ộ ị

ĐN: Liên k t c ng hoá tr là liên k tế ộ ị ế

đượ ạc t o nên gi a 2 nguyên t b ng 1ữ ử ằ

hay nhi u c p electron dùng chung ề ặ

- M i c p electron chung t o nên 1 liênỗ ặ ạ
k t c ng hoá tr , nên ta có liên k t đ nế ộ ị ế ơ 
(trong phân t Hử 2) , liên k t ba (trongế

phân t Nử 2)

- Liên k t trong các phân t Hế ử 2 , N2 t oạ

nên t 2 nguyên t c a cùng 1 nguyên từ ử ủ ố 
(có đ âm đi n nh nhau) , do đó liên k tộ ệ ư ế 
trong các phân t đó khơng phân c c . Đóử ự
là liên k t c ng hố tr không phân c c ế ộ ị ự

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

nhau-S hình thành h p ch tự ợ ấ

M c tiêu:ụ Liên k t c ng hoá tr phân c cế ộ ị ự

GV : Nguyên t H có 1e l p ngồiử ở ớ
cùng → cịn thi u 1e đ có v b n ki uế ể ỏ ề ể
He .Nguyên t Cl có 7e l p ngồi cùngử ở ớ

→ cịn thi u 1e đ có v b n ki u Ar ế ể ỏ ề ể 
Hãy trình bày s góp chung electron c aự ủ
chúng đ t o thành phân t HCl ?ể ạ ử

GV : Giá tr đ âm đi n c a Cl (3,16)ị ộ ệ ủ
l n h n đ âm đi n c a H (2,20) nênớ ơ ộ ệ ủ

c p electron liên k t b l ch v phíaặ ế ị ệ ề
nguyên t Cl ử → liên k t c ng hoá tr nàyế ộ ị

bị phõn c c

GV trỡnh chi u mụ hình đ ng v s hìnhộ ề ự
thành liên k t trong phân t HCl ,cho HSế ử
quan sát

GV k t lu n : ế ậ Liên k t c ng hố trế ộ ị
trong đó c p ặ

eletron chung b l ch v phía 1 nguyênị ệ ề
t (có đ âm đi n l n h n) g i là liênử ộ ệ ớ ơ ọ
k t c ng hoá tr có c c hay liên k tế ộ ị ự ế
c ng hoá tr phân c c ộ ị ự

GV gi i thích thêm : ả Trong công th cứ
electron c a phân t có c c, ngủ ử ự ười ta
đ t c p electron chung l ch v phía kíặ ặ ệ ề
hi u c a nguyên t có đ âm đi n l nệ ủ ử ộ ệ ớ
h n ơ

GV : Vi t c u hình electron c a nguyênế ấ ủ
t ử

2/ Liên k t gi a các nguyên tế ữ ử 
khác nhau

*** S hình thành h p ch t ự ợ ấ
 a) S hình thành phân t hidroự ử
clorua HCl

*M i nguyên t H và Cl góp 1ỗ ử
electron t o thành 1 c p electronạ ặ
chung → t o thành 1 liên k t c ngạ ế ộ 
hoá tr ị

Hg + ٠

Cl

gg : → H : 
Clgg

gg : → H

– Cl

CT electron
CT c u t oấ ạ

K t lu nế ậ :

* Liên k t c ng hố tr trong đó c pế ộ ị ặ 
eletron chung b l ch v phía 1ị ệ ề
nguyên t (có đ âm đi n l n h n)ử ộ ệ ớ ơ 
g i là liên k t c ng hoá tr có c cọ ế ộ ị ự

hay liên k t c ng hoá tr phân c c ế ộ ị ự

*Trong công th c electron c a phânứ ủ
t có c c, ngử ự ười ta đ t c p electronặ ặ
chung l ch v phía kí hi u c aệ ề ệ ủ 
nguyên t có đ âm đi n l n h n ử ộ ệ ớ ơ

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

C (Z = 6) và O (Z = 8) ?

GV : Hãy trình bày s góp chungự
electron c a chúng đ t o thành phân tủ ể ạ ử
CO2 , sao cho xung quanh m i nguyên tỗ ử

C ho c O đ u có l p v 8e b n . T đóặ ề ớ ỏ ề ừ
hãy suy ra công th c electron và côngứ
th c c u t o . Bi t phân t COứ ấ ạ ế ử 2 có c uấ

t o th ng ạ ẳ

HS : Tr l iả ờ

GV k t lu n : ế ậ Theo công th c electron,ứ
m i nguyên t C hay O đ u có 8e l pỗ ử ề ở ớ
ngồi cùng đ t c u hình c a khí hi mạ ấ ủ ế
nên phân t COử 2 b n v ng . Trong côngề ữ

th c c u t o, phân t COứ ấ ạ ử 2 có 2 liên k tế

đôi. Liên k t gi a O và C là phân c c,ế ữ ự
nh ng th c nghi m cho bi t phân tư ự ệ ế ử

CO2 có c u t o th ng nên phân t nàyấ ạ ẳ ử

không phân c c ự

cacbonic CO2 (có c u t o th ng)ấ ạ ẳ

C : 1s22s22p2 (2, 4)

O : 1s22s22p4 (2, 6)

. Ta có :

: : : :

Ogg + C + Ogg

gg gg

: Ogg : : C : : Ogg : ⇒ O = C 
= O

(Công th c electron) (Côngứ
th c c u t o) ứ ấ ạ

K t lu n : ế ậ Theo công th cứ 
electron, m i nguyên t C hay Oỗ ử

đ u có 8e l p ngồi cùng đ t c uề ở ớ ạ ấ

hình c a khí hi m nên phân t COủ ế ử 2

b n v ng . ề ữ

4. C ng c :ủ ố Làm bài t p 6/64 SGKậ

5. D n dò:ặ

- H c bàiọ

- Làm bài t pậ

- Chu n b ph n ti p theoẩ ị ầ ế

Rút kinh nghi m:ệ

...
...

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

LIÊN K T C NG HOÁ TR (ti t2

Ế

Ộ

Ị

ế

)

Ki n th c cũ có liên quanế ứ Ki n th c m i trong bài c n hình thànhế ứ ớ ầ

- C u hình electron nguyênấ
tử

- S hình thành liên k t c ngự ế ộ
hố tr có c c, khơng c cị ự ự

- Tính ch t c a các ch t có liên k t c ng hoá trấ ủ ấ ế ộ ị

- M i quan h gi a liên k t CHT có c c, không c c và liênố ệ ữ ế ự ự
k t ionế

- Hi u đ âm đi n và liên k t hoá h c ệ ộ ệ ế ọ

I. M C TIÊUỤ :

1.Ki n th cế ứ :Bi t đế ược:

- M i liên h gi a hi u đ âm đi n c a 2 nguyên t và b n ch t liên k t hoáố ệ ữ ệ ộ ệ ủ ố ả ấ ế
h c gi a 2 nguyên t đó trong h p ch t.ọ ữ ố ợ ấ

- Tính ch t chung c a các ch t có liên k t c ng hố tr .ấ ủ ấ ế ộ ị

- Quan h gi a liên k t c ng hố tr khơng c c, liên k t c ng hoá tr có c cệ ữ ế ộ ị ự ế ộ ị ự
và liên k t ion.ế

2.Kĩ năng: D đoán đự ược ki u liên k t hoá h c có th có trong phân t g mể ế ọ ể ử ồ
2 nguyên t khi bi t hi u đ âm đi n c a chúng.ử ế ệ ộ ệ ủ

3.Thái độ: Tích c c, ch đ ngự ủ ộ

II. TR NG TÂM:Ọ

- M i liên h gi a hi u đ âm đi n c a 2 nguyên t và b n ch t liên k t hoáố ệ ữ ệ ộ ệ ủ ố ả ấ ế
h c.ọ

- Quan h gi a liên k t ion và liên k t CHT.ệ ữ ế ế

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

IV. CHU N B GIÁO C :Ẩ Ị Ụ

*Giáo viên: Giáo án

*H c sinhọ : H c bài cũ, chu n b bài m i trọ ẩ ị ớ ước khi đ n l pế ớ .

V. TI N TRÌNH BÀI D YẾ Ạ :

1. n đ nh l pỔ ị ớ : Ki m tra sĩ s , đ ng ph c...ể ố ồ ụ

2.Ki m tra bài cũ: (8 phútể )

1/ Trình bày s t o thành liên k t c ng hoá tr c a các phân t : Hự ạ ế ộ ị ủ ử 2 , HCl và

CO2 ?

2/ So sánh s t o thành liên k t trong phân t NaCl và HCl ?ự ạ ế ử

G i ý tr l i:ợ ả ờ

HS 1 : Vi t công th c electron và công th c c u t o các phân t Hế ứ ứ ấ ạ ử 2 , HCl và CO2

. Gi i thích ả

HS 2 : Gi i thích s t o thành liên k t ion (NaCl) và liên k t c ng hoá tr (HCl) ả ự ạ ế ế ộ ị

3.Bài m iớ :

a) Đ t v n đ :ặ ấ ề Chúng ta đã bi t liên k t hố tr đế ế ị ược hình thành nh th nào,ư ế

bây gi th tìm hi u xem nh ng h p ch t có liên k t c ng hố tr thì cóờ ử ể ữ ợ ấ ế ộ ị
tính ch t nh th nào?ấ ư ế

b) Tri n khai bàiể

HO T Đ NG TH Y VÀ TRÒẠ Ộ Ầ N I DUNG KI N TH CỘ Ế Ứ
Ho t đ ng 1: Tính ch t c a các ch t có liên k t c ng hố trạ ộ ấ ủ ấ ế ộ ị
M c tiêu:ụ Bi t m t s tính ch t c a các ch t có liên k t c ng hố trế ộ ố ấ ủ ấ ế ộ ị

GV cho HS đ c SGK và t t ng k tọ ự ổ ế
theo các n i dung sau :ộ

1/ K tên các ch t mà phân t chể ấ ử ỉ
có liên k t c ng hoá tr ?ế ộ ị

2/ Tính ch t c a các ch t có liênấ ủ ấ

3/ Tính ch t c a các ch t có liên k t c ng hố tr ấ ủ ấ ế ộ ị

a/Tr ng thái: Các ch t mà phân t ch có liên k tạ ấ ử ỉ ế 
c ng hố tr có th là :ộ ị ể

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

k t c ng hoá trế ộ ị?

HS : Th o lu n 2 phút . sau đó k tả ậ ế
lu n :ậ

GV có th hể ướng d n HS làm cácẫ
thí nghi m :ệ

- Hoà tan đường , rượu etilic , iot
vào nước

- Hoà tan đường , iot vào benzen

⇒ So sánh kh năng hoà tan c a cácả ủ
ch t trong dung môi khác nhau ấ

- Các ch t l ng : nấ ỏ ước , rượu , xăng , d u …..ầ

- Các ch t khí : khí cacbonic , khí clo , khí hidroấ …

b/Tính tan:

- Các ch t có c c nh rấ ự ư ượu etylic , đường ,… tan
nhi u trong dung mơi có c c nh nề ự ư ước

- Ph n l n các ch t không c c nh l u huỳnh, iot,ầ ớ ấ ự ư ư
các ch t h u c không c c tan trong dung môi khôngấ ữ ơ ự
c c nh benzen , cacbon tetra clorua ,…..ự ư

• Nói chung các ch t có liên k t c ng hoá trấ ế ộ ị

không c c không d n đi n m i tr ng thái ự ẫ ệ ở ọ ạ

Ho t đ ng 2: Đ âm đi n và liên k t hoá h cạ ộ ộ ệ ế ọ

M c tiêu:ụ Bi t m i quan h gi a liên k t CHT có c c, khơng c c và liên k t ion; Quan hế ố ệ ữ ế ự ự ế ệ
gi a hi u đ âm đi n và liên k t ionữ ệ ộ ệ ế

GV t ch c cho HS th o lu n , soổ ứ ả ậ
sánh đ rút ra s gi ng nhau vàể ự ố
khác nhau gi a liên k t c ng hố trữ ế ộ ị
khơng c c , liên k t c ng hố tr cóự ế ộ ị
c c và liên k t ion ự ế

HS : Th o lu n theo nhóm ả ậ
Rút ra k t lu n :ế ậ

GV k t lu n : ế ậ Nh v y gi a liênư ậ ữ
k t c ng hố tr khơng c c , liên k tế ộ ị ự ế
c ng hố tr có c c và liên k t ionộ ị ự ế
có s chuy n ti p v i nhau . Sự ể ế ớ ự
phân lo i ch có tính ch t tạ ỉ ấ ương đ iố
. Liên k t ion có th đế ể ược coi là
trường h p riêng c a liên k t c ngợ ủ ế ộ
hoá tr ị

III/ Đ ÂM ĐI N VÀ LIÊN K T HOÁ H C Ộ Ệ Ế Ọ
1/ Quan h gi a liên k t c ng hố tr khơng c c,ệ ữ ế ộ ị ự 
liên k t c ng hố tr có c c và liên k t ion ế ộ ị ự ế

a/ Trong phân t , n u c p electron chung gi a 2ử ế ặ ở ữ
nguyên t liên k t ta có liên k t c ng hố tr khôngử ế ế ộ ị
c c ự

b/ N u c p electron chung l ch v 1 nguyên t (cóế ặ ệ ề ử
giá tr đ âm đi n l n h n) thì đó là liên k t c ngị ộ ệ ớ ơ ế ộ 
hố tr có c c ị ự

c/ N u c p electron chung l ch h n v 1 nguyên t ,ế ặ ệ ẳ ề ử 
ta s có liên k t ion ẽ ế

2/ Hi u đ âm đi n và liên k t hoá h c ệ ộ ệ ế ọ
Quy ước :

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

GV đ t v n đ : Đ xác đ nhặ ấ ề ể ị 
ki u liên k t trong phân t h pể ế ử ợ 
ch t , ngấ ười ta d a vào hi u đự ệ ộ 
âm đi n . ệ Theo thang đ âm đi nộ ệ
c a Pau – linh, ngủ ười ta dùng hi uệ
đ âm đi n đ phân lo i 1 cáchộ ệ ể ạ
tương đ i lo i liên k t hoá h c theoố ạ ế ọ
quy ước sau :

GV hướng d n HS v n d ng b ngẫ ậ ụ ả
phân lo i liên k t trên đ làm cácạ ế ể
thí d trong SGK ụ

GV : Nh n xét cách gi iậ ả

đi n(ệ ∆χ)

0 ≤ (∆χ) < 0,4

0,4 ≤ (∆χ) < 1,7

(∆χ) ≥ 1,7

Liên k t CHT không c c ế ự

Liên k t c ng hố tr cóế ộ ị
c cự

Liên k t ion ế

VD:

a) Trong NaCl : (∆χ) = 3,16 – 0,93 = 2,23 > 1,7 →

liên k t gi a Na và Cl là liên k t ion ế ữ ế