Tiet 25 doc van chieu cau hien

Tiết 25+26.

Chiếu cầu hiền

(Cầu hiền chiếu)
Ngô Thì Nhậm


Tiết 25+26.

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì

Nhậm I. Đọc hiểu tiểu dẫn.
1. Tác giả:
- Ngô Thì Nhậm (1764 1803), hiệu Hi DoÃn.
Câu
hỏi:TảDựa
vàoOai,
phần
em
-* Ng
ời làng
Thanh
trấntiểu
Sơn dẫn
Nam SGK,
(nay: Thanh
hÃy-nêu
những nét cơ bản về tác giả Ngô

Trì
Hà
Nội)
- 1775 đỗ tiến sỹ, từng làm quan dới thời Lê Cảnh H
Thì Nhậm ?
ng
- Khi Nguyễn Huệ ra Bắc lần 2, ông đà theo giúp
Tây Sơn. 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi, Ngô Thì
Nhậm đợc cử làm Thị lang bộ lại. Là ngời đợc nhà
vua tin dùng giao cho soạn thảo giấy tờ quan trọng.


Tiết 25+26

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm -

- Chủ yếu viết văn chính luận và làm thơ.
- Tác phẩm chính:
+ Kim mà hành d (Làm lúc công việc nhàn rỗi)
+ Hán các anh hoa (Tình hoa nơi gác văn).
+ Yên đài thu vịnh (Trăm vần thơ vịnh hoa cúc).
+ Xuân thu quản kiến (Cái nhìn chật hẹp về các sự kiện
thời Xuân Thu).


Tiết 25+26
II. Đọc hiểu văn
bản.

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm

1.
2. Đọc.
Thể loại Chiếu: Là loại công văn thời xa (nghị luận
chính trị xà hội) nhà vua dùng để ban bố lệnh cho
bề tôi hoặc chỉ thị cho mọi ngời. Văn thể chiếu
trang trọng, lời lẽ rõ ràng, tao nhÃ.
3. Hoàn cảnh ra đời:
- Năm 1788, Lê Chiêu Thống rớc quân Thanh vào
xâm lợc nớc ta. Nguyễn Huệ lên ngôi, quét sạch
quân Thanh. Triều Lê sụp đổ, trớc sự kiện trên, một
số bề tôi của triều Lê đà bỏ trốn hoặc đi ở ẩn...
Quang Trung giao cho Ngô Thì Nhậm thay mình
viết Chiếu cầu hiền nhằm thuyết phục sĩ phu
Bắc Hà, tức các tri thức của triều đại cũ( Lê -Trịnh )


Vua Quang Trung

Tỵng Quang Trung


Chiếu cầu hiền

Tiết 25+26.

(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì
Nhậm -

4. Giải nghĩa từ ngữ
khó:
Ngời hiền (ngời có tài, đ
Hiền:
Cầu hiền:
Bắc thần:
Thiên tử:

Cần ngời có tài và
đức.
Sao Bắc cực, tợng trng cho
ngôi vua.
Con

Buổi đầu nền
đại định:

trời.
Buổi đầu của sự khai sá


5. Bố cục:
Chiếu cầu hiền

Theo em bài Chiếu cầu
hiền đợc chia làm mấy

phần?
Phần I
Từng nghe..
...ngời hiền
vậy

Phần II
Trớc đây
thời thế.....
của trẫm hay
sao?

Phần III
Chiếu này
ban xuống.
Mọi ngời
đều biết.


Hớng dẫn về nhà.
- Đọc lại văn bản thật kỹ.
- Soạn bài tiếp tiết 2.
- Các nhóm chuẩn bị bài theo câu
hỏi sau đây:


Thảo luận nhóm :Thời

gian 5

phút

Nhóm 1. Quan điểm của nhà vua vỊ ngêi
hiỊn tµi nh thÕ nµo?
Nhãm 2. Tríc viƯc Nguyễn Huệ đem quân ra
Bắc diệt Trịnh, nho sỹ Bắc Hà có thái độ nh
thế nào? Nhận xét cách sử dụng hình ảnh và
hiệu quả đạt đợc ?
Nhóm 3. Triều đình buổi đầu của nền đại
định gặp phải những khó khăn nào? Tâm
trạng của nhà vua ra sao qua 2 câu hỏi: Hay
trẫm ít đức? Hay đang thời đổ nát?
Nhóm 4. Đờng lối cầu hiền của vua Quang


Tiết 2.

Chiếu cầu hiền

(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm 6. Tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật
của văn bản.
6.1. Phần I: Từng nghe ... ngời hiền
vậy
- Ngời hiền tài có mối quan hệ với thiên tử.
+ Ngời hiền phải do thiên tử sử dụng.
Nhóm 1.
+ Không làm
vậy1làvàtrái
vớibiết

đạoquan
trời, trái
với quy luật
Đọcnh
phần
cho
điểm
cuộc sống.của nhà vua về ngời hiền tài nh thế
- Tác giả ví ngời hiền: Nh sao sáng trên trời
nào?
Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc
Thần (ngôi vua)
Dùng hình ảnh so sánh, lấy từ luận ngữ. Có sức
thuyết phục mạnh đối với sĩ phu Bắc Hà.


Tiết 2.

Chiếu cầu hiền

(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì
Nhậm
- II: Trớc đây, thời thế suy vị ... của trẫm
6.2.
Phần
sao
? xử của bậc hiền tài khi Tây Sơn ra Bắc
-hay
Cách

ứng
diệt Trịnh:
Cách sử
Cách ứng xử của bậc
Nhóm 2. dụng
Hiệu quả
tài
Đọc hiền
phần 2
và cho biết: Tr
ớc việc
Nguyễn
hình
ảnh
Huệ đem quân ra BắcLấy
diệt
Trịnh, nho
-Mai danh ẩn tích bỏ phí tài
từ kinh
Bắc
cóđời.
thái độ nh
thế nào? Nhận
năng sỹ
Trốn
tránhHà
việc
dịch
Vừa châm
xét cách sử dụng hình ảnh và hiệu quả

biếm
nhẹ
nhàng vừa
-- Ra làm
đạt
đợcsợ?hÃi, im lặng nh
quan:
bù nhìn không dám lên tiếng
hoặc làm việc cầm chừng
đánh mõ, giữ cửa.

Hình ảnh
mang ý nghĩa
tợng trng

- Một số đi tự tử ra biển vào Hình ảnh

tỏ ra
viết
Chiếu
kiến
sâu
có tài

ngời
bài
có
thức
rộng,
năng

Tiết 2.

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm -

- Câu hỏi: Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá
chăng?
Hay đang thời đổ nát cha thể ra phụng sự Vơng hầu
Khiến ngời nghe Nhóm
không3.thể không thay đổi cách
chăng?
sống.
Triều
Phảiđình
ra phục
buổi
vụđầu
và phục
của nền
vụ hết
đại lòng cho triều
đại
định
mới.chất
gặp
khó khăn nào?
- Tính

củaphải
thời những
đại:
Tâm trạng của nhà vua ra sao qua 2
Trời còn tối tăm
câu hỏi: Hay trẫm ít đức? Hay đang
thời đổBuổi
nát?
đầu đại định
Triều chính còn nhiều khiếm khuyết
Gặp nhiều khó khăn đòi hỏi sự trợ giúp của nhiều
bậc hiền tµi.


Tiết 2.

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm -

- Kết thúc đoạn 2: Hỏi mà khẳng định.
Nhân tài không những có mà còn có nhiều. Vậy tại
sao không có lấy một ngời tài danh nào ra phò giúp
cho chính quyền buổi ban đầu của trẫm hay sao?

Tóm lại: Với cách sử dụng hình ảnh mang ý nghĩa t
ợng trng, từ ngữ lấy trong Kinh điển Nho gia, Ngô Thì
Nhậm đà cho ngời đọc thấy đợc cách ứng xử của sĩ
phu Bắc Hà, tính chất của thời đại và nhu cầu đất n
ớc lúc bấy giờ. Từ đó thuyết phục ngời nghe phải ra

phục vụ hết mình cho triều ®¹i míi.


Tiết 2.

Chiếu cầu hiền

(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm 6.3. Phần III: Chiếu này ban xuống ... Mọi ngời
đều
biết
- Đờng
lối .
cầu
hiền:
+Tất cả tầng lớp nhânNhóm
dân 4.
từ quan viên lớn nhỏ đến
thứ dân
đều
ợc phép
sớ tâu bày sự
Đọc trăm
phầnhọ
3 và
chođbiết:
Đờngdâng
lối cầu
việc. hiền của vua Quang Trung là gì? Có
Tóm lại:

cách3tiến
cử?
- Cáchbao
tiếnnhiêu
cử: Gồm
cách:
- Đờng lối cầu hiền: rộng
mở, đúng đắn.
+ Đợc cất nhắc.
- Biện pháp cầu hiền: cụ
+ Các quan đợc tiến cử.
thể, dƠ thùc hiƯn.
+ D©ng sí tù tiÕn cư.
- Ci cïng tác giả kêu gọi ngời có tài đức cố gắng hÃy
cùng triều đình gánh vác việc nớc và hởng phúc lâu
dài.


Tiết 2.

Chiếu cầu hiền
(Cầu hiền chiếu)
- Ngô Thì Nhậm

-

7. Kết luận.

- Nội dung: Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của vua
Quang Trung. Cầu hiền gần nh là một quy luật tất yếu

đối với triều đại mới ra đời. Ngô Thì Nhậm đà nắm
vững đợc tầm chiến lợc cầu hiền của vua Quang Trung
và thể hiện một cách xuất sắc t tởng đó.
- Nghệ thuật: Lập luận chặt chẽ, có tình có lý, lời
văn mềm mỏng đầy sức thuyết phục.

III. Ghi nhí: SGK


Hớng dẫn về nhà.
- Nắm nội dung bài học.
- Soạn bài theo phân phối ch
ơng trình.