Tiet 08 tuyen ngon doc lap (tac pham)

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
(tt)

PHẦN HAI: TÁC PHẨM
PhạmThị Thúy Nhài

1


I. TÌM HIỂU CHUNG:
 1.

Hồn cảnh sáng tác:
 - Tình hình thế giới: Phát xít Nhật đầu hàng
Đồng Minh, các nước đế quốc mượn danh
nghĩa Đồng Minh muốn tiến vào nước ta, nhà
cầm quyền Pháp cũng muốn quay lại nước ta
với luận điệu nước ta đã từng là thuộc địa của
chúng.
 Tình
hình
trong
nước:
ngày
19/8/1945
Chính
V-J -Day
(viết tắt
của chữ
Victory
over Japan

Day) là
ngày cả thế giới
ăn mừng
sự quyền
kiện phát xít
Nhật
đầu về
hànhtay
đồngnhân
minh 15dân.
tháng 8 năm 1945. Và trong cuộc
Hà
Nội
diễu hành tại Time Square, New York, Alfred Eisenstaedt đã chụp được một
khoảnh khắc tiêu biểu: anh lính hải quân đã hôn một nữ y tá. “Nụ hôn”, tên của
bức ảnh đã làm cho người xem cảm nhận được niềm hạnh phúc tột cùng của
nhânPhạmThị
loại khi Thúy
đượcNhà
sống trong hòa bình.
2
i


-

Ngày 26/8/1945 Bác Hồ
từ chiến khu Việt Bắc về
Hà Nội tại căn nhà số 48
Hàng Ngang, Bác soạn

thảo Tuyên Ngôn Độc Lập.
 - Ngày 2/9/1945 tại Quảng
Trường Ba Đình, trước
hàng chục vạn đồng bào,
Bác thay mặt chính phủ
lâm thời nước Việt Nam
dân chủ cộng hịa đọc bản
Tun ngơn độc lập khai
sinh ra nước Việt Nam
mới.
PhạmThị Thúy Nhà
i

Phố Hàng Ngang năm 1946
3


 2.

Đối tượng sáng tác:
 Viết cho đồng bào, cả nước và toàn thế
giới nhất là các nước đế quốc muốn lăm
le xâm chiếm Việt Nam.

PhạmThị Thúy Nhà
4
Lễ
tun
ngơn
Độc

Lập
tại
Quảng
trường
Ba
Đình,
Hà
Nội ngày 2-9-1945
i


 3.

Mục đích sáng tác:
 - Khẳng định quyền độc lập tự do và quyết
tâm bảo vệ độc lập tự do của nhân dân
Việt Nam.
 - Đập tan luận điệu xảo trá của thực dân
Pháp hòng chiếm lại Việt Nam.
 - Tranh thủ sự ủng hộ và đồng tình của
nhân dân tiến bộ và của Đồng minh với sự
nghiệp CM chính nghĩa của nhân dân ta.
PhạmThị Thúy Nhà
i

5


4.

Giá trị về nhiều mặt:
- Lịch sử: Là một văn kiện có giá trị lịch
sử to lớn: xóa bỏ chế độ thực dân
phong kiến, thoát khỏi thân phận thuộc
địa để hòa nhập vào cộng đồng nhân
loại với tư cách một nước độc lập, dân
chủ, tự do.
- Tư tưởng: kết tinh lý tưởng đấu tranh
giải phóng dân tộc và tinh thần yêu
chuộng độc lập tự do.
- Nghệ thuật: là một tác phẩm chính
luận
đặc
sắc
PhạmThị Thúy Nhà
6
i


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
*

Bố cục: Chia làm 3 đoạn
 1. Cơ sở pháp lý của bản TNĐL (đoạn 1)
 - Tuyên ngôn độc lập của Mỹ: "Tất cả mọi người
đều sinh ra có quyền bình đẳng".
 - Tun ngôn nhân quyền và dân quyền của
Pháp: "Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về
quyền lợi".
 - Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam: "Tất cả dân

tộc trên thế giới sinh ra bình đẳng, dân tộc nào
cũng Đài
cókỷquyền
sống,Memorial.
quyền Thomas
sung Jefferson
sướng làvà
niệm Jefferson
viết bản tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ, cũng là
quyềnngười
tự
do".
tổng thống thứ 3 của Mỹ quốc
PhạmThị Thúy Nhà
i

7


→

Cách đưa ra cơ sở pháp lí có tác dụng:
 a. Tính chiến đấu: thể hiện chiến thuật "Gậy
ơng đập lưng ông”, Bác dùng lời lẽ của
người Pháp và Mĩ để đập tan luận điệu của
bọn đế quốc đang âm mưu xâm lược và can
thiệp vào nước ta.
 b. Tính thuyết phục: Bác sử dụng 2 bản tuyên
ngôn đã trở thành chân lí được cả nhân loại
cơng nhận và Bác muốn đặt cuộc CM của

dân tộc ta ngang hàng với hai cuộc CM của
Mỹ và Pháp, từ đó đương nhiên bản Tuyên
ngôn độc lập của ta cũng phải được chấp
nhận.
 c. Tính sáng tạo: "suy rộng ra": vận dụng suy
luận một cách hợp lý và tự nhiên.
PhạmThị Thúy Nhà
i

8


 2.

Cơ sở thực tế của bản tuyên ngôn (đoạn 2)
 a. Tố cáo tội ác của thực dân Pháp
 - Luận điểm 1: Thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do,
bình đẳng, bác ái để áp bức bóc lột nhân dân ta.
 - Bằng chứng hùng hồn:
 + Tố cáo tồn diện và tiêu biểu, đặc biệt xốy sâu về
chính trị và kinh tế: "tuyệt đối khơng cho nhân dân ta
một chút tự do dân chủ nào", "bóc lột dân ta đến tận
xương tủy"...
 + Nghệ thuật: biện pháp lặp cấu trúc câu, đanh thép,
hùng hồn, giọng văn vừa căm hờn, vừa đau xót, câu
văn giàu hình ảnh; biện pháp liệt kê, khoa học, hợp lý.
 -> Lập luận sắc bén, đập tan luận điệu khai hóa Đơng
Dương
củaNhà
Pháp.

PhạmThị Thúy
9
i


PhạmThị Thúy Nhà
i

10


-

Luận điểm 2: bộ mặt hèn nhát, phản
bội của thực dân Pháp.
 - Bằng chứng hùng hồn:
 + Pháp đã hai lần dâng nước ta cho
nhật -> hèn nhát.
 + Pháp không chống Nhật mà đàn áp
những người chống Nhật -> phản bội
 -> Cách lập luận khéo léo, vạch trần bộ
mặt phản bội của thực dân Pháp, tranh
thủ sự ủng hộ của Đồng Minh.
PhạmThị Thúy Nhà
i

Lính lê dương Pháp bị Nhật bắt giữ
11

 b.

Cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân
ta:
 - Ca ngợi chính nghĩa, lịng nhân ái của đồng
bào ta, cứu nhiều người Pháp, bảo vệ tính
mạng và tài sản cho họ. .( trong khi Pháp có
hành động tàn bạo)

-> bút pháp tương phản.
 - Nhân dân ta giành chính quyền từ tay Nhật.
 -> bác bỏ luận điệu của Pháp muốn tái chiếm
Việt Nam.
 - Thành quả cuộc đấu tranh: đánh đổ thực dân
và phong kiến.
 -> giọng văn tự hào, là dẫn chứng để đưa đến
khẳng định tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ thực
dân với Pháp.
PhạmThị Thúy Nhà
i

12


 3.

Lời tuyên bố (đoạn 3)
 - Cơ sở pháp lý gần nhất: những nguyên tắc
dân tộc bình đẳng ở Hội nghị Tê-hê-răng và
Cựu Kim Sơn.

 - Cơ sở thực tế: một dân tộc đã gan góc...
dân tộc đó phải được ...
 -> Điệp cấu trúc: giọng văn hùng hồn,
khẳng định chân lý, đề cao chính nghĩa của
nhân dân ta.
PhạmThị Thúy Nhà
i

13


-

Tuyên bố: nước Việt Nam:
 + Có quyền hưởng tự do độc lập
 + Sự thật đã tự do độc lập
 + Sẵn sàng đem tất cả…để giữ vững.
 -> Lập luận tăng tiến làm cho lời tuyên bố
trở nên mạnh mẽ, đanh thép, hùng hồn.

PhạmThị Thúy Nhà
i

14


 III.

Ghi nhớ: SGK
 TNĐL là một văn kiện lịch sử tuyên bố` trước quốc

dân đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ
thực dân phong kiến ở nước ta, đánh dấu kỉ
nguyên độc lập tự do của nước Việt Nam mới.
 Tác phẩm là một áng văn chính luận mẫu mực: lập
luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, ngôn ngữ hung hồn,
vừa tố cáo mạnh mẽ tội ác của thực dân Pháp,
ngăn chặn âm mưu tái chiếm nước ta của các thế
lực thù địch và các phe nhóm cơ hội quốc tế, vừa
bộc lộ tình cảm u nước thương dân và khát
vọng độc lập tự do cháy bỏng của tác giả và toàn
dân tộc.
PhạmThị Thúy Nhà
i

15