Tiet 83 ong gia va bien ca

Tiết 82, 83- Đọc văn

Hê-minh-uê


2. Sự nghiệp sáng tác
-

Nghệ thuật: Là người đề xướng và thực thi ngun lí
Tảng băng trơi.
+ Hê-minh- đã đưa ra hình ảnh Tảng băng trơi với ý nghĩa
biểu tượng, thể hiện yêu cầu tác phẩm văn chương: phải tạo
ra “ý tại ngôn ngoại”
Văn chương hàm ẩn trong bề sâu của nó nhiều tầng lớp ý
nghĩa kín đáo. Nhân vật thường tự thể hiện qua hành động và
ngôn ngữ riêng. Tác giả không trực tiếp bộc lộ thái độ chủ
quan mà chỉ gợi suy nghĩ để người đọc tự rút ra kết luận.
+ Biện pháp nghệ thuật chủ yếu: đối thoại, độc thoại nội tâm,
dùng hình ảnh ẩn dụ, hình ảnh biểu tượng.


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
B. ĐỌC - HIỂU CHI TIẾT
1. “Nhân vật” con cá kiếm

Trình bày những nhận xét của
em về:
Cách bơi; hành động; ngoại hình;
cái chết cuả cá kiếm.
Lão Xan-ti-a-gơ có thái độ như thế
nào trước cá kiếm? Đặt trong mối

quan hệ với hành động của lão, em
có nhận xét gì về thái độ đó?


a. Cách bơi, hành động
- Được diễn tả qua tưởng tượng, cảm nhận của lão
Xan-ti-a-gơ.
- Mạnh mẽ, bình tĩnh, tự tin, đường hồng, tuy đã
đuối sức.

b. Ngoại hình:

- Rất đẹp, cực lớn, đồ sộ toát lên sức mạnh ghê gớm và
sự oai phong đĩnh đạc, hiên ngang ngay cả khi đã đuối
sức.
Trong nguy hiểm,mạng sống bị đe doạ vẫn hiên ngang
bất khuất.
Phong độ dưới áp lực của nhân vật
trong tác phẩm của Hê-ming-uê


c. Cái chết của cá:
-Kiêu hùng, nhanh đến bất ngờ, trước khi
chết cá vẫn cố gắng phơ hết tầm vóc, sức
mạnh, vẻ đẹp của mình. Dường như khơng
chấp nhận cái chết
Đó là cái chết uy dũng.
- Cái chết của cá chứng minh sức mạnh
con người: trong cuộc chinh phục thiên
nhiên, theo đuổi những khát vọng lớn lao,

con người đã chiến thắng.


- Thái độ của lão Xan-ti-a-gô: Vừa yêu quý cá,
vừa tìm cách giết cá bằng được. Với ơng, cá vừa
là đối tượng chinh phục, vừa là anh em.
Nhiệm vụ của ông là phải chinh phục cá bằng
được. Chiến thắng cá kiếm là sự khẳng định tư
cách làm một con người của lão Xan-ti-a-gô.

Như vậy chiến thắng của lão đã khẳng
định tư cách của một con người giàu nghị
lực, dũng cảm, dám theo đuổi những khát
vọng lớn lao và chiến thắng.


TRƯỜNG THPT LƯƠNG VĂN TRI

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
GIÁO
VỀ DỰ TIẾT HỌC


Tiết 82, 83- Đọc văn

(Trích)

Hê-minh-uê

2. Nhân vật lão Xan-ti-a-gô
a. Cuộc chinh phục cá kiếm
Học sinh trình bày theo những nội dung trong bảng sau
Hồn cảnh Hành
của lão
động của
Xan-ti-acá kiếm
gơ

Ứng xử của lão với
mình

Hành động, ứng xử
của lão Xan-ti-a-gô với
cá kiếm


Hồn cảnh của lão
Xan-ti-a-gơ

Hành động Ứng xử của lão với mình
của cá
kiếm

Hành động, ứng
xử của lão với
cá

Mồ hơi ướt đẫm,
mệt thấu xương;

hoa mắt, chóng mặt,
chống váng

Quay trịn,
bơi chậm
rãi

“Mình phải dốc sức ra mà níu, lão
nghĩ...
“Bây giờ mình phải khuất phục nó
rồi sau đó mình phải giết nó.”
“Ta khơng thể tự chơi xỏ mình..., lão
nói.”
“Mình phải giữ cho nó đừng đau
q, lão nghĩ.”

Nới dây; níu, kéo
dây, thu dây câu.
Muốn cá lượn
vịng, đừng nhảy

Chống váng, rất mệt

Lượn vịng Vốc nước vỗ đầu, xoa gáy;
chầm chậm, “Ta không để bị chuột rút, lão nói.”
quay
về
“Mày phải cầm cự. Chớ có nói lằng
phía thuyền
nhằng”

“Bây giờ mình sẽ nghỉ một lát...chiến
đấu, lão quyết định”
“Ta chỉ việc lái theo hướng Tây Nam,
lão nghĩ.”

Xoay, lắc, kéo,
thu dây câu.
“Bây giờ mày cứ
lượn đi, cá, lão
nghĩ. Ta sẽ tóm
mày ở đường
lượn”


Hồn cảnh của lão
Xan-ti-a-gơ

Hành
động của
cá kiếm

Ứng xử của lão với mình

Hành động, ứng
xử của lão với
cá

Tốt mồ hơi đầm
đìa

Bơi bình “Nhưng mình phải để nó đến
lặng,
gần, thật gần, lão nghĩ... Mình
điềm tĩnh phải nhắm vào tim”.
“Hãy bình tĩnh và giữ sức, lão
già ạ, lão nói.”
“Ta đã di chuyển được nó rồi”,
lão nói.”

Thu dây, chuẩn
bị mũi lao, buộc
dây;
dốc sức kéo cá
vào gần

Xây xẩm mặt mày

Chao
“Kéo đi, tay ơi, lão thầm giục.
mình
Hãy đứng vững, đơi chân kia.
tránh, lật Tỉnh táo vì tao, đầu à... Lần
thẳng
này ta sẽ lật được nó.”
người
bơi

Gượng hết sức
kéo con cá.
“Cá ơi, ơng lão

nói... Mày muốn
tao cùng chết
nữa à?


Hồn cảnh của lão
Xan-ti-a-gơ

Hành
động của
cá kiếm

Ứng xử của lão với mình

Hành động, ứng
xử của lão với
cá

Miệng khơ khốc
khơng thể nói nổi,
không thể với lấy
cái chai

Lật thẳng
người, từ
từ bơi ra
xa.

“Lần này mình phải kéo nó cập
mạn, lão nghĩ”.

“Khơng mày khỏe, lão tự nhủ.
Mày ln khỏe.”
Mình phải giữ đầu óc tỉnh táo...
lão nghĩ.
Đầu ơi, hãy tỉnh táo... Hãy tỉnh
táo

Kéo dây, gần
như kìm được
con cá.
Mày đang giết ta,
cá à... Hãy đến
và giết ta đi. Tao
chưa thấy bất kì
ai..., người anh
em ạ

Cảm giác như có
thể đổ sụp xuống
bất cứ lúc nào

Chầm
“Mình sẽ cố thêm lần nữa”
chậm bơi
xa

Cố sức kìm con
cá

Hồn cảnh của
lão Xan-ti-a-gơ

Hành động
của cá kiếm

Ứng xử của lão với mình

Hành động, ứng
xử của lão với
cá

Cảm thấy xây xẩm
cả mặt mày

Từ từ bơi
nghiêng, tiến
gần mạn
thuyền
Phóng vút
lên, phơ vẻ
đẹp và sức
lực.

Mình sẽ lại cố thêm một lần nữa

Dồn hết sức,
phóng lao đâm ấn
sâu mũi lao vào tim
cá.

Cố gắng giết cá

Choáng váng, đau
đớn, khơng thể
nhìn rõ

Trắng bạc,
thẳng đơ,
bồng bềnh
theo sóng
Màu trắng,
mắt dửng
dưng

“Hãy giữ đầu óc mình tỉnh táo, lão
nói...”
“Con cá là vận may của ta, lão
nghĩ”
“ Ta là lão già mệt mỏi...
“ Con cá chắc phải nặng hơn nửa
tấn, lão nghĩ”.
“Ta nghĩ Đi Ma-giô vĩ đại sẽ tự hào
về ta hôm nay”

Thu dây câu, kéo
cá, buộc cá vào
thuyền chuẩn bị
giong buồm trở về
Muốn chạm và sờ
vào mình cá, muốn

ngắm cá


- Tình cảnh:
+ Sức khoẻ: cạn kiệt, mệt mỏi, mấy lần choáng váng, xuýt ngất.
+ Đơn độc trên biển khơi.
Hành trình đơn độc, gian truân, nhọc nhằn, đầy thử thách.
-Thái độ:
+ Tự động viên mình, ln giữ vững ý chí niềm tin, quyết tâm bắt bằng
được con cá.
Nhẫn nại, kiên trì, đầy ý chí, nghị lực, theo đuổi bằng được khát vọng
lớn lao
+ Vừa yêu quý, khâm phục, vừa khát khao chinh phục
Là con người chân chính
- Tâm trí:
Ln tỉnh táo để suy xét, lựa chiều hành động phù hợp.
Có trí tuệ, là người có tay nghề điêu luyện, hiểu rõ mình và đối
tượng.


-Tính cách:
Khiêm tốn, biết tự lượng sức, lo xa lượng

được sức mình.
- Kết quả: Lão Xan-ti-a-gơ đã chiến thắng
Lão Xan-ti-a-gơ là một con người chân chính, là người có
ý chí, trí tuệ, dũng cảm, kiên cường; là người nghệ sĩ
trong nghệ thuật chinh phục thiên nhiên.
* Phẩm chất làm nên chiến thắng:
Vì sao

Xan-ti-a-gơ
lại chiến
thắng
đối thủ
Nhẫn
nại,lão
kiên
trì, đầy ý chí,
nghị lực,
quyết
tâmlớn,
theo
mạnh
ngay
giữa
“sân
nhà”
đuổi
bằng
được
khát
vọng
lớncủa
laonó như vậy?
Có trí tuệ, Qua
là người
tay nghề
điêu
luyện, hiểu rõ đối
tìmcóhiểu,

theo
em
tượng.
lãosức mình.
Xan-ti-a-gơ
là
lượng được

người như thế nào?


- Thái độ của tác giả:
Qua
thắng
Xan
ti-a-gơ,
nhà văn
kín
đáo
bộc
+ Cachiến
ngợi, đề
cao của
sức lão
mạnh
của
con người:
Có trí
tuệ,
ý chí,

lộ
thái
độdám
gì đối
với
con
người?
nghị
lực,
theo
đuổi
khát
vọng lớn lao và cố gắng biến ước
mơ thành hiện thực. Đó là con người dũng cảm.
+ Thể hiện niềm tin vào ý chí nghị lực của con người, tự hào về
con người. con người có thể bị huỷ diệt nhưng không thể bị
khuất phục.
- Tư tưởng của nhà văn:
+ Hành trình con
người
nhiên, gian truân,
Qua
cuộcchinh
chinhphục
phụcthiên
cá kiếm
nhọc nhằn, đầycủa
thửlão
thách.
Xan-ti-a-gô, tác giả muốn

+ Cuộc sống của
người
làngười
cuộc đấu
tranh gian nan,
nóicon
điều
gì với
đọc?
khốc liệt.
+ Hành trình sáng tạo của người nghệ sĩ: gian truân, đầy
thử thách.
+ Gợi hành trình theo đuổi ước mơ, biến ước mơ thành
hiện thực của bản thân mỗi người. HS THPT
+ Điều nhà văn muốn nói:
Sống là phải có khát vọng. Cái giá của khát vọng và hạnh
phúc ở đời là thước đo tầm vóc của con người chân chính.


b. Hành trình đưa cá trở về:
- Tâm trí: cố gắng giữ tỉnh táo.
- Hành động: cùng cá lái thuyền
trở về.
- Bị cá mập tấn cơng.
Hành trình bảo vệ kết quả tốt đẹp
cũng không kém phần gian nan,
thử thách.


c. Nghệ thuật thể hiện:

Em có nhận xét gì về:
- Ngơn từ trong đoạn văn.
Kiểu ngơn từ?
- Đặc điểm hình ảnh, nhân vật.


- Nghệ thuật:
+ Có sự kết hợp giữa các kiểu ngôn từ:
Kể và tả, đối thoại và độc thoại.
+ Dùng hình ảnh ẩn dụ tượng trưng,
hình tượng mang tính đa nghĩa.


III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Diễn tả cuộc chinh phục cá kiếm đầy cam go và chiến thắng
của Xan-ti-a-gô.
- Ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và con người - phẩm chất của
một dũng sĩ ngoan cường.
- Gợi tả cuộc chinh phục thiên nhiên, cuộc sống của con người
đầy cam go khốc liệt.
- Tin tưởng vào ý chí, nghị lực của con người, tự hào về con
người: con người không thể bị đánh bại.
.v.v. và v.v.
2. Nghệ thuật:
Kết hợp lời kể và tả, đối thoại, độc thoại;


III. Củng cố:
1. Hình ảnh con cá khi chưa chinh phục được và

1.khi
So đã
sánh
hình
ảnh con
cáthể
kiếm
trước
mơ)con
và
được
chinh
phục:
hiện
ước(ước
mơ của
sau
khi ơng
chiếm
được
nókhi
(hiện
gợi cho
người
là vơlão
cùng
vơ tận,
sau
đã thực)
đạt được

ước
em
suy
nghĩ
mơ
này,
lại gì?
nảy sinh ước mơ mới.
2. Trong nguyên văn, nhan đề của tác phẩm được đặt
2.tên
Cách
dịch:già
Biển
danh
từdich
mang
ý nghĩa
chung
là Ông
và là
biển,
bản
của
tiếng Việt
là Ơng già
chung
.Từcả.
biển
có giá
biểu

cảm
hơn,
thể hơn.
và biển
Emcả
thích
têntrịgọi
nào
hơn?
Vì cụ
sao?
Biển cả là biển lớn , biển khơi, chỉ sự mênh mông vô
tận.
Lấy tên là Ông già và biển cả, tự nhan đề tác phẩm đã
nói lên sự đối kháng quyết liệt : Ơng già già yếu, cơ
độc cịn biển cả thì mênh mơng, hung dữ, rộng lớn, vô
bờ. Nhan đề ấy đề cao sức mạnh của con người.
Xin mời nghe bản nhạc


TRƯỜNG THPT LƯƠNG VĂN TRI

CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH!