BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA

BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA

BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Khái niệm: là sự tổng hợp những dẫn liệu
trực tiếp hay gián tiếp chứng minh sự có
thật của quá trình tiến hóa
Bằng chứng giải phẫu học so sánh
Bằng chứng phôi sinh học so sánh
Bằng chứng địa lý sinh học
Bằng chứng tế bào học và sinh học phân tử
Bằng chứng cổ sinh vật học

•
Bằng chứng trực tiếp: cổ sinh vật học
(chủ yếu từ những nghiên cứu về hóa
thạch)
•
Bằng chứng gián tiếp: giải phẫu so sánh,
phôi sinh học so sánh, địa lý sinh học, tế
bào học và sinh học phân tử

•
Giải phẫu học so sánh (Comparative
anatomy) là môn học nghiên cứu về sự
giống nhau và khác nhau về phương
diện giải phẫu của các sinh vật.


•
Cơ quan tương đồng (

Homologous structures)
•
Cơ quan tương tự (Analogous structures)

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
•
Cơ quan tương đồng (cơ quan cùng
nguồn): là những cơ quan nằm ở
những vị trí tương ứng trên cơ thể, có
cùng nguồn gốc trong quá trình phát triển
phôi cho nên có kiểu cấu tạo giống nhau

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
➦ Những loài cùng tổ tiên có thể tiến hóa
theo những hướng khác nhau nhưng có
thể duy trì vài đặc điểm chung.
➦ Những cấu trúc tương tự của hai hay
nhiều loài gọi là cấu trúc tương đồng nếu
chúng tiến hóa từ một cấu trúc chung của
dạng tổ tiên.


CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
➦ Luật về tương đồng cơ quan: “Các cơ
quan có cùng nguồn gốc, xây dựng theo một
kế hoạch, sẽ có cùng vò trí trên cơ thể con
vật”

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
Những cơ
quan nào là
tương đồng?


CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG

răng nhai của hải ly và ngà voi (nguồn gốc từ răng cửa)

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
cánh chuồn chuồn và cánh bướm

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG
Tuyến nọc độc
của rắn tương
đồng với tuyến
nước bọt

CƠ QUAN TƯƠNG ĐỒNG

* Sự tương đồng về đặc điểm giải phẫu giữa
các loài chứng minh gián tiếp về sự tiến hóa
của các sinh vật từ một tổ tiên chung.
* Cơ quan tương đồng chứng minh con
đường tiến hóa phân ly.

CƠ QUAN TƯƠNG TỰ
•
Cơ quan tương tự (analogous ): là những cơ
quan có nguồn gốc khác nhau nhưng đảm
nhiệm những chức phận giống nhau nên có
hình thái tương tự
➦ Luật về tương tự cơ quan
“Dưới tác dụng của điều kiện sống giống nhau sẽ
hình thành chức năng giống nhau, không lệ
thuộc : vào cấu tạo và nguồn gốc cơ quan”

CƠ QUAN TƯƠNG TỰ


CƠ QUAN TƯƠNG TỰ
Ngà Hải mã (răng nanh)
Ngà voi (răng cửa)


* Sự giống nhau về chức năng của các cơ
quan này là kết quả của con đường tiến quá
đồng qui.
* Các sinh vật sống trong cùng điều kiện môi
trường nên chọn lọc tự nhiên đã chọn lọc và
giữ lại các cơ quan theo cùng hướng giúp
sinh vật thích nghi với môi trường.

CƠ QUAN THỐI HĨA
•

Cơ quan thối hóa: là những cơ quan phát triển
khơng đầy đủ ở cơ thể trưởng thành. Do điều
kiện sống của lồi đã thay đổi, các cơ quan này
mất dần chức năng ban đầu, tiêu giảm dần và
chỉ để lại một vài dấu tích ở vị trí xưa kia của
chúng.
•
Luật về thoái hóa: “Quá trình phát triển tiến hóa
cơ thể không những do sự thay đổi tiến bộ về chức
năng và cấu tạo của cơ quan mà còn do sự thay
đổi thoái bộ của các cơ quan khác”


➦ Những cơ quan thoái hóa này có thể được gặp lại
trong quá trình phát triển phôi của chúng
➦ Cơ quan thối hóa cũng là cơ quan tương đơng.
Trong q trình tiến hóa, các thể thức cấu tạo chung đã
tiến hóa theo những hướng khác nhau nên có sự phân
hóa về chức năng nên có sự khác biệt về cấu tạo. Cơ
quan nào khơng còn chức năng rõ rệt thì thối hóa.
➦ Sự tồn tại của cơ quan thối hóa chứng tỏ mối quan hệ
họ hàng giữa các lồi.