Phong tục đón năm mới trên thế giới phần 3

Năm mới khắp năm châu

Phong tục đón năm mới trên thế giới

Thuỵ Sĩ

Vào ngày cuối cùng của tháng 12, tất cả mọi người đều rất bận rộn.
Tất cả các cửa hàng bán đồ ăn và rượu đều chật cứng. Dường như
tất cả đều không thân thiện và mất kiên nhẫn vì việc mua sắm
chiếm quá nhiều thời gian. Rốt cuộc, tới khoảng 7h tối mọi người
trở về nhà, mệt bã vì công việc lẫn đi mua sắm, khó có thể đủ sức
để nấu một bữa ăn thịnh soạn.

Tuy nhiên, tới 11h đêm, mọi người đều rất phấn khích, từ trong sâu
thẳm, người Thuỵ sĩ cảm thấy rằng chẳng bao lâu nữa sẽ tới thời
điểm nghĩ lại quá khứ và hướng tới tương lai. Khi kim đồng hồ chỉ
tới số 12, chúng tôi nâng cốc và ăn bánh mỳ vì tất cả những điều
tốt đẹp đã xảy ra trong năm qua. Chúng tôi ôm hôn lẫn nhau không
chỉ ba lần mà rất nhiều lần. Sylvia Bopp, công dân Thuỵ Sĩ kể.

Nhật Bản

Nhật Bản là nước châu Á đầu tiên mở cửa du nhập văn hóa, văn
minh phương Tây ngay từ năm 1868 với cuộc cải cách Duy Tân
mang tên Thiên hoàng Minh Trị. Cũng do ảnh hưởng văn hóa
phương Tây nên người Nhật từ lâu đã không đón Tết Nguyên đán
theo thời gian âm lịch như Trung Quốc, Việt Nam hay một số nước
châu Á khác. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là dù cuộc sống rất
hiện đại và thời gian ngày Tết cũng như các lễ hội được điều chỉnh
theo lịch dương nhưng họ vẫn giữ nguyên được những gì thuộc về
truyền thống.

Tiệc tiễn năm cũ

Thông thường, người Nhật làm việc đến ngày 30/12. Ngày đó, các
công sở thường tổ chức ăn uống tiễn năm cũ. Những bữa tiệc như
vậy gọi là bounenkai (tạm dịch là bữa tiệc để quên đi những vất vả,
khó khăn trong năm cũ). Trên thực tế, bounenkai thường diễn ra từ
những ngày đầu của tuần cuối cùng giáp Tết.



Cuối năm là dịp các nhân viên được lĩnh tiền thưởng cả năm nên
họ có tiền để chi tiêu thoải mái. Các bữa tiệc bounenkai theo đó trở
nên rất hoành tráng và các nhà hàng thường rất đông khách. Sau
bữa tiệc, ai về nhà nấy. Người thì đi du lịch nước ngoài, người thì
cùng gia đình về thăm bố mẹ ở quê. Những người khác thì đón
năm mới ở nhà. Vì thế phố xá trở nên vắng vẻ lạ thường.

Lau rửa nhà cửa, trang trí đón năm mới

Đón năm mới, người Nhật có tục lệ gọi là susuharai, lau rửa nhà
cửa cả trong lẫn ngoài sạch sẽ để tẩy sạch các vết nhơ của năm cũ,
đón năm mới. Cũng như vậy, vào ngày cuối cùng ở trường học
trước khi nghỉ đông, học sinh cũng phải làm tổng vệ sinh (Oosouji)
để trường sẵn sàng đón năm mới và hầu hết các công ty cũng dành
ngày làm việc cuối năm để dọn dẹp. Mục đích của công việc này là
để sẵn sàng đón năm mới với mọi thứ, cả về tinh thần và thể chất
trong trạng thái tươi mới, sạch sẽ.

Sau khi dọn dẹp xong, người Nhật trang trí kadomatsu ở hai bên

cửa nhà để đón may mắn. Kadomatsu là 3 ống tre tươi vát chéo
cùng một vài cành thông. Số đoạn trên cành thông phải lẻ chứ
không được chẵn bởi theo quan niệm xa xưa thì hạnh phúc không
thể chia được và cứ mãi mãi được duy trì, chỉ có nỗi bất hạnh mới
chia được để chấm dứt.



Ngoài ra, lý do dùng cành thông để trang trí là vì trong mùa đông,
thông vẫn xanh tươi, tượng trưng cho sự thanh khiết và sức sống.
Đồng thời lá thông sắc nhọn có thể diệt trừ ma quỷ. Kadomatsu có
hình giống cái thang để vị thần của năm mới (thần Toshigami)
xuống hạ giới đem may mắn đến cho nhà nhà, người người.

Dưới vòm cửa hay trên bàn thờ, người ta treo shimekazari.
Shimekazari là một loại trang trí để ngăn không cho quỷ lai vãng
vào địa phận nhà, tương tự như tục cắm cây nêu ngày Tết của Việt
Nam.



Ngày nay, người ta không chỉ treo shimekazari trước cửa nhà mà
còn treo trước tàu, xe, các phương tiện đi lại với hy vọng nó sẽ
giúp tài xế tránh khỏi tai nạn. Kadomatsu và Shimekazari được
trang trí cho đến hết ngày mùng 7-1 và sau đó, theo tục lệ, người ta
sẽ mang đến chùa để đốt như hình thức hóa vàng của người Việt.
Hiện nay, nhiều gia đình thường không mang đến chùa mà tự đốt
ngay tại nhà của mình.

Ăn mỳ, đi lễ trong đêm tất niên

31/12 là đêm tất niên (Oomisoka), là ngày quan trọng trong truyền
thống của người Nhật vì đây là ngày cuối cùng của năm cũ. Sau
khi hoàn tất công việc dọn dẹp nhà cửa trong ngày, vào đêm giao
thừa, người Nhật sẽ ăn một bữa tối hoành tráng nhất trong năm.
Bữa tối này thường diễn ra vào khoảng 10h hay 11h đêm tại nhà.
Mọi người quây quần lần cuối cùng trong năm cũ, cùng nhau ăn
toshikoshi-soba.



Đây là phong tục truyền thống dựa trên liên tưởng về việc ăn
những sợi mỳ dài có ý nghĩa "chuyển giao từ năm cũ sang năm
mới" - ý nghĩa của từ toshikoshi. Cũng có địa phương cho rằng sợi
mỳ dài của toshikoshi-soba tượng trưng cho tuổi thọ và may mắn
kéo dài trong năm mới.

Cùng lúc này, nhiều kênh truyền hình của Nhật phát các chương
trình ca nhạc, hài kịch... Chương trình Kouhaku Uta Gassen (tạm
dịch là "Đại nhạc hội tranh tài Hồng - Bạch") được khởi xướng từ
năm 1951 là một trong những chương trình truyền hình phát trên
NHK được đón xem nhiều nhất ở Nhật. Chương trình này mời các
ca sỹ, nhóm nhạc thuộc mọi thể loại nhạc nổi tiếng nhất trong năm
tham gia.

Các nghệ sỹ được chia làm hai đội, nam ở đội Bạch, nữ ở đội
Hồng, họ sẽ biểu diễn xen kẽ nhau để chiếm được trái tim khán giả
trong suốt buổi tối. Khán giả và một ban hội thẩm mà thành viên
thường là các nhân vật nổi tiếng trong năm ở các lĩnh vực khác
ngoài âm nhạc được yêu cầu bầu chọn để quyết định đội nào hát

tốt hơn. Đội chiến thắng sẽ nhận được một chiếc cúp và lá cờ chiến
thắng. Chương trình thường kéo dài khoảng 5 tiếng, từ 7h30 đến
11h45.

Kết thúc bữa cơm tất niên, gần thời điểm giao thừa, rất nhiều
người đổ về các đền điện hay chùa chiền gần nhà để thực hiện nghi
lễ ninenmairi. Ninen có nghĩa là 2 năm, còn mairi có nghĩa là đi để
cầu nguyện. Ở khắp Nhật Bản, các đền thờ Shinto chuẩn bị
amazake (một loại rượu truyền thống nhẹ, có vị ngọt) để phát cho
các đám đông vào lúc nửa đêm. Lúc này, chuông lớn ở các chùa
trên toàn nước Nhật thi nhau cất tiếng. Người ta đẩy một cây gỗ
lớn treo trước cái chuông húc vào chuông làm vang lên âm thanh
như tiếng cồng.



Tiếng chuông vang lên 108 lần để xua đi 108 ham muốn trần tục
khiến con người phải khổ sở, theo như lời răn của đạo Phật. Âm
thanh sâu và trầm của tiếng chuông vang đi hàng vạn dặm qua bầu