Tiet 04 dao dong tat dan dao dong cuong buc

I./Dao động tắt dần
II./Dao động duy trì
III./ Dao động cưỡng bức
IV./Hiện tượng cộng hưởng


- Khi khơng có ma sát con lắc dao
động điều hoà với tần số riêng
(fo). Gọi là tần số riêng vì nó chỉ
phụ thuộc vào các đặc tính của
con lắc.


Các em hảy quan sát ?


1. Thế nào là dao động tắt dần ?


DAO ĐỘNG TẮT DẦN

Tắt
dần

Là dao động có biên độ
giảm dần theo thời gian.


Nhìn vào các đồ thị em hãy cho biết sự tắt dần của con

lắc trong các trường hợp như thế nào ?
x

x
b)

a)

o

o

t

Không
khí

Nươ
ùc

x
c)

o

t

t

Nhớt

1. Thế nào là dao động tắt dần ?
2. Giải thích
- Do lực cản của mơi trường làm cơ năng
của con lắc chuyển hóa thành các dạng
năng lượng khác. Vì thế làm biên độ của
con lắc giảm dần và cuối cùng dừng lại.
3. Ứng dụng (Sgk)


Nhìn vào các đồ thị em hãy cho biết sự tắt dần của con
lắc trong các trường hợp như thế nào ?
x

x
b)

a)

o

o

t

Không
khí

Nươ

ùc

x
c)

o

t

t

Nhớt


Thế n là dao động duy trì ?

1. Dao động được duy trì bằng cách giữ cho
biên độ khơng đổi mà khơng làm thay đổi
chu kì dao động riêng gọi là dao động duy
trì.
2. Dao động của con lắc đồng hồ là dao
động duy trì.


Sự tự dao động

12
9

3

6

-Dao động của con lắc đồng hồ được
duy trì nhờ sự cung cấp năng lượng từ
một dây cót.
-Sau một chu kỳ dao động của quả lắc
dây cót giãn ra một chút thông qua
hệ thống bánh răng và những cơ cấu
thích hợp để cung cấp năng lượng cho
con lắc giúp năng lượng con lắc bảo
Dao động
được
duy trì
mà
không
toàn
nên dao
động
của
nó
được duy trì.
cần tác dụng của ngoại lực được
gọi là sự tự dao động.
Hệ bao gồm: Vật dao động, nguồn
năng lượng, và cơ cấu truyền năng
lượng
gọi là
hệ bức:
tự daotần
động

Dao
động
cưỡng
số. là


: DAO ĐỘNG TẮT DẦN VÀ DAO ĐỘNG
CƯỢNG BỨC
Tắt
dần

Cưỡng
bức




1. Thế nào là dao động cưỡng bức?
- Dao động chịu tác dụng của một ngoại lực cưỡng
bức tuần hoàn gọi là dao động cưỡng bức.


1. Thế nào là dao động cưỡng bức?
2. Ví dụ (Sgk)
3. Đặc điểm
- Dao động cưỡng bức có biên độ khơng đổi và
có tần số bằng tần số của lực cưỡng bức (f =
fcb).
- Biên độ của dao động cưỡng bức không chỉ
phụ thuộc vào biên độ của lực cưỡng bức mà

còn phụ thuộc vào chênh lệch giữa tần số của
lực cưỡng bức và tần số riêng của hệ . Khi fcb
càng gần fo thì biên độ dao động cưỡng bức
càng lớn.


B

A

.Sự cộng
+
Thí nghiệm:
hưởng
- Cho con lắc A dao động ta
đo được tần số của nó là
f0
A
B

M
L

m

F

Hình a

M

m
Hình b

- Khi B dao động nó tác
dụng lực cưỡng bức lên A
làm A dao động.
- Dao động của A mạnh
nhất khi tần số lực cưỡng
bức (tần số ngoại lực) f


IV. Hiện tượng cộng hưởng
1. Định nghĩa:
- Hiện tượng biên độ dao động cưỡng bức tăng đến
giá trị cực đại khi tần số f của lực cưỡng bức tiến
đến bằng tần số riêng fo của hệ dao động gọi là hiện
tượng cộng hưởng.
- Điều kiện fcb = fo


3.Sự cộng hưởng

B

A

+ Thí nghiệm:
- Cho con lắc A dao động ta đo được
tần số của nó là f0
A

B
M
L

m

F

Hình a

-

Khi B dao động nó tác dụng lực
cưỡng bức lên A làm A dao động.
M
m
Hình b

- Dao động của A mạnh nhất khi
tần số lực cưỡng bức (tần số
ngoại lực) f bằng tần số riêng f0
của A (f=f0)


IV. Hiện tượng cộng hưởng
1. Định nghĩa:
2. Giải thích (Sgk)
3. Tầm quan trọng của hiện tượng cộng
hưởng

- Cộng hưởng có hại: hệ dao động như toà
nhà, cầu, bệ máy, khung xe …
- Cộng hưởng có lợi: hộp đàn của các đàn
ghita, viôlon …


ÔN TẬP
1.Dao động tắt dần là:
a.Dao động có li độ phụ thuộc theo thời gian
theo dạng sin hay cosin.
b.Dao động của hệ chỉ chịu ảnh hưởng của nội
lực.
c.Dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.
d.Dao động có chu kì ln ln khơng đổi.


ÔN TẬP
2.Nguyên nhân gây ra dao động tắt dần là
do?
a.biên độ dao động giảm dần.
b.lực ma sát và lực cản của khơng khí.
c.dao động khơng cịn là dao động điều hịa.
d.có ngoại lực tuần hồn tác dụng vào hệ.


ÔN TẬP
3.Điều kiện để có dao động cưỡng bức?
a.Có ngoại lực tác dụng vào hệ dao động.
b.Biên động dao động thay đổi.
c.Có ngoại lực tuần hồn tác dụng vào hệ.

d.Do có lực ma sát tác dụng vào hệ.


Bài: DAO ĐỘNG TẮT DẦN VÀ DAO
ĐỘNG CƯỢNG BỨC
Tắt
dần

Cưỡng
bức

