SKKN TIỂU HỌC

PGD Krông Buk-Trường TH Lê Lợi
I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1.Lí do khách quan:
Trong những nhiệm vụ của nhà trường Tiểu học hiện nay việc giáo dục đạo
đức cho học sinh có ý nghĩa chiến lược quan trọng.Bởi lẽ”Bồi dưỡng thế hệ cách
mạng cho đời sau là một việc hết sức quan trọng và cần thiết”(Hồ Chí Minh-về
vấn đề giáo dục NXB giáo dục Hà Nội).Cùng với gia đình ,xã hội nhà trường có
trách nhiệm phải,chăm lo giáo dục đạo đức cho học sinh như Bác Hồ dặn.
Thực trạng hiện nay,nhiều học sinh được hỏi sẽ làm gì khi thấy bạn gặp khó
khăn chọn cách “lảng tránh” với những câu trả lời như "Tham gia vào thêm
rắc rối", "Em sẽ phớt lờ"..
Chọn cách “lảng tránh”, thái độ thờ ơ của các em trước bạo lực đặt ra một dấu
hỏi lớn về lối sống của lớp trẻ mà mai đây sẽ là chủ nhân tương lai của đất nước.
Do cuộc sống hàng ngày,môi trường như gia đình ,bạn bè tạo tinh thần căng
thẳng, áp lực dẫn đến bức xúc trong các mối quan hệ. Đối với thầy cô thì ăn nói
trống không, ngỗ ngược, đối với bạn bè dù là chuyện nhỏ lại phóng thành to như
để xả giận, lời qua tiếng lại, nhiều khi dẫn đến đánh chửi nhau.Có thể, với tuổi
đời non nớt, cách lý giải trên chỉ là một khía cạnh nhỏ, chưa thể thỏa mãn được
người lớn. Nhưng, một sự thật không thể phủ nhận là các em luôn mong muốn
một cách nhìn nhận thông cảm, một cách ứng xử tâm lý từ phía thầy cô và gia
đình.
Theo nhận định của các chuyên gia tâm lý, ở lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng các em
đang muốn khẳng định bản thân, nhưng có vài trường hợp cá biệt chọn cho mình
một cách khá kỳ quặc để khẳng định cá tính như hành động “đại ca”, lời nói
không phù hợp với lứa tuổi…Điều đó là do cách suy nghĩ lệch lạc, do nhận thức
chưa đúng,nhưng chưa chắc các em đó đã phải là người xấu. Điều đó lý giải vì
sao, một học sinh ngang tàng, có thể rất đáng sợ đối với nhiều người nhưng với
một số em lại được cho là “bạn tốt”, là “chơi đẹp”. Càng những trường hợp như
vậy, càng cần các thầy cô gần gũi, đối xử chân tình và sẵn sàng lắng nghe.
Nhiều người tâm sự, nếu dạy chữ, dạy kiến thức là trí tuệ thì dạy lễ, dạy nghĩa lại
cần đến cả trái tim, tâm hồn, tình cảm, dạy bằng cả nhân cách của chính mình,

đồng thời phải tiến hành đồng bộ ở các cấp học, mọi lúc, mọi nơi.
Ngoài việc giảng giải, giáo dục trong mỗi bài học, trong từng việc làm thì nhà
trường, gia đình phải tạo được môi trường giao tiếp giúp các em mạnh dạn, tự tin
bày tỏ suy nghĩ, tâm tư của mình; tạo được không khí bình đẳng, dân chủ, đầy
tình thương và bao dung, một thái độ thân thiện, không áp đặt.
2.Lí do chủ quan:
Thầy cô và cha mẹ hãy thật sự là người bạn lớn giúp các em dễ dàng chia sẻ,
bộc bạch những tình cảm, suy nghĩ của mình, hướng các em đến những khuôn
phép đạo đức để các em thấy được, hiểu được và làm được. Cuối cùng, chẳng có

Sáng kiến kinh nghiệm-Trương Thị Thanh Trà
1
PGD Krông Buk-Trường TH Lê Lợi
phép mầu nào ngoài ý chí và tình yêu thương giúp chúng ta có thể giữ gìn, phát
huy chuẩn mực đạo đức muôn đời.
Giáo dục đạo đức học sinh không chỉ là vai trò của giáo viên chủ nhiệm.
Trong cơ chế tổ chức giáo dục đạo đức nhân cách cho học sinh sắp xếp thứ tự
theo chức năng, nhiệm vụ thì giáo viên chủ nhiệm đứng ở vị trí đầu tiên.
Giáo viên chủ nhiệm quan trọng vì họ chính là cầu nối giữa học sinh và các giáo
viên khác, cầu nối giữa học sinh và nhà trường, giữa học sinh và gia đình.Trong
ba bốn năm giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm,bản thân tôi thấy rằng:Học sinh
tiểu học nói chung rất ham chơi ,mặc dù bước đầu đã hình thành nhu cầu về nhận
thức đặc biệt là tìm hiểu về những việc riêng lẽ,những hiện tượng riêng biệt.Ở lứa
tuổi này các em còn nhận thức đơn giản ,cụ thể mang tính chất cảm tính hơn là lí
trí.Các em dể xúc động và khó kìm hãm cảm xúc của bản thân .Vì thế tình cảm
của các em rất mỏng manh,chưa bền vững ,chưa sâu sắc.Riêng đối với học sinh
lớp 2(tôi đã chủ nhiệm trong 2 năm)vấn đề trên càng rõ nét hỏn.
Giáo dục học sinh ở lứa tuổi này là công việc không đơn giản,đòi hỏi phải có
nhiều công phu và nhiệm vụ quan trọng,phải có kế hoạch cụ thể,có tính kiên trì
,chịu khó và thêm lòng nhiệt tình yêu trẻ của mỗi giáo viên trong nhà trường.Ở

lứa tuổi này là tuổi hoa,thiên nhiều về tình cảm.Nắm được những đặc điểm này là
điều kiện cần thiết để giáo dục đạo đức cho các em.Chính vì thế ,tôi đã chọn đề
tài nghiên cứu”Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2 Trường
TH Lê Lợi”
II.MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.Mục tiêu nhiệm vụ:
Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân”Một trong những nguyên nhân
khiến giáo dục đạo đức trong nhà trường thời gian qua chưa đạt hiệu quả là do
ngành giáo dục chưa định rõ chuẩn giá trị đạt được và kèm theo đó là công nghệ
giáo dục phù hợp.
Chỉ khi làm rõ các chuẩn giá trị, thể hiện các giá trị đó qua các bài học, môn học
và hành động như thế nào thì mới đạt hiệu quả giáo dục mong muốn. Hiệu quả đó
thể hiện bằng hình thức cụ thể là trạng thái tình cảm của người học”.
Trong thực tế ở trường học hiện nay,đạo đức của học sinh nói chung đang rống
lên một hồi chuông cảnh báo cho xà hội,là một chuổi hệ lụy sau đó và nỗi đau
nhức nhối không chỉ riêng ngành giáo dục mà là cả cộng đồng..Chính vì thế ,để
có một tương lai tươi sáng cho các em,có cách nhìn nhận đúng đắn cho cuộc sống
,việc giáo dục đạo đức phải bắt đầu ngay từ cấp tiểu học.Đối với học sinh tiểu
học người giáo viên là thần tượng, là trí tuệ ,là lí tưởng của các em. Trong khá
nhiều trường hợp ,điều thầy cô làm là chân lí luôn luôn đúng .Học sinh tiểu học
tin vào lời dặn dò vào việc làm của giáo viên hơn cả những điều in trong sách
,còn hơn cả những lời bố mẹ .“Người làm giáo dục không biết chê chỉ cố gắng
tìm hiểu hành vi con người và tìm cách giúp họ thay đổi nếu cần ’’

Sáng kiến kinh nghiệm-Trương Thị Thanh Trà
2
PGD Krông Buk-Trường TH Lê Lợi
Ngoài ra ,muốn làm tốt nhiệm vụ giáo dục đạo đức học sinh ,người giáo viên cần
phải quan tâm tìm hiểu các em. Trong quá trình dạy học ,ngoài việc truyền đạt
kiến thức cho học sinh ,cần xem các em học hành ra sao, kết quả thế nào. Còn

phải hết sức quan tâm tìm hiểu xem các em là người như thế nào : khỏe hay yếu:
hiếu động hay ủ rũ; nhút nhát hay lanh lợi.Từ những ứng xử bên ngoài có thể biết
được tính tình, thói quen, năng khiếu, mặc cảm..Đó là nội tâm của đứa trẻ. Trên
cơ sở quan sát nhận xét mà có biện pháp giáo dục phù hợp. Sự quan sát không chỉ
thực hiện khi học sinh ngồi học trong lớp nghe giảng, làm bài, phát biểu…Vì học
sinh chưa thể hiện hết tính cách của mình khi ngồi học được giáo viên giám sát.
Chỉ có khi chơi tính tình các em được bộc lộ chân thật nhất : Có em thì hòa mình
với bạn, có em hay lủi thủi một mình …Vì vậy ,giáo viên chủ nhiệm cần phải
quan sát mọi lúc ,mội nơi để hiểu thêm về học sinh mình, có thể tìm cách gần gũi
tạo nên tình cảm thân thiết để làm cơ sở giáo dục đạo đức.
2.Các phương pháp nghiên cứu:
-Phương pháp đọc sách nghiên cứu tài liệu.
-Phương pháp điều tra.
-phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
-Phương pháp thống kê.
III. NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Qua 4 năm làm công tác chủ nhiệm ,năm nào tôi cũng coi trọng việc giáo dục
đạo đức cho học sinh,tìm hiểu sâu sắc về hoàn cảnh gia đình,tâm lí từng em và
lập kế hoạch cụ thể đối với từng học sinh.Đặc biệt,tôi tập trung tìm hiểu kĩ những
em có hoàn cảnh gia đình khó khăn,những học sinh cá biệt…Từ đó lựa chọn hình
thức phương pháp phù hợp giáo dục rèn luyện cho các em.
Ví dụ :Em Hoàng Lan không thực hiện theo lời cô dặn.Em Trọng An hay gây gỗ
đánh nhau trong giờ học cả giờ ra chơi. Có em luôn nói tục ,chửi bậy,có em lầm
lì ít nói không hòa nhập với bạn bè;có em hiếu động dễ xúc cảm…
Từ việc theo giõi nắm bắt tình hình cụ thể từng em,tôi đã lựa chọn những hình
thức và biện pháp giáo dục thích hợp giúp các em tiến bộ cả về mặt học tập và
rèn luyện đạo đức và các hoạt động khác.
1.Nội dung nghiên cứu và biện pháp thực hiện :
1.1 Hoàn cảnh gia đình:
a.Gia đình khó khăn -đặc biệt (Dân tộc thiểu số)

Nhiều học sinh gặp hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế như:đông anh
em,thuộc dân tộc thiểu số.Làm ăn không khoa học dẫn đến nợ nần chồng chất,
thiếu ăn triền miên.Từ đó dẫn đến các em trở thành lao đông “tính công”trong
nhà.Vì vậy,thời gian học tập của các em không đảm bảo.Bên cạch đó,học sinh là
dân tộc thiểu số nên gia đình ít quan tâm việc học hành và đạo đức của con
cái,thêm vào đó ,bố mẹ không biết chữ hoặc học hành không đến nơi đến chốn
chủ yếu là lớp 2/3 rồi bỏ học.Dẫn đến việc rèn luyện cho con cái học tập cũng

Sáng kiến kinh nghiệm-Trương Thị Thanh Trà
3
PGD Krông Buk-Trường TH Lê Lợi
như rèn luyện đạo đức khó khăn.Đối với những học sinh trong trường hợp này rất
nhiều,tất cả phó mặc cho giáo viên và nhà trường.Nhưng thời gian thực tế mà các
em được học tập và rèn luyện ở trường không nhiều ,mỗi buổi học khoảng 3 giờ
còn lại là ở nhà.Nhưng ở nhà bố mẹ lại không quản lí ,con cái tự do lang thang
tiếp xúc với vô vàn sự việc tốt có và xấu cũng rất nhiều.
Đối với học sinh trong trường hợp này,tôi đã tìm gặp gia đình trao đổi
thêm về tình hình và nhiệm vụ học tập của các em trong điều kện hiện nay,và tư
vấn thêm về vai trò của bố mẹ trong việc học hành của con cái và bố mẹ cần làm
những việc gì để giúp đỡ con trong học tập và rèn luyện.Ví dụ:Phải nhắc nhở con
học bài
-Phải nhắc con đến giờ đi học.
-Phải kiểm tra vở học của con sau mổi buổi học.
-Phải nhắc con soan sách vở ,đồ dùng đầy đủ trước khi đi học(căn cứ vào thời
gian biểu)
-Phải dành một chổ học yên tĩnh cho con.
-Sắp xếp thời gian ngồi học bài cùng con kho ở nhà.
-Phải có bàn học.
-Nếu bố mẹ chỉ kiền thức được cho con,phải kiểm tra kết quả làm bài của con
trước lúc rời bàn học.

…
Ở lớp,ngoài việc giáo viên giúp đỡ thêm về kiến thức cũng như rèn luyện thêm
đạo đức còn phân công một số bạn kèm cặp bạn như : kiểm tra vở bài tập , giúp
đỡ bạn rèn luyện một số kĩ năng tính toán và kĩ năng đọc …Bên cạnh đó tìm hiểu
và phân công một số bạn gần nhà đến giúp đỡ thêm .Trong thời gian kiểm tra bài
củ,giáo viên có thể kiểm tra một số kiến thức đơn giản hoặc một số kiến thức mà
giáo viên đã giao riêng nhà.
b. Gia đình bận làm kinh tế(khá giả)
Những em này thường hay nghịch ngợm,bướng bỉnh,chưa thật thà hay
nghỉ học, coi thường bạn bè,thích chơi trội ,hay ăn quà vặt trong trường .Vì
những trường hợp này được bố mẹ nuông chiều ,cung cấp đầy đủ mọi thứ nếu
con yêu cầu,.Bố mẹ thường coi con là trên hết,nên vô tình đã rèn luyện cho con
mình nhìn nhận sự việc một cách sai lêch và phiếm diện .Cũng có gia đình vì bận
làm ăn nên phó mặc con cái cho người làm hoặc người thân nên không kịp thời
uốn nắn nếu con có hành vi sai lệch… Trong những trường hợp này ,sau khi điều
tra biết tình hình cụ thể,tôi phải mời trực tiếp bố hoặc mẹ để trao đổi tìm hiểu
thêm về quan điểm của gia đình như thế nào sau đó mới lựa chọn cáh hướng dẫn
bố mẹ giáo dục con cái khi ở nhà.
Khi ở trên lớp giáo viên tìm cách chỉ cho các em thấy được những suy nghĩ và
hành động của các em là chưa chuẩn mực.Cách tối ưu nhất là giúp các em tự
nhận ra suy nghĩ sai lệch của mình và tự giác sửa sai.

Sáng kiến kinh nghiệm-Trương Thị Thanh Trà
4
PGD Krông Buk-Trường TH Lê Lợi
c. Bố mẹ ốm đau,tàn tật.
Đối với những học sinh có hoàn cảnh gia đình bố mẹ ốm đau hay mồ
côi,những em này thường chịu cảnh thiếu thốn tình cảm,kinh tế khó khăn.Một
mình bố hoặc mẹ phải làm nhiều việc để nuôi cả nhà.Các em này thường có tâm
trạng buồn hoặc ít chơi với các bạn,thường ít giao tiếp.Đặc biệt có một số em

trong trường hợp này không chịu nhận sự giúp đỡ của mọi người,của bạn
bè,không mở lòng với bạn bè,sống thu mình,tự ti dễ xúc cảm.
Đối với trường này chúng ta cần tìm cách tiếp xúc và trao đổi ,nói chuyện cởi mở
,mục đích giúp em mở lòng hòa đồng ,chịu hòa nhập với bạn bè.Giúp em hiểu tự
vượt lên khó khăn mới là người thành công.Bên cạnh đó ,giáo viên đến thăm gia
đình em ,tìm cách giúp đỡ em hòa nhập với tập thể lớp như tham gia trò chơi
trong giờ sinh hoạt đội hoặc hoạt động ngoại khóa,các trò chơi sắm vai trong các
tiết học… để em nhanh nhẹn hoạt bát hơn,gần gũi với bạn bè hơn vàn lấy lại đượ
sự hồn nhiên ngây thơ của mình.Từ đó em không còn là một ông cụ non của lớp
nữa. Khi tình cảm thay đổi nó tác động ,chi phối đến mọi hoạt động khác của các
em.Từ chổ hòa nhập ,vui chơi với các bạn em trở nên mạnh dạn hơn trong học
tập,hay phát biểu bài và xung phông lên bảng làm bài tập .Bởi mỗi lần như
thế,đều được cô giáo biểu dương.Từ một học sinh có đặc tính như vậy,em sẽ
vươn lên trong học tập,cũng như trong đạo đức.Được như vậy,đối với giáo viên
là đã thành công.
Ngoài một số nhóm học sinh có tính cách cá biệt,còn tất cả học trong lớp giáo
viên cũng phải điều tra và tìm hiểu cụ thể từng hoàn cảnh gia đình và lập kế
hoạch cụ thể cho từng học sinh.có như thế việc giáo dục đạo cho các em mới có
kết quả cao
Ngoài ra còn phải quản lí chặt chẽ các giờ lên lớp, thường xuyên uốn nắn học
sinh từ những hiện tượng nhỏ nhất. Uốn nắn từ thấp đến cao , từ đơn giản đến
phức tạp ,dạy cho các em có ý thức tự giác vươn lên, tự khắc phục khó khăn ,biết
nhận lỗi và sửa lỗi như: đối với sách vở phải giữ gìn cẩn thận ,đối với làm bài tập
phải kiên trì ,chịu khó , không nản chí .Còn đối xử với bạn bè phải biết đồng cảm,
phải chia sẻ niềm vui ,không tự ti, mặc cảm.Trong lớp phải đoàn kết ,giúp đỡ
nhau tận tình …
Mỗi khi trong tập thể lớp có một học sinh nào tiến bộ dù chỉ một phần rất nhỏ bất
kì trong môn học nào ,giáo viên phải kịp thời động viên ,biểu dương, có thể khen
thưởng như một tràng vỗ tay hay một quyển vở hay biểu dương trước lớp trong
giờ sinh hoạt. Với mục tiêu “nhắc nhở phải đúng lúc đúng chỗ, động viên khen

thưởng phải kịp thời” .Bên cạnh đó phải đề ra nội quy của lớp thật chặt chẽ ,tổ
chức lớp “tự quản” và các nhóm phải có sự liên kết chặt chẽ …
1.2 Lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với bài học:
Sau khi nắm bắt được hoàn cảnh và tâm lí từng học sinh cụ thể,tôi tiến

Sáng kiến kinh nghiệm-Trương Thị Thanh Trà
5