đôc thoại ,đối thoại ,đối thoại nội tâm trong văn tự sự

Giáo viên: Nguyễn Thị Bích Thủy

Trong baì văn tự sự yếu tố nghị
luận có vai trò như thế nào ?
Trong bài văn tự sự yếu tố nghị luận có tác dụng:
giúp người đọc, người nghe suy nghĩ về một vấn đề
nào đó hoặc để tô đậm tính cách nhân vật mà tác giả
muốn khắc họa .


I.Tìm hiểu bài :
Em có biết :-Nhân vật
trong bài văn tự sự được
miêu tả trên những
phương diện nào ?
_

_

Tìm hiểu yếu tố đối
thoại, độc thoại và độc
thoại nội tâm trong văn
bản:
3 câu đầu
_Hà nắng gớm ,về nào . .
__ Chúng nó cũng là . .
bằng ấy tuổi đầu/
_ Hai người phụ nữ đối đáp
trò chuyện với nhau:
Ông Hai nói với chính

mình + một ai đó trong
tưởng tượng.
_ Ông Hai hỏi chính mình.
Đặc
điểm
Đối thoại
Độc thoại Độc thoại nội tâm
Ví dụ
Tác
dụng
+Có 2 lượt lời qua lại.
+Gạch đầu dòng ở mỗi lượt
lời.
Cho biết các nhân vật
trong bài văn tự sự
thường được miêu tả
ở những mặt nào ?
Làm câu chuyện sinh động.
_ Thể hiện những diễn biến tâm lý phực tạp của nhân vật

Nhân vật trong bài văn tự sự
thường được.Miêu tả trên các
phương diện : Ngoại hình ,hành
động ,trang phục

Ngoại hình ,hành động ,trang phục
Trong ba câu đầu
của đoạn trích ai
nói với ai ?
Tham gia câu chuyện

có ít nhất mấy người?
Hơn hai người
Dấu hiệu nào cho thấy
đó là 1 cuộc trao đổi
trò chuyện qua lại?
Đối thoại là gì?
Hình thức đối đáp giữa 2 hoặc
nhiều người.
Trong văn tự sự, đối
thoại được thể hiện
như thế nào?
Đối thoại trong văn tự sự được
thể hiện bằng các gạch đầu
dòng ở đầu lời trao và lời đáp.
Trong câu :<< Hà nắng
gớm ,về nào …>> ông Hai
nói với ai ?
Đây có phải là một câu
đối thoại không? Vì
sao ?
Đây không phải là đối thoại ,bởi vì nội dung ông Hai nói
không hướng tới người tiếp chuyện cụ thể nào cả .sau câu nói
đó của ông Hai cũng chẳng có ai đáp lại .
Chúng bay…nhục
nhã thế này.

Ông Hai đang nói với chính mình : một câu
nói bâng quơ đánh trống lảng để tìm cách tháo
lui.Đây chỉ là một lời độc thoại .
Trong đoạn trích còn có câu

nào ông Hai cũng nói tương
tự như câu trên không?

Theo em ,chúng bay ở
đây là chỉ những ai ?

Những người ở lại làng chợ dầu .
Họ có đang hiện diện cụ
thể trước mặt ông Hai lúc
này không?
Những người được nói
đến không hiện diện trước
mặt ông Hai mà ông Hai
đang nói với họ trong
tưởng tượng .
Em có biết :-Nhân vật
trong bài văn tự sự được
miêu tả trên những
phương diện nào ?
Phía trước những câu nói
này có dấu câu gì ?
Phía trước những câu này có
dấu gạch đầu dòng .
-Thế nào là độc thoại ?
-Độc thoại là lời của một người nào đó nói
với chính mình hoặc nói với ai đó trong
tưởng tượng .-Trong văn tự sự ,khi người
độc thoại nói thành lời thì phía trước câu
nói có gạch đầu dòng
-Có gạch đầu dòng,

nói thành lời,
-Trong đoạn văn có những câu như : --
Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy
ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi
đấy ư?Khốn nạn ,bằng ấy tuổi đầu …
-Đây là những câu ai hỏi
ai ?
Ông Hai hỏi chính mình .
-Tại sao trước những câu này
không có gạch đầu dòng như
những câu đã nêu trước đó ?
-Vì những câu này không
thốt ra thành lời ,chỉ nghĩ
thầm nên không có gạch
đầu dòng
_ Không gạch đầu dòng,
không nói thành lời.
-Đây là những câu độc thoại nội tâm.Chúng
có gì giống và khác với những với những câu
độc thoại đã nêu ?
-Giống : đều nói với chính mình .
-Khác :+Độc thoại: nói thành lời ,có gạch đầu dòng
+Độc thoại nội tâm : không nói thành lời
,không gạch đầu dòng .
-Thế nào là độc
thoại nội tâm ?
-Độc thoại nội tâm là lời độc thoại nhưng
không thốt ra thành lời và không có gạch
đầu dòng ở những lời thoại .
-Theo em ,hình thức đối thoại trên có tác

dụng như thế nào trong việc thể hiện diễn
biến của câu chuyện và thái độ của những
người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp
họ ?
-Tạo cho câu chuyện không khí gần gũi thật như cuộc sống
đang diễn ra trong thực tế .
-Tạo điều kiện cho tác giả khai thác nội tâm nhân vật .
-Thể hiện thái độ yêu ghét phân minh của những người phụ nữ
tản cư .
-Những câu độc thoại và độc thoại
nội tâm đã giúp cho nhà văn thể
hiện thành công những diễn biến
tâm lý của nhân vật ông Hai như
thế nào ?

-Khắc họa sâu sắc tâm trạng dằn vặt
đau đớn của ông Hai khi nghe tin làng
chợ dầu theo giặc .
Các hình thức ngôn ngữ mà
các nhà văn thường sử dụng
để xây dựng nhân vật trong
văn bản tự sự là gì ?
-Đối thoại ,độc thoại ,độc thoại nội tâm
-Nêu đặc điểm của
mỗi hình thức ?
Tác dụng của các hình thức
ngôn ngữ vừa nêu là gì?
-Làm cho câu chuyện sinh động .
-Thể hiện được những diễn biến tâm lý hết sức phức tạp
trong thế giới nội tâm của con người ,đặc biệt là con

người hiện đại .

Đọc đoạn trích sau :
Có người hỏi :
-Sao bảo làng chợ dầu tinh thần lắm cơmà ?
-Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy !
Ông Hai trả tiền nước ,đứng dậy chèm chẹp miệng ,cười nhạt một tiếng vươn vai
nói to
-Hà nắng gớm về nào …
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác ,rồi đi thẳng .Tiếng cười nói xôn xao của
đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo .Ông nghe rõ cái giọng chua lanh
lảnh của người đàn bà cho con bú :-Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn
cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương .Cái giống Việt gian bán nước thì
cứ cho mỗi đứa một nhát ! Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi.Ông thoáng nghĩ
đến mụ chủ nhà .
Vế đến nhà ,ông Hai nằm vật ra giường ,mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ
khác ,len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau .
Nhìn lũ con ,tủi thân ,nước mắt ông lão cứ giàn ra .Chúng nó cũng là trẻ con Việt
gian đấy ư?Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư?Khốn nạn ,bắng
ấy tuổi đầu …Ông lão nắm chặt hai tay mà rít lên :
-Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồmmà đi làm cái giống Việt gian
bán nước để nhục nhã thế này .
(Kim Lân – Làng )