I.T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc
I.T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc
tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù
tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù
1. §èi tho¹i.
1. §èi tho¹i.
Đọc đoạn trích sau:
Đọc đoạn trích sau:
Có người hỏi:
Có người hỏi:
- Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ
- Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ
mà?...
mà?...
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp
miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:
miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:
-Hà, nắng gớm, về nào
-Hà, nắng gớm, về nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi
thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người
thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người
mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái
mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái
giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con
giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con
bú:
bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! đói khổ ăn cắp ăn chộm
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! đói khổ ăn cắp ăn chộm
bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian bán
bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian bán
nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ
đến mụ chủ nhà.
đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hia nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ
Về đến nhà, ông Hia nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ
hôm nay thấy bố hôm nay có vẻ hơi khác, len lét đưa
hôm nay thấy bố hôm nay có vẻ hơi khác, len lét đưa
nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra.
Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng
Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng
nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn,
nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn,
bằng ấy tuổi đầu..Ông lão nắm chặt hai tay mà rít lên:
bằng ấy tuổi đầu..Ông lão nắm chặt hai tay mà rít lên:
-Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi
-Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi
làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
(
(
Kim Lân-Làng
Kim Lân-Làng
)
)
?Tr
?Tr
ong 3 câu đầu của
ong 3 câu đầu của
đoạn trích ai nói với
đoạn trích ai nói với
ai? Tham gia câu
ai? Tham gia câu
chuyện có ít nhất
chuyện có ít nhất
mấy người?
mấy người?
?Dấu hiệu nào cho các
?Dấu hiệu nào cho các
em thấy đó là cuộc
em thấy đó là cuộc
trò chuyện trao đổi
trò chuyện trao đổi
qua lại?
qua lại?
-Có ít nhất 2 người phụ
-Có ít nhất 2 người phụ
nữ tản cư đang nói
nữ tản cư đang nói
chuyện với nhau.
chuyện với nhau.
-Có 2 lượt lời thoại qua
-Có 2 lượt lời thoại qua
lại: nội dung đều hư
lại: nội dung đều hư
ớng về người giao
ớng về người giao
tiếp, có 2 gạch đầu
tiếp, có 2 gạch đầu
dòng ở từng lời thoại.
dòng ở từng lời thoại.
?Những lời thoại đó
?Những lời thoại đó
người ta gọi là đối
người ta gọi là đối
thoại, vậy đối thoại là
thoại, vậy đối thoại là
gì?
gì?
-Là hình thức đối đáp,
-Là hình thức đối đáp,
trò chuyện giữa 2
trò chuyện giữa 2
hoặc nhiều người.
hoặc nhiều người.
Trong văn bản tự sự,
Trong văn bản tự sự,
đối thoại được thể
đối thoại được thể
hiện bằng các gạch
hiện bằng các gạch
đầu dòng ở đầu lời
đầu dòng ở đầu lời
trao và lời đáp.
trao và lời đáp.
Học làm người
Học làm người
Một anh học trò ở nhà thầy đã 3 năm
Một anh học trò ở nhà thầy đã 3 năm
mà chưa thấy anh đọc sách, thầy Tăng
mà chưa thấy anh đọc sách, thầy Tăng
Tử ngạc nhiên lắm.
Tử ngạc nhiên lắm.
Một hôm thầy gọi trò đến hỏi:
Một hôm thầy gọi trò đến hỏi:
- Ngươi đến nhà ta thụ giáo, mà ta
- Ngươi đến nhà ta thụ giáo, mà ta
chẳng thấy ngươi đọc sách bao giờ?
chẳng thấy ngươi đọc sách bao giờ?
Nghe thầy nói người học trò lễ phép
Nghe thầy nói người học trò lễ phép
thưa:
thưa:
-Thưa thầy con vẫn đọc đấy ạ.
-Thưa thầy con vẫn đọc đấy ạ.
§iÒu kiÖn ®Ó ®èi tho¹i diÔn ra:
§iÒu kiÖn ®Ó ®èi tho¹i diÔn ra:
- Ph¶i cã hoµn c¶nh giao tiÕp.
- Ph¶i cã hoµn c¶nh giao tiÕp.
- Ph¶i cã sù hiÖn diÖn cña ngêi tham gia
- Ph¶i cã sù hiÖn diÖn cña ngêi tham gia
giao tiÕp(2 ngêi trë lªn).
giao tiÕp(2 ngêi trë lªn).
- Gi÷a 2 ngêi ph¶i cã nhu cÇu trao ®æi
- Gi÷a 2 ngêi ph¶i cã nhu cÇu trao ®æi
th«ng tin.
th«ng tin.
2. Độc thoại.
2. Độc thoại.
Câu Hà, nắng gớm, về
Câu Hà, nắng gớm, về
nào. Ông Hai nói
nào. Ông Hai nói
với ai? Đây có phải là
với ai? Đây có phải là
câu đối thoại không?
câu đối thoại không?
Vì sao?
Vì sao?
- Không phải là lời đối
- Không phải là lời đối
thoại:
thoại:
+ Không hướng tới một
+ Không hướng tới một
đối tượng cụ thể nào
đối tượng cụ thể nào
cả(nói giữa trời)
cả(nói giữa trời)
+ Không liên quan gì đến
+ Không liên quan gì đến
chủ đề mà 2 người đàn
chủ đề mà 2 người đàn
bà tản cư đang nói.
bà tản cư đang nói.
Sau câu nói đó cũng chẳng
Sau câu nói đó cũng chẳng
có ai đáp lại.
có ai đáp lại.
+ Nói bâng quơ để thoát
+ Nói bâng quơ để thoát
lui.
lui.
Trong đoạn trích còn
Trong đoạn trích còn
có những câu kiểu
có những câu kiểu
như vậy không? Về
như vậy không? Về
hình thức trong đoạn
hình thức trong đoạn
văn các lời thoại của
văn các lời thoại của
ông Hai có gì giống
ông Hai có gì giống
và khác với những lời
và khác với những lời
đối thoại trên?
đối thoại trên?
Chúng bay ăn miếng
Chúng bay ăn miếng
cơm hay miếng gì
cơm hay miếng gì
vào mồm mà đi làm
vào mồm mà đi làm
cái giống Việt gian
cái giống Việt gian
bán nước để nhục nhã
bán nước để nhục nhã
thế này
thế này
Giống:
Giống:
đều có gạch đầu
đều có gạch đầu
dòng.
dòng.
Khác:
Khác:
người nói không
người nói không
hướng tới một
hướng tới một
ai(bâng quơ)
ai(bâng quơ)