Tiểu luận thanh niên khởi nghiệp với tư duy toàn cầu, hành động địa phương

Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 2
NỘI DUNG ........................................................................................................... 3
CHƯƠNG I. LÝ LUẬN VỀ TỒN CẦU HĨA, KHU VỰC HĨA ................ 3
1. Tồn cầu hóa ............................................................................................. 3
2. Tác động của tồn cầu hóa tới Việt Nam .................................................. 4
3. Khu vực hóa: ............................................................................................. 6
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG THANH NIÊN KHỞI NGHIỆP ..................... 7
1. Thực trạng thanh niên và việc làm: ........................................................... 7
2. Vấn đề khởi nghiệp: .................................................................................. 8
3. Những khó khăn đối với thanh niên khởi nghiệp ..................................... 9
CHƯƠNG III. THANH NIÊN KHỞI NGHIỆP VỚI TƯ DUY TOÀN CẦU,
HÀNH ĐỘNG ĐỊA PHƯƠNG....................................................................... 12
1. Quan điểm tư duy toàn cầu, hành động địa phương: .............................. 12
2. Thanh niên khởi nghiệp với tư duy toàn cầu, hành động địa phương .... 12
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 16

1


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU
Tồn cầu hóa là một q trình phát triển tất yếu, do bản chất xã hội của
lao động và quan hệ giữa con người. Nó diễn ra dưới nhiều hình thức, cấp độ và
trên nhiều lĩnh vực khác nhau, theo tiến trình từ thấp đến cao. Tồn cầu hóa đã
trở thành một xu thế lớn của thế giới hiện đại, tác động mạnh mẽ đến quan hệ
quốc tế và đời sống của từng quốc gia.
Tồn cầu hóa là một cơ hội cho giới trẻ không chỉ phát huy khả năng của

mình mà cịn đón nhận những luồng văn hóa mới từ mọi nơi thổi vào. Đối với
thanh niên thì điều này càng trở nên quan trọng hơn bởi tuổi trẻ luôn năng động,
sáng tạo, nhiệt huyết, nhanh nhạy nên có nhiều hơn các cơ hội để giao lưu, học
tập. Thanh niên hiện nay có rất nhiều tiềm năng, cơ hội để khởi nghiệp trong
điều kiện tồn cầu hóa. Vấn đề đặt ra là phải có tư duy và hành động như thế
nào để vượt qua những thách thức, tận dụng những cơ hội để có thể khởi nghiệp
thành cơng. Vì vậy, học viên lựa chọn đề tài “Thanh niên khởi nghiệp với tư
duy toàn cầu, hành động địa phương”

2


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam

NỘI DUNG
CHƯƠNG I. LÝ LUẬN VỀ TỒN CẦU HĨA, KHU VỰC HĨA
1. Tồn cầu hóa
- Tồn cầu hóa là khái niệm dùng để miêu tả các thay đổi trong xã hội và
trong nền kinh tế thế giới, tạo ra bởi mối liên kết và trao đổi ngày càng tăng giữa
các quốc gia, các tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp, tổ chức…ở góc độ kinh tế, văn
hóa, xã hội trên quy mơ tồn cầu.
- Q trình tồn cầu hóa liên quan tới sự xuất hiện và nhân rộng của một
loạt các mạng lưới liên kết ở cấp độ toàn cầu, thách thức các đường biên giới địa
lý, văn hóa, kinh tế, chính trị truyền thống.
- Các tiến bộ về thông tin liên lạc, giao thông vận tải và công nghệ sản
xuất đã khiến cho dịng vốn đầu tư, hàng hóa, cơng nghệ và lực lượng lao động
di chuyển dễ dàng hơn trên khắp thế giới.
- Thơng qua q trình tồn cầu hóa, mức độ phụ thuộc lẫn nhau giữa các
quốc gia cũng như người dân trên thế giới ngày càng gia tăng. Sự phụ thuộc lẫn
nhau không chỉ diễn ra trên phương diện kinh tế – thương mại, mà còn xuất hiện

ở nhiều vấn đề khác. Những vấn đề này đòi hỏi các quốc gia cần phải thúc đẩy
hợp tác sâu rộng hơn bởi lẽ trong bối cảnh tồn cầu hóa, khơng một quốc gia
nào có thể tránh được những tác động này, và càng khơng thể một mình giải
quyết được những vấn đề đó
- Tồn cầu hóa đang làm giảm dần các khác biệt về mặt văn hóa. Một mặt
q trình tồn cầu hóa về văn hóa này tạo nên sự hiểu biết lẫn nhau lớn hơn giữa
người dân thuộc nhiều quốc gia, nhiều nền văn hóa khác nhau. Mặt khác, trong
một số trường hợp nó cũng tạo nên những phản ứng tiêu cực, như sự va chạm
giữa các giá trị văn hóa đối lập. Tương tự, tồn cầu hóa cũng đe dọa làm lu mờ
bản sắc văn hóa của các quốc gia, vốn là những giá trị cần được duy trì nhằm
bảo vệ sự đa dạng của nền văn hóa thế giới.
- Q trình tồn cầu hóa khiến cho vai trò của các quốc gia với tư cách là
các chủ thể chính của quan hệ quốc tế cũng trở nên bị suy giảm. Thực tế, tồn
cầu hóa đã làm xói mòn chủ quyền của các quốc gia, vốn là nền tảng cho sự tồn
tại của chúng. Điều này thể hiện rõ nhất trên lĩnh vực kinh tế. Ngày nay các
quyết định kinh tế của các quốc gia không thể được đóng khung trong phạm vi
biên giới lãnh thổ của quốc gia đó hay chỉ dựa vào nước điều kiện của quốc gia
3


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
sở tại. Ngược lại, mọi quyết định kinh tế của mỗi chính phủ đều chịu sự điều
chỉnh của những lực lượng trên thị trường toàn cầu, vốn nằm ngoài khả năng
kiểm soát của các nhà nước. Mọi nỗ lực đi ngược lại sự điều chỉnh của những
lực lượng này đều có thể dẫn tới nhiều hậu quả khác nhau, như sự dịch chuyển
của vốn đầu tư ra nước ngoài, các rủi ro về thương mại hay tỉ giá hối đoái.
- Từ những đặc điểm trên, có thể thấy rằng tồn cầu hóa là một hiện tượng
có ý nghĩa cách mạng trong tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại. Quá trình
này dẫn tới những biến đổi mạnh mẽ trong cấu trúc kinh tế – chính trị của quan
hệ quốc tế, song song với những thay đổi về đời sống văn hóa-xã hội của người

dân trên khắp tồn cầu. Tuy nhiên, đây không phải là một hiện tượng đơn nhất,
bất biến mà là một quá trình phức tạp, đa phương diện, đa chiều hướng và luôn
vận động, biến đổi.
2. Tác động của tồn cầu hóa tới Việt Nam
Tồn cầu hóa là một xu thế khách quan do sự phát triển mạnh mẽ của lực
lượng sản xuất, của kinh tế và khoa học cơng nghệ vượt khỏi biên giới quốc gia
hình thành nền kinh tế thế giới thu hút ngày càng nhiều các nước tham gia, vừa
hợp tác vừa cạnh tranh và đấu tranh với nhau. Tuy nhiên, tồn cầu hố ln có
hai mặt của nó, chúng ta khơng nên chấp nhận một cách q dễ dàng các vấn đề
tồn cầu hố mang lại, mà phải nghiên cứu để khai thác và tận dụng những mặt
tích cực của nó và ln chủ động tích cực hội nhập quốc tế.
Bên cạnh những cơ hội, tồn cầu hóa tạo ra cho Việt Nam những thách
thức to lớn, như nguy cơ tụt hậu về kinh tế, nạn thất nghiệp và thiếu việc làm, sự
phân hóa giàu ngheo, tệ nạn xã hội, sự lo ngại về mất bản sắc, sự đồng hóa văn
hóa..
- Thách thức về kinh tế . Bởi vì nói đến q trình tồn cầu hóa, như trên
trình bày, trước hết phải nói đến tồn cầu hóa về kinh tế. Tồn cầu hóa kinh tế là
cơ sở của q trình tồn cầu hóa nói chung.
Việt Nam chủ trương đẩy mạnh cơng nghiệp hố và hiện đại hóa, tiến
hành cơng nghiệp hố, hiện đại hố rút ngắn theo định hướng xã hội chủ nghĩa
trong môi trường hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Đây là một chủ trương hoàn
toàn đúng đắn để khắc phục nguy cơ tụt hậu. Tuy nhiên, chủ trương đó được
thực hiện trong điều kiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế tuy có tiến bộ,
nhưng vẫn cịn thấp xa so với yêu cầu phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế; tích

4


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
luỹ từ nền kinh tế để cơng nghiệp hố, hiện đại hố cịn thấp; kết cấu hạ tầng lạc

hậu, chất lượng nguồn nhân lực cịn thấp.
Do vậy, những khó khăn của việc thực hiện q trình cơng nghiệp hóa và
hiện đại hóa là khơng nhỏ. Xét về mặt cơ cấu của nền kinh tế, Việt Nam vẫn là
nước nông nghiệp. Sản xuất nơng nghiệp cịn chiếm tỷ trọng lớn. Sự chuyển
dịch lao động từ nông nghiệp và nông thôn sang các ngành nghề khác cịn rất
khó khăn. Tỷ trọng lĩnh vực dịch vụ có phần chững lại. Tỷ lệ lao động được đào
tạo và lao động có trình độ cao cịn rất thấp. Sự lãng phí trong đầu tư cịn q
lớn. Thêm vào đó, nền cơng nghiệp lại phân bố khơng đều, tập trung chủ yếu ở 2
đầu của đất nước. Người lao động có trình độ cao chủ yếu tập trung ở các thành
phố lớn. Do đó, sự phát triển cơng nghiệp ở các vùng sâu, vùng xa đã khó khăn
lại càng khó khăn hơn.
Bên cạnh đó, những tiềm năng của các thành phần kinh tế chưa được phát
huy hết. Kinh tế nhà nước chưa làm tốt được vai trò chủ đạo trong nền kinh tế
quốc dân. Kinh tế tập thể chậm phát triển. Kinh tế tư nhân chưa phát triển đúng
với tiềm năng của nó nhằm tạo động lực cho toàn bộ nền kinh tế, v.v..
Những thách thức về kinh tế sẽ tăng lên gấp bội, nếu như trong vài năm
tới, nước ta hội nhập hoàn toàn vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Do đó, nguy
cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế là nguy cơ thực tế. Bản thân nguy cơ này có bị loại
trừ hay khơng, điều đó phụ thuộc vào sự thành cơng của công cuộc đổi mới và
sự chuẩn bị các nguồn lực cho quá trình hội nhập tiếp theo của nền kinh tế.
- Thách thức về thất nghiệp và việc làm: Trong những năm tới, q trình
hội nhập sẽ địi hỏi đội ngũ lao động có trình độ cao hơn. Nếu như đội ngũ
người lao động không được đào tạo và chuẩn bị về mặt cơng nghệ, quản lí thì
tình trạng thất nghiệp khơng những khơng giảm mà cịn có nguy cơ tăng cao.
Tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm cũng là một trong những nguyên nhân dẫn
tới sự phân hoá giàu nghèo.
- Thách thức về văn hóa.Thực ra, trong kỷ ngun tồn cầu hóa hiện nay,
sự lo ngại về khả năng đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc là mối lo chung của
các nước đang phát triển.Cùng với toàn cầu hoá, nhiều học giả đã chỉ ra xu
hướng đồng nhất tất cả các nền văn hoá. Tất cả các nước phát triển đang muốn

áp đặt các giá trị văn hố của mình cho tồn thế giới. Thơng qua q trình tồn
cầu hố, các nước phát triển phương Tây muốn bắt phần cịn lại của thế giới
khơng chỉ khuất phục về kinh tế, chính trị và qn sự, mà cịn muốn hạn chế tối
5


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
đa nét đặc thù của văn hoá phi phương Tây, bởi theo họ, các nền văn hố này
khơng phù hợp, thậm chí cịn xung đột với văn hố và văn minh phương Tây.
- Thách thức về xã hội: những nhu cầu của nền kinh tế toàn cầu đã và
đang mang lại những thay đổi to lớn trong thói quen lao động và lối sống của
con người ở tất cả các quốc gia dân tộc. Sự phân hoá giàu nghèo, tệ nạn xã hội
và tội phạm mang tính quốc tế, v.v. đang là những vấn đề làm đau đầu các quốc
gia dân tộc. Nói tóm lại, chính tồn cầu hố đang làm cho những vấn đề toàn cầu
của thời đại tác động mạnh mẽ và nhanh chóng đến các quốc gia dân tộc. Ngày
nay, khơng một quốc gia dân tộc nào có thể làm ngơ trước sự lan truyền một
cách nhanh chóng và rộng rãi của các bệnh dịch, như SARS, cúm gà, v.v.; của
các nạn khủng bố, tội phạm quốc tế, v.v..
3. Khu vực hóa:
- Khu vực hóa là xu thế liên kết giữa các quốc gia, các dân tộc trong cùng
một vùng, hoặc liên vùng có cùng một trình độ phát triển, cùng một lợi ích
tương đối; nó vừa là sự phản ứng đối với xu thế tồn cầu hóa bởi sự chi phối,
thao túng của siêu cường quốc hay một nhóm các nước giàu có. Trong quan hệ
với tồn cầu hóa thì xu thế khu vực hóa được xem là bước chuẩn bị để tiến tới
tồn cầu hóa, mặt khác khu vực hóa hiện nay phản ánh một thực trang co cụm
nhằm bảo vệ những lợi ích tương đồng giữa một vài quốc gia trước những tác
động tiêu cực do tồn cầu hóa đặt ra.
- Khu vực hóa phản ánh sự khác biệt, mâu thuẫn về lợi ích giữa các quốc
gia trong khu vực trong một thế giới đa dạng, trong đó sự hợp tác liên kết quốc
tế ngày càng tăng lên nhưng cuộc đấu tranh vì lợi ích quốc gia , dân tộc, khu vực

cũng rất gay gắt, quyết liệt. Khu vực hóa có nhiều mức độ khác nhau, từ một vài
nước và một vài khu vực lãnh thổ đến nhiều nước tham gia vào một tổ chức
nhằm hỗ trợ cho nhau phát triển, tận dụng những ưu thế của khu vực trong quá
trình tham gia nền kinh tế toàn cầu.

6


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG THANH NIÊN KHỞI NGHIỆP
1. Thực trạng thanh niên và việc làm:
- Theo Thống kê của Bộ Nội vụ và Trung tâm Phát triển thuộc Tổ chức
Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cho thấy, hơn 40% thanh niên Việt Nam
đang làm công việc không phù hợp với trình độ. Đối với thanh niên có trình độ
từ đại học trở lên, 92% mong muốn có việc làm tay nghề cao, nhưng trên thực tế
chỉ có 70% thực sự có việc làm; 30% cịn lại thất nghiệp hoặc thiếu việc làm.
Theo thống kê, đa số thanh niên có việc làm được trả lương thấp hơn mức
tiền lương hoặc thu nhập trung bình. Đáng lo hơn, trong tổng số gần 1,1 triệu
người đang thất nghiệp trên phạm vi cả nước, lực lượng thanh niên chiếm
khoảng 50%. Theo thống kê của OECD, tỷ lệ thanh niên thối chí ở nước ta
chiếm khoảng 10% và có xu hướng tiếp tục tăng. Trong thời gian đi học, gần
80% thanh niên khơng tích cực tìm việc, khơng chủ động sáng tạo, thậm chí
nhiều người thụ động tiếp cận tri thức, công nghệ mới… phù hợp với yêu cầu
của thị trường lao động.
Trong khi một bộ phận không nhỏ thanh niên đang “mắc kẹt” giữa những
công việc chất lượng kém hoặc “ăn không ngồi rồi”, thì người sử dụng lao động
lại rất khó tuyển được lao động trẻ đáp ứng tốt yêu cầu công việc. Sự bất hợp lý
này vừa ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, tương lai của mỗi thanh niên và gia
đình họ, vừa ảnh hưởng tới chất lượng nguồn nhân lực trẻ - lực lượng lao động
hạt nhân, nòng cốt phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội.

Phản hồi từ nhiều nhà tuyển dụng cũng chỉ ra một thực tế đó là việc thiếu
kỹ năng mềm là nguyên nhân khiến thanh niên thất nghiệp. Theo nhiều nhà
tuyển dụng, dù rất quan tâm đến bằng cấp nhưng vấn đề là “chất lượng” bằng
cấp đó như thế nào, và quan trọng nữa là khả năng sáng tạo, thế nhưng phần
lớn sinh viên ra trường hiện nay không đáp ứng được những yêu cầu đó của nhà
tuyển dụng. Muốn sử dụng được lực lượng lao động, các doanh nghiệp phải
chấp nhận đào tạo lại từ đầu, kể cả những sinh viên tốt nghiệp từ trường đại học
hàng đầu.
Tại các cơ sở đào tạo nghề, nội dung chương trình giảng dạy cịn lạc hậu;
cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới; sự kết nối giữa
các cơ sở đào tạo với doanh nghiệp chưa chặt chẽ. Chính sách phúc lợi dành cho

7


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
thanh niên có một số nội dung chưa thực sự phù hợp, chưa khuyến khích thanh
niên phát huy hết năng lực, sở trường.
2. Vấn đề khởi nghiệp:
Môi trường kinh doanh Việt Nam trong những năm gần đây đã có những
chuyển biến đáng kể, tiếp tục thu hút đầu tư trong và ngồi nước, góp phần duy
trì ổn định kinh tế vĩ mô và tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động mỗi
năm mặc dù có những biến động của kinh tế thế giới và những thách thức nội
tại. Để đạt được những kết quả đó, trước tiên phải kể đến định hướng và đường
lối đúng đắn của Đảng, cùng những quyết tâm của Chính phủ trong chỉ đạo, điều
hành nền kinh tế. Nhưng trên hết, đó là thành quả của cộng đồng xã hội, của mỗi
người dân, mỗi doanh nghiệp đã vững vàng trong khó khăn và cùng nỗ lực hết
mình để tiếp tục vươn lên. Tinh thần khởi nghiệp, bản lĩnh doanh nhân đã góp
phần thúc đẩy mơi trường kinh doanh Việt Nam ngày một khởi sắc.
Theo số liệu thống kê tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp,

trong 5 tháng đầu năm 2017, tổng số doanh nghiệp thành lập mới và doanh
nghiệp quay trở lại hoạt động của cả nước là 63,992 doanh nghiệp, trong đó: có
50,534 doanh nghiệp thành lập mới và 13,458 doanh nghiệp quay trở lại hoạt
động. Tuy nhiên, nền kinh tế đất nước cịn gặp rất nhiều khó khăn, tăng trưởng
GDP quý I đạt 5,1%, thấp hơn cùng kỳ (5,48%)1. Bên cạnh đó, các chun gia
ước tính, năm 2017, tỷ lệ lao động thất nghiệp ở mức khoảng 1,1 triệu người.
Trong đó, số lao động có trình độ đại học thất nghiệp sẽ tăng nhiều hơn là
khoảng 200.000 người, thanh niên vẫn là đối tượng có tỷ lệ thất nghiệp cao,
chiếm gần 8% người thất nghiệp là những thách thức lớn đối với kinh tế - xã hội
của đất nước, tác động trực tiếp đến thanh niên. Theo báo cáo về chỉ số khởi
nghiệp Việt Nam năm 2014 do Phịng Thương mại và Cơng nghiệp Việt Nam
(VCCI) cơng bố trở thành doanh nhân đang là ước muốn của 67,2% người
trưởng thành ở Việt Nam. Từ thực tiễn đó, cho thấy nhu cầu làm kinh tế, khởi sự
doanh nghiệp trong thanh niên là rất lớn. Do vậy, việc tư vấn hỗ trợ thanh niên
làm kinh tế và lập nghiệp là hết sức cần thiết. Một mặt giúp thanh niên nắm
vững kiến thức chuyên môn về kinh tế, tăng cường trao đổi kinh nghiệm khởi sự
doanh nghiệp, quản lý và điều hành doanh nghiệp tạo ra nhiều việc làm cho xã
hội. Mặt khác, giúp thanh niên phát huy tốt sở trường, năng khiếu, đóng góp sức
trẻ vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

8


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
Khởi nghiệp, tiếng Anh gọi là start-up, đây là thuật ngữ nói về những
cơng ty đang trong giai đoạn bắt đầu kinh doanh nói chung, nó thường được
dùng với nghĩa hẹp chỉ các công ty công nghệ trong giai đoạn lập nghiệp
Khác với lập nghiệp, khởi nghiệp đòi hỏi phải đổi mới sáng tạo. Đặc tính
cơ bản của khởi nghiệp là tính đột phá nhằm tạo ra một điều gì đó chưa có trên
thị trường hoặc tạo ra một giá trị tốt hơn so với những thứ đang có sẵn, chẳng

hạn như tạo ra một phân khúc mới trong sản xuất, một mơ hình kinh doanh mới,
hoặc một loại cơng nghệ độc đáo…
Để giải bài toán thanh niên, cử nhân thất nghiệp, việc nâng cao chất lượng
giáo dục nói chung, chất lượng đào tạo nghề nói riêng theo hướng khuyến khích
học sinh, sinh viên tích cực sáng tạo, chủ động khởi nghiệp là giải pháp trọng
tâm, xuyên suốt nhằm cân đối cung - cầu thị trường lao động, tạo nguồn nhân
lực chất lượng cao. Các biện pháp hỗ trợ là đào tạo khởi nghiệp; tạo môi trường
cho thanh niên khởi nghiệp; hỗ trợ nguồn vốn cho các chương trình, dự án khởi
nghiệp… Dù vậy, việc triển khai Đề án hiệu quả không hề đơn giản bởi trên
thực tế khởi nghiệp không phải bây giờ mới được triển khai tuy nhiên, vẫn chưa
thực sự đem lại hiệu quả …
Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về
việc Phê duyệt đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia
đến năm 2025” và Quyết định số 1665/ QĐ-TTg ngày 30/10/2017 về việc Phê
duyệt Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” chính là cơ
sở, điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh việc khởi nghiệp của thanh niên.
Theo thống kê của tạp chí Echelon, Singapore, Việt Nam hiện có khoảng
3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tăng gần gấp đơi so với số
liệu ước tính cuối năm 2015 (khoảng 1.800 doanh nghiệp). Khoảng 40 cơ sở
ươm tạo khởi nghiệp, tổ chức thúc đẩy kinh doanh đang hoạt động trên cả nước.
Về hoạt động tài chính, hiện có khoảng 40 quỹ đầu tư mạo hiểm đang hoạt động
tại Việt Nam.
Thống kê của tổ chức Topica Founder Institute (TFI) cũng cho hay, năm
2017, Việt Nam tiếp nhận 92 thương vụ đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
với tổng số vốn hơn 291 triệu USD, tăng gần gấp đôi về mặt số lượng thương vụ
và gần 50% về mặt tổng số vốn đầu tư so với năm 2016 (50 thương vụ với 205
triệu USD)
3. Những khó khăn đối với thanh niên khởi nghiệp
9

Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
Năm 2016 đã được Chính phủ quyết định lấy là Năm Khởi nghiệp quốc
gia. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có mặt tại lễ phát động
Chương trình, thể hiện sự quan tâm rất lớn của Chính phủ đối với vấn đề lập
thân, lập nghiệp, khởi nghiệp của thanh niên hiện nay.
Với những cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, Chính phủ, các bộ,
ngành, sự vào cuộc của các địa phương, các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo
trong thanh niên thời gian qua đã diễn ra rất sôi nổi.
Nhiều cuộc thi liên quan đến khởi nghiệp được tổ chức; nhiều dự án khởi
nghiệp đã được hình thành, triển khai; một số trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp xây
dựng và đi vào hoạt động. Kết quả đạt được đã tạo ra tâm thế tích cực cho những
người hỗ trợ khởi nghiệp và những người tham gia khởi nghiệp sáng tạo.
Tuy nhiên, trong quá trình khởi nghiệp, lực lượng thanh niên vẫn cịn
gặp khơng ít khó khăn.
*

- Khó khăn lớn nhất hiện nay là thiếu ý tưởng khởi nghiệp. Những ý

tưởng đã có cũng khó thực thi vì chưa đem lại lợi nhuận cao. Nhiều thanh niên
còn thụ động, ngại suy nghĩ, tìm tịi, sáng tạo. Hầu hết thanh niên vẫn giữ tư duy
truyền thống để khởi nghiệp mà chưa có nhiều thay đổi trong nhận thức. Phần
lớn thanh niên sẵn sàng đi làm thuê cho doanh nghiệp như một cái máy mà qn
đi sở thích, sở trường của mình, mặc dù ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường
từng có ước mơ, hồi bão. Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp nghèo nàn sẽ rất khó
thu hút, thuyết phục nhà đầu tư. Các ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp đôi khi chưa
thực tế vì những thanh niên thường có nhiệt huyết nhưng cũng có thể có những
ảo tưởng.
Sau khi ý tưởng khởi nghiệp được hình thành thì vấn đề quan trọng là duy
trì và tận dụng lợi thế để phát triển doanh nghiệp. Tuy nhiên nhiều ý tưởng khởi

nghiệp thành cơng, tuy nhiên sau đó lại đánh mất lợi thế ban đầu và dần đi vào
thất bại. Trong quá trình khởi nghiệp, kĩ năng, kiến thức kinh nghiệm bạn trẻ
còn yếu.
Các mơ hình phát triển kinh tế hiện nay của thanh niên cịn mang tính nhỏ
lẻ, chưa có sự đột phá trong ý tưởng kinh doanh, khởi nghiệp nên gặp nhiều khó
khăn trong việc tìm kiến nguồn vốn hỗ trợ.
Hiện nay, phần lớn doanh nghiệp do thanh niên làm chủ có xuất phát điểm
và năng lực nội tại cịn thấp, với quy mô vừa, nhỏ và siêu nhỏ. Bên cạnh đó,
trình độ cơng nghệ cịn thấp, lạc hậu, đổi mới chậm; trình độ quản trị, năng lực
10


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
tài chính, hiệu quả kinh doanh, năng suất lao động, chất lượng sản phẩm chưa
thật sự tốt nên sức cạnh tranh thấp.
Việc chưa tìm hiểu sâu sản phẩm của mình có phù hợp với thị hiếu thị
trường, chưa có kinh nghiệm phù hợp với thị trường là nguyên nhân dẫn đến
80% các dự án không thành công
Khởi nghiệp trong thời kỳ Cách mạng cơng nghiệp 4.0 địi hỏi tư duy và
phương thức hoàn toàn mới để tạo dựng và phát triển. Một trong những yếu
điểm của thanh niên Việt Nam là sử dụng thành thạo ngơn ngữ nước ngồi để
giao tiếp, để học tập nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Đây cũng là rào cản rất lớn
trong việc hội nhập với thanh niên trên thế giới.
Có rất nhiều bước tiến rõ rệt đặc biệt là việc thanh niên tham gia vào đổi
mới sáng tạo và sử dụng công nghệ để xây dựng mơ hình và giải pháp cho sản
phẩm của mình. Những mơ hình kinh doanh truyền thống đang mất dần đi trong
các cuộc thi sáng tạo hiện nay, có những cơng nghệ mới như: trí tuệ nhân tạo,
cơng nghệ 3D, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã được triển khai mạnh mẽ.
Tuy nhiên, sự phát triển này mới chỉ ở bước khởi đầu và chưa nhìn thấy ứng
dụng mang tính cao hơn, sâu hơn.

11


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
CHƯƠNG III. THANH NIÊN KHỞI NGHIỆP VỚI TƯ DUY TOÀN
CẦU, HÀNH ĐỘNG ĐỊA PHƯƠNG
1. Quan điểm tư duy toàn cầu, hành động địa phương:
- Tư duy toàn cầu là suy nghĩ, tính tốn, tư duy phải có tầm nhìn tồn cầu,
phải tính đến các điều kiện, tình hình khắp nơi trên thế giới. Hành động địa
phương là mỗi địa phương có những đặc điểm khác nhau về ngôn ngữ, tư duy
khác nhau, thói quen, văn hóa, cho nên phải có sự vận dụng linh hoạt.
Xuất phát từ hành động địa phương chính là cơ sở, là tiền đề để thực hiện
được những việc có quy mơ tồn cầu. Cho nên dùng cái “địa phương” của ta làm
sức mạnh của ta, trong tư duy và tác phong của ta để đi đến cái đích tồn cầu.
Nếu ta nắm vững được ít nhất là hai “ địa phương” khác nhau có lẽ là ta đã có
tiềm năng sáng tạo cao hơn là người chỉ biết đến một “ địa phương”.
Và nếu ta nghĩ về con người của chính ta cũng thế, hãy nghĩ đến thế giới
rộng lớn, với nhiều điều để học, nhiều việc để làm, nhiều không gian để chinh
phục, và ta là một địa phương trong thế giới đó.
Về phương diện thanh niên khởi nghiệp, chúng ta hãy xuất phát từ sức
mạnh của “ địa phương” mình mà phát triển. Hãy tin vào gốc nguồn và sức
mạnh của mình. Nếu chúng ta tự tin vào gốc rễ của mình, làm việc kỷ luật, và
nhiều sáng tạo, quá trình khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam sẽ phát triển,
vươn mình ra tầm vóc tồn cầu.
2. Thanh niên khởi nghiệp với tư duy toàn cầu, hành động địa phương
2.1 Khởi nghiệp với tư duy tồn cầu
Khởi nghiệp cần có liên kết cộng đồng, cùng nhau làm việc. Ý tưởng khởi
nghiệp có thể xuất phát từ cá nhân nhưng khi triển khai thì cần nhiều sự kết nối,
tham gia. Mỗi bạn trẻ khi khởi nghiệp phải biết kết hợp với nhiều người, sử

dụng nhiều công cụ khác nhau. Trong thế giới phẳng, hội nhập quốc tế như bây
giờ người khởi nghiệp cần có ngoại ngữ, phổ biến nhất là tiếng Anh. Ngoại ngữ
là công cụ giao tiếp, tìm kiếm thêm cơ hội. Hiện nay, nhiều quỹ đầu tư mạo
hiểm, quỹ đầu tư thiên thần xuất phát từ nước ngồi… Nếu có ngoại ngữ, có kỹ
năng tiếp cận những quỹ này, đủ sức thuyết phục là thanh niên đang tìm thêm
cho mình những sự hỗ trợ, nhà đầu tư tốt.
Thanh niên cần tiếp cận với những cơng nghệ mới nhất, những chương
trình giáo dục mang tính đổi mới sáng tạo tốt nhất trên thế giới để thanh niên
12


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
thay đổi tư duy của mình, vì khởi nghiệp trong thế kỷ 21 này cần mang tính hội
nhập. Nếu giai đoạn đầu là giai đoạn khởi động thì giai đoạn sau các chương
trình khởi nghiệp cần hội nhập vào trong mơi trường của thế giới. Điều đó sẽ
giúp thanh niên có tầm nhìn đối với thị trường thế giới.
Hiện nay, bối cảnh đất nước đang hội nhập, đổi mới, chúng ta cởi mở hơn,
đời sống thanh niên không chỉ bị tác động trong nước mà còn chịu sự tác động
của thế giới, ngồi ở Việt Nam nhưng chỉ cần một vài thao tác trên máy tính hoặc
điện thoại thơng minh thì chúng ta biết được tình hình ở Trung Đơng, Bắc Phi
hay diễn biến của cả thế giới. Sự phát triển nhanh chóng của khoa học, cơng
nghệ và nền kinh tế tri thức trong xu thế tồn cầu hóa, hội nhập rộng rãi hiện nay
là cơ hội, môi trường thuận lợi để thanh niên Việt Nam thể hiện và khẳng định
tài năng, trí tuệ, bản lĩnh tuổi trẻ, cống hiến cho sự phát triển của đất nước
Bên cạnh đó, các chương trình khởi nghiệp cần học hỏi những cơng nghệ
mới nhất, những mơ hình kinh doanh mới nhất, xây được quan hệ cho mình
mang tính quốc tế chứ khơng chỉ dừng lại ở Việt Nam, sẽ mang lại sự đa dạng,
kinh nghiệm và sự trải nghiệm nhiều hơn. Để cho các dự án khởi nghiệp của
thanh niên có thể thành cơng trên thị trường thế giới thì điều quan trọng là tư
duy, tầm nhìn về thị trường thế giới và sự hội trong kinh nghiệm, kiến thức của

thế giới.
Trong giai đoạn đầu là giai đoạn mới khởi động, tận dụng những hỗ trợ
của nhà nước, sử dụng những ưu thế của địa phương, vượt qua nỗi sợ hãi để
cùng đưa ra ý tưởng mới.
Tuy nhiên, đến giai đoạn sau, thanh niên cần tìm ra những “hạt giống”
thực sự để cung cấp kiến thức, nền tảng, kỹ năng, tạo mối quan hệ với các tổ
chức nước ngoài để c tham gia vào hoạt động khởi nghiệp thực sự được nâng
tầm. Nếu chúng ta muốn có các hoạt động khởi nghiệp thành cơng thì chúng ta
cần nâng tầm từ Việt Nam sang khu vực thế giới, điều này cần sự hỗ trợ rất lớn
từ Nhà nước.
Khi các dự án khởi nghiệp được nâng tầm thì sẽ nhìn thấy rõ các ý tưởng
và những dự án mang tính tiềm năng, khơng chỉ dừng lại ở Việt Nam mà cần
phải vươn ra thế giới. Ở giai đoạn này là giai đoạn thanh niên cần tập trung tìm
kiếm những dự án mang tính tiềm năng cao.
“Tư duy toàn cầu” là khi bắt đầu khởi nghiệp đã nghĩ đến việc cần phải có
mặt trên tồn thế giới, chúng ta là một cơng dân có thể hoạt động trên toàn thế
13


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
giới, tham gia kinh doanh trên toàn thế giới, tham gia vào các đội ngũ Startup
khắp nơi trên toàn thế giới. Với tư duy như vậy, thanh niên Việt Nam đã thay
đổi cho mình cách tiếp cận với thế giới. Khi chúng ta thay đổi tư duy như vậy,
thì mới có thể nâng lên một tầm mới. Có thể chúng ta chỉ đi làm thuê, nhưng đã
làm thuê ở tầm thế giới thì chúng ta đã làm khởi nghiệp ở tầm thế giới rồi.
Không phải chúng ta đi cứ nhiều nước là có tư duy thế giới. Tư duy nằm ở chỗ
kiến thức, kinh nghiệm và khả năng hội nhập với toàn cầu của một cá nhân.
Trong thế kỷ này và những thế kỷ sau thì sự phát triển của cơng nghệ
đang dần thu hẹp khoảng cách giữa quốc gia và quốc gia. Khi bắt đầu cạnh tranh
kinh doanh là lúc các chương trình khởi nghiệp bắt đầu cạnh tranh trong khu vực

và trên thế giới. Với sự chuyển động của thị trường như vậy nếu thanh niên Việt
Nam không thay đổi tư duy này, không nghĩ đến thị trường là tồn cầu, thì có lẽ
chúng ta đã tự giới hạn sự thành cơng của mình trong tương lai.
Các chương trình khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam muốn thành công
cần phải hội nhập vào tri thức và thị trường của thế giới, nếu chúng ta có một ý
tưởng mới mà chúng ta chưa biết là với ý tưởng đó thì công nghệ mới nhất hiện
nay trên thế giới là như thế nào, các doanh nghiệp trên thế giới hiện nay đang
hoạt động với mức độ như thế nào, họ đã đi đến đâu, và đã vươn ra thị trường
thế giới như thế nào. Nếu thanh niên không làm được những việc này tức là
chúng ta đang quay ngược lại bánh xe lịch sử, làm lại những điều hết sức cơ bản
mà thế giới đã đi qua và khả năng cạnh tranh của những dự án khởi nghiệp của
thanh niên trên thị trường thế giới sẽ không được cao.
2.1. Khởi nghiệp bắt đầu từ hành động địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh việc phải có tư duy tồn cầu, thanh niên Việt Nam
cần phải quan tâm đến một vấn đề quan trọng, đó là hành động phải bắt đầu từ
những thứ đơn giản, từ thực tế những gì mình đang có trước. Theo lời Bác dạy
thanh niên: “Tôi khuyên các bạn là chớ đặt những chương trình kế hoạch mênh
mơng, đọc nghe sướng tai nhưng khơng thực hiện được. Việc gì cũng cần phải
thiết thực, nói được, làm được. Việc gì cũng phải từ nhỏ dần dần đến to, từ dễ
dần đến khó, từ thấp dần đến cao. Một chương trình nhỏ mà thực hành được
hẳn hoi hơn là một trăm chương trình to tát mà khơng làm được”.
Thanh niên phải xác định phương hướng xây dựng tương lai từ thấp đến
cao, từ khởi sự việc nhỏ một cách chắc chắn, vững vàng để hướng tới và đạt
được sự nghiệp lớn. Quá trình hội nhập sâu rộng của nền kinh tế - văn hóa thế
14


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam
giới là điều kiện thuận lợi để mỗi thanh niên Việt Nam rèn luyện trở thành cơng
dân tồn cầu, hịa nhập với những chương trình khởi nghiệp trên thế giới. Trình

độ chun mơn, tin học, ngoại ngữ chính là những việc “nhỏ” cần đầu tư. Nếu
chỉ hô hào những dự án khởi nghiệp to tát, chung chung thì nền tảng sẽ bị rỗng.
Tuy nhiên, làm việc nhỏ để nghiệm ra thông điệp lớn hơn mới là điều nên
khuyến khích. Để làm được những dự án khởi nghiệp to lớn thì chắc chắn cần có
phương pháp căn cơ, phù hợp, khơng đốt cháy giai đoạn, trung thực và nghiêm
túc trong từng việc nhỏ. Điểm khác biệt giữa người thành công và chưa thành
công là thái độ đối với những việc tưởng chừng như nhỏ nhặt”, hoặc “từ những
việc nhỏ sẽ có nhiều tích lũy để làm việc lớn trơn tru và ít mất thời gian hơn”.
Điều đáng nói ở đây là, với thế hệ thanh niên Việt Nam vốn không thiếu khát
vọng, hoài bão cho cuộc đời, sức lực và thời gian cịn nhiều cho việc khởi
nghiệp đóng góp cho đất nước thì “nghĩ việc lớn, làm từ việc nhỏ” là phương
hướng để chúng ta khởi sự những bước đi, là cách để chúng ta khẳng định bản
thân, chia sẻ trách nhiệm, đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng, sự phồn
vinh của đất nước.
Đối với khởi nghiệp mang tính thế mạnh của địa phương điểm quan trọng
hơn cả là duy trì và sáng tạo ra những giá trị mới dựa trên những thế mạnh hoặc
chính vấn đề của địa phương mình. Đó cũng là nguồn gốc của sáng tạo. Do đó,
có thể thấy, nếu thế mạnh tự nhiên ở địa phương khơng kết hợp với cơng nghệ
và những bí quyết quan trọng, cũng như nỗ lực gia tăng giá trị cho sản phẩm thì
khơng thể duy trì một lợi thế cạnh tranh trong thời gian dài. Tại Đà Nẵng là dự
án khởi nghiệp xây dựng mạng lưới Vườn ươm doanh nghiệp theo mơ hình hợp
tác cơng tư; Sóc Trăng với dự án phát triển sản phẩm từ lúa thơm; Hà Giang
với dự án xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nơng nghiệp mang tính đặc
thù của địa phương như Mật ong Bạc hà, Cam sành, chè Shan tuyết..

15


Tiểu luận: Tồn cầu hóa và quản trị Việt Nam

KẾT LUẬN
Khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam đã và đang trở thành một trào lưu mạnh
mẽ trong xã hội, đặc biệt trong thế hệ trẻ khi được Đảng, Nhà nước và Chính
phủ hết sức quan tâm và khuyến khích. Doanh nghiệp khởi nghiệp với những
sáng tạo đột phá về công nghệ là một trong những nhân tố then chốt giúp chuyển
đổi mơ hình tăng trưởng kinh tế từ dựa chủ yếu vào lượng sang phát triển về
chất để đạt tới sự thịnh vượng và vị thế tồn cầu.
Các chương trình khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam muốn thành công
cần phải hội nhập vào tri thức và thị trường của thế giới, bắt đầu từ việc tận
dụng thế mạnh ở địa phương và kết hợp với công nghệ hiện đại để đi đến thành
công, đủ sức cạnh tranh trong môi trường tồn cầu. Thanh niên khởi nghiệp phải
có tư duy toàn cầu, hành động địa phương.

16