MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ KINH DOANH

MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ KINH
DOANH
• Tổng giá trị sản xuất hay còn gọi là giá trị sản xuất (GO - Gross Output)
Giá trị sản xuất của đơn vị cơ sở là toàn bộ giá trị của các sản phẩm vật chất
và dịch vụ hữu ích do lao động của đó làm ra trong một thời kỳ nhất định.
Thời kỳ đó có thể là một tháng, một quý hay một năm. Tuỳ theo tính chất
hoạt động kinh tế, khả năng hạch toán của từng ngành mà xác định thời kỳ để
tính GO.
• Lợi nhuận kinh doanh
Lợi nhuận kinh doanh là chỉ tiêu phản ánh phần giá trị thặng dư hoặc mức
hiệu quả kinh doanh mà đơn vị cơ sở thu được từ các hoạt động kinh doanh.
• Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng số tiền mà đơn vị thực tế đã
thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu
như bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả
các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có) trong kỳ nhờ bán
sản phẩm hàng hoá và dịch vụ của mình.
• Tài sản cố định (TSCĐ)
Để tiến hành sản xuất, kinh doanh, bên cạnh sức lao động và đối tượng lao
động, đơn vị cơ sở còn cần phải có tư liệu lao động. Trong đó, bộ phận các tư
liệu lao động thoả mãn đồng thời bốn tiêu chuẩn sau đây được coi là TSCĐ:
- Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản
(TSCĐ hữu hình) hay do tài sản mang lại (TSCĐ vô hình);
- Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy;
- Thời gian sử dụng ước tính trên một năm;
- Có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành.
Các tiêu chuẩn trên thường thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của nền
kinh tế (nhất là tiêu chuẩn về mặt giá trị).
• Mức khấu hao TSCĐ
Mức khấu hao TSCĐ là sự tính toán và phân bổ một cách có hệ thống nguyên
giá của TSCĐ vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong suốt thời gian sử dụng

của tài sản đó.
• Số lượng lao động trong danh sách của đơn vị cơ sở
Số lượng lao động trong danh sách của đơn vị cơ sở (còn gọi là số người
đăng ký hay lao động có trong danh sách) là những người lao động đã được
ghi tên vào danh sách lao động của đơn vị cơ sở, do đơn vị trực tiếp quản lý,
sử dụng sức lao động và trả lương.
Theo khái niệm trên, số lượng lao động trong danh sách của đơn vị gồm tất
cả những người làm việc trong đơn vị hoặc làm việc cho đơn vị; loại trừ
những người chỉ nhận nguyên, vật liệu của đơn vị cung cấp và làm việc tại
gia đình họ (lao động tại gia). Những người đến làm việc tại đơn vị nhưng
chưa được ghi tên vào danh sách lao động của đơn vị như: sinh viên thực tập,
lao động thuê mướn tạm thời trong ngày... thì không được tính vào số lượng
lao động trong danh sách của đơn vị.
• Năng suất và mức năng suất lao động
Năng suất lao động (NSLĐ) là chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hay mức hiệu quả
của lao động.
Mức năng suất lao động được xác định bằng số lượng (hay giá trị) sản phẩm
sản xuất ra trong một dơn vị lao động hao phí.
• Tổng vốn của đơn vị cơ sở
Tổng vốn của đơn vị cơ sở là giá trị của các nguồn vốn đã hình thành nên
toàn bộ tài sản của đơn vị. Nói cách khác, tổng vốn của đơn vị cơ sở là hình
thái tiền tệ của toàn bộ tài sản cố định và đầu tư dài hạn, của tài sản ngắn hạn
và đầu tư ngắn hạn của đơn vị. Hoặc cũng có thể nói, tổng vốn của đơn vị cơ
sở bao gồm vốn dài hạn và vốn ngắn hạn được đơn vị dùng vào quá trình tái
sản xuất.
• Vốn chủ sở hữu
Nguồn vốn chủ sở hữu là nguồn hình thành nên các loại tài sản của đơn vị do
chủ đơn vị cơ sở và các nhà đầu tư góp vốn hoặc hình thành từ kết quả hoạt
động sản xuất, kinh doanh của đơn vị.