Thân thế Mac

932931
Thân thế và sự nghệp của c. mácThân thế và sự nghệp của c. mác
THÂN THế Và Sự NGHIệP
CủA C.MáC
(1818 - Tháng Tám 1844)
1818
5 tháng Năm Các Mác sinh tại thành phố Tơ-ria (tỉnh
Ranh của Phổ).
1830
Mùa thu Mác vào học ở trờng trung học Tơ-ria.
1835
24 tháng Chín Mác học xong chơng trình trung học ở
Tơ-ria và nhận bằng tốt nghiệp.
15 tháng Mời Mác vào học khoa luật trờng đại học tổng
hợp Bon.
1836
Nửa sau tháng Mời Mác tới Béc-lin và ngày 22
tháng Mời đợc nhận làm sinh viên của trờng đại học
tổng hợp Béc-lin, tại đây Mác tiếp tục học khoa luật.
Cuối 1836-1838

Ngoài việc học tập tại khoa luật,
Mác còn nghiên cứu triết học, lịch sử cũng
nh lịch sử nghệ thuật, dịch các tác phẩm của các
tác giả cổ điển sang tiếng Đức, học
tiếng Anh và tiếng I-ta-li-a
1837
Tháng T - tháng Tám Mác tăng cờng nghiên cứu triết
học của Hê-ghen và làm quen với phái
Hê-ghen cánh tả: B.Bau-ơ, Ph.Cốp-pen và
những ngời khác.

10 tháng Mời một Trong th gửi cho bố, Mác mô tả cuộc
sống và công việc học tập của mình ở Béc-lin.
1839
Đầu năm 1839 - Mác nghiên cứu triết học Hy Lạp, chủ
yếu là những quan tháng Ba 1841 điểm triết học tự
nhiên của nhà triết học duy vật Ê-pi-quya. Mác viết
luận án tiến sĩ với đề tài: "Sự khác nhau giữa triết học
tự nhiên của Đê-mô-crít và triết học tự
nhiên của Ê-pi-quya".
1841
30 tháng Ba Mác tốt nghiệp trờng đại học tổng hợp
Béc-lin.
6 tháng T Mác gửi cho chủ nhiệm khoa triết học tr-
ờng đại học tổng hợp I-ê-na bản luận án của mình: "Sự
khác nhau giữa triết học tự nhiên của Đê-mô-crít và triết
học tự nhiên của Ê-pi-quya.
15 tháng T Mác nhận bằng tiến sĩ triết bọc.
205
932931
Thân thế và sự nghệp của c. mácThân thế và sự nghệp của c. mác
Giữa tháng T Mác từ Béc-lin đến Tơ-ria.
Đầu tháng Bảy Mác đến Bon với ý định làm phó giáo
s tại trờng đại học tổng hợp Bon.
Khoảng tháng Bảy Mác nghiên cứu tác phẩm của
L.Phoi-ơ-bắc: "Bản chất đạo Cơ Đốc.
Mùa thu Do một loạt những nhà bác học tiến bộ bị
gạt ra khỏi công tác giảng dạy lại các trờng
đại học, Mác từ bỏ ý nghĩ về giảng đờng đại
học. Báo chí trở thành diễn đàn để tuyên
truyền những quan

điểm dân chủ - cách mạng của ông.
1842
Giữa 15 tháng Giêng Mác viết cho tờ "Deutsche
Jahrbỹcher" ("Niên giám Đức"), và 10 tháng Hai tạp
chí của phái Hê-ghen cánh tả, bài "Nhận xét bản chỉ thị
mới nhất về chế độ kiểm duyệt của Phổ".
Do điều kiện kiểm duyệt, bài này không đợc đăng ở tạp chí
Deutsche Jahrbỹcher"
mà đăng trong tập đầu của Tập văn
"Anekdota zur neuesten
deutschen Philosophie und Publicistik"
("Những cái mới trong
triết học và chính luận Đức hiện đại")
xuất bản vào tháng
Hai 1843 ở Thụy Sĩ.
Cuối tháng Giêng Mác viết bài báo "Lu-the với t
cách là thẩm phán trọng tài giữa Stơ-rau-xơ và Phoi-
ơ-bắc". Bài này in trong tập thứ hai của Tập văn
"Anekdota" năm 1843.
Tháng T Mác bắt đầu cộng tác với tờ "Rheinische
Zeitung" ("Nhật báo tỉnh Ranh") - cơ quan của giai
cấp t sản đối lập ở Ranh. Mác viết cho báo này bài
"Những cuộc tranh luận của Hội nghị dân biểu khóa 6
của tỉnh Ranh (bài thứ nhất). Những cuộc tranh luận
về tự do báo chí và về việc công bố các biên bản của
Hội nghị các đẳng cấp". Bài báo này đăng trong các phụ
trơng của tờ "Rheinische Zeitung" trong
tháng Năm 1842.
Tháng Sáu Mác viết cho tờ "Rheinische Zeitung" bài
báo thứ hai nói về những cuộc tranh luận của Hội nghị

dân biểu khóa 6 của tỉnh Ranh. Bài báo này nói về vấn đề
xung đột giữa Chính phủ Phổ và nhà thờ Thiên
chúa giáo đã không đợc sở kiểm duyệt cho in.
Giữa 29 tháng SáuMác viết bài báo với nhan đề "'Bài xã
luận báo "Kửlnische Zeitung"
và 4 tháng Bảy số 179". Bài này đăng trong các phụ trơng
của tờ Rheinische
Zeitung" ngày 10, 12 và 14 tháng Bảy.
9 tháng Tám Bài báo của C.Mác "Tuyên ngôn triết học
của trờng phái lịch sử pháp quyền đăng trong phụ
trơng của tờ "Rheinische Zeitung", trừ "Chơng về hôn
nhân" không đợc sở kiểm duyệt cho in.
Nửa đầu tháng Mời Mác đi Khuên và từ 15 tháng
Mời là tổng biên tập báo "Rheinische Zeitung". Dới sự chỉ
đạo của ông, báo ngày càng có khuynh hớng dân chủ
- cách mạng rõ rệt.
15 tháng Mời Mác viết bài "Chủ nghĩa cộng sản và báo
"Allgemeine Zeitung ở
Au-xbuốc". Bài này đăng trên báo
"Rheinische Zeitung" ngày 16 tháng Mời.
Tháng Mời Mác viết bài "Những cuộc tranh luận của
206
932931
Thân thế và sự nghệp của c. mácThân thế và sự nghệp của c. mác
Hội nghị dân biểu khóa 6 của tỉnh Ranh (bài thứ ba).
Những cuộc tranh luận về luật cấm trộm củi rừng";
bài này đăng trong các phụ trơng của tờ "Gheinische
Zeitung" từ 25 tháng Mời đến 3 tháng Mời một.
Tháng Mời 1842 - Mác nghiên cứu các tác phẩm của các
nhà xã hội chủ nghĩa đầu năm 1843 không tởng Pháp:

S.Phu-ri-ê, Ê.Ca-bê, T.Đê-da-mi, P.Lơ-ru, V.Công-xi-
đê-răng, cũng nh của P.G.Pru-đông.
Nửa sau tháng Lần đầu tiên Mác gặp Ăng-ghen trên
đờng Ăng-ghen đi từ Mời một 1842 Đức sang Anh, ghé
thăm tòa soạn báo "Rheinische Zeitung" ở Khuên.
Cuối tháng Mời một Mác đoạn tuyệt với nhóm Béc-
lin của phái Hê-ghen cánh tả, phái gọi là "Những ngời
tự do"; những ngời này mu toan biến tờ "Rheinische
Zeitung" thành cơ quan tuyên truyền những quan điểm
triết học duy tâm của họ, tách khỏi cuộc sống, khỏi
cuộc đấu tranh chính trị.
18 tháng Chạp Mác viết bài "Bản dự luật về ly hôn", đăng
trên báo "Rheinische
Zeitung" ngày 19 tháng Chạp.
31 tháng Chạp 1842 - Mác viết một loạt bài nhân việc
đình bản tờ "Leipziger
15 tháng Giêng 1843 Allgemeine Zeitung" ("Báo phổ
thông Lai-pxích"). Những bài này đăng trên báo
"Rheinische Zeitung" từ 1 đến 16 tháng Giêng 1843.
1843
Giữa 1 và 20 Mác viết bài "Lời bào chữa của phóng
viên ở Mô-den". Nhân tháng Giêng việc này ông
nghiên cứu các tài liệu và văn kiện nói về tình cảnh
của nông dân trồng nho vùng Mô-den. Bài này đăng
trên báo "Rheinische Zeitung" từ 15 đến
20 tháng Giêng.
19 tháng Giêng Chính phủ Phổ ra quyết định đóng cửa tờ
"Rheinische Zeitung" kể từ 1 tháng T; trong thời gian
còn đợc lu hành, báo bị kiểm duyệt đặc biệt nghiêm
ngặt.

10 tháng Hai Phần tiếp của bài "Lời bào chữa của
phóng viên ở Mô-den" của C.Mác không đợc sở kiểm
duyệt cho đăng.
12 tháng Hai Mác phát biểu tại phiên họp bất thờng
của những cổ đông tờ "Rheinische Zeitung. Ông kiên
quyết phản đối ý định của họ muốn đạt tới việc hủy bỏ
lệnh cấm này bằng cái giá từ bỏ khuynh hớng đối
lập gay gắt của tờ báo.
17 tháng Ba Mác rút khỏi ban biên tập báo
"Rheinische Zeitung". Lời tuyên bố về việc rút ra
khỏi ban biên tập đăng trên báo "Rheinische
Zeitung" ngày 18 tháng Ba.
Cuối tháng Ba Mác đi Hà Lan.
Tháng Ba - tháng Chín Mác tiến hành những cuộc th-
ơng lợng với A.Ru-gơ về việc xuất bản ở nớc ngoài tạp
chí "Deutsch - Franzửsische Jahrbỹcher" ("Niên giám
Pháp - Đức"); ông cố gắng thu hút những đại biểu
tiến bộ của phong trào dân chủ Đức và Pháp tham
gia tạp chí này. Tháng Chín, trong th gửi Ru-gơ, Mác
nêu ra những nhiệm vụ của tạp chí.
Mùa hè ở Croi-xnác, Mác viết tác phẩm nhằm
phê phán triết học pháp quyền của Hê-ghen.
I9 tháng Sáu Mác làm lễ thành hôn với Gien-ni phôn
Ve-xtơ-pha-len.
207
932931
Thân thế và sự nghệp của c. mácThân thế và sự nghệp của c. mác
20 tháng Mời Trong th gửi L.Phoi-ơ-bắc, Mác mời ông
ta cộng tác với tờ Deutsch - Franzửsische Jahrbỹcher.
Cuối tháng Mời Mác tới Pa-ri nhân việc quyết định in tờ

"Deutsch- franzửsische Jahrbỹcher" tại đó.
Mùa thu 1843 - Mác viết cho tờ "Deutsch-franzửsische
Jahrbỹcher" các bài tháng Giêng 1844 "Về vấn đề Do
Thái và "Góp phần phê phán triết học pháp quyền
của Hê -ghen. Lời nói đầu. Những bài này đánh dấu
bớc chuyển dứt khoát của Mác từ chủ
nghĩa duy tâm sang chủ nghĩa duy vật và từ chủ
nghĩa dân chủ - cách mạng sang chủ nghĩa cộng
sản.
Tháng Mời một 1843- ở Pa-ri, Mác quan hệ với các
nhà dân chủ và các nhà xã hội tháng Giêng 1845 chủ
nghĩa Pháp, với những ngời lãnh đạo của "Liên đoàn
những ngời chính nghĩa", một hội bí mật
của ngời Đức, và với những lãnh tụ của phần lớn các
hội công nhân bí mật Pháp; Mác thờng đến dự các
cuộc họp của công nhân và thợ thủ công Đức và Pháp.
Cuối tháng Chạp 1843 Mác làm quen với H.Hai-nơ và
có những quan hệ hữu nghị với ông ta.
Cuối 1843 - tháng Ba Mác nghiên cứu lịch sử cuộc
cách mạng t sản Pháp cuối thế 1844 kỷ XVIII, dự định
viết lịch sử Hội nghị quốc ớc.
Đồng thời, Mác bắt tay nghiên cứu một
cách có hệ thống khoa kinh tế chính trị: đọc và tóm tắt
những tác phẩm của A.Xmít, G.B.Xây, Ph.Xcác-bếch
và các nhà kinh tế học khác.
1844
Cuối tháng Giêng Mác nhận đợc hai bài của Ăng-ghen
gửi từ Man-se-xtơ cho tờ "Deutsch-Franzửsische
Jahrbỹcher": "Lợc thảo phê phán khoa kinh tế chính
trị" và "Tình cảnh nớc Anh. Tô-mát Các- lai-lơ. Quá

khứ và hiện tại.
Cuối tháng Hai Tờ "Deutsch-Franzosische
Jahrbucher" số đầu tiên (số đôi) ra đời ở Pa-ri, dới sự
biên tập của C.Mác và A.Ru-gơ. Tạp chí đăng các tác
phẩm của C.Mác Về vấn đề Do Thái và Góp phần
phê phán triết học pháp quyền của Hê-ghen. Lời nói
đầu, cũng nh những bức th của ông gửi
A.Ru-gơ.
Nhân việc đăng tác phẩm của Ăng-
ghen "Lợc thảo phê phán khoa kinh tế chính trị" trong
tạp chí "Deutsch-Franzửsische Jahrbỹcher", giữa Mác và
Ăng-ghen có quan hệ th tín.
23 tháng Ba Mác gặp gỡ các nhà hoạt động chính trị
Nga: M.Ba-cu-nin, V. Bốt-kin, G.Tôn-xtôi, và các nhà
dân chủ và xã hội chủ nghĩa Pháp: P.Lơ-ru, L.Blăng
và những ngời khác. Trong cuộc gặp gỡ, có trao đổi ý
kiến về một loạt vấn đề lý luận và chính trị.
26 tháng Ba Mác cắt đứt quan hệ với phần tử cấp tiến
t sản A.Ru-gơ vì ông này không tán thành khuynh h-
ớng cộng sản chủ nghĩa mà Mác đã đem lại cho tạp chí
"Deutsch-Franzửsische Jahrbỹcher".
Nhân việc đoạn tuyệt với A.Ru-gơ, việc
xuất bản tạp chí bị
đình chỉ vì những khó khăn vật chất và
những khó khăn
trong việc phát hành tạp chí.
16 tháng T Nhân việc tờ "Deutsch-Fanzửsische
Jahrbỹcher" đăng các bài của Mác, Chính phủ Phổ
208
932931

Thân thế và sự nghệp của c. mácThân thế và sự nghệp của c. mác
kết tội Mác là "phản quốc và làm nhục hoàng thợng"
và ra lệnh bắt giam Mác khi Mác đặt chân tới biên giới
Phổ.
Tháng T - tháng Tám Mác tiếp tục nghiên cứu các tác
phẩm của các nhà kinh tế học t sản và viết bản sơ thảo
đầu tiên phê phán khoa kinh tế chính trị t sản trong các
bản thảo kinh tế - triết học của mình.
Khoảng tháng Bảy Mác làm quen với P.G.Pru-
đông.
31 tháng Bảy Mác viết bài chống Ru-gơ dới đầu đề:
"Những nhận xét phê phán về bài báo của "Một ngời
Phổ": "Vua Phổ và cải cách xã hội"". Bài này đợc
đăng trên tờ báo Đức "Vorwọrts!" ("Tiến lên!") xuất
bản ở Pa-ri ngày 7 và 10 tháng Tám. Từ đó, C.Mác bắt
đầu cộng tác với báo "Worwọrts!" và tham gia biên tập
báo này.
Khoảng 28 tháng Tám Mác gặp Ăng-ghen mới tới Pa-
ri.
209