8-ĐỀ PHÒNG BỆNH THẬN HAY MẮC PHẢI

ĐỀ PHÒNG BỆNH THẬN HAY MẮC PHẢI
Thận là cơ quan đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động sống của con người.
Thận gồm có hai quả hình dáng giống như hạt đậu, to bằng nắm tay, nằm ở phía
lưng. Cứ khoảng 30 phút một lần, toàn bộ lượng máu của cơ thể lại được lọc hết
qua thận để loại bỏ các chất thải độc hại đối với cơ thể, giữ lại các dưỡng chất
cần thiết. Thận duy trì sự cân bằng của nước, đảm bảo mức độ ổn định của các
khoáng chất cần thiết như canxi, sản xuất hormon như erythropoietin, enzym và
vitamin, giúp điều hòa huyết áp và số lượng hồng cầu...
Nguyên nhân khiến thận bị suy yếu
Rất nhiều nguyên nhân khiến thận bị bệnh, đó có thể là do con người dùng quá
nhiều loại thuốc trị bệnh khiến thận phải bài tiết nhiều hơn, do một số bệnh
nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến thận, do các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường...
Khi bị bệnh thận, bệnh nhân bị đau vùng hông lưng, sát gần xương sườn, có thể
kèm theo sốt. Nếu bị sỏi thận, cơn đau sẽ rất dữ dội, từ sau lưng lan xuống bộ
phận sinh dục. Đa số người mắc bệnh thận sẽ bị phù toàn thân, từ mí mắt xuống
bàn chân, da trắng nhạt. Sự thay đổi màu sắc và độ trong của nước tiểu cũng là
một biểu hiện của bệnh thận. Bình thường, nước tiểu trong, có màu vàng từ nhạt
tới hơi sẫm. Còn ở bệnh nhân mắc bệnh thận, nước tiểu thường bị đục hoặc có
màu thẫm hơn bình thường.
Có bao nhiêu bệnh về thận?
Ngoài các bệnh thận nguy hiểm như ung thư thận, thận đa nang, lao thận... còn
có thêm 6 bệnh về thận phổ biến sau:
Suy thận: Là khi thận không đủ sức thải bỏ mọi cặn bã khiến các chất độc hại và
dịch dư thừa đọng lại trong cơ thể. Căn cứ vào các chỉ số albumin, creatinin, ure,
protein... qua xét nghiệm nước tiểu sẽ biết được tình trạng bệnh của thận. Có 3
thể suy thận là suy thận cấp tính, mạn tính và suy thận giai đoạn cuối. Suy thận
cấp tính phần lớn do giảm thể tích máu làm cho thận không thực hiện được chức
năng bài tiết và điều hòa nước. Suy thận mạn tính khi độ thanh thải creatinin
xuống dưới 40ml/phút. Đây là những bệnh ống thận - mô kẽ mạn tính. Trong
suy thận mạn tính, một số trường hợp bệnh nặng phải chạy thận nhân tạo hoặc
ghép thận để duy trì sự sống. Đây cũng chính là suy thận giai đoạn cuối.

Bệnh sỏi thận: Khi bị bệnh sỏi thận và sỏi đường tiết niệu, bệnh nhân sẽ thấy đái
khó, đái buốt, đái rắt, màu sắc nước tiểu thay đổi (đục, đỏ...), lượng nước tiểu ít,
đau vùng thắt lưng, có thể kèm theo sốt hoặc không sốt... Nguyên nhân gây ra
sỏi thận - niệu là do có sự rối loạn chuyển hóa các chất trong cơ thể, đặc biệt là
lượng canxi trong nước tiểu tăng do chế độ ăn uống thừa canxi, rối loạn chuyển
hóa tuyến nội tiết và tuyến cận giáp trạng. Một nguyên nhân phổ biến nữa gây
sỏi thận là do viêm nhiễm đường tiết niệu.
Viêm thận: Là tình trạng viêm thường gặp do nhiễm khuẩn hoặc do ngộ độc
thuốc, hóa chất. Vi khuẩn gây bệnh thường là Enterobacter, E.Coli, Proteur...
Viêm thận chia thành hai dạng, đó là viêm cầu thận cấp và viêm cầu thận mạn
tính. Viêm cầu thận cấp là bệnh hay gặp trong các bệnh thận ở trẻ em từ 2 - 15
tuổi. Nguyên nhân do nhiễm liên cầu khuẩn hoặc do các ổ nhiễm khuẩn bội
nhiễm. Điều kiện vệ sinh kém cũng là hoàn cảnh thuận lợi gây bệnh. Viêm cầu
thận mạn tính là biến chứng của viêm cầu thận cấp, thường gặp ở người lớn.
Viêm ống thận cấp: Thường là do ngộ độc chì, thuỷ ngân, sunfamit khiến người
bệnh không đái được, urê máu cao, nước tiểu có protein, nhiều hồng cầu, bạch
cầu trụ hình hạt. Một số chất khác gây viêm ống thận nhiễm độc như asen,
tetraclorua, axit oxatic, phosphocacbon, axit clohydric, axit nitric, cantarit,
pyramydon naptol, clorofoc, vitamin D2.
Bệnh thận nhiễm mỡ: Khi thận bị nhiễm mỡ, người bệnh sẽ thấy tự nhiên bị phù
rất đột ngột hoặc bị phù sau nhiễm khuẩn thông thường như viêm họng. Để điều
trị cần kết hợp chế độ ăn hạn chế muối, ít nước, nhiều vitamin và dùng thuốc
theo chỉ định của bác sĩ. Sử dụng các thuốc nhóm corticoid đúng cách theo liều
lượng cân nhắc để tránh biến chứng hoặc tác dụng phụ của thuốc.
Hội chứng thận hư khi các tác nhân gây bệnh lắng đọng ở cầu thận. Nhiều khi
hội chứng thận hư có nguyên nhân từ việc dùng thuốc không đúng liều lượng.
Khi ngừng thuốc, cầu thận có thể trở lại bình thường.
Nhìn chung bệnh về thận rất nguy hiểm và là những ca bệnh nặng cần phải được
điều trị tích cực tại các cơ sở y tế. Trong cộng đồng, cần phổ biến kiến thức y
học phổ thông để mọi người có ý thức bảo vệ sức khỏe, kiểm tra các dấu hiệu

xét nghiệm sinh hóa, huyết học để sớm phát hiện bệnh về thận và có hướng điều
trị tích cực.
Phòng bệnh thận như thế nào?
Những người mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp hay trong gia đình có người
mắc bệnh thận nên thường xuyên đi khám chuyên khoa tiết niệu. Qua các xét
nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và theo dõi huyết áp sẽ giúp họ kiểm soát
hoạt động của thận chính xác và kịp thời. Để phòng bệnh thận, tốt nhất là uống
nhiều nước, ít nhất là 2 lít mỗi ngày. Những người làm việc trong môi trường
nóng nực, tập thể thao, lao động nặng nên uống nhiều hơn. Cần thận trọng khi
sử dụng các loại nước khoáng thiên nhiên vì trong nước này có các muối như
canxi cacbonat khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành dạng canxi oxalat gây sỏi
thận. Một số thuốc như vitamin C nếu dùng liều cao kéo dài cũng có thể gây ra
sỏi thận.
BS. Hà Thanh Thủy