trường thpt thái phiên

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Ngữ Văn 10 </b>

<b>HƯỚNG DẪN TỰ HỌC TUẦN 25 </b>

<b>Bài </b>

<b>NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT </b>

<b> I/Sử dụng đúng theo các chuẩn mực của tiếng Việt: </b>

<i>1/Về ngữ âm và chữ viết: </i>

*Yêu cầu: cần phát âm theo âm chuẩn của tiếng Việt, cần viết đúng theo các quy
tắc hiện hành về chính tả và về chữ viết nói chung.

<i>2/Về từ ngữ: </i>

*Yêu cầu về từ ngữ: cần dùng những từ ngữ đúng với hình thức và cấu tạo, với ý
nghĩa, với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.

<i>3/Về ngữ pháp: </i>

*Yêu cầu về ngữ pháp: cần viết câu theo đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt, diễn
đạt đúng các quan hệ ý nghĩa, sử dụng dấu câu thích hợp.

<i>4/Về phong cách ngôn ngữ: </i>

*Yêu cầu về phong cách ngơn ngữ: cần nói và viết phù hợp với các đặc trưng và
chuẩn mực trong từng phong cách chức năng ngôn ngữ.

<b>II/Sử dụng hay, đạt hiệu quả giao tiếp cao: </b>

- Cần sử dụng một cách sáng tạo, có sự chuyển đổi linh hoạt theo các phương thức
và quy tắc chung, theo các phép tu từ để cho lời nói, câu văn có tính nghệ thuật và
đạt hiệu quả giao tiếp cao.

- Ví dụ: Chết đứng còn hơn sống quỳ.
<b>III/Luyện tập: </b>

1/Các từ viết đúng: bàng hoàng, chất phác, bàng quang, lãng mạn, hưu trí, uống
rượu, trau chuốt, nồng nan, đẹp đẽ, chặt chẽ.

2/Từ "lớp" đúng hơn vì nó chỉ sự phân biệt theo tuổi tác
Từ "sẽ" có sắc thái nhẹ nhàng, thanh thản.

3/Lỗi: Ý câu đầu chưa bao trùm ý các câu sau, quan hệ từ thay thế ở câu 2,3 chưa
rõ.

Trong ca dao Việt Nam, những bài về tình yêu nam nữ là nhiều nhất, nhưng có cả
những bài thể hiện những tình cảm khác...

* Lưu ý: Cần sử dụng ngơn ngữ sao cho đạt được tính nghệ thuật để có hiệu quả
giao tiếp cao. Cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo ngôn ngữ theo các phương thức
chuyển hóa, các phép tu từ.

<b>IV/Câu hỏi ơn tập: </b>

<b>Câu 1: Trình bày những yêu cầu chung của việc sử dụng tiếng Việt? </b>

<b>Câu 2: Những từ in nghiêng trong các câu sau, câu nào đúng, câu nào sai, vì sao? </b>
<i>a. Anh ấy có thái độ bàng quang trước cuộc đời </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>c. Nghe phong thanh cậu Minh được giải nhất trong kỳ thi học sinh giỏi cấp </i>
Quốc gia.

<i>d. Nghe phong phanh cậu Minh được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi cấp </i>
Quốc gia.

<b>Câu 3: Lớp em có một số bạn hiền lành nhút nhát. Khi bị kẻ khác bắt nạt, các bạn </b>
<i>đó nhẫn nhục chịu đựng, lấy câu tục ngữ “ Một sự nhịn, chín sự lành” làm phương </i>
châm xử thế. Theo em, nên hiểu và vận dụng câu tục ngữ trên như thế nào cho
đúng? (Dành cho HSG)

<b>Bài: </b>

<b>CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN </b>

<b>(Nguyễn Dữ) </b>
<b>I. Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm </b>

<b>1. Tác giả </b>

- Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỉ XVI, người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân
(nay thuộc Hải Dương)

- Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, là con trai của tiến sĩ Nguyễn
Tưởng Phiêu. Ông thi đỗ ra làm quan nhưng chưa đầy một năm thì lui về ẩn dật,
phụng dưỡng mẹ già.

<b>2. Thể loại truyền kỳ: là thể văn xuôi tự sự trung đại phản ánh hiện thực qua </b>
<b>những yếu tố hoang đường, kì ảo. </b>

<b>3. Tác phẩm Truyền kì mạn lục : </b>

- Viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện ra đời nửa đầu thế kỉ XVI, các truyện hầu hết
viết về các thời Lí, Trần, Hồ, Lê sơ.

- Nội dung:

+ Hiện thực xã hội đương thời
+ Số phận con người

+ Tinh thần dân tộc

- Nghệ thuật: Có sự tham gia của yếu tố hoang đường, kì ảo.

Truyền kì mạn lục vừa có giá trị hiện thực, vừa có giá trị nhân đạo, là “Thiên cổ
tuỳ bút”, được dịch ra nhiều thứ tiếng nước ngoài.

<b>II. Nội dung & nghệ thuật văn bản “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” </b>
<b>1.Nhân vật Ngô Tử Văn </b>

- Tử Văn được giới thiệu theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại:
tên, q qn, tính tình.

- Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn gây được sự chú ý của người đọc, vừa tạo cảm
giác người thật việc thật vừa giúp người đọc dự đoán trước hành động của nhân
vật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>a. Nguyên nhân: Tức giận trước việc “hưng yêu tác quái” của tên hung thần; Đốt </i>

đền trừ hại cho dân.

<i>b. Cách thức: Tắm gội sạch sẽ, khấn trời sau đó châm lửa đốt đền. Thái độ nghiêm </i>

túc, hành động dứt khốt, có suy nghĩ, có sự chuẩn bị, khơng phải là hành động tự
phát

<i>c. Ý nghĩa hành động đốt đền: Thể hiện tính cương trực, dũng cảm vì dân trừ hại </i>

đồng thời thể hiện tinh thần dân tộc, quyết tâm trừ hại cho dân, bảo vệ thổ thần
nước Việt.

<i>d. Những việc Ngô Tử Văn gặp phải và thái độ của chàng: Bị tên tướng giặc đe </i>

dọa, bị bắt xuống âm phủ, bị Diêm Vương mắng… NTV vẫn điềm nhiên, tỏ ra
không khiếp sợ trước những lời đe doạ của tên hung thần và trước bọn quỷ Dạ Xoa
nanh ác và quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm; thái độ cứng cỏi, không chút nhún
nhường trước Diêm Vương và sự kiên định chính nghĩa của Tử Văn.

<b>3. Ý nghĩa cuộc đấu tranh của Ngô Tử Văn </b>

Cuộc đấu tranh đến cùng để chống lại cái ác, cái xấu: chỉ có đấu tranh dũng
cảm mới đem lại phần thắng lợi cho chính nghĩa.

Khẳng định niềm tin: chính nghĩa nhất định thắng gian tà, thể hiện tinh thần dân
tộc mạnh mẽ, sự đấu tranh triệt để với cái xấu, cái ác để bảo vệ dân lành, bảo vệ
chính nghĩa. Khẳng định nhân cách cứng cỏi của kẻ sĩ nước Việt đương thời.

<b>4. Ý nghĩa lời bình ở của tác giả: </b>

Người tốt được tôn vinh, kẻ xấu, kẻ ác bị nguyền rủa. Tử Văn chết nhưng
tiếng tốt lưu để đời sau. Người như Tử Văn đáng được trọng dụng.

Lời bình ở cuối truyện là đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ. Đây là sự khẳng định ý
nghĩa tích cực trong tư tưởng nhà nho Nguyễn Dữ.

<b>5.Nghệ thuật: </b>

- Nghệ thuật kể chuyện: cuốn hút với nhiều kịch tính.
- Sử dụng dày đặc yếu tố hoang đường kì ảo.

- Kết cấu chặt chẽ, miêu tả sinh động, hấp dẫn.

- Tác phẩm đề cao nhân vật Ngô Tử Văn một người trung thực, ngay thẳng, giàu
tinh thần dân tộc và cũng thông qua nhân vật này tác giả khẳng định niềm tin vào
cơng lí, chính nghĩa.

<b>III. Luyện tập: </b>

<b>Đề 1: Cảm nhận của em về nhân vật Ngô Tử Văn trong tác phẩm “Chuyện chức </b>
phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ./.

<b>Đề 2: Phân tích ý nghĩa của sự việc: Trước khi đốt đền, Tử Văn “tắm gội sạch sẽ, </b>
khấn trời”.

<b>Đề 3: Kết thúc chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Nguyễn Dữ viết: “Than ơi! </b>
Người ta thường nói: Cứng q thì gãy. Kẽ sĩ chỉ lo khơng cứng cỏi, cịn gãy hay
khơng là việc của trời. Sao lại đốn trước là gãy mà đổi cứng ra mềm?”

</div>

<!--links-->