Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác hồ sơ địa chính

Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác hồ sơ địa chính
I. Phương hướng, nhiệm vụ công tác quản lý đất đai nói chung và công tác hồ sơ địa
chính nói riêng.
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận cho ta thấy cần thiết phải thực hiện công tác
quản lý Nhà nước về đất đai đặc biệt là công tác hồ sơ địa chính, hơn thế nữa thực
trạng công tác quản lý Nhà nước về đất đai trong thời gian vừa qua có nhiều bất
cập:
- Hệ thống pháp luật đất đai đã qua hai lần sửa đổi, bổ sung đã điều chỉnh
được quan hệ đất đai, góp phần thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế song hệ
thống pháp luật đất đai chưa đủ sức giải quyết những vấn đề bức xúc hiện nay;
chưa đồng bộ, đổi mới chưa toàn diện vì vậy cần tiếp tục đổi mới để phục vụ
nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
- Hệ thống quản lý đất đai bằng công cụ kinh tế thông qua các văn bản pháp
quy về giá đất, thuế đất, đề bù thiệt hại khi thu hồi đất song giá đất biến động và
kiếu nại, tố cáo, về đền bù khi thu hồi đất vẫn tiếp tục tăng nhanh. Vì vậy, phải
nhất thiết xây dựng hệ thống tài chính hợp lý về đất đai .
- Công việc giao đất, cho thuê đất và thu hồi đất là công việc đặc thù của Nhà
nước khi Nhà nước đại diện cho toàn dân thực hiện quyền năng của chủ sở hữu.
Nói chung, đến nay công việc này cũng đi vào nề nếp, thực hiện đúng trình tự thủ
tục và đảm bảo tính pháp lý. Nhưng vấn đề nan giải được đặt ra không phải là
những phát sinh hiện tại mà là việc giải quyết những bất cập và sai phạm trong đã
qua. Vì trong quá khứ có nhiều trường hợp giao đất không làm thủ tục thu hồi đất
của chủ cũ, giao đất trái thẩm quyền, giao sai đối tượng sử dụng, giao đất sai mục
đích sử dụng … Và những sai phạm này là một trong những nguyên nhân gây tình
trạng kiếu nại quá nhiều hiện nay.
- Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, lâm nghiệp cho
các hộ gia đình còn chậm. Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và
quyền sử dụng đất ở đô thị theo Nghị định 60/CP của Chính phủ mới thực hiện
được ít.
- Việc tổ chức quản lý thị trường bất động sản vừa bị buông lỏng, vừa bị
chồng chéo về chức năng., nhiệm vụ thiếu sự quản lý thống nhất, giao dịch ngoài

tầm kiểm soát. Nhà nước cũng chưa có văn bản cụ thể nào để tạo hành lang pháp
lý đầy đủ cho việc vận hành thị trường bất động sản chính thức- thị trường có sự
quản lý của Nhà nước .
- Công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo của dân về đất đai hiện nay
đang là khâu yếu nhất. Công tác thanh tra hầu như chưa thực hiện được là bao, vì
thế mà các sai phạm về quản lý và sử dụng đất đai đang là hiện tượng phổ biến.
Công việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đang là công việc bề bộn nhất hiện nay. Vì
những tồn tại lịch sử để lại, vì quyết định quản lý chưa tốt, vì việc phân phối lợi
ích chưa thoả đáng do vậy, tình trạng này có xu hướng tăng hơn về mức độ và khó
khăn hơn về chất. Nguyên nhân chính là chưa thiết lập đầy đủ hồ sơ địa chính để
làm cơ sở giải quyết các sự kiện trê. Để giải quyết tình trạng trên bên cạnh xây
dựng hệ thống hồ sơ địa chính hoàn chỉnh còn thực hiện các giải pháp đồng bộ
khác.
- Bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai chưa ổn định, chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của ngành địa chính từ TW đến địa phương chưa rõ ràng. Sự phối hợp
giữa cơ quan địa chính với các cấp chính quyền chưa được nhịp nhàng. Do đó giải
quyết công việc chậm và kém hiệu quả.
- Đội ngũ cán bộ địa chính là nhân tố quan trọng trong công tác quản lý Nhà
nước về đất đai song lại chưa đủ cả về số lượng lẫn chất lượng. Đối với cán bộ
cấp xã có trách nhiệm rất lớn trong thực hiện quản lý đất đai thì trình độ chuyên
môn có hạn lại ít được sự chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp trên vì thế quản lý Nhà
nước về đất đai chưa tốt. Vì vậy, cán bộ địa chính cần được đào tạo một cách có
hệ thống.
Còn xét về công tác đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính đã được nghiên cứu
ở phần II song có thể có một vài kết luận sau:
Công tác đo đạc bản đồ cơ bản phục vụ điều tra cơ bản và quản lý đất đai có
những bước tiến vững chắc. Việc ứng dụng công nghệ tin học và công nghệ vũ trụ
chúng ta đã hoàn thành hệ quy chiếu quốc gia với độ chính xác cao đã phủ kín
vùng đất liền và vùng biển; hệ thống ảnh hành không, ảnh vệ tinh đã phủ kín cả
nước; hệ thống lưới tạo độ địa chính cơ sở với gần 20.000 điểm phủ kín cả nước;

hệ thống bản đồ địa chính cơ bản ở tỉ lệ 1/50.000 và 1/25.000…. Công nghệ 3S
(GPS, GIS, RS) đã được phổ biến ở nước ta. Mặc dù đã đạt được kết quả trên
song đến nay chúng ta vẫn chưa có thông tin đầy đủ được cập nhật kịp thời để trả
lời mọi câu hỏi của quản lý Nhà nước. Hơn thế nữa công tác này tốn kém rất
nhiều mà kết quả thu lại chưa được là bao. Thể hiện: bản đồ địa chính chính quy
được sử dụng để đăng ký, cấp Giấy chứng nhận , lập hồ sơ địa chính chiếm tỉ lệ
thấp so với tổng diện tích đã đăng ký cấp Giấy chứng nhận .
Hồ sơ địa chính còn nhiều loại, nhiều dạng và chưa được cập nhật, chỉnh lý
biến động thường xuyên sau khi cấp Giấy chứng nhận.
Công tác quản lý, lưu trữ, bảo quản bản đồ, hồ sơ địa chính chưa tốt và chưa
đạt yêu cầu.
Trước tình hình công tác quản lý Nhà nước về đất đai nói chung và công tác
lập hồ sơ địa chính nói riêng như trên thì phương hướng, nhiệm vụ quản lý Nhà
nước về đất đai và công tác hồ sơ địa chính một mặt phải đi vào giải quyết những
tồn tại đã và đang nảy sinh trong mối quan hệ về đất đai và những tồn tại trong
công tác quản lý, mặt khác cần tập trung lực lượng vào xây dựng hệ thống hồ sơ
địa chính hoàn chỉnh. Cụ thể như sau:
1. Tăng cường pháp chế trong quản lý Nhà nước về đất đai
Xây dựng Luật đất đai với nội dung đáp ứng cho được nhu cầu của quá trình
công nghiệp hoá - hiện đại hoá: một là tiếp tục xác lập chế độ sở hữu toàn dân về
đất đai; hai là, tiếp tục xác lập chế độ sử dụng đất; ba là, xây dựng hệ thống tài
chính đất đai hợp lý tạo cơ sở để xây dựng và phát triển thị trường bất động sản
lành mạnh, tạo cơ chế tốt để phát triển cơ sở hạ tầng cho thực hiện công nghiệp
hoá- hiện đại hoá đất nước, đáp ứng yêu cầu về quỹ nhà ở cho người có thu nhập
thấp. Luật đất đai mới ban hành cũng như ban hành các văn bản để thực hiện
Luật đất đai phải nhang chóng và sớm đưa vào thực hiện nhằm chuyển đổi cơ cấu
sử dụng đất, phù hợp với quá trình chuyển đổi cơ cấu lao động và cơ cấu đầu tư,
nhằm xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý.
1) Tăng cường công tác quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cần tăng
cường ở bề rộng và chiều sâu ở tất cả các địa phương.

Chuẩn bị tốt kế hoạch sử dụng đất cả nước giai đoạn 2001-2005 và quy
hoạch sử dụng đất cả nước giai đoạn 2001-2010, đồng thời phải đôn đốc các địa
phương tiếp tục triển khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và cấp xã. Bên cạnh
việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch cần rà soát lại quy trình xây dựng quy hoạch
và kế hoạch sử dụng đất để có được tính khả thi, dân chủ vàđủ công cụ để đảm
bảo tính thực thi. Như vậy, cần xây dựng một lực lượng có kinh nghiệp và trình
độ cao để thực hiện công tác kiểm tra phương án quy hoạch đồng thời kiểm tra
việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp.
2. Thúc đẩy việc hình thành và quản lý chặt chẽ thị trường bất động sản.
Việc xây dựng thị trường bất động sản được xuất phát từ mục tiêUBND
phát triển kinh tế của đất nước được đề ra trong Đại hội của Đảng và xuất phát từ
yêu cầu của thực tế đó là việc giao dịch, mua bán kinh doanh bất động sản đang là
nhu cầu của mọi thành phần kinh tế, mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, thị trường
bất động sản lại thiếu văn bản pháp quy, thiếu quản lý ngành dọc. Vì vậy, thị
trường này đang thả nổi, phát triển theo hướng tự phát không có sự quản lý Nhà
nước. Vì thế Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 ban chấp hành TW Đảng khoá IX đã
chủ trương về xây dựng và quản lý thị trường bất động sản “ chủ động xây dựng
và phát triển thị trường bất động sản, trong đó có quyền sử dụng đất, trước hết là ở
các đô thị và ở các vùng sẽ phát triển đô thị…”.
Để quản lý thị trường bất động sản trước hết quản lý các chuyển dịch đ mà
để quản lý quá trình chuyển dịch cần hoàn thiện hệ thống hồ sơ địa chính để cung
cấp một cách chính xác các biến động về đất đai.
3. Tăng cường thanh tra đất đai, giải quyết khiếu nại tố cáo của dân về đất đai.
Trong những năm vừa qua, công tác thanh tra đất đai hầu như bị lờ đi, tiêu
cực đã xuất hiện trong công tác này. Tình trạng giao đất nhiều nhưng không sử
dụng xảy ra nhiều gây tình trạng lãng phí đất đai. Vì vậy tăng cường thanh tra đất
đai bằng cách giao nhiệm vụ cụ thể cho các cấp, ngành đồng thời cấp kinh phí cho
người làm công tác này. Còn việc giải quyết khiếu nại tố cáo về đất đai được hợp
tình, hợp lý thì cần sử dụng biện pháp tổng hợp bởi đây là những vấn đề do lịch sử
để lại và những bất cập ở hiện tại mang tới. Cần nhanh chóng hoàn thiện công tác

hồ sơ địa chính để làm cơ sở pháp lý giải quyết các tranh chấp, kiếu kiện về đất
đai đồng thời sử dụng biện pháp giáo dụng, dân vận trong việc giải quyết vấn đề
này.
4. Tổ chức đổi mới bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai theo hướng tinh giảm. gọn nhẹ và thực hiện
cải cách hành chính.
Để đổi mới bộ máy quản lý Nhà nước thì cần thực hiện chuyên môn hoá,
hợp tác hoá giữa các cấp, các ngành quản lý đất đai. Cần phân công rõ ràng nhiệm
vụ, chức năng, quyền hạn, trách nhiệm của các cấp trách chồng chéo, trách tình
trạng “cha chung không ai khóc”. Bên cạnh việc phân công rõ ràng cần có sự phối
hợp trong hoạt động đảm bảo sự điều hành tập trung thống nhất, thông suốt, kỷ
luật cao. Đặc biệt đối với công tác phức tạp là xây dựng hồ sơ địa chính đòi hỏi
phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong bộ máy quản lý Nhà nước
cùng những các nghành có liên quan trong việc thực hiện.
Để bộ máy quản lý Nhà nước hoạt động có hiệu quả cần tăng cường công
tác đào tạo và tu nghiệp đội ngũ cán bộ địa chính. Trước hết phải làm cho họ nhận
thức được vai trò của đất đai trong thời đại mới- Quản lý đất đai đặt trong điều
kiện nền kinh tế thị trường. Đào tạo nhằm năng cao trình độ chuyên môn, trình độ
lý luận và thực tiễn.
5. Xúc tiến công tác đo vẽ bản đồ, hoàn thành công tác đăng ký đất đai , lập hồ sơ địa chính, cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất.
áp dụng khoa học kỹ thuật trong công tác đo vẽ bản đồ, xây dựng hệ toạ độ
quốc gia, xúc tiến chương trình thành lập bản đồ bao trùm toàn quốc tỉ lệ
1/50.000, điều chỉnh triển khai đo vẽ ở các địa phươn. Trong những năm tới cần
sớm hoàn thành công trình xây dựng hệ thống bản đồ địa hình bao trùm toàn lãnh
thổ, hệ thống lưới địa chính của cả nước; xây dựng hệ thống thu nhận ảnh hàng
không- vệ tinh cung cấp đủ thông tin cho quản lý; xây dựng hệ thống ảnh kết nối
với bản đồ nền tạo nên cơ sở dữ liệu địa lý cơ bản phục vụ quản lý ở các địa
phương bằng công nghệ thông tin; xây dựng hệ thống phần mền chuẩn, thống nhất
thành lập, quản lý bản đồ, hồ sơ địa chính .