ĐỊA lí lớp 12 bài 8

ĐỊA LÍ LỚP 12
Bài 8. Thiên nhiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển
1. Khái quát về Biển Đông
– Biển Đơng là một biển rộng, có diện tích 3,477 triệu km2 (lớn thứ hai trong các
biển của Thái Bình Dương, thứ 3 trong các biển trên TG).
– Là biển tương đối kín, phía đơng và đơng nam được bao bọc bởi các vịng cung
đảo.
– Biển Đơng nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.
Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa và tính chất khép kín của Biển Đơng được thể
hiện qua các yếu tố hải văn (nhiệt độ, độ muối của nước biển, sóng, thuỷ triều, hải lưu)
và sinh vật biển.
Cụ thể các yếu tố hải văn :
+ Nhiệt độ trung bình năm : trên 23độC.
+ Độ muối trung bình : 30 – 33 phần nghìn .
+ Sóng biển : mạnh vào thời kì gió mùa ĐB, yếu vào thời kì gió mùa TN.
+ Thủy triều : có sự phân hóa theo khu vực từ Móng Cái đến Hà Tiên.
+ Hải lưu : chảy thành vịng tương đối kín, mùa đông chảy theo hướng ngược
chiều kim đồng hồ (hướng ĐB-TN), mùa hè thuận chiều kim đồng hồ (hướng ĐNTB).
2. Thiên nhiên nước ta chịu ảnh hưởng sâu sắc của Biển Đơng
a. Khí hậu
– Biển Đơng rộng, nhiệt độ nước biển cao và biến động theo mùa đã làm tăng độ ẩm
các khối khí khi đi qua biển, làm tăng độ ẩm và lượng mưa; đờng thời giảm tính khắc
nghiệt lạnh khô vào mùa đông và làm dịu bớt thời tiết nóng bức trong mùa hạ.
– Tạo nên khí hậu mát mẻ, trong lành cho các vùng ven biển của nước ta, tạo điều
kiện cho việc xây dựng các bĩa biển phục vụ phát triển du lịch.
– Nhờ biển Đơng, khí hậu nước ta mang nhiều đặc tính của khí hậu hải dương nên
điều hịa hơn.
b. Địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển
– Các dạng địa hình ven biển rất đa dạng: vịnh cửa sông, các bờ biển mài mòn, các
tam giác châu thổ với bãi triều lớn, các bãi cát phẳng lì, các vũng vịnh nước sâu, các
đảo ven bờ và những rạn san hơ … có nhiều giá trị về kinh tế biển (xây dựng cảng

biển, khai thác và nuôi trồng thủy sản, du lịch …)
– Các hệ sinh thái vùng ven biển rất đa dạng và giàu có:
+ Hệ sinh thái rừng ngập mặn có diện tích 450.000 ha, riêng Nam Bộ là 300.000 ha
(lớn thứ 2 TG sau rừng ngập mặn Amadon ở Nam Mĩ). Tuy nhiên, hiện nay đã bị thu
hẹp rất nhiều do chuyển đổi thành diện tích ni thủy sản và do cháy rừng…HST
rừng ngập mặn cho năng suất sinh học cao, nhất là sinh vật nước lợ.
+ Hệ sinh thái trên đất phèn, nước mặn, nước lợ và hệ sinh thái rừng trên đảo cũng rất
đa dạng và phong phú.
c. Tài nguyên thiên nhiên vùng biển

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


– Tài ngun khống sản:
+ Dầu khí (có trữ lượng lớn và giá trị nhất), hai bể dầu lớn nhất hiện nay là Nam
Trung Sơn và Cửu Long; các bể Thổ Chu – Mã Lai và Sông Hồng nhỏ hơn nhưng
cũng có trữ lượng đáng kể, ngồi ra cịn nhiều vùng có thể chứa dầu, khí đang được
thăm dị.
+ Các bãi cát ven biển có trữ lượng lớn titan là ngun liệu q cho các ngành cơng
nghiệp.
+ Vùng ven biển còn thuận lợi cho nghề làm muối, nhất là ven biển Nam Trung Bộ
(sản lượng muối 800.000 tấn /năm), nơi có nhiệt độ cao, nhiều nắng, lại chỉ có một số
sơng nhỏ đổ ra biển.
+ Ngồi ra cịn các loại : thiếc, thạch anh, nhôm, sắt, mangan, đồng, điricon và các
loại đất hiếm…
– Tài nguyên hải sản
+ Sinh vật giàu thành phần lồi và có năng suất sinh học cao, nhất là ở ven bờ. Trong
Biển Đơng có tới trên 2000 lồi cá, hơn 100 lồi tơm, khoảng vài chục lồi mực, hàng
nghìn lồi sinh vật phù du và sinh vật đáy khác.
+ Ven các đảo, nhất là tại quần đảo Hồng Sa và Trường Sa có ng̀n tài ngun q

giá là các rạn san hơ cùng đơng đảo các loài sinh vật khác.
Cảnh quan thiên nhiên vùng biển nhiệt đới đã và đang được khai thác phục vụ cho
các mục địch phát triển KT khác nhau.
e. Thiên tai
– Bão: Mỗi năm trung bình có 9 – 10 cơn bão trên Biển Đơng, trong đó có 3 – 4
cơn bão trực tiếp từ Biển Đông đổ vào nước ta. Bão kèm theo mưa lớn, sóng lừng,
nước dâng gây lũ lụt làm thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống.
– Sạt lở bờ biển: Đã và đang đe dọa nhiều đoạn bờ biển nước ta, nhất là ở dải bờ
biển Trung Bộ.
– Cát bay, cát chảy : Lấn chiếm ruộng vườn, làng mạc và làm hoang hóa đất đai ở
vùng ven biển miền Trung.
=> Sử dụng hợp lí ng̀n lợi thiên nhiên biển, phịng chống ơ nhiễm mơi trường biển,
thực hiện những biện pháp phòng tránh thiên tai là những vấn đề hệ trọng trong chiến
lược khai thác tổng hợp, phát triển tổng hợp kinh tế biển nước ta.

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


Hinh 8.1. Vùng biển Việt Nam trong Biển Đơng

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN
1. Hãy nêu ảnh hưởng của Biển Đơng đến thiên nhiên nước ta
Trình bày chi tiết thông qua 4 yếu tố như nội dung mục 2 của bài học, gờm:
-Khí hậu
-Địa hình và các hệ sinh thái
-Tài nguyên thiên nhiên vùng biển
-Thiên tai.

2. Xác định trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam (bản đồ treo tường hoặc trong
Atlat) vị trí các vinh biển: Hạ Long, Đà Nẵng, Xuân Đài, Vân Phong, Cam Ranh.
Các vịnh biển này thuộc các tỉnh, thành phố nào?
-Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh)
-Vinh Đà Nẵng (TP.Đà Nẵng)
-Vịnh Xuân Đài (Phú Yên)
-Vịnh Vân Phong, Cam Ranh (Khánh Hòa).
3. Nêu khái quát về Biển Đơng
– Biển Đơng là một biển rộng, có diện tích 3,477 triệu km2 (lớn thứ hai trong các
biển của Thái Bình Dương, thứ 3 trong các biển trên TG).
– Là biển tương đối kín, phía đơng và đơng nam được bao bọc bởi các vịng cung
đảo.
– Biển Đơng nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.
Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa và tính chất khép kín của Biển Đông được thể hiện
qua các yếu tố hải văn (nhiệt độ, độ muối của nước biển, sóng, thuỷ triều, hải lưu) và
sinh vật biển.
4. Hãy nêu ảnh hưởng của Biển Đơng đến khí hậu, địa hình và các hệ sinh thái
vùng ven biển nước ta.
a. Khí hậu
– Biển Đơng rộng, nhiệt độ nước biển cao và biến động theo mùa đã làm tăng độ ẩm
các khối khí khi đi qua biển, làm tăng độ ẩm và lượng mưa; đồng thời giảm tính khắc
nghiệt lạnh khơ vào mùa đơng và làm dịu bớt thời tiết nóng bức trong mùa hạ.
– Tạo nên khí hậu mát mẻ, trong lành cho các vùng ven biển của nước ta, tạo điều
kiện cho việc xây dựng các bĩa biển phục vụ phát triển du lịch.
– Nhờ biển Đơng, khí hậu nước ta mang nhiều đặc tính của khí hậu hải dương nên
điều hịa hơn.
b. Địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển
– Các dạng địa hình ven biển rất đa dạng: vịnh cửa sơng, các bờ biển mài mịn, các
tam giác châu thổ với bãi triều lớn, các bãi cát phẳng lì, các vũng vịnh nước sâu, các
đảo ven bờ và những rạn san hơ … có nhiều giá trị về kinh tế biển (xây dựng cảng

biển, khai thác và nuôi trồng thủy sản, du lịch …)
– Các hệ sinh thái vùng ven biển rất đa dạng và giàu có:
+ Hệ sinh thái rừng ngập mặn có diện tích 450.000 ha, riêng Nam Bộ là 300.000 ha
(lớn thứ 2 TG sau rừng ngập mặn Amadon ở Nam Mĩ). Tuy nhiên, hiện nay đã bị thu

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


hẹp rất nhiều do chuyển đổi thành diện tích ni thủy sản và do cháy rừng…HST
rừng ngập mặn cho năng suất sinh học cao, nhất là sinh vật nước lợ.
+ Hệ sinh thái trên đất phèn, nước mặn, nước lợ và hệ sinh thái rừng trên đảo cũng rất
đa dạng và phong phú.
5. Hãy nêu các nguồn tài nguyên thiên nhiên và thiên tai ở vùng biển nước ta.
a. Tài nguyên thiên nhiên vùng biển
– Tài nguyên khoáng sản:
+ Dầu khí (có trữ lượng lớn và giá trị nhất), hai bể dầu lớn nhất hiện nay là Nam
Trung Sơn và Cửu Long; các bể Thổ Chu – Mã Lai và Sơng Hờng nhỏ hơn nhưng
cũng có trữ lượng đáng kể, ngồi ra cịn nhiều vùng có thể chứa dầu, khí đang được
thăm dị.
+ Các bãi cát ven biển có trữ lượng lớn titan là nguyên liệu quí cho các ngành cơng
nghiệp.
+ Vùng ven biển cịn thuận lợi cho nghề làm muối, nhất là ven biển Nam Trung Bộ
(sản lượng muối 800.000 tấn /năm), nơi có nhiệt độ cao, nhiều nắng, lại chỉ có một số
sơng nhỏ đổ ra biển.
+ Ngồi ra cịn các loại : thiếc, thạch anh, nhơm, sắt, mangan, đồng, điricon và các
loại đất hiếm…
– Tài nguyên hải sản
+ Sinh vật giàu thành phần lồi và có năng suất sinh học cao, nhất là ở ven bờ. Trong
Biển Đơng có tới trên 2000 lồi cá, hơn 100 lồi tơm, khoảng vài chục lồi mực, hàng
nghìn lồi sinh vật phù du và sinh vật đáy khác.

+ Ven các đảo, nhất là tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa có ng̀n tài ngun q
giá là các rạn san hơ cùng đơng đảo các lồi sinh vật khác.
Cảnh quan thiên nhiên vùng biển nhiệt đới đã và đang được khai thác phục vụ cho
các mục địch phát triển KT khác nhau.
b. Thiên tai
– Bão: Mỗi năm trung bình có 9 – 10 cơn bão trên Biển Đơng, trong đó có 3 – 4 cơn
bão trực tiếp từ Biển Đông đổ vào nước ta. Bão kèm theo mưa lớn, sóng lừng, nước
dâng gây lũ lụt làm thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống.
– Sạt lở bờ biển: Đã và đang đe dọa nhiều đoạn bờ biển nước ta, nhất là ở dải bờ biển
Trung Bộ.
– Cát bay, cát chảy : Lấn chiếm ruộng vườn, làng mạc và làm hoang hóa đất đai ở
vùng ven biển miền Trung.
=> Sử dụng hợp lí ng̀n lợi thiên nhiên biển, phịng chống ô nhiễm môi trường biển,
thực hiện những biện pháp phòng tránh thiên tai là những vấn đề hệ trọng trong chiến
lược khai thác tổng hợp, phát triển tổng hợp kinh tế biển nước ta.

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid