ĐỊA lí lớp 12 bài 2

ĐỊA LÍ LỚP 12
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ
1. Vị trí địa lí
Nước ta nằm ở rìa phía đơng của bán đảo Đơng Dương, gần trung tâm của khu vực
Đông Nam Á. Trên đất liền giáp Trung Quốc, Lào, Campuchia; trên biển giáp Malaixia,
Brunây, Philippin, Trung Quốc, Campuchia.
– Phần trên đất liền nằm trong khung hệ tọa độ địa lí sau:
+ Điểm cực Bắc ở vĩ độ 23độ23’B tại xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang,
+ Điểm cực Nam ở vĩ độ 8độ34’B tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau.
+ Điểm cực Tây ở kinh độ 102độ09’Đ tại xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện
Biên.
+ Điểm cực Đông ở kinh độ 109độ24’Đ tại xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh
Hòa.
– Ở ngoài khơi, các đảo kéo dài tới tận khoảng vĩ độ 6độ50’B, và từ khoảng kinh độ
101độĐ đến trên 117độ20’Đ tại Biển Đông.
– Đại bộ phận nước ta nằm trọn trong khu vực múi giờ thứ 7.

Hinh 2. Các nước Đơng Nam Á

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


2. Phạm vi lãnh thổ
a) Vùng đất:
+ Toàn bộ phần đất liền và các hải đảo có tổng diện tích là 331.212 km2.
+ Nước ta có hơn 4600 km đường biên giới trên đất liền (đường biên giới Việt Nam –
Trung Quốc dài hơn 1400 km, Việt Nam – Lào dài gần 2100 km, Việt Nam –
Campuchia dài hơn 1100km).
+ Đường bờ biển dài 3260km chạy dài từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Hà Tiên (Kiên
Giang).
+ Có hơn 4000 hịn đảo lớn nhỏ, phần lớn là các đảo ven bờ và có hai quần đảo ở ngồi

khơi xa trên Biển Đơng là quần đảo Hồng Sa (thuộc thành phố Đà Nẵng) và quần đảo
Trường Sa (thuộc tỉnh Khánh Hòa).
b) Vùng biển:
Vùng biển của nước ta bao gồm:

Sơ đồ cắt ngang vùng biển Việt Nam
– Nội thủy là vùng nước tiếp giáp với đất liền, ở phía trong đường cơ sở.
– Lãnh hải là vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển, có chiều rộng 12 hải lí (1
hải lí = 1852m).
– Vùng tiếp giáp lãnh hải là vùng biển được quy định nhằm đảm bảo cho việc thực hiện
chủ quyền của nước ven biển, rộng 12 hải lí.
– Vùng đặc quyền về kinh tế là vùng tiếp liền với lãnh hải và hợp với lãnh hải thành
một vùng biển rộng 200 hải lí tính từ đường cơ sở. Ở vùng này, nhà nước ta có chủ
quyền hồn tồn về kinh tế nhưng vẫn để các nước khác được đặt ống dẫn dầu, dây cáp
ngầm và tàu thuyền, máy bay nước ngoài được tự do về hàng hải và hàng không như
Công ước quốc tế quy định.
– Thềm lục địa là phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển thuộc phần lục địa
kéo dài mở rộng ra ngoài lãnh hải cho đến bờ ngồi của rìa lục địa, có độ sâu khoảng
200m hoặc hơn nữa. Nhà nước ta có chủ quyền hồn tồn về mặt thăm dị, khai thác,
bảo vệ và quản lí các tài nguyên thiên nhiên ở thềm lục địa Việt Nam.
c) Vùng trời: Là khoảng không gian không giới hạn độ bao trùm lên trên lãnh thổ nước
ta; trên đất liền được xác định bằng các đường biên giới, trên biển là ranh giới bên
ngoài của lãnh hải và khơng gian các đảo.

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


3) Ý nghĩa của vị trí địa lí Việt Nam
a) Ý nghĩa tự nhiên
– Vị trí địa lí đã quy định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt

đới ẩm gió mùa.
– Nước ta nằm ở vị trí tiếp giáp giữa lục địa và đại dương liền kề với vành đai sinh
khống Thái Bình Dương và địa trung hải, trên đường di lưu và di cư của nhiều lồi
động thực vật nên có nhiều tài ngun khống sản và tài ngun sinh vật vơ cùng phong
phú.
– Vị trí và hình thể nước ta đã tạo nên sự phân hóa đa dạng của tự nhiên thành các vùng
tự nhiên khác nhau giữa miền Bắc với miền Nam, giữa miền núi và đồng vằng, ven
biển, hải đảo.
– Nước ta cũng nằm trong vùng có nhiều thiên tai nhất là bão, lũ lụt, hạn hán thường
xảy ra hằng năm.
b) Ý nghĩa kinh tế, văn hóa – xã hội và quốc phòng
– Về kinh tế:
+ Việt Nam nằm trên ngã tư đường hàng hải và hàng không quốc tế quan trọng, tạo
điều kiện thuận lợi cho nước ta giao lưu với các nước trong khu vực và trên thế giới.
+ Nước ta còn là cửa ngõ mở lối ra biển thuận lợi cho các nước Lào, Đông bắc Thái
Lan, Campuchia và khu vực Tây Nam Trung Quốc.
Vị trí địa lí thuận lợi như vậy có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển các ngành
kinh tế, các vùng lãnh thổ, tạo điều kiện thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với các
nước trên thế giới, thu hút vốn đầu tư của nước ngồi.
– Về văn hóa – xã hội:
Vị trí địa lí tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta chung sống hịa bình, hợp tác hữu nghị
và cùng phát triển với các nước, đặc biệt là với các nước láng giềng và các nước trong
khu vực Đơng Nam Á.
– An ninh quốc phịng:
Việt Nam đóng vai trị đặc biệt quan trọng trong cơng cuộc xây dựng, phát triển kinh
tế và bảo vệ đất nước. Biển Đông đối với nước ta là một hướng chiến lược có ý nghĩa
quan trọng trong Công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước.

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid

TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN
Hãy cho biết nước ta tiếp giáp với các nước nào trên đất liền và trên biển?
– Trên đất liền nước ta giáp với các nước: Lào, Campuchia, Trung Quốc.
– Trên biển nước ta giáp với các nước : Trung Quốc (và Đài Loan), Campuchia, Thái
Lan, Malaixia, Xingapo, Inđơnêxia, Philíppin, Brunây.
Hãy kể tên một số cửa khẩu quan trọng trên đường biên giới của nước ta với các
nước Trung Quốc, Lào và Campuchia
-Cửa khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc:
+Móng Cái (Quảng Ninh)
+Hữu Nghị (Lạng Sơn)
+Lào Cai (Lào Cai)
+Thanh Thủy (Hà Giang)
-Cửa khẩu giữa Việt Nam – Lào:
+Tây Trang (Điện Biên)
+Na Mèo (Thanh Hóa)
+Nậm Cắn (Nghệ An)
+Cầu Treo (Hà Tĩnh)
+Cha Lo (Quảng Bình)
+Lao Bảo (Quảng Trị)
+La Lay (Quảng Trị)
+Bờ Y (Kon Tum)
-Cửa khẩu giữa Việt Nam – Campuchia:
+Lệ Thanh (Gia Lai)
+Hoa Lư (Bình Phước)
+Lị Gị Xa Mát (Tây Ninh)
+Mộc Bài (Tây Ninh)
+Dinh Bà (Đồng Tháp)
+Thường Phước (Đồng Tháp)
+Vĩnh Xương (An Giang)

+Tịnh Biên (An Giang)
+Hà Tiên (Kiên Giang)
+Bình Hiệp (Long An)
Vị trí địa lí nước ta mang đến những thuận lợi và khó khăn gì cho quá trình phát
triển kinh tế – xã hội
-Những thuận lợi :
+Thuận lợi trong việc thông thương, giao lưu buôn bán với các nước trong khu vực và
trên thế giới.
+Thu hút các nhà đầu tư nước ngồi.
+Giao lưu văn hố với nhiều nước trên thế giới.

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid


+Nguồn khoáng sản phong phú, đa dạng, là cơ sở quan trọng để phát triển các ngành
cơng nghiệp.
+Mang lại khí hậu nhiệt đới ẩm, gió mùa thuận lợi cho sinh hoạt, sản xuất và sự sinh
trưởng, phát triển của cây trồng và vật nuôi.
+Thuận lợi cho phát triển tổng hợp kinh tế biển.
+Sinh vật phong phú, đa dạng cả về số lượng và chủng lồi.
-Những khó khăn:
+Thiên tai thường xun xảy ra như bão, lũ;
+Vấn đề an ninh quốc phòng, chủ quyền biên giới, hải đảo.
Trình bày khái quát về các bộ phận thuộc vùng biển nước ta
+ Nội thủy : vùng nước tiếp giáp với đất liền, ở phía trong đường cơ sở.
+ Lãnh hải : vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển, có chiều rộng 12 hải lí.
+ Vùng tiếp giáp lãnh hải : vùng biển được quy định nhằm đảm bảo cho việc thực hiện
chủ quyền của nước ven biển, rộng 12 hải lí.
+ Vùng đặc quyền về kinh tế : vùng tiếp liền với lãnh hải và hợp với lãnh hải thành một
vùng biển rộng 200 hải lí tính từ đường cơ sở. Nhà nước ta có chủ quyền hồn tồn về

KT nhưng vẫn để các nước khác được đặt ống dẫn dầu, dây cáp ngầm và tàu thuyền,
máy bay nước ngoài được tự do về hàng hải và hàng không như Công ước quốc tế quy
định.
+ Thềm lục địa : phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển thuộc phần lục địa
kéo dài mở rộng ra ngoài lãnh hải cho đến bờ ngồi của rìa lục địa, có độ sâu khoảng
200m hoặc hơn nữa. Có chủ quyền hồn tồn về mặt thăm dị, khai thác, bảo vệ và
quản lí các tài nguyên thiên nhiên ở thềm lục địa VN.
Hãy xác định vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của nước ta trên bản đồ Các nước
Đơng Nam Á

Chương trình đồng hành cùng thí sinh mùa Covid