Tải Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ là khát vọng về chiến thắng của công lý và chính nghĩa - Anh (chị) hãy phân tích để làm sáng tỏ nhận định trên

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề bài: Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ là khát vọng</b>
<b>về chiến thắng của cơng lý và chính nghĩa. Anh (chị) hãy phân tích để làm</b>
<b>sáng tỏ nhận định trên</b>

<b>Bài làm</b>

Nguyễn Dữ người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân (nay thuộc tỉnh Hải Dương).
Ông là con trai của Tiến sĩ Nguyễn Tường Phiêu và là học trị của Nguyễn
Bỉnh Khiêm. Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ được viết bằng chữ Hán, gồm
hai mươi truyện ra đời đầu thế kỉ XVI. Bóc đi cái vỏ hoang đường, kì ảo, người
đọc sẽ nhận ra hiện thực xã hội phong kiến mà tác giả muốn phơi bày. Là một
trong số hai mươi tác phẩm trong tập truyện này, Chuyện chức phán sự đền
Tản Viên đã thể hiện khát vọng về chiến thắng của công lý và chính nghĩa gắn
với tình u nước và lịng tự hào dân tộc của nhà văn.

Truyền kì là loại truyện có nguồn gốc từ Trung Hoa, thịnh hành vào thời nhà
Đường, sau đó được truyền bá vào Việt Nam. Đây là loại truyện dùng yếu tố kì
ảo, hoang đường làm phương thức phản ánh cuộc sống. Cuối thế kỉ XV đầu thế
kỉ XVI, truyền kỳ Việt Nam phát triển mạnh, đánh dấu bằng hai tác phẩm
Thánh Tông di thảo tương truyền của Lê Thánh Tơng và Truyền kì mạn lục của
Nguyễn Dữ. Chủ đề của các tác phẩm trong Truyền kì mạn lục thường xoay
quanh việc vạch trần những thối nát của chế độ phong kiến; đả kích lũ hơn
qn bạo chúa, bọn tham quan vơ vét nhũng nhiễu nhân dân; bày tỏ sự cảm
thơng với tình cảnh của những người dân lương thiện bị chà đạp, ức hiếp; phản
ánh sự phẫn nộ của quần chúng trước các tệ nạn xã hội; có truyện viết về tình
u nam nữ, có chuyện ca ngợi lý tưởng của kẻ sĩ phong kiến. Truyền kì mạn
lục của Nguyễn Dữ được người xưa mệnh danh là “Thiên cổ kì bút”. Đây là tác
phẩm đạt tới đỉnh cao nghệ thuật của thể loại truyền kỳ, đánh dấu bước trưởng
thành đột khởi của loại hình truyện ngắn Việt Nam thời trung đại.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là câu chuyên ngợi ca khí phách, tài năng

của chàng nho sinh Ngô Tử Văn trong việc trừ diệt vong hồn tên tướng giặc
Minh. Tướng giặc đã tử trận nhưng vong hồn vẫn còn lưu lại trên đất Việt, tác
oai tác quái, đánh đuổi vị thần Thổ địa để trấn giữ hương lửa ở một ngôi đền
thiêng. Chàng nho sinh Tử Văn đã dũng cảm đốt đền để xua đuổi hồn tên yêu
ma xâm lược. Cuối cùng, tên yêu ma chiếm đền đã bị vạch tội, bị giam vào
ngục tối. Những chi tiết li kì của truyện đã làm tăng thêm sức hấp dẫn, góp
phần thể hiện tinh thần yêu nước và khí phách quật cường của kẻ sĩ Việt Nam
trước mọi thế lực tàn bạo, cho dù thế lực ấy thuộc về cõi nào.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

khốn đốn cho dân. Trước khi hành động, chàng tắm rửa sạch sẽ, làm nghi thức
khấn trời rồi châm lửa đốt đền. Hành động đó xuất phát từ mong muốn diệt trừ
yêu ma, trừ hại cho dân, đứng về phía chính nghĩa. Điều đó chứng tỏ cốt cách
khảng khái của kẻ sĩ trong con người Ngô Tử Văn. Hành động đốt đền của Ngô
Tử Văn không phải là sự báng bổ thần thánh mà thể hiện sự bất bình, tuyên
chiến với các thế lực hắc ám trong xã hội. Hành động đốt đền đã thể hiện tính
cách cương trực, can đảm, mạnh mẽ, quyết liệt “thấy sự gian tà không chịu
được” của Tử Văn. Chàng tin hành động chính nghĩa sự trong sạch và chân
thành của mình sẽ được trời ủng hộ. Hành động này là điểm thắt nút của câu
chuyện, tạo nên sự xung đột giữa các nhân vật và sức hấp dẫn cho tác phẩm.
Sau khi đốt đền, Tử Văn thấy trong người khó chịu, lên cơn sốt nóng rồi sốt rét.
Chàng thấy một người “khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ đi đến, nói năng và
quần áo rất giống người phương Bắc, tự xưng là cư sĩ”, trách mắng Tử Văn.
Hắn dùng những nguyên lý của đạo Nho để buộc tội Tử Văn là kẻ sĩ mà lại
“khơng biết cái đức của quỷ thần”, đã khơng kính trọng quỷ thần lại còn “dám
khinh nhờn hủy tượng, đốt đền”, bắt Tử Văn “dựng trả ngôi đền như cũ”, rồi đe
dọa nếu khơng dựng trả ngơi đền thì “sẽ khó lịng tránh khỏi tai vạ”. Trước thái
độ hung hăng của tên tướng giặc, “Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự
nhiên”. Thái độ ấy cho thấy Tử Văn là con người cứng rắn, mạnh mẽ, uy vũ
không dễ gì khuất phục. Bất chấp những lời đe dọa của tên tướng giặc, Tử Văn
tỏ ra rất bình thản, cái bình thản của con người sẵn sàng đương đầu với những

thế lực hắc ám, cho dù mình có phải chết. Tử Văn bị bọn quỷ sứ đến bắt và giải
đi qua những cảnh rùng rợn, qua con sóng lớn “gió tanh sóng xám”, thấy bọn
quỷ Dạ Xoa mắt xanh tóc đỏ nanh ác nhưng Tử Văn khơng hề nao núng. Chàng
đã khẳng định với bọn quỷ “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”.
Chàng tin vào sự ngay thẳng và chính nghĩa của mình. Trước Diêm Vương,
trong khơng khí rùng rợn nơi âm phủ, bị tên Bách hộ họ Thôi vu cáo, sỉ nhục,
bị Diêm Vương mắng và áp đảo tinh thần, Tử Vãn không hề nao núng. Chàng
tầu trình với Diêm Vương đầu đi mọi chuyện bằng những “lời rất cứng cỏi,
không chịu nhún nhường chút nào”. Tử Văn cương quyết nói với Diêm Vương:
“Nếu nhà vua không tin lời tôi, xin tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi; không
đúng như thế, tôi xin chịu thêm cái tội nói càn”. Trước những chứng cớ mà Tử
Văn đưa ra, Diêm Vương đã nhận ra sự thật. Tên Bách hộ họ Thôi đã bị trừng
trị đích đáng: bị tống giam vào ngục Cửu u. Sự cương trực, thẳng thắn, dũng
cảm đấu tranh cho chính nghĩa của Tử Văn đã chiến thắng. Chàng đã giải trừ
được tai họa, đem lại sự an lành cho người dân, diệt trừ tận gốc thế lực xâm
lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và khôi phục danh vị cho Thổ thần nước
Việt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Khi Tử Văn bị bắt xuống âm phủ, vào đến cửa điện của Diêm Vương, chàng đã
“thấy người đội mũ trụ đương kêu cầu ở trước sân”. Thấy Tử Văn cứng cỏi, tên
bách hộ họ Thôi đã ngoan cố vu vạ cho Tử Văn: “Ay là ở trước cương phủ mà
hắn còn ghè gớm như thế, mồm năm miệng mười, đơm đặt bịa tạc. Huống hồ ở
một nơi đền miếu quạnh hiu hắn sợ gỉ mà không dám cho một mồi lửa”. Vu vạ
không được thì hắn lập lờ nhận tội. Song lời nhận tội của hắn cũng thể hiện bản
chất gian ngoan. Hắn tâu với Diêm Vương: trách mắng Tử Văn như vậy “cũng
đủ răn đe rồi”, Diêm Vương nên khoan dung cho Tử Văn bởi nếu Diêm Vương
thẳng tay trị tội chàng sẽ “hại đến cái đức hiếu sinh”. Sự thay đổi thái độ đột
ngột của hắn đã khiến Diêm Vương nghi ngờ và nhận ra sự thật. Rõ ràng tên
Bách hộ họ Thôi khôn ngoan, xảo quyệt nhưng cũng không thể thoát được lưới
trời lồng lộng. Sự lừa đảo, càn bậy của y cuối cùng bị Diêm Vương trị tội đích

đáng.

Cuộc đấu tranh giữa Tử Văn với hồn ma tên tướng giặc là cuộc đấu tranh gay
go, quyết liệt giữa hai thế lực: một bên là con người, đại diện là Tử Văn; một
bên là thần linh ma quỷ, đại diện là hồn ma tên tướng giặc Bắc triều bại trận.
Thế lực thần linh, ma quỷ trong truyện phần nào đã phản ánh các thế lực cường
quyền phong kiến thời Nguyễn Dữ. Chúng đã kết bè với nhau để hãm hại dân
lành. Diêm Vương và các phán quan đại diện cho công lý cũng bị lấp tai, che
mắt. Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là bóng dáng của những bất
công trong xã hội đương thời. Các đền miếu lân cận vì tham của đút đều làm
ngơ cho hồn ma tên tướng giặc cũng giống như bọn quan tham đã tiếp tay cho
kẻ ác, kẻ xấu để gây nên bao nỗi khốn khổ cho người dân. Với bản lĩnh cứng
cỏi, kiên quyết chống gian tà, phi nghĩa; lại được giúp sức của Thổ thần, Tử
Văn đã chiến thắng. Sự chiến thắng của Tử Văn thể hiện niềm tin của nhân dân
lao động: chính nghĩa thắng gian tà, thiện thắng ác. Đây là quan niệm của nhân
dân đã được thể hiện qua nhiều truyện cổ tích dân gian. Cuộc đấu tranh của Tử
Văn với hồn ma tên tướng giặc bại trận còn khẳng định nhân cách cứng cỏi của
kẻ sĩ đồng thời lên án dã tâm của bọn xâm lược, dù đã chết chúng còn vẫn đang
tâm gây tội ác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

vật hiện lên rõ nét, diễn biến truyện giàu kịch tính, để lại ấn tượng mạnh mẽ,
sâu sắc trong lòng người đọc.

</div>

<!--links-->