TRA LOI CAU HOI TU LUAN MO DUN 2 MON NGU VAN THCS

TỰ LUẬN mô dun 2 – ĐẦY ĐỦ
1. Trả lời câu hỏi
Chia sẻ kinh nghiệm sử dụng của PP, KTDH vừa tìm hiểu ở trên trong thực tiễn nhà
trường của thầy/cô.
- Sử dụng phương pháp trực quan, đàm thoại gợi mở.
+ Để kích hoạt kiến thức nền, để giới thiệu chung về văn bản Lặng lẽ Sa Pa –
Nguyễn Thành Long – Ngữ Văn 9.
+ Dùng tranh ảnh, bản đồ vị trí địa lý giới thiệu, tạo ấn tượng cho HS về Sa Pa.
- Kĩ thuật DH: sơ đồ tư duy
+ Vẽ sơ đồ tư duy về : chân dung người lao động trong truyện.

Chân dung
người lao động.

……………..
……………..
Anh thanh niên
…………………
………………..

Các nhân vật khác
………………..
………………..
……………….

Ơng họa sĩ
………………
…………………

Cơ kĩ sư
……………………

……………..

Bác lái xe
……………….
………………….

2/ Đề xuất những cải tiến để áp dụng các PP, KTDH này nhằm phát triển phẩm chất
và năng lực cho học sinh.
Để áp dụng các PP, KTDH cần có đủ về cơ sở vật chất lớp học, giao viên được
tập huấn kỹ càng, định lượng giừ dạy việc của gv phải phù hợp để gv có đủ thời gian
chuẩn bị
PPDH theo quan điểm phát triển năng lực không chỉ chú ý tích cực hố HS về
hoạt động trí tuệ mà cịn chú ý rèn luyện năng lực GQVĐ gắn với những tình huống
của cuộc sống, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn.
Tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới mối quan hệ GV – HS theo
hướng hợp tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã hội.
Bổ sung các chủ đề học tập phức hợp nhằm phát triển năng lực giải quyết các
vấn đề phức hợp.


1/ Hãy cho ví dụ minh hoạ về mối quan hệ giữa yêu cầu cần đạt với nội dung dạy
học, PP và KTDH của một bài học trong môn Ngữ văn ở THCS.
Có thể trình bày thơng tin dưới dạng bảng gợi ý sau:
Lớp 6 - Bài học THÁNH GIÓNG (Truyền Thuyết)
yêu cầu cần đạt
năng lực ngữ
Nội dung
PP, KTDH
văn
Tiếp cận kiến

Nhận biết được Giới thiệu hình Trực quan, đàm
thức nền tảng ban đề tài
ảnh về truyền
thoại, gợi mở, kĩ
đầu, nêu được
thuyết Thánh
thuật KWL
kiến thức chung
Gióng
về văn bản
- (1) Nêu được ấn ý nghĩa văn bản 1. Tìm hiểu cốt , dạy học hợp
tượng chung về đã đọc, nhận truyện
tác,
văn bản (truyện biết được nhân
đàm thoại, gợi
2. Tìm hiểu
truyền thuyết về vật, nhận biết
mở,
nhân vật Thánh
anh hùng chống được một số
Gióng
giặc ngoại xâm); yếu tố hình thức
Nhận biết được và biện pháp 3. Tìm hiểu chủ
các chi tiết tiêu nghệ thuật gắn đề
biểu
(Thánh liền với đặc
Gióng nhổ tre điểm của mỗi
đánh giặc bay về thể loại văn
trời Sau chiến học.
thắng) Trong tính

chỉnh thể tác
phẩm..
- (2) Nhận biết
được chủ đề của
văn bản (ngợi ca
người anh hùng
chống giặc ngoại
xâm).
- (3) Tóm tắt
được văn bản một
cách ngắn gọn.
- (4) Nhận biết
được một số yếu
tố của truyện
truyền
thuyết
như: cốt truyện
liên quan đến lịch
sử, nhân vật anh


hùng chống giặc
ngoại xâm
- (5) Nhận biết và
phân tích được
đặc điểm nhân vật
thể hiện qua hình
dáng kì lạ, cử chỉ,
hành động phi
thường ( một

mình đánh tan
qn giặc), lời nói
đặc biệt (phát
ngơn đầu tiên là
câu nói địi giết
giặc của nhân
vật.)
……………..
1. Trả lời câu hỏi
GV sử dụng PP, KTDH trong video minh hoạ có phù hợp khơng? Vì sao?
GV sử dụng PP, KTDH trong video minh hoạ phù hợp với hoạt động. Vì nó
giúp hình thành và phát triển năng lực HS. Đó là đểm mới khác so với phương pháp
cũ.
Từ nhân vật Thánh Gióng HS nhận ra đặc điểm của truyền thuyết.
2. Trả lời câu hỏi
Phân tích ưu điểm và hạn chế của việc lựa chọn và sử dụng PP, KTDH trong hoạt
động dạy học GV thực hiện trong video minh hoạ.
- Ưu điểm
+ Đối với lớp 6. được di chuyển trong lớp là điều thú vị.
+ Phù hợp để phát triển năng lực phẩm chất.
+ Đáp ứng yêu cầu cần đạt.
+ Thực hiện được tinh thần đổi mới PP, KTDH
- Hạn chế: mất thời gian
…………….
1. Trả lời câu hỏi
Ngoài các phương pháp dạy học đã được giới thiệu trong Những vấn đề chung về
phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực q Thầy/Cơ
cịn biết các phương pháp dạy học nào khác để phát triển phẩm chất và năng lực trong
mơn Ngữ Văn?



phương pháp dạy nói và nghe




phương páp thuyết trình



phương pháp đóng vai



phương pháp dạy học ựa trên dự án



phương pháp dạy viết dựa trên thuyết trình



phương pháp phân tích mẫu



hương pháp trực quan



phương pháp đọc diễn cảm



phương pháp trò chơi
1. Trả lời câu hỏi
Bài tập cuối khoá: Lựa chọn, sử dụng PP và KTDH của một bài học trong môn
Ngữ Văn ở THCS.
- Hướng dẫn làm bài tập:
+ Lựa chọn một bài học trong chương trình GDPT 2018 - mơn Ngữ Văn.
- Bài học truyền thuyết – Ngữ kiệu THÁNH GIÓNG – thời lượng 2 tiết
+ Lựa chọn, sử dụng PP, KTDH theo quy trình đã tìm hiểu.
- Trực quan, đàm thoại, gợi mở, kĩ thuật KWL, dạy học hợp tác, kĩ thuật sơ đồ tư duy,
dạy học giải quyết vấn đề, trò chơi.
+ Thể hiện việc lựa chọn, sử dụng, PP, KTDH thông qua chuỗi hoạt động học.
Hoạt động
học

Mục tiêu

Nội dung dạy
học trọng tâm

PP, KTDH
chủ đạo

HĐ 1 khởi
động

(1) Kích hoạt kiến thức nền;
nêu được ấn tượng chung về
văn bản

Giới thiệu hình
ảnh về truyền
thuyết Thánh
Gióng

Trực quan,
đàm thoại,
gợi mở, kĩ
thuật KWL

1. Tìm hiểu cốt
truyện

, dạy học
hợp tác,
đàm thoại,
gợi mở,

HĐ 2 Khám - (1) Nêu được ấn tượng chung
phá kiến
về văn bản (truyện truyền
thức
thuyết về anh hùng chống giặc
ngoại xâm); Nhận biết được các
chi tiết tiêu biểu (Thánh Gióng
nhổ tre đánh giặc bay về trời

Sau chiến thắng) Trong tính
chỉnh thể tác phẩm..

2. Tìm hiểu nhân
vật Thánh Gióng
3. Tìm hiểu chủ
đề


- (2) Nhận biết được chủ đề của
văn bản (ngợi ca người anh
hùng chống giặc ngoại xâm).
- (3) Tóm tắt được văn bản một
cách ngắn gọn.
- (4) Nhận biết được một số yếu
tố của truyện truyền thuyết như:
cốt truyện liên quan đến lịch sử,
nhân vật anh hùng chống giặc
ngoại xâm
- (5) Nhận biết và phân tích
được đặc điểm nhân vật thể
hiện qua hình dáng kì lạ, cử chỉ,
hành động phi thường ( một
mình đánh tan qn giặc), lời
nói đặc biệt (phát ngơn đầu tiên
là câu nói địi giết giặc của nhân
vật.)
1. Trả lời câu hỏi
Thầy/cơ dựa vào những tiêu chí đánh giá nào để lựa chọn, sử dụng PP, KTDH của
một bài học trong mơn Ngữ văn?

Trong đó, để đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH được trình bày trong một
KHBD cụ thể, cần tập trung vào 4 tiêu chí trong nội dung 1.
Tiêu chí 1: Mức độ phù hợp của chuỗi hoạt động học với mục tiêu, nội dung và
PPDH được sử dụng.
Chuỗi hoạt động học của HS bao gồm nhiều hoạt động học cụ thể được xây dựng một
cách tuần tự nhằm đạt được mục tiêu dạy học đã được xác định trong KHBD, bao
gồm cả mục tiêu về NL đặc thù cũng như PC chủ yếu và NL chung. Thông thường,
hoạt động học được thiết kế dựa trên nền tảng về PPDH và cần đảm bảo các đặc
trưng của PP đó. Điều quan trọng là các PP phải có sự đáp ứng tốt đối với mục tiêu
dạy học và nội dung dạy học bài học.
Để đánh giá sự lựa chọn các PP, KTDH trong chuỗi hoạt động học, có thể đặt ra một
số câu hỏi để xem xét sự phù hợp của PP, KTDH trong chuỗi hoạt động học như sau:


Theo tiêu chí này thì chuỗi hoạt động học mà GV thiết kế cho HS tham gia cần bao
gồm những hoạt động học cụ thể được xây dựng một cách trình tự và phù hợp với
mục tiêu, nội dung và PPDH. Như vậy, có thể thấy từ góc độ PP, KTDH thì các PP,
KTDH phải phù hợp với mục tiêu, nội dung dạy học, tạo thành chuỗi hoạt động học
dưới hình thức các nhiệm vụ học tập theo tiến trình: chuẩn bị chuyển giao nhiệm vụ
 thực hiện nhiệm vụ  báo cáo kết quả  Đánh giá kết quả. Ví dụ ở bài dạy về thể
loại truyền thuyết qua ngữ liệu đọc Thánh Gióng ở lớp 6, khi GV dạy nội dung tìm
hiểu nhân vật Thánh Gióng trên các phương diện: ngơn ngữ, ngoại hình và hành động
nhằm mục tiêu giúp HS Nhận biết và phân tích được đặc điểm nhân vật thể hiện qua
hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ của nhân vật nếu GV dùng PP thuyết trình
(thuyết giảng) thì có thể phù hợp với nội dung nhưng sẽ khơng phù hợp mục tiêu vì
HS chỉ nghe GV thuyết giảng sẽ khó phát triển NL Nhận biết và phân tích được đặc
điểm nhân vật. Trong trường hợp này, nếu GV dùng Dạy học hợp tác để HS tìm các
dẫn chứng về ngơn ngữ, ngoại hình và hành động của nhân vật và thảo luận trao đổi,
phân tích để rút ra các đặc điểm của nhân vật truyền thuyết thì sẽ phù hợp hơn.
Tiêu chí 2: Mức độ rõ ràng của mục tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần

đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập
Tiêu chí này nhấn mạnh về việc vận dụng các KTDH, là những phương thức để tổ
chức hiệu quả mỗi hoạt động học, trong đó HS thực hiện các nhiệm vụ học tập cụ thể.
Cần lưu ý mỗi hoạt động học cần có mục tiêu dạy học cụ thể, rõ ràng. Thông qua các
kĩ thuật dạy học GV áp dụng, HS chủ động, tích cực tham gia hoạt động để hoàn
thành sản phẩm học tập. Các sản phẩm học tập này có thể là câu trả lời, bài kiểm tra,
nhật kí học tập, phiếu học tập, bảng kết quả thảo luận nhóm, sơ đồ, … Sản phẩm học
tập được lựa chọn trên cơ sở đáp ứng đúng mục tiêu dạy học và phù hợp với nội
dung, PP, KTDH.
Có thể đặt ra một số câu hỏi để xác định sự phù hợp của PP, KTDH cho mỗi hoạt
động học như sau:


Ví dụ
Khi GV sử dụng dạy học hợp tác thì GV sẽ phải mô tả tường minh, rõ ràng cách thức
sử dụng và sản phẩm học tập. Chẳng hạn GV có thể xác định sẽ sử dụng Dạy học hợp
tác kết hợp với Kĩ thuật sơ đồ tư duy nhằm giúp HS thảo luận và tạo được sản phẩm
là một sơ đồ tư duy khái quát được các đặc điểm về chủ đề, cốt truyện và nhân vật
của truyền thuyết. Cách thức tổ chức cần chi tiết, chẳng hạn:
 Chuẩn bị: : GV chia mỗi nhóm có khoảng từ 4-6 HS, phân cơng cơng việc cho
các thành viên nhóm để đảm bảo mọi HS đều có cơ hội tham gia; chuẩn bị giấy
A1, rubric đánh giá kết quả.
 Chuyển giao nhiệm vụ học tập: : GV yêu cầu các nhóm HS từ truyền thuyết
Thánh Gióng khái quát lên những đặc điểm của thể loại truyền thuyết và thể
hiện dưới dạng sơ đồ tư duy trên giấy A1.
 Thực hiện nhiệm vụ học: : HS hợp tác làm việc theo nhóm, dùng kĩ thuật Khăn
trải bàn. Trong khi các nhóm làm việc, GV quan sát, hỗ trợ khuyến khích các
HS chưa chủ động tham gia và gợi ý cho HS cách tìm câu trả lời (nếu cần).
 Trình bày kết quả: : GV gọi từ 1 – 2 nhóm HS trình bày kết quả; tổ chức cho
các nhóm nhận xét lẫn nhau; bổ sung, chốt các ý.

 Đánh giá hoạt động học của HS:: Dựa trên các góp ý, GV hướng dẫn các nhóm
cịn lại tự nhận xét sản phẩm của nhóm mình và tự rút ra những gì cần điều
chỉnh, bổ sung cho tốt hơn.
Tiêu chí 3: Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng để tổ chức
các hoạt động học của HS.
Tiêu chí này nhấn mạnh việc lựa chọn và sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học và
học liệu trong hoạt động học. Cần áp dụng các KTDH tích cực để HS sử dụng
phương tiện, học liệu một cách hiệu quả để hồn thành sản phẩm học tập.
Có thể đặt ra một số câu hỏi sau để xem xét sự phù hợp của thiết bị dạy học phù hợp
với PP, KTDH đã lựa chọn như sau:


Ví dụ
Khi dạy nội dung tìm hiểu nhân vật Thánh Gióng trên các phương diện: ngơn ngữ,
ngoại hình và hành động nhằm mục tiêu giúp HS Nhận biết và phân tích được đặc
điểm nhân vật thể hiện qua hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ của nhân vật như
đã nêu ở trên, việc GV thiết kế nhiệm vụ học tập trên phiếu học tập cho HS hợp tác
thảo luận thực hiện như trên có thể đánh giá là phù hợp vì nhiệm vụ học tập này có
nhiều chi tiết khiến HS không thể nhớ nếu GV chỉ giao nhiệm vụ bằng lời. Tuy nhiên,
nếu lớp học có máy chiếu, thì nếu GV khơng in phiếu học tập mà chỉ chiếu nội dung
phiếu học tập lên bảng (vì các nhóm thực hiện nhiệm vụ như nhau) sẽ được coi là phù
hợp hơn. Trong trường hợp khơng có máy chiếu, sau khi giao nhiệm vụ bằng lời, GV
cũng có thể ghi lại trên bảng để HS tiện theo dõi. Việc này sẽ là phù hợp nếu nội dung
nhiệm vụ không quá dài và GV có thể ghi nhanh xong để cịn đủ thời gian cho HS
thực hiện nhiệm vụ.
Tiêu chí 4:
Mức độ hợp lí của phương án kiểm tra, đánh giá trong q trình tổ chức hoạt động
học của HS.
Tiêu chí này nhấn mạnh về phương án kiểm tra đánh giá trong mỗi hoạt động học của
tiến trình dạy học. Các công cụ đánh giá cần phù hợp với PP, KTDH đã lựa chọn,

không chỉ là các công cụ đánh giá sản phẩm học tập ở cuối hoạt động học, mà cịn
các tiêu chí đánh giá sự tham gia hoạt động của HS, bao gồm cả đánh giá về mức độ
đạt được về phẩm chất và năng lực đã đặt ra trong mục tiêu.
Có thể đặt ra một số câu hỏi để xác định sự phù hợp của phương án kiểm tra đánh giá
như sau:

Ví dụ


Với hoạt động hợp tác để thực hiện sản phẩm sơ đồ tư duy nhằm mục tiêu giúp HS
Nhận biết và phân tích được đặc điểm nhân vật thể hiện qua hình dáng, cử chỉ, hành
động, ngơn ngữ của nhân vật như đã nêu ở trên, nếu GV khơng có phương án đánh
giá nêu trong KHBD thì chưa đạt. Nếu phương án đánh giá chỉ là đánh giá hoạt động
của HS thì cũng chưa hợp lí. Nếu chỉ nói chung chung là đánh giá sản phẩm HS thì
cũng chưa hợp lí. Trong trường hợp cụ thể này, GV cần xây dựng rubric đánh giá sản
phẩm của HS mà cụ thể ở đây là sơ đồ tư duy HS tạo ra. Trong rubric cần có các mức
độ cụ thể. Ví dụ như sau:

Ngoài việc đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH thể hiện trong KHBD, GV
cũng cần lưu ý đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH thể hiện trong quá trình tổ
chức dạy học trên lớp. GV có thể vận dụng 8 tiêu chí cịn lại trong bảng tiêu chí được
giới thiệu trong Cơng văn 5555/BGDĐT-GDTrH, trong đó nhấn mạnh sự tích cực,
chủ động sáng tạo và hiệu quả của HS, việc sử dụng phù hợp các PP và KTDH
chuyển giao nhiệm vụ, theo dõi, hỗ trợ, đánh giá HS phù hợp. Có thể sử dụng một số
câu hỏi cần đặt ra khi đánh giá về tính hiệu quả của việc sử dụng PP, KTDH trong
hoạt động học như sau:


Như vậy, có thể đánh giá việc lựa chọn, sử dụng PP, KTDH cho một bài học cụ thể
thông qua 12 tiêu chí của Cơng văn 5555/BGDĐT-GDTrH. Việc đảm bảo đánh giá

đầy đủ theo các tiêu chí sẽ giúp GV nhận thức phù hợp trong việc lựa chọn, sử dụng
PP, KTDH, từ đó có những sự lựa chọn chính xác, sử dụng hiệu quả hơn các PP,
KTDH nhằm phát triển PC, NL HS.
1. Trả lời câu hỏi
Quy trình lựa chọn và sử dụng PP, KTDH cho một bài học trong môn Ngữ văn ở
THCS được giới thiệu trong Nội dung 3 có gì khác so với quy trình hiện nay quý
thầy/cô đang thực hiện ở trường phổ thông?
 - Dựa trên các YCCĐ đã xác định và ngữ liệu đã chọn, GV sẽ xác định các NL
chung và PC chủ yếu có liên quan, có thể khai thác trên ngữ liệu đã chọn.
- Những đánh giá của GV về PC, NL của HS cũng như các kiến thức nền liên quan
đến bài học mà các em đã có sẵn cũng rất quan trọng vì dựa trên các đánh giá này mà
GV có thể điều chỉnh tăng mức độ các YCCĐ của bài học.
 - Thời lượng cho bài học cũng có thể là một căn cứ để GV tính tốn chọn
những YCCĐ nào cho bài học, nhất là với những YCCĐ có thể được dạy lặp đi
lặp lại ở nhiều bài thì GV cần tính tốn thời lượng để sắp xếp bài nào sẽ dạy
chính cịn bài nào sẽ là hỗ trợ luyện tập, bổ sung.
… HẾT …